Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới
Bài Mới Nhất

Tại sao là giả, là như huyễn

10 Tháng Mười Một 201200:00(Xem: 11401)
Tại sao là giả, là như huyễn

TẠI SAO LÀ GIẢ, LÀ NHƯ HUYỄN

Nguyễn Thế Đăng

cotloicoibode-hoangphongKhông thật, giả, ảo ảnh, như huyễn, như mộng… là một chủ đề quan trọng hàng đầu của Phật giáo, đó cũng là chủ đề quan trọng hàng đầu của con người trước cuộc đời của chính mình và thế giới mình sống.

Trước hết chúng ta nhìn lại sự giới hạn của các giác quan. Ở đây chúng ta chỉ nói về những màu sắc của sự vật mà chúng ta đang thấy.

Màu sắc là tri giác chủ quan thấy bằng mắt mà một sinh vật có được từ một hay nhiều tần số sóng ánh sáng, với một hay nhiều biên độ nào đó. Định nghĩa này rút từ Wikipedia. Màu sắc của sự vật là do sự phản chiếu ánh sáng từ vật ấy. Nếu không có ánh sáng chúng ta hoàn toàn không thấy gì. Ánh sáng mặt trời đã được khí quyển lọc rồi đi đến sự vật. Vật ấy hấp thu một số ánh sáng màu. Chẳng hạn chúng ta thấy lá màu lục, vì lá đã hấp thu các sóng ánh sáng màu đỏ và màu xanh. Bông hoa đỏ vì đã hấp thu các sóng ánh sáng màu xanh và màu lục. Vật màu đen thì hấp thu ánh sáng nhiều hơn, nên nóng hơn vật màu trắng.

Màu đỏ của hoa chỉ là màu bị hắt ra, phản chiếu ra, trong khi những màu khác được hoa hấp thu rồi. Màu đỏ không phải là màu thực sự của hoa.

Vẫn lấy thí dụ hoa đỏ. Các sóng ánh sáng màu đỏ này đến mắt, vào các tế bào hình nón và hình que trong mắt. Chính các tế bào hình nón làm cho chúng ta thấy được màu sắc của thế giới chúng ta. Tế bào hình nón có ba loại tạo ra ba màu căn bản của chúng ta là xanh, đỏ và lục. Số lượng và khả năng tiếp nhận quang tử (photon) của tế bào hình nón là có giới hạn, vì thế có những trường hợp mắt ta không thấy được, như tia hồng ngoại, tia tử ngoại. Loài chó chỉ thấy hai màu đen trắng, ong thì có thể nhìn ra tia cực tím (tử ngoại).

Đến đây mới chỉ là sự tiếp xúc giữa sóng ánh sáng với các tế bào của mắt, phải có những quang sắc tố tiếp nhận kích thích của ánh sáng để sinh ra các biến đổi hóa học. Biến đổi hóa học phải đến một lượng nào đó đủ lớn để tạo thành sự dẫn truyền qua dây thần kinh đưa về não. Chính ở đây màu đỏ mới hiện ra với chúng ta. Nói cách khác, các giác quan và não đã diễn dịch thông tin được tạo bằng các phản ứng sinh hóa, điện từ này thành màu đỏ.

Bông hoa làm bằng những nguyên tử, và nguyên tử thì không có màu sắc nào cả. Cũng vậy, mùi hương chỉ là những nguyên tử, mà những nguyên tử thì không có mùi nào cả. Mùi hương chỉ là kết quả của sự xúc chạm của các nguyên tử với mũi và hệ thần kinh của chúng ta diễn dịch ra thành mùi hương, chứ các nguyên tử làm gì có mùi hương.

Một ví dụ khác, cái bàn tôi đang ngồi viết. Với một kính hiển vi điện tử thì cái bàn hầu như trống không, vì khoảng không giữa nhân nguyên tử và các hạt bao quanh thì quá lớn, và khoảng cách giữa các nguyên tử cũng quá lớn so với các hạt ‘vật chất’ tạo thành nguyên tử. Cái bàn tiện dụng cho cuộc sống chúng ta như một con người. Chúng ta có thể để sách, đèn, ly nước trên đó. Nhưng với những hạt nhẹ, như neutrino, thì chúng xuyên qua dễ dàng. Nghĩa là cái bàn là trống không với chúng.

Nói chung màu sắc, âm thanh, hương, vị, cảm giác xúc chạm… đều là những quá trình tri giác do hệ thống giác quaný thức tạo thành từ những quá trình lượng tử. Chúng chỉ có thực với hệ thống của chúng ta, chúng chỉ có ý nghĩa từ sự diễn dịch của hệ thống chúng ta. Thế giới như chúng ta thấy là một quá trình diễn dịch, hay là một quá trình tưởng tượng (tưởng tượng, imaginer, có nghĩa là tạo ra hình ảnh).

Thế giới ấy hiện hữu một cách tương đối, quy ước đối với chúng ta. Chúng có giá trị một cách tương đối, quy ước để chúng ta sống thuận tiện trong cuộc đời cũng tương đốiquy ước của mình. Để sống cuộc đời làm người, chúng ta sử dụng những chân lý tương đốiquy ước này. Nhưng là sai lầmsai lầm cứ tiếp diễn khi chúng ta cho rằng chúng là chân lý tuyệt đốitối hậu. Chính sự sai lầm này sẽ đưa chúng ta càng lúc càng sâu vào một thế giới giả tạo, tương đốiquy ướcđạo Phật gọi là thế giới sanh tử.

Quá trình tri giác là một quá trình duyên sanh giữa sự vật (trần), hệ thống giác quan (căn) và thức của các giác quaný thức (thức). Duyên sanh hay nhân duyên sanh là sanh ra do những nguyên nhân (nhân) và những điều kiện, hoàn cảnh (duyên). Thiếu một nguyên nhân hay một điều kiện, kết quả tri giác được sẽ khác đi. Vì duyên sanh nên chúng hiện hữu một cách tương đốiquy ước. Chúng là chân lý tương đối, quy ước.

Chân lý tương đốiquy ước tiện lợi cho cuộc sống chúng ta. Đi trên đường mà các xe có màu sắc thì dễ thấy, dễ tránh. Nhưng cho chúng là có thật một cách tuyệt đối thì đây là vô minh hay sự không biết của chúng ta.

Ý thức gắn liền với thân thểgiác quan nên những giới hạn của giác quan cũng là những giới hạn của ý thức.

Chúng ta diễn dịch thế giới bằng một loại ngôn ngữ lấy thân thể làm điểm quy chiếu: trên dưới, trước sau, cao thấp, phải trái, ngọt bùi, cay đắng… Ngôn ngữ lại làm mạnh thêm cảm nhận.

Ý thức không thể nghĩ đến hai ba cái cùng một lúc: không thể nghĩ đến một đường phố Hà Nội cùng một lúc với một đường phố Sài Gòn. Không thể suy nghĩ một phương trình toán học cùng một lúc với một câu thơ. Như vậy ý thức không bao giờ có thể suy nghĩ được cái toàn thể, nghĩa là cùng lúc suy nghĩ tất cả mọi phương diện của một sự vật hay sự việc.

Chính vì không thể suy nghĩ cùng một lúc Hà Nội và Sài Gòn cho nên chính trong ý thức đã có khoảng hở giữa Hà Nội và Sài Gòn. Có khoảng cách nghĩa là có không gian giữa hai cái đó. Và như vậy ý thức đã tạo ra thời giankhông gian trong chính mình và cho chính mình.

Ý thức phải là sự phân biệt và tạo ra sự phân biệt.

Đã thế, ý thức còn bị in dấu, bị nhuộm màu bởi đủ thứ ký ức, thương ghét, ám ảnh, đố kỵ, hy vọng, hôn trầm, loạn động… Hầu hết ý thức người bình thường chúng ta là những phản xạ của những thứ ấy. Chúng ta phóng chiếu và diễn dịch thế giới và người khác theo những gì chúng ta có trong ý thức.

Một cuốn tiểu thuyết là những chữ, những câu. Ý thức chúng ta xâu nối lại những sự kiện để tạo thành một câu chuyện. Không có sự tưởng tượng của chúng ta sẽ không có câu chuyện. Đã thế, chúng ta còn đọc nó theo ý riêng của mình, đồng hóa với nhân vật nào đó hoặc những tính cách nhân vật nào đó. Thế giới là một cuốn sách để mở mà mỗi người tự đọc theo sự tưởng tượng và ý nghĩa riêng của mình chăng?

Ký ức là sự tưởng tượng trở lại những hình ảnh, âm thanh, mùi hương về một sự vật hay sự việc hiện giờ không hiện hữu nữa. Khi chúng ta nhớ lại thì tất cả đã không còn như cũ, tất cả đã đổi thay. Nhớ lại là sự tưởng tượng về cái không hiện hữu. Đó là một giấc mơ giữa ban ngày. Kinh Kim Cương nói: “Tâm quá khứ bất khả đắc…”.

Ngôn ngữ là cái cần phải có để sống với người khác. Nhưng nếu không tỉnh giác tính cách tương đốiquy ước của nó thì ngôn ngữ là một sự hỗ trợ mạnh mẽ cho sự mê lầm. Thương ai hay ghét ai, chúng ta đặt tên, dán nhãn cho những tính cách của người đó. Rồi chúng ta chỉ thấy, chỉ hiểu người đó qua cái nhãn hiệu ấy mà thôi. Dần dần chính tên của người ấy trở thành một ám ảnh, một tác động lên toàn bộ thân tâm của ta. Chúng ta vẫn thường nghe người ta nói, “mới nhắc tên nó đã thấy sôi máu rồi”.

Ngay cả cái tôi của mình. Cái tôi là một ký ức về tôi, nghĩa là một sự tưởng tượng trở lại một cái tôi với thân tâm không còn hiện hữu nữa. Thân thể con người trong một tháng thì các tế bào đều thay mới, đều đã “tái sanh”, lấy đâu có thân thể tôi tháng trước? Tâm thức con người được tạo bằng những ý tưởng vụt đến vụt đi, thay đổi từng ngày. Dòng sông hôm nay vẫn còn đó, nhưng nước sông hôm qua đã không còn. Ký ức về cái tôi còn được duy trì, làm cho sống động bằng ngôn ngữ, “tôi đã như thế này, tôi đã như thế kia”. Ngoài trí nhớngôn ngữ về một cái tôi không còn hiện hữu, một cái tôi thường còn thì không bao giờ có.

Descartes nói: “Tôi tư duy vậy tôi hiện hữu”. Đây là một kinh nghiệm bình thường chúng ta đều nhận thấy. Nhưng như thế thì khi tôi không tư duy vậy tôi không hiện hữu. Cái tôi mà đứt khúc, khi có khi không, cái tôi mà chết đi sống lại liên tục như vậy có thật là một cái tôi không? Hơn nữa, người thường chúng ta thường nghĩ lung tung, đó một chiến trường hỗn loạn của ý tưởng, cảm xúc, muốn và không muốn…, cái tôi như vậy chỉ là một sự xâu xé, phân tán, hỗn loạn, khổ đau.

Ý nghĩ cũng là một tưởng tượng về sự vật và sự việc chứ không phải chính là sự vật hay sự việc ấy. Nếu tưởng tượng gần đúng thì chúng ta xử lý vấn đề gần đúng, còn nếu tưởng tượng sai thì chúng ta sai lầm hoàn toàn. Ngay trong khoa học, trước khi làm thí nghiệm, chúng ta phải tưởng tượng ra điều mà chúng ta tìm kiếm trong thí nghiệm ấy. Đi mua một cuốn sách, chúng ta phải tưởng tượng cuốn sách ấy có ở nhà sách nào rồi mới đi. Cuộc sống của chúng ta sống là bằng tưởng tượng, dĩ nhiên tưởng tượng dựa trên lý luận của chúng ta, và tưởng tượng thì có thể gần đúng hoặc hoàn toànảo tưởng.

Trong cuộc đời này, tôi là một person, một người, một nhân cách, một nhân vật, một ngôi vị. Chữ person này có nguồn từ chữ persona của Hy Lạp, La -tinh, có nghĩa là cái mặt nạ. Ở đời này tôi đóng nhiều vai, trong gia đình tôi có thể là cha mẹ, là vợ chồng, là con cháu. Đến chỗ làm, nói với người cấp dưới tôi có cách nói khác, với người cấp trên tôi có cách nói khác. Vào siêu thị tôi đóng vai làm khách hàng, vào đại học tôi đóng vai một học trò. Ở cuộc đời này chúng ta có nhiều vai diễn, nhiều nhân vật, nghĩa là khoác nhiều mặt nạ.

Những mặt nạ ấy có tính chất quy ước, tạm thời. Nhưng tiếc thay ít khi chúng ta thấy ra điều đó và chúng ta cứ đồng hóa với những nhân vật đó, những mặt nạ đó. Chúng ta không đóng nữa, không diễn nữa. Chúng ta những nhân vật đó, những mặt nạ đó. Trước sau đạo Phật vẫn nói chúng ta vốn giải thoát, chẳng có gì để ràng buộc chúng ta cả. Vậy mà do không biết, vô minh, chúng ta cứ tự ràng buộc với những nhân vật, những mặt nạ để rồi sung sướng, khổ sở, để rồi vênh vang tự đắc hay buồn rầu tuyệt vọng. Chúng ta những chiếc mặt nạ đó cho nên chúng ta phải vui buồn theo chúng, sống và chết theo chúng.

Chúng ta còn có thể nói nhiều về nhiều thứ khác nữa. Những thứ chúng ta đã phác lược qua, tri giác giác quan, ý nghĩ, sự tưởng tượng, ký ức, sự đồng hóa với vai trò trong vở kịch đời, cái tôi và cái của tôi… cho chúng ta thấy một điều là chúng không thật một cách rốt ráo, chúng chỉ tạm thời để tiện dụng cho cuộc sống hàng ngày, chúng là những chân lý quy ước, tương đối, mà đạo Phật gọi là thế đế, tục đế. Điều sai lầm chí tử của chúng ta là cho rằng chúng có thật một cách tuyệt đối, chúng là những chân lý tuyệt đốitối hậu. Với sự lầm lẫn căn bản này, chúng ta bắt đầu bước vào một thế giới của thất vọng và khổ đau.

Cái tôi và cái của tôi là một chân lý quy ước, tương đối, nghĩa là chúng do rất nhiều nguyên nhân (nhân) và điều kiện (duyên) sanh ra. Thiếu một nguyên nhân, thiếu một điều kiện, có thêm một nguyên nhân, thêm một điều kiện, cái tôi sẽ là một cái tôi khác. Thiếu không khí trong vòng vài phút hay dư nước trong vòng vài phút thân tâm này sẽ chết. Thân tâm tôi là do duyên sanh, không lúc nào mà không là duyên sanh, nên nó không thường còn (vô thường), nó không có bản chất của tự nó (vô tự tánh, giả hợp), và không phải là một cái tôi thật (vô ngã). Bám chấp vào nó thì chỉ có bất toại nguyện, khổ đau (khổ).

Sự thật về mọi sự là vô thường, khổ, vô tự tánh, vô ngã, giả hợp, như mộng, như huyễn được đạo Phật gọi là chân lý tuyệt đối, tối hậu (chân đế). Chân lý tuyệt đối tối hậu vì không thể nào khác đi được dù trong bất kỳ điều kiện nào, hoàn cảnh nào. Đại thừa tóm tắt tất cả những chân lý tuyệt đối ấy vào một từ tánh Không. Dĩ nhiên tánh Không không chỉ gồm những ý nghĩa tiêu cực ‘không có’ (vô) mà còn là những ý nghĩa tích cực, thậm chí tích cực tuyệt đối, bởi vì tánh Không là tánh Như.

Sống bằng ý nghĩ, mà ý nghĩbản chất là tưởng tượng và phân biệt hư vọng, điều đó Duy thức tông gọi là thức biến. Những nhận xét về cái tôi và cái của tôi là giả, là như huyễn ở trên là một phần của điều Duy thức gọi là thức biến. Vì là thức biến cho nên là giả, là như huyễn.

Ở đây chúng ta cũng cần có một chánh kiến về giả và như huyễn. Khi nói giả, không thật, mộng huyễn thì không có nghĩa là không có gì hết, chẳng có gì giá trị hết. Không thậtkhông thật đối với cái giả, chứ không phải không thật đối với cái thật. Nếu không thấy mặt tích cực của giả và như huyễn, người ta rất dễ lọt vào hư vô chủ nghĩa (đoạn kiến), cho tất cả là hư vô trong khi vẫn bám chặt vào cuộc đời.

2. Những dẫn chứng ở trên, tuy vắn tắt, nhưng đưa chúng ta đến một sự thật: “Ba cõi duy chỉ là tâm, muôn sự duy chỉ là thức”. Chúng ta cũng dễ suy ra một hệ luận là nếu tâm và thức thanh tịnh, thì ba cõi và muôn sự đều thanh tịnh. Đó là con đường Phật giáo tịnh hóa những mê lầm của tâm thức.

Chúng ta cần phân tích, quan sát để biết giả, như huyễn, như mộng. Chúng ta cần biết cuộc sống mà chúng ta đang sống đây chỉ là chân lý tương đối mà không gia công vào đó những phiền não tham sân si để sống đúng hơn, mà sống đúng hơn thì đỡ khổ hơn. Đạo Phật chỉ là thế: đưa người ta từ cái thấy nghĩ sai lầm để gây ra khổ đau không dứt đến cái thấy nghĩ không sai lầm để chấm dứt khổ đau vô cớ.

Thế giới, con người và cái tôi vì những nhân duyên tạm thời hòa hợp mà có, rồi được gán tên định danhtrở thành có thật một cách kiên cố, chấp chặt vào đó để khởi tham, giận, ghét, oán… đó là thế giới khổ đau mà chúng ta gọi là sanh tử. Để thoát khỏi cái thế giới phân mảnh, không thể hài hòa, đối nghịch và chiến tranh nhưng bản chấtkhông thật này, chúng ta phải nhìn ra thật tướng của nó là giả hợp, là do chúng ta tưởng tượng sai lầm (vọng tưởng) mà có ra, là do “mộng tưởng điên đảo” của chúng ta mà tạo thành. Để thoát khỏi sự việc cho rằng chân lý tương đốichân lý tuyệt đối, là sự thật rốt ráo, chúng ta phải nhìn thấy thế giới và cái tôi của chúng ta đúng như chúng là, nghĩa là vô tự tánhnhư huyễn.

Kinh Viên Giác nói: “Ví như ngọc báu Ma-ni thanh tịnh, tùy mỗi phương mà ứng hiện ra năm màu. Những người vô minh không biết thì khi nhìn ngọc Ma-ni kia, cho là ngọc Ma-ni có thật năm màu”.

Thấy vô tự tánhnhư huyễn như vậy là để gỡ bỏ những kiến chấp cho là có thật mà chúng ta gắn chặt vào sự vật. Vô tự tánh, giả, như huyễn là để đối trị với nhận thứctự tánh, có thật mà chúng ta vẫn khoác lên thế giới và chính chúng ta từng phút từng giây.

Quán sát giả, như huyễn là lột ra những lớp vọng tưởng của thức ô nhiễm phóng chiếu như lột một củ hành, một cây chuối, hết lớp này đến lớp nọ, để tận cùng chứng nghiệm thấy rõ ở trung tâm không có cái gì cả. Đó là vô ngã, là tánh Không, là Bổn lai diện mục. Từ đó tiếp tục sống đời sống của chân lý quy ước, tương đối, giả, như huyễn để giúp đỡ những người đang chìm đắm trong thế giới mộng tưởng này. Muốn giúp đỡ người khác thì phải sống với họ, cùng họ, sống trong vở kịch đời nhưng tự biết đang đóng kịch. Muốn thức tỉnh những người đang mộng thì phải đi vào giấc mộngmọi người đang sống. Đó là điều người xưa gọi là “người huyễn làm việc huyễn trong đạo tràng như huyễn”.

Trí là chân lý tuyệt đối, tối hậu đối lại với thức là chân lý tương đối, quy ước. Niết-bàn là trí không ô nhiễm, là sự tắt mất những ảo tưởng sai lầm. Còn sanh tử là thức bị ô nhiễmnuôi dưỡng, trưởng dưỡng những ảo tưởng sai lầm.

Cuối cùng của con đường giả và huyễn chúng ta thấy có hai thái độ, hai cách hành động. Một thái độ và cách hành động là thấy mọi sự quả là giả, huyễn, mộng thì vứt bỏ hẳn cái giả, huyễn, mộng ấy đi. Thái độ và cách hành động thứ hai thì ngay từ đầu con đường đã lấy đại bi làm bổn nguyện, nên mặc dầu biết là giả, huyễn, mộng vẫn tiếp tục sống trong sanh tử giả, huyễn, mộng như vậy để giúp đỡ chúng sanh huyễn mộng. Chính vì như vậy mà với vị này có thêm chữ như: như huyễn, như mộng. Một trong những chánh định của vị ấy là như huyễn tam muội.

Nói cách khác, vị trước chỉ sống chân lý tuyệt đối, tối hậu. Còn vị sau thì sống đồng thời cả chân lý tuyệt đối, tối hậuchân lý quy ước, tương đối như huyễn. Đến độ của hai chân lý ấy là một: “sắc tức là Không, Không tức là sắc”, “sanh tử tức Niết-bàn”.

Đây là một nghĩa của danh từ Trung đạo, là phái do Bồ-tát Long Thọ lập, dựa trên hệ thống các bộ kinh Bát-nhã. Đây là sự tự do của Trung đạo, tự do đối với cả sanh tử lẫn Niết-bàn.

(Văn Hoá Phật Giáo số 164)
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 56)
Trong kinh Duy Thức thuộc tạng kinh phát triển, để chỉ cho sự huân tập thành khối nghiệp lực (A Lại Da Thức và Mạc Na Thức,)
(Xem: 164)
Tín ngưỡng Dược Sư với đại diện là thế giới Lưu ly nằm ở phương Đông mà nó tương tự với các cõi Tịnh độ khác, đều dùng việc
(Xem: 216)
Hai câu hỏi hiện lên trong đầu tôi khi nghĩ về giáo lý vô thường liên quan đến cuộc đời tôi.
(Xem: 410)
Lôgic học là một ngành học có mục đích xác định các quy tắc vận hành của tư duy để tìm kiếm sự thực.
(Xem: 311)
Trong quá trình hình thành và phát triển xã hội, con người luôn khát khao tìm cầu hạnh phúc, thỏa mãn nhu cầu về vật chất và tinh thần.
(Xem: 338)
Tuệ là trí tuệ tức cái biết, thức là nhận thức cũng là cái biết. Cả hai đều là cái biết nhưng có đặc điểm khác nhau.
(Xem: 387)
Khái niệm Niết-bàn vốn thành hình cách đây hơn 2500 năm. Các học giả và các triết gia khác nhau
(Xem: 623)
Ở trên là hai câu đầu trong bài kệ Lục Tổ Huệ Năng khai thị nhân bài kệ của thiền sư Ngọa Luân. Câu chuyện được thuật lại trong Pháp Bảo Đàn Kinh, phẩm Cơ Duyên thứ 7.
(Xem: 681)
Chữ “Tăng đoàn” là một thuật ngữ tiếng Phạn, có nghĩa là “cộng đồng” và được sử dụng chủ yếu để chỉ những tín đồ đã xuất gia của Đức Phật,
(Xem: 641)
Tóm tắt: Phật giáo là tôn giáo được biết đến như một hệ thống triết học mang đậm chất tư duy, trí tuệ cùng giá trị đạo đức cao.
(Xem: 687)
Mỗi người hiểu về nghiệp theo mỗi kiểu khác nhau tùy vào nhận thức và trải nghiệm bản thân, nhưng phần lớn vẫn chịu ảnh hưởng của cách hiểu trong dân gian về khái niệm của từ này.
(Xem: 602)
Từ ngàn xưa cho đến thời điểm xã hội phát triển mạnh mẽ về mọi mặt như hiện nay, mặc dù nền văn minh có bước tiến bộ vượt bậc
(Xem: 547)
iáo lý Duyên khởi được xem như chiếc chìa khóa mở ra kho tàng pháp bảo Phật giáo, vì có thể giải quyết những vấn đề của khổ đau, cả sự sanh ra hay chết đi của con người.
(Xem: 594)
Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh tập thứ 14. Kinh văn số 550 gồm 12 quyển. Chữ Hán từ trang 865 đến trang 894, gồm tất cả 29 trang.
(Xem: 687)
Những nhu cầu của con người sinh học thì giản dị, khi đói chỉ mong được ăn, khi khát mong được uống, khi mệt mong được nằm,
(Xem: 705)
Khi thân thể tiều tụy chỉ còn da bọc xương, những khổ thọ chết người đều đã trải qua,
(Xem: 800)
Trong quá trình thuyết giáo của đức Phật, những lời dạy của Ngài không được lưu giữ dưới dạng văn bản chữ viết
(Xem: 598)
Nhân ngày húy nhật của Hòa thượng Thích Trí Thủ, một trong những vị tông sư hoằng truyền luật học Phật giáo thời cận đại,
(Xem: 494)
Hành giả tu hành muốn mau đạt đến kết quả như mình mong muốn thì, điều kiện tiên quyết trước hết là chúng ta cần phải chọn lựa pháp môn nào cho thích hợp với căn cơ của mình
(Xem: 575)
Trọng tâm của triết học Phật giáohọc thuyết nổi tiếng về tính không - rằng tất cả chúng sinhhiện tượng đều trống rỗng về bản chất hay bản chất cố hữu.
(Xem: 670)
Vô phân biệt được nói đến nhiều lần trong Kinh Đại Bát Nhã Ba La Mật.
(Xem: 590)
Theo lý Duyên Khởi của đạo Phật, tất cả vạn hữu vũ trụ được hình thành do yếu tố hòa hiệp của nhơn duyên và sẽ đi đến phân ly do duyên tan rã.
(Xem: 591)
Cuộc chiến đấu mới–Sau khi Đức Phật nhập diệt, hình bóng của ngài vẫn hiện ra trong hàng thế kỷ trong một hang động–một hình bóng rất lớn
(Xem: 695)
Như Nietzsche khuyên răn chúng ta hãy lại bắt đầu học làm mới bằng cách để ý đến những việc ‘tầm thường’ và sự vận hành của ‘thân’ để xác định
(Xem: 712)
Tôi nghĩ là làm một việc có lý khi bác bỏ tuyên bố của Nietzsche rằng đạo Phật là một dạng của ‘thuyết hư vô thụ động,’ rằng đạo Phật truyền dạy
(Xem: 704)
Đặt vấn đề có phải đạo Phật là một dạng của ‘Chủ thuyết hư vô thụ động’ có nghĩa là đặt vấn đề liệu summum bonum[1] của đạo Phật,
(Xem: 769)
Dù có nhiều tác phẩm đa dạng về Phật học thích dụng ở Châu Âu thời kỳ trước Nietzsche,
(Xem: 795)
Nhân ngày húy nhật của Hòa thượng Thích Trí Thủ, một trong những vị tông sư hoằng truyền luật học Phật giáo thời cận đại,
(Xem: 770)
Hành giả tu hành muốn mau đạt đến kết quả như mình mong muốn thì, điều kiện tiên quyết trước hết là chúng ta cần phải chọn lựa pháp môn nào
(Xem: 962)
Cửa vào bất nhị, còn gọi là pháp môn bất nhị, từ xa xưa đã được truyền dạy từ thời Đức Phật, chứ không phải là hậu tác của chư tổ Bắc Tông,
(Xem: 830)
Tinh thần hòa hiệp là ý nghĩa sống lành mạnh an vui, tinh thần của một khối người biết tôn trọng ý niệm tự tồn, và xây dựng vươn cao trong ý chí hướng thượng.
(Xem: 1391)
Xuất xứ của Bát Chánh Đạo có hai nguồn là nguồn từ Phật chứng ngộ mà thuyết ra và nguồn được kết tập lại từ các kinh điển
(Xem: 914)
Tam tam-muội là chỉ cho ba loại định, tức là ba loại pháp môn quán hành của Phật giáo, được xem như là nguyên lý thực tiễn của Thiền định.
(Xem: 1080)
Tôi kính lễ bái bậc Chánh giác, bậc tối thắng trong hết thảy các nhà thuyết pháp, đã thuyết giảng Duyên khởibất diệtbất sinh,
(Xem: 832)
Thay vì tìm hiểu nguồn gốc tại sao phải chịu luân hồi sinh tử, con người không ngừng tìm kiếm căn nguyên của vũ trụ vạn vật, nơi mình sinh ra;
(Xem: 1063)
Khi Thái tử Tất-đạt-đa nhận thấy tất cả mọi người dân đang chìm trong đau khổ, và ngay chính bản thân mình rồi cũng phải chịu qui luật già, bệnh, chết
(Xem: 994)
Danh từ nghiệp hay karma (skt.) được đề cập thường xuyên trong các luận giải về tư tưởng triết họctôn giáo Ấn-độ.
(Xem: 981)
Tứ quả là bốn quả vị sai biệt của các bậc Thánh Thinh Văn thừa, tùy thuộc vào trình độ căn cơ của hành giả đã đạt được sau khi tu tập
(Xem: 1122)
Sau khi hoàng hậu Ma-da (Mayā) quá vãng, vua Tịnh Phạn (Suddhodana) tục huyền với Mahāpajāpatī Gotami và bà đã xuất gia
(Xem: 1403)
Kinh Pháp Hoa dạy rằng: “Đức Phật ra đời vì một đại nhân duyên. Đó là khai thị cho chúng sanh liễu ngộ Phật tri kiến nơi mình”.
(Xem: 1752)
Một trong những hình thức ta nuôi dưỡng phiền giận về chính mình là mặc cảm tội lỗi.
(Xem: 972)
Các câu hỏi, không khác với câu khẳng định, dựa trên các giả định.
(Xem: 1162)
Đối với những người nhìn vào Phật giáo qua phương tiện tiếng Anh, việc thực hành lòng từ bi và sự xả ly có thể không tương thích với nhau,
(Xem: 972)
Từ khi đức Phật xác lập: “Mọi vật đều vô thường, mọi vật đều vô ngã”, thường được diễn tả với danh từ Sarvam Sùnyam (mọi vật đều Không).
(Xem: 827)
Trong lịch sử Thiền Tông Việt Nam, Thiền sư Trần Thái Tông (1218-1277) được kể như một nhân vật vô cùng đặc biệt, với nội tâm giác ngộ cao siêu,
(Xem: 950)
Trước đây qua giáo lý của Đức Phật chúng ta hiểu rằng Đạo Phật là đạo xây dựng trên nền tảng trí tuệ, tức dùng sự giác ngộ, hiểu biết
(Xem: 973)
Thiền sư Trần Thái Tông (1218 -1277) một vị thiền sư siêu việt, ông vua anh minh, nhà tư tưởng lớn, một nhân cách cao cả.
(Xem: 1395)
Nhận thức rằng tất cả đều là giả tạm và cuộc đời là một nỗi khổ đau lớn, nên đức Phật mới đi tìm chân lýgiác ngộ chân lý.
(Xem: 1145)
Khi đức Phật còn tại thế, Ngài đã quy chế cho cộng đồng Tăng phải an cư ba tháng mùa mưa, ngày nay lịch an cư tùy hệ phái, từ rằm tháng tư đến rằm tháng bảy theo truyền thống Phật giáo Bắc phương;
(Xem: 1175)
Trung đạo là khái niệm được dùng khá nhiều trong Phật giáo. Tùy duyênTrung đạo được định nghĩa khác nhau,
(Xem: 925)
Đại Chánh Tân Tu Đại Tạng Kinh tập thứ 14. Kinh văn số 550 gồm 12 quyển. Chữ Hán từ trang 865 đến trang 894, gồm tất cả 29 trang.
(Xem: 1070)
Trong năm bộ Nikaya của hệ Pali, Đức Phật thường nói đến sự “không có lõi cứng” của các hiện tượng, từ thân tâm, cho đến thế giớichúng sanh.
(Xem: 1523)
Con người sống trong một thế giới mà đối với anh ta dường như là một cái gì đó hoàn toàn tách biệt với chính anh ta.
(Xem: 1399)
Nhân quả là một định luật tất yếu trong sự hình thành nhân sinh quan và vũ trụ quan qua liên hệ duyên khởi của cuộc sống con người, mà qua đó nhân quả được coi như là một luật tắc không thể thiếu được khi hình thành một xã hội nhân bản đạo đức.
(Xem: 1393)
Bất hạnh lớn nhất của Phật tử chúng ta là sinh ra vào một thời không có Phật. Một mất mát lớn, gần như không gì có thể thay thế. Hơn thế nữa, bất hạnh này đang trở thành một nỗi ám ảnhchúng ta không thể nào dứt bỏ trong cuộc hành trình dài, đơn độc qua bao vòng xoáy của kiếp người chúng ta không biết mình đang ở đâu và sẽ đi về đâu trong chuyến di này.
(Xem: 981)
Nhân ngày húy nhật của Hòa thượng Thích Trí Thủ, một trong những vị tông sư hoằng truyền luật học Phật giáo thời cận đại, tôi trích đoạn trong tác phẩm lịch sử của tôi đang viết chưa hoàn thiện, có nhắc đến công trạng của ngài, như dâng lên tấm lòng tưởng niệm đến bậc Long tượng Phật giáo.
(Xem: 1376)
Trúc Đạo Sinh, người họ Ngụy 魏, sinh ra[1] khi gia đình cư ngụBành Thành 彭城, nay là Từ Châu 徐州 phía Bắc tỉnh Giang Tô 江蘇. Nguyên quán gia đình trước ở miền Tây Nam, tỉnh Hà Bắc, sau chuyển về huyện Cự Lộc 钜鹿.
(Xem: 1291)
Nói về vấn đề “trước nhất”, Kinh Phạm Võng với nội dung cốt yếu giới thiệu về quan điểm của các phái ngoại đạo, chính là bộ kinh đầu tiên trong Trường Bộ.
(Xem: 1214)
Lý tưởng về một vị Bồ tát bắt nguồn từ Phật giáo Nguyên thủy và được phát triển hoàn thiện trong tinh thần Phật giáo Đại thừa.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant