Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới
Bài Mới Nhất

Căn bản đức hạnh

29 Tháng Năm 201100:00(Xem: 19575)
Căn bản đức hạnh

CĂN BẢN ĐỨC HẠNH

Trái tim thánh thiện, tâm tư tỉnh thức, nguyên nhân hạnh phúc
và những nguyên tắc cản bản khác của Đạo Phật.

Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma 
Chuyển ngữ: Tuệ Uyển – 06/04/2011

blankTôi tin rằng tất cả mọi người có cùng bản chất tự nhiên. Ở những mức độ tinh thần cảm xúc, chúng ta giống nhau. Tất cả chúng ta đều có khả năng để trở thành những con người hạnh phúc cùng dễ thươngchúng ta cũng có khả năng để trở nên những con người rất tệ hại và tai hại. Khả năng giống nhau cho những thứ này hiện diện trong tất cả chúng ta; vấn đề quan trọng là cố gắng để thúc đẩy những khía cạnh tích cựclợi íchcố gắng tiết chế những phương diện tiêu cực. Những phương diện tiêu cực sẽ đem đến kinh nghiệm khốn cùng một cách không thể tránh khỏi. Trước mắt chúng ta có thể đón nhận một sự hài lòng nào đấy, nhưng về lâu về dài sự tiêu cực luôn luôn sẽ đem đến những kinh nghiệm bất toại. Nói cách khác, những điều tích cực luôn luôn mang đến sức mạnh nội tại cho chúng ta. Với nội lực, sẽ có ít sợ hãi hơn và tự tín vững vàng hơn. Với sức mạnh nội tại, sẽ dễ dàng hơn để mở rộng cảm nhận ân cần của chúng ta đến người khác mà không có bất cứ cản trở nào, cho dù là tôn giáo hay văn hóa, v.v… Do thế, điều rất quan trọng là nhận ra khả năng này đối với vấn đề tốt và xấu cùng để phân tích một cách cẩn thận.

Đây là những gì chúng tôi gọi là sự khuyến khích những giá trị nhân bản sâu sắc hơn. Giá trị nhân bản sâu sắc hơn là từ bi – một cảm nhận của sự chăm sóc và dâng hiến cho người khác. Những phẩm chất đức hạnh cốt yếu nhân bảncần yếu, và không có chúng, chúng ta không thể là những người hạnh phúc. Đây là điều gì đấy rất quan trọng cho dù chúng ta là những người có tin tưởng hay không tin tưởng trong bất cứ một niềm tin tôn giáo nào.

Trong loài người có một số người mà khí chất tinh thần thích hợp với niềm tin tôn giáo, và việc sử dụng niềm tin tôn giáo để thúc đẩy những giá trị căn bản của nhân loại là điều gì đấy rất tích cực. Những tôn giáo khác biệt quan trọng của thế giới một cách căn bản có cùng thông điệp, thông điệp của từ ái, bi mẫn và tha thứ. Những phương pháp để thúc đẩy những điều này có thể khác nhau, nhưng khi những truyền thống này ít hay nhiều hướng đến cùng một mục tiêu – mà đấy là một đời sống hạnh phúc hơn, trở nên một người từ bi hơn và một loài người từ bi hơn – thì những phương pháp khác nhau không biểu hiện một vấn nạnĐạt đến thân chứng tối hậu mới là những gì quan trọng.

Thực Hiện Giáo Huấn

Một khi chúng ta chấp nhận một truyền thống tôn giáo, thì điều ấy phải trở thành một bộ phận trong đời sống hằng ngày của chúng ta. Trong cách này, chúng ta mới có thể có những kinh nghiệm nào đấy, và với các kinh nghiệm này chúng ta sẽ đi đến hiểu biết giá trị sâu xa hơn. Sự thực hành là rất cần yếu.

Nếu chúng ta không nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thực hiện giáo huấn vào trong đời sống hằng ngày của chính chúng ta qua thực hành, thì sẽ có một hiểm họa của việc theo đuổi một ấn tượng thông thường hay hình thức sáo rỗng. Thí dụ, khi người ta nói về Ki Tô Giáo, hình tượng đầu tiên mà người ta nghĩ đến là một thánh giá to tướng bên trong thánh đường hay nhà thờ. Có lẻ, khi ai đấy nói về Đạo Phật, biểu tượngchúng ta nhận thấy là một Đức Phật tĩnh tọa bên trong một Phật điện khổng lồ của chùa viện. Đặc biệt, khi người ta nói về Phật Giáo Tây Tạng, có lẽ quý vị sẽ cảm nhận ấn tượng của một tu sĩ cầm một cái trống hay chập chỏa; có thể người ta nghĩ về một tu sĩ đeo một mặt nạ trông kỳ dị. Đây là những gì mà chúng tôi muốn nói về một ấn tượng thông thường hay hình thức khuôn sáo. Có một loại nguy hiểm nào đấy trong điều này.

Khi người nào đấy đề cập đến Đạo Phật, đặc biệt về Phật Giáo Tây Tạng, quý vị phải có một cảm nhận về lòng vị tha, lòng vị tha vô hạn, và một sự thấu hiểu về tính không hay thực tại tối hậu. Chúng ta phải trau dồi những nhận thức của chúng ta để khi chúng ta suy nghĩ về Đạo Phật Tây Tạng, những hình tượng đầu tiên trong tâm thức chúng ta là những khái niệm như lòng vị tha, lòng từ bi phổ quát, và sự thấu hiều về bản chất sâu xa của thực tại. Đây là loại nhận thứcchúng ta phải trau dồi.

