Hán dịch: Sa môn Trúc Phật Niệm
Việt dịch: Thích Nữ Tịnh Quang
KINH
TRUNG
ẤM: QUYỂN THƯỢNG
ĐỨC DIỆU GIÁC NHƯ LAI PHÂN THÂN VÀO TRUNG ẤM
Lúc đó ở Tòa trên có Bồ Tát tên là Định Hóa Vương từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch áo bày vai hữu, gối hữu chấm đất, quỳ xuống chấp tay bạch Phật rằng: Lành thay! Thế Tôn! Xin Ngài vì chúng sanh thuyết nghĩa lý rõ ràng, âm hưởng đã hướng thì nghe pháp dễ độ.
Lại có người khó độ, xét chúng sanh có người dâm, nộ, si ít, có người dâm, nộ, si nhiều; hoặc người có đối pháp, người không có đối pháp; hoặc người có thể thấy pháp, người không thể thấy pháp; hoặc người hữu lậu pháp, người vô lậu pháp; hoặc người ở hữu vi pháp, người ở vô vi pháp; hoặc người có thể ký pháp, người không có thể ký pháp; hoặc người đang ở pháp dục giới; hoặc người đang ở pháp không giải thoát; hoặc người ở pháp sắc giới, người ở pháp vô sắc giới, hoặc người ở pháp Trung Ấm vi hình, người đang ở pháp Trung Ấm phi vi hình; hoặc người đang ở pháp ngũ sắc thức, người đang ở pháp ngũ sắc phi thức; hoặc người đang ở pháp phi tưởng, phi bất tưởng thức, người không ở pháp phi tưởng, phi bất tưởng thức; hoặc người đang ở nhất trụ cho đến cửu trụ, người đang ở nhất trụ, phi nhất trụ. Có người đang ở cửu trụ, phi cửu trụ… cúi mong Đức Thế Tôn mỗi mỗi diễn rộng, làm cho các vị Bồ Tát hết hẳn do dự, các hàng chúng sanh nghe pháp được giải thoát.
Thế rồi Đức Thế Tôn dùng tiếng Phạm tịnh êm ái, khen Bồ Tát Định Hóa Vương rằng: Lành thay! Lành thay! Đức Bồ Tát. Ông đã ở trước Như Lai làm Sư Tử Hống, ngay đây Ta sẽ phân biệt từng chi tiết cho ông. Hãy lắng nghe kỹ và suy nghĩ điều mà ông đã hỏi:
Có thể thấy pháp và không thể thấy pháp đó, vì mắt thấy sắc, vì sắc đập vào mắt. Bồ Tát Định Hóa Vương nói: Không có con mắt để thấy sắc, cũng không lìa mắt, và không có sắc để đập vào mắt, cũng không lìa sắc.
Phật bảo Bồ Tát Định Hóa Vương: Này Bồ Tát, mắt chẳng phải sắc, sắc chẳng phải mắt, vậy cái gì là thấy? Bồ Tát Định Hóa Vương bạch Phật rằng: Thức pháp thực trụ, quán pháp mới khởi.
Phật bảo Bồ Tát Định Hóa Vương: Thế nào Bồ Tát? Thức là hữu pháp hay thức là vô pháp? Bồ Tát Định Hóa Vương bạch Phật rằng: Thức chẳng phải hữu vi nhưng không lìa hữu vi. Thức chẳng phải vô vi nhưng không lìa vô vi.
Phật hỏi Bồ Tát Định Hóa Vương: Thế nào là hữu vi, thế nào là vô vi? Bồ Tát Định Hóa Vương bạch rằng: Khởi là hữu vi, trụ là vô vi. Đối với pháp Đệ nhất nghĩa thì không thấy không khởi, không thấy đang trụ, pháp tánh thanh tịnh không sắc không thức. Đối với pháp Nê Hoàn không chỗ nhiễm trước, mắt chẳng phải sắc, không thể thấy pháp và không không thể thấy pháp. Mắt đã qua, sắc đã qua và thức đã qua. Mắt sẽ đến, sắc sẽ đến và thức đã qua. Mắt bây giờ, sắc bây giờ và thức bây giờ. Chẳng có mắt, sắc và thức, chẳng phải không có mắt, sắc và thức. Đây là pháp Nê Hoàn thanh tịnh.
