Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Bồ-đề Nguyện

Wednesday, December 11, 202418:03(View: 600)
Bồ-đề Nguyện

Bồ-đề Nguyện


Vĩnh Hảo

 hinhphat4



Nguyện
 là lý tưởng, là mục đích, là định hướng cho cuộc hành trình. Nó được phát sinh từ quá khứ (hay chỉ mới phát khởi trong hiện tại) và khi được quán niệm trong hiện tiền thì việc quán niệm này được gọi là chánh niệm [1]. Chánh niệm không đơn giản chỉ là biết hay nắm giữ cái hiện tạiquán sát cái gì ngay bây giờ (thời gian) và ở đây (không gian); mà là sự nhận thứchay chứng thực toàn vẹn về cái đương hiện, dù đó là nguyện, là danh hiệuđề mụcbiểu tượngấn tượnghay đối tượng của ý thức (pháp) [2]. Suy ra, các phương pháp thiền quántrì danh, tham công án, khán thoại đầu [3], đều có thể được xem là Chánh niệm—một trong Tám chi Thánh Đạo [4], giai đoạn chuẩn bị để đi sâu vào thiền định.

 

Bồ-đề nguyện là lý tưởng, là chí nguyện cao đẹp, là mục đích của con đường Bồ-tát (Bồ-tát đạo). Con đường ấy dẫn đến mục tiêu tối hậu là đại giác ngộ (Trí tuệ) và cứu độ chúng sinh(Từ bi). Bồ-đề nguyện nếu không được duy trìtrưởng dưỡng hàng ngày thì sẽ bị phai nhạt, hoặc tiêu tăm vùi lấp trong lớp bụi dày của phiền não và hành nghiệp.

Bồ-đề nguyện được đặt trên nền tảng của Trí tuệ và Từ bi. Không có Trí tuệ thì không thể thấu suốt con đường, và không thể nhận biết (hoặc quên bẵng) mục đích của cuộc hành trìnhlà gì. Không có Từ bi thì không có chất liệu xúc tác cho đại nguyện lợi ích chúng sinh; không có tác động mạnh mẽ phi thường để làm được những điều khó làm.

 

Hành giả bước đi trên con đường Bồ-tát, nếu vô trí, không phân biệt được đâu là thiện-ác, đúng-sai, chánh-tà thì cần phải quay vềquán sát tự tâm: nếu ý nghĩlời nói và hành động của mình nghiêng hẳn về phía xấu-ác thì chắc chắn đã lạc vào tà kiến.

Hành giả bước đi trên con đường Bồ-tát, nếu vô cảm, không rung động trước nỗi khổ của tha nhân, của số đông, mà chỉ biết a tòng và ủng hộ việc làm của những kẻ đại ácquỷ quyệtích kỷvô luân... thì chắc chắn đã lạc vào tà đạo.

 

Bồ-đề nguyện nếu được liên tục nuôi dưỡng, trong chánh kiếnchánh niệm, sẽ dẫn hành giảđi suốt con đường Bồ-tát, đi suốt cuộc hành trình dài lâu ngang qua cuộc sống này và nhiều kiếp sống sau. Nhưng một khi vì vô minh hoặc phóng dật [1] mà lãng quên Bồ-đề nguyện, sẽ dễ lầm lạcbuông lung, khó có thể quay lại để tiếp tục cuộc hành trình.

Duy trì và trưởng dưỡng Bồ-đề nguyện bằng sự tu tập miên mật và tận tụy thực hiện những điều lợi ích chúng sinh (lợi hành, Bồ-đề hành); bước tớibước tới mãi, không thoái lui. Không cần biết khi nào sẽ đạt đến mục đích, vì mục đích luôn ở ngay trong hiện tiền (chánh niệm). Ban đầu, thấy mục đíchcon đường và bước đi là ba; nhưng bước đi liên tục và ở một giai đoạn nào đó trên cuộc hành trình, sẽ thấy Bồ-tát đạo, Bồ-đề nguyện, Bồ-đề hành là một.

Một pháp, nhất tâmnhất hướng, không bến bờ nào mà không chạm đến, không thời giannào mà chẳng vượt qua.

 

_____________

 

(1)  Ta thường nói “chánh niệm”, với ý nghĩa “biết mình đang làm gì”. Hiểu như vậy chưa đủ, mà cần hiểu thêm rằng, việc ta đang làm nhắm đến mục đích gìMục đích được dựng lên thuộc quá khứ, nhưng ấn tượng quá khứ ấy được gắn chặt ngay trước mắt, nên gọi là chánh niệm. Người đang đi, dù biết mình đang đi nhưng không biết mình đang đi từ đâu đến đâu, đấy không gọi là chánh niệm, mà là trạng thái buông lỏng, nó sẽ dẫn đến điều mà kinh điểnthường gọi là “phóng dật” — buông thả ý không chịu kiểm soát nó. (Tuệ Sỹ [1945 – 2023] Nguồn: Đạo Sinh)

(2)  Niệm (sati) là tưởng niệm hay tùy niệm (anussati) vì nó khởi lên luôn luôn; hoặc niệm thích hợp (anurūpa) cho một thiện gia nam tử xuất gia vì lòng tin, niệm có mặt trong những trường hợp cần thiết gọi là tùy niệm (Thanh Tịnh Đạo Luận, Chương VII, Luận sư Phật Âm/ Buddhaghosa - Ni sư Trí Hải dịch). Có thể tìm đọc thêm về “Một Pháp” với Thập Niệm (Mười Tùy Niệm), gồm Niệm PhậtNiệm Pháp, Niệm Chúng (Tăng), Niệm GiớiNiệm ThíNiệm Thiên, Niệm Tịch Tĩnh, Niệm An BanNiệm Thân Vô Thường, Niệm Sự Chết (Tăng Nhất A-hàm Quyển 1, Thiên Một Pháp, Phẩm Thập NiệmThanh Văn Tạng Tập 10, Kinh Bộ X, trang 65 – 70; Hội Đồng Hoằng Pháp ấn hành 2022).

(3)  Tham công án và khán thoại đầu được khởi xướng từ các thiền sư Trung Hoa, có thể bắt đầu từ Lâm Tế Nghĩa Huyền (đời Đường), truyền xuống Đại Huệ Tông Cảo (đời Tống); lấy nghi làm đối tượng quán tưởng, nghi nhiều ngộ nhiều (đại nghi đại ngộ). Thời cận đại, việc tham công án và khán thoại đầu không còn phổ biến, nhưng Tông Lâm Tế đã được thịnh hành từ đời Tống, truyền sang cả Nhật Bản và Việt Namduy trì đến ngày nay.

(4)  Tám chi Thánh đạo (Bát Thánh Đạo Phần) hay Bát Chánh Đạo, gồm: Chánh kiếnChánh tư duyChánh ngữChánh nghiệpChánh mạngChánh tinh tấnChánh niệm và Chánh định.

Send comment
Off
Telex
VNI
Your Name
Your email address
(View: 186)
Bên ngoài trời đã lạnh. Ra ngoài phải khoác thêm áo ấm; trong nhà phải vặn lò sưởi.
(View: 205)
Trái tim không phải để suy nghĩ. Trái tim là để yêu thương.
(View: 294)
Từ nguyên thủy, tất cả chúng sinh đều muốn được hạnh phúc, và không muốn đau khổ.
(View: 361)
Trong khi một số vị pháp sư cố gắng hết sức để quảng bá giáo lý của họ - bằng cách...
(View: 444)
Đợi cha mẹ già qua đời rồi mới báo hiếu làm đàn tràng cầu siêu thiệt to, mua đất nghĩa trang thiệt rộng, xây mồ xây mả thiệt đẹ
(View: 360)
Phật giáo đề cao giá trị của hạnh buông xả – một trong những đức hạnh căn bản giúp con người thoát khỏi khổ đau, đạt được sự an lạc và tự do nội tâm.
(View: 392)
Không chỉ riêng với Phật giáo dân gian, hầu hết (và có thể là tất cả) các tôn giáo khác, đều tin rằng có một kiếp sau, hay một đời sau.
(View: 396)
Phật tánh là chủ đề của Kinh Đại Bát Niết Bàn và được luận giảng trong Phật tánh luận.
(View: 411)
Phàm làm việc gì muốn được thành công, trước tiên đòi hỏi người ta phải siêng năng.
(View: 368)
Chữ Tánh, Bản tánh, Tự tánh được nói đến trong rất nhiều kinh, luận Đại thừa. Đó cũng chính là mục đích rốt ráo cần tu chứng.
(View: 354)
Trong khi một số vị Pháp sư cố gắng hết sức để quảng bá giáo lý của họ – bằng cách viếng thăm các chùa và tu viện khác nhau trên khắp thế giới
(View: 588)
Hãy quán niệm thật sâu. Một khi có sinh, phải có khổ. Tất cả chúng ta đều phải chịu đựng theo cách đó.
(View: 480)
Khát khao là một cảm xúc tự nhiên của con người, biểu hiện qua mong muốn đạt được điều mà mình cho là quan trọng hoặc cần thiết.
(View: 478)
Từ nguyên thủy, tất cả chúng sanh đều muốn được hạnh phúc, và không muốn đau khổ.
(View: 714)
Vipassana và sathama là hai phương phápthiền nổi bật mang đến những trải nghiệm tâm hồn độc đáo.
(View: 836)
Một trong những đóng góp to lớn của Hoà thượng Thích Minh Châu là sự nghiệpphiên dịch kinh điển.
(View: 561)
Trong kinh Hoa nghiêm Đức Phật có dạy: “Nhất niệm sân tâm khởi, bách vạn chướng môn khai”
(View: 549)
Chúng ta có cuộc sống khác nhau trên những giai tầng xã hội, cung bậc tình cảm, cảnh giới tâm linh.
(View: 701)
Khi đức Phật thành đạo dưới cội Bồ Đề, ngài đứng trước một lựa chọn trọng đại:
(View: 540)
Ngày xưa, đa phần chùa ở Á Châu được xây dựng trên núi, nên vị Thầy đến đó dựng chùa gọi là Thầy Khai sơn, Trụ trì.
(View: 521)
Sống trong một nền văn hóa dựa trên sợ hãi, điều đó chắc chắn ảnh hưởng đến trạng thái tâm của bạn và những quyết định bạn đưa ra.
(View: 695)
Cho đến trọn đời, các vị A-la-hán dùng mỗi ngày một bữa, không ăn ban đêm, từ bỏ không ăn ban đêm, từ bỏ ăn phi thời.
(View: 734)
Khi nói đến thiền Quán là nói đến Tứ Niệm Xứ. Quán Tứ Niệm Xứthiết lập Chánh niệm trên bốn lãnh vực Thân, Thọ, Tâm, Pháp.
(View: 748)
Muốn chuyển hóa cảm xúc thì chúng ta cần chuyển hóa nhận thức trước, đau khổ đơn thuần cũng chỉ là một trạng thái của tâm.
(View: 583)
Bất cứ dược phẩm nào được tìm ra trong thế giới, dù nhiều và đa dạng, không có thứ nào bằng Pháp (trích từ Milindapanha).
(View: 578)
Trong khi một số vị Pháp sư cố gắng hết sức để quảng bá giáo lý của họ – bằng cách viếng thăm các chùa và tu viện khác nhau
(View: 716)
Từ xưa đến nay, chánh ngữ vẫn là yếu tố cần thiết để khẳng định “tính người” trong mỗi cá nhân,
(View: 603)
Sinh, lão, bệnh và tử: những điều này là bình thường. Sinh là bản chất bình thường của sự vật
(View: 685)
Thay đổi, biến động, dịch chuyển vốn là tính chất thường hằngcủa vạn hữu: có sinh ắt có diệt.
(View: 680)
Trong cuộc sống đời thường, mỗi ngày chúng ta phải quyết định hàng trăm, hàng ngàn lần.
(View: 554)
“Thử tại tâm trung xuất hình ư ngoại” Đó là câu nói của cổ nhân, cũng có thể nói: “ Tâm sanh tướng”.
(View: 721)
Khi đề cập đến những người tu trong Phật Giáo, thì chúng ta thấy có phân ra hai khuynh hướng tu học, một số vị thì nghiêng về pháp học, còn số vị khác lại chuyên về pháp hành.
(View: 794)
Người xuất gia mang trên mình một hoài bão lớn là hướng tâm đến giải thoát tự thân và giúp người khác giải thoát.
(View: 974)
Đức Quán Thế Âm trở nên thân thiết trong đời sống của người dân Việt đến mức trong sâu thẳm trái tim của mỗi người...
(View: 960)
Nghe nói đến người tu, tưởng chừng như người ấy làm cái gì to lớn, đội đá vá trời, dời non, lấp biển;
(View: 833)
Ngũ cănngũ lực tiếng Phạn là Pancindriya và Pancabala. Indriya có nghĩa là nguồn gốc, khả năng để tất cả các thiện pháp sinh khởi.
(View: 794)
Nếu người nam hay người nữ nào, hành pháp ác bất thiện, phạm giới; thân thành tựu ác hạnh; khẩu, ý thành tựu ác hạnh;
(View: 895)
Tu theo Giáo môn hoặc Thiền môn, họ tuân theo lời dạy của Phật hoặc Tổ sư, bám chặt vào lời nói của Phật hay Tổ ghi chép
(View: 856)
Ăn chay, không ăn thịt, là một truyền thống cao đẹp hơn ngàn năm nay ở nước ta, phù hợp một cách sâu xa với tinh thần sùng cao của Phật giáo.
(View: 761)
Chuyện người tu hành bị ma quỷ nhiễu hại xưa nay không phải là hiếm. Những bậc Thánh tăng còn bị làm hại huống gì phàm tăng.
(View: 892)
Khi thức dậy, điều gì là điều đầu tiên chúng ta nghĩ đến?
(View: 878)
Đời sống của con người thọ mạng nhiều lắm chỉ trên dưới trăm năm.
(View: 926)
Khi chúng ta thức dậy vào buổi sáng và nghe radio hoặc đọc báo, chúng ta phải đối mặt với những tin buồn: bạo lực, tội ác, chiến tranh và thiên tai.
(View: 965)
Một trong những đặc điểm của đời sống xuất giadu hành. Không thường ở một nơi cố định, Tỳ-kheo có thể tùy duyên vân du giáo hóa.
(View: 874)
Trong kinh Duy Thức thuộc tạng kinh phát triển, để chỉ cho sự huân tập thành khối nghiệp lực (A Lại Da ThứcMạt Na Thức,) được xem là
(View: 1120)
Sinh già bệnh chết là bản chất của đời sống con người. Ai cũng phải trải qua tiến trình này vì có sinh ắt có diệt. Có điều việc này đến với mỗi người nhanh chậm khác nhau.
(View: 836)
Những lời chỉ dạy của đức Phật có khả năng chuyển hóa nỗi khổ niềm đau, thành an vui hạnh phúc ngay tại đây và bây giờ bằng sự tin sâu nhân quả
(View: 860)
Có người ở chùa mấy mươi năm mà không ý thức được mình đang ở đoạn đường nào trên con đường mà mình đang đi.
(View: 868)
Quán Thế Âm Bồ Tát có rất nhiều nhân duyên với chúng sanh trong cõi Ta Bà này.
(View: 858)
Có lẽ ai cũng cảm nhận được rằng, cuộc sống này hiếm khi yên bình mà luôn đầy ắp những biến động. Với nghịch cảnh
Quảng Cáo Bảo Trợ
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM