I. VÀI NHẬN ĐỊNH KHI HỌC LỊCH SỬ ĐỨC PHẬT
1. Ngài là một vị Đại Bồ tát ra đời vì bản nguyện độ sanh, vì lẽ đó, lịch sử của Ngài có tính cách siêu việt hơn người thường.
2. Vì lòng từ bi lợi tha và tự chủ trong sự thọ sanh, nên mỗi cử động trong đời Ngài đều hướng về sự giáo hóa trên đường giải thoát.
3. Nên nhận rõ ý nghĩa của lịch sử hơn là câu nệ từng chi tiết nhỏ.
II. THÂN THẾ CỦA NGÀI
Đức Phật Thích ca nguyên tên là Tất đạt đa. Họ Ngài là Thích ca, một chi nhánh của họ Kiều tất la, là một quý tộc. Tên Ngài nói đủ là Kiều tất la Thích ca Tất đạt đa (Kosala akya Siddhrtha). Còn Mâu ni là đức tính trong sạch, vắng lặng của Ngài, chỉ là tiếng để khen ngợi.
Ngài là con vua Tịnh Phạn nước Ca tỳ la vệ (Kapilavastu), mẹ Ngài là Hoàng hậu Ma da. Nước Ca tỳ la vệ tức là xứ Pipaova ở phía Bắc thành Ba la nại (Bénares) ngày nay.
III. NGÀY VÀ CHỖ SINH CỦA NGÀI
Thái tử sinh lúc mặt trời vừa mọc, nhằm ngày trăng tròn tháng hai Ấn Độ, tức là ngày mồng tám tháng tư lịch Tàu. Ngài sinh vào khoảng 563 năm trước Tây lịch. Theo tục lệ Ấn Độ đàn bà có chồng lúc sinh nở phải trở về nhà cha mẹ. Bà Hoàng hậu Ma da trở về ngang qua vườn Lâm tỳ ni của vua Thiện Giác thì sinh Ngài dưới cây vô ưu. Khi mới sinh, Ngài đứng trên hoa sen, một tay chỉ trời, một tay chỉ đất, miệng nói: "Trên trời dưới trời chỉ một mình ta là lớn."
IV. TƯỚNG MẠO VÀ TÀI NĂNG CỦA THÁI TỬ
Thái tử sinh ra có nhiều điềm lạ: quả đất rung động, vừa sinh ra Ngài đã đi bảy bước,... mọi người đều hân hoan đón mừng vị cứu tinh xuất hiện. Thái tử sinh ra đã có 32 tướng tốt báo trước Ngài là một vị xuất chúng và Ngài sẽ thành Phật để dìu dắt muôn loài. Ngài sinh ra vừa được bảy ngày, mẹ Ngài từ trần. Bà dì Ngài là bà Ma ha Ba xà ba đề nuôi nấng chăm sóc Ngài. Ngài rất thông minh, các vị giáo sư danh tiếng dạy Ngài đều phải bái phục.
V. ĐỜI SỐNG CỦA THÁI TỬ
Thái tử sống trong cảnh cực kỳ sung sướng và được sự nuông chiều hết sức của vua cha. Xung quanh Ngài luôn luôn có vũ nữ ngày đêm đờn ca xướng hát để làm vui lòng Ngài. Tuy nhiên, Thái tử vẫn trầm tư mặc tưởng. Trên mặt luôn luôn lộ nét buồn kín đáo và, một đôi khi Ngài đã tỏ với vua cha xin đi xuất gia để tìm phương cứu mình, cứu đời. Đoán biết ý con, vua Tịnh Phạn sinh sợ sệt và tìm đủ mọi cách tăng thêm dục lạc, mong làm khuây được chí nguyện xuất gia của Ngài.
VI. CHÍ NGUYỆN XUẤT GIA CỦA THÁI TỬ
Sau nhiều lần mục kích những thảm trạng già, đau, bệnh, chết và sự bất công mạnh hiếp yếu, khôn lấn dại, trong những cuộc du ngoạn ở bốn cửa thành. Thái tử Tất đạt đa cảm nhận được những nỗi thống khổ của con người. Lòng thương chúng sanh bồng bột nổi dậy, Thái tử không còn vui được nữa.
Với một ý chí cương quyết tìm chân lý, nên trong một đêm kia sau buổi yến tiệc linh đình, Ngài đã cưỡi ngựa Kiền Trắc vượt thành xuất gia với tên hầu cận trung thành Xa nặc; giữa lúc mọi người đang chìm trong bóng tối và mê man theo giấc ngủ. Ngài ra đi lúc 19 tuổi, ngày mồng tám tháng hai vào lúc giữa đêm.
VII. TÌM CHÂN LÝ VÀ TU ĐẠO
Đi sâu vào rừng đến bờ sông Anoma, Ngài cắt tóc và thay đổi y phục trao lại bảo Xa nặc đem về dâng Phụ hoàng và tỏ rõ sự tình. Từ đây, Thái tử đã trở thành một đạo sĩ và dấn thân trên đường tìm đạo. Ngài đi đến thành Vương xá (RajagrÌha) xứ Ma kiệt đà, tìm đến các vị Đạo sĩ Bà la môn mà tham khảo phương pháp tu hành. Sau một thời gian tu luyện, Ngài không thỏa mãn vì cho rằng chưa được rốt ráo. Ngài liền vào rừng Ưu lâu tần loa xứ Phật đà già da (Bouddhagaya) tu hạnh ép xác, một ngày chỉ ăn một hạt mè, hạt gạo và suy nghĩ trong sáu năm, song vẫn thấy vô hiệu. Ngài nhận thấy lối tu khổ hạnh ấy không phải là lối tu giải thoát. Và sau khi nhận bát sữa của nàng Tu xà đề dâng cúng, thân thể bình phục, tâm hồn sảng khoái, Ngài đến dưới gốc cây bồ đề ngồi trên thảm tọa và phát nguyện: "Nếu không tìm ra chân lý thì thà chết ta không rời thảm tọa này". Trải một thời gian thiền quán, Ngài đã chiến thắng được tất cả những tật xấu xa của thân thể và nội tâm. Ngài lại uốn dẹp được mọi sự phá rối của ma vương bên ngoài.
Đầu đêm, Ngài chứng được Túc mạng minh, thấy rõ ràng những đời quá khứ, hiện tại, vị lai; nửa đêm, Ngài chứng được Thiên nhãn minh, thấy được cả vũ trụ bao la; cuối đêm vào lúc sao mai mọc, Ngài chứng được Lậu tận minh, nhận chân nguồn gốc sanh tử luân hồi là sự mê mờ gọi là vô minh, và hoàn toàn giác ngộ.
Ngài đã thành đạo vào lúc sao mai mọc, ngày 8 tháng Chạp. Sau khi thành đạo, Ngài đã than: "Than ôi! Chúng sanh vốn đầy đức tướng trí huệ Như lai, nhưng chỉ vì vô minh che lấp nên phải sanh tử luân hồi đấy thôi!".
VIII. THUYẾT PHÁP ĐỘ SANH
Sau đó, Ngài liền đến vườn Lộc uyển nói pháp Tứ đế độ cho năm ông tỳ kheo (Kiều trần như, Ac bệ, Thập lục ca diếp, Ma ha nam Câu ly và Bạc đề). Từ đó đạo Ngài truyền khắp xứ Trung Ấn Độ và lan mãi khắp hoàn cầu.
IX. NHẬP DIỆT
Trải qua 49 năm trên đường giáo hóa, Ngài đã tận lực gieo rắc ánh đạo vàng khắp đó đây, hóa độ chúng sanh. Vô số người đã được mang ơn pháp nhũ của Ngài mà trở về với chánh đạo. Nhơn duyên đã mãn, những người nên độ đều đã độ xong. Ngài vào niết bàn tại rừng Ta la song thọ, để lại những nỗi thương tiếc tràn ngập cả lòng người. Ngài nhập diệt lúc 81 tuổi, nửa đêm ngày Rằm tháng hai âm lịch.
X. VÀI Ý NGHĨA CẦN NHẬN THỨC TRONG LỊCH SỬ PHẬT
1. Vì lòng từ bi, Ngài ra đời cốt để vạch cho chúng sanh một con đường cao quý ý nghĩa hơn, so với kiếp sống mong manh hiện tại.