Lúc này Bồ Tát Định Hóa Vương muốn nghe Như Lai nói hữu đối và vô đối. Phật hỏi Bồ Tát Định Hóa Vương rằng: Tiếng có đối tượng hay không có đối tượng? Bồ Tát Định Hóa Vương bạch: Tiếng cũng có đối tượng và cũng không có đối tượng. Phật bảo rằng: Tiếng thì không có đối tượng và cũng không phải không có đối tượng, thế nào Định Hóa Vương? Cái nầy thanh cái kia ứng là có là không, là hư hay là thật? Ông nghĩ sao, hư không có thể viết thành chữ chăng? Định Hóa Vương trả lời: Bạch Thế Tôn, không thể được. Vì sao vậy? Như Lai vun bồi các hạnh ở vô số kiếp, cũng không thấy có, cũng không thấy không; cũng không thấy có ba đời, cũng không thấy không có ba đời, cho đến chẳng phải tưởng, chẳng phải không tưởng cũng lại như vậy.
Bấy giờ Bồ Tát Định Hóa Vương bạch Phật rằng: Các pháp quán trên mỗi mỗi đều đã hiểu. Chỉ mong Như Lai Chí Chơn, Ứng Cúng, Chánh Biến Tri, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật Thế Tôn nói ba pháp vi diệu. Điều gì tối diệu ở Trung Ấm Hình, Ngũ Sắc Thức Hình và Phi Tưởng, Phi Bất Tưởng Thức?
Lúc này Đức Thế Tôn biết tâm của chúng hội đều khởi lòng nghi bèn ở trên tòa mà nói kệ rằng:
Ta
chịu khổ ba cõi
Tâm
ngu
hoặc ái si
Vô
số
kiếp đã qua
Chấp
có
và chấp không
Phá
hoại
kiếp luân hồi
Nay
mới
được thành Phật
Đem
thệ
nguyện rộng lớn
Độ
mọi
loài chưa độ
Phật
lực
không gì hơn
Ba
cõi
ai bằng Phật
Một
hướng
không hai tâm
Tự
thề
được thành Phật
Ta
từ
Phật Chính Chú
Sơ
phát
vô đẳng tâm
Dục
phược
nơi trói buộc
Kiên
cố
khó chặt xong
Định
không
– vô tướng nguyện
Phân
biệt
ba Tam Muội
Trước
niệm
hơi ra vào
Suy
lường
đường thiện ác
Quyết
một
lòng tinh tấn
Bước
đi
không thất nghi
Như
người
thấy đại hỏa
Đốt
cháy
người tội nặng
Phước
sanh
Quang Âm Thiên
Phương
khác,
người mỏng phước
Hàng
chúng
sanh ba phẩm
Trung
Ấm
khi thọ hình
Đổi
thay
không lường nổi
Ngoài
Ta
ai nói được
Năm
Sắc
Thức chúng sanh
Bất
đồng
trong tam giới
Bậc
Tối
thắng – Như Lai
Vào
thức
kia giáo hóa
Nói
ngọn
ngành phân biệt
Trăm
tám
ái, chẳng rong
Muốn
thành
Tu Đà Hoàn
Thì
nói
Tu Đà Hoàn
Muốn
thành
A Na Hàm
Thì
nói
A Na Hàm
Muốn
thành
A La Hán
Thì
nói
A La Hán
Muốn
thành
Bích Chi Phật
Thì
nói
Bich Chi Phật
Người
muốn
Bồ Tát Đạo
Thì
nói
pháp Bồ Tát
Bậc
đắc
Tu Đà Hoàn
Ba
mươi
hai ức người
Bậc
đắc
Tư Đà Hàm
Có
bốn
mươi hai ức
Bậc
đắc
A Na Hàm
Có
năm
mươi hai ức
Bậc
đắc
A La Hán
Sáu
mươi
hai ức vị
Bậc
đắc
Bích Chi Phật
Thì
bảy
mươi hai ức
Bậc
đắc
Bồ Tát Đạo
Tám
mươi
hai ức vị
Bấy giờ Đức Thế Tôn lập lại kệ rằng:
Ta
vốn không tâm pháp
Tạm
dùng
giáo hóa thôi
Thấy
khói
biết rằng lửa
Nhìn
mây
biết có mưa
Cất
bước
biết quân tử
Trông
sao
biết có trăng
Ta
trừ
hết ngã tâm
Không
ngã
– không vô ngã
Trãi
qua
nhiều số kiếp
Chẳng
tính
được tháng ngày
Phật
dùng
tư duy chứng
Phàm
phu
nào hiểu được
Lành
thay
Đại Thánh Tôn
Độ
khắp
cõi mười phương
Rời
khỏi
pháp Dục Giới
Giáo
hóa
Trung Ấm thân
Giáo
pháp
chư Phật là
Vào
Ấm
không thấy nó
Các
hàng
chúng sanh này
Phát
nguyện
đều khác biệt
Ta
trói
buộc chính ta
Ta
–
kia cùng một thể
Phải
dùng
tư duy bổn
Tư
duy
Bổn mạt quán
Mỗi
ý
niệm dấy lên
Dứt
trừ
nào khó lắm
Trần
cấu
mạnh hơn ta
Ta
rớt
ba đường ác
Nay
ta
mạnh hơn nó
Diệt
nó
chứng Niết Bàn
Lành
thay
Đại Thánh Tôn
Độc
bước
chưa ai hơn
Thấy
Tối
Đại Thánh Tôn
Diêm
Phù
người được độ
Thân
hành
thì có ba
Khẩu
hành
thì có bốn
Và
ý
hành ba điều
Biển
não
phiền tử sanh
Chín
chúng
sanh cư ngụ
Chỗ
của
thức đi qua
Phân
biệt
ta – không ta
Không
ta
và không người
Các
Chư
Phật Thế Tôn
Tâm
rộng
không ngằn mé
Mỗi
ý
niệm chúng sanh
Tiếp
nhận
không giới hạn
Thân
tịnh
không làm ác
Lời
nói
thường thanh tịnh
Tâm
tịnh
như tâm Phật
Đó
là
pháp Chư Phật
Thân
là
pháp khí khổ
Đâu
phải
chỉ ba đời
Ngoài
ta
ai biết được
Ai
biết
đường khổ đây
Công
đức
của Như Lai
Chư
tướng
nào sánh được
Tướng
ngực
như sư tử
Mỗi
chân
lông phát quang
Lòng
tay
nghìn bánh xe
Chỉ
dạy
đường thiện ác
Lưỡi,
răng
toát ánh quang
Cứu
độ
nhiều vô số
Mắt,
tai,
mũi và tóc ...
Đỉnh
nhục
kế ai bì
Hư
không
còn thể hết
Phật
tướng
khó suy lường
Ngay khi Như Lai nói kệ này xong có tám mươi ức chúng sanh Trung Ấm ở cõi Vô dư Niết Bàn phát tâm Kim Cang, cứ mỗi chúng sanh thành Phật cùng đồng một hiệu với Đức Diệu Giác Như Lai.
Đức Phật bảo Bồ Tát Định Hóa Vương: Điều mà ông hỏi như hữu lậu – vô lậu; có đối đãi – không có đối đãi; có thể thấy – không thể thấy; pháp quá khứ hiện tại và tương lai; nay ta sẽ nói cho ông.
Bồ Tát Định Hóa Vương bạch rằng: Thế Tôn, con mong muốn được nghe. Đức Phật bảo Bồ Tát Định Hóa Vương rằng: Hãy lắng nghe cho kỹ và khéo suy nghĩ, Ta sẽ phân biệt rõ cho ông. Thế nào Định Hóa Vương? Điều gì là duyên hết? Điều gì là không duyên hết? Trần cấu của sáu nhập rất nặng, khiến cho Ta mê ái các pháp. Pháp quán chiếu trong ngoài, ra vào của hơi thở. Tám muôn bốn nghìn pháp đắc Niết Bàn. Mỗi tư tưởng phát khởi không thể diệt, thì mỗi ý nghĩ sẽ thành hình tướng đó. Có tám vạn bốn nghìn hữu lậu và ba mươi bảy vô lậu, pháp hữu vi và vô vi; đều chẳng phải là con đường của Niết Bàn.
Thân
tịnh không làm ác
Miệng
nói
lời chân thật
Tâm
tịnh
cùng với Định
Bốn
điều
khắp tất cả
Hạnh
Bồ
Tát chính là.