3. Sống với Hiện Tại

SỐNG VỚI HIỆN TẠI

 Mong ước một tương lai không dựa vào thực tế, tiếc nối một quá khứ hư huyền, ôi những sai lầm đã gây bao nhiêu lần đau khổ. Quanh ta, từng phút giây, triều sống tưng bừng reo dậy. Phải sống sao cho ăn nhịp với hải hà.

 Em ạ, có rất nhiều người chưa bao giờ thật sống. Hoặc họ đi lê thê trong nỗi tiếc nuối không nguôi về dĩ vãng, hoặc họ ồ ạt lăn mình vào những ảo ảnh luôn luôn biến hiện trên tấm màng tương lai.

 Trên chiếc xe đời, một hạng hành khách xoay lưng về phía trước, cho nên chỉ thấy những cảnh vật ở phía sau xe. Quãng đường qua xong, sương thời gian phủ xuống, cảnh vật trở nên ảo huyền, và người nhìn lui đâm ra tiếc nuối, thế là mỗi đoạn đường, mỗi muốn dừng lại để trở về cảnh cũ. Nhưng xe đời chỉ đi có một chiều và không bao giờ dừng nghỉ. Bấy giờ tiếc thương dồn lên tiếc thương, và quãng đường càng dài, cảm tình với quá khứ càng nặng. Cũng có một đôi khi, thay đổi chiều ngồi, họ chợt nhìn ngang hiện tại, nhưng chỉ trong phút chốc, họ lại quay liền về dĩ vãng, đối với họ, đã quen sống trong cảnh lộng lẫy huyền hoặc của ngày xưa mà tháng năm đã tô thêm đậm nét, thì không có gì xấu xa và chướng mắt bằng “cái thời đại lố lăng bây giờ.”

 Còn một hạng khác, chỉ quay mặt một chiều về phía trước. Họ nhìn quá xa, cho nên không nhận thấy rõ. Bao nhiêu hố hầm mà tầm mắt không với tới, bao nhiêu màu sắc chói chang được không gian làm dịu bớt, chân trời hiện ra những hình bóng mỹ miều, lâu đài ảo diệu. Thế là tất cả tâm hồn họ đều dồn cả vào những huyễn tượng dập dìu kia, và trong lúc hấp tấp muốn chạy nhanh đến gần, xe đời họ thường bị húc đổ ngữa nghiêng trên những đoạn đường gập gềnh của thực tế. Chỉ trong những lúc ấy họ mới chạm trán với thực tế để rồi kêu lên: “Ôi hiện tại, không gì đáng ghét bằng mày.” Hai hạng người ấy đều khổ, vì thất vọng.

 Một đàng thất vọng cho hiện tại không đẹp bằng quá khứ, một đàng thất vọng cho hiện tại không đáng yêu như tương lai. Ðời họ chỉ là một chuỗi dài ước ao chưa một lần nào được thoả mãn. Họ thấy thực tế cay nghiệt quá. Thế là càng sống họ càng trách móc oán hận cuộc đời, chứ không biết rằng cuộc đời xấu đi, chính vì họ tưởng nó quá đẹp.

 Nhưng anh ạ ! Ðã là người biết lo xa và không muốn mất gốc, thì ngăn sao được người ta đừng nhìn lui về quá khứ và nhìn tới trước tương lai ?

 Ðã đành thế, anh có bắt em phải sống như cầm thú chỉ biết có ngày hôm nay đâu ? Nhưng đừng nên vì quá khứ hay tương lai mà quên đi hiện tại. Nhìn lui để đi tới chứ không phải để bước lui. Nhìn tới để định trước lối đi chứ không phải để bước quá trớn, vả lại chúng ta có thể nào sống lui về quá khứ được ? Cũng như có thể nào vượt khỏi thực tế của hiện tại để chỉ sống với những tưởng tượng về ngày mai.

 Mong ước một tương lai không dựa vào thực tế, tiếc nuối một quá khứ hư huyền, ôi những sai lầm đã gây bao nhiêu đau khổ. Trước mắt ta là thực tế hiển nhiên, hãy nhìn vào đấy mà suy luận, ngày qua định đoạt hôm nay, hôm nay định đoạt ngày mai. Mọi vật đều trôi theo dòng sông nhân quả. Nếu ngày vừa qua có giá trị thật, thì sao không ảnh hưởng tốt đến hôm nay? Cũng thế, nếu hôm nay xấu xa thì ngày mai làm sao đẹp đẽ được ? Nếu vẫn tin nó đẹp thì đừng nghi ngờ gì hết, chính thị là phép thuật của màng tưởng tượng đó rồi, tưởng tượng mơ hồ thường thích những gì hư ảo, hãy dành riêng chúng cho những kẻ hay mơ.

 Không phải chỉ đứng nhìn cuộc đời trôi qua trong tưởng tượng. Chúng ta cần phải sống, sống thật sâu, thật đậm trong hiện tại. Trong hiện tại gồm tất cả đời người, nó vừa nắm mối dây cuối cùng của quá khứ, vừa nắm mối dây đầu của tương lai. Quá khứ vừa thành, tương lai sắp sửa lại trong phút giây hiện tại. Chỉ ở đấy, chúng ta mới thật sống. Cũng chỉ ở đấy chúng ta mới có thể sắp đặt, hoán cải cuộc đời. Ði xa quá hai đầu, quá khứ và tương lai, chúng ta sẽ rơi vào ảo vọng.

 Hãy sống với hiện tại, thời gian qúy, đừng lãng phí một chút nào. Phải tự nhắc đi nhắc lại rằng ta đang sống, đang sung sướng được suy tưởng, được thông cảm với xung quanh ta, mà nếu chỉ sống phớt qua, ôi ! ta sẽ gặp sự vô tri lạnh lùng của đất đá. Sống cho sâu sắc, cảm nhận cho tinh tường, ấy mới thật là sống.

 Tương lai nằm sẵn trong thực tại, quá khứ cũng không mất đi đâu, mỗi phút giây của đời ta cũng là vĩnh viễn. Bởi thế, không cần tưởng niệm xa vời, ta vẫn nghe quá khứ dồn về trong những âm ba huyền diệu vang dội trong hồn, như tiếng sóng ngoài khơi dập dìu vào tận trong lòng con nghêu, con hến. Và không cần phải nhìn xa, ta vẫn thấy rõ tương lai trong hiện tại, như hoa lá của mùa sau tượng hình trong trái chín tròn căng mật ngọt của mùa hiện tại.

 Tóm lại, trong lúc sắp đặt cuộc đời, ta không thể không nhìn lui quá khứ, nhưng không được tiếc nuối. Ta không thể không nghĩ đến tương lai, nhưng không được viễn vông. Sống cùng một nhịp với sự sống.