Bốn Chân Lý Cao Quý

Như quý vị có thể nhận thức, cốt lõi giáo huấn của Đức Phật được đặt trên sự hiểu biết về Bốn Chân Lý Cao Quý. Bốn Chân Lý Cao Quý là nền tảng của Đạo Phật. Đây là những sự thật về khổ đau, nguồn gốc của nó, khả năng chấm dứt khổ đau, và con đường đưa đến sự chấm dứt khổ đau.

Giáo huấn về Bốn Chân Lý Cao Quý được đặt nền tảng trong kinh nghiệm của con người. Nền tảng sự tồn tại của con người là khát vọng căn bản cho sự tìm cầu hạnh phúc và xa tránh khổ đau. Hạnh phúcchúng ta khao khát và khổ đau mà chúng ta lãng tránh được mang đến như một kết quả của nguyên nhânđiều kiện (nhân duyên). Sự thấu hiểu cơ cấu nhân quả của khổ đau và hạnh phúc là những gì mà Bốn Chân Lý Cao Quý đề cập đến.

Để thấu hiểu cơ cấu này, Đạo Phật phân tích những khả năng đa dạng của nhân quả. Thí dụ, người ta có thể tranh luận rằng những trải nghiệm của chúng ta về khổ đau và hạnh phúc xảy ra mà không có lý do gì, không có một nguyên nhân nào. Đó là một khả năng đã bị phủ nhận trong giáo lý nhà Phật. Cũng có một khả năng là những trải nghiệm của chúng ta được tạo nên hay làm ra bởi một thần thánh siêu nhiên nào đấy. Khả năng này cũng bị bác bỏ trong Đạo Phật. Cũng có một khả năng của một nguyên lý cơ bản về một loại vật chất nguyên sơ nào đấy mà có thể là căn nguyên cho nguồn gốc tất cả mọi thứ và sự kiện. Điều này cũng bị loại bỏ trong Đạo Phật.

Đã phủ nhận tất cả những khả năng siêu hình này, giáo huấn nhà Phật trình bày một sự thấu hiểu về tiến trình nhân quả trong dạng thức của cội nguồn tương liên duyên khởi. Đấy là nói rằng, trải nghiệm khổ đau và hạnh phúc của chúng ta không phải hình thành bởi chính chúng hay bởi những nguyên nhân nào đấy hiện hữu một cách độc lập, cũng không phải bởi sự phối hợp nào đấy của những thứ này. Lập trường của Đạo Phật là tất cả mọi vật và mọi sự kiện, bao gồm kinh nghiệm của chúng ta về khổ đau và hạnh phúc, hình thành từ một kết quả của một tiến trình của tương liên duyên khởi – sự gặp gở của vô số nguyên nhânđiều kiện (nhân duyên).

Vai Trò Chính Yếu của Tâm Thức

Nếu chúng ta nhìn vào giáo huấn của Bốn Chân Lý Cao Quý một cách cẩn thận, nhận thức căn bảnchúng ta tìm thấy là tầm quan trọng bậc nhất của sự hiểu biết, tâm thức hay ở đây là ý thức, đóng vai trò quyết định trong kinh nghiệm của chúng ta về khổ đau và hạnh phúc.

Khi Đạo Phật nói về bản chất tự nhiên khổ đau, có những mức độ khác nhau về khổ đau. Thí dụ, có loại khổ sở mà rất rõ ràng đối với tất cả chúng ta, như kinh nghiệm đau đớn. Điều này tất cả chúng ta có thể nhận thức như khổ đau. Và có một mức độ thứ hai của khổ đau, mà trong dạng thức thông thường chúng ta định nghĩa như những cảm giác khoái lạc. Tuy thế, trong thực tế, những cảm giác khoái lạc là khổ đau bởi vì chúng có hạt giống của sự không thỏa mãn trong chúng.

Cũng có một mức độ thứ ba của khổ đau, điều mà thuật ngữ Đạo Phật gọi là sự khô đau cùng khắp của điều kiện (hành khổ). Trong một ý nghĩa, chúng ta có thể nói rằng mức độ thứ ba này của khổ đau chỉ đơn thuầnthực tế của sự hiện hữu của chúng ta như những chúng sinh bất giác, những kẻ là đối tượng của các cảm xúc, tư tưởng tiêu cực và hành động nghiệp báo. Chính sự hiện hữu của chúng sinh gắn chặc với những cảm xúcnghiệp báo tiêu cực là trong thực tế khổ đau và là nguồn cội của bất toại ý.

Nếu chúng ta nhìn vào những loại khổ đau này, chúng ta thấy rằng tất cả chúng căn bản đặt nền tảng trong thể trạng tâm thức của chúng ta. Khi chúng ta nói về những vọng tưởng đã thúc đẩy chúng ta vào việc hành động trong những cung cách tiêu cực, thì đấy là những thể trạng của tâm thức, những thể trạng tư tưởng vượt ngoài sự kiểm soát. Do vậy, khi Đạo Phật liên hệ đến chân lý về nguồn gốc của khổ đau, tập đế, chúng ta nói về một tình trạng vô kỷ luật và chưa thuần hóa của tâm thức đã làm sinh khởi một thể trạng bất giác và khổ đau. Một cách cơ bản, tập đế, cội nguồn của khổ đau, nguyên nhân của khổ đau, và chính khổ đau chỉ có thể được thấu hiểu qua dạng thức của một thể trạng tâm thức.

