Chương tám: Tuổi đạo
Vừa khai lễ hội cúng Vu Lan
Thỉnh Tam Bảo thân đến đàn tràng
Xin an tọa trên vòm đài sen
Ngưỡng mong thương xót chứng trai diên.
Nam mô Mỹ hương trai Bồ Tát ma ha tát (3 lần).
Duy Na đứng giữa niệm hương xong, lạy 3 lạy, qùy gối chấp tay bạch:
Cung kính nghe rằng:
Pháp thân vắng lặng,
Vốn không đến cũng không đi
Diệu trí viên dung,
Thật phi không phi sắc;
Rỗng rang dứt bặt mọi đối đãi
Biển giác khó lường,
Che trùm khắp chúng sanh mê mờ,
Soi hào quang chiếu diệu.
Hôm nay chính là ngày chư Phật hoan hỷ.
Chúng Tăng tự tứ (giải hạ). Con vì bảy đời cha mẹ mà sắm sửa trăm vị thơm ngon, tuân theo gương hiếu người xưa, bắt chước Mục Kiền Liên, dâng cơm với mùi thơm nhẹ.
Cung kính lễ đấng Pháp Vương, mong rọi từ quang thọ nhận cúng dường.
Đứng dậy đọc tiếp: Ba thân Như Lai (chúng cùng hòa theo). Hiến cúng Vu Lan dâng lên Tam Bảo, hai tay nâng thủ lư bưng đưa lên bạch thỉnh:
Đấng Đại hùng xuất thế cũng chứng trai tại thành Xá Vệ mà Chánh pháp lưu hành, cũng dự cúng dường nơi cung nội của Vua Ba Tư Nặc. Phật tùy cơ mà hiện tướng độ khắp hết quần sanh. Hôm nay chúng con cung kính thiết lễ Vu Lan, tâm thành đảnh lễ tỏ bày hiến cúng.
Trên đài sen nghìn cánh lung linh, trăm báu sáng ngời. Đức Năng Nhân (Phật) 32 tướng tốt, 80 vẽ đẹp tuyệt vời nghiêm thân. Bậc Đại Giác khắp ở mười phương pháp giới; quá, hiện, vị lai vô lượng Phật bảo. Ngưỡng mong bất xả từ bi, thọ phẩm vật cúng dường này.
Tiếp theo trổi chuông trống, phách, chụp chã… cúng dường kệ tán dương Phật:
Kính lễ đấng Đại giác nơi liên đài (sen)
Oai đức rực rỡ không ai sánh cùng
Ngưỡng mong Phật bảo đại hùng
Từ bi nạp thọ lễ mừng Vu Lan.
Nam mô hương thủy hải hoa tạng giới Lan bồn cúng hiến chân như Phật đà da.
Duy Na cầm 3 nén hương bạch thỉnh:
Hôm nay đệ tử chúng con cung kính thiết lễ Vu Lan, tâm thành kính lễ một lòng phụng hiến:
Nước Tây Thiên Trúc, kinh điển liễu nghĩa thượng thừa tu đa la (Kinh), truyền qua chùa Bạch Mã 12 bộ chân kinh diệu điển; khắp mười phương vô biên pháp giới quá, hiện, vị lai vô lượng pháp bảo. Ngưỡng nguyện bất xả từ bi thọ pháp cúng dường này.
Chuông trống, phách đổ hồi, Duy Na tiếp:
Nam mô pháp tối thắng tương ưng
Thành tựu quả Bồ Đề Niết Bàn
Ngưỡng nguyện pháp bảo đại từ bi
Thọ pháp cúng dường Vu Lan hội.
Nam mô Hương Thủy hải, hoa tạng giới, Lan Bồn cúng hiến hải tạng Đạt ma da.
Chuông trống, phách đổ hồi, Duy Na bạch tiếp: Hôm nay đệ tử chúng con thiết lễ Vu Lan chí tâm kính lễ chuyên vì phụng hiến:
Ba minh, tám giải, năm nhãn, sáu thông, phân thân nơi cõi này và các cõi khác, ứng hiện tại nhân gian, trên cõi trời khắp 10 phương cùng tận pháp giới trong quá khứ, hiện tại, vị lại vô lượng Tăng Bảo, ngưỡng mong bất xả từ bi thọ nhận cúng dường này.
Chuông trống, phách đổ hồi, xướng tiếp:
Nam mô tự tại chúng trung tôn
Giữa rừng chiên đàn kẻ nhiếp tâm
Ngưỡng mong Tăng Bảo đại từ bi
Thọ cúng dường Vu Lan hội thí.
