- Phần 2
- Phần 3
- Phần 4
- Phần 5
- Phần 6
- Phần 7
- Phần 8
- Phần 9
- Phần 10
- Phần 11
- Phần 12
- Phần 13
- Phần 14
- Phần 15
- Phần 16
- Phần 17
- Phần 18
- Phần 19
- Phần 20
- Phần 21
- Phần 22
- Phần 23
- Phần 24
- Phần 25
- Phần 26
- Phần 27
- Phần 28
- Phần 29
- Phần 30
- Phần 31
- Phần 32
- Phần 33
- Phần 34
- Phần 35
- Phần 36
- Phần 37
- Phần 38
- Phần 39
- Phần 40
- Phần 41
- Phần 42
- Phần 43
- Phần 44
- Phần 45
- Phần 46
- Phần 47
- Phần 48
- Phần 49
- Phần 50
- Phần 51
- Phần 52
- Phần 53
- Phần 54
- Phần 55
- Phần 56
- Phần 57
- Phần 58
- Phần 59
- Phần 60
- Phần 61
- Phần 62
- Phần 63
- Phần 64
KINH ĐẠI THỪA VÔ LƯỢNG THỌ (PHẦN 40)
Pháp Sư Tịnh Không
“NGUYỆN Ư VÔ LƯỢNG THẾ GIỚI THÀNH ĐẲNG CHÁNH GIÁC”
Cái “nguyện” này là bổn nguyện. Đến lúc cần thiết, tất cả chúng sanh mong cầu Phật xuất hiện ở thế gian và giáo hoá chúng sanh. Bạn thấy duyên đã chín muồi, đáng dùng thân Phật để độ, bạn liền có thể thị hiện thân Phật giúp đỡ chúng sanh. Như vậy bạn có năng lực nguyện ở vô lượng vô biên thế giới thành đẳng chánh giác. Đó là tùy loại hoá thân thù thắng nhất, cụ thể hoá thân Phật để độ chúng sanh. Hóa hiện thân Phật còn làm được, thì các thân phận khác như thân Bồ tát, thân Thanh Văn, thân Duyên giác, thân sáu cõi không cần phải nói, thảy đều có thể làm được. Cho nên câu nói này đại biểu đại viên mãn ứng hoá, hóa thân đến mọi nơi, hiện thân ở mọi lúc, tùy loại hóa thân, tùy cơ nói pháp, giúp đỡ chúng sanh vô lượng thế giới.
Hiện tại chúng ta sống ở thế gian này, không gian hoạt động của chúng ta nhỏ hẹp thật đáng thương. Ở khu vực này, bạn được xem như tự do, tự tại. Mỗi ngày bạn ra ngoài vui chơi tham quan, nhưng không gian của bạn cũng không thể ra khỏi Singapore, không thể ra khỏi cái đảo nhỏ này. Muốn du lịch ra thế giới thì bạn phải có khoản tiền tương đối, vì vé máy bay khá đắt. Bạn còn phải có sức khoẻ tốt. Dốc hết sức thì không gian hoạt động của bạn vẫn chỉ trên địa cầu này, vẫn chưa có cách nào đến các tinh cầu khác. Không gian hoạt động của chúng ta nhỏ hẹp như vậy, trong khi bạn xem thấy kinh văn này là “vô lượng thế giới”.
Nếu bạn sanh đến thế giới Tây Phương Cực Lạc, thì không gian hoạt động của bạn là tận hư không khắp thế giới, mười phương tất cả chư Phật cõi nước, bạn nghĩ đến nơi nào thì người đã đến nơi đó, không cần dùng phương tiện giao thông, cũng không cần đến phi trường mua vé máy bay, làm nhiều thủ tục phức tạp. Ở ngay nơi đây vừa mới khởi niệm thì thấy Phật, thân thể đã ở ngay trước mặt Phật, bạn nói xem tự tại dường nào. Chúng ta phải thể hội ý này, không gian hoạt động phải mở rộng. Vô lượng thế giới là không gian hoạt động của chúng ta, đương nhiên bao gồm cả thời gian. Thời gian là quá khứ, hiện tại, vị lai. Chúng ta có thể trở về quá khứ cũng có thể đến tương lai. Mười phương ba đời là không gian hoạt động của chúng ta. Đến thế giới Tây Phương Cực Lạc thì toàn bộ thảy đều thực hiện được. Kinh văn phía sau nói cho chúng ta nghe, nêu ra tùy loại hóa thân, tùy cơ nói pháp; nêu ra đáng dùng thân Phật để độ, họ liền hiện thân Phật, đó là một thí dụ. Chúng ta từ thí dụ này có thể thể hội, ở bất cứ thân phận nào đều biến hiện tự tại, cho nên thần thông tự tại đạt đến viên mãn cùng tột.
“XẢ ĐÂU XUẤT”
Đó là tướng thứ nhất trong tám tướng thành đạo, “Hạ sanh”, như Thích Ca Mâu Ni Phật thị hiện cho chúng ta. Bồ tát bổ xứ, thông thường chúng ta gọi là Hậu Bổ Phật. Hậu Bổ Phật ở Đâu Xuất nội viện, vì sao họ không ở nơi khác? Vì trong đó có ý nghĩa biểu pháp. Ngày xưa thời đại của đế vương, thái tử chính là hoàng đế hậu bổ. Họ nhất định phải ở Đông cung, cũng có ý nghĩa biểu pháp. Phật khi còn làm Bồ tát bổ xứ cũng đều ở cung trời Đâu Xuất. “Đâu Xuất” là tiếng Phạn, dịch sang Trung văn là “tri túc”. Tri túc thì thành Phật, không tri túc thì không thể thành Phật. Trời Đâu Xuất gọi là trời tri túc, có nghĩa thường lạc. Cho nên người trời Đâu Xuất rất an vui, thân tâm thường lạc.
Hoàn cảnh đời sống quá tốt, thế nhưng vì để hoá độ chúng sanh khổ nạn, hoàn cảnh đời sống của chính mình có tốt hơn cũng phải xả bỏ, đó mới là đại từ đại bi, chỉ biết lợi ích tất cả chúng sanh, không bằng lòng để an thân hưởng lạc. Tóm lại, ngài dạy chúng ta xả đắc. Đạt được hoàn cảnh đời sống thù thắng như vậy, ngài vẫn xả. Đem những gì đạt được xả bỏ hết, đó là ý chính. Trong “Lễ Ký” của nhà Nho nói “an an nhi năng thiên”, là ý này. Hai chữ “an” chỉ đời sống của bạn, thân an tâm cũng an. Hai chữ “an” có ý nghĩa như Đâu Xuất. Nhưng vì phúc lợi xã hội đại chúng, mọi người cần đến bạn, bạn phải bước ra phục vụ xã hội đại chúng, hy sinh phụng hiến.
Trong lịch sử Trung Quốc, thời đại Tam Quốc, tiên sinh Khổng Minh Gia Cát Lượng, vào thời loạn thế, mấy người bạn của ông đều ẩn cư nơi núi sâu, cả đời không xuất hiện. Vốn dĩ ông cũng ẩn cư nơi Lũng Trung, bị người phát hiện. Lưu Bị ba lần đến chòi tranh, ông đành phải xả bỏ đời sống an ổn của chính mình, bước ra vì xã hội, vì quốc gia phục vụ. Ông đã làm được tám chữ “cúc cung tận tuỵ, tử nhi hậu kỷ”.
Phật vì tất cả chúng sanh khổ nạn, an vui ở cung trời Đâu Xuất, tầng trời thứ hai mươi tám, bất cứ tầng trời nào cũng đều không thể so sánh, đó là nơi thánh hiền cư ngụ; vậy mà ngài có thể xả bỏ. Đó là dạy chúng ta, không luận hoàn cảnh đời sống của mình thư thích thế nào, an ổn đến thế nào, nếu vì chúng sanh, vì xã hội, vì quốc gia, chúng ta nhất định phải hy sinh phụng hiến.
“GIÁNG VƯƠNG CUNG”
Tướng thành đạo thứ hai là “thác thai”, thông thường người thế tục chúng ta gọi là đầu thai, xuất sanh, “giáng vương cung”. Thích Ca Mâu Ni Phật nói, chư Phật Bồ tát đến thế gian này là thừa nguyện tái lai. Các ngài không đến do nghiệp tái sanh. Phàm phu chúng ta do nghiệp tái sanh, nghiệp báo đến thì không có chọn lựa. Chính mình không làm chủ được, tùy nghiệp lưu chuyển, đời sống của chúng ta sẽ rất đau khổ. Bồ tát thừa nguyện tái lai, họ do nguyện lực mà đến. Họ có thể chọn lựa đi đến một nhà nào đó để đầu thai. Vì sao phải chọn ở nhà đế vương? Vì để thuận tiện giáo hoá chúng sanh.
Người thế gian cầu danh vọng lợi dưỡng, trong khi quốc vương đầy đủ danh lợi, những thứ mà người thế gian ham muốn. Thế nhưng đế vương có thể xả bỏ tất cả. Đó là cách biểu diễn rất hay để người xem. Nếu ngài sanh ra trong gia đình nghèo cùng mà lại nói về việc xả bỏ thì người ta sẽ hoài nghi: “Không phải ông muốn làm quốc vương mà không được nên mới làm tôn giáo? Ông muốn làm lãnh đạo tôn giáo thống trị mọi người, không phải đó là vì danh lợi hay sao?” Mọi người sẽ hoài nghi, cho nên nhất định phải chọn lựa ở nhà của đế vương.
Chọn lựa đầu thai đến nhà quốc vương, dùng thân phận thái tử để xuất hiện, dụng ý của ngài rất sâu, vì người thế gian có người nào không mong cầu phú quý. Thời xưa có câu nói: “quý như thiên tử, giàu như bốn biển”. Bồ tát liền thị hiện: “Tôi đã có những thứ các người mong cầu, nhưng không gì đáng tự hào mà rất bình thường”. Hoàng đế cũng phải chết, tạo tác tội nghiệp vẫn phải đọa ba đường. Việc tốt là việc nên làm, đã làm việc xấu thì phải đọa ba đường. Con người sống ở đời không phải vì phú quý. Bồ tát dùng phương thức thị hiện làm một tấm gương tốt để chúng ta phản tỉnh, giác ngộ.
“KHÍ VỊ XUẤT GIA”
“Vị” là vương vị. Xả bỏ vương vị. Quyền lực quốc vương của một quốc gia là quyền lực lớn nhất. Người tranh quyền đoạt lợi xem thấy Bồ tát biểu diễn vậy phải sanh tâm tàm quý. Bồ tát có danh, vị, quyền lực, tiền của nhưng đều xả vì biết những thứ này không phải là thứ tốt. Kinh Phật nói, “tài, sắc, danh, thực, thùy là năm điều của địa ngục”. Chỉ vướng một điều thì bạn cũng đã không thể thoát khỏi sáu cõi luân hồi. Nếu đầy đủ năm điều thì phiền não của bạn sẽ to, cho nên nhất định phải xả. Người niệm Phật chúng ta mỗi tâm mỗi niệm phải cầu sanh tịnh độ, không ở thế giới Ta Bà.
Chúng ta có thể đi hay không? đi bằng cách nào? Phải đem thế giới Ta Bà xả bỏ thì bạn mới có thể đi. Chúng ta không thể đem danh vọng lợi dưỡng từ thế giới Ta Bà đến đó, cho nên phải xả bỏ thế gian này. Xả bỏ năm dục sáu trần, danh vọng lợi dưỡng, chúng ta niệm Phật mới được sanh. Không gian đời sống của chúng ta rất có hạn lượng, làm gì an vui. Chúng ta đem thế gian này thảy đều xả bỏ thì sanh đến thế giới Tây Phương Cực Lạc mới được tự tại chân thật. Nơi đây nói dân chủ mở rộng tự do, toàn bộ đều là giả, không phải thật. Đến thế giới Tây Phương Cực Lạc mới thật là dân chủ tự do mở rộng. Ở thế giới Tây Phương Cực Lạc không hề có quốc vương, tổng thống, bộ trưởng, thị trưởng v.v…. Vì sao không có? Dân chủ. Mỗi người đều là chủ, không ai làm chủ ta. Đó mới thật là dân chủ, thật tự do, chân thật mở rộng, tùy lúc tùy nơi muốn đến quốc gia nào, thấy một vị Phật nào thì liền đi, không chút khó khăn.