2. Tuy sống trang đài danh vọng, Ngài vẫn cảm thấy những nỗi vô vị của vật chất. Và Ngài đã nói rằng: "Hạnh phúc không phải chỉ tìm trong khoái lạc của vật chất".
3. Những cuộc du ngoạn và nhiều lần mục kích những thảm cảnh của con người, Ngài đã cho ta thấy rằng: "Đời là một bể khổ đầy dẫy những bất công, tội lỗi, nếu ta duy trì mãi tình trạng mạnh hiếp yếu, khôn lấn dại, và thiếu một lòng thương thành thật".
4. Ánh sáng có thể trở lại với những tâm hồn vị tha rộng rãi, biết hy sinh dục vọng riêng tư. Và chỉ có chân lý Ngài đã tìm ra, sau bao cuộc thử thách chiến đấu với ma chướng mời là phương pháp cứu khổ độ lạc.
5. Sự hy sinh liên tiếp trong vô số kiếp của Ngài, đã làm cho Ngài trở nên một đức Phật đầy đủ phước đức và trí huệ. Muốn cảm thông và được sức gia hộ của Ngài, chúng ta phải thường niệm đến danh hiệu của Ngài và làm theo lời Ngài dạy.
Như thật tôi nghe
Một thời đức Phật
Ở nước Xá vệ
Vườn Cấp cô độc
Cùng tỳ kheo tăng
Một ngàn hai trăm
Năm mươi người đủ
Đều là những bậc
Đại A la hán
Tai mắt đại chúng
Trưởng lão Xá lợi
Đại Mục kiền liên
Ma ha Ca diếp
Đại Ca chiên diên
Đại Câu thi la
Và Ly bà đa
Châu lợi bàn đà
A nan, Nan đà
Và La hầu la
Kiều phạm ba đề
Tân đầu, La đọa
Ca lưu đà di
Đại Kiếp tân na
A nâu lâu đà
Và Bạt câu la
Như vậy đông đủ
Các hàng đệ tử
Bồ tát đại sĩ
Văn thù sư lợi
Vương tử Văn thù
Và A dật đa
Bồ tát Hương thượng
Bồ tát Bất hưu
Bồ tát Thường cần
Cùng như vậy thảy
Các đại bồ tát
Thích đề hoàn nhân
Vô lượng chư thiên
Đại chúng đông đủ,
Bấy giờ Phật gọi,
Ngài Xá lợi phất
Mà bảo như vầy:
Từ đây đi qua,
Đến hướng Tây phương,
Cách mười vạn ức,
Quốc độ chư Phật,
Có một thế giới
Hiệu là Cực lạc
Trong thế giới ấy
Có một đức Phật
Hiệu A Di Đà
Hiện đang thuyết pháp
Này Xá lợi phất!
Vì sao cõi ấy
Tên làCực lạc ?
Chúng sanh cõi ấy,
Không có các khổ,
Hoàn toàn an vui,
Nên gọi Cực lạc.
Lại Xá lợi phất!
Cõi nước Cực lạc,
Bảy lớp lan can
Bảy lớp lưới giăng,
Bảy lớp hàng cây,
Đều dùng bốn báu
Bao quanh bốn phía
Cho nên, cõi kia
Gọi là Cực lạc.
Lại Xá lợi phất!
Quốc độ Cực lạc,
Có hồ bảy báu,
Có nước tám đức,
Vừa đầy trong đó,
Dưới đáy nước hồ,
Toàn bằng cát vàng,
Bốn phía bờ đường,
Vàng bạc lưu ly
Pha lê xa cừ,
Họp lại mà thành,
Trên có lầu gác,
Cũng dùng vàng bạc,
Lưu ly pha lê,
Xa cừ mã não,
Mà trang điểm đó.
Hoa sen trong hồ,
Lớn như bánh xe,
Sen xanh ánh xanh,
Sen vàng ánh vàng,
Sen đỏ ánh đỏ,
Sen trắng ánh trắng,
Hương thơm ngào ngạt
Thanh khiết nhiệm mầu.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Cực lạc
Thành tựu như thế,
Công đức trang nghiêm.
Lại Xá lợi phất!
Quốc độ Phật kia,
Thường tấu nhạc trời,
Vàng ròng làm đất,
Ngày đêm sáu thời
Rưới hoa mạn đà,
Chúng sinh ở đó
Tảng sáng mỗi ngày
Đều dùng đảy gấm
Đựng các thứ hoa
Cúng dường chư Phật.
Ở khắp mười phương
Mười vạn cõi Phật,
Trong chừng giây lát
Trở về xứ mình,
Ăn cơm, kinh hành.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Cực lạc
Thành tựu như thế,
Công đức trang nghiêm.
Còn như vầy nữa,
Này Xá lợi phất!
Cõi kia thường có
Các thứ chim lạ,
Màu sắc đẹp đẽ,
Bạch hạc, khổng tước,
Anh vũ, xá lợi,
Ca lăng tần già,
Và chim cộng mạng.
Các loài chim ấy
Ngày đêm sáu thời
Kêu tiếng hòa nhã,
Tuyên dương những pháp
Năm căn năm lực,
Bảy phần bồ đề,
Tám phần thánh đạo,
Các pháp ấy thảy.
Chúng sinh ở đó
Nghe tiếng ấy rồi,
Đều nhớ niệm Phật,
Niệm pháp, niệm tăng.
Này Xá lợi phất!
Chớ bảo chim ấy
Thật do tội báo,
Bởi nghiệp sanh ra.
Lý do vì sao ?
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Phật kia,
Không ba đường dữ.
Này Xá lợi phất!
Cõi kia ác đạo
Còn không có tên
Làm gì có thật ?
Các loài chim ấy
Do Phật Di Đà
Muốn cho tiếng pháp
Vang khắp mọi nơi,
Mà biến hóa ra.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Phật kia,
Gió dịu phảng phất
Thổi vào hàng cây,
Và các lưới báu,
Xuất tiếng nhiệm mầu,
Ví như trăm ngàn
Các thứ âm nhạc
Đồng thời hòa tấu.
Nghe tiếng nhạc ấy,
Tự nhiên sanh lòng
Niệm Phật, niệm pháp,
Niệm thánh hiền tăng.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Phật ấy,
Thành tựu như thế,
Công đức trang nghiêm.
Này Xa lợi phất!
Ý ông nghĩ sao ?
Phật kia vì sao
Gọi A Di Đà ?
Này Xá lợi phất!
Ánh sáng Phật kia,
Vô lượng vô biên,
A tăng kỳ kiếp
Cho nên, được gọi
Là A Di Đà.
Này Xá lợi phất!
Phật A Di Đà
Thành Phật đến nay
Đã qua mười kiếp.
Đại Xá lợi phất!
Phật kia hiện có
Vô lượng vô biên
Thanh văn đệ tử
Đều A la hán
Không thể tính kể
Mà biết số lượng
Các hàng bồ tát,
Cũng lại như vậy.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Phật kia,
Thành tựu như thế
Công đức trang nghiêm.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Cực lạc
Chúng sanh sinh về
Đều được bất thối,
Trong đó hạng người
Nhất sinh bổ xứ,
Số ấy thật nhiều
Không thể tính kể
Biết được số lượng,
Chỉ có thể nói
Vô lượng vô biên
A tăng kỳ kiếp.
Này Xá lợi phất!
Chúng sinh được nghe
Thì hãy phát nguyện,
Sanh về nước kia.
Lý do vì sao ?
Sinh về đó rồi,
Thường cùng các bực
Thượng thiện trí thức
Ở chung một chỗ.
Này Xá lợi phất!
Không thể do bởi
Chút ít thiện căn
Phước đức nhơn duyên
Mà được sanh về
Quốc độ Phật kia.
Này Xá lợi phất!
Nếu có thiện nam,
Hay người tín nữ
Nghe nói cảnh giới
Phật A di đà,
Chấp trì danh hiệu
Hoặc chỉ một ngày
Hoặc hai ba ngày
Hay năm sáu ngày
Cho đến bảy ngày,
Nhất tâm bất loạn,
Người ấy lâm chung
Khi bỏ báo thân,
Phật A di đà
Và các thánh chúng
Hiện ra trước mắt.