Nam mô Hương Thủy hải, hoa tạng giới, Lan Bồn cúng hiến phước điền Tăng già da.
Đại chúng đồng tụng hòa hưởn như sau:
Nam mô Thường trụ mười phương Phật
Nam mô Thường trụ mười phương Pháp
Nam mô Thường trụ mười phương Tăng
Nam mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Nam mô Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật
Nam mô Quá Khứ Giác Hoa Định Tự Tại Vương Phật
Nam mô Thanh Tịnh Liên Hoa Mục Phật
Nam mô Đa Bảo Như Lai
Nam mô Bảo Thắng Như Lai
Nam mô Diệu Sắc Thân Như Lai
Nam mô Quảng Bác Thân Như Lai
Nam mô Ly Bố Úy Như Lai
Nam mô Cam Lồ Vương Như Lai
Nam mô A Di Đà Như Lai
Nam mô Thế Gian Quảng Đại Oai Đức Tự Tại Quang Minh Như Lai
Nam mô Phật Thuyết Vu Lan Bồn Kinh
Nam mô Đại Từ Địa Tạng Vương Bồ Tát
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ Tát
Nam mô Đại Thế Chí Bồ Tát
Nam mô Hộ pháp chư thiên Bồ Tát
Nam mô Già Lam thánh chúng Bồ Tát
Nam mô Lịch đại Tổ sư Bồ Tát
Nam mô Vu Lan Hội thượng Phật, Bồ Tát
Nam mô Cổ vãng tự tứ Duyên Giác, Thanh Văn Tăng
Nam mô Đại Hiếu Mục Kiền Liên tôn giả
Nam mô ba cõi Thánh phàm ẩn hiển Tôn Thần.
Tiếp theo tụng chú biến thực biến thủy 21 lần, cam lồ thủy, phổ cúng dường, mỗi câu 7 lần.
Nam mô thập phương thường trụ Tam Bảo (3 lần)
Và đọc sớ văn như sau: Lại vì, tụng điển chương, thế thường tình rỗng, thật khó lưu giữ, tham chiếu yếu chỉ, Thánh điển Vu Lan Bồn, cảm niệm tu hành hướng thuyền từ cứu độ, bèn tỏ tấc lòng thành…(tên tự viện) tại…trụ trì…
Chúng con nhiếp niệm sớm cắt duyên trần, từ bỏ tình thân, hoặc cha hiền mất sớm, thiếu hẳn tình nồng. Hoặc cha mẹ còn sống mãi trái với tâm hiếu kính không làm lợi mình, lợi người, lại còn ngồi không, thọ của người thí, ngước lên xấu hổ, cúi xuống thẹn thùng. Dám mong hoài niệm về cội nguồn. Có được thân này đã nương nhờ ân đức thân sanh dạy dỗ nên người, nhờ bậc thầy sáng dẫn dắt. Gốc nguồn vô tận lưu giữ nghìn thu, giòng dõi, thành tâm độ khắp siêu ngoài pháp giới hữu tình; nương mượn thuyền con, gánh nước, hái hoa dâng cúng, kính nương theo Pháp Bảo. Giao hòa thiên địa để lưu ân đức, nhổ tận gốc khổ để bước lên bờ giác. Do vậy, chúng con chọn ngày này trong tháng khởi sự cho tới ngày… chấm dứt. Kính xin vân tập chúng tăng lên chánh điện, tụng kinh Vu Lan lễ Phật sám pháp.
Lại nguyện, ánh hào quang chiếu diệu cõi Ta Bà, chẳng nơi nào không sáng tỏ. Biển pháp mênh mông, hữu tình chúng sanh trong vũ trụ đều được gội nhuần ân đức. Cha mẹ nhiều đời của chúng con, vô lượng kiếp đầy đủ nhân duyên, đồng thời sư trưởng và bà con quyến thuộc; được gia tăng phước huệ, kẻ mất chứng phẩm sen vàng, khắp thấm nhuần thiện nhân lợi lạc hằng sa cõi khổ. Lại nguyện sơn môn thanh tịnh, chúng lý an hòa, có bị ngăn chướng, mọi việc mong được như ý. Văn sớ bên trên, cung thỉnh Tam Bảo chứng minh gia hộ (có thể biên tên của Phật tử vào đây để đọc cầu nguyện…)
Lại nữa, pháp hội Vu Lan rành rõ thành Xá Vệ thơm hương còn in dấu, công đức vượt cõi nhân thiên. Hiếu hạnh Mục Liên mãi nhắc tên. Muốn cho bảy đời cha mẹ sanh lên phẩm sen, nên lễ 3 thân Phật tại đài sen. Chúng con chạnh nghĩ: xướng vị viên âm theo mỗi cõi chúng sanh thảy đều nhập pháp hội bình đẳng. Diễn hiếu tâm của bao đời hoặc thiện nam hay tín nữ thảy tuân theo di huấn của Phật. Ngưỡng mong thương xót bao dung, cứu thoát khỏi khổ bị treo ngược. Do đó, bổn tự chọn ngày… tháng này, cung kính về chùa… dâng cúng Vu Lan thắng hội, cầu siêu độ khắp tất cả hàm sanh. Chúng con sa nơi tội lỗi, ít gặp nhân lành, rạp mình nơi pháp hội, ngưỡng mong thương xót! Do đã chuẩn bị sẵn sàng pháp diên, biểu tỏ tâm thành dâng cúng. Nương nhờ oai đức Tỳ kheo Hòa thượng, mong hồng ân Tam bảo cầu siêu độ các tiên linh hiện được gội nhuần ân phước.
Lại nguyện: tâm từ cảm cách, Thánh nhãn tùy cơ, rải một cơn mưa thảy thấm nhuần, cõi đại thiên mong mỏi nhờ ân. Tứ thân phụ mẫu của chúng con, cùng nhiều đời thân thuộc đồng thừa phước lực này mà thoát khỏi cảnh khổ của 3 đường ác, vãng sanh về cõi Tịnh Độ lạc an. Cha mẹ còn hiện đời an khang khỏe mạnh, năm phước gia tăng, ba tai[1] biến mất. Như có cầu mong đều được như ý nguyện:
Đại chúng cùng tán bài sau đây:
Năm loại quả trăm mùi vị
Sắc màu tươi mới sạch thơm
Hội tự tứ hiến cúng Năng Nhơn
Nguyện đấng thân thoát trầm luân
Cứu độ khắp cõi u minh
Pháp giới chan hòa nắng xuân.
Nam mô phổ cúng dường Bồ Tát ma ha tát (3 lần).
Tiếp theo tụng Bát Nhã, sám nguyện, hồi hướng, phục nguyện, ba tự quy y.
Nguyện đem công đức cúng Vu Lan
Báo đáp mẹ cha sanh dưỡng ân
Người còn thọ phước sống an khang
Kẻ mất thoát khổ siêu lạc bang
Chúng sanh chín cõi các hàm thức
Giải khổ tám nạn và ba đàng
Mỗi mỗi tự hối tẩy tội vương
Ngưỡng mông thương cứu dứt trầm luân.
Tất cả đồng lạy Phật 3 lạy và lui về hậu liêu.Nghi thức cầu nắng ráo dẫn giải đầy đủ trong kinh Kim Cang Quang Diệm dứt gió mưa do chính Phật nói. Kinh này chỉ có trong Đại Tạng nên ở đời khó mà thực hành. Vã nay tùy đời mà hành, nhất là mưa rỉ rả lâu không tạnh, chùa cử hành theo nghi này. Thầy Trú Trì bạch Ngài Phương Trượng, kế ra thông báo dán nơi sơn môn. Tờ thông báo viết: cầu tạnh ráo. Nên dùng giấy vàng viết thông báo, nội dung như sau: Nam Mô Kim Cang Quang Diệm dứt gió mưa, Quang Diệm hội thượng Phật, Bồ Tát. Tất cả viết thành như bài vị thiết trí một nơi cho nghiêm trang lập đàn tràng có đầy đủ lễ phẩm cúng dường. Thầy Trụ Trì phải đặc biệt gia tâm, tăng chúng các ban chuẩn bị sẵn sàng, nếu có quan chức mời họ niệm hương. Không có, các vị ở chùa phát tâm niệm hương bạch Phật cầu nguyện. Mỗi ban phải thành tâm cầu nguyện để mong thông đạt tới ý trời, nên không phải là một câu chuyện hư cấu. Đến ngày lễ, vị thư ký trước phải hội ý, mời Thầy Duy Na, Duyệt Chúng, thông báo dán ở phòng khách đầy đủ ngày giờ làm lễ tụng kinh cầu dứt mưa.
Lễ này theo như các nghi thông thường, tuy có khác là trong 3 ngày, 5 ngày hay 7 ngày tùy thời mà định. Chư tăng luân phiên tụng niệm mỗi ngày 10 vị, trong số cắt cử người nào lo phần gì rõ ràng, cứ tiếp tục tụng kinh cầu nguyện không dứt như vậy trong một tuần lễ hẳn được cảm ứng, sau đó mới chấm dứt và làm lễ tạ. Phàm có tổ chức lễ kỳ nguyện nên lưu ý tới mấy chi tiết như: 1/ mỗi ngày 2 buổi đều có thời tụng kinh tại chánh điện; 2/ dùng hiệu lệnh vân tập chúng đúng thời khắc; 3/ y hậu chỉnh tề; 4/ Thầy Trụ Trì niệm hương bạch Phật, đảnh lễ Tam bảo, cử tán v.v.. Tán rằng:
Đại bi Thánh chủ đạo lý thần chương,
Viên dung vô ngại khó thể so lường,
Nhập đàn đại chúng xin nguyện tuyên dương,
Biến bứt xúc thành trong sạch thanh lương.
Nam Mô Thanh Lương Địa Bồ Tát Ma Ha Tát (3 lần).
Trì tụng 21 biến Chú Đại Bi, tiếp theo niệm danh hiệu Quán Thế Âm Bồ Tát 1000 lần hoặc tụng Chú Dược Sư 49 biến và niệm Phật Dược Sư 1000 lần. Kế tiếp đọc sớ như sau:
Cửa trời im ỉm chẳng mở thông
Ngày đêm thê thiết nổi gió giông
Trừ dứt tai ương dân ước nguyện
Hợp thời hé lộ một vừng hồng
Là một trong bốn châu thiên hạ
Châu Nam Thiệm người người chờ mông.
Nước Việt Nam, tỉnh... phủ... huyện... phường… quận.., thành phố… Chùa… Trụ Trì… Nếu có các quan chức nên cho tên họ vào lòng sớ. Hôm nay chí thành dâng hương đảnh lễ Ta Bà Giáo Chủ Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Văn Phật, Quang Diệm hội thượng chư Phật, Thánh hiền, thiên long tám bộ chư vị tôn thần đang ngồi trước mặt xin chứng tri lời cung bạch: ngưỡng mong giũ lòng từ rải ánh quang cảm ứng ban cho chúng con… chấm dứt mưa nặng hạt làm tê liệt, mọi vật đều không thông, trăm sông nước tràn đầy, dân tình không nơi nương náu. Mong nghiệp chúng sanh cơ cảm tới trời hiếu sanh là đức, do vậy chúng con thành tâm thiết lập đàn tràng cầu tạnh ráo dứt mưa. Mỗi ngày chư Tăng tụng kinh, trì chú, niệm hiệu Phật, ngưỡng nguyện Chư Thánh mong cho trời quang mây tạnh, sớm ban ân lành rải nắng xuống chúng con và thế gian.
Lại nguyện:
Dẹt mây mờ bốn bề âm chướng tiêu
Mặt trời hồng rọi chiếu chốn trung thiên
Ánh sáng len lõi năm miền hành tinh
Nơi nơi vạn loại thái bình an nhiên
Lòng thành dâng sớ thỉnh Phật, chư Thiên
Oai quang chứng giám thần tiên thi hành.
Ngày…tháng…năm... Phật lịch...
Trụ trì… xin cung kính cẩn sớ.
Duy Na cử bài tán:
Chư Phật Như Lai thương xót chúng sanh,
Vì cầu trời tạnh phá sạch u minh,
Mưa nhiều hẳn được tạnh thanh,
Khắp nơi rải sáng an lành,
Vạn vật vui đón bình minh.
Nam Mô Quang Diệm hội thượng Phật Bồ Tát (3 lần).
Tiếp theo nhịp khánh đại chúng đồng niệm:
Nam Mô Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni Phật
Nam Mô Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật
Nam Mô Nhựt Quang Biến Chiếu Bồ Tát
Nam Mô Nguyệt Quang Biến Chiếu Bồ Tát
Nam Mô Đại Bi Quán Thế Âm Bồ Tát (mỗi hiệu 3 lạy)
Nam Mô Kim Cang Quang Diệm chỉ phong vũ Kinh Quang Diệm hội thượng Phật Bồ Tát.
Hồi hướng, phục nguyện, tự quy… Đến lượt phiên thứ hai, đại chúng cũng trì tụng kinh chú như trên. Tụng cho đến khi trời tạnh ráo hẳn mới tập họp hết chúng lại làm lễ tạ hồi hướng hoàn kinh.
Chứng nghĩa giải rằng: mọi sanh vật đều nhờ mặt trời, trời nóng bức quả làm cho cây cối tiêu ma; mọi vật thấm nhuần là nhờ nước, nước đọng nhiều làm cho vật hư thối. Cho nên mưa gió không điều hòa hay nắng hạn lâu ngày không mưa đều gây thành nạn họa, mà mưa nhiều ngập nước cũng gây tai họa không ít. Điều hợp lý nhất là mong cho gió thuận mưa hòa, là ước muốn của mọi người, cũng như mọi loài.