Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Bài Mới Nhất trang Văn Học
Điền Email để nhận bài mới

Sống Tỉnh Thức

Thursday, June 1, 201705:10(View: 8290)
Sống Tỉnh Thức
SỐNG TỈNH THỨC  

Liên Trí

Sống Tỉnh Thức


Tỉnh thức
là gì?

Cuộc sống vốn luôn vận động, chúng ta thường chịu áp lực nặng nề với những lo toan của kiếp người. Những bận rộn, tất bật với cơm, áo, gạo, tiền làm chúng ta mệt mỏicăng thẳng, lắm lúc mất cân bằng. Tâm trí luôn mệt nhoài, khi thì một ý tưởng tiếc nuối, ân hận trong quá khứ, lúc thì những lo nghĩ, toan tính, dự định cho tương lai. Ít khi chúng ta sống với hiện tại, để có thể đem tâm về sống cùng với thân. Chúng ta đang sống và làm việc với hiện tại, ấy thế mà tâm cứ lăng xăng, không đi ngược về quá khứ đã trở thành dĩ vãng thì cũng vi vu mơ tưởng đến tương lai xa vời ngoài tầm tay với. Hiện tại sống động này, ta lại không quan tâm và trân quý. Kể ra thật là vô lý nhỉ? Để đời sống mình có ý nghĩa hơn, chúng ta cần sống và thể nghiệm từng phút giây hiện tại. Để sống được với hiện tại nhiệm màu, chúng ta cần phải biết nghệ thuật sống tỉnh thức.

Sống tỉnh thứcduy trì ý thức trong từng giây phút hiện tại trên mỗi công việc mà mình đang thể nghiệm, đang ‘sống’. Không để tâm bận bịu với quá khứ, không viển vông chắp cánh mơ tưởng đến tương lai mà từng khắc, từng khắc trong hiện tại, chúng ta cần tỉnh thức và biết rõ những gì đang diễn ra nơi mình, với mình và với cuộc sống quanh mình.

Tỉnh thức không có gì mới. Từ xa xưa, trong các bài thuyết giảng tôn giáo, trong thơ ca, văn chương, bàng bạc người ta đề cập đến tỉnh thức. Có thể nói rằng, người đầu tiên thấy rõ vai trò của tỉnh thức trong đời sống và đề xuất nhiều phương pháp khác nhau để đạt đến trạng thái tỉnh thứcĐức Phật lịch sử Gotama. Tên Ngài ( Gotama Buddha) nghĩa là Bậc Tỉnh Thức (tên Gotama) cho thấy Ngài quan tâm thế nào đến tỉnh thứcphương pháp đạt đến tỉnh thức. Suốt cuộc đời 80 năm tồn tại trong kiếp nhân sinh, Ngài cũng thực hiện một điều duy nhất: sống tỉnh thức và hướng dẫn người khác sống tỉnh thức.

Tỉnh thức là một yếu tố có tính quyết định sự thành công trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người. Những nghiên cứu khoa học chứng minh rằng nếu duy trìtăng trưởng trạng thái tỉnh thức, cuộc sống chúng ta sẽ có thêm nhiều niềm vui, có khả năng chống đỡ bệnh tật tốt hơn, thân thể tráng kiện hơn và đời sống tinh thần lành mạnh hơn. Tỉnh thứcthần dược trị bệnh căng thẳnglo lắng - một căn bệnh thường gặp trong xã hội hiện đại khi tốc độ cuộc sống ngày càng xoáy vào cơn lốc ngày một nhanh hơn trong vòng tiến hóa của xã hội. Do đó, thực hành tỉnh thức là điều cần thiết để có được cuộc sống cân bằng và hạnh phúc.

Thực hành tỉnh thức như thế nào?

Một hình thức thực hành tỉnh thức có tính truyền thống và nguyên tắc gọi là ‘thiền tỉnh thức’. Người thực hành theo phương pháp này cần tuân thủ một số điểm căn bản, ví dụ cần phải ngồi yên lặng trong một tư thế thoải mái, thường là tư thế ngồi hoa sen, tối thiếu là 20 đến 30 phút mỗi lần, hai lần trong một ngày và duy trì thường xuyên sưh thực hành này như là một phần của sinh hoạt thường nhật. Trong quá trình ngồi, người thực hành bắt đầu tập trung sự chú ý vào hơi thở, và đồng thời, thân hãy để cho những cảm thọ ra đi, tâm đừng giữ lại những ý tưởng vẫn không ngớt lên-xuống, vào-ra. Chỉ cần chú tâm vào hơi thở; chú tâm vào luồng không khí từ ngoài đi vào cơ thể chúng ta qua hai lỗ mũi mỗi khi hít vào. Hãy để tâm theo dõi hơi thở đi vào trong buồng phổi và rồi, khi hơi thở đi ra, hãy dõi tâm theo những cảm thọ của hơi thở cho đến khi nó ra khỏi cơ thể mình. Đừng điều chỉnh hay can thiệp vào hơi thở, chỉ cần yên lặng quán sát cảm thọ, quán sát sự ra-vô, lên-xuống của hơi thở mà thôi. Ngoài việc để tâm đến độ ngắn-dài của hơi thở cùng những tính chất của hơi thở khi ra-vào cơ thể, khoảng cách gián đoạn giữa hai hơi thở cũng cần dõi tâm.
Một điều không thể tránh khỏi là khi đang thực hành tỉnh thức, những ý tưởng, cảm thọcảm xúc ồ ạt dâng trào trong tâm thức. Chúng ta cần có cách đối xử ‘thân thiện’ với những vị ‘khách không mời’ này để không bị ảnh hướng trong việc thực hànhduy trì tỉnh thức. Không đè nén, không phân tích, không ‘bạo động’ với chúng. Việc chúng ta cần làm là hãy ghi nhận những động tĩnh và hành trạng của chúng mà thôi. Khi chúng đến, chúng ta biết chúng đến; khi chúng đi, chúng ta cũng ý thức đầy đủ sự ra đi của chúng rồi quay tâm về với hơi thở. Không cần ‘thết đãi’ hay hiếu khách mời mọc chúng ở lại, cũng không khiếm nhã cộc cằn xua đuổi chúng đi. Thái độ ‘hiếu khách’ hay ‘khiếm nhã’ như vậy đều không đúng và làm tổn thương đến tỉnh thức khi chú tâm vào hơi thở của mình. Nếu đã biết tên những vị ‘khách không mời’ này, ví dụ như ‘suy nghĩ’, ‘cảm giác ngứa’, ‘một ý tưởng buồn’…chúng ta cũng cần biết khi nó ‘đột nhập’ vào tâm mình; nếu không biết tên nó cũng không sao, ví dụ có một cảm giác là lạ, không mô tả được nhưng cảm nhận được, thì việc của chúng ta là cảm nhận chúng. Khi nhận diện được hành trạng của những ý tưởng, cảm thọcảm xúc này, chúng sẽ tự động ra đi. Lúc này, chúng ta đang thực hành tỉnh thức về sự đến-đi của chúng. Thế nhưng, mục đích của chúng tatrụ tâm vào đối tượng là hơi thở, nên duy trì tỉnh thức trên hơi thở càng nhiều càng tốt.

Lợi ích của tỉnh thức như thế nào?

Quán sát tâm theo cách này, tâm trí chúng ta dần dần trở nên sáng láng, minh mẫntỉnh táo hơn. Thực hành tỉnh thức là cách để chúng ta tự hiểu về chính bản thân mình nhiều hơn. Quá trình thực hành mỗi ngày sẽ tạo cho chúng ta một thói quen trụ tâm vào những việc làm, kiểm soát ý tưởngsuy nghĩ của mình trong từng giây từng phút. Nhờ thực hành liên tục, chúng ta hiểu được tâm ý mình muốn gì, đi về đâu và hiểu được những suy nghĩ của mình để kịp thời điều chỉnh chúng. Những suy nghĩ không trong sángtiêu cực, nếu được kiểm soát khi nó còn là suy nghĩ, chúng sẽ được ngăn chặn kịp thời, chúng ta sẽ tránh được những hậu quả đáng tiếc. Nếu chúng ta thực hành thường xuyên, chúng ta sẽ được một thói quen rất tốt, đó là tập trung và kiểm soát được tâm ý trong mỗi một công việc mình làm trong cuộc sống thường nhật. Những ý tưởng và hành động được kiểm soát chặt chẽ sẽ hạn chế tối đa hậu quả không như ý và giảm đi rất nhiều những lỗi lầm, sai sót để rồi không phải hối hận và nuối tiếc về sau. Một cuộc sống đầy tỉnh thức trong từng phút giây là cuộc sống hạnh phúc và có ý nghĩa nhất.

Tỉnh thức trong cuộc sống hằng ngày

Nghĩ rằng cứ phải dõi tâm vào những việc mình đang làm, cả trong tư tưởngsuy nghĩ, chúng ta thấy ngán! Mỗi ngày biết bao nhiêu là việc, làm sao thực tập đây? Đừng vội nản, nếu chúng ta biết cách trụ tâm, cả núi công việc hằng ngày, lần lượt từng việc một, đều được làm trong tỉnh thức. Một số ‘mẹo’ nhỏ sau sẽ giúp chúng ta:

-- Chú tâm vào hơi thở hay vào môi trường quanh mình khi dừng lại ở đèn đỏ giao thông.

-- Khi quá căng thẳnglo âu, tamj dừng công việc, chú tâm vào những ý tưởngcảm xúc, coi nó ảnh hưởng thế nào đến cơ thể của mình lúc này.

-- Với những việc thường ngày chúng ta vốn quen làm trong vội vã và nôn nóng và không ý thức như đánh răng hay đứng xếp hàng chờ đến phiên mình. Bây giờ, cũng những việc đó, hãy làm trong chú tâmtỉnh thức.

-- Trước khi ngủ và ngay khi thức dậy, việc đầu tiên là hít thở vài hơi trong tỉnh thức thay vì để tâm lao đến những nỗi quan tâm của ngày hôm ấy.

-- Khi nghỉ giải lao, uống trà…chúng ta đều có thể làm trong tỉnh thức.

Tỉnh thức trong khi làm việc không có nghĩa là chúng ta không làm được nhiều việc cần làm trong ngày, mà người có tỉnh thức biết sắp xếp công việc mình một cách khôn ngoan và hợp lý. Tỉnh hức trong mỗi việc không có nghĩa là chúng ta không vội vã, khẩn trương trong công việc làm, nhưng chí ít, chúng ta cũng ý thức được chúng ta đang khẩn trương. Mặc dù những ý tưởng tiêu cực, cảm xúc bất an vẫn khởi lên trong tâm chúng ta, chúng ta không cần vội vàng loại trừ chúng, không cần can thiệp thô bạo vào chúng một cách thiếu phương pháp. Thay vào đó, hãy nhìn thật kỹ, thật sâu vào những ý tưởng, cảm xúc này rồi lựa chọn cẩn thận giải pháp đối trị chúng. Người ta khác nhau là ở cách hành xử này. Cứ mỗi một tâm niệm khởi lên, chúng ta đều kiểm soát một cách tỉnh táo như vậy, dần dần chúng ta trở nên điêu luyện và có khă năng kiểm soát tất cả những tư duy, cảm xúchành vi của mình trong các công việc hằng ngày. Để phát triển kỹ năng và nghệ thuật kiểm soát của tâm, chúng ta phải tập chú tâm trên những việc làm một cách có ý thức. Với sự thực hành lien tục, sau một thời gian, chúng ta tạo được một thói quen phản ứng và nó bắt đầu hoạt động một cách tự nhiên trong mọi công việc chúng ta làm. Ngược lại, nếu không thực hành một cách có ý thức trong thời gian đầu, tâm chúng tathói quen dong ruổi hết chỗ này đến chỗ nọ mà quên trụ ở nơi công việc mình đang làm. Hãy tạo cho mình một thói quen làm việc trong tỉnh thức.


Send comment
Off
Telex
VNI
Your Name
Your email address
)
(View: 34)
Để giúp người Phật tử có đời sống đạo hạnh, đức Thế Tôn đưa ra năm giới căn bản.
(View: 39)
Tinh thần hòa hiệp là ý nghĩa sống lành mạnh an vui, tinh thần của một khối người biết tôn trọng ý niệm tự tồn, và xây dựng vươn cao trong ý chí hướng thượng.
(View: 27)
Khi con gái tôi còn nhỏ, tôi vẫn thường đưa con đến chùa lễ Phật, học tiếng Việt, sinh hoạt văn hóa Việt…
(View: 54)
Điều phi đạo là những việc dẫn đến sự hao tài, thứ nhất đó là đam mê cờ bạc.
(View: 71)
Chu Lợi Bàn Đặc và Ma Ha là hai anh em sinh đôi sinh ra trong một gia đình Bà la môn ở thành Xá Vệ (Sravasti - Ấn Độ).
(View: 71)
Nếu có ai đó hỏi Phật Pháp có gì hay thì những người đệ tử Phật sẽ trả lời như thế nào?
(View: 77)
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử do Phật Hoàng Trần Nhân Tông khai sáng trong khoảng cuối thế kỷ 13.
(View: 113)
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử do Phật Hoàng Trần Nhân Tông khai sáng trong khoảng cuối thế kỷ 13.
(View: 134)
Trong suốt cả Pháp Bảo Đàn Kinh, là những lời dạy của Lục Tổ, ngài chỉ hai lần nói đến hai chữ “từ bi”:
(View: 390)
Thông thường, người ta thường nghĩ “làm phước” là phải làm điều gì đó to lớn, mang tính cho và nhận bằng những vật phẩm...
(View: 140)
Từ góc độ văn hóa có thể thấy ở Phật giáo Việt Nam nói chung và Thiền phái Lâm tế Chúc Thánh nói riêng, có những giá trị văn hóa tiêu biểu
(View: 220)
Đối với người thế gian, tài sản quý giá nhất của họ chính là gia đình, của cải vật chất, công danh sự nghiệp, nhưng với người xuất gia thì đó là trí tuệ.
(View: 215)
Phàm có sinh thì có tử, đó là lẽ thường trong cuộc đời. Vạn sự vạn vật đều vận hành theo quy luật sinh ra, tồn tại, thay đổi, hoại diệt (gọi là sinh, trụ, dị, diệt)
(View: 158)
Nguyễn Du không những là một thi hào lớn của Việt Nam mà còn là nhà Phật học uyên bác. Ông từng viết trong bài thơ “Chiêu Minh Thái Tử Phân Kinh Thạch Đài” lúc đi sứ sang Tàu vào triều Nguyễn, đầu thế kỷ 19 rằng,
(View: 261)
Việc chọn “ngày lành tháng tốt” để tiến hành những công việc hệ trọng trong đời sống của người Việt, được biết bắt nguồn từ thói quen do ảnh hưởng văn hóa, tập tục cổ xưa
(View: 205)
Phật giáo trước hết là một tôn giáo, vì thế những tư tưởng của giáo lý Phật giáo không đề cập nhiều tới những vấn đề triết học...
(View: 375)
“… Đêm qua trăng mọc trên đồi, thấy tâm tịch lặng không người, không ta, ai hỏi thì nhấc cành hoa, thấy gì, được thấy, đều xa muôn trùng …”
(View: 281)
Tôi thường thắc mắc tại sao mình dự tính làm điều này thì có khi lại đổi sang làm chuyện khác mà mình không hề suy tính được.
(View: 276)
Sống trong đời này, chúng ta thường hay nghe những ngôn từ bình dị, than thở rằng: “Trần ai - trong cõi tạm, là gì - ra sao?”
(View: 243)
Theo kinh Đại bát Niết-bàn (Trường bộ kinh), trước lúc viên tịch, Thế Tôn an cư mùa mưa tại Baluvā, bị bệnh trầm trọng, rất đau đớn.
(View: 347)
Khi mới vào đạo, điều đầu tiên chúng ta được dạy là không nhìn lỗi của người khác.
(View: 404)
Sống ở đời ai cũng mong cầu được hạnh phúc. Hạnh phúc là gì?
(View: 329)
Ở đời bất cứ sự kiện nào xảy ra cũng có nguyên do của nó. Như bài kinh “Bát Đại Nhân Giác” xuất hiện trên thế gian này cũng không ngoại lệ.
(View: 289)
Hai chữ vô thường rất quen thuộc với mọi người chúng ta, trong đời sống hàng ngày ai ai cũng nghe và nói.
(View: 321)
Tư tưởng nhân quả Phật giáotư tưởng nổi bật trong nhân sinh quan Phật giáo.
(View: 321)
Chúng ta đang chứng kiến những bất ổn xã hội hay thiên tai trên toàn thế giới, Việt Nam không phải là ngoại lệ khi gần đây
(View: 351)
Sống phải có niềm tin, nhưng đừng tin quá vào một người, dù người đó là ai, có địa vị như thế nào trong xã hội.
(View: 335)
Đức Phật đã dạy cho hàng đệ tử về mối tương quan và lợi ích của việc thực hành bốn nhiếp pháp trong Kinh Tăng Chi Bộ,
(View: 368)
Đức Phật Thích Ca Như Lai của chúng ta, lúc mới phát tâm, đã vì ta mà tu Bồ tát đạo, trải qua vô lượng kiếp chịu đủ các thứ khổ cực.
(View: 378)
“Không làm các việc ác Siêng làm các việc lành Thanh tịnh hoá tâm ý…”
(View: 422)
Việc khấn nguyện, cầu nguyện là một vấn đề tâm linh rất phổ biến của tín đồ mọi tôn giáo và không cứ gì mùa xuân mà việc khấn nguyện...
(View: 484)
Hồi sáng, lúc đi thiền hành ở Xóm Thượng, tôi đi xuôi xuống chùa Sơn Hạ. Mỗi bước chân giúp tôi tiếp xúc với sự sống rất sâu sắc
(View: 461)
Chế độ ăn kiêng của bạn có thể giúp dự đoán bạn sống được bao lâu.
(View: 606)
Đức Phật dạy “Thân người khó được, Phật pháp khó nghe”. Biết điều này, khi được là con Phật, ta sẽ thấy mình thật hạnh phúc vì ...
(View: 443)
Không ít Phật tử đến chùa quy y, học Phật pháp, công quả, tham gia các hoạt động Phật sự, thường theo cảm tình đối với người Thầy ở nơi mình đến hơn là...
(View: 427)
Giữ năm giới là khó, giữ gìn một cách hoàn hảo càng khó hơn. Muốn giữ giới hoàn hảo, trước phải học và thông hiểu về mỗi giới
(View: 393)
Đóng cửa các nẻo đường xấu ác để chúng sanh không bị sa rớt xuống các nẻo địa ngục, quỷ đói, súc sanh.
(View: 543)
“Chớ bảo xuân tàn, hoa rụng hết. Đêm qua sân trước một cành mai”
(View: 468)
Người ta nói uống trà là thú vui tao nhã, thanh cao. Thú vui cuộc đời nói chung có hai loại là thanh cao và không thanh cao.
(View: 359)
Mỗi khi mùa xuân mới về là trời đất lại thanh tân, vạn vật muôn loài thay áo mới nhưng lòng người thì vẫn cũ, vẫn chẳng đổi thay,
(View: 383)
Nếu mùa xuân là cái gì tươi đẹp nhất thì đó phải là vẻ đẹp từ sự biết ơn trong tâm hồn của mỗi người.
(View: 364)
Mùa xuân hải ngoại trời lạnh lắm nhưng lòng người ấm áp vì nhớ về những mùa xuân dân tộc.
(View: 349)
Không biết từ khi nào, có lẽ từ lâu lắm rồi, trà là một trong những thứ không thể thiếu trong các gia đình của người phương Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng.
(View: 544)
Mùa xuân là mùa khởi đầu năm mới. Năm mới thường mở đầu bằng một mùa xuân mơ ước đầy khát vọng, hoài bão.
(View: 342)
Bóng chiều ngã dài, trên sườn đồi, vài sợi mây xanh vươn vấn, tiếc nuối dư hương nhạt nhòa, chạnh lòng băng giá khách tha phương tìm về cố quốc
(View: 372)
Đạo đức học Phật giáo là một hệ giá trị bền vững cùng năm tháng, xuất phát từ tuệ nhãn của bậc Thiện Thệ hơn hai nghìn sáu trăm năm trước.
(View: 318)
Trong Trung luận hay Trung đạo luận hay Trung quán luận (Mulamadhyamakakarika, Căn bản Trung luận tụng), bản văn căn bản của ngài Long Thọ,
(View: 489)
Ngày Tết cũng là dịp để những người con Phật suy nghiệm về lẽ vô thường biến dịch của vạn pháp và của chính thân phận mình.
(View: 444)
Sự tha thứ chữa lành vết thương cho người mà bạn cho là đã xúc phạm và chính bạn, người bị xúc phạm.
(View: 391)
Cuối thế kỉ XIX cờ Phật giáo được thiết kế nhằm tượng trưngđại diện một cách thống nhất cho Phật giáo và được Phật tử trên khắp thế giới sử dụng.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
azipos-point-of-sale-300x300
Thầy THÍCH PHÁP HÒA sẽ có buổi thuyết pháp tại chùa Bảo Quang vào thứ bẩy ngày 22 tháng 4 năm 2023, lúc 2 giờ chiều