Thế giới Cực Lạc đáng được chúng ta đi. Còn thế gian này có tốt hơn, chúng ta cũng không nên lưu luyến, vì thời gian quá ngắn, không thể hưởng thụ lâu. Cho dù thọ mạng của chúng ta dài, sống trên trăm tuổi cũng chẳng hưởng thụ được bao nhiêu. Thật không đáng, nghĩ lại vẫn phải vãng sanh thế giới Cực Lạc. Cho nên tất cả thọ dụng, danh vọng lợi dưỡng, tất cả oai thế quyền lực thảy đều xả bỏ mà xuất gia. Nói như vậy không có nghĩa là bảo mọi người đều xuất gia. Nếu bạn nhìn văn giải nghĩa thì ba đời chư Phật hàm oan. Phật thị hiện hình dáng xuất gia là khải thị cho chúng ta để chúng ta ở nơi đây giác ngộ phải “xuất gia”.
Ý nghĩa của xuất gia là đối với gia nghiệp không có chút lưu luyến nào. Vọng tưởng, phân biệt, chấp trước là đại chướng ngại. Nếu bạn không có phân biệt, chấp trước thì cái nhà đó có hay không không hề khác nhau, vậy thì không chướng ngại. Cho nên Phật nói đến xuất gia có bốn loại. Bốn loại này đều là nói đối với người học Phật, không nói người không học Phật.
Loại thứ nhất, “Thân xuất, tâm không xuất”
Người xuất gia hiện tại, thân đã xuất nhưng lòng vẫn còn danh vọng lợi dưỡng, vẫn tham sân si mạn. Tuy tướng của người xuất gia nhưng những việc làm vẫn là sự nghiệp của người tại gia. Vốn dĩ cái nhà không lớn, cha mẹ anh chị em không đông, vừa xuất gia thì làm chùa to. Ra khỏi nhà nhỏ liền bước vào nhà lớn, phiền não liền lớn. Nhà nhỏ tạo nghiệp nhỏ, nhà lớn tạo nghiệp lớn. Người xưa mới nói: “Trước cửa địa ngục tăng đạo nhiều”. Ai đọa địa ngục? Thân xuất gia nhưng tâm không xuất gia, gần như không thể vượt qua địa ngục. Việc này chúng ta phải hiểu.
Xuất gia phải thật giống Phật Thích Ca Mâu Ni, thân tâm thế giới tất cả buông bỏ, toàn tâm toàn lực vì Phật pháp, vì chúng sanh, đó là công đức vô lượng. Báo của tội phước ở ngay khoảng một niệm, không thể không đề cao cảnh giác.
Loại thứ hai, “Thân không xuất gia, tâm xuất gia”
Các cư sĩ tại gia học Phật, tuy thân ở nhà nhưng tâm xuất gia. Cư sĩ Lý Mộc Nguyên tâm xuất gia mà thân không xuất gia, họ không tạo nghiệp. Thực tế người tại gia học Phật thành tựu nhiều, vãng sanh tướng lạ hi hữu. Những năm gần đây, chúng ta cũng đã xem thấy hay nghe thấy: đứng mà đi, ngồi mà đi, đều là đồng tu tại gia, nhất là nữ chúng. Nam chúng tương đối ít, còn xuất gia thì chưa hề nghe nói qua dù chỉ một người. Lão cư sĩ Hoàng Niệm Tổ từng rất cảm khái mà nói, thời xưa tu hành thành tựu, thứ tự là nam chúng xuất gia thành tựu nhiều nhất; thứ hai nữ chúng xuất gia, thứ ba là nam chúng tại gia, thứ tư là nữ chúng tại gia. Hiện tại thảy đều điên đảo, số người nhiều thành tựu nhất lại là nữ chúng tại gia, kế đến là nam chúng tại gia, kế đến nữa là nữ chúng xuất gia, rất e ngại là nam chúng xuất gia. Hiện tại đảo ngược, chúng ta không thể không cảnh giác. Chân tướng sự thật như vậy không thể phủ nhận, cho nên ý nghĩa của xuất gia phải hiểu.
Loại thứ ba, “Thân tâm đều xuất”
Đó là người xuất gia tốt, thân xuất gia tâm cũng xuất gia, Phật pháp gọi là “đệ tử chân thật của Phật”, có thể gánh vác việc hoằng pháp lợi sanh, kế tục huệ mạng Phật, kế tục gia nghiệp Như Lai.
Loại thứ tư “thân tâm đều không xuất”
Cư sĩ tại gia thân không xuất, tâm cũng không xuất. Tuy học Phật, nhưng việc học Phật chỉ là việc phụ, chủ yếu lo danh vọng lợi dưỡng thế gian. Đại khái 99% lo thế gian pháp, chỉ lo Phật pháp khoảng 1% cũng là rất tốt.
Phật ở ngay bốn loại này thị hiện nhắc nhở chúng ta. Các đồng tu tại gia, tâm phải xuất dù thân không xuất. Trong bất cứ nghề nghiệp nào, ở bất cứ công việc nào, các vị đều phải thị hiện thành chánh giác. Bạn biểu diễn ở trong nghề nghiệp này, bạn là mô phạm tốt nhất, trải qua đời sống của Bồ tát. Phàm hễ nếu tâm xuất gia, cái tâm đó nhất định phải thông minh hơn người, nhất định có trí tuệ hơn người. Nếu bạn buôn bán sẽ kiếm rất nhiều tiền. Thế nhưng Bồ tát kiếm được tiền không phải dùng cho chính mình mà để giúp đỡ chúng sanh khổ nạn trong xã hội, đó là một tấm gương tốt nhất cho người có tiền có thế lực xem, để ảnh hưởng họ, giáo hoá họ. Hy vọng người phú quý đều quan tâm đến lợi ích của cả xã hội, xã hội này liền an lành, không bị bất cứ ai làm loạn. Được như thế, chính chúng ta cũng trải qua ngày tháng tốt đẹp, xã hội sẽ vĩnh viễn an định hòa thuận, hợp tác lẫn nhau.
Khi hiểu được ý nghĩa của xuất gia, chúng ta sẽ biết nên làm thế nào tu học. Thực tế mà nói, chân thật phát tâm cạo tóc xuất gia không phải dễ, ngược lại rất khó khăn. Bạn phải chân thật hiểu Phật pháp. Bạn nghĩ mình có thể gánh vác công việc hoằng pháp lợi sanh kế tục huệ mạng Phật hay không? Trách nhiệm này rất lớn. Nếu bạn nói: “Tôi niệm Phật cầu vãng sanh”, vậy thì không cần phải cạo đầu. Bạn ở tại gia niệm Phật cũng vãng sanh thượng thượng phẩm. Còn thị hiện dáng vẻ như vậy mà làm không đúng pháp, bại hoại Phật môn thì tội nghiệp của bạn sẽ nặng, vì sao? Vì bạn phá hoại hình tượng của Phật. Phật là thầy của trời người, khởi tâm động niệm của Phật, lời nói việc làm đều là tấm gương tốt nhất cho chúng sanh chín pháp giới. Bạn làm tấm gương xấu cho người thì bạn đang diệt Phật pháp, không phải hưng Phật pháp. Trong tâm còn có tham lam, sân hận, ngu si, không giữ giới luật, không giữ pháp, còn phóng túng, vậy sao được! Cho nên mặc vào tấm y này phải mỗi giờ mỗi lúc nghĩ đến Phật. Ngày ngày nhìn Phật tượng, ngày ngày mở quyển kinh ra đọc phải nghĩ lại xem ta có giống Phật hay không? Nếu không giống Phật là đã đánh dấu trong địa ngục, còn có thể trốn được sao.
Cầu sanh tịnh độ, tâm ta đối chiếu cùng với tâm của Phật A Di Đà. Tâm của Phật A Di Đà là bốn mươi tám nguyện, ta xem nguyện nào cùng với tâm mình tương ưng. Đọc Bốn mươi tám nguyện thấy tâm mình không tương ưng dù chỉ một điều, như vậy làm sao có thể vãng sanh. Đó chính là người xưa thường nói: “đau mồm rát họng chỉ uổng công”. Nguyện thứ nhất của Phật A Di Đà, mọi người đều rất rõ ràng, “nước không ác đạo”. Thế giới Tây Phương Cực Lạc không có đường ác, chúng ta đọc nguyện này có cảm tưởng thế nào? Ba đường ác là quả, tham sân si mạn là nhân. Nước không ác đạo là quả, chính là không có cái nhân của ác đạo. Hay nói cách khác, chúng ta đọc cái nguyện này phải nghĩ rằng, tham sân si mạn không đoạn không thể được. Nếu bạn không đoạn thì không tương ưng với nguyện thứ nhất của Phật A Di Đà. Chúng ta không thể nói đến thế giới Tây Phương Cực Lạc mới đoạn, mà phải đoạn ngay hiện tại, không thể có lòng tham dù một chút.
Buổi trưa hôm nay ở Hồng Các, đoàn thể của cư sĩ Thừa Mông Giám cúng trai, chúng tôi có tham gia. Khi đi ông tặng tôi một cái túi, trong túi toàn là bao đỏ, tôi không biết bao nhiêu tiền. Tôi giao cho Ngộ Hoằng. Ông nói, người xuất gia quá nhiều, ông không thể phát từng người một; trong khi mỗi tín chủ cúng dường số lượng không như nhau. Tôi liền thay các vị xử phân. Người xuất gia không nên có tâm tham, tôi đem toàn bộ số tiền này giao cho cư sĩ Lý Mộc Nguyên cúng dường đạo tràng. Trong túi có tiền là họa hại, không phải việc tốt. Chúng ta phải làm đến được, nói được phải làm được, chân thật buông bỏ. Thân xuất gia này tuy từ trước không tường tận đối với Phật giáo, mơ mơ hồ hồ đi xuất gia, nhưng sau khi xuất gia cố gắng học tập, từ mơ mơ hồ hồ biến thành một chánh giác xuất gia, cũng là việc tốt. Nhân duyên cá nhân không giống nhau, nhưng kết quả về sau hy vọng giống nhau.
“KHỔ HẠNH HỌC ĐẠO”
Đời sống khổ một chút là tốt. Phật dạy chúng ta “lấy khổ làm thầy”. Thường hay chịu đời sống khổ cực thì dễ dàng có tính đề cao cảnh giác, còn đời sống quá thoải mái sẽ bị đọa lạc. Cư sĩ Lý rất quan tâm đối với tôi, tôi cũng rất cảm tạ ông. Ông nói, lão pháp sư của Trung Quốc đại lục được người chăm sóc rất nhiều, ông xem thấy tôi khổ vì không có người chăm sóc. Khổ một chút cũng được, vì nhờ vậy mà tính cảnh giác của tôi tương đối cao. Ông muốn tìm một số người đến chăm sóc tôi. Tôi cảm tạ và từ chối, vì sợ rằng khi có nhiều người chăm sóc, tôi liền sẽ đọa lạc. Tác oai tác phước, vậy không được.
Thầy của tôi đã làm một tấm gương tốt cho tôi xem. Tôi nhận thân giáo của ông rất sâu. Lão cư sĩ Lý Bỉnh Nam đến năm chín mươi lăm tuổi vẫn một mình trải qua ngày tháng không có người hầu hạ, giặt quần áo, nấu cơm. Ông vẫn tự tay làm. Sau chín mươi lăm tuổi, ông mới chịu nhận học trò chăm sóc. Đến năm chín mươi bảy tuổi vãng sanh. Không có người chăm sóc sẽ tốt hơn, điều đó giúp thân thể ta khoẻ mạnh. Nếu có người chăm sóc, đi đâu cũng cần phải có hai người dìu đỡ, thật phiền phức, thật đáng thương. Cho nên tôi cảm ơn tấm lòng của cư sĩ Lý Mộc Nguyên, nhưng không nên tìm người hầu tôi thì hơn, để sức khoẻ của tôi được tốt.
Khổ hạnh đối với thân tâm mình đều có sự giúp đỡ, trước nhất là thân thể nhất định khoẻ mạnh. Cho nên người thế gian có phước mà không thấy thật phước báu. Họ cho rất nhiều người hầu hạ họ, dần dần thể lực của họ kém xa so với lão nông phu dưới quê. Những lão nông dưới quê có thể sống đến tám chín mươi tuổi mà không có người chăm sóc. Chính mình nhất định phải làm mà sống, không làm không thể sống được.
Các vị phải biết, ở tuổi trung niên trở lên thì cái gì là chân thật. Khoẻ mạnh là thật, thứ khác là giả. Thân thể khoẻ mạnh mới là phước báu chân thật. Giả như rất giàu có nhưng thân thể không khỏe, nằm trên gường bệnh, được ba hộ lý đến chăm sóc; loại phước đó, tôi cảm thấy không ý nghĩa gì, không bằng người có thân thể khỏe mạnh như chúng ta, đi đến mọi nơi thoải mái, đời sống hoạt bát.
Thế gian này bao gồm tất cả hiện tượng, chúng ta phải tỉ mỉ quan sát, phải hưởng thụ phước báu chân thật. Khổ hạnh có thể đột phá được mê hoặc chướng nạn, do đó không cầu hưởng thụ. Có phước để tất cả chúng sanh cùng hưởng. Thế gian còn rất nhiều người khổ nạn, chúng ta làm thế nào giúp đỡ họ. Giúp đỡ cũng phải tùy duyên phận, có duyên nhất định phải giúp. Không có duyên thì trong lòng thường hay nghĩ đến, thường phải nhớ lấy. Chỉ có khổ hạnh mới có thể đột phá chướng nạn.
“Học đạo”. Học là học tập, sau khi học phải làm cho được. Đạo là hiểu thực tướng các pháp, đối với chân tướng của vũ trụ nhân sanh chân thật giác ngộ, chân thật hiểu rõ, đó là đạo. Từ bất cứ sự việc nào đều có thể giác ngộ, từ bất cứ pháp nào cũng đều có thể giác ngộ. Cho nên Phật nói pháp vô lượng pháp môn, lại nói “pháp môn bình đẳng, không có cao thấp”. Mỗi môn đều có thể khế nhập, đều khiến cho người giác ngộ. Tất cả chúng sanh căn tánh không đồng nhau, duyên phận không đồng nhau, không định vào lúc nào gặp được nhân vật như thế nào, nhưng bỗng nhiên giác ngộ. Sự thật này chúng ta thấy rất nhiều trong lịch sử Phật giáo Trung Quốc. Người xuất gia khai ngộ minh tâm kiến tánh, người tại gia khai ngộ minh tâm kiến tánh cũng không ít, việc này chúng ta phải hiểu.
“TÁC TƯ THỊ HIỆN, THUẬN THẾ GIAN CỐ”
Đó là nói ý nghĩa của thị hiện. Phật Thích Ca Mâu Ni trên kinh Pháp Hoa nói lời thành thật, ngài đã thành Phật từ kiếp lâu xa. Kinh Phạm Võng nói, lần này ngài đến thế gian thị hiện làm Phật, thị hiện tám tướng thành đạo là lần thứ 8000. Không tính ở thế giới phương khác, chỉ riêng đến cõi này là lần thứ 8000. Thế mà dường như phàm phu không hiểu biết gì. Ngài làm thái tử ra ngoài du ngoạn, xem thấy tất cả người vật trong xã hội, xem thấy sanh, lão, bệnh, tử, liền xúc động tâm tu hành. Ngài giả làm như vậy, đều là diễn kịch cho chúng ta xem. Chúng ta ngày ngày xem thấy sanh, lão, bệnh, tử không hề cảm xúc, bất tri bất giác liền đến trên thân chúng ta. Khi chính mình bị lão bệnh tử đến, hối hận không còn kịp. Ngạn ngữ nói “Người không lo xa, ắt có họa gần”, ý nghĩa của câu nói này rất sâu.
Bạn có nghĩ đến lúc bạn già hay không? có nghĩ đến lúc bạn bệnh hay không?, có nghĩ đến lúc bạn chết hay không? Bạn có nghĩ đến đời sau hay không? Nếu con người biết nghĩ đến việc này mới gọi là lo xa. Chúng ta phải làm thế nào mới có cách nghĩ chính xác? Nếu chúng ta được dạy, ngay trong một đời này không già, không bệnh, không chết, đó gọi là chánh tri chánh kiến. Không nên cho rằng tương lai chúng ta sẽ già, cần phải chuẩn bị một ít tiền, nghĩ ra vài cách để dưỡng già; tương lai phải có bệnh nên cần phải có một khoản tiền để làm phí thuốc thang; còn khi chết phải mai táng như thế nào. Nếu bạn có cách nghĩ như vậy, đó không phải là nghĩ xa lo gần, hoàn toàn sai rồi. Hiện tại bạn chưa già, nhưng bạn đã chuẩn bị già thì bạn sẽ già rất nhanh; hiện tại bạn không bệnh nhưng bạn đã chuẩn bị phí thuốc thang chờ bị bệnh thì bạn làm sao không bệnh chứ? Thậm chí tương lai khi chết, còn phải tìm một nơi phong thuỷ tốt thì bạn sẽ chết rất nhanh.
Chân thật nghĩ đến tương lai là phải mau tu học đại thừa. Phật pháp đại thừa kinh Vô Lượng Thọ dạy chúng ta làm thế nào không già, làm thế nào không bệnh, và làm thế nào không chết. Phật pháp đích thực vì chúng ta giải quyết ba vấn đề lớn này một cách cứu cánh viên mãn. Vãng sanh thế giới Tây Phương Cực Lạc không phải chết, đó là sống mà ra đi.
Trong những năm gần đây, ở Singapore và Malaysia, người niệm Phật vãng sanh không ít. Cư sĩ Lý Mộc Nguyên đưa rất nhiều người vãng sanh, e rằng không ai so được với ông. Ông tiễn vãng sanh, chính mắt xem thấy hiện tượng, tướng lạ vãng sanh, sống mà ra đi, không phải chết rồi mới ra đi. Họ ra đi thấy Phật A Di Đà đến tiếp dẫn, họ còn nói với người hai bên: “Phật đến rồi, tôi theo ngài đi đây”. Họ đi theo Phật, không cần túi da này nữa. Trước là buông bỏ tất cả thân tâm thế giới, đến sau cùng cái túi da này cũng phải buông bỏ, theo Phật A Di Đà đến thế giới Tây Phương Cực Lạc hóa sanh trong hoa sen. Thân tướng đó là thân kim cang bất hoại, kinh nói “đều là thân sắc vàng tử ma”, tướng mạo đẹp như Phật A Di Đà, không chỉ ba mươi hai tướng, tám mươi vẻ đẹp.
Vì sao họ đi được như vậy? Bởi vì họ có thể buông bỏ. Họ buông bỏ lúc nào? Ngay hiện tại buông bỏ, không đợi đến lúc lâm chung mới buông. Bởi vì hiện tại đã buông bỏ cho nên bạn sẽ không già, sẽ không bệnh. Mộc Nguyên hảo tâm muốn tìm mấy người đến chăm sóc cho tôi, cho rằng tôi già rồi, nhưng tôi không cần. Học Phật phải hiểu được đạo lý của Phật pháp, đó là chân lý, cho nên làm ra loại thị hiện này, thuận theo nhân tình của thế gian, sau đó mới có thể khiến người thế gian giác ngộ. Tuy kinh văn chỉ có bốn câu mười hai chữ, nhưng quá trình Phật xuất gia tu hành học đạo đều được hình dung tương đối viên mãn, mỗi câu mỗi chữ đều hàm nhiếp vô lượng nghĩa.
“DĨ ĐỊNH HUỆ LỰC, HÀNG PHỤC MA OÁN”
“Hàng ma” là tướng thứ năm trong tám tướng. “Dĩ định huệ lực, hàng phục ma oán”, hai câu nói này vô cùng quan trọng, liên hệ đến cả đời tu học thành bại của chúng ta. “Ma” “Oán”, trong tất cả nghiệp chướng, hai loại lớn này rất phiền phức. “Ma” là dày vò, nên gọi là ma vương. Vào thời xưa dịch kinh, ma là một sự dày vò. Dưới chữ ma có bộ thạch, là sự dày vò. Đem bộ thạch bỏ đi đổi thành bộ quỷ. Chữ này do Lương Võ Đế phát minh. Lương Võ Đế nói dày vò quá khổ, còn đáng sợ hơn quỷ, cho nên đổi thành quỷ. Đem bộ thạch đổi thành bộ quỷ, đó là ma quỷ.
“Qan” là oan gia, nên gọi là báo oán, đòi nợ, trả nợ. Loại oan gia này gọi là oan gia trái chủ. Kinh Phật nói, mười thiện là bạn lành, mười ác là oan gia. Mười ác là gì? Sát sanh, trộm cắp, tà dâm, vọng ngữ, hai lưỡi, ác khẩu, thêu dệt, tham, sân, si, đó là oan gia của chúng ta. Khởi tâm động niệm của chúng ta nếu rơi vào trong mười điều này thì oan gia hiện tiền, dạy chúng ta tạo nghiệp. Cho nên Phật giảng mười thiện là bạn lành, bạn cũ thân thiết nhất. Chúng ta phải thân cận thiện hữu tri thức
Ý nghĩa trong đây rất nhiều, oan gia không phải chỉ kết ở một đời một kiếp. Có oan gia nhiều đời nhiều kiếp. Nếu chúng ta muốn tu hành, những người này liền đến gây phiền phức, vì sao? Họ phải đến báo thù, họ có một ý nguyện báo thù mãnh liệt nên khiến chúng ta gặp phải chướng nạn nhất định, phá hoại chúng ta tu hành. Không nhất định dùng phương thức gì, chúng ta luôn luôn bị thiệt bị lừa. Yêu ma quỷ quái trong xã hội ngày nay có thể nói quá nhiều. Kinh Lăng Nghiêm nói “thời kỳ mạt pháp” chính là nói thời đại hiện tiền của chúng ta. Phật Thích Ca Mâu Ni dự ngôn từ ba ngàn năm trước: “tà sư nói pháp như cát sông Hằng”, nơi nơi đều có, nói những lời gần giống Phật pháp nhưng không phải, luôn làm bạn sanh phiền não, không được thanh tịnh.
Chúng ta làm thế nào phân biệt những ma oán? Lấy đề kinh này làm tiêu chuẩn. Đề kinh nêu tổng cương lĩnh tu học có năm chữ “thanh tịnh, bình đẳng, giác”. Chúng ta tiếp xúc tất cả người sự vật, cảm thấy tâm địa thanh tịnh, bình đẳng, giác ngộ, đó là chánh pháp. Ai nói tốt hơn, nhưng nếu phá hoại tâm thanh tịnh của chúng ta, phá hoại tâm bình đẳng, làm cho chúng ta mê hoặc điên đảo, thì pháp này chắc chắn là tà pháp, không phải chánh pháp. Phật ở chỗ này nói, phải “dùng lực định huệ hàng phục ma oán”. Bạn có sức định, sức định chính là chính mình có chủ tể, không thể bị cảnh giới bên ngoài dao động. Sức huệ chính là bạn thấy rõ ràng tường tận, thông suốt thấu đáo; bạn có năng lực phân biệt tà chánh, thiện ác. Do đó bạn ở cảnh giới bên ngoài mới không bị mê hoặc. Cảnh giới hiện tiền, chính mình như như bất động mới có thể hàng phục ma oán. Trên đạo Bồ Đề, ma chướng oan gia trái chủ quá đông. Bạn không có định huệ làm sao ngay một đời này thành tựu?
Chính tôi mỗi niệm cảm kích giáo huấn của thầy giáo. Không nhờ thầy giáo, chúng ta là phàm phu làm sao thành tựu. Cái thiện mà thầy giáo dạy, chúng ta có thể tuân thủ. Dù thầy giáo có khiêm tốn, không dám tự xưng mình là thầy, nhưng chúng ta làm học trò thì phải tôn trọng. Lão sư Lý lần đầu gặp mặt tôi, ông liền nói: “Năng lực của tôi chỉ có thể dạy ông năm năm”, lời nói rất khách sáo. Mục đích của ông là hy vọng tôi cố gắng nghe ông dạy bảo năm năm. Năm năm không rời khỏi ông, năm năm tuân thủ qui củ của ông, nghe một mình ông giảng kinh nói pháp, một môn thâm nhập. Cái gốc này sâu, cái được chính là định huệ. Sau đó, đối với tất cả người sự vật thay đổi, tôi quan sát đích thực là khác đi với trước. Ba tháng là đã thấy hiệu quả, chính mình liền thể hội được.
Ban đầu lão sư dặn bảo, chúng tôi cũng có chút miễn cưỡng, cảm thấy thái độ này của thầy giáo dường như quá ngạo mạn, quá tự đại, gần như thế gian này chỉ có mình ông, người khác đều không thể so sánh. Chúng ta không có trí tuệ nên không hài lòng. Cha mẹ ở nhà còn không dạy chúng ta chỉ được nghe một mình họ, ngoài ra không được nghe bất cứ người nào. Tất cả văn tự không được sự đồng ý của thầy cũng không được xem. Lại còn một việc nữa, những gì đã học từ trước, ông thảy đều không thừa nhận, một mực bài trừ, ông bắt phải học lại với ông từ đầu. Không còn lời gì để nói, chúng tôi cũng xem như vẫn có một chút thiện căn phước đức, đành thật chịu nghe lời, thật chịu tiếp nhận, y giáo phụng hành. Thế nhưng cứ như vậy mà làm qua ba tháng, chính mình liền phát hiện thật có chỗ tốt, đó là tâm thanh tịnh. Ba tháng không đi khắp nơi nghe. Bất cứ người nào nói chuyện đều không được nghe, bịt tai lại.
Giáo trình lão sư chỉ định rất có hạn. Ngoài số đó ra, thứ khác không được xem, đóng bít cái nhìn của bạn. Tất cả pháp không thấy không nghe, dần dần tâm liền định. Phương pháp này dạy chúng ta tu thiền định. Định có thể khai huệ. Chỉ ba tháng sau, nghe người khác nói chuyện, nhìn thấy mọi việc, chính mình cảm thấy thông minh hơn trước nhiều. Từ trước nghe nói không hiểu ý nghĩa, hiện tại thì hiểu được, liền có năng lực đoán ý qua lời nói. Sau sáu tháng thì rất rõ ràng. Cho nên tôi bội phục tận đáy lòng đối với lão sư, mới biết được phương pháp của lão sư rất cao minh, chưa từng được thấy qua, cũng chưa từng nghe nói, nên không biết phương pháp này tuyệt diệu như vậy.
Sau năm năm, tôi liền nói với thầy: “con xin giữ thêm năm năm nữa”. Lão sư yêu cầu tôi năm năm, tôi tuân thủ qui củ của ông mười năm. Sau mười năm, tôi giảng kinh mới thành thạo, tất cả đều trôi chảy. Gốc đã được cắm sâu như vậy. Không giữ qui củ, tự cho mình thông minh thì nhất định thất bại. Đồng học thất bại rất nhiều. Học trò lão sư dạy có đến vài trăm người, chân thật có được chút thành tựu hiện tại chỉ có ba người. Vậy làm thế nào thành tựu? Giữ qui củ, nghe lời, thành thật, bạn mới có thể thành tựu. Phàm tự cho mình là đúng, sau cùng đều thất bại. Cũng giảng kinh nhưng giảng mấy năm không tiến bộ, không dẫn khởi hứng thú của thính chúng. Thính chúng ngày càng ít thì duyên không còn nữa. Chính mình cũng không giảng nữa.
Khi tôi đến Đài Trung, nhiều đồng tu của chúng ta như vậy, mỗi mỗi đều giảng không tệ. Nhưng vì sao hiện tại, một người giảng kinh cũng không có? Họ mời tôi ăn cơm. Bạn học cũ còn khoảng năm sáu người, đều không giảng. Cho nên nếu không thể vâng giữ lời giáo huấn của lão sư, bạn không có sức định, không có hằng tâm, không có lòng nhẫn nại thì bạn làm sao có thành tựu? Đó là đại sự nghiệp.
Học Phật so với bất cứ sự nghiệp thế gian nào đều lớn. Sự nghiệp lớn nhất của thế gian là xây dựng chính sách quốc gia, mở nước, xây dựng triều đại, xây dựng quốc gia, nhưng vẫn không thể sánh với Phật pháp. Phật pháp là siêu việt ba cõi, siêu việt mười pháp giới, thành Phật làm tổ. Sự việc lớn như vậy, nếu bạn không đến tu học như lý như pháp, nghĩ chính mình sẽ làm cách gì đó. Không sai, bạn có thể nghĩ, nhưng biện pháp đó của bạn có hiệu quả không? Rất khó nói! Tổ sư đại đức truyền dạy phương pháp này từ mấy ngàn năm, đời đời truyền nối nhau, đều làm theo phương thức này mà thành tựu. Ngày nay chúng ta bỏ đi phương thức này, lại tìm ra một cách khác, thử xem có thành công hay không? Bạn đi thử nghiệm, nếu thử nghiệm thất bại thì thật đáng tiếc, vì bạn bỏ mất duyên của đời này. Còn bạn thử nghiệm thành công thì thật cừ khôi, lại có thêm một phương pháp thành công.
Chúng ta chính mình không phải là thượng căn lợi trí, đi theo đường cũ mới đáng tin. Chư Phật Như Lai thị hiện ở thế gian vì sao phải dùng tám tướng thành đạo? Vì sao không tìm ra một qui củ khác, một hình thức khác? Vì sao giữ theo phương pháp cũ? Tám tướng thành đạo là thanh qui của tất cả chư Phật độ hoá chúng sanh. Chư Phật Như Lai xuất hiện thế gian đều giữ qui củ. Phật Thích Ca Mâu Ni giữ lấy qui củ của người xưa, qui củ của cổ Phật. Đại sư Thanh Lương trong “Hoa Nghiêm sớ sao” nói: Phật Thích Ca Mâu Ni có nói pháp cho chúng ta nghe không? Không. Pháp mà Phật Thích Ca Mâu Ni nói đều là cổ Phật đã nói, “thuật nhi bất tác”. Hay nói cách khác, pháp mà Phật Thích Ca Mâu Ni đã nói trong bốn mươi chín năm, không có câu nào do ngài sáng tạo.
Những thị hiện “tác tư thị hiện, thuận thế gian cố”, đều là khải phát chúng ta, dạy bảo chúng ta đi theo con đường của cổ thánh tiên hiền thì sẽ không sai. Không nên tự cho mình thông minh muốn làm mới. Khi làm mới, vấn đề liền xuất hiện, nhất là người mới học thì càng không nên. Dù lão tu hành cũng không thể làm mới. Cứ phương pháp nguyên lý nguyên tắc nhất định không thay đổi, còn hình thức có thể tùy theo thời đại mà thay đổi. Giống như giảng đường này của chúng ta. Chúng ta hiện đại hoá, nghi qui có thể được tiết chế bớt. Từ trước nghi qui đại tòa phải làm bốn mươi phút. Người hiện tại công việc bận rộn, làm sao có thể lãng phí thời gian bốn mươi phút. Cho nên hiện tại chúng ta giảng kinh giản hoá nghi qui, việc này thì được. Giảng đường của chúng ta hiện đại hoá, việc này không ảnh hưởng gì. Nếu từ trên lý luận, từ phương pháp lại chế ra một nghi qui mới, đó mới đặc biệt sai lầm.
Tóm lại, ở trên kinh luận, trên nguyên tắc, nhất định phải theo qui củ xưa của cổ thánh tiên hiền. Cư Sĩ Lâm muốn xây dựng niệm Phật đường, cư sĩ Mộc Nguyên thương lượng với tôi, niệm Phật đường chọn lấy qui củ xưa của Đại sư Ấn Quang, không thể sai. Chúng ta không nên làm gì mới. Chúng ta có làm thế nào cũng không thể hơn được người xưa. Nếu làm sai, nhân quả gánh vác không nổi. Do đó hoàn toàn mô phỏng theo nghi qui của Linh Nham Sơn. Nếu qui củ này có sai, đại sư Ấn Quang chịu trách nhiệm, chúng ta sẽ không sao vì đã có chỗ để đẩy trách nhiệm.
“Ma”
Trong kinh Bát Đại Nhân Giác, Phật nói bốn loại ma. Thứ nhất là “ngũ ấm ma”. Ngũ ấm là thân thể. Bạn có thân thể này thì bạn phải chịu rất nhiều sự dày vò. Có thân thể đương nhiên có tâm lý. Thân có khổ vui, tâm cũng vậy. Mọi người đều biết thân khổ hay tâm khổ là sự dày vò nhưng không biết được cái ưa thích trong tâm hay cái vui của thân cũng là sự dày vò, vì sao? Hưởng thụ tâm lý bình thường là thanh tịnh, bình lặng. Còn hỉ, nộ, ái, lạc đều làm cho bạn không bình lặng. Một khi trong lòng khởi lên sóng động chính là sự dày vò.
Ngũ ấm ma gồm sắc, thọ, tưởng, hành, thức. Bất cứ chúng sanh nào đều không thể tránh khỏi. Chúng ta phàm phu nên nhận thân ngũ ấm, như Phu Tử từng nói: “Ta có đại hoạn vì ta có thân”. Người thông minh nhất đẳng không bao giờ muốn mình có thân. Vậy có thể làm được không? Có thể. Trong Phật pháp, người tu học có công phu tương đối. Kinh Phật nói “ba cõi sáu đường” có dục giới, sắc giới, vô sắc giới. Dục giới, sắc giới đều có thân thể, hay nói cách khác, không thể nào tránh khỏi khổ. Thiên nhân của vô sắc giới không có thân. Họ biết thân là gốc khổ, thân là tích chứa, thân là đại hoạn, cho nên họ không cần thân. Thiên nhân tầng trời thứ tư vô sắc giới không có thân tướng, chúng ta gọi là “linh giới”, cao cấp nhất trong phàm phu. Họ có được xem là giác ngộ không? Được. Không thể nói họ không giác ngộ, thế nhưng họ không phải chánh giác.
Trong Phật pháp, chúng ta giác ngộ là chánh giác. Chữ “chánh” chỉ riêng nhà Phật mới có. Người thế gian tuy giác nhưng không chánh. Người trời Tứ Không có thể nhìn thấy rõ ràng, không cần cái thân này thì không thể giải quyết được vấn đề. Cho dù sanh đến phi tưởng phi phi tưởng thiên, tuổi thọ tám vạn đại kiếp vẫn là có hạn. Sau tám vạn đại kiếp, họ liền phải đọa lạc. Ngạn ngữ nói “Leo càng cao té càng đau”. Họ vừa đọa thì liền vào địa ngục. Tuyệt đại đa số đọa lạc trong Vô Gián địa ngục. Nguyên nhân ở đó không phải vô cớ. Những người này đều là người tu hành, vì không tu hành đã không đến được cảnh giới cao đến vậy. Tu đến được cảnh giới này, cho rằng mình đã thành Phật, chứng được đại Niết Bàn, không sanh không diệt. Đó không phải là giả. Nhưng họ đem trời tứ thiền, trời vô tưởng, tứ không thiên tương đương Niết Bàn. Đó là sai lầm, ngộ nhận. Lỗi lầm chính ở họ, quyết không phải Phật Bồ tát.
Phật Bồ tát trong kinh điển nói rõ ràng tường tận. Chúng ta không thể hiểu lầm ý này. Dày vò của ngũ ấm không thể nào tránh khỏi, cho dù Phật Bồ tát ứng hoá ở sáu cõi. Chư Phật Bồ tát ứng hoá đến, hiện ra thân tướng cũng là thân ngũ ấm. Loại thị hiện này kinh Hoa Nghiêm nói “thay chúng sanh chịu khổ”. Vậy những vị Phật Bồ tát thị hiện có phải chịu khổ hay không? Trên hình tướng mà nói, họ cũng phải chịu khổ. Nhưng trên thực tế các ngài không hề khổ. Đó là chư Phật Bồ tát ứng hoá ở thế gian, hoàn toàn khác khi chúng ta đến. Trên hình tướng, ăn mặc đi đứng đời sống của các ngài không hề khác chúng ta. Phàm phu chúng ta có khổ vui, các ngài cũng có khổ vui biểu diễn bên ngoài, nhưng tâm các ngài vĩnh viễn thanh tịnh, quyết không khổ. Sở dĩ phải làm ra dáng vẻ khổ để phàm phu chúng ta xem và có được sự giác ngộ. Mục đích của ngài là hoá độ chúng sanh, là đến thị hiện, chứ không phải chân thật đang chịu khổ.
Ngoài ngũ ấm ma, Phật nói “phiền não là ma”. Phiền não vô lượng vô biên dày vò chúng ta. Trong phiền não bao gồm cả thất tình ngũ dục. Phạm vi rất rộng.
Loại thứ ba là “tử ma”, ý nói sanh tử dày vò. Chúng sanh chưa ra khỏi sáu cõi thì không cách gì tránh khỏi. Có sanh nhất định có tử. Sau khi chết họ lại đi đầu thai. Tuyệt đối không thể nói chết rồi là hết. Nếu chết rồi là hết thì chúng ta không cần phải học bất cứ thứ gì, không phải khổ cực tu hành vì cũng dùng không được. Xin nói với các vị, nhất định chết không phải là hết. Các vị tỉ mỉ đọc kinh Địa Tạng sẽ biết cái chết thật đáng sợ. Sự việc chết tuyệt nhiên không đáng sợ, nhưng sau khi chết thì phiền phức rất lớn. Sau khi chết sẽ tùy nghiệp thọ báo.
Thử nghĩ xem từ quá khứ đời đời kiếp kiếp đến đời này, chúng ta đã tạo nghiệp gì? Nghiệp thiện có quả báo của ba đường thiện, nghiệp ác nhất định có quả báo của ba đường ác. Ba đường ác dễ dàng đọa lạc, thoát ra là việc vô cùng khó khăn. Từ đó Phật dạy chúng ta phương pháp tu học “năm giới mười thiện”, đó là pháp cơ bản.
Tam phước trong Quán kinh xếp ở hai điều phía trước. Mười thiện gồm thân ba, khẩu bốn, ý ba. Thân không sát sanh, không trộm cắp, tại gia không tà dâm. Khẩu không nói dối, không hai chiều, không ác khẩu, không thêu dệt. Ý không tham, không sân, không si. Trong một đời, mười điều này chúng ta đã làm được bao nhiêu? Làm được mười điều thì năm giới đương nhiên bao gồm trong đó, bạn mới có thể có lại thân người. Con người sau khi chết muốn được lại thân người thật khó. Nếu lấy điểm số để nói, nhất định phải thực hiện mười điều đến tám mươi điểm, mới có thể nắm chắc đời sau được thân người. Nếu làm được 100%, thì quả báo của bạn không ở nhân gian mà ở trên trời hưởng phước. Phước báu lớn hơn nhiều so với nhân gian. Đó là Phật dạy pháp tắc căn bản cho chúng ta.
Tạo mười ác nghiệp, nhẹ thì ngạ quỷ, súc sanh; nặng thì đọa vào địa ngục. Chúng ta phải cố gắng phản tỉnh, kiểm điểm chính mình. Mỗi ngày từ sớm đến tối, từ đầu tháng đến cuối tháng rốt cuộc đã làm mười thiện hay mười ác? Rốt cuộc là sức nghiệp thiện mạnh hay sức nghiệp ác mạnh? Người tu hành phải phản tỉnh từng giờ, kiểm điểm từng giờ. Thân người khó được mà dễ mất, sau khi mất đi, chúng ta phải làm sao? Việc này không thể không suy nghĩ đến.
Cho nên Phật trong kinh điển một mực khuyên bảo phải trân trọng sức khỏe thân thể hiện tại. Tất cả điều kiện đều đầy đủ, phải chăm chỉ nỗ lực mà tu học. Cả đời tu hành, công phu tốt thì sau khi chết, đời sau sẽ không tệ. Có công phu thì đời sau được thân người. Khi phải nhập thai được thân người, công phu đời trước thảy đều tiêu hết, chúng ta phải bắt đầu lại. Đó gọi là dày vò, không thể đời đời kiếp kiếp tiếp nối. Việc gián đoạn chí ít cũng hết hai mươi năm, đó là bị mê khi cách ấm, bạn bị quên hết sạch. Cho nên thế gian tu hành khó. Phật nói ba a tăng kỳ kiếp, vô lượng kiếp, đạo lý chính ngay chỗ này. Nếu việc tu học của chúng ta quả như giữ được không để gián đoạn, không thoái chuyển, phàm phu thành Phật, thì làm gì mất thời gian dài đến vậy.
Trong sáu cõi, thời gian thoái chuyển rất dài. Vừa đọa vào ác đạo, tuổi thọ trong địa ngục đều vô số kiếp, một thời gian dài không nghe được Phật pháp. Trời cõi dục giới đỡ hơn một chút, còn từ sắc giới trở lên cũng không dễ, vì phước báu quá lớn. Họ lo hưởng phước nên xem nhẹ việc tu hành. Thế mới có câu “giàu sang khó học đạo”. Trong sanh tử đại sự, tử ma rất phiền phức. Nếu chúng ta không muốn chết thì đã có kinh Vô Lượng Thọ dạy chúng ta vô lượng thọ. Bạn y theo pháp môn này mà tu học, ngay trong một đời bạn nhất định không chết. Khi giảng giải, tôi đã nói rất nhiều lần về pháp môn này. Lời tôi nói đều thật, không phải giả. Mỗi giờ mỗi phút đều khuyên bảo mọi người. Pháp môn này không già không bệnh, không chết, nhưng đáng tiếc rất ít người tin. Đúng như chư Phật nói “pháp khó tin”.
Có người muốn hỏi: “Bạn nói không chết, nhưng chúng tôi thấy người niệm Phật chết cũng không ít, thế thì sao lại không chết chứ?”. Kỳ thật người niệm Phật không chết, họ vứt bỏ thân thể này để đi đến thế giới Cực Lạc. Khi ra đi, họ thấy rõ ràng tường tận, thông suốt thấu đáo đức Phật đến rước. Họ không có đau khổ, ngược lại hoan hỉ vui vẻ đi theo Phật. Sau khi xả bỏ thân này, đến thế giới Tây Phương Cực Lạc, cái thân đó giống như thân của Phật A Di Đà, sắc thân tử ma vàng thật. Trên kinh Phật nói “đầy đủ ba mươi hai tướng”, đó là tùy thuận phàm phu chúng ta mà nói. Trên thực tế không phải như vậy. Trên thực tế thân có vô lượng tướng, tướng có vô lượng vẻ đẹp. Đến thế giới Tây Phương Cực Lạc, mãi mãi không còn già nữa, vĩnh viễn sẽ không bị bệnh. Tất cả sự mong cầu là tùy tâm sở nguyện, chân thật là tâm tưởng sự thành. Bạn thử nghĩ xem nơi đó tốt đến dường nào.
Người đại phú đại quý ở thế gian chúng ta so với thế giới Tây Phương Cực Lạc, cõi phàm thánh đồng cư hạ hạ phẩm vãng sanh cũng không thể so được. Thậm chí kinh còn nói, dù trên trời, người Trung Quốc gọi là Ngọc Hoàng Đại Đế cũng không thể sánh, vì họ mới là dục giới, tầng trời thứ hai. Trời Đao Lợi là chủ, nhưng Đại Phạm Thiên Vương cũng không thể sánh được với thế giới Tây Phương Cực Lạc, với phước báu của người hạ hạ phẩm vãng sanh. Cho nên các vị muốn chân thật hưởng phước báu lớn thì ở thời đại hiện tại này, tai nạn triền miên, người trung niên trở lên phải thường hay nghĩ đến nơi quay về. Phải tự hỏi, sau khi già thì làm sao? Đi đến nơi nào?
Đó cũng là lý do Lý cư sĩ phát khởi muốn xây dựng thôn Di Đà. Hôm nay ông cho tôi xem biên bản hội nghị. Đại hội Cư Sĩ Lâm đã thông qua. Đó là chỗ quay về hiện tại của chúng ta. Một người thông minh, một người giác ngộ thì đến nơi nào là tốt nhất? Đó là thôn Di Đà. Thôn Di Đà tương lai nhất định thấy được Phật A Di Đà, nhất định vãng sanh tịnh độ. Cả đời này chúng ta không hề luống qua. Vô lượng kiếp đến nay là cơ duyên hy hữu khó gặp. Chúng ta ở ngay đời này xem là đã đợi được, không chỉ đại sự một đời, mà đời đời kiếp kiếp vô lượng đến nay.
Loại sau cùng là “thiên ma”. Kinh Phật nói, thiên ma là ma vương Ba Tuần. Ba loại ma trước đều là tự thân chúng ta đầy đủ. Ngũ ấm là tự thân ta; phiền não cũng là tự thân, sanh tử vẫn là tự thân. Chỉ có một loại bên ngoài. Loại ma bên ngoài này rốt cuộc là gì?
Hiện tại thế giới muôn màu bên ngoài, tất cả người sự vật bạn thấy được, nghe được, hay tiếp xúc được đều đang mê hoặc bạn. Đó chính là ma, khiến thân tâm bạn vĩnh viễn không an bình. Do đây mà biết loại ma này trong thì phiền não, ngoài thì mê hoặc.
“Oán”
Oan gia có hai loại. Thứ nhất là hoan hỉ oan gia. Đó cũng là những việc phiền phức. Oan gia không chỉ ngày ngày chọc bạn sanh phiền não, mà oan gia cũng làm bạn ngày ngày hoan hỉ. Nói chung, oan gia luôn làm tâm bạn không thể buông bỏ. Trong tâm luôn có vướng bận. Hai năm trước, tôi ở Đài Loan khoảng thời gian tết, có một vị lão cư sĩ đến chúc tết tôi. Ông nói: “Pháp sư à! Những năm qua tôi niệm Phật cũng không tệ. Bất cứ thứ gì đều có thể buông bỏ. Chỉ có đứa cháu là tôi không thể buông bỏ. Vậy phải làm sao?”. Đứa cháu đó chính là oan gia của ông nên ông không quên nó. Chỉ cần một việc không thể buông bỏ thì không thể vãng sanh. Khi Phật A Di Đà đến tiếp dẫn, bạn nói còn việc này việc nọ chưa buông bỏ, thì Phật A Di Đà sẽ không đợi bạn. Ngài liền đi mất.
Do đó đối với oan gia, Phật dạy chúng ta phải dùng định, dùng huệ. Định huệ có lực thì có thể “hàng phục ma oán”. Bạn liền có năng lực đối phó với chúng. Người có định huệ cũng có thể hàng phục ngũ ấm ma.
Thứ nhất là thân thể khoẻ mạnh không bị bệnh. Bị bệnh là do bốn đại không điều hòa. Thành thật mà nói, nếu bạn có bệnh, tức bạn không có công phu. Người thật có công phu mà bị bệnh, đó là thị hiện. Cư sĩ Duy Ma thị hiện giả bệnh. Ngài giả bệnh để phương tiện hoá độ chúng sanh, chứ không phải ngài bệnh. Còn bạn bị bệnh rốt cuộc là giả bệnh hay thật bệnh? Việc này chính bạn phải rõ ràng. Cho nên thân thể phải khoẻ mạnh, đó là cách hàng phục ngũ ấm ma.
Thứ hai là dung mạo không dễ suy già. Đây cũng thuộc về ngũ ấm ma. Có định có huệ, tâm địa tất sẽ thanh tịnh. Hiện tại, rất nhiều người đang chú trọng dưỡng sinh. Phải ăn thực phẩm gì để khoẻ mạnh, phải trị liệu thế nào về sinh lý, vận động thế nào để bảo dưỡng thân thể? Tôi thấy đều không hiệu quả. Phật pháp nói cái đạo dưỡng sinh là nói đến tu định. Tu định có phải mỗi ngày chéo gối xếp bằng quay mặt vào vách không? Một số người nói đến tu định thì cho rằng mỗi ngày phải ngồi xếp bằng mấy giờ đồng hồ. Những người tu định đó, tôi cũng thấy qua, tướng mạo năm sau không bằng năm trước, thân thể cũng vậy. Do mỗi ngày tuy ngồi mấy giờ đồng hồ, nhưng trong lòng vẫn nghĩ tưởng lung tung thì làm sao gọi là định được?
Các vị phải biết, trong tâm không có vọng tưởng, phân biệt, chấp trước mới gọi là định. Không nhất thiết chéo gối ngồi xếp bằng. Trong Đàn kinh, Đại sư Huệ Năng tổ thứ sáu thiền tông là một người cừ khôi. Mặc dù Đàn kinh không ghi chép, nhưng mỗi ngày ngài ngồi mấy giờ đồng hồ. Đàn kinh chỉ ghi chép số lượng công việc mỗi ngày của ngài. Ngài ở Hoàng Mai, làm việc trong nhà bếp, bửa củi, giã gạo, hầu như toàn công việc thô nặng. Nếu ngài xếp bằng quay vào vách thì đạo tràng chẳng có cơm ăn. Đạo tràng nhiều người đến vậy. Họ cần ăn cơm do ngài giã gạo. Vì thế công việc của ngài rất nhiều, làm gì có thời gian để ngồi thiền. Nhưng rốt cuộc ngài có thật tọa thiền hay không? Có! Làm việc chính là tọa thiền. Ngài nói ý nghĩa của tọa thiền.
“Tọa” ý nói bất động, không có nghĩa bảo bạn ngồi một ngày từ sớm đến tối. Bạn ngồi đó thì ai hầu, phước báu của bạn bao lớn? Trong khi Phật dạy phước huệ song tu, làm sao bạn có thể ngồi đó hưởng phước được? “Tọa” là bất động. Không phải thân bất động mà tâm bất động.
“Thiền” là không dính mắc. Không động tâm là tọa, do đó thân có thể động. Một ngày từ sớm đến tối thân làm việc, bận rộn đến quên hết tất cả. Trong lòng không hề khởi tâm động niệm. Cái bản lĩnh này cao, tâm địa vĩnh viễn thanh tịnh, thì không luận làm bất cứ việc gì, dù công việc có khổ hơn, nặng nề hơn, họ cũng làm một cách nhẹ nhàng, thư thái, vì họ không dính mắc.
