5. Tổng hợp các sắc pháp

5.

Ekuppādā ekanirodhā ekanissayā sahavuttino ekavīsati rūpa-kalāpā nāma.

Tattha jīvitaṁ avinibbhogarūpañ ca cakkhunā saha cakkhu-dasakan'ti pavuccati. Tathā sotādīhi sad- dhiṁ sotadasakaṁ, ghāṇadasakaṁ, jivhādasakaṁ, kāyadasakaṁ, itthibhāvadasakaṁ, pumbhāva-dasakaṁ, vatthudasakañ c'āti yathākkamaṁ yojetabbaṁ. Avinibbhogarūpam' eva jīvitena saha jīvitanavakan' ti pavuccati. Ime nava kamma- samuṭṭhāna-kalāpā.

Avinibbhogarūpaṁ pana suddhaṭṭhakaṁ. Tad'eva kāyaviññattiyā saha kāyaviññattinavakaṁ vacī-viññatti saddehi saha vacīviññattidasakaṁ; lahu- tādīhi saddhim lahutādi-ekādasakaṁ kāyaviññatti- lahutādi-dvādasakaṁ vacīviññattisadda-lahutādi-terasakañ c'āti cha cittasamuṭṭhānakalāpā.

Suddhaṭṭhakaṁ, saddanavakaṁ, lahutādi ekādasa-kaṁ, sadda-lahutādi dvādasakañ c'āti cattāro utusamuṭṭhāna-kalāpā.

Suddhaṭṭhakaṁ, lahutādekādasakañ cā'ti dve āhāra- samuṭṭhāna-kalāpā.

Tattha suddhaṭṭhakaṁ, saddanavakañ c'āti utu- samuṭṭhāna-kalāpā bahiddhā pi'labbhanti. Avasesā pana sabbe pi ajjhattikam' eva.

Kammacittotukāhāra-samuṭṭhānā yathākkamaṁ
Nava cha caturo dve'ti kalāpā ekavīsati.
Kalāpānaṁ paricchedalakkhaṇattā vicakkhaṇā
Na kalāpaṅgaṁ iccāhu ākāsaṁ lakkhaṇāni ca.
Ayam'ettha kalāpa-yojanā.

§5

Có hai mươi mốt tổng hợp sắc pháp xét vì các sắc pháp nầy đồng sanh (hay cùng có chung một khởi điểm), đồng diệt (hay cùng chung một điểm chấm dứt), cùng có chung một nền tảng (căn), và cùng tồn tại chung.

Nơi đây mạng căn và (tám) sắc pháp không thể tách rời nhau cùng với mắt gọi là "mười thành-phần-mắt". Cùng thế ấy, "mười-thành-phần-tai" cùng với tai v.v..., "mười thành-phần-mũi", "mười thành-phần-lưỡi", "mười thành-phần-thân", "mười thành-phần-nữ-tánh", "mười thành-phần-nam-tánh", "mười thành-phần-căn". Những (tám) sắc pháp không thể tách rời nhau nầy, cùng với mạng căn, được gọi là "chín thành-phần-mạng-căn". Chín tổng hợp sắc pháp nầy do Nghiệp tạo.

Những sắc pháp không thể tách rời nhau hợp thành "tám-pháp-thuần-túy". Cùng với thân biểu (sự biểu lộ của thân), các sắc pháp nầy hợp thành "chín-thành-phần-thân-biểu"; cùng với ngữ biểu và tiếng động, hợp thành "mười-thành-phần-ngữ-biểu"; cùng với những đặc tính nhẹ nhàng, mềm dẽo, và nhu thuận,ṁười-một-thành-phần-nhẹ v.v..."; mười-hai-thành-phần-thân-biểu nhẹ nhàng, mềm dẽo, nhu thuận; và mười ba-thành-phần-ngữ-biểu, tiếng động, đặc tính nhẹ nhàng, mềm dẽo, và nhu thuận.

Sáu tổng hợp nầy của sắc pháp do tâm tạo.

Tám thành-phần-thuần-túy, chín thành-phần-tiếng, mười thành-phần-nhẹ, mềm dẽo, và nhu thuận; mười hai thành-phần-tiếng, nhẹ, mềm dẽo, và nhu thuận -- bốn pháp nầy do hiện tượng thời tiết tạo.

Tám thành-phần-thuần-túy, và mười một thành-phần nhẹ, mềm dẽo, và nhu thuận là hai sắc pháp do vật thực tạo.

Trong những tổng hợp các sắc pháp nầy có hai do hiện tượng thời tiết tạo -- thành-phần-thuần-túy và thành-phần-tiếng -- cũng từ bên ngoài. Tất cả còn lại là hoàn toàn ở bên trong. Có hai mươi mốt tổng hợp sắc pháp -- chín, sáu, bốn và hai, theo thứ tự, được tạo nên do Nghiệp, tâm, hiện tượng thời tiết, và vật thực.

Vì không gian phân giới hạn và các đặc tướng của sắc pháp chỉ nêu rõ tánh tự nhiên, bậc hiền trí dạy rằng hai thành phần nầy không nằm trong tổng hợp các sắc pháp.

Ðây là sự hình thành những tổng hợp các sắc pháp.