Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Tánh Và Tướng

Thursday, December 19, 202418:55(View: 367)
Tánh Và Tướng

Tánh Và Tướng

Nguyễn Thế Đăng

hinhphat12 

 

Chữ Tánh, Bản tánhTự tánh được nói đến trong rất nhiều kinh, luận Đại thừa. Đó cũng chính là mục đích rốt ráo cần tu chứng.

1/ Tánh là gì? 

Ở đây lấy một vài trích dẫn. Luận Phật tánh của Bồ tát Di Lặc (Maitreya) truyền cho ngài Thế Thân được dịch sang tiếng Tây Tạng và được dịch sang tiếng Anh là: Buddha Nature do Khyentse Foundation ấn hành năm 2007. Vậy bản tánh là nature.

Trong những bản văn của Đại Ấn (Mahamudra) và Đại Toàn Thiện, xưa cũng như nay, đều nói mục đích của hành giả là chứng ngộ “bản tánh của tâm” (nature of mind). Thiền tông được gọi là tâm tánh pháp môn, nghĩa là pháp môn để chứng ngộ tâm tánhbản tánh của tâm. Chữ bản tánh này Lục Tổ Huệ Năng gọi là “tự tánh”.

Trong kinh, nói rất nhiều đến tánh. Chẳng hạn, “tánh Không” (sunyata), “tánh Như” (tathata, thusness, suchness), “pháp tánh” (dharmata), “tự tánh” (trong câu thường có trong kinh: “tự tánh xưa nay thanh tịnh”), tánh giác (TT. Rigpa, awareness). Ngài Trần Nhân Tông trong Cư trần lạc đạo phú nhiều lần nói đến “tánh Không” và “tánh sáng”.

 

Như vậy, tánh hay bản tánh là thực tại tối hậu. Sau đây sẽ trích vài câu từ kinh Duy Ma Cật, phẩm Nhập pháp môn bất nhị, để làm rõ thêm nghĩa chữ tánh:

Bồ tát Đức Đỉnh (Srikuta) nói: Nhiễm ô và thanh tịnh là hai. Thấy được thật tánh của nhiễm ôthì không có tướng thanh tịnh, bèn tùy thuận với sự tịch diệt của các tướng. Đó là vào pháp môn không hai”.

Bồ tát Thiện Nhãn nói: Tướng duy nhất và không có tướng là hai. Nếu không giả định hay tạo tác cái gì thì không thiết lập sự không có tướng của nó. Thâm nhập vào tánh bình đẳng của hai cái này, đó là vào pháp môn không hai

Bồ tát Na La Diên nói: Thế gian và xuất thế gian là hai. Thế gian tánh Không, tức đó là xuất thế gian, trong đó không có đi vào, không có ra khỏi, không tiến bộ, không lui sụt. Đó là vào pháp môn không hai

Bồ tát Thiện Ý nói: Sanh tử và Niết bàn là hai. Nếu thấy tánh sanh tử thì không có sanh tử, không có trói buộc, không có giải thoát, không sanh không diệt. Thấu hiểu như vậy, đó là vào pháp môn không hai”.

 

2/ Tánh và tướng 

Qua vài câu trên chúng ta thấy có sự phân biệt giữa tánh và tướng, thậm chí tướng là cái đối nghịch với tánh. Lạc vào thế giới của tướng là lạc vào sanh tử xung đột, khổ đau.

 

Trong năm luận của Bồ tát Di Lặc có Luận Phân biệt những hiện tượng với bản tánh nội tại của chúng nxb Thiện Tri Thức, 2023 (Dharmadharmatavibhanga, Distinguishing phenomena from their intrinsic nature), bản tiếng Hán là Biện pháp pháp tánh luận.

Ngay trong tựa đề, phân biệt những hiện tượng (pháp, sự vật, tướng) với bản tánh nội tại của chúng (tánh, pháp tánh) là phân biệt giữa tướng và tánh.

