Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới
Bài Mới Nhất

Đạo Phật, Vũ Trụ Học và Tiến Hóa

02 Tháng Tư 201200:00(Xem: 15406)
Đạo Phật, Vũ Trụ Học và Tiến Hóa
ĐẠO PHẬT, VŨ TRỤ HỌC, VÀ TIẾN HÓA
Tác giả: David Loy 
Chuyển ngữ: Tuệ Uyển


daophat-vutruhoc-2-contentHình ảnh bề mặt từ kính viễn vọng không gian Hubble, của một thiên hà xoắn ốc được cấu trúc bởi một lỗ đen ở trung tâm của nó. Vòng dày đặc chung quanh cái lõi màu vàng là một khu vực của hoạt động sinh sao. Những cánh tay xoắn ốc thì thấy mờ nhạt.

Ngay cả với tất cả những lý thuyết khoa học sâu xa này về khởi nguyên của vũ trụ, tôi gợi lại những câu hỏi quan trọng: Điều gì tồn tại trước big bang? Big bang đến từ chốn nào? Nguyên nhân làm ra nó là gì? Tại sao hành tinh của chúng ta tiến hóa để hỗ trợ cho sự sống? Mối quan hệ giữa vũ trụ và những thứ hiện hữu đã tiến hóa trong ấy là gì? Các nhà khoa học có thể gạt qua những câu hỏi này như vô lý, hay họ có thể nhận thức tầm quan trọng của chúng nhưng phủ nhận rằng chúng thuộc lãnh vực thẩm tra của khoa học. Tuy nhiên, cả những sự tiếp cận này sẽ có hệ quả về những giới hạn tri thức rõ ràng đối với kiến thức khoa học về khởi nguyên vũ trụ của chúng ta. Tôi không lệ thuộc vào những câu thúc chuyên môn hay lý tưởng của một quan điểm căn bản vật chất trần gian.

- Đức Đạt Lai Lạt Ma

Có sự vĩ đại trong quan điểm [tiến hóa] này về sự sống, với một vài năng lực của nó, ban sơ[1], đã thổi vào một ít hình sắc hay vào trong một hình sắc; và với việc ấy, trong khi hành tinh này luân chuyển phù hợp với quy luật tương ứng hấp dẫn, từ những hình thức rất đơn giản vô thỉ xinh đẹp nhất và kỳ diệu nhất đã và đang tiến hóa.

- Charles Darwin

Đối với vũ trụ học Phật Giáo, vòng lưu chuyển của đời sống của một vũ trụtuần hoàn. Có một thời điểm hình thành (thành), một thời điểm trải qua (trụ), một thời điểm suy tàn (hoại), và một thời điểm trống rỗng (không), trước khi những hình thức của một vũ trụ mới từ không gian rực rỡ duy trì. Không gian ấy, theo Thời Luân Mật Pháp (Kalachakra Tantra), không tách rời với thời vô thỉ, tâm thức phổ quát.

Những thúc ép của chủ nghĩa vật chất khoa học

Một nhận thức rất khác biệt được cung ứng bởi khoa học cơ khí. Từ những nguồn gốc Âu châu của nó vào thế kỷ mười bảy đến thành quả sau cùng của nó trong thế kỷ mười chín, nó nhấn mạnh vấn đề ấy là cơ chế vô thức tương tác trong không gian đông cứng. Và những tiền đề này không chỉ là những sự trừu tượng hóa thông minh. Chúng đã trở thành những tin tưởng về thực tại được chia sẻ bởi văn hóa con người ở địa cầu. Cấu trúc kinh nghiệm khách quan của chúng không thể không bị ảnh hưởng bởi khái niệm rằng chúng ta là những cơ chế, tọa lạc trong một vũ trụ cơ giới vô thức.

Những giả định trước như vậy được trình bày không chướng ngại đến tiến trình nổi bật trong khoa học, công cụ, và kỹ thuật. Chúng hiếm khi được đặt vấn đề trong những hệ thống niềm tin thông thường nhất trong khoa học hay xã hội. Chúng ta có thể biết rằng khoa học lượng tử đã khơi mở vật chất cụ thể là những hình thức năng lượng và tiến trình, nhưng chúng ta thích không liên hệ để lưu tâm những hàm ý của sự kiện rằng, với những khám phá như vậy, chủ nghĩa vật chất là tự chuyển biến.

Từ điểm không đến mạng lưới toàn cầu

Điện động lực lượng tử là một lý thuyết tiên đoán đầy năng lực được phát triển bởi khôi nguyên Nobel vật lý Richard Feynman và những người khác. Nó đề xuất rằng những hạt ảo, điện tử (electron) và lượng tử (photon) xuất hiện và biến đi từ phạm vi của điểm không, chân không lượng tử bao quát khắp vũ trụ. Điều này là huyền bí tương tự như vũ trụ học Đạo Phật diễn tả bản chất của vũ trụ như thế nào, phát sinh trong không gian rực rỡ mà là nền tảng của chính tâm thức[2].

Một nền văn hóa bị lèo lái bởi kinh tế giống như những gì chúng ta liên hệ đến sự phân chia như những khám phá hơn là phản chiếu trên những gì hay có lẽ được thay đổi bởi chúng. Nó nhiệt tình đi theo mỗi áp dụng kỷ thuật của vật lý lượng tử - từ chất bán dẫn, tia laser, và quang học sợi đến máy điện toán đến internet. Nó chuyên chở đến cả ngàn tỉ đô la tác động kinh tế của họ. Thông điệprõ ràng: quên lãng vũ trụ học - đấy là kinh tế, ngu xuẩn!

Một vũ trụ tiến hóa

daophat-vutruhoc-3-contentNhưng chúng ta có thể thật sự quên lãng vũ trụ học mà không đánh mất dự tính cho chính chủng loại chúng ta chứ? Chúng ta trước nhất trông thấy sự vĩ đại của thuyết tiến hóa với những khám phá của Charles Darwin về nguồn gốc của sự sống trên mặt đất. Những gì đúng đắn cho nguồn gốc những chủng loại trên hành tinh của chúng ta không nghi ngờ gì nữa phản chiếu một nguyên tắc phổ quát: chúng ta sống trong một vũ trụ tiến hóa, không chỉ là một máy móc vô tri vô giác.

Như Thomas Berry đã chỉ ra, nếu chúng ta khôi phục sự thống nhất nền tảng của tâm linhvật chất, bị chia tách một cách giả tạo bởi chủ nghĩa vật chất khoa học, câu chuyện khoa học về vũ trụ cũng có thể phục vụ một cách đẹp đẻ như câu chuyện thần thánh mới của chúng ta (new sacred story - Câu chuyện của vũ trụ). Đối với vũ trụ học Phật Giáo, sự tiến hóa sinh học hiện diện hoàn toàn không có rắc rối gì: lịch sử tự nhiênlịch sử tâm linhhai mặt của đồng tiền. Tâm thức không có bắt đầu của không gian rực rỡ [3] đã cho sự phát sinh của vũ trụ tiến hóa này và từ một hình thức khởi đầu vô tận vô cùng đơn giản hình thành xinh đẹp nhất và kỳ diệu nhất đã và đang tiến hóa. Nhưng nó không tránh khỏi rằng những hình thức vô chung sẽ tiếp tục để tiến hóa trong một cung cách tự nhiên.

Tin tức lớn nhất cho 65 triệu năm

Sự tự sáng tạo của Trái đất cuối cùng đã tiếp tục trong 4.5 tỉ năm. Hình thức của đời sống sinh học bộc khởi như một đơn bào khoảng 3.8 tỉ năm trước đây. Đời sống đa bào ở tuổi một tỉ năm. Chủng loại con người "cầu trúc hiện đại" là khoảng một phần tư triệu tuổi. Như Wes Nisker viết trong Kinh Tiến Hóa (Evolution Sutra) của ông ta, chúng ta chỉ là một loại động vật mới trên mặt đất.

Những hình thức truyền thừa sự sống ấy đã được tiến hóa phối hợp qua những thử thách ngoại hạng của tiệt chủng và thay đổi. "Những sự kiện tiệt chủng" đã xảy ra khoảng 440, 360, 245, và 208 triệu năm về trước. Lần thứ năm xảy ra 65 triệu năm trước đây, khi một khối đá trời khổng lồ đụng vào bán đảo Yucatan[4]. Những loài khủng long bị quét sạch, chấm dứt kỷ nguyên của những loài bò sát khổng lồ và bắt đầu kỷ nguyên của động vật có vú như chúng ta - Kỷ Đại Tân Sinh - the Cenozoic.

Những nhà sinh vật học và khoa học trái đất đồng ý rằng trong thế kỷ 21, sự tiệt chủng thứ sáu đã bắt đầu, và nguyên nhân duy nhất làm ra là một chủng loại đặc thù: chúng ta. San hô ngầm có lẽ là hệ thống sinh thái học toàn bộ thứ nhất bị xóa sổ khỏi Trái Đất bởi hành vi của con người. Một phần tư những chủng loại cây cò và động vật có thể biến mất vào năm 2050, một khủng hoảng tiến hóa liên hệ đến sự đổ vở khí hậu địa cầu nhưng thường bị làm lu mờ bởi nó. Trong căn bản, kiểu mẫu kinh tế hiện đại đang thúc đẩy toàn bộ đời sống trên Trái Đất đến những cực điểm (tipping points) cho cả hệ thống vi sinh đa dạng và hệ thống khí hậu.

Đây có thể hoàn toàn có thể là tin tức lớn nhất trong 65 triệu năm, nhưng nó hiếm khi được trình bày như tin tức chính thức gì cả, bởi vì nó đưa lên những câu hỏi cấm kỵ cho xã hội phát triển công nghiệpchúng ta đi đến cho là đương nhiên. Chúng ta tốt hơn đừng nghĩ về những hàm ý hay những liên hệ mật thiết đối với lối sống của chúng ta ngày nay, và chủ nghĩa tiêu thụ được cung cấp bởi quảng cáo và sự tuyên truyền liên hợp thúc đẩy chúng ta đừng phiền tới. Thật an lòng hơn để tiếp tục với thể thao! Nhưng những câu hỏi lo âu vẫn hiện hữu. Tại sao chúng ta đang liều lĩnh với sự sụp đổ của tiến trình tiến hóa phổ quát? Chúng ta không ở đây để tồn tạithành công chứ? Tại sao hành tinh chúng ta đã tiến hóa để hỗ trợ sự sống bằng mọi cách?

First published on the Huffington Post, 26.2.2012
Nguyên tác: Buddhism, Cosmology & Evolution
Ẩn Tâm Lộ ngày 20-3-2012
http://www.ecobuddhism.org/wisdom/editorials/bce/


[1] Một vài trích dịch khác của đạo Tin Lành, chỗ này có thêm chữ creator - đấng tạo hóa.

[2] Linh quang, tịnh quang, ánh sáng trong suốt, clear light tương đồng với buddha-nature hay Phật tính

[4] Một tiểu bang của Mexico.

Source: thuvienhoasen

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 7512)
Làm sống lại những tiến bộ của người xưa, mỗi Phật tử sẽ trở thành gạch nối giữa quá khứhiện tại... Đỗ Thuần Khiêm
(Xem: 7372)
Khái quát trên đủ thấy Ðại Tạng kinh Hán văn là một bảo vật vô giá của Phật giáo và chung cho cả nền văn hóa thế giới... HT Thích Thiện Siêu
(Xem: 7938)
Cũng giống như trong Phật giáo, vạn pháp không hiện hữu, chỉ có mối liên hệ của chúng là hiện hữu... Trịnh Xuân Thuận
(Xem: 9656)
Trên thực tế, tất cả giáo huấn của Đức Phật đều nhằm giúp chúng ta vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Phương pháp tiếp cận thật sự rất hợp lýthực tiễn.
(Xem: 22534)
Phật Giáo Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử của nó luôn luôn gắn liền với dòng sinh mệnh của dân tộc... Trần Tri Khách
(Xem: 16815)
Khi Đức Phật ra đời, Ngài đã chỉ bày rõ ràng, cặn kẽ cho người xuất gia cũng như người tại gia ở từng địa hạt một của tâm linh... HT Thích Như Điển
(Xem: 8439)
Đức Phật A Di Đà không tự làm cho tội của chúng sanh tự tiêu hủy, mà cảnh giới của Ngài là nơi những chúng sanh ấy có thể nương nào đó để tồn tạitiến tu thêm nữa... HT Thích Như Điển
(Xem: 10301)
Phương pháp chuyển hóa tâm thức của Đạo Phật không chỉ là một vấn đề niềm tin mà cũng là một niềm tin đạt đến được qua thiền phân tích... Đức Đạt Lai Lạt Ma
(Xem: 10433)
Sau khi dạy cho chúng ta hiểu khổ là gì và nguồn gốc của khổ, Đức Phật đã chỉ cho chúng ta con đường diệt khổ, tức là Bát Chánh Đạo...
(Xem: 11163)
Theo truyền thống tín ngưỡng của dân gian, có lẽ hình tượng 2 vị Thần TàiThổ Địa không xa lạ gì với người dân Việt Nam.
(Xem: 9807)
Phật giáo Mỹ sẽ phải phản ánh những nguyên tắc dân chủ, trong cái nghĩa “tự do và công lý cho mọi người”.
(Xem: 10465)
Muốn được giải thoát, trước hết chúng ta phải quan sát sự vật một cách thật cặn kẽ để có thể biết được và hiểu rõ bản chất thật sự của chúng.
(Xem: 12591)
Ý niệm về kinh liễu nghĩa và kinh không liễu nghĩa song hành với ý niệm về hai sự thật: Sự Thật Tương ĐốiSự Thật Tuyệt Đối.
(Xem: 8683)
Bản-thể-của-Phật còn gọi là Như Lai Tạng, Phật Tính, Pháp Giới, Chân Như... (tiếng Phạn là Tathagatagarbha), là một khái niệm quan trọng của Đại Thừa Phật Giáo.
(Xem: 19726)
Khi gọi là điều đạo đức, người ứng dụng hành trì sẽ cảm thấy có nhu cầu hướng tới, bởi điều đạo đức luôn mang đến hạnh phúc an lành cho con người.
(Xem: 20678)
Bát chánh đạocon đường tâm linh có khả năng giúp cho người phàm trở thành bậc Thánh. Trước hết là Chánh kiến, tức tầm nhìn chân chính...
(Xem: 21218)
Đọc Bát Đại Nhân Giác để trải nghiệm các giá trị cao siêu trong từng nếp sống bình dị, theo đó hành giả có thể tự mình mở mắt tuệ giác, trở thành bậc đại nhân...
(Xem: 13295)
Phật pháp ẩn tàng trong tất cả sự sự vật vật, và con đường giác ngộNhư Lai tuyên thuyết vốn dành cho tất cả chúng sinh có duyên được tiếp cận với đạo Phật.
(Xem: 10462)
Biết thân là huyễn mộng còn khó vứt bỏ huống hồ người chẳng giải ngộ. Nương vào lời Phật mà hành, tự ta mới có thể chuyển mệnh...
(Xem: 9448)
Sáu ba-la-mật là Bồ-tát hạnh. Bồ-tát hạnh gồm có hai sự tích tập: tích tập phước đức là làm lợi lạc cho người khác và tích tập trí huệ là xóa tan bóng tối vô minh...
(Xem: 26625)
Theo giáo lý đạo Phật, không ai có thể siêu độ cho ai, không ai có thể giải thoát cho ai, ngoại trừ chính cá nhân người đó.
(Xem: 10655)
Những Tỷ-kheo trong hội chúng bậc Thánh rõ biết “Đây là khổ”. Vì thấy rõ khổ nên nhàm chán, viễn ly, không tham danh vọng...
(Xem: 12032)
Trung quán tông luận phá mọi kiến giải về Thực tướng, không phải để phủ nhận Thực tướng mà để đưa đến Prajña (trí tuệ Bát-nhã)...
(Xem: 30731)
Đây là bộ sách trích lục những từ ngữ trong phần “Chú Thích” và “Phụ Chú” của bộ sách GIÁO KHOA PHẬT HỌC do chúng tôi soạn dịch...
(Xem: 14027)
Người Phật tử, dù là xuất gia hay tại gia đều không thể sống buông thả, phóng dật. Bởi lẽ, chúng ta nhận thức đời người là vốn quý, cuộc sống lại có hạn.
(Xem: 11038)
Môn Nhân minh học Phật giáo dạy chúng ta tư duy đúng đắn để có nhận thức đúng đắn, là chìa khóa của mọi thành công ở đời.
(Xem: 11000)
Ý thức sâu sắc của người Phật tử đối với tầm quan trọng thực tiễn của hiện tại khiến cho họ năng động hơn, tỉnh táo hơn, làm việc hết mình trong hiện tại.
(Xem: 11131)
Đạo Phật nhắc nhủ chúng ta, muốn giác ngộgiải thoát, đi theo con đường Phật chỉ bày thì phải đi, phải tu, chứ không thể nói suông được.
(Xem: 11534)
Tất cả Phật tử chúng ta hãy sống thiện như những cái cây có bộ rễ toàn hút những chất ngọt trong đất. Nhất định đời sống chúng ta sẽ an lạc hạnh phúc.
(Xem: 12629)
Để dạy Vô ngãVô phân biệt trong khi hành động theo cách phân biệt kỳ thị là không phù hợp lời nói với hành động.
(Xem: 23834)
Kiến thức là gì? Nó đã được thu thập hàng nghìn năm qua hằng bao kinh nghiệm, tích trữ trong trí não như kiến thức và ký ức. Và từ ký ức đó, tư tưởng (thought) phát sanh.
(Xem: 14797)
Hiện tại là giờ phút duy nhất mà mình có thể chọc thủng được bức màn thương đau, bức màn vô minh để có thể tiếp xúc được ngay với an lạc, với hạnh phúc, với tuệ giác.
(Xem: 11533)
Góp duyên để người xuất gia hoàn thành sứ mạng thiêng liêng đồng nghĩa với hạnh nguyện hộ pháp.
(Xem: 20124)
Nếu ai bị ái làm khổ thân mà diệt được thì gọi là cứu cánh, cứu cánh phạm hạnh, cứu cánh an ổn, cứu cánh vô dư (Niết-Bàn).
(Xem: 10517)
Trong các thứ hạnh phúc, được thực tập và sống theo lời Phật dạy là an vui, hạnh phúc lớn nhất. Nhờ đó, ta có được bình yên, hạnh phúc thật sự...
(Xem: 10298)
Muốn vô hiệu hóa cơn giận, trước khi nó bộc phát, Phật dạy ta hãy thường xuyên quán chiếu, xem xét sâu vào nội tâm để ta luôn tỉnh giác từng tâm niệm của mình.
(Xem: 12164)
Xin hãy đọc Kinh điển với tâm sáng suốt thanh tịnh, không vội tin chắc vào bất kỳ điều gì, mà phải nỗ lực thông qua sự hành trì thực nghiệm...
(Xem: 11401)
Sự thật về mọi sự là vô thường, khổ, vô tự tánh, vô ngã, giả hợp, như mộng, như huyễn được đạo Phật gọi là chân lý tuyệt đối, tối hậu (chân đế).
(Xem: 14194)
Cùng với chánh niệm thường trực, tàm và quý chính là hai nhân tố vô cùng quan trọng để mỗi người tự răn nhắc mình hướng thượng và thăng hoa.
(Xem: 11849)
Do định sinh trí huệ, dùng trí huệ này quán sát các pháp sẽ thấy biết như thật, quán sát vũ trụ vạn vật đúng như nó là, không sai sót mảy may.
(Xem: 24493)
Những gì Đức Phật dạy chúng ta, bằng hai con đường: tâm linh và khoa học con người sẽ đạt được cứu cánh giải thoát khỏi tất cả mọi ràng buộc...
(Xem: 12245)
Chúng ta phải cố gắng loại trừ tất cả những cảm xúc tiêu cực và phát triển những cảm xúc tích cực - vô hạn lượng - đặc biệt trong sự thực hành Phật Giáo...
(Xem: 22155)
Để thành tựu được lễ dâng y kathina, người thí chủ cần phải có sự hiểu về tấm y gọi là “Y Kathina” và nghi thức làm lễ dâng y kathina đến chư Tỳ khưu Tăng.
(Xem: 12465)
Đối với nhà Phật cho là con người ai cũng có Phật tánh, mà có Phật tánh tức là có tánh tốt.
(Xem: 12635)
Có thể nói, sự hiểu biết đúng đắn thuyết nhân quả nghiệp báo của đạo Phật sẽ tạo cho mỗi người một ý thức trách nhiệm rất cao đối với cá nhân mình và xã hội.
(Xem: 12536)
Đã là người đệ tử thì chúng ta phải tin và hành theo lời dạy của Phật, đó mới đúng là người đệ tử chân chánh, biết tôn sư trọng đạo, hiếu nghĩa trọn vẹn.
(Xem: 16711)
Có một thời gian Tôn-giả Đại Mục-kiền-Liên phụ trách trông coi việc dựng thiền-thất tại vườn Lộc-Dã; một hôm trong lúc Tôn-giả đang đi kinh hành trên khoảng đất trống...
(Xem: 13628)
Bất cứ một hiện tượng nào được phát sinh ra cũng đều phải nhờ vào một sự kết hợp của nhiều nguyên nhân và nhiều điều kiện...
(Xem: 12941)
Cách tốt nhất để vượt thắng những điều không may, hay những thứ xui xẻo hãy tự mình làm nên những công đứcthiền quán về tánh không...
(Xem: 13393)
Nghiệp báo của sự tàn phá môi trường được phản ánh trong cuộc thảm sát đẫm máu bạo tàn dòng họ Thích Ca (Sakyā) bởi lòng hiềm thù mê muội của vua Tỳ Lưu Ly...
(Xem: 12480)
Với người xuất gia, phẩm vị được khẳng định ở giới hạnh chứ không phải ở tuổi tác. Có thể đầu xanh tuổi trẻ nhưng vẫn được tôn trọng cung kính...
(Xem: 14355)
Lòng tin là không nghi ngờ, không thắc mắc, không do dự, trung thành, tín cẩn. Khi nói chuyện với một người, có khi chúng ta tin liền điều người ấy nói...
(Xem: 38302)
Sách này thâu kết lời giảng của đức Đalai Lama về bài kinh ngắn mang tựa đề Bát Nhã Tâm Kinh, một trong những bộ kinh Phật giáo Ðại thừa quý giá nhất.
(Xem: 14548)
Chi tiết nổi bật nhất của pho tượng là đôi chân không tréo vào nhau trong tư thế ngồi thiền mà lại có vẻ như buông lơi: một chân gập lại và một chân buông thõng.
(Xem: 14510)
Tất cả chúng ta đều có tiềm năng của sự thiện hảo. Thế nên, hãy nhìn lại chính mình để thấy tất cả những tiềm năng tích cực ở trong ta.
(Xem: 13951)
Nếu nền tảng đổi thay thì dĩ nhiên cái danh xưng đặt để cho nó cũng phải thay đổi. Vì vậy, không có một linh hồn thường hằng, bất biến...
(Xem: 14844)
Nghiệp là một quy luật tự nhiên và khách quan, vận hành hoàn toàn phù hợp với những hành động của chúng ta. Nghiệp tự thân nó là một quy luật nên không cần phải có người làm luật.
(Xem: 16426)
Buông bỏ có nghĩa là “Nếu tôi có được những thức ăn mà tôi thích thì rất tốt. Nếu không có nó thì cũng không sao...
(Xem: 29697)
Phật Pháp dạy chúng ta các phương tiện để tạo ra an lạc cho bản thân. Để đạt được một niềm an lạc nào đó, ta không phải lao lực, mà cần phải làm việc bằng tâm thức của mình.
(Xem: 16114)
Chỉ có bậc giác ngộ mới thấy biết chân thật mọi lẽ ở đời; chỉ có đức Phật mới thấy chúng sinh nào sinh đến đâu, trở lại làm người, sinh lên cõi Trời...
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant