Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới
Bài Mới Nhất

Hành Thiền Trong Khi Lâm Chung

23 Tháng Chín 201814:19(Xem: 7108)
Hành Thiền Trong Khi Lâm Chung

HÀNH THIỀN TRONG KHI LÂM CHUNG

 Dalai Lama

Nguyên bản: Meditating while dying

Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma

Anh dịch và hiệu đính: Jeffrey Hopkins, Ph. D.

Chuyển ngữ: Tuệ Uyển

-***-

 

Kiếp sống này biến mất rất nhanh chóng

Giống như thứ gì đó được viết trên mặt nước với một que cây

-ĐỨC  PHẬT-

 

-***-

 

Thi Kệ Số Tám

 

Xin cho chúng tôi phát sinh một tâm thức mạnh mẽ của đạo đức

Khi những yêu tố - đất, nước, gió, lửa – tan rã trong những giai đoạn

sức mạnh thân thể bị mất, miệng và mũi khô và co lại

Sức ấm rút lui, hơi thở hổn hển, và âm thanh khò khè nổi lên

 

-***-

 

Bảy thi kệ đầu được trình bày phù hợp với cả những hình thức của giáo lý nhà Phật, Kinh điểnMật điển, Mật điển liên hệ với một sự thực tập đặc biệt gọi là quán tưởng tự thân ở đây và bây giờ như một hiện thân của từ bithông tuệ với hình thể của một Đức Phật. Từ thi kệ số tám trở đi, sự trình bày chính yếu về những sự thực tập Mật điển, một cách đặc biệt từ loại Tantra Yoga Tối Thượng (Vô Thượng Du Già).

 

Việc diễn tả về sự chết trong dạng thức sự tan rã của thân và tâm và của bốn yếu tốđặc biệt trong Tantra Yoga Tối Thượng. Sau khi thụ thai một tiến trình của hình thành diễn tiến từ vi tế đến thô, nhưng vào lúc lâm chung có một sự tan rã từ thô đến tế. Những hiện tượng tan rã gồm có bốn yếu tố - đất (vật chất cứng của thân thể), nước (chất lỏng), lửa (sức nóng), và gió (năng lượng, chuyển động).

 

Cho dù ta sống hết tuổi thọ của mình hay không, thì tiến trình của sự chết vẫn liên hệ nhiều thời kỳ. Trong một sự chết đột ngột, ta đi qua những giai đoạn này một cách rất nhanh chóng, với một cơ hội nhỏ nhận thấy chúng; với những ai chết dần dần, thì có thể nhận ra và làm lợi ích cho những giai đoạn này. Những điềm lạ của sự chết, chẳng hạn như một sự thay đổi trong cung cách thở di chuyển đến lỗ mũi, những giấc mơ, và những dấu hiệu thể chất, có thể xảy ra thậm chí nhiều năm trước cái chết thật sự, mặc dù đối với những người bình thường thì những điều này thường xảy trong một hay hai năm trước khi chết. Những điềm lạ của sự chết kể cả việc trở nên ghê tởm với những thứ chung quanh ta, nhà cửa, bạn bè, và v.v… kết quả trong một nguyện ước đến nơi nào khác. Hay, ta có thể phát triển tham luyến quá lắm với những thứ mà ta đã có trước đây. Ta có thể chuyển từ khắc nghiệt sang hợp tác, hay một cung cách khác trước đây. Sự nhiệt tình của ta  có thể tăng hoặc giảm rõ rệt. Có thể có một sự thay đổi trong phong cách thể chất hay thái độ của ta. Bản chất sự đối thoại của ta có thể trở nên rất thô lỗ - việc chửi thề và v… - hay ta có thể nói lặp đi lặp lại sự chết. 

 

Khi tiến trình của sự chết thật sự bắt đầu, ta đi qua tám giai đoạn. Bốn giai đoạn đầu liên hệ đến sự tan rã của bốn yếu tố. Bốn giai đoạn sau liên hệ đến sự tan rã của thức vào trong trình độ sâu thẩm nhất của tâm, gọi là tâm linh quang. Hãy nhớ rằng, sự trình bày những giai đoạn của sự chết là một bản đồ của những thể trạng sâu xa của tâm vốn xảy ra khắp suốt trong đời sống hàng ngày và thường bị coi thường hoặc không ai thấy. Tám giai đoạn này diễn tiến rõ rệt theo trình tự khi lâm chung, đi ngủ, chấm dứt một giấc mơ, nhảy mũi, ngất xỉu và trong tình trạng khích động cực điểm - cực khoái, và trong trình tự ngược lại sau một tiến trình của sự chết hoàn toàn chấm dứt, cũng như khi thức giấc từ giấc ngủ, khi bắt đầu một giấc mơ, và khi nhảy mũi, ngất xỉu, và khi tình trạng khích động cực độ chấm dứt.

