Lời Phật Dạy Trong Kinh Tạng Nikaya Tập 2

Lời Phật dạy trong Kinh tạng Nikàya là kết tập những bài viết trong mục Lời Phật dạy được đăng tải hàng tuần trên báo Giác Ngộ. Lời Phật dạy được thiết lập nhằm giới thiệu những lời dạy của Thế Tôn trong Kinh tạng Nikàya một cách ngắn gọn, nguyên thủy, dễ nhận thức và thể nghiệm nhất cho đọc giả.

Kinh tạng Nikàya là cả kho tàng kinh điển Phật giáo Nguyên thủy (Pali tạng) rất đồ sộ, hiện đã chuyển ngữ hoàn toàn sang tiếng Việt, bao gồm Dìgha Nikàya (Trường Bộ), Majjhima NiKàya (Trung Bộ), Samyutta Nikàya (Tương Ưng Bộ), Anguttara Nikàya (Tăng Chi Bộ), và Khuddaka Nikàya (Tiểu Bộ). So với kinh điển Hán tạng thì năm bộ Nikàya chưa phải là nhiều, song với nội dung vô cùng phong phú và được xem là nguyên thủy nhất, Kinh tạng Nikàya là nền tảng căn bản của giáo điển Phật giáo.

Đọc Kinh tạng Nikàya, chúng ta như được sống trong thời đại Thế Tôn và Thánh chúng với bối cảnh xã hội Ấn Độ đương thời cách nay gần 26 thế kỷ. Thế Tôn thật minh triết mà bình dị, đi đến đâu và gặp việc gì thì tùy duyên giáo hóa nên những lời dạy của Ngài vô cùng gần gũi, thiến thân với đời sống con người thời ấy và vẫn còn nguyên giá trị cho nhân loại ngày nay.

Những bài viết trong Lời Phật dạy gồm hai phần, kinh văn và lời bàn. Phần kinh văn hầu hết được trích dẫn nguyên bản hay một trích đoạn của kinh hoặc nguyên đoạn kinh nhưng có tĩnh lược những phần lặp lại cùng với xuất xứ cụ thể, chi tiết của đoạn kinh văn đó. Chúng tôi xem đây là phần quan trọng, chính yếu nhất vì đã góp phần giới thiệu đến bạn đọc nguyên văn lời vàng phát xuất từ kim khẩu Thế Tôn. Phần lời bàn, thực ra chỉ là sự giải thích sơ lược một số từ ngữ hay ý nghĩa kinh văn hoặc là đề xuất một hướng nhận thức cùng sự liên hệ, đối chiếu với thực tế theo thiển ý của người biên soạn, là phần thứ yếu để tham khảo thêm.

Vì tất cả những Lời Phật dạy đều được rút ra từ Kinh tạng Nikàya nên khi tập hợp thành sách có tên Lời Phật dạy trong Kinh tạng Nikàya. Nội dung tuyển tập Lời Phật dạy trong Kinh tạng Nikàya (tập I, II và III) được sắp xếp theo từng chủ đề sẽ tiện lợi cho việc tra cứu những lời Phật dạy về một đề tài nào đó vốn rải rác ở nhiều nơi trong Kinh tạng. Tuy nhiên, chủ đề ở đây cũng chỉ mang tính quy ước tạm thời vì có những Lời Phật dạy tuy cô đọng nhưng hàm súc, bao quát ý nghĩa của nhiều vấn đề.

Về địa điểm xuất xứ của từng pháp thoại, trong kinh văn không phải lúc nào cũng ghi rõ. Gặp trường hợp các pháp thoại không trực tiếp ghi địa điểm, khi biên soạn mục Lời Phật dạy, chúng tôi phương tiện bằng cách lần ngược lại phía trước, lấy đó tái xác lập địa điểm để mỗi pháp thoại đạt được hoàn chỉnh và trang nghiêm. Việc làm này rõ ràng có tính chính xác tương đối nên nhân đây, chúng tôi xin thưa rõ để bạn đọc lưu tâm.

Bằng tất cả sự cố gắng và chân thành, Lời Phật dạy trong Kinh tạng Nikàya, tập I, đã ra mắt bạn đọc. Để có được tập sách này, ngoài nỗ lực của bản thân là sự giáo dưỡng, trợ duyên rất nhiều của các bậc thầy, pháp lữ và sự tán trợ của đọc giả. Xin chân thành tri ân và ngưỡng mong chư tôn đức cùng bạn đọc hằng soi sáng, chỉ giáo thêm.

Người biên soạn

QUẢNG TÁNH

LỜI GIỚI THIỆU

Lời Phật dạy là một tiểu mục trong chuyên mục Phật học của báo Giác Ngộ. Tiểu mục này được xây dựng từ năm 2003, bằng cách trích tuyển nguyên văn hoặc một phân đoạn của những kinh thuộc Trường Bộ, Trung Bộ, Tăng Chi Bộ, Tương Ưng Bộ và Tiểu Bộ (Kinh tạng Nikàya) đồng thời kèm theo phần Lời bàn ngắn gọn, súc tích và thiết thực.

Nội dung kinh tạng Nikàya bao hàm nền tảng căn bản giáo lý Phật Đà, rất thiết thân, gần gũi, dễ hiểu và dễ ứng dụng thực hành. Trong những năm qua, Lời Phật dạy đã lần lượt giới thiệu đến đọc giả rất nhiều pháp thoại với nhiều đề tài khác nhau. Từ những giáo lý căn bản như Tam quy, Ngũ giới cho đến Tứ đế, Duyên khởi, Vô ngã; từ những phương thức xây dựng đời sống gia đình an vui hạnh phúc cho hàng Phật tử tại gia, đến các phương pháp tu tập chuyển hóa phiền não nhằm thành tựu các Thánh vị cho hàng đệ tử xuất gia v.v…đều được Lời Phật dạy chuyển tải đến bạn đọc.

Với khuôn khổ nhỏ hẹp của trang báo, chắc chắn rằng nội dung của Lời Phật dạy chưa thể hiện được hết đầy đủ yếu nghĩa của Kinh tạng. Tuy vậy, với sự tìm tòi rất công phu trong Kinh tạng đồ sộ, trích tuyển kinh văn phù hợp với các nội dung tu tập của từng tời điểm trong năm cùng với cước chú chi tiết nguồn gốc mỗi bản kinh và nhất là phần lời bàn giản dị mà sâu sắc của tác giả đã giúp cho tiểu mục Lời Phật dạy được đông đảo bạn đọc quan tâm, ủng hộ.

Nay nhằm đáp ứng nhu cầu tìm hiểu, học tập và thể nghiệm lời Phậ dạy của bạn đọc, tác giả tiểu mục Lời Phật dạy tập hợp các bài viết đã đăng báo theo từng chủ đề và in thành sách Lời Phật dạy trong Kinh tạng Nikàya (tập I, II và III). Thiết nghĩ, tập sách này là hành trang cần yếu cho những ai quan tâm nghiên tầm, học tập những tinh hoa mà Đức Phật đã dạy. Với cổ xưa nhất của kinh tạng Nikàya, hy vọng độc giả sẽ được gội nhuần trong phạm âm vi diệu của Thế Tôn, thuở Ngài còn tại thế.

Trân trọng giới thiệu sách Lời Phật dạy trong Kinh tạng Nikàya (tập I) đến với bạn đọc gần xa.

TP. HCM, ngày 25 tháng 3 năm 2008

MỤC LỤC TẬP II
I- ĂN UỐNG & SỨC KHỎE
1- Ăn nhiều không tốt cho sức khỏe 238
2- Năm pháp làm gia tăng tuổi thọ 240
3- Lợi ích của kinh hành 242
4- Trăm năm trong cõi người ta 244
5- Thân bệnh nhưng tâm không bệnh 246
6- Ăn đúng giờ có năm lợi ích 248
7- Ai cũng có bệnh 250
8- Bị bệnh vẫn tu được 252
9- Bốn loại bệnh của người xuất gia 254
10- Sức mạnh 256
II- NGỦ NGHỈ, THƯ GIÃN
1- Đêm dài lắm mộng 260
2- Thiền, liệu pháp của giấc ngủ bình an 262
3- Ngủ ban ngày 264
4- Bốn cách nằm 266
5- Ngủ an lành 268
6- Đói ăn, mệt ngủ 270
7- Lo toan 272
III- NAM GIỚI
1- Người đàn ông lý tưởng 276
2- Ba hạng con trai 278
3- Sinh con - gái hay trai đều tốt 280
4- Sự trói buộc giữa nam và nữ 282
5- Thích sinh con trai 284
IV- PHỤ NỮ
1- Người con gái trước thềm hôn nhân 288
2- Phái yếu 290
3- Dễ thương như người vợ trẻ 292
4- Phụ nữ thành công 294
5- Phước báo thiên nữ khả ái 296
6- Sức mạnh của phái yếu 298
7- Mẫu người phụ nữ được nam giới yêu thích 300
8- Người vợ lý tưởng 302
V- CẦU NGUYỆN
1- Cầu nguyện 306
2- Tế đàn 308
3- Cúng linh 310
4- Thánh cầu 312
5- Ước nguyện 314
VI- AN CƯ
1- An cư 318
2- Tự tứ 320
3- Thời điểm lý tưởng để nỗ lực tu hành 322
4- Xứng đáng được cúng dường 324
5- Đức Phật an cư không tiếp khách 326
6- Khúc gỗ 328
7- Không nên sống quá lâu tại một nơi 330
8- Chư Thiên cũng luyến tiếc an cư 332
VII- GIÀ CHẾT
1- Có sinh ắt có diệt 336
2- Tuổi xế chiều 338
3- Niệm chết 340
4- Chết do tai nạn sẽ tái sinh về đâu? 342
5- Trợ duyên cho người hấp hối 344
6- Chết - một sự thật tất yếu 346
7- Chết có đáng sợ không? 348
8- Cội nguồn khổ đau 350
VIII- THUYẾT PHÁP & NGHE PHÁP
1- Ba hạng người nghe pháp 354
2- Đúng thời 356
3- Thuyết pháp phân biệt 358
4- Giáo hóa người nghèo 360
5- Du hành 362
6- Bốn hạng người nghe pháp 364
7- Bản lĩnh hoằng pháp 366
8- Nghe pháp được nhiều lợi ích 368
9- Năm đức của pháp sư 370
10- Thuyết pháp như Tỷ kheo ni Sukkà 372
IX- CHƯ THIÊN & MA QUỶ
1- Nhân duyên phước báo làm thiên chủ 376
2- Trộm hương 378
3- Tụng kinh 380
4- Không bị phi nhân làm hại 382
5- Ngạ quỷ nghe kinh 384
6- Chư Thiên cảnh giác 386
7- Không chế ngự 388
8- Ác ma xúi giục cai trị 390
9- Cô độc mà không cô đơn 392
X- THAM ÁI
1- Không bao giờ thỏa mãn 396
2- Con vượn và chiếc bẫy 398
3- Cọ cây lấy lửa 400
4- Vô lượng kiếp luân hồi 402
5- Như cá mắc câu 404
6- Trúng tên độc 406
7- Bị trúng lao 408
8- Bị trói 410
9- Cảnh giác với lợi dưỡng cung kính 412
10- Nguy hiểm của đam mê rượu chè 414
11- Vướng mắc ngũ dục 416
12- Chúng sinh 418
13- Được và mất 420
14- Nguy hiểm của đam mê cờ bạc 422
15- Đằng sau miếng mồi ngon là khổ lụy 424
XI- SÂN HẬN
1- Giết giặc phiền não 428
2- Kham nhẫn 430
3- Những hạng người nóng giận 432
4- Người ác và người hiền 434
5- Phẫn nộ 436
6- Tâm người như vết thương 438
XII- SI MÊ
1- Tổn thất lớn nhất 442
2- Vực thẳm 444
3- Rửa tội 446
4- Mù lòa 448
5- Trói buộc và ngăn che 450
6- Cội nguồn của bất an 452
7- Ta thương mình nhất 454
8- Nhân duyên của sự suy vong 456