TUỆ SỸ ĐẠO SƯ
Thơ và Phương Trời Mộng - Tập 2
Tác giả: Nguyên Siêu
Ban Tu Thư Phật Học Hải Đức Nha Trang
In lần thứ nhất
California - Hoa Kỳ 2006
TT Thích Tuệ Sỹ
Kính gởi: Hòa Thượng Viện Trưởng Viện Hóa Đạo GHPGVNTN tại Thanh Minh Thiền Viện - TP/ Hồ Chí Minh
Kính Bạch Hòa Thượng,
Đầu tháng 01/2003, khối u má phải của Hòa Thượng xử lý Viện Tăng Thống GHPGVNTN bỗng mỗi ngày một lớn dần. Vì đang trong tình trạng bị quản thúc nên Hòa Thượng lờ đi.
Nhưng đến cuối tháng 01 đầu tháng 02/2003, khối u vẫn tiếp tục lớn lên, lại có tình trạng đỏ ửng, đau nhức; do vậy, ngày 14/02/2003 Hòa Thượng đã được đưa đi khám ở bệnh viện Quảng Ngãi.
Sau khi khám, bệnh viện Quảng Ngãi cho biết sẽ đưa Hòa Thượng vào thành phố Hồ Chí Minh để điều trị. Trong khi chờ đợi, Hòa Thượng đã chữa thuốc Nam; không có hiệu quả. Ba ngày sau, được biết bệnh viện sẽ chuyển Hòa Thượng lên tuyến trên để điều trị, tức đi Hà Nội.
Sáng ngày 04/03//2003, Hòa Thượng được đưa đến chùa Quang Minh, Đà Nẵng, chờ tàu. Tại đây, chư Tăng Thừa Thiên - Huế, gồm có Hòa Thượng Thích Như Đạt, Hòa Thượng Thích Thiện Hạnh cùng nhiều vị Thượng Tọa đã có mặt để tiễn chân. Đến 13 giờ, Hòa Thượng rời chùa, ra ga.
Trước đó, ngày 03/03/2003, con đang nhập thất, nhận được giấy thị giả đưa vào. Ghi rằng: “Hòa Thượng từ Quảng Ngãi cần nói chuyện với Thầy.” Sau khi nối điện thoại xong, Hòa Thượng gọi vào, nói rằng:
- Tôi đi Hà Nội, Thầy đi với tôi nghe.
Tôi thưa:
- Dạ Ôn kêu thì con đi.
Hòa Thượng dạy:
- Ôn kêu thì đi nha, nhưng Thầy đi với tư cách Tổng Thư ký Viện Hóa Đạo chứ không chỉ là thị giả đâu nghe.
- Con sẽ đến Hà Nội trong ngày mồng 4.
Đến sáng ngày 05/03/2003, Hòa Thượng mới đến Hà Nội. Ngài được đến khách sạn Cây Xoài đường Lê Duẩn - Hà Nội.
Khoảng 7 giờ sáng, con đến hầu Hòa Thượng, 9 giờ sáng Hòa Thượng được đưa đến bệnh viện K.
Sau khi lập xong thủ tục nhập viện, Hòa Thượng được bố trí cho một phòng riêng, tuy không tiện nghi cho lắm. Bác sĩ đến khám, Bác sĩ giám đốc bệnh viện đến thăm, ông nói:
- Bệnh viện, xuống cấp, đang sửa chữa nên không được tiện nghi, hơi ồn ào, nhưng đây là phòng tốt nhất.
Sau đó, Bác sĩ phẫu thuật đến khám, rồi nói đợi hội chẩn xong sáng mai có thể tiến hành ca mổ.
Ngày 06/03/2003, lúc 9 giờ sáng, Hòa Thượng được giải phẫu. Thời gian giải phẫu khoảng 30 phút. Xong xuôi, Hòa Thượng được đưa về phòng điều trị. Tình trạng sức khỏe của Hòa Thượng sau khi mổ vẫn khỏe khoắn bình thường. Đến chiều, lúc 15 giờ, ông Phạm Thế Duyệt, Chủ tịch Mặt Trận Tổ Quốc Việt Nam đến thăm. Ông nói:
- Sau khi bình phục xin mời Hòa Thượng đến thăm Mặt Trận.
Hòa Thượng nói, Ngài nhận lời với điều kiện là Chính phủ phải trả lời cho rằng, GHPGVNTN có tội gì với đất nước mà bị cấm hoạt động? Ông Phạm Thế Duyệt nói, mời Hòa Thượng đến rồi sẽ bàn.
Ngày 07/03/2003, Hòa Thượng Thích Thanh Tứ và các Thượng Tọa ở chùa Quán Sứ, đại diện Hội Đồng Trị sự Trung Ương GHPGVN, tại Hà Nội đến thăm. Trước khi ra về, Hòa Thượng Thanh Tứ mời Đại lão Hòa Thượng, sau khi xuất viện đến chùa Quán Sứ nghỉ ngơi.
Đại lão Hòa Thượng được Bác sĩ, y tá bệnh viện chăm sóc thuốc men trong các ngày kế tiếp. Bác sĩ cho biết đến ngày thứ tư, 12/03/2003, sẽ cắt chỉ. Khoảng ngày thứ 6 sau phẫu thuật, không còn thấy Bác sĩ, y ta chăm sóc y tế cho Hòa Thượng, coi như vết mổ đã lành. Nhưng đến ngày thứ tư, 12/03/2003, Bác sĩ lại cho biết, ngày thứ năm, 13/03/2003, mới cắt chỉ cho an toàn.
Chiều thứ tư, 12/03, lúc 15 giờ, con xin phép Hòa Thượng về chùa nghỉ. Trên đường về, nhận được điện thoại thị giả báo cho biết có đại diện phái đoàn Ủy Hội Châu Âu (EUROPEAN UNION, DELEGATION OF THE EUROPEAN COMMISSION TO VIET NAM) tại Việt Nam, đến thăm Hòa Thượng. Con liền quay lại bệnh viện. Khi lên phòng, con đã thấy hai vị đại diện đang nói chuyện với Hòa Thượng. Sau khi giới thiệu, con được biết đó là các ông MAURIZIO CALDARONE, Bí thư thứ nhất, Trưởng phân ban chính trị - kinh tế - thương mại; và ông JORDI CARRASCO - MUNOZ, cố vấn kinh tế. Quý vị tiếp tục nói chuyện được chừng 5 phút nữa, thì cô y tá vào yêu cầu tất cả ra ngoài để cô chích thuốc. Thông dịch viên đề nghị để phái đoàn nói chuyện xong. Cô y tá đi ra, lát sau lại trở vào, thị giả yêu cầu cô ra ngoài đợi. Lát sau, một Bác sĩ có mang bảng tên bước vào, nói để cho bà làm nhiệm vụ. Thị giả cũng yêu cầu để Hòa Thượng tiếp khách một lúc. Bà bước ra. Ngay sau đó, một người khoác áo Bác sĩ, không có bảng tên, chen vào, kéo các vị kia ra.
Con đưa hai vị đại diện xuống lầu. Ở chỗ khuất, họ đề nghị ngày mai sẽ đến bệnh viện đón con đến trụ sở của Liên Hiệp Âu Châu tại Việt Nam của họ để trao đổi. Sau vài phút, có ông WATSON, Bí thư thứ hai của tòa Đại sứ Mỹ tại Hà Nội đến thăm Hòa Thượng. Phòng điều hành trả lời, không có Hòa Thượng ở đây. Vị này gặp một Tu sĩ tại sân bệnh viện, hỏi thăm. Tu sĩ này báo tin cho con hay, con đã xuông sân đưa ông lên thăm Hòa Thượng. Sau khi chào hỏi được vài phút, có cô y tá khác đề nghị khách đi về để cô làm nhiệm vụ. Ông Bí thư yêu cầu để ông nói chuyện với Hòa Thượng. Cô đi ra. Bên ngoài phòng có nhiều y tá và Bác sĩ, có bảng tên và không bảng tên, đòi vào phòng mời vị khách ra về. Hai vị thị giả đã tìm mọi cách cản họ. Hòa Thượng tiếp ông Bí thư khoảng 30 phút. Ông Bí thư nói:
- Chính phủ Mỹ hy vọng trong một ngày rất gần Hòa Thượng được trả tự do để có thể đi lại Sài Gòn thoải mái. Chính phủ Mỹ cũng hy vọng trong một ngày rất gần GHPGVNTN được sinh hoạt bình thường trở lại.
Ngày hôm sau, thứ năm 13/03/2003, khoảng 9 giờ 20 sáng, hai ông JORDI CARRASCO - MUNOZ và MAURIZIO CALDARONE đã thân hành đi taxi đến đón con tại cổng bệnh viện và đưa về trụ sở Liên Hiệp Âu Châu, số 56 Lý Thái Tổ, Hà Nội. Tại đây con được mời vào hội trường và được giới thiệu với các vị đại diện sau đây:
- Frédéric Baron, Đại sứ, Trưởng phái đoàn.
- Martin Allgaeuer, Bí thư thứ nhất, Lãnh sự Đại sứ quán Áo.
- Jonathan Dunn, Bí thư thứ hai, Đại sứ quán Anh.
- Giovanni Favilli, Bí thư thứ hai, Đại sứ quán Ý.
- Iren Knoben, Bí thư thứ hai, Đại sứ quán Vương Quốc Hà Lan.
- Helena Sangeland, Tham tán, Đại sứ quán Thụy Điển.
- Michèle Sauteraud, Tham tán thứ nhất, Đại sứ quán Pháp.
- Merja Sundberg, Tham tán, Đại sứ quán Phần Lan.
Sau khi an tọa, ông Maurizio Caldarone báo cáo việc đi thăm Hòa Thượng ngày hôm qua, bị cản trở bởi nhân viên bệnh viện, không cho nói chuyện. Hôm nay ông có mời Thượng Tọa Tuệ Sỹ, Tổng Thư ký, GHPGVNTN đến để thuyết minh về tình hình Phật Giáo Việt Nam. Tiếp đó ông Đại sứ Frédéric Baron, trưởng phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam, tuyên bố:
- Đây là lần đầu tiên đại diện Liên Hiệp Châu Âu tại Hà Nội, chính thức có cuộc họp với đại diện GHPGVNTN, Thượng Tọa Thích Tuệ Sỹ, Tổng Thư ký Viện Hóa Đạo.
Rồi ông nhường lời cho con. Con trình bày 4 điểm chính sau đây:
Buổi họp kết thúc vào lúc 12 giờ trưa.
Sau đó, ông Maurizio Caldarone và Jordi Carrasco - Munoz đã đề nghị con đưa họ đến thăm Hòa Thượng tại bệnh viện. Đến đây mới biết Hòa Thượng đã về chùa Phụng Thánh. Con dẫn họ về chùa Phụng Thánh và được Hòa Thượng tiếp ở phòng khách của chùa.
Vị đại diện báo cáo với Hòa Thượng, sáng nay, phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam đã có buổi họp với Thượng Tọa Tổng Thư ký Viện Hóa Đạo GHPGVNTN ở trụ sở của Liên Hiệp. Ông nói tiếp, Liên Hiệp Châu Âu đã và đang làm hết sức mình để Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất được sinh hoạt bình thường. Hôm nay, may mắn không bị cản trở bởi nhân viên y tế nên được nói chuyện thân mật với Hòa Thượng, mong được tiếp tục câu dở dang hôm qua. Hòa Thượng cám ơn Liên Hiệp Châu Âu đã tân tình giúp đỡ nhân dân Việt Nam trong lúc đất nước chúng tôi đang nghèo khó, và Hòa Thượng đã trình bày những khó khăn mà Phật Giáo Việt Nam đã trải qua gần 30 năm nay, và tình trạng giam giữ không lý do đối với Hòa Thượng 22 năm nay.
Buổi nói chuyện kết thúc lúc 13 giờ 30'.
Ngày 12/03/2003, khoảng 10 giờ tối, Hòa Thượng Huyền Quang đã gọi điện thoại vào Huế yêu cầu Hòa Thượng Thiện Hạnh ra Hà Nội gấp.
Chiều 13/03/2003, Hòa Thượng Thiện Hạnh cùng Thượng Tọa Phước Viên đến Hà Nội lúc 15 giờ 30'.
Tối đó, tại chùa Kim Liên, Đại lão Hòa Thượng đã chỉ định các vị sau đây, ngày mai hầu Hòa Thượng đi đến gặp Mặt Trận: Hòa Thượng Thích Thiện Hạnh, Thượng Tọa Thích Tuệ Sỹ, Thượng Tọa Thích Phước Viên. Nội dung để nói trong buổi gặp có 3 điểm:
Sáng ngày 14/03/2003, theo dự định thì lúc 9 giờ Hòa Thượng được đưa sang thăm Mặt Trận. Nhưng khi gần 9 giờ, từ chùa Quán Sư báo cho biết, Mặt Trận chưa biết tin Hòa Thượng sang thăm. Hòa Thượng cho thị giả liên lạc, được biết Mặt Trận sẽ tiếp Hòa Thượng, nhưng ngay lúc này thì chuẩn bị không kịp vì ông chủ tịch đi viện khám bệnh chưa về. Khoảng 9 giờ 30', có điện nói là từ Mặt Trận gọi cho biết, ông chủ tịch đã về, đang chờ tiếp Hòa Thượng.
Hòa Thượng trả lời, bây giờ đã hết giờ đi thăm.
Đến 2 giờ chiều, cô cán bộ Mặt Trận đến chùa Kim Liên nói, ông chủ tịch bảo đến mời Hòa Thượng sang thăm, ông đang đợi. Xe đưa Hòa Thượng đi. Trong khi gặp ông chủ tịch Mặt Trận, Hòa Thượng đã nêu những vấn đề mà Chính phủ đã đối xử với Phật Giáo trong 30 năm qua. Ông chủ tịch hứa sẽ trình lên cấp trên để giải quyết. Chương trình những ngày tới, mọi việc sẽ được tiếp tục sau khi Hòa Thượng đi thăm Chính phủ. Việc đi lại Mặt Trận đã cho một chiếc xe túc trực đưa đón Đại lão Hòa Thượng.
PL - 2546
Hà Nội, ngày 15 tháng 03 năm 2003.