 

Tám giai đoạn được xác định bằng phương cách của sự toại nguyện trực quan mặc dù không thấy bằng mắt:

 

Thứ tự tiến tới

1-   Ảo giác

2-   Luồng khói

3-   Đom đóm

4-   Ngọn lửa của cây đèn dầu

5-   Tâm bầu trời trắng sống động

6-   Tâm bầu trời đỏ cam sống động

7-   Tâm bầu trời đen sống động

8-   Linh quang

 

Thứ tự ngược lại

1-  Linh quang

2-  Tâm bầu trời đen sống động

3-  Tâm bầu trời đỏ cam sống động

4-  Tâm bầu trời trắng sống động

5-  Ngọn lửa của cây đèn dầu

6-  Đom đóm

7-  Luồng khói

8-  Ảo giác

 

BỐN GIAI ĐOẠN ĐẦU TRONG THỨ TỰ TIẾN TỚI

SỰ TAN RÃ CỦA BỐN YẾU TỐ

 

Tổng quát thì các yếu tố thô hòa tan vào trong bốn yếu tố vi tế hơn. Khi năng lực của các yếu tố thô phục vụ như sự hổ trợ cho sự thoái hóa thức, thì các yếu tố vi tế trở nên rõ ràng hơn. Có tám giai đoạn, bốn giai đoạn đầu là: 

 

Giai đoạn 1: yếu tố đất thoái hóa và hòa tan vào yếu tố nước. Những khía cạnh rắn chắc của thân thể, chẳng hạn như xương, không còn có thể phục vụ như một khung sườn, hay nền tảng, cho thức; năng lực của những khía cạnh rắn chắc làm như vậy để hòa tan vào, hay được chuyển biến đến, các chất lõng của thân thể, chẳng hạn như máu hay đàm. Bây giờ năng lực của yếu tố nước hoạt động như cơ sở của thức trở thành rõ ràng hơn. Thân thể của ta trở thành mõng manh hơn một cách đột ngột và tay chân ta lỏng lẻo. Ta mất sức mạnh thể chất – sức sống và ánh sáng của thân thể bị giảm thiểu một cách căn bản, làm nó kiệt quệ. Sức nhìn của ta trở thành  đen tối và không rõ ràng; ta không còn thể mở mắt và nhắm ta được nữa. Ta có thể có một cảm giác như chìm vào trong đất hay dưới bùn, và ta có thể ngay cả kêu gọi , “Đưa tôi lên!” hay cố gắng vùng vẩy gượng lên, nhưng điều quan trọng là không chiến đấu; hãy duy trì sự tĩnh lặng trong một thái độ đạo đức. Những gì ta thấy trong tâm thức giống một ảo giác.

 

Giai đoạn 2: năng lực của yếu tố nước suy thoái và hòa tan vào trong yếu tố lửa – hơi ấm vốn duy trì thân thể - và năng lực của yếu tố lửa phục vụ như căn bản của thức được nâng cao. Ta không còn trải nghiệm những cảm giác của sung sướng hay đớn đau, hay ngay cả những cảm giác trung tính, được phối hợp với các cảm giácý thức. Miệng, lưỡi, và cổ họng khô qua việc mất nước dãi, và cặn bả hình thành trên răng. Những chất lỏng khác, chẳng hạn như nước tiểu, máu, chất lỏng tái tạo, và mồ hôi, bị khô cạn. Ta không còn có thể nghe những âm thanh, và các tiếng vo ve thông thường trong các lỗ tai dừng lại. Những gì ta thấy trong tâm giống như những luồng khói phun ra, hay khói dày đặc khắp phòng, hay khói dâng lên cuồn cuộn từ một ống khói.