Người ấy khi chết,
Lòng không điên đảo
Liền được vãng sanh
Quốc độ Cực lạc
Phật A di đà.
Này Xá lợi phất!
Ta thấy lợi ấy,
Nên nói lời này:
Nếu chúng sanh nào,
Nghe pháp thoại này,
Hãy nên phát nguyện
Sinh về nước kia.
Lại Xá lợi phất!
Như ta hôm nay,
Xưng dương tán thán
Lợi ích công đức
Bất khả tư nghì.
Phật A di đà,
Phương Đông cũng có
Phật A súc bệ,
Phật Tu di tướng,
Phật đại Tu di,
Phật Tu di quang,
Và Phật Diệu âm,
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới,
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sinh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn.
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương Nam,
Có Phật Nguyệt đăng
Phật Danh văn quang,
Phật Đại diệm kiên,
Phật Tu di đăng
Phật lực Tinh tấn,
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba nghìn
Đại thiên thế giới,
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sanh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Bất khả tư nghì
Công đức lớn lao
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn.
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương Tây
Có Phật Vô lượng thọ,
Phật Vô lượng tướng,
Phật Vô lượng tràng,
Phật Đại quang,
Phật Đại minh,
Phật Bửu tướng,
Phật Tịnh quang,
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sinh,
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì,
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn.
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương Bắc
Thế giới phương Bắc
Có Phật Diệm kiên
Phật Tối thắng âm
Phật Nan trở
Phật Nhật Minh
Phật Võng minh
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sanh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì,
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương dưới
Có Phật Sư tử
Phật Danh văn,
Phật Đạt ma
Phật Pháp tràng
Phật Trì pháp
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sanh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì,
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương trên
Có Phật Phạm âm
Phật Tú vương,
Phật Hương thượng,
Phật Hương quang,
Phật Đại diệm kiên,
Phật Tạp sắc,
Bảo hoa nghiêm thân,
Ta la thọ vương,
Phật Bảo hoa đức,
Kiến nhứt thiết nghĩa,
Phật Tu di sơn,
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sanh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì,
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn
Này Xá lợi phất!
Ý người nghĩ sao?
Vì sao gọi là
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn?
Này Xá lợi phất!
Nếu có thiện nam
Hay người thiện nữ,
Nghe được kinh này,
Chuyên tâm thọ trì
Và nghe danh hiệu
Chư Phật Thế tôn,
Thì người thiện nam
Hay thiện nữ ấy
Đều được tất cả
Chư Phật thế tôn
Luôn luôn hộ niệm,
Đều không thối chuyển
Vô thượng bồ đề.
Vì vậy cho nên,
Này Xá lợi phất!
Các người đều phải
Nên tin lời ta
Và lời chư Phật
Này Xá lợi phất!
Nếu có những người
Đã phát nguyện rồi
Hay đang phát nguện
Hoặc sẽ phát nguện,
Muốn sanh quốc độ
Phật A Di Đà;
Tất cả người ấy
Được không thối chuyển
Vô thượng bồ đề,
Và đã sinh về
Hoặc nay đang sinh
Hoặc sau sẽ sinh
Về quốc độ kia.
Vì vậy cho nên
Này Xá lợi phất!
Các người thiện nam
Hoặc kẻ thiện nữ
Nếu có lòng tin,
Hãy nên phát nguyện
Sinh quốc độ kia.
Này Xá lợi phất!
Như ta hôm nay,
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì
Của chư Phật ấy.
Thì các Phật kia
Lại cũng xưng tán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì.
Các ngài nói rằng:
Đức Phật Thích ca
Mâu ni Thế tôn
Hay làm những việc
Hi hữu khó làm.
Ở cõi Ta bà
Trong đời dữ dội
Bởi năm thứ trược,
Kiếp trược, kiến trược
Phiền não, chúng sanh
Và thọ mạng trược,
Để chứng đạo quả
Vô thượng bồ đề,
Lại vì chúng sanh
Nói ra những việc
Khó tin khó làm.
Này Xá lợi phất!
Ngươi biết, ta ở
Trong đời ác trược
Làm việc khó ấy,
Chứng được đạo quả
Vô thượng bồ đề,
Lại vì tất cả
Chúng sinh thế gian
Nói pháp khó tin,
Thật là rất khó.
Phật dạy đến đây,
Ngài Xá lợi phất
Cùng các tỳ kheo
Tất cả thế gian
Mọi người, chư thiên,
Và A tu la
Nghe lời Phật dạy
Hoan hỷ tín thọ,
Lạy Phật mà lui.
Như thật tôi nghe
Một thời đức Phật
Ở nước Xá vệ
Vườn Cấp cô độc
Cùng tỳ kheo tăng
Một ngàn hai trăm
Năm mươi người đủ
Đều là những bậc
Đại A la hán
Tai mắt đại chúng
Trưởng lão Xá lợi
Đại Mục kiền liên
Ma ha Ca diếp
Đại Ca chiên diên
Đại Câu thi la
Và Ly bà đa
Châu lợi bàn đà
A nan, Nan đà
Và La hầu la
Kiều phạm ba đề
Tân đầu, La đọa
Ca lưu đà di
Đại Kiếp tân na
A nâu lâu đà
Và Bạt câu la
Như vậy đông đủ
Các hàng đệ tử
Bồ tát đại sĩ
Văn thù sư lợi
Vương tử Văn thù
Và A dật đa
Bồ tát Hương thượng
Bồ tát Bất hưu
Bồ tát Thường cần
Cùng như vậy thảy
Các đại bồ tát
Thích đề hoàn nhân
Vô lượng chư thiên
Đại chúng đông đủ,
Bấy giờ Phật gọi,
Ngài Xá lợi phất
Mà bảo như vầy:
Từ đây đi qua,
Đến hướng Tây phương,
Cách mười vạn ức,
Quốc độ chư Phật,
Có một thế giới
Hiệu là Cực lạc
Trong thế giới ấy
Có một đức Phật
Hiệu A Di Đà
Hiện đang thuyết pháp
Này Xá lợi phất!
Vì sao cõi ấy
Tên làCực lạc ?
Chúng sanh cõi ấy,
Không có các khổ,
Hoàn toàn an vui,
Nên gọi Cực lạc.
Lại Xá lợi phất!
Cõi nước Cực lạc,
Bảy lớp lan can
Bảy lớp lưới giăng,
Bảy lớp hàng cây,
Đều dùng bốn báu
Bao quanh bốn phía
Cho nên, cõi kia
Gọi là Cực lạc.
Lại Xá lợi phất!
Quốc độ Cực lạc,
Có hồ bảy báu,
Có nước tám đức,
Vừa đầy trong đó,
Dưới đáy nước hồ,
Toàn bằng cát vàng,
Bốn phía bờ đường,
Vàng bạc lưu ly
Pha lê xa cừ,
Họp lại mà thành,
Trên có lầu gác,
Cũng dùng vàng bạc,
Lưu ly pha lê,
Xa cừ mã não,
Mà trang điểm đó.
Hoa sen trong hồ,
Lớn như bánh xe,
Sen xanh ánh xanh,
Sen vàng ánh vàng,
Sen đỏ ánh đỏ,
Sen trắng ánh trắng,
Hương thơm ngào ngạt
Thanh khiết nhiệm mầu.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Cực lạc
Thành tựu như thế,
Công đức trang nghiêm.
Lại Xá lợi phất!
Quốc độ Phật kia,
Thường tấu nhạc trời,
Vàng ròng làm đất,
Ngày đêm sáu thời
Rưới hoa mạn đà,
Chúng sinh ở đó
Tảng sáng mỗi ngày
Đều dùng đảy gấm
Đựng các thứ hoa
Cúng dường chư Phật.
Ở khắp mười phương
Mười vạn cõi Phật,
Trong chừng giây lát
Trở về xứ mình,
Ăn cơm, kinh hành.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Cực lạc
Thành tựu như thế,
Công đức trang nghiêm.
Còn như vầy nữa,
Này Xá lợi phất!
Cõi kia thường có
Các thứ chim lạ,
Màu sắc đẹp đẽ,
Bạch hạc, khổng tước,
Anh vũ, xá lợi,
Ca lăng tần già,
Và chim cộng mạng.
Các loài chim ấy
Ngày đêm sáu thời
Kêu tiếng hòa nhã,
Tuyên dương những pháp
Năm căn năm lực,
Bảy phần bồ đề,
Tám phần thánh đạo,
Các pháp ấy thảy.
Chúng sinh ở đó
Nghe tiếng ấy rồi,
Đều nhớ niệm Phật,
Niệm pháp, niệm tăng.
Này Xá lợi phất!
Chớ bảo chim ấy
Thật do tội báo,
Bởi nghiệp sanh ra.
Lý do vì sao ?
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Phật kia,
Không ba đường dữ.
Này Xá lợi phất!
Cõi kia ác đạo
Còn không có tên
Làm gì có thật ?
Các loài chim ấy
Do Phật Di Đà
Muốn cho tiếng pháp
Vang khắp mọi nơi,
Mà biến hóa ra.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Phật kia,
Gió dịu phảng phất
Thổi vào hàng cây,
Và các lưới báu,
Xuất tiếng nhiệm mầu,
Ví như trăm ngàn
Các thứ âm nhạc
Đồng thời hòa tấu.
Nghe tiếng nhạc ấy,
Tự nhiên sanh lòng
Niệm Phật, niệm pháp,
Niệm thánh hiền tăng.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Phật ấy,
Thành tựu như thế,
Công đức trang nghiêm.
Này Xa lợi phất!
Ý ông nghĩ sao ?
Phật kia vì sao
Gọi A Di Đà ?
Này Xá lợi phất!
Ánh sáng Phật kia,
Vô lượng vô biên,
A tăng kỳ kiếp
Cho nên, được gọi
Là A Di Đà.
Này Xá lợi phất!
Phật A Di Đà
Thành Phật đến nay
Đã qua mười kiếp.
Đại Xá lợi phất!
Phật kia hiện có
Vô lượng vô biên
Thanh văn đệ tử
Đều A la hán
Không thể tính kể
Mà biết số lượng
Các hàng bồ tát,
Cũng lại như vậy.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Phật kia,
Thành tựu như thế
Công đức trang nghiêm.
Này Xá lợi phất!
Quốc độ Cực lạc
Chúng sanh sinh về
Đều được bất thối,
Trong đó hạng người
Nhất sinh bổ xứ,
Số ấy thật nhiều
Không thể tính kể
Biết được số lượng,
Chỉ có thể nói
Vô lượng vô biên
A tăng kỳ kiếp.
Này Xá lợi phất!
Chúng sinh được nghe
Thì hãy phát nguyện,
Sanh về nước kia.
Lý do vì sao ?
Sinh về đó rồi,
Thường cùng các bực
Thượng thiện trí thức
Ở chung một chỗ.
Này Xá lợi phất!
Không thể do bởi
Chút ít thiện căn
Phước đức nhơn duyên
Mà được sanh về
Quốc độ Phật kia.
Này Xá lợi phất!
Nếu có thiện nam,
Hay người tín nữ
Nghe nói cảnh giới
Phật A di đà,
Chấp trì danh hiệu
Hoặc chỉ một ngày
Hoặc hai ba ngày
Hay năm sáu ngày
Cho đến bảy ngày,
Nhất tâm bất loạn,
Người ấy lâm chung
Khi bỏ báo thân,
Phật A di đà
Và các thánh chúng
Hiện ra trước mắt.
Người ấy khi chết,
Lòng không điên đảo
Liền được vãng sanh
Quốc độ Cực lạc
Phật A di đà.
Này Xá lợi phất!
Ta thấy lợi ấy,
Nên nói lời này:
Nếu chúng sanh nào,
Nghe pháp thoại này,
Hãy nên phát nguyện
Sinh về nước kia.
Lại Xá lợi phất!
Như ta hôm nay,
Xưng dương tán thán
Lợi ích công đức
Bất khả tư nghì.
Phật A di đà,
Phương Đông cũng có
Phật A súc bệ,
Phật Tu di tướng,
Phật đại Tu di,
Phật Tu di quang,
Và Phật Diệu âm,
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới,
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sinh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn.
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương Nam,
Có Phật Nguyệt đăng
Phật Danh văn quang,
Phật Đại diệm kiên,
Phật Tu di đăng
Phật lực Tinh tấn,
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba nghìn
Đại thiên thế giới,
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sanh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Bất khả tư nghì
Công đức lớn lao
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn.
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương Tây
Có Phật Vô lượng thọ,
Phật Vô lượng tướng,
Phật Vô lượng tràng,
Phật Đại quang,
Phật Đại minh,
Phật Bửu tướng,
Phật Tịnh quang,
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sinh,
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì,
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn.
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương Bắc
Thế giới phương Bắc
Có Phật Diệm kiên
Phật Tối thắng âm
Phật Nan trở
Phật Nhật Minh
Phật Võng minh
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sanh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì,
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương dưới
Có Phật Sư tử
Phật Danh văn,
Phật Đạt ma
Phật Pháp tràng
Phật Trì pháp
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sanh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì,
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn
Này Xá lợi phất!
Thế giới phương trên
Có Phật Phạm âm
Phật Tú vương,
Phật Hương thượng,
Phật Hương quang,
Phật Đại diệm kiên,
Phật Tạp sắc,
Bảo hoa nghiêm thân,
Ta la thọ vương,
Phật Bảo hoa đức,
Kiến nhứt thiết nghĩa,
Phật Tu di sơn,
Như vậy cho đến
Vô lượng vô số
Chư Phật thế tôn
Ở quốc độ mình
Hiện ra tướng lưỡi
Đẹp đẽ rộng dài
Trùm khắp ba ngàn
Đại thiên thế giới
Nói lời chân thật:
Tất cả chúng sanh
Nên tin những lời
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì,
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn
Này Xá lợi phất!
Ý người nghĩ sao?
Vì sao gọi là
Kinh được hết thảy
Chư Phật giữ gìn?
Này Xá lợi phất!
Nếu có thiện nam
Hay người thiện nữ,
Nghe được kinh này,
Chuyên tâm thọ trì
Và nghe danh hiệu
Chư Phật Thế tôn,
Thì người thiện nam
Hay thiện nữ ấy
Đều được tất cả
Chư Phật thế tôn
Luôn luôn hộ niệm,
Đều không thối chuyển
Vô thượng bồ đề.
Vì vậy cho nên,
Này Xá lợi phất!
Các người đều phải
Nên tin lời ta
Và lời chư Phật
Này Xá lợi phất!
Nếu có những người
Đã phát nguyện rồi
Hay đang phát nguện
Hoặc sẽ phát nguện,
Muốn sanh quốc độ
Phật A Di Đà;
Tất cả người ấy
Được không thối chuyển
Vô thượng bồ đề,
Và đã sinh về
Hoặc nay đang sinh
Hoặc sau sẽ sinh
Về quốc độ kia.
Vì vậy cho nên
Này Xá lợi phất!
Các người thiện nam
Hoặc kẻ thiện nữ
Nếu có lòng tin,
Hãy nên phát nguyện
Sinh quốc độ kia.
Này Xá lợi phất!
Như ta hôm nay,
Xưng dương tán thán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì
Của chư Phật ấy.
Thì các Phật kia
Lại cũng xưng tán
Công đức lớn lao
Bất khả tư nghì.
Các ngài nói rằng:
Đức Phật Thích ca
Mâu ni Thế tôn
Hay làm những việc
Hi hữu khó làm.
Ở cõi Ta bà
Trong đời dữ dội
Bởi năm thứ trược,
Kiếp trược, kiến trược
Phiền não, chúng sanh
Và thọ mạng trược,
Để chứng đạo quả
Vô thượng bồ đề,
Lại vì chúng sanh
Nói ra những việc
Khó tin khó làm.
Này Xá lợi phất!
Ngươi biết, ta ở
Trong đời ác trược
Làm việc khó ấy,
Chứng được đạo quả
Vô thượng bồ đề,
Lại vì tất cả
Chúng sinh thế gian
Nói pháp khó tin,
Thật là rất khó.
Phật dạy đến đây,
Ngài Xá lợi phất
Cùng các tỳ kheo
Tất cả thế gian
Mọi người, chư thiên,
Và A tu la
Nghe lời Phật dạy
Hoan hỷ tín thọ,
Lạy Phật mà lui.