Giáo huấn nhà Phật diễn tả sự chấm dứt của khổ đau, diệt đế, như thể trạng tối thượng của hạnh phúc[i]. Điều này không nên được hiểu trong dạng thức của cảm giác khoái lạc; chúng ta không nói về hạnh phúctrình độ của cảm giác hay cảm xúc. Đúng hơn, chúng ta đang liên hệ đến trình độ cao nhất của hạnh phúc, là điều được đánh dấu bằng sự tự do hoàn toàn khỏi khổ đau và vọng tưởng. Một lần nữa, đây là một phẩm chất tinh thần, một thể trạng của tâm thức. Do thế, chúng ta phải thấu hiểu bản chất tự nhiên của tâm thức.

Khi chúng ta nói về chân lý của con đường đưa đến sự chấm dứt khổ đau, đạo đế, chúng ta cũng nói về những trình độ khác nhau của tâm thức, những mức độ đa dạng của sự thân chứng. Vì thế nhằm để thấu hiều Bốn Chân Lý Cao Quý, chúng ta phải thấu hiểu vai trò chính yếu mà tâm tư, ý thức, hay sự nhận biết, hoạt động trong sự quyết định kinh nghiệm của chúng ta về khổ não và đớn đau.

Luân HồiNiết Bàn

Tiến trình thực sự mà qua đấy tâm thức tạo nên sự hiện hữu bất giác và khổ đau mà chúng ta trãi qua được diễn tả bởi Nguyệt Xứng trong tác phẩm Hướng Dẫn Đến Trung Đạo, ở đấy ngài tuyên bố, “Một thể trạng không thể kiểm soát của tâm thức làm phát khởi những vọng tưởng mà chúng đưa đẩy chúng sinh vào trong những hành động tiêu cực là điều mà sau đó tạo nên môi trường mà chúng sinh sinh sống.”

Khi cố gắng để thấu hiểu bản chất tự nhiên của việc tự do khỏi khổ đau mà Đạo Phật nói đến (niết bàn), chúng ta có thể nhìn vào một đoạn trong Nền Tảng của Trung Đạo, mà ở đấy trong một ý nghĩa nào đấy Long Thọ đã đặt ngang hàng sự tồn tại bất giác (luân hồi) và sự hiện hữu giác ngộ (niết bàn). Điểm mà Long Thọ đề xuất trong việc đặt ngang hàng sự tồn tại bất giáchiện hữu giác ngộchúng ta không nên có ấn tượng rằng có bất cứ loại bản chất bên trong nào đấy hay biểu hiện thực chất nào đấy đến sự hiện hữu của chúng ta, mà nó là giác ngộ hay bất giác.

Từ quan điểm của tính không, luân hồiniết bàn là đồng đẳng trống rỗng về bất cứ thực tại bản chất hay biểu hiện bên trong. Điều phân biệt một tình trạng bất giác với thể trạng giác ngộ là sự nhận thức hay tỉnh giác về tính không của luân hồi là điều có thể được gọi là niết bàn. Một lần nữa, chúng ta thấy rằng đấy là một thể trạng của tâm thức – một sự thấu hiểu hay nhận thức về tính không – làm khác biệt luân hồi với niết bàn.

Đưa ra những chi tiết này, là điều rất hợp lý để phát sinh câu hỏi: Có phải Đạo Phật cho rằng mọi thứ không là gì cả mà chỉ là sự phóng chiếu của tâm thức?

Đây là một câu hỏi quan trọng và chúng ta phải có những sự đáp ứng suy luận khác nhau từ những đạo sư Phật Giáo. Trong một trường phái, những đại sư đã tranh luận rằng trong sự phân tích cuối cùng, vâng, mọi thứ, bao gồm cả kinh nghiệm khổ đau và hạnh phúc của chúng ta, không là gì cả mà chỉ là sự phóng chiếu của tâm thức chúng ta.

Nhưng cũng có một trường phái khác luận chiến kịch liệt chống lại hình thức chủ quan cực đoan. Trường phái thứ hai này tiếp tục chủ trương rằng, mặc dù con người, trong một ý nghĩa nào đấy, thấu hiểu mọi thứ như sự tạo tác của tâm thức, nhưng điều này không nghĩa là mọi thứ không phải là gì cả mà chỉ là tâm. Họ tranh luận rằng, con người phải duy trì một mức độ khách quan rằng mọi thứ thật sự tồn tại. Mặc dù ý thức, hay tâm, đóng một vai trò trong việc tạo dựng kinh nghiệm của chúng tathế giới trong cùng một lúc, nhưng họ cho rằng có một thế giới khách quan có thể tiếp cận được đến tất cả mọi đối tượng, tất cả mọi kinh nghiệm.

Có một quan điểm khác mà tôi nghĩ chúng ta nên thấu hiểu với sự quan tâm đến khái niệm của Đạo Phật về tự do hay niết bàn. Long Trí (Nagabuddhi), đệ tử của Long Thọ, nói rằng, “Giác ngộ hay tự do tâm linh không phải là một tặng phẩm mà ai đấy có thể cho bạn, cũng không phải là hạt giống giác ngộsở hữu của người khác.” Điều hàm ý ở đâylà khả năng cho giác ngộ tồn tại một cách tự nhiên trong tất cả chúng ta.

Long Trí tiếp tục hỏi, “Niết bàn là gì, giác ngộ là gì, tự do tâm linh là gì?” Ngài trả lời, “Giác ngộ chân thật không là gì cả mà là khi bản chất tự ngã của một người hoàn toàn tác chứng.” Khi Long Trí nói về bản chất tự ngã của con người, ngài liên hệ đến những gì Đạo Phật gọi là linh quang căn bản, tính bản nhiên sáng rở nội tại của tâm. Ngài nói, khi điều này biến thành hiện thực trọn vẹn, đấy là giác ngộ, đấy là Phật quả chân thực.

Khi chúng ta nói về giác ngộ, Phật quả hay niết bàn, mà đấy là hoa trái từ sự nỗ lực tâm linh của con người, chúng ta đang nói về một phẩm chất của tâm thức, một thể trạng của tâm. Tương tự thế, khi chúng ta nói về những vọng tưởng và các nhân tố làm chướng ngại sự tác chứng của chúng ta về thể trạng giác ngộ ấy, chúng ta cũng nói về những thể trạng của tâm, những trình trạng lừa dối của tâm thức. Một cách cá biệt, chúng ta đang liên hệ đến những tình trạng lừa dối làm nền tảng trong một cung cách bóp méo về sự nhận thức tự ngã của con ngườithế giới. Phương tiện duy nhất mà nhờ đấy chúng ta có thể loại trừ cung cách hiểu biết sai lầm, hay bóp méo của nhận thức về tự ngã và thế giới, là qua sự trau dồi tuệ giác nội quán vào trong tính bản nhiên chân thật của tâm, và bản chất thật sự của tự ngã và thế giới.

Tóm lại, quan điểm căn bản trong giáo huấn của Đức Phật về một mặt, làm quân bình tình trạng vô nguyên tắc của tâm thức với sự tồn tại của khổ đau và bất giác; về mặt khác, là một thể trạng trật tự của tâm thức với hạnh phúc, giác ngộ hay tự do tâm linh. Đây là điểm căn bản.

Tư Tưởng Thích Đáng và Không Thích Đáng

Từ kinh nghiệm đời sống thường ngày của chúng ta, chúng ta biết rằng có những loại tư tưởng có thể được phân loại như thích đáng và rồi thì có những loại khác là không thích đáng. Thí dụ, nếu tư tưởng đặc thù của chúng ta phù hợp với thực tại, thế thì chúng ta có thể gọi đấy là một tư tưởng hay kinh nghiệm thích đáng hay giá trị. Trái lại, chúng ta cũng trải nghiệm những tư tưởngcảm xúc hoàn toàn mâu thuẩn đến cung cách những sự việc [thật sự như thế nào].

Trong kinh luận Đạo Phật, việc đạt đến giải thoát tâm linh tối thượng được nói là hoa trái của những tư tưởngcảm xúc thích đáng. Thí dụ, theo giáo huấn nhà Phật, những nhân tố chính yếu làm nguyên nhân cho việc đạt đến giác ngộ được nói là tuệ giác nội quán chân thực vào trong tính bản nhiên của thực tại. Tuệ giác nội quán chân thực vào trong tính bản nhiên của thực tại là một cung cách thích đáng của việc hiểu biết sự vật, chẳng hạn như bản chất tự nhiên của thế giới và v.v…

Do vậy, chúng ta có thể nói rằng Phật quả tự nó là một hệ quả của những tư tưởngcảm xúc thích đáng. Trái lại, chúng ta có thể thấy kinh nghiệm bất giác (luân hồi) như sản phẩm của những cung cách kinh nghiệm và thấy biết sự vật.

Theo Đạo Phật, nền tảng gốc rễ của sự hiện hữu bất giác được nói là vô minh si ám (avidya). Đặc trưng chính của sự si mê ám tối này là một cung cách bóp méo nhận thức thế giới và chính chúng ta. Gốc rể khổ đau của chúng ta và sự kinh nghiệm bất giác căn cứ trên sự lệch lạc căn bản này. Một lần nữa, tư tưởngcảm xúc không thích đáng – những cung cách không thích đáng trong việc thấy biết và trãi nghiệm sự vật – là nguồn gốc căn bản của khổ đau và bất giác của chúng ta. Điểm chính trong sự phân tích cuối cùng là mối quan hệ giữa những hình thức thích đáng của tư tưởngcảm xúc với hạnh phúctự do tâm linh, và những hình thức không thích đáng của tư tưởngcảm xúc với khổ đau và bất giác.

Trong sự thực tập của Đạo Phật về rèn luyện tâm, sự nhấn mạnh là dấn thân trong một tiến trình mà nhờ đấy những hình thức thích đáng của tư tưởngcảm xúc có thể được phát triển, làm nổi bậthoàn hảo, và cũng như những hình thức không thích đáng của tư tưởngcảm xúc bị làm mất tác dụng, xói mòn và cuối cùng bị loại trừ.

Điều gì đấy chúng ta phải thấu hiểu khi tiếp cận một kỷ thuật như sự rèn luyện tâm thức của Đạo Phật là công việc uyển chuyển mà chúng ta đang dấn thân vào. Kinh điển nhà Phật đề cập 84,000 loại tư tưởng tiêu cực và tàn phá, tương ứng với tám muôn bốn nghìn phương pháp đối trị. Điều quan trọng là không nên có một dự đoán mơ mộng rằng bẳng cách nào đấy, nơi nào đấy, mà chúng ta có thể sẽ tìm ra một chìa khóa thần diệu để giúp chúng ta loại bỏ mọi thứ.

Do vậy, chúng ta cần quyết tâm hơn và kiên nhẫn hơn. Thật sai lầm để có một sự tiên đoán rằng một khi chúng ta bắt đầu thực tập Phật Pháp, trong một thời gian ngắn, như một tuần, chúng ta sẽ trở nên giác ngộ. Điều này là không thể và không thực tế.

Trau Dồi Tuệ GiácPhương Tiện Thiện Xảo

Nếu chúng ta phân loại những sự tiếp cận phức tạp, đa dạng đến sự rèn luyện tâm thức và đem đến sự thuần thục tinh thần, chúng ta có thể xác định hai phương diện chính. Một là phương diện phát triển tuệ giác nội quán hay trí huệ. Thứ hai là khía cạnh phương pháp hay “phương tiện thiện xảo”. Không gian của tuệ giác nội quán hay trí huệ, chính yếu tập trung trên tiến trình cho việc phát triển, trau dồi và làm nổi bật những cung cách thích đáng của việc hiểu biết và những hình thức vững chắc của tư tưởng.

Tám Đề Mục Chuyển Hóa Tâm [ii] tóm tắt những giáo huấn then chốt của cả tuệ tríphương tiện thiện xảo. Sự tập trung chính yếu là những đối trị mà có thể làm cho hành giả đáp ứng với hai nhân tố chính.

Nhân tố thứ nhất là những tư tưởng sự yêu mến tự ngã của chúng tacảm giác vị kỷ mà chúng đặt nền tảng trong ấy. Các đối trị cho điều này một cách chính yếu liên hệ đến việc trau dồi lòng một là lòng vị tha, hai là lòng từ bi, và ba lòng bồ đề (bồ đề tâm) – nguyện vọng vị tha để đạt đến giác ngộ vì lợi ích của tất cả chúng sinh. Những loại thuộc giải này hướng một cách trực tiếp đến việc phản kháng tư tưởng vị kỷ và yêu mến tự ngã[iii].

Nhân tố thứ hai là bám víu, chấp trước[iv] vào thứ gì đấy thường còn, tự ngã tồn tại vĩnh cửu. Đối trị cho điều này chứa đựng trong giáo huấn tuệ trí của Tám Đề Mục Chuyển Hóa Tâm. Do thế, có thể nói rằng Tám Đề Mục Chuyển Hóa Tâm chứa đựng trong ấy căn bản toàn bộ những giáo huấn của Đức Phật trong một hình thức khác biệt.

Hai Chân Lý

Nhìn vào tinh hoa giáo huấn của Đạo Phật bằng cách này trong dạng thức của tuệ tríphương pháp cũng đáp ứng một cách kỳ diệu đến quan điểm của Long Thọ. Ngài nói rằng toàn bộ giáo huấn của Đức Phật phải được hiểu trong khuôn khổ của hai chân lý (nhị đế) – chân lý quy ước thế gian (tục đế) và chân lý tối hậu (chân đế).

Tính Không

Hai dòng cuối cùng của Tám Đề Mục Chuyển Hóa Tâm nói rằng, “Cảnh giác rằng mọi thứ là vọng tưởng,/ Nguyện cho tất cả, không chấp thủ, được tự do khỏi xiềng xích.” Những dòng này trình bày sự cần thiết để bao gồm sự thực tập của hành giả trong một sự thấu hiểu về tính không. Chúng nói về việc cần yếu để dấn thân của hành giả trong sự rèn luyện tâm thức với sự hiều biết trọn vẹn về chân lý tối hậu, đấy là tính không. Điều này có nghĩa là chúng ta phải phát triển sự tỉnh thức rằng mọi thứ là vọng tưởng, không chấp trước, chúng ta sẽ tự do khỏi xiềng xích.

Điều đòi hỏi chúng ta trước khi chúng ta có thể trau dồi sự thấu hiểu về mọi thứ trong dạng thức vọng tưởng – như bản chất là để phủ nhận thực tại cụ thể của mọi thứ, bao gồm cả “tự ngã” của chính chúng ta. Không có sự phủ nhận thực tại cụ thể của hiện hữu, thì không thể phát triển nhận thức bản chất vọng tưởng, lừa dối của mọi thứ.

Làm thế nào để chúng ta phát triển sự thấu hiều này về sự không thực chất hay tính không của mọi thứ? Chỉ tưởng tượng rằng mọi thứ là không và trống rỗng sự hiện hữu thực chất là không đủ. Chỉ đơn giản lập lại dòng này trong tâm, như một công thức thì không đủ; điều ấy cũng không thích đáng. Điều được đòi hỏi là phát triển một tuệ giác chân thật vào trong tính không qua một tiến trình lý trí phân tích và qua một tiến trình phản chiếu.

Một trong những cung cách tác động nhất để thấu hiều mọi thứ là trống rỗng bản chất thực tếthông hiểu bản chất phụ thuộc tương liên của thực tại (hay tính duyên khởi). Điều đặc thù về tính nguyên thỉ phụ thuộc duyên sinh là trong sự thấu hiểu này có một khả năng để tìm thấy một con đường trung đạo giữa sự hư vô hoàn toàn về một phía, và thực tế hay sự tồn tại độc lập về mặt khác. Thế nên, bằng việc tìm ra con đường trung đạo chân thực, chúng ta có thể đi đến sự thấu hiểu và tuệ giác chân chính vào trong tính không.

Một khi loại tuệ giác nay thâm nhập vào trong tính không được tìm thấy do thiền quán qua một tiến trình dựa trên lý tríquán chiếu sâu sắc, rồi thì có một loại phẩm chất mới khi chúng ta tác động qua lại với thế giới và những đối tượng chung quanh chúng ta. Có một năng lực mới để sự dấn thân của chúng ta với thế giới bởi vì có sự tỉnh thức này về vọng tưởng – như bản chất của thực tại. Luận điển khuyến nghị rằng hành giả nên dấn thân trong sự rèn luyện với sự tỉnh thức này về bản chất vọng tưởng lừa dối của thực tại.

Nhận Xét Kết Luận

Ngay cả mặc dù bây giờ tôi đã già hơn, nhưng dường như sức khỏe thân thể của tôi hoàn toàn tốt đẹp. Do vậy, cho đến khi nào thân thể này có thể quản xuyến, toàn bộ đời sống của tôi tôi sẽ cống hiến cho người khác. Ngay cả những sự đóng góp nhỏ, tôi cũng luôn luôn sẳn sàng để phục vụ quý vị tối đa mà tôi có thể. Chân thành cảm ơn.

This teaching was sponsored by the Conservancy for Tibetan Art and Culture, a non-profit organization committed to preserving Tibet's unique cultural heritage. To obtain a complete transcript of these teachings, contact CTAC or Wisdom Publications (www.wisdompubs.org). An audiotape of this teaching is available from Snow Lion (www.snowlionpub.com).

Basically Good, His Holiness the 14th Dalai Lama

Ẩn Tâm Lộ ngày 04/05/2011

http://www.shambhalasun.com/index.php?option=content&task=view&id=2383



[i] Niết bànhạnh phúc tối thượngKinh Pháp Cú

[ii] Xem Tám Đề Mục Chuyển Hóa Tâm 

[iii] Ái trong mười hai nhân duyênLuyến ái

[iv] Thủ trong mười hai nhân duyênChấp ngã

Source: thuvienhoasen

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 32614)
Các chuyên gia đã từng nói cơ năng não bộ của con người so với máy vi tính phức tạp nhất trên thế giới lại càng phức tạp hơn.
(Xem: 6440)
Phật Đà Thập Đại Đệ Tử Tán - Hòa thượng Tuyên Hóa giảng thuật, Nguyễn Minh Tiến Việt dịch
(Xem: 11097)
Các tác phẩm của Thầy phần lớn được dịch từ Hán tạng, gồm giới kinh và các nguồn văn học Phật giáo Đại thừa với tư tưởng uyên thâm về triết họctâm lý học.
(Xem: 30234)
Đã phát khởi chí nguyện Đại thừa, lại kiên quyết thực hiện chí nguyện ấy, đó thực sự là cung cách hùng dũng của con sư tử đang vươn mình, và do đó phải được nhìn đến bằng cung cách của con voi chúa.
(Xem: 30315)
Vua và phu nhân gởi thơ cho Thắng Man, đại lược ca ngợi công đức vô lượng của Như Lai, rồi sai kẻ nội thị tên Chiên Đề La đem thư đến nước A Du Xà... HT Thích Thanh Từ dịch
(Xem: 7886)
Tất cả các nhà đạo học và thế học muốn thành tựu kết quả tốt đẹp trong cuộc đời, thì trước hết, họ phải trải qua quá trình kham nhẫn, nỗ lực, tu, học, rèn luyện tự thân, giúp đỡ, và đem lại lợi ích cho tha nhân.
(Xem: 12040)
Bảy Đức Thế Tôn quá khứ từ Thế Tôn Tỳ Bà Thi, Thế Tôn Thích Ca, và chư Thế Tôn vị lai đều chứng ngộ Vô Thượng Bồ Đề từ sự chứng ngộ sự thật Duyên khởi.
(Xem: 12159)
Trong các bản Kinh Pháp Cú, phổ biến nhất hiện nay là Kinh Pháp Cú Nam Truyền, tức là Kinh Pháp Cú dịch theo Tạng Pali.
(Xem: 11497)
Có lần Đức Phật sống tại Rajagaha (Vương Xá) trong Khu Rừng Tre gần Nơi Nuôi Những Con Sóc. Lúc bấy giờ, vị Bà La Môn tên là Akkosa Bharadvaja đã nghe người ta đồn đãi như sau:
(Xem: 12591)
Tôi nghe như vầy. Có lần Đức Phật, trong khi đi hoằng pháp ở nước Kosala nơi có một cộng đồng rất đông Tỳ Kheo, ngài đi vào một tỉnh nhỏ nơi cư trú của người Kalama
(Xem: 34461)
Quy Sơn Cảnh Sách Học Giải - Tác Giả: Thiền Sư Quy Sơn Linh Hựu; Thích Thiện Trí (Thánh Tri) Phỏng Việt Dịch và Viết Bài Học Giải
(Xem: 9724)
Kinh này khởi đầu bằng lời người Bà La Môn hỏi rằng làm thế nào người ta có thể tự thanh tịnh hóa khi nhìn thấy một vị Thượng nhân đã Thanh tịnh,
(Xem: 52120)
Nguyên xưa ngài Quán Nguyệt Pháp sư đem hai thời kinh khóa tụng: Mai đóng chung và chiều nhập chung lại làm một đại thể làm một tập lớn. - Chú giải: Ngài Quán Nguyệt; Dịch giả: HT Thích Khánh Anh
(Xem: 10629)
Tôi nghe như vậy: Một thời, đức Thế Tôn trú tại thành phố Śrāvastī (Xá-vệ), nơi rừng cây Jeta (Kì-đà), vườn của Ông Anāthapiṇḍada (Cấp-cô-độc),
(Xem: 10390)
Bài kinh này trong đoạn cuối (bài kệ 787), câu “không nắm giữ gì, cũng không bác bỏ gì” được Thanissaro Bhikkhu ghi chú rằng ...
(Xem: 10595)
Lúc bấy giờ, Bồ tát Đại sĩ Akṣayamatir[1] từ chỗ ngồ đứng dậy, vắt thượng y[2] qua một bên vai, chắp hai tay[3] hướng về đức Thế Tôn và thưa rằng:
(Xem: 10345)
Khi khảo sát về PHÁT BỒ-ĐỀ TÂM, chúng tôi tự nghĩ, chúng ta cần phải biết Bồ-Đề là gì? Bồ-Đề Tâm là thế nào? Phát Bồ-Đề Tâm phải học theo những Kinh, Luận nào?
(Xem: 12974)
Đại ý bài kinh này Đức Phật dạy chúng đệ tử không nên truy tìm quá khứ, không nên ước vọng tương lai vì quá khứ đã đoạn tận.
(Xem: 16082)
Evaṃ me sutaṃ, “như vầy tôi nghe”, là lời Ngài Ananda bắt đầu mỗi bài kinh mà có lẽ không Phật tử nào là không biết.
(Xem: 21647)
Nếu tính từ thời điểm vua Lương Vũ Đế tổ chức trai hội Vu lan ở chùa Đồng Thái vào năm Đại Đồng thứ tư (538), thì lễ hội Vu lan của Phật giáo Bắc truyền đã có lịch sử hình thành gần 1.500 năm.
(Xem: 9521)
Phật dạy giới này áp dụng chung cho tất cả các Phật tử tại gia, không phân biệt Phật tử này thuộc thành phần hay đẳng cấp xã hội nào.
(Xem: 7006)
Sa-môn Thích Đàm Cảnh dịch từ Phạn văn ra Hán văn, tại Trung-quốc, vào thời Tiêu-Tề (479-502). Cư sĩ Hạnh Cơ dịch từ Hán văn ra Việt văn, tại Canada, năm 2018.
(Xem: 10297)
Đức Phật A Di Đà tự thân có ánh sáng vô lượng, chiếu khắp cả mười phương mà không có vật gì có thể ngăn che. Vì vậy nên Phật A Di Đà có nghĩa là Vô Lượng Quang Phật.
(Xem: 12534)
Nguyên tác Hán văn: Tì-kheo Linh Diệu, tông Thiên Thai soạn - Dịch sang tiếng Việt: Thích Thọ Phước
(Xem: 12653)
Ngài Buddhaghosa sanh ra và lớn lên nước Magadha, thuộc Trung Ấn Độ, vào thế kỷ thứ V trong ngôi làng Ghosa, gần địa danh nơi đức Phật thành đạo Bodhigaya
(Xem: 16119)
Nghiên Cứu Về Kinh A Hàm (Ãgama, Sanscrist)
(Xem: 16398)
Ai nói như sau, này các Tỷ-kheo: "Người này làm nghiệp như thế nào, như thế nào, người ấy cảm thọ như vậy, như vậy".
(Xem: 13736)
Đây là những điều tôi nghe hồi Bụt còn ở tại tu viện Cấp Cô Độc trong vườn cây Kỳ Đà ở thành Vương Xá.
(Xem: 16407)
Vào thời Đức Thích-ca-mâu-ni, không có hệ thống chữ viết được phổ biếnẤn Độ. Do đó, những thuyết giảng của Ngài được ghi nhớ và ...
(Xem: 11964)
"Lại nữa, lúc bấy giờ Mahāmati thưa rằng: “Bạch Thế Tôn, ngài đã từng dạy rằng: từ lúc Như Lai chứng nghiệm giác ngộ cho đến...
(Xem: 13697)
Kinh Địa Tạng là một trong các kinh Đại thừa được phổ biến rộng rãi trong quần chúng Việt Nam từ hơn nửa thế kỷ nay song song với các kinh Kim Cương, Di Đà, Phổ Môn...
(Xem: 14230)
Nguyên tác: Tôn giả Thế Thân (Acarya Vasubandhu) - Hán dịch: Tam Tạng Pháp sư Huyền Tráng; Việt dịch: Tỳ khưu Tâm Hạnh
(Xem: 9123)
No. 1613 - Nguyên tác: Tôn giả An Huệ; Dịch Hán: Tam Tạng Pháp sư Địa-bà-ha-la; Dịch Việt: Tâm Hạnh
(Xem: 11665)
Duy thức nhị thập luận, do bồ tát Thế Thân soạn, ngài Huyền trang dịch vào đời Đường... được thu vào Đại chính tạng, tập 31, No.1590.
(Xem: 11190)
Bồ-tát Trần Na tạo luận. Tam tạng Pháp sư Huyền Trang phụng chiếu dịch. Việt dịch: Quảng Minh
(Xem: 16130)
Nghe như vầy, một thời Đức Phật ở nước Xá Vệ ở vườn Kỳ Thọ Cấp Cô Độc cùng chúng đại Tỳ Kheo năm trăm vị. Bấy giờ các thầy Tỳ Kheo...
(Xem: 14259)
No. 699; Hán dịch: Đời Đại Đường, Trung Thiên Trúc, Tam tạng Pháp sư Địa bà ha la, Đường dịch là Nhật Chiếu
(Xem: 16108)
Đức Phật Thích-Ca Mưu-Ni, bắt đầu chuyển pháp-luân, độ cho năm vị Tỳ-Khưu là Tôn-giả Kiều-Trần-Như v.v... Sau cùng, Ngài thuyết pháp độ cho ông Tu-bạt-đà-la.
(Xem: 12619)
Kinh Phạm Võng nằm trong Đại Chánh Tạng, tập 24, ký hiệu 1484, gọi đủ là Phạm võng kinh Lô xá na Phật thuyết bồ tát tâm địa giới phẩm đệ thập
(Xem: 11952)
Phật thuyết-giảng Kinh Phạm-Võng để dạy về giới-luật, và các pháp cao-siêu vượt thoát được sáu mươi hai kiến-chấp vốn là các tà-kiến đã...
(Xem: 11684)
Như vầy tôi nghe. Một thời Thế Tôn ở Savatthi, tại Jetavana, vườn ông Anathapindika (Cấp Cô Độc). Ở đây,,,
(Xem: 15551)
Đại Chánh Tân Tu, Bộ Kinh Tập, Kinh số 0434; Dịch Phạn - Hán: Tam Tạng Cát-ca-dạ, Dịch Hán - Việt và chú: Tỳ-kheo Thích Hạnh Tuệ; Hiệu đính: HT Thích Như Điển
(Xem: 11408)
Đời Đường, Thận Thủy Sa Môn Huyền Giác Soạn; Thánh Tri dịch nghĩa Việt và viết bài học giải...
(Xem: 13929)
Phật giáo được khai sáng ở Ấn-độ vào năm 589 trước kỉ nguyên tây lịch (năm đức Thích Ca Mâu Ni thành đạo), và đã tồn tại liên tục, phát triển không ngừng trên ...
(Xem: 11911)
Trong truyền thống Phật giáo Bắc truyền, Dược Sư là một bản kinh thường được trì tụng nhằm mục đích giải trừ tật bệnh, cầu nguyện bình an...
(Xem: 12517)
Thích-ca là phiên âm của tiếng Phạn. Phiên âm Hán Việt là Năng Nhân. Tức là họ của đấng hóa Phật ở cõi Ta-bà...
(Xem: 14866)
Kinh chuyển Pháp luân là bài thuyết Pháp đầu tiên của Đức Phật Thích-ca sau khi Ngài đã đắc đạo.
(Xem: 11880)
Ba Ngàn Oai Nghi Của Vị Đại Tỳ Kheo - Được xếp vào tập T24 - Kinh số 1470 - Tổng cộng kinh này có 2 quyển
(Xem: 13032)
Những gì xảy ra trong thế giới này đều bị qui luật Nhân quả chi phối. Mọi thứ xuất hiện ở đời đều có nhân duyên. Hạnh phúcthế gian hay Niết bàn của người tu đạo không ra ngoài qui luật ấy.
(Xem: 14386)
Satipatthana Sutta là một bản kinh quan trọng làm nền tảng cho một phép thiền định chủ yếu trong Phật giáo là Vipassana...
(Xem: 20544)
Kinh Tứ Thập Nhị Chương là một bài Kinh được truyền bá khá rộng rải ở các Tồng Lâm Tự Viện của Trung QuốcViệt Nam từ xưa đến nay.
(Xem: 13113)
Bản dịch này được trích ra từ Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh Vol. 48, No. 2010. Bởi vì lời dạy của Tổ Tăng Xán quá sâu sắc, súc tích, và bao hàm trong 584 chữ Hán,
(Xem: 10855)
Dịch từ Phạn sang Tạng: Kluḥi dbaṅ-po, Lhaḥi zla-ba; Dịch Tạng sang Việt: Phước Nguyên
(Xem: 20567)
Trí Phật là trí Kim – cang, Thân Phật là thân Kim – Sắc, cõi Phật là cõi Hoàng – kim, lời Phật tất nhiên là lời vàng.
(Xem: 14234)
Bấy giờ Hòa Thượng Vakkali nhìn thấy Đức Phật đang đi đến từ xa, và ông đã cố gắng ngồi dậy.
(Xem: 20155)
Xin dâng hết lên Tam Bảo chứng minh và xin Quý Ngài cũng như Quý Vị tùy nghi xử dụng in ấn tiếp tục hay trì tụng cũng như cho dịch ra những ngôn ngữ khác...
(Xem: 17470)
Niệm Phật Tâm Muội do HT Hư Vân soạn, Sa môn Hiển Chơn dịch; Tọa Thiền Dụng Tâm Ký do Viên Minh Quốc Sư soạn, HT Thích Thanh Từ dịch
(Xem: 13859)
Khi Bồ-tát Quán Tự Tại hành sâu Bát-nhã Ba-la-mật-đa, ngài soi thấy năm uẩn đều KHÔNG, liền qua hết thảy khổ ách.
(Xem: 31741)
Viết ra các bài Phật học thường thức này, chúng tôi không có tham vọng giới thiệu toàn bộ Phật pháp và chỉ cốt giúp cho các bạn sơ cơ hiểu được một cách đúng đắn, đạo lý năm thừa trong Phật giáo mà thôi.
(Xem: 11910)
Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh, Kinh văn số 1675. Tác giả: Long Thọ Bồ Tát; Sa Môn Sắc Tử dịch Phạn sang Hán; HT Thích Như Điển dịch Việt
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant