Việt dịch: Sa môn Thích Bảo Lạc
Chùa Pháp Bảo Sydney và Chùa Viên Giác Đức Quốc xuất bản PL. 2552 DL 2008
Bách Trượng Hoài Hải biên soạn vào đời Đường tại Hồng Châu.
Tỳ Kheo Nghi Nhuận chứng nghĩa chùa Chân Tịch tại Hàng Châu.
Trụ Trì Diệu Vĩnh chùa Giới Châu duyệt lại tại Việt Tành vào Thanh.
Chương 6: Hai Dãy Đông Tây Lang
Phương Trượng mời cơm chay hoặc mời trà: chúng trưởng trong liêu, dự biết cho hay rằng, hôm nay Hòa Thượng Phương Trượng mời dùng cơm chay hoặc mời uống trà. Các Thầy mỗi người chuẩn bị sẵn sàng oai nghi. Ngoài Ban chấp sự, tất cả tập trung tới phòng khách, Thị Giả mời họp mặt các Thầy tại trai đường. Theo từng Ban thứ tự cùng lên phòng Phương Trượng đứng theo hàng, Trụ Trì (Phương Trượng) tới ngồi ghế. Duy Na xướng:
- Đại chúng đảnh lễ Hòa Thượng 3 lạy
Lạy xong, phân theo thứ tự ngồi, tất cả giữ oai nghi, không được nói chuyên; không nên động tiếng ly tách, chén đũa. Thọ trai hay dùng trà xong, nếu Phương Trượng có dạy gì nghe rồi cùng đứng lên và đứng theo hàng ngũ. Duy Na xướng:
- Đại chúng các Thầy lễ tạ Hòa Thượng 3 lạy.
Xong mỗi người lui về chỗ. Ngoài ra, 2 liêu chúng lãnh đạo (cương lãnh) trong ngoài, ban lãnh chúng lãnh đạo hổ trợ nhau vì thể trọng để cho giềng mối đạo được chấn chỉnh.
Khi kiết giới, giải hạ, tiết đông chí, tất niên, ngày Tết (mồng một)… và những ngày đại lễ. Trụ Trì tức Phương Trượng dùng cơm chung với đại chúng, và thưởng công lao 2 chúng bằng cách đãi trà giữa 2 ban cũ-mới, cũng như trái cây trong một buổi tiệc vui. Như người nghỉ việc qua một nhiệm kỳ tham dự; nên bày tỏ của chúng thường trụ bằng một lạy đền đáp công lao. Ngoài ra, những phần vụ khác hể ai có công đức được khen thưởng, tùy theo việc làm của họ. Ngoài phần vụ công tác, khen thưởng công lao đều tại phòng khách hoặc ngay phòng ở của những vị đó. Việc tưởng tượng càng giản tiện công tâm bao nhiêu, đạo tâm càng chân thật bấy nhiêu, khiến chúng hết lòng tu hành không để vọng niệm sanh khởi.
Chứng nghĩa ghi rằng: Phương Trượng mời dùng cơm hay đãi trà là việc không phải thành một lệ. Đây chỉ nói đại khái một cách mời chung ban chức sự của viện, như vị mới vừa nhận chức hoặc mới được bầu lên làm việc, hay bất cứ một việc nào khác… đều có thết đãi cơm, mời trà; nói chung là sự khoản đãi đại chúng của Ngài Phương Trượng (Trụ Trì). Cẩn thận chọn lựa, thành thật để chọn được người đúng cho mỗi công việc. Trung hòa, khiêm nhượng dùng thương nghị khi có ý kiến bất đồng, hoàn toàn xử lý theo người trưởng là thành công, cũng chỉ vì việc lợi ích chung cho Tam Bảo mà thôi.
Chức sự 2 dãy xin nghỉ việc: phàm 2 dãy (đông-tây) có người từ chức, sau giờ ngọ trước tác bạch xin nghỉ việc. Tối lại sau giờ tọa thiền các vị nghỉ việc tuyên bố rút lui giữa chúng và chính thức ra giữa phòng khách nói lời từ nhiệm. Không cần lên phòng Phương Trượng, cũng như không cần phải tới thiền đường. Giữa chúng ở trước Duy Na tác bạch nghỉ việc. Duy Na hứa thuận, sau đó tới phòng Phương Trượng lễ tạ đến tối mới chính thức tuyên bố tại thiền đường.
Ngày nay phần nhiều thay đổi nhân sự là ngay thời khóa tụng buổi tối xong, thông báo ngưng nghỉ việc liền. Sáng hôm sau ngay sau thời công phu, đại chúng nhất tề tới trai đường dùng điểm tâm, cùng với Phương Trượng. Thọ bửa xong, uống trà. Cơm nước điểm tâm xong mới đưa người mãn nhiệm kỳ vào chánh điện dâng hương lạy Phật, tạ ân Tam Bảo.
Chứng
nghĩa ghi rằng: Chức sự từ chức phải xem ai là người có
khả năng bổ sung thay thế. Người không có khả năng làm
việc e không tránh khỏi lại từ chức nữa. Như người có
khả năng làm việc được không nên nghe lời bàn tán, bỏ
qua vì nhân tài khó gặp. Việc của Tam Bảo thường do sự
thành tựu của một người, nhưng nhờ đó thường trụ (Tam
Bảo) ảnh hưởng tới sự hưng suy. Đúng ra không nên đề
phòng sự bất trắc xảy đến mà nên tin tưởng lấy Tam Bảo
làm trọng yếu. Người nào có lòng và thực tâm hẳn không
phụ đại chúng từ chức khi mới nhận việc.
Hết quyển 6