Ngày Tết nói chuyện xông nhà

Niềm tin và ước nguyện nếu không sáng suốt sẽ dẫn đến sự thất vọng,
và những nỗi buồn có thể xảy đến với người chủ nhà lẫn người xông nhà.

Xông nhà, cũng gọi xông đất, là vào nhà người nào đầu tiên trong ngày mồng một Tết. Tục xông nhà vào ngày Tết có từ lâu đời trong sinh hoạt văn hoá truyền thống của người Việt Nam. Ý nghĩa của việc xông nhà là mang đến sự bình an, may mắn, hanh thông cho gia chủ (chủ nhà). Ai cũng muốn hưởng một năm mới với nhiều tốt đẹp, gặp nhiều vận may, gia đình an khang thịnh vượng, làm ăn phát tài, đây là ước nguyện chung của mọi người.

Với niềm tin sự khởi đầu tốt đẹp sẽ mang đến tốt đẹp cho cả năm, một số người hết sức cẩn thận trong việc chọn đối tượng xông nhà. Người được chọn phải là người khoẻ mạnh, tính tình vui vẻ, có nhiều thành công trong năm vừa qua. Có người còn chọn đối tượng xông nhà phải hạp tuổi hay hạp mạng (có ngũ hành tương sinh), hoặc tên của người đến xông nhà phải đẹp, mang ý nghĩa của những điều tốt lành, may mắn, chẳng hạn như tên Tài, Lộc, Phát, Hiển, Đạt, Thịnh v.v… Chủ nhà thường dặn dò đối tượng tỉ mỉ về thời gian đến xông nhà (lúc mấy giờ), dặn những câu chúc tụng để mọi việc diễn ra một cách suôn sẻ, tốt đẹp. Tuy nhiên, qua một năm không phải ai cũng đạt được điều mong muốn, dù đã chọn được người đến xông nhà có đủ tiêu chuẩn đáp ứng yêu cầu.

Dù sao tục xông nhà cũng thể hiện những nguyện vọng, ước muốn chính đáng, dễ thương, phản ánh phần nào đời sống văn hoá tinh thần của con người. Trên thực tế, muốn biến những mong muốn, ước vọng thành hiện thực, chúng ta phải có thái độ sống đúng đắn, tích cực và có những hành động thiết thực chứ không thể chỉ mong cầu viễn vông. Người đam mê rượu chè cờ bạc, không chí thú làm ăn thì không thể nào giàu có được dù ngày đầu năm mới được người giàu sang danh vọng đến xông nhà. Người ăn chơi trác táng, thân thể hao mòn thì làm sao khoẻ mạnh, sống lâu dù người xông nhà đầu năm là một người tuổi cao, khỏe mạnh.

Có nhiều trường hợp vì lối sống không tốt, không biết cách cư xử trong các mối quan hệ mà chủ nhà gặp phải những điều không mong muốn, khi ấy bao nhiêu trách nhiệm đổ trút lên đầu người đến xông nhà. Chủ nhà cho là tại người xông nhà đầu năm đã mang đến những điều không may mắn khiến cho mình phải vỡ nợ, hoặc bị tù, ốm đau bệnh hoạn, bị mất việc, vợ chồng bất hoà, con cái bỏ nhà đi hoang v.v..

Ngày đầu xuân nói về tục xông nhà để nhắc nhở cho nhau, đừng phó thác vận mệnh cho người xông nhà, tục xông nhà không thể quyết định vận mệnh của mình và gia đình, những người thân. Niềm tin và ước nguyện nếu không sáng suốt sẽ dẫn đến sự thất vọng, và những nỗi buồn có thể xảy đến với người chủ nhà lẫn người xông nhà.

Chư Tăng hóa trang thành ngài Di Lặc đi chúc Tết đầu Xuân,
một nét đẹp văn hóa Phật giáo cần được nhân rộng-Ảnh: Quảng Trọng Bạch