 

Giai đoạn 3: năng lực của yếu tố lửa – suy thoái và hòa tan vào yếu tố gió – những luồng hiện tại của không khí, hay năng lượng, điều khiển các chức năng cơ thể khác nhau chẳng hạn như thở vào, thở ra, ợ hơi, khạc nhổ, nói năng, nhai nuốt, co duỗi tay chân, mở và khép miệng, cũng như nháy mắt, tiêu hóa, tiểu tiện, kinh nguyệt và xuất tinh. Hơi ấm của cơ thể tụt giảm, đưa đến sự bất lực trong tiêu hóa thực phẩm. Nếu ta đã hướng dẫn đời sống của ta không có đạo đức một cách vượt trội, hơi nóng thân thể tụ họp đi xuống từ đỉnh đầu đến tim, phần trên của thân thể trở nên lạnh trước, nhưng nếu ta đã sống một cách đạo đức ưu thế, hơi nóng tụ họp từ gót chân đi lên đến tim, và phần dưới cơ thể trở thành lạnh trước. Năng lực ngửi của mũi chấm dứt. Ta không thể chú ý đến các hành động và nguyện ước của bạn bè cùng người thân chung quanh ta, hay không nhớ tên của họ. Ta trải nghiệm việc thở khó khăn, thở ra trở thành dài hơn và dài hơn và thở vào sẽ ngắn hơn và ngắn hơn; cổ họng ta phát ra âm thanh khò khè hay thở hổn hển. Những gì chúng ta thấy trong tâm ta giống như hoa đốm, có lẽ bên trong làn khói, hay giống như tia lửa trong bồ hóng dưới đáy của một chảo sắt.

 

Giai đoạn 4: năng lực của yếu tố gió thô suy thoái và hòa tan vào thức. Lưỡi bắt đầu cứng và ngắn, gốc của nó biến thành màu hơi xanh.Việc trải nghiệm xúc chạm cơ thể không thể nữa, đối với hành động thân thể. Hơi thở qua các lỗ mũi dừng lại, nhưng có những trình độ vi tế hơn của hơi thở, hay gió, cho nên sự chấm dứt của hơi thở qua mũi không biểu thị việc hoàn tất tiến trình của sự chết. Những gì chúng ta thấy trong tâm giống như ngọn lửa của cây đèn bơ hay đèn sáp (hay như ánh sáng lập lòe phía trên cây đèn bơ hay đèn sáp). Thoạt tiên ánh sáng lập lòe giống như bơ hay sáp gần như cạn kiệt. Sau đó, khi những ngọn gió mà trên đó những nhận thức tinh thần lướt theo bắt đầu suy sụp, hiện tướng của ngọn đèn bắt đầu đứng lại.

 

Trong tổng quát, thân thể của một người được cấu thành bởi bốn yếu tố: tuy nhiên, qua những biến thể trong các kinh mạch và gió trong khuôn khổ này, thì những người khác nhau trải nghiệm những hiện tướng nội tại khác nhau trong tiến trình của sự tan rã. Đây là tại sao có những biến thể nhỏ khác nhau trong các sự giải thích về tiến trình này trong những Mật điển đặc thù được Đức Phật thuyết giảng, chẳng hạn như Bí Mật Tập Hội (hệ thống chính được giải thích trong quyển sách này). Thắng Lạc Kim Cang (Chakrasamvara), và Thời Luân Kim Cang (Kalachakra), cũng như trong những Mật điển nào đó của Trường phái Cựu dịch Phật giáo Tây Tạng, gọi là Nyingma. Những biến thể nhỏ này một cách chính yếu đến từ những khác biệt trong các kinh mạch trong thân thể và trong các làn gió và giọt của chất lỏng tinh hoa chảy qua  những kinh mạch đó. Vì những nhân tố nội tại này khác nhau trong từng cá nhân, cho nên những sự thực tập cũng hơi khác nhau. Thậm chí khi những nhân tố nội tại là giống nhau, nhưng những dấu hiệu của sự chết hiện lên trong tâm trong những cung cách khác nhau vì các hành giả du già đặt nhấn mạnh trên những điểm khác nhau trong thân thể.

 

Trong những giai tầng này ta cần một thái độ đạo đức vô ngại, vốn là nguyện ước được trình bày trong thi kệ này của Đức Ban Thiền Lạt Ma. Chúng ta là những chúng sanh bình thường dưới ảnh hưởng của sanh và tử cho nên chắc chắn có những xu hướng được thiết lập qua các kiếp sống của những hành vi tốt và xấu mà các kết quả của chúng chưa biểu hiện. Mỗi thời khắcchúng ta thực hiện các hành động được thúc đẩy bởi si mê là góp phần để sống trong vòng luân hồi. Những hành vi rất mạnh mẽ có thể đẩy tới không chỉ một mà nhiều kiếp sống trong vòng luân hồi. Gần thời điểm lâm chung, một trong nhiều khuynh hướng nghiệp lành và không lành này được ấp ủ và phục vụ như cơ sở cho toàn bộ kiếp sống tới; nhiều nghiệp khác thiết lập những phẩm chất của sự sống chẳng hạn như sức khỏe, tiềm năng, và sự thông minh. Do thế, tư tưởng của ta, thể trạng tinh thần của ta, gần thời điểm lâm chung là rất quan trọng. 

 

Ngay cả nếu hầu hết trong lúc sống ta thực hành thái độ đạo đức, thì một xu hướng phi đạo đức gần lúc lâm chung có thể nuôi dưỡng thiên hướng phi đạo đức mà tất cả chúng ta có. Thậm chí một âm thanh quấy rầy bởi một người nào đó ngồi xuống một vật quá cứng, có thể làm phát sinh sự bực tứcsân hận. Ngược lại, một người không thường quen thuộc nhiều với đạo đức có thể phát triển một tâm đạo đức mạnh mẽ lúc lâm chung, làm kích thích nhưng xu hướng nghiệp lực đạo đức và đưa đến một sự tái sinh tốt đẹp. Do thế, ta phải chăm sóc thật kỹ càng thời điểm lâm chung và phát sinh tối đa như có thể bất cứ loại thái độ đạo đức mà ta có thể biểu hiện được. Thật rất quan trọng rằng những người có mặt với sự lâm chung biết rằng tâm thức người lâm chung đang ở trong một tình trạng rất phức tạp; họ phải rất cẩn trọng không làm quấy rầy – nói năng lớn tiếng, khóc lóc, và những vấn đề cư xử thô tháo – thay vì thế, phải tạo ra một không khí hòa bình.

 

TOÁT YẾU QUÁN CHIẾU

 

1-   Vậy ta sẽ không ngạc nhiên bởi tiến trình lâm chung khi nó bắt đầu, hãy học hỏi những giai đoạn tan rã của bốn yếu tố và những dấu hiệu ngoại tại cùng lúc ấy, như cho biết ở trên, và những dấu hiệu nội tại, được diễn tả trong những thi kệ.

2-   Chăm sóc thời điểm lâm chung vì vậy những xu hướng tốt đẹp được nuôi dưỡng và được kích thích bởi những quan điểm đạo đức.

3-   Những điềm báo trước sự chết có thể xuất hiện trong một hay hai năm trước khi sự chết thật sự đến. Những điều này cảnh báo ta về nhu cầu để chuẩn bị, nhưng thật tốt hơn là hãy sẳn sàng trước khi ấy.

 

-***-

 

Thi Kệ Số Chín

 

Xin cho chúng tôi nhận ra phương thức bất tử của chúng sanh

Khi những hiện tướng sai lầm đủ thứ sợ hãi và kinh khiếp

Và trong ảo giác, làn khói, và đom đóm đặc thù xuất hiện

Và khung sườn của tám mươi nhận thức biểu thị chấm dứt

         

Khi bốn yếu tố tan rã, những hiện tướng đủ loại xuất hiện. Đôi khi ngay cả trước  khi mắt và tai chấm dứt thể hiện chức năng, thì những cảnh tượngâm thanh bất thường xuất hiện. Và luôn luôn, những ảo giác khác nhau xuất hiện tới ý thức. Thí dụ, những người bị đau khổ vì chứng bệnh suy nhược có thể thấy đám lửa khủng khiếp, tạo nên sự sợ hãi lớn. Những người khác trải nghiệm các ảo giác dễ chịu và ngay cả ngạc nhiêncảm thấy thoải mái. Những sự khác nhau như thế này đến từ từ những khuynh hướng được tạo thành bởi những hành vi đạo đứcphi đạo đức trong kiếp sống này và những kiếp sống trước. Những sự khác biệt này báo hiệu thể loại và phẩm chất của sự tái sanh sắp xảy ra, như cung cách mà phẩm chất của ánh sáng trên bầu trời trước khi mặt trời mọc báo trước thời tiết trong ngày.

 

Khi bốn yếu tố tan rã từng thứ một, thì những dấu hiệu bên trong của sự chết xuất hiện.Sự của hòa tan yếu tố đất vào nước sinh ra một hiện tượng giống như một ảo giác trong sa mạc; sự hòa tan của yếu tố nước vào trong lửa làm sinh ra một hiện tượng giống như sự phun khói từ một ống khói hay làn khói mõng lan tỏa khắp phòng; sự hòa tan của lửa vào gió tạo ra một hiện tượng giống như đom đóm lửa, hay như những tia lửa trong bồ hóng dưới đáy chảo để sấy khô ngủ cốc. (Sự hòa tan của yếu tố gió sẽ được thảo luận trong chương tiếp theo)

 

Những dấu hiệu đó – ảo giác, khói, đom đóm, và ngọn lửa cũng như bốn thứ được diễn tả sau đây – xuất hiện đến những ai chết từ từ. Chúng không xảy ra đối với những ai chết một cách đột ngột, chết trong tai nạn hay vì vũ khí.

 

TOÁT YẾU QUÁN CHIẾU

 

1-   Hãy nhận ra rằng những hiện tướng ảo giác, một số thậm chí ghê sợ và khủng khiếp, vốn có thể xảy ra trong lúc lâm chung qua nghiệp lực. Đừng bị xao lãng vì chúng.

2-   Hãy nghiên cứu ba hiện tướng đầu trong tám thứ ấy: ảo giác như ở trong sa mạc; khói phun từ ống khói hay làn khói mõng lan tỏa khắp phòng; đom đóm lửa, hay những tia lửa trong bồ hóng dưới đáy chảo.

 

-***-

 

Thi Kệ Số Mười

 

Xin cho chúng tôi phát sinh sự tỉnh thứcquán chiếu mạnh mẽ

Khi yếu tố gió bắt đầu hòa tan vào thức

Và sự tương tục của hơi thở bên ngoài chấm dứt,

các hiện tướng thô nhị nguyên tan rã,

Và một hiện tướng như ngọn đèn bơ cháy ló dạng.

 

Thức được định nghĩa như thứ vốn trong sánghiểu biết. Sự trong sáng trong ý nghĩa kép là bản chất tự nhiên của nó là rõ ràng và nó chiếu sáng, hay phát giác, giống như ngọn đèn dầu xua tan bóng tối vì thế các đối tượng có thể được thấy. Thức cũng hiểu biết đối tượng trong ý nghĩa rằng tối thiểunhận biết chúng, ngay cả khi nó không biết chúng một cách chính xác.

 

Thứcđược cấu thành bởi những thời khắc, thay vì những tế bào, các nguyên tử, hay những hạt. Trong cách này thức vật chất có những bản chất khác biệt một cách căn bản, và do vậy, chúng có các nhân chính yếu khác biệt. Những thứ vật chất có các thứ vật chất khác như những nhân chính yếu của chúng (được gọi như vậy vì chúng sản sinh thể chất, hay thực thể căn bản, của hệ quả), bởi vì phải có một sự phù hợp trong căn bản tự nhiên giữa nhân chính yếu và quả chính yếu. Thí dụ, đất sét là nhân chính yếu của một chậu bằng đất. Nguyên nhân chính yếu của một tâmphải tự chính nó là điều gì đó vốn trong sánghiểu biết – một thời khắc trước của tâm. Do vậy, bất cứ thời khắc nào của thứcđòi hỏi một thời khắc trước của thứccho nhân chính yếu của nó, vốn có nghĩa là phải có một sự tương tục vô thỉ của tâm. Điều này là vấn đề một vòng vô thỉ của tái sanh được thiết lập qua lý luận như thế nào. Thêm nữa, nếu có một ký ức chính xác của sự tái sanh, thì đó là một dấu hiệu đầy đủ - không phải mọi người phải nhớ. Sự vắng mặt của những kiếp sống quá khứ và  tương lai chưa bao giờ được nhận thức một cách trực tiếp, trái lại có những trường hợp được chứng thực về một ý ức rõ ràng của những kiếp sống quá khứ. Mặc dù sự thật rằng thân thể lệ thuộc vào những điều kiện cho sự tăng và giảm của nó, nhưng thân thể được ban cho sự sống, và khi sự sống ấy bị buộc phải chấm dứt, thì nó nhanh chóng bị thối rữa và trở thành một xác chết. Bất chấp nó xinh và đẹp như thế nào đi nữa thì nó cũng biến thành một xác chết. Nếu ta phân tích sức sống vốn giữ cho thân thể này khỏi thối rữa, thì ta sẽ thấy rằng đó là tâm. Dĩ nhiên xác thịt được kết nối vớithứcđể giữ nó khỏi bị phân hủy. Sự tương tục của tâmnày là những gì tiến diễn đến kiếp sống tới.

 

Sự khác biệt trong bản chất giữa tâm và vật chất đòi hỏi những nhân chính yếu của chúng là khác nhau, nhưng điều này không có nghĩa rằng tâm và vật không tương tác lẫn nhau, vì chúng làm như vậy trong nhiều cách. Vật chất có thể là một điều kiện bổ trợ của tâm, chẳng hạn như khi vật chất vi tế bên trong con mắt hoạt động như một điều kiện bổ trợ với nhãn thức, hay khi một màu sắc hay một hình tướng hoạt động như một điều kiện bổ trợ với nhãn thức, hay khi thân thể của chính ta hoạt động như một sự hổ trợ, hay một căn bản của chính thân thức

 

Tương tự thế, thứctạo hình vật chất vì nó là các hoạt động của chúng ta, hay các nghiệp, được thúc đẩy bởi thức. Đó là cấu trúc của môi trường. Ảnh hưởng chung của các nghiệp của nhiều chúng sanh tạo thành chính hệ thống thế giớichúng ta sống. Cũng thế, theo Tantra Yoga Tối Thượngthứclướt trên gió là vật chất, mặc dù trong những hình thức vi tế nhất thì gió không được cấu thành bởi các hạt. Do bởi sự liên đới gần gũi giữa gió và tâm như vậy cho nên chúng là một thực thể bất phân, một chúng sanh Giác Ngộ có thể biểu hiện một thân với gió vi tế như nhân chính yếu của nó, một thân vượt khỏi những hạt vật chất như trong trường hợp thọ dụng thân (viên mãn báo thân) của một Đức Phật ở cõi Cực Lạc.

 

Việc áp dụng giáo lý về các nhân chính yếu và những điều kiện bổ trợ cho sự thụ thai, chúng ta có thể thấy rằng vật chất của cha và mẹ - noãn châu và tinh trùng – hoạt động như những nhân chính yếu của thân thể của đứa bé và hoạt động như những điều kiện bổ trợ của tâm. Thời khắc cuối cùng của thứccủa đứa bé trong kiếp trước của nó hoạt động như nhân chính yếu của thứcvào thời điểm thụ thai và như một điều kiện bổ trợ của thân thể. Giống như ở trình độ thô của thân thể - ngay cả phôi thai – được xem như sự hổ trợ vật chất cho thức, cho nên gió mà trên đó thứccưỡi đi, giống như một kỵ mã trên lưng ngựa, là một thực thể vật chất hổ trợ chothức. Mặc dù thứccó thể tách rời khỏi thân thể vật chất, như nó làm khi chúng ta đi từ kiếp sống này đến kiếp sống khác, nhưng thức không bao giờ có thể tách rời khỏi trình độ vi tế nhất của của gió (phong đại).

 

Tôi không nghĩ rằng gió rất vi tế, hay năng lượng, có thể được xếp loại như một trong bốn yếu tố - đất, nước, lửa và gió – vì nó vượt khỏi những hạt vật lý. Gió rất vi tế là một khía cạnh chuyển động của gió rất vi tế; nó là cùng thực thể như tâmtương ứng của nó. Thật khó để phân tích gió rất vi tế và tâmvới những khí cụ khoa học; tuy nhiên, có thể phát hiện một cách khoa học sự hiện diện của gió rất vi tế và tâmtrong những trường hợp của sự chết lâm sàng trước khi thứcxuất ra khỏi thân trong khi cơ thể vẫn không phân hủy. Một ít nhà khoa học đã mang một số máy móc đến bệnh viện của chúng tôi, nhưng trong khi họ ở đó, không có ai chết, và rồi khi những người dày dạn kinh nghiệm tâm linh qua đời, thì các máy móc lại không sẳn sàng!

 

Khi gió hay năng lượng mà trên đó nhiều trình độ các loại của thứccưỡi lên, trở nên rất yếu ớt và hòa tan một cách trọn vẹn hơn vào trong thức, thì những trình độ vi tế hơn và vi tế hơn của tâmbiểu hiện. Vào lúc bắt đầu của giai đoạn bốn, khi các làn gió phục vụ như những khung sườn của nhiều thái độ bắt đầu tan rã, thì ở đó xuất hiện đến tâm một hình ảnh như ngọn lửa của cây đèn bơ hay đèn sáp, thoạt tiên nhấp nháy và rồi ổn định. Hơi thở bên ngoài chấm dứt. Thế giới nói chung xem điều này như thời điểm của sự chết mặc dù nó thật sự đến sau đó. Ở giai tầng này, những trình độ thô của hiện tướng của chủ thể và đối tượng như xa cách và bị chia cắt thành những thực thể tan rã; mắt không thấy các hình sắc hiển thị, tai không nghe các âm thanh, mũi không cảm thấy mùi hương, lưỡi không cảm giác các vị nếm, và thân thể không cảm nhận xúc chạm đối tượng. Bản chất trong sánghiểu biết của tâmnổi lên rõ ràng.

 

Nếu ta có thể chánh niệm lúc chết, việc nhận ra những dấu hiệu của các giai đoạn tan rã và hòa tan, việc duy trì sự tự quan sát nội tâm đủ để cố gắng ở bất cứ trình độ nào của đạo đức mà ta biết, thì sự thực hành của ta sẽ rất mạnh mẽ. Ở mức độ tối thiểu, nó sẽ ảnh hưởng một cách tích cực kiếp sống tới của ta.

 

TOÁT YẾU QUÁN CHIẾU

 

1-   Mặc dù tâm và vật chất có những nhân chính yếu khác biệt, nhưng chúng tương tác nhau trong nhiều cách.

2-   Sau ba dấu hiệu nội tại của ảo giác, làn khói, và đom đóm, đi đến giai đoạn nội tại thứ tư, vốn giống như ngọn lửa của cây đèn bơ hay đèn sáp, mới đầu nhấp nháy và rồi ổn định.

3-   Mặc dù ở thời điểm này hơi thở bên ngoài qua mũi đã dừng và không còn phản ứngý thức đến sự kích thích bên ngoài, nhưng người ấy chưa chết. Thật hữu ích nếu thân thể không bị quấy rầy cho đến khi sự chết hoàn toàn xảy ra.

4-   Việc duy trì chánh niệm, và sự tự quan sát nội tâm vốn giúp chúng ta nhận ra giai đoạn nào của tiến trình nội tại đang xảy ra có thể thúc đẩy cho việc thực hànhảnh hưởng đầy năng lực cho một sự tái sanh tích cực.

 

-***-

 

Ẩn Tâm Lộ , Sunday, August 26, 2018

 

-***-

                                           

HƯỚNG DẪN VỀ SỰ CHẾT ĐỂ SỐNG TỐT ĐẸP HƠN

Nguyên bản: Advice on Dying and Living a Better Life

Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma 

Anh dịch và hiệu đính: Jeffrey Hopkins, Ph. D.

Chuyển ngữ: Tuệ Uyển

 

MỤC LỤC

01- Tỉnh thức về sự chết
02-  Giải thoát khỏi sự sợ chết
03-  Chuẩn bị cho sự chết
04-  Loại trừ những chướng ngại đến cái chết có lợi

05- Thành tựu những điều kiện thuận lợi cho thời điểm lâm chung
06-  Hành thiền trong khi lâm chung
07-  Cấu trúc bên trong
08-  Linh quang của sự chết
09-  Phản ứng với tình trạng trung ấm thân
10-  Đón nhận một sự tái sanh tích cực
11-  Thi kệ quán chiếu hàng ngày

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 19666)
Từ bi là một phản ứng của tâm thức khi nó không thể chịu đựng nổi trước những cảnh khổ đau của người khác và phát lộ những ước nguyện mãnh liệt...
(Xem: 15452)
Qua tinh thần kinh Hiền Nhân, chúng ta nhận ra một cái nhìn về đạo đức Phật giáo trong việc ứng xử giữa người với người, là một bài học quý giá...
(Xem: 23088)
Số đông quần chúng cần một thời gian dài mới quen thuộc với ý niệm về tái sinh. Tôi cũng đã trải qua nhiều giai đoạn trong tiến trình đưa đến sự xác tín vào tái sinh.
(Xem: 23363)
Con đường tâm linhchúng ta đang cùng nhau tiến bước có vô số chướng ngại, đầy sỏi đá chông gai, chúng ta cần nắm chắc tay nhau...
(Xem: 17390)
Năm uẩn của chúng ta -- thân thể, cảm giác, nhận thức, thúc đẩy, thức: chúng là đất sét mà chúng ta nhào nặn và tạo hình qua sự thực tập thành một vị bồ tát...
(Xem: 15584)
Giải thoát sanh tử không phải là hiện đời không chết, không phải là sống mãi ở vị lai, mà là những khổ sanh tửvị lai không còn sanh khởi nữa...
(Xem: 21694)
Bàn về các pháp thế gian, Phật Pháp không bao giờ được dùng để thực hành với động cơ đem ra buôn bán nhằm mang lại danh tiếng hay tài bảo cho một cá nhân nào đó.
(Xem: 37781)
Bộ Mật Tông - Gồm có 4 tập - Soạn giả: Thích Viên Đức
(Xem: 21888)
Các khoa học gia ngày nay trên thế giới đang có khuynh hướng chú trọng vào chế độ dinh dưỡng lành mạnh lấy chất bổ dưỡng từ nguồn thức ăn do thực vật đem lại...
(Xem: 23071)
Đối tượng nghiên cứu của xã hội học là con người, trong khi đó, xã hội học Phật giáo có những bước nghiên cứu xa hơn không chỉ nói về con người mà còn đề cập đến các loài hữu tình khác...
(Xem: 21164)
Giác ngộ là sự hiểu biết đúng như thật; giải thoát là sự chấm dứt mọi phiền não khổ đau. Chỉ có sự hiểu đúng, biết đúng mới có sự an lạchạnh phúc...
(Xem: 28282)
Mục đích giáo dục của đức Phật là làm thế nào để đoạn trừ, hay tối thiểu làm giảm bớt những khổ đau của con người, đưa con người đến một đời sống an lạchạnh phúc...
(Xem: 32384)
Cho đến nay Phật giáo đã tồn tại hơn 2.500 năm, và trong suốt thời kỳ này, Phật giáo đã trải qua những thay đổi sâu xa và cơ bản. Để thuận tiện trong việc xem xét, lịch sử Phật giáo có thể được tạm chia thành bốn thời kỳ.
(Xem: 25012)
Với đạo Phật qua thời giankhông gian giáo thuyết của Phật vẫn không mai một mà còn được truyền bá ngày càng sâu rộng. Bởi lời Phật dạy là một chân lý muôn đời...
(Xem: 34545)
Trong suốt cuộc đời hóa độ, số người qui hướng về đức Thế Tôn nhiều đến nỗi không đếm hết được; riêng chúng đệ tử xuất gia, cả tăng lẫn ni, cũng phải hàng vạn.
(Xem: 22779)
ĐẠO PHẬT VỚI CON NGƯỜI, cống hiến con người một phương châm giải thoát chân thật, đem lại sự ích lợi cho mình, cho người và kiến tạo một nền tảng hòa bình vĩnh viễn...
(Xem: 27535)
Khi đối diện với việc cầu nguyện, chúng ta thường có nhiều nghi vấn. Nghi vấn đầu tiên là cầu nguyện có kết quả không?
(Xem: 31145)
Ít người muốn đối diện với sự thật là các ý nghĩ và cảm nhận của họ đều vô thường. Tuy nhiên, một khi đã biết được như thế rồi thì ít ai có thể phủ nhận sức mạnh của sự thật này...
(Xem: 13502)
Người ta luôn hỏi câu này, Phật đã đi đâu và hiện nay ngài đang ở đâu? Đây là một câu hỏi rất khó trả lời cho những ai không có một sự tu tập về đời sống tâm linh.
(Xem: 24942)
Cư sĩ sống trong lòng dân tộc và luôn luôn mang hai trọng trách, trách nhiệm tinh thần đối với Phật Giáo và bổn phận đối với cộng đồng xã hội, với quốc gia dân tộc.
(Xem: 27628)
Chúng tôi viết quyển sách