Phàm phu chúng ta làm công việc nặng nề thường cảm thấy mệt, do dính mắc, do phân biệt chấp trước. Nhưng nếu không dính mắc thì bạn sẽ không có cảm xúc. Không chỉ không dính mắc tướng của công việc, mà tướng của cái thân cũng không dính mắc. Kinh Kim Cang nói “vô ngã tướng, vô nhân tướng, vô chúng sanh tướng, vô thọ giả tướng”. Công việc là ở tướng chúng sanh, thọ giả tướng là thời gian. Thời gian làm việc có dài hơn, ngài cũng sẽ không cảm thấy mệt mỏi. Ngày nay chúng ta chỉ hơi cực một chút thì mệt đừ ra, dính lấy bốn tướng. Cho nên phải có định, có huệ, hiểu rõ các pháp không tướng. Tất cả pháp, tướng đều là huyễn có, diệu hữu, thể là chân không, đó là trí tuệ. Ngài Huệ Năng sau khi hiểu rõ chân tướng sự thật, đương nhiên ngài liền không chấp trước. Vọng tưởng, phân biệt, chấp trước mới có thể chân thật đoạn dứt.
Cho nên huệ giúp định, định giúp huệ. Định và huệ là thành tựu lẫn nhau, tạo năng lực hàng phục ma oán. Trong ma oán, phiền não nhất là nhân sự. Từ xưa đến nay cách ngôn đã nói “làm việc khó, làm người càng khó”, đặc biệt người hiện đại. Lòng người khó lường, ý niệm thiên biến vạn hoá. Kinh Địa Tạng cũng nói “tánh thức bất định”. Lòng người thế gian bất định, không thể dò tìm. Người ứng phó không có trí tuệ không làm được. Phàm hễ ai tiếp xúc với chúng ta, kinh Phật nói, đều không ngoài bốn loại duyên báo ân, báo oán, đòi nợ, trả nợ. Đời này chúng ta quen biết tất cả mọi người đều là bốn loại quan hệ này. Khi chúng ta đi bộ trên đường, gặp được người, nếu hòa nhã chào hỏi bạn, dù cả đời chỉ gặp một lần, sau khi đi qua sẽ không gặp lại cũng là thiện duyên đời quá khứ. Đó là cái duyên nhiều nhất, ngay một đời chỉ có một lần. Hoặc một số người kéo đến không quen biết, vừa nhìn thấy bạn liền tỏ ra không vừa lòng, trợn mắt với bạn. Đó cũng là duyên, nhưng duyên bất thiện, có thể ngay trong một đời chỉ gặp một lần. Duyên này tương đối mỏng. Nếu duyên kết sâu thì phiền phức liền lớn.
Chúng ta phải làm thế nào để cùng sống với họ? Thực tế thật khó. Người học Phật có nguyên tắc, tuân thủ lời giáo huấn của Phật. “Tam phước, lục hòa, lục độ”, là tổng nguyên tắc đối nhân xử thế tiếp vật. Những nguyên tắc này đều không rời khỏi định huệ. Không phải cửa định sở nhiếp thì là cửa huệ bao hàm. Học định huệ ở đâu? Học ngay cuộc sống thường ngày, trong đối nhân xử thế tiếp vật. Công phu của Bồ tát từ trước chưa từng gián đoạn, chỗ này gọi là “không hoài nghi, không xen tạp, không gián đoạn”. Công phu chân thật dùng được đắc lực ngay nơi khởi tâm động niệm.
Như Lai định huệ viên mãn nên tất cả oan gia trái chủ đều được Phật giúp đỡ phá mê khai ngộ, đều được giúp đỡ tu hành chứng quả. Phật là tấm gương tốt cho chúng ta. Không luận đối với người thân cận, đối với chính mình trước oan gia trái chủ cũng phải giống như Phật. Dùng sức định huệ để độ họ, giúp họ giác ngộ, thoát khỏi luân hồi sanh tử, ngay một đời vãng sanh bất thoái thành Phật. Việc này phải nhờ vào định huệ của chính mình.
Một số đồng tu nói, chính mình học Phật nhưng lại rất khó độ người trong nhà. Vì sao khó độ? vì bạn chưa có định, chưa có huệ. Độ người trong nhà chân thật không dễ dàng. Bạn phải tu hành chân thật mới có thể độ được người nhà, trở thành một tấm gương tốt nhất để người nhà nhìn thấy tường tận sự thay đổi từ khi bạn bắt đầu học Phật cho đến sau khi học Phật. Trước khi học Phật, bạn tạo nhiều lỗi lầm tập khí khiến người chán ghét. Sau khi học Phật, những lỗi lầm tập khí thảy không còn, đều thay đổi. Ngôn hạnh cử chỉ của bạn khiến người hoan hỉ, tôn kính, thì người nhà của bạn mới có thể được độ. Mỗi ngày sống cùng nhau, lỗi lầm dù nhỏ, họ ngày ngày nhìn thấy. Công phu tu hành của bạn kém, họ liền khinh thường. Còn thân thích bạn bè bên ngoài dễ độ hơn vì lỗi lầm nhỏ của bạn, người bên ngoài không nhìn thấy. Họ chỉ thấy bạn tiếp xúc với họ rất qui củ, nhưng không thấy được mặt sau.
Độ chúng sanh, Phật nói trong kinh điển, trước tiên chúng ta phải độ người ngoài. Ý nói chúng ta cần chân thật làm được trong ngoài như nhau. Phật dạy chúng ta công phu thận trọng, chỉ riêng một mình cũng phải cẩn thận, cung kính, không phóng túng, không tùy tiện. Làm được như vậy thì người trong nhà làm sao không độ được.
Oan gia trái chủ rất khó ở với nhau. Kinh Phật cũng nói, những oan gia trái chủ này đã kết oán nhiều đời nhiều kiếp. Chỉ có thể đem oán kết hoá giải, không nên kết nữa, “oan gia nên giải không nên kết”. Phải có tánh nhẫn nại rất lớn, trí tuệ cao độ, nơi nơi đều nhường nhịn thì mới có thể hóa giải. Nhất quyết không mang tâm oán hận, báo thù. Nếu còn, thì oan gia kết chặt không thể hóa giải. Đời này họ báo thù ta, đời sau ta báo thù họ, càng diễn càng tàn khốc, mỗi lần báo thù lại vượt hơn lần trước.
Xem An Sĩ Toàn Thư, Văn Xương Đế Quân Âm Trắc Văn, thấy Văn Xương Đế Quân nói rõ, đời trước mười bảy đời của ông làm thầy thuốc. Ông đã tạo oan nghiệp đời đời kiếp kiếp báo thưởng không thôi, rất thống khổ tàn khốc. Sau đó may gặp Phật pháp, hiểu rõ đạo lý, hiểu rõ chân tướng sự thật, ông mới nhẫn chịu hãm hại của oan gia, không khởi tâm báo thù, không khởi tâm oán hận. Oán này liền giải, sổ nợ liền tính xong. Chúng ta cũng nên học tập, nhất định phải tường tận. Chúng ta có ân với người khác, không nên cầu người ta báo đáp. Nếu chúng ta có oán với người, phải mau hoá giải ngay trong đời này. Quyết không kết oán thù với bất cứ người nào, đó là nguyên tắc căn bản.
“ĐẮC VI DIỆU PHÁP, THÀNH TỐI CHÁNH GIÁC”
Tướng thứ sáu của thành đạo. “Đắc vi diệu pháp, thành tối chánh giác”, đây chính là dáng vẻ Bồ tát thị hiện thành Phật. Cả đời Thích Ca Mâu Ni Phật Thế Tôn trải qua như vậy. Từ trời Đâu Xuất giáng sanh ở hoàng cung, sau đó xả bỏ phú quý xuất gia tu hành, đến khắp nơi tham học, tầm sư học đạo, sáu năm khổ hạnh. Dưới cội Bồ Đề thị hiện hàng ma, sau cùng ma không còn quấy nhiễu, áp bức dẫn dụ đều không động tâm. Đó là chân thật trải qua khảo nghiệm, “ngoài không dính mắc, trong không động tâm”. Ngài xem thấy thế xuất thế gian tất cả pháp như huyễn như họa, như mộng như ảnh, cho nên có thể như như bất động. “Đắc vi diệu pháp”, ngài ở dưới cội Bồ Đề thị hiện thành Phật, vậy ngài được vi diệu pháp gì mà thành Phật? Tôi nghĩ mọi người chúng ta đều rất muốn biết.
Đại sư Ngẫu Ích trong Yếu Giải nói, Thích Ca Mâu Ni Phật niệm Phật A Di Đà mà thành Phật. Vi diệu pháp chính là niệm Phật A Di Đà. Pháp môn niệm Phật từ xưa đến nay chưa từng được tổ sư đại đức nói qua, nay được đại sư Ngẫu Ích nói. Kỳ thật tổ sư đại đức xưa nay cũng đã từng nói qua về Phật trên kinh điển nhưng không hàm xúc rõ ràng như vậy. Chỉ có đại sư Ngẫu Ích nói được rất rõ ràng. Có một số đồng tu xem Yếu Giải rồi đem câu nói của đại sư Ngẫu Ích đến hỏi tôi: “Đại sư Ngẫu Ích nói Thích Ca Mâu Ni Phật do niệm Phật A Di Đà mà thành Phật. Ngài căn cứ vào đâu?” Căn cứ của ngài chính là ở trong Phật Thuyết A Di Đà kinh.
Chúng ta ngày ngày đọc kinh Di Đà không biết bao nhiêu lần nhưng không phát hiện ra, không biết được câu nói nào. Đại sư điềm chỉ như vậy. Chúng ta quay đầu xem lại, quả nhiên không sai, niệm Phật thành Phật. Ngày trước tôi đã giới thiệu qua với các đồng tu, điều sau cùng trong tịnh nghiệp tam phước, “phát tâm Bồ Đề, thâm tín nhân quả”. Câu nói đó, tôi tìm tòi nhiều năm không ra, tôi không hiểu “thâm tín nhân quả”. Đến sau này mới bỗng nhiên hiểu ra, “niệm Phật là nhân, thành Phật là quả”. Niệm Phật thành Phật là đạo lý nhất định.
Vi diệu pháp này chúng ta đặc biệt phải lưu ý và xem trọng. Trên kinh Địa Tạng, đọc đến Đại Trưởng Giả, Bà La Môn nữ, Quang Mục nữ. Mỗi người đều chọn pháp môn niệm Phật. Đặc biệt Bà La Môn nữ, Quang Mục nữ đều biết mẫu thân của mình đời trước tạo tác tội nghiệp cực trọng. Tội nghiệp này nhất định ở địa ngục. Hai người đều là hiếu nữ, làm thế nào để siêu độ thân mẫu của mình. Họ cầu Phật gia trì. Phật liền dạy họ phương pháp niệm Phật. Cho nên chúng ta thấy trong kinh Địa Tạng, Phật không lừa dối người. Phật có năng lực vào địa ngục cứu cha mẹ bạn hay không? Không có. Phật không có năng lực, nhưng Phật biết dùng phương pháp gì có thể giúp họ. Bạn cứ y theo phương pháp Phật dạy mà làm, quả nhiên liền có hiệu quả.
Ngày nay chúng ta hiểu rõ đạo lý. Kinh Hoa Nghiêm Phật nói, “mười pháp giới y chánh trang nghiêm”, đó là nói tận hư không khắp pháp giới, không phải chỉ cái thế giới này. Tận hư không khắp pháp giới do đâu mà có? “Duy tâm sở hiện, duy thức sở biến”. Kinh đại thừa lại thường nói “tất cả pháp từ tâm tưởng sanh”, lòng chúng ta nghĩ cái gì liền sẽ hiện ra cảnh giới như thế. Do đó, nếu trong lòng chúng ta nghĩ đến Phật, Phật liền hiện tiền. Kinh Lăng Nghiêm cũng nói “nhớ Phật niệm Phật, hiện tiền tương lai nhất định thấy Phật”. Đây chính là nguyên lý niệm Phật thành Phật, niệm Bồ tát thì chứng được quả vị Bồ tát, niệm A La Hán tương lai liền chứng quả A La Hán. Phương pháp này mau chóng hơn so với bất cứ phương pháp nào trong đại thừa. Phương pháp trên kinh tiểu thừa nói khá nhiều, khi tu thì quá phức tạp, trong khi phương pháp này lại mau chóng thẳng tắt.
Kinh nói sáu cõi luân hồi, sau khi chết có sáu nơi để đi. Vì sao mọi người thường nói “người chết đều làm quỷ”? Tỉ mỉ nghĩ lại, “người chết làm quỷ” cũng không phải không có đạo lý, vì họ ngày ngày nghĩ đến quỷ, đương nhiên khi chết sẽ không đi nơi nào khác ngoài cõi quỷ. Chưa chết nhưng ngày ngày nghĩ đến quỷ, nghĩ thứ gì thì liền biến thành thứ đó. Ngoài nghĩ quỷ, còn làm việc quỷ, tạo nghiệp quỷ, kết cái duyên với quỷ quá sâu. Việc của quỷ là tham. Phật nói nhân hạnh nghiệp nhân của mười pháp giới, đường ngạ quỷ là lòng tham, đường địa ngục là sân hận, đường súc sanh là ngu si. Một ngày từ sớm đến tối tham tài, tham danh, tham sắc, mọi thứ đều tham, ngay đến học Phật rồi vẫn tham Phật pháp, như thế có đáng lo không? Lòng tham liền tạo ra nghiệp quỷ, tạo nghiệp quỷ lại thường hay nghĩ tưởng chết rồi làm quỷ, cho nên đại đa số người khi chết đều đi đến cõi quỷ, cũng rất có đạo lý.
Hiểu rõ nguyên tắc này thì vì sao ta không tạo ra nghiệp của Phật? Vì sao không niệm Phật? Mười pháp giới thực tế do chính mình chọn lấy. Không ai làm chủ tể cho chúng ta. Việc này kinh Phật nói quá nhiều. Cho dù đọa ngạ quỷ, súc sanh, địa ngục đều là chính chúng ta chọn lấy. Quyết không phải do thiên thần, quỷ thần chi phối. Hoàn toàn ta tự làm tự chịu, lỗi lầm đều ở chính mình. Hiểu rõ chân tướng sự thật thì vì sao không ở trong mười pháp giới tranh thủ hướng lên trên?
Tâm của Phật là gì? Tâm Phật là tâm bình đẳng. Chúng ta đối với mọi người, tất cả việc, tất cả vật cũng dùng tâm bình đẳng đối đãi. Nói thì dễ nhưng làm rất khó. Người chính là không bình đẳng, tướng chính là không giống nhau. Phật một phương pháp, chúng ta xem cái tánh của chúng, không nên dính vào cái tướng của chúng. Chúng sanh hữu tình có Phật tánh, chúng sanh vô tình có pháp tánh. Tánh là bình đẳng. Cho nên chúng ta trên tánh mà hạ công phu, không nên dính vào tướng. Phàm hễ thấy sắc nghe tiếng đều có thể quay về tự tánh, tâm bình đẳng của bạn liền sẽ hiện tiền.
Tất cả Bồ tát không luận tu học pháp môn gì. Pháp môn chỉ là phương pháp tu hành không giống nhau, phương tiện không như nhau, nhưng nguyên lý nguyên tắc quyết không hề khác nhau, đều dạy khéo quan sát. Khéo là từ tướng mà thấy tánh, tánh không tịch, tướng là hư vọng. Tướng có ngàn vạn sự khác biệt, tánh chỉ có một không hề khác nhau, đều không tịch. Cái không này là chân không, không phải trống không. Tịch là linh tịch, không phải tối tăm trống rỗng không linh.
Nếu chúng ta không biết dụng tâm thì dùng phương pháp của kinh Kim Cang cũng tốt. Hiện tượng muôn ngàn khác biệt, không luận là chúng sanh hữu tình hay vô tình, trong lòng bạn phân biệt chấp trước, phiền não tập khí hiện hành thì phải làm sao? Kinh Phật nói “Phàm sở hữu tướng, giai thị hư vọng”, hư vọng như nhau. Phàm sở hữu tướng, tướng tốt cũng vậy mà tướng không tốt cũng vậy, khác biệt thế nào đi nữa thảy đều là quy về hư vọng. Kinh lại nói: “nhất thiết hữu vi pháp, như mộng huyễn bào ảnh”. Chỗ này Phật khuyên chúng ta “như lộ diệc như điện, ưng tác như thị quán”. Phải nên có cái nhìn, cách nhìn như vậy mới là phương pháp tu hành của pháp thân đại sĩ, không chấp tướng vì cái tướng này là bình đẳng.
Chúng ta tu nghiệp bình đẳng. Nghiệp bình đẳng là nghiệp tu Phật, sau đó niệm Phật thì làm sao không vãng sanh, làm sao không thành Phật? Cho nên nhất định không nên dính mắc. Yêu thích cái tướng này, chán ghét cái tướng kia, đó là bạn đang tạo nghiệp luân hồi, phải chịu khổ báo ba đường, phiền não thật lớn. Phải biết hảo tướng do tâm thiện biến hiện ra, tướng không tốt là do tâm ác biến hiện ra. Năng biến là tánh thức bất định, biến hiện là huyễn tướng ngàn vạn lần sai biệt. Mười pháp giới y chánh trang nghiêm, chúng ta hiểu rõ đạo lý, hiểu rõ sự thật này, sau đó vận dụng ngay trong cuộc sống, công phu đắc lực, pháp hỉ sung mãn.
Học Phật phải từ chỗ này mà học tập, từ chỗ này mà dụng công. Niệm Phật là pháp môn đệ nhất trong tất cả pháp môn. Tất cả chư Phật Như Lai độ chúng sanh, đoạn phiền não, chứng bồ đề, thành Phật đạo đều do niệm Phật A Di Đà mà thành tựu. Thế Tôn trong bổn kinh tán thán Phật A Di Đà “quang trung cực tôn, Phật trung chi vương”. Phật Thích Ca Mâu Ni đại diện cho tất cả chư Phật Như Lai tán thán Phật A Di Đà. Duyên của chúng ta cũng thù thắng không gì bằng, vừa học Phật thì liền gặp được vua trong các Phật, liền gặp được đệ nhất kinh thù thắng nhất trong nhà Phật. Bạn nói xem duyên này thù thắng dường nào. Đó là do mọi người có phước, như kinh Di Đà đã nói, vô lượng kiếp đến nay thiện căn, phước đức, nhân duyên của chúng ta ngay lúc này thảy đều chín muồi. Ngày nay gặp được thì nhất định phải nắm lấy cơ duyên, nhất quyết không để lỡ.
“Đắc vi diệu pháp, thành tối chánh giác”, chúng ta được vi diệu pháp, vấn đề chính là chúng ta có thể thành tựu tối chánh giác hay không? Nếu muốn thành tối chánh giác thì không gì khác hơn là y giáo phụng hành. Phật trong kinh dạy, chúng ta nhất định chăm chỉ nỗ lực mà làm. Phật dạy không nên làm, chúng ta nhất định không phạm quy củ. Có thế thì vãng sanh Tây Phương tịnh độ, người người đều có phần.
Pháp môn “ba căn đều nhiếp, lợi độn đều thâu”, đặc biệt ở đạo tràng này, bốn chúng đồng tu đều là đệ tử Di Đà. Như câu nói của Kito giáo: “vinh quang vô thượng”. Thượng đế của họ là vinh quang, đệ tử Di Đà vinh quang đệ nhất. Thượng đế nhìn thấy bạn đều cúi đầu tán thán, vì sao? Vì đệ tử Di Đà nơi đây làm sự nghiệp của Di Đà, rộng độ tất cả chúng sanh, tiếp dẫn tất cả chúng sanh, vãng sanh bất thoái thành Phật. Đạo tràng này của Singapore là đạo tràng đệ nhất thế giới. Nói đệ nhất để hy vọng còn có đệ nhị, đệ tam, còn rất nhiều. Thế nhưng hiện tại, thế giới chỉ có một đạo tràng này, mỗi ngày giảng kinh, ba trăm sáu mươi ngày không gián đoạn. Lầu bốn niệm Phật đường ngày ngày niệm Phật. Thôn Di Đà xây dựng xong, số người tham gia tăng. Chúng ta có thể phân ban niệm Phật, nhất định hai mươi bốn giờ không gián đoạn.
Ngày trước lão pháp sư Đế Nhàn dạy đồ đệ vá nồi. Người ta niệm Phật được ba năm, đứng mà vãng sanh. Sau khi chết vẫn còn đứng ba ngày đợi sư phụ đến làm hậu sự. Đế lão dạy ông ấy phương pháp rất đơn giản, đó là không nên hoài nghi, không nên xen tạp, không nên gián đoạn, thành thật niệm, niệm mệt rồi nghỉ, nghỉ xong niệm tiếp. Ông liền y giáo phụng hành, ba năm thành công.
Tương lai niệm Phật đường, thôn Di Đà chúng ta tuân thủ theo khai thị này của lão pháp sư Đế Nhàn. Bên cạnh niệm Phật đường có nơi nghỉ ngơi. Tôi thấy phía dưới đã làm xong một dãy phòng nghỉ ngơi. Tuy nhiên, dãy phòng đó dường như vẫn không đủ dùng, nên kéo dài ra thành một hàng. Người mệt thì đi nghỉ. Khi nghỉ ngơi không nên cởi áo tràng, vì đã cởi ra sẽ dễ ngủ luôn, không dậy được. Mang áo tràng nằm nghỉ một lát, tinh thần tốt hơn thì phải mau ngồi dậy đến niệm Phật đường mà niệm.
Phương pháp niệm Phật, chúng ta tuân thủ theo pháp sư Hành Sách. Đó là tổ sư của tịnh tông. Phương pháp của ngài “nhiễu Phật, chỉ tịnh, lễ bái”. Tương lai nếu có nhiều người niệm Phật, chúng ta phân thành khu. Tượng Phật đặt ngay giữa để nhiễu Phật. Tượng Phật không nên để trên đài, vì không thể nhiễu qua được. Quanh tượng Phật phải có đường đi. Phía sau tượng có thể nhiễu Phật. Cho nên niệm Phật đường không giống như giảng đài. Niệm Phật là lấy nhiễu Phật làm chủ. Bởi vì tinh thần thể lực chúng ta không đủ thì không cách gì duy trì quá lâu, cho nên nếu nhiễu mệt, chúng ta có thể ngồi xuống nghỉ ngơi. Việc này chúng ta xem trong kinh Hoa Nghiêm, Thiện Tài Đồng tử đi tham học, tham phỏng vị thứ nhất là tỳ kheo Đức Vân, Hoa Nghiêm 40 gọi là tỳ kheo Kiết Tường Vân. Ông đi tham phỏng nhưng không tìm thấy ngài. Kết quả sau cùng “biệt phong kiến đạo”, trên đỉnh núi có một đỉnh núi khác. “Biệt phong” đại biểu cho ý gì? Pháp môn đặc biệt chính là pháp môn tịnh độ. Cho nên ngài tu pháp môn đặc biệt này ở nơi biệt phong.
Ngài tu như thế nào? Bát Chu Tam Muội, Phật Lập Tam Muội. Ngài chỉ đứng và kinh hành nhiễu Phật, không ngồi, không nằm ngủ. Thông thường chúng ta nói Bát Chu Tam Muội, một kỳ là ba tháng. Vậy phải có thể lực rất tốt, người thông thường không làm được. Một ngày một đêm không ngủ, bạn còn không chịu nổi thì chín mươi ngày không ngủ làm sao được? Không chỉ không ngủ mà ngay đến ngồi cũng không được ngồi. Cho nên niệm Phật đường phải lấy nhiễu Phật làm chủ đạo. Nhiễu Phật phải ra tiếng. Sau khi nhiễu mệt thì bên cạnh có bồ đoàn để bạn ngồi xuống niệm. Khi ngồi có thể không niệm ra tiếng mà cùng niệm theo đại chúng. Nếu ngồi mà hôn trầm ngủ gật thì liền đứng dậy đến trước tượng Phật lạy. Lạy Phật cũng là phương pháp vận động điều tiết thân thể. Còn nếu quá mệt thì sang khu bên cạnh nghỉ ngơi cho khoẻ rồi phải mau trở lại niệm Phật một cách thật dụng công, chân thật nỗ lực.
Ngày trước thiền đường thiền tông gọi là “trường tuyển Phật”. Ngày nay nơi đây chúng ta cũng là trường tuyển Phật. Tất cả chúng sanh tuyển cử đến để làm Phật, còn có việc gì quan trọng hơn việc này? Đại sự nhân duyên chính là như vậy. Hy vọng đồng tu chúng ta trân trọng, dùng toàn bộ lực lượng thành tựu đạo tràng. Đạo tràng này là đạo tràng của mười phương tất cả chư Phật Như Lai. Chính chúng ta rất rõ ràng tường tận. Mười phương ba đời tất cả chư Phật Như Lai bao gồm chính chúng ta trong đó. Nếu chúng ta đã muốn làm Phật, tất cả Phật đều tán thán Phật A Di Đà thì chúng ta cũng phải tán thán Phật A Di Đà; cũng phải toàn tâm toàn lực vì Phật A Di Đà mà làm việc. Phải thay Phật A Di Đà trong đại thời đại này mà xây dựng một nơi tiếp dẫn chúng sanh đến niệm Phật thành Phật, không luận sức cống hiến của chúng ta lớn hay nhỏ. Kinh Hoa Nghiêm nói, đó đều là bình đẳng. Một niệm thiện, một chút công đức nhỏ đều là tận hư không khắp pháp giới. Phước báu vô lượng vô biên. Chúng ta có thể khẳng định, không nên hoài nghi, đó là đắc đạo thành đạo.
Phật sau khi thành đạo không thể nói là không còn việc gì. Sau khi thành đạo, một việc to lớn duy nhất chính là ở ngay trong nhân địa phải thực hiện viên mãn cái nguyện đã phát ra. Không thể nói mà không làm. Trong nhân địa đã phát ra nguyện gì? “Chúng sanh vô biên thệ nguyện độ”. “Độ chúng sanh” là thương yêu, quan tâm, thương xót chúng sanh; toàn tâm toàn lực giúp đỡ chúng sanh. Trên kinh nói “ngàn nơi mong cầu ngàn nơi đến”. Nơi nào chúng sanh có cảm, Phật liền hiện thân. Cảm này chính là mong cầu Phật Bồ tát bảo hộ, gia trì. Chỉ cần có cầu, Phật liền có ứng.
“Cảm” có hai loại: cảm rõ ràng, còn gọi hiển cầu; và cảm âm thầm, chính mình thậm chí không phát hiện ra chính mình có ý niệm mong cầu. Ý niệm này dường như rất vi tế, không phát hiện ra. Một ý niệm vi tế như vậy, chính mình còn không biết, thế nhưng cảm ứng của Phật rất linh mẫn. Các ngài có thể cảm ứng đến. Khi quan sát đến, Phật nhất định có ứng.
Ứng của Phật cũng có hai loại: hiển ứng và minh ứng. Minh ứng thì bạn không thể cảm giác được. Phật đích thực đang ở xung quanh bạn, đang giúp đỡ bạn, nhưng bạn không hề cảm giác được. Hiển ứng là cho bạn cảm nhận, hoặc giả bạn nhìn thấy hình tượng của Phật Bồ tát, nghe được âm thanh của Phật Bồ tát. Như kinh Địa Tạng, Bà La Môn nữ cúng dường đức Giác Hoa Định Tự Tại Vương Như Lai. Cô nghe được âm thanh của Phật, nói chuyện với Phật, đó là hiển ứng rõ ràng. Tuy Phật không hiện thân, không nhìn thấy thân tướng, nhưng nghe được âm thanh. Cho nên cảm và ứng đều có minh hiển khác nhau. Có minh cảm hiển ứng, minh cảm minh ứng, có hiển cảm hiển ứng, hiển cảm minh ứng. Cảm ứng đạo giao có bốn loại khác nhau. Chúng sanh thế gian căn tánh chín muồi, đó là minh cảm không phải hiển cảm.
Vào ba ngàn năm trước, thế gian này của chúng ta căn tánh chín muồi, cảm động Thích Ca Mâu Ni Phật ứng hoá đến. Phật là hiển ứng, ứng hoá rõ ràng. Phật xuất hiện ở thế gian, không có người quen biết, không có người thỉnh pháp. Không người thỉnh pháp thì Phật phải nhập diệt, phải vào Bát Niết Bàn, vì ngài ở thế gian này không có việc gì làm. Phàm phu chúng ta ngu si không biết Thế Tôn thành Phật, không hề biết có Phật xuất thế. May mà người trời Tịnh Cư xem thấy, vội vàng đi xuống, thay chúng ta khải thỉnh. Người trời Tịnh Cư chính là ngũ bất hoàn thiên trong đệ tứ thiền. Tầng trời thứ năm này đều là người tu hành, không phải phàm phu. Kinh điển nói “thánh nhân tam quả trở lên”, nơi đó đạo tràng lớn, họ mới nhìn thấy Phật xuất hiện ở thế gian.
Thế là Thế Tôn tiếp nhận lễ thỉnh của chúng sanh, bắt đầu vì mọi người giảng kinh nói pháp, triển khai sự nghiệp giáo hoá chúng sanh. Sự nghiệp này dùng lời hiện đại mà nói là “công tác giáo dục xã hội”.
“THỈNH CHUYỂN PHÁP LUÂN”
Vì sao công tác giáo dục xã hội phải gọi là chuyển pháp luân? “Pháp luân” là thí dụ. Thời đại cổ xưa, mỗi dân tộc đều có một đồ án để làm tiêu chí cho dân tộc. Người hiện tại buôn bán bất cứ ngành nghề nào cũng có thương hiệu, đồ án, gọi là mark. Tịnh tông học hội chúng ta cũng có, đó chính là logo phía trên. Tương tự, Phật pháp cũng thuận theo thế gian pháp, không ngoại lệ, cũng chọn lựa một tiêu chí để đại biểu giáo học của Thế Tôn đối với xã hội. Thế Tôn chọn hình tượng bánh xe tượng trưng cho những nội dung mà Phật giáo hoá chúng sanh. Đồ án này phải biểu thị những gì Phật đã nói cho chúng sanh.
Thông thường đồ án dùng trong nhà Phật có ba loại. Loại dùng nhiều nhất chính là “bánh xe pháp”, chúng ta thường gọi “pháp luân thường chuyển”. Loại thứ hai là “hoa sen” được nhà Phật dùng làm tiêu chí. Loại thứ ba là chữ “vạn”, một trong ba mươi hai tướng của Phật. Trên ngực đức Phật luôn có một chữ vạn, biểu thị tốt đẹp. Tất cả pháp Phật nói đều tốt đẹp nhất. Hoa sen đại biểu thanh tịnh vô nhiễm, tuy sanh ra từ bùn nhưng không nhiễm. Bùn biểu thị cho sáu cõi. Phía trên bùn là nước, biểu thị pháp giới bốn thánh là thanh văn, duyên giác, Bồ tát, Phật. Hoa sen nở trên mặt nước, ý này chính là siêu việt sáu cõi, mười pháp giới, đạt pháp giới Nhất Chân. Không chỉ sáu cõi không nhiễm, mà pháp giới bốn thánh cũng không nhiễm, hoa sen chính là biểu thị cho ý này.
“Bánh xe” biểu thị ý nghĩa viên mãn hơn. Bánh xe là tướng động. Trong động là không động. Các vị thử nghĩ xem, có thứ nào có thể biểu thị bằng hai loại hình tượng này? Chỉ có bánh xe. Bánh xe tròn, tâm viên bất động. Xung quanh động, lòng tâm không động, cho nên nó đại biểu “động tịnh không hai, động tịnh là một”, việc này các hình tượng khác không thể hiển thị ra được. Ý nghĩa sâu hơn nữa là đại biểu “tánh tướng không hai, không có là một”. Xung quanh bánh xe biểu thị tướng, đại biểu có. Tâm của bánh xe biểu thị không, đại biểu tánh. Tánh là không, cho nên tâm viên không tìm ra được. Nhất định có tâm, nhưng tâm không thể được. Hiện đại có học thuyết nào có thể nói rõ ràng? Cho nên nói điểm, điểm chỉ là một khái niệm trừu tượng không phải thật. Thế nhưng điểm di động chính là tuyến. Tuyến di động chính là diện. Chúng ta có thể quan sát tuyến cùng diện nhưng không thể quan sát được điểm, vì thế không tìm ra tâm viên. Tâm là không, tướng là có. Do không sanh ra có, có từ không mà ra, cho nên có vẫn là không, có không phải là thật có. Có gọi là huyễn có, chân không bất không, diệu hữu phi hữu. “Bánh xe” biểu thị ý này thật viên mãn.
Mười phương ba đời tất cả chư Phật vì chúng sanh nói pháp, chính là nói rõ đại đạo lý, nói rõ chân tướng sự thật này. Vòng tròn xung quanh bánh xe biểu thị mười pháp giới y chánh trang nghiêm. Trung tâm của pháp luân đại biểu cho tự tánh, đại biểu pháp thân lý thể của chúng ta, chân tâm bổn tánh. Tất cả chư Phật Như Lai vì chúng sanh giảng kinh nói pháp cũng không ngoài nói rõ sự việc này. Đó là chân tướng của vũ trụ nhân sanh. Cho nên dùng bánh xe để biểu pháp rất viên mãn tròn đầy. Nếu bánh xe không động thì biến thành phế vật, cho nên bánh xe nhất định phải động.
Ngày nay khoa học phát triển, các vị thử nghĩ xem, đạo lý gì có được thành tựu huy hoàng như ngày nay? Đều là bánh xe đang chuyển. Bất cứ máy móc gì cũng không ngoài vòng tròn này. Hiện tại bánh xe còn làm thành bánh răng. Ngay trong bánh xe với nhau cũng có thể sanh ra tác dụng chuyển động, toàn bộ bánh xe đang chuyển động. Phật giảng kinh nói pháp đã dùng bánh xe pháp luân chuyển để làm thí dụ. Chúng ta xem kinh Phật “chuyển pháp luân”, chính là thúc đẩy công tác Phật Đà giáo dục xã hội.
Chư Phật Như Lai xuất hiện ở thế gian chính vì sự việc như vậy. Có thể nói trong tám tướng thành đạo, bảy tướng khác đều vì tướng này. Cho nên tôi đặc biệt nói tường tận tướng này. Những tướng khác, chỉ cần nói qua vài ba câu là được. Tất cả chư Phật Bồ tát ứng hoá ở thế gian cũng chính để làm việc này.
“THIÊN NHÂN QUY NGƯỠNG”
Phật xuất hiện ở thế gian, người thế gian phàm phu mắt thịt không nhận biết Phật Đà. Thiên nhân trời Tịnh Cư “quy ngưỡng”. Xem thấy Phật thị hiện ở thế gian, họ ngưỡng mộ quy tâm, thế là thay tất cả chúng sanh “thỉnh chuyển pháp luân”, thỉnh Phật giảng kinh nói pháp, giáo hoá đại chúng. Kinh nói: “Phật vi thiên nhân sư phạm, cửu giới đạo sư”, không chỉ là mô phạm cho tất cả mọi người chúng ta, mà là tấm gương tốt nhất cho tất cả hữu tình chín pháp giới. Chúng ta phải học Phật. Nếu chúng ta giữ tâm học Phật, muốn học Phật làm người, muốn học Phật đối nhân xử thế tiếp vật, muốn học ngôn ngữ của Phật, thì đều phải noi theo tấm gương mô phạm ở Phật. Đó gọi là học Phật.
Học Phật không phải là nghiên cứu kinh giáo. Người hiện tại gọi nghiên cứu kinh giáo là Phật học. Phật học và học Phật hoàn toàn khác nhau. Phật học mà không biết học Phật thì bạn vẫn là phàm phu sanh tử, không cách gì đoạn phiền não, không cách gì siêu việt luân hồi. Nếu chân thật học Phật, bạn không chỉ siêu việt sáu cõi mà còn siêu việt mười pháp giới. Đặc biệt y theo bộ kinh điển này mà tu học, thì chắc chắn nắm vững “vạn người tu vạn người đi”, một người cũng không sót lọt. Đó là lời dạy của tổ sư đại đức xưa nay, “thường dĩ pháp âm, giác chư thế gian”
Phía trước trong đề mục của chúng ta “thỉnh pháp năng cảm”, “nói pháp là sở ứng”. Đó là hiển cảm hiển ứng rất rõ ràng. “Thường” là không gián đoạn. Thích Ca Mâu Ni Phật dưới cội Bồ Đề thị hiện thành chánh giác, thị hiện thành Phật. Từ đó về sau giảng kinh nói pháp không hề có một ngày gián đoạn. Bốn mươi chín năm giảng kinh hơn ba trăm pháp hội qui mô lớn, không kể pháp hội nhỏ. Nếu tính cả số pháp hội nhỏ thì đến khoảng ba ngàn hội.
(Còn tiếp ...)
KINH ĐẠI THỪA VÔ LƯỢNG THỌ TRANG NGHIÊM THANH TỊNH BÌNH ĐẲNG GIÁC
Pháp sư: HT. TỊNH KHÔNG
Biên dịch: Vọng Tây cư sĩ
Biên tập: PT. Giác Minh Duyên
- Tag :
- HT Tịnh Không