Luận nói sự phân biệt giữa những hiện tượng (tướng) và bản tánh nội tại của chúng (tánh) là sự phân biệt giữa sanh tử và Niết bàn:

Nếu tất cả những cái ấy được tóm tắt

Chúng có thể được hiểu là hai 

Bởi vì mọi sự bao gồm trong 

Những hiện tượng và bản tánh nội tại của chúng 

 

Cái được xếp loại là những hiện tượng

Là vòng sanh tử, trong khi bản tánh nội tại 

Được xếp loại là sự vượt khỏi khổ đau 

Của ba thừa

(trang 26, bản tiếng Việt)

Bản tánh nội tại được luận định nghĩa như sau:

Hơn nữa, bản tánh nội tại được định nghĩa 

Là chân như, trong đó không có phân biệt

Giữa cái được hiểu và cái hiểu, 

Cái được diễn tả và cái diễn tả

(trang 31, bản tiếng Việt)

Cái hiểu, cái diễn tả là chủ thể và cái được hiểu, cái được diễn tả là đối tượng. Trong bản tánh nội tại hay chân như không có sự phân biệt thành chủ thể và đối tượng, và đó là “sự vượt khỏi khổ đau của Ba thừa”.

Và các tướng, các pháp, các hiện tượng được luận định nghĩa:

Ở đây những hiện tượng được định nghĩa là những xuất 

                                                                      hiện của các tướng 

Của nhị nguyên và của sự vật được diễn tả – 

Những xuất hiện của tưởng tượng giả dối

Chúng xuất hiện nhưng không hiện hữu

Thế nên chúng là giả dối

Những cái ấy hoàn toàn không hiện hữu trong thật tế

Bởi vì chúng chỉ là những khái niệm, chúng là tưởng tượng. 

(trang 29)

 

Để hiểu rõ tất cả các pháp, tất cả các tướng xuất hiện đều là vọng tưởng không thật hiện hữuchúng ta nhớ lại bài kệ chấm dứt của Kinh Kim Cương Bát Nhã, mà phần đông đều biết:

Tất cả pháp hữu vi

Như mộng, huyễn, bọt, ảnh 

Như sương, như điện chớp 

Hãy quán thấy như vậy. 

 

Tu tập là lìa bỏ sự chấp vào các tướng để thấy được thật tánh của chúng, bản tánh nội tại của chúng là chân như:

Đến sự nhận biết thực tại ấy 

Ám chỉ chân như hết sạch những vết dơ, 

Nơi tất cả xuất hiện chỉ là chân như

Điều này cũng là sự xác minh 

Của sự chuyển hóa nền tảng. 

(trang 65)

Sự chấp vào các vọng tưởng phân biệt cho rằng các tướng là hoàn toàn hiện hữu một cách cụ thể khiến người ta lạc vào sanh tử và luân hồi, trong khi “các tướng xuất hiện nhưng không hiện hữu”.

Khi “những vết dơ” của vọng tưởng phân biệt khiến thực tại bị chia cắt thành các tướng đã hết sạch, thì thực tại chân như hiển lộ trọn vẹn:

Nơi tất cả xuất hiện chỉ là chân như

Khi ấy người ta thấy tất cả các tướng chỉ là Một Tướng (Một Tướng - Không Tướng là từ thường được nói trong Kinh Đại Bát Nhã), đó là Chân Như. Trong các luận các ngữ lục Thiền thường nói, “toàn tướng tức tánh” là vậy.

Cần phải thấy rằng kinh, luận không nói phá hủy các tướng để không còn cái gì cả, điều theo các luận, đó gọi là chấp đoạn. Không phải phá hủy các tướng, vì “nơi tất cả xuất hiện chỉ là chân như”, mà là làm “hết sạch những vết dơ”, đây là “sự chuyển hóa nền tảng”. Ngài Tilopa, vị khai sáng phái Kagyu, một trong bốn phái của Phật giáo Ấn - Tạng, nói một cách cụ thể: “Không phải các tướng trói buộc ngươi, mà chính là sự bám chấp vào các tướng trói buộcngươi”.

 

Tóm lại, để thấy Phật, để thấy Như LaiChân Như, để thấy tánh, thì phải lìa sự phân biệt các tướng. Như Kinh Kim Cương Bát Nhã nói:

Thấy các tướng chẳng phải tướng tức thấy Như Lai”. 

 

Send comment
Off
Telex
VNI
Your Name
Your email address
(View: 185)
Bên ngoài trời đã lạnh. Ra ngoài phải khoác thêm áo ấm; trong nhà phải vặn lò sưởi.
(View: 205)
Trái tim không phải để suy nghĩ. Trái tim là để yêu thương.
(View: 294)
Từ nguyên thủy, tất cả chúng sinh đều muốn được hạnh phúc, và không muốn đau khổ.
(View: 360)
Trong khi một số vị pháp sư cố gắng hết sức để quảng bá giáo lý của họ - bằng cách...
(View: 444)
Đợi cha mẹ già qua đời rồi mới báo hiếu làm đàn tràng cầu siêu thiệt to, mua đất nghĩa trang thiệt rộng, xây mồ xây mả thiệt đẹ
(View: 359)
Phật giáo đề cao giá trị của hạnh buông xả – một trong những đức hạnh căn bản giúp con người thoát khỏi khổ đau, đạt được sự an lạc và tự do nội tâm.
(View: 392)
Không chỉ riêng với Phật giáo dân gian, hầu hết (và có thể là tất cả) các tôn giáo khác, đều tin rằng có một kiếp sau, hay một đời sau.
(View: 394)
Phật tánh là chủ đề của Kinh Đại Bát Niết Bàn và được luận giảng trong Phật tánh luận.
(View: 409)
Phàm làm việc gì muốn được thành công, trước tiên đòi hỏi người ta phải siêng năng.
(View: 354)
Trong khi một số vị Pháp sư cố gắng hết sức để quảng bá giáo lý của họ – bằng cách viếng thăm các chùa và tu viện khác nhau trên khắp thế giới
(View: 588)
Hãy quán niệm thật sâu. Một khi có sinh, phải có khổ. Tất cả chúng ta đều phải chịu đựng theo cách đó.
(View: 479)
Khát khao là một cảm xúc tự nhiên của con người, biểu hiện qua mong muốn đạt được điều mà mình cho là quan trọng hoặc cần thiết.
(View: 478)
Từ nguyên thủy, tất cả chúng sanh đều muốn được hạnh phúc, và không muốn đau khổ.
(View: 713)
Vipassana và sathama là hai phương phápthiền nổi bật mang đến những trải nghiệm tâm hồn độc đáo.
(View: 600)
Nguyện là lý tưởng, là mục đích, là định hướng cho cuộc hành trình.
(View: 834)
Một trong những đóng góp to lớn của Hoà thượng Thích Minh Châu là sự nghiệpphiên dịch kinh điển.
(View: 560)
Trong kinh Hoa nghiêm Đức Phật có dạy: “Nhất niệm sân tâm khởi, bách vạn chướng môn khai”
(View: 549)
Chúng ta có cuộc sống khác nhau trên những giai tầng xã hội, cung bậc tình cảm, cảnh giới tâm linh.
(View: 701)
Khi đức Phật thành đạo dưới cội Bồ Đề, ngài đứng trước một lựa chọn trọng đại:
(View: 540)
Ngày xưa, đa phần chùa ở Á Châu được xây dựng trên núi, nên vị Thầy đến đó dựng chùa gọi là Thầy Khai sơn, Trụ trì.
(View: 521)
Sống trong một nền văn hóa dựa trên sợ hãi, điều đó chắc chắn ảnh hưởng đến trạng thái tâm của bạn và những quyết định bạn đưa ra.
(View: 695)
Cho đến trọn đời, các vị A-la-hán dùng mỗi ngày một bữa, không ăn ban đêm, từ bỏ không ăn ban đêm, từ bỏ ăn phi thời.
(View: 734)
Khi nói đến thiền Quán là nói đến Tứ Niệm Xứ. Quán Tứ Niệm Xứthiết lập Chánh niệm trên bốn lãnh vực Thân, Thọ, Tâm, Pháp.
(View: 748)
Muốn chuyển hóa cảm xúc thì chúng ta cần chuyển hóa nhận thức trước, đau khổ đơn thuần cũng chỉ là một trạng thái của tâm.
(View: 583)
Bất cứ dược phẩm nào được tìm ra trong thế giới, dù nhiều và đa dạng, không có thứ nào bằng Pháp (trích từ Milindapanha).
(View: 578)
Trong khi một số vị Pháp sư cố gắng hết sức để quảng bá giáo lý của họ – bằng cách viếng thăm các chùa và tu viện khác nhau
(View: 716)
Từ xưa đến nay, chánh ngữ vẫn là yếu tố cần thiết để khẳng định “tính người” trong mỗi cá nhân,
(View: 603)
Sinh, lão, bệnh và tử: những điều này là bình thường. Sinh là bản chất bình thường của sự vật
(View: 685)
Thay đổi, biến động, dịch chuyển vốn là tính chất thường hằngcủa vạn hữu: có sinh ắt có diệt.
(View: 680)
Trong cuộc sống đời thường, mỗi ngày chúng ta phải quyết định hàng trăm, hàng ngàn lần.
(View: 554)
“Thử tại tâm trung xuất hình ư ngoại” Đó là câu nói của cổ nhân, cũng có thể nói: “ Tâm sanh tướng”.
(View: 721)
Khi đề cập đến những người tu trong Phật Giáo, thì chúng ta thấy có phân ra hai khuynh hướng tu học, một số vị thì nghiêng về pháp học, còn số vị khác lại chuyên về pháp hành.
(View: 794)
Người xuất gia mang trên mình một hoài bão lớn là hướng tâm đến giải thoát tự thân và giúp người khác giải thoát.
(View: 973)
Đức Quán Thế Âm trở nên thân thiết trong đời sống của người dân Việt đến mức trong sâu thẳm trái tim của mỗi người...
(View: 960)
Nghe nói đến người tu, tưởng chừng như người ấy làm cái gì to lớn, đội đá vá trời, dời non, lấp biển;
(View: 833)
Ngũ cănngũ lực tiếng Phạn là Pancindriya và Pancabala. Indriya có nghĩa là nguồn gốc, khả năng để tất cả các thiện pháp sinh khởi.
(View: 794)
Nếu người nam hay người nữ nào, hành pháp ác bất thiện, phạm giới; thân thành tựu ác hạnh; khẩu, ý thành tựu ác hạnh;
(View: 895)
Tu theo Giáo môn hoặc Thiền môn, họ tuân theo lời dạy của Phật hoặc Tổ sư, bám chặt vào lời nói của Phật hay Tổ ghi chép
(View: 856)
Ăn chay, không ăn thịt, là một truyền thống cao đẹp hơn ngàn năm nay ở nước ta, phù hợp một cách sâu xa với tinh thần sùng cao của Phật giáo.
(View: 761)
Chuyện người tu hành bị ma quỷ nhiễu hại xưa nay không phải là hiếm. Những bậc Thánh tăng còn bị làm hại huống gì phàm tăng.
(View: 892)
Khi thức dậy, điều gì là điều đầu tiên chúng ta nghĩ đến?
(View: 878)
Đời sống của con người thọ mạng nhiều lắm chỉ trên dưới trăm năm.
(View: 926)
Khi chúng ta thức dậy vào buổi sáng và nghe radio hoặc đọc báo, chúng ta phải đối mặt với những tin buồn: bạo lực, tội ác, chiến tranh và thiên tai.
(View: 964)
Một trong những đặc điểm của đời sống xuất giadu hành. Không thường ở một nơi cố định, Tỳ-kheo có thể tùy duyên vân du giáo hóa.
(View: 874)
Trong kinh Duy Thức thuộc tạng kinh phát triển, để chỉ cho sự huân tập thành khối nghiệp lực (A Lại Da ThứcMạt Na Thức,) được xem là
(View: 1120)
Sinh già bệnh chết là bản chất của đời sống con người. Ai cũng phải trải qua tiến trình này vì có sinh ắt có diệt. Có điều việc này đến với mỗi người nhanh chậm khác nhau.
(View: 836)
Những lời chỉ dạy của đức Phật có khả năng chuyển hóa nỗi khổ niềm đau, thành an vui hạnh phúc ngay tại đây và bây giờ bằng sự tin sâu nhân quả
(View: 860)
Có người ở chùa mấy mươi năm mà không ý thức được mình đang ở đoạn đường nào trên con đường mà mình đang đi.
(View: 868)
Quán Thế Âm Bồ Tát có rất nhiều nhân duyên với chúng sanh trong cõi Ta Bà này.
(View: 858)
Có lẽ ai cũng cảm nhận được rằng, cuộc sống này hiếm khi yên bình mà luôn đầy ắp những biến động. Với nghịch cảnh
Quảng Cáo Bảo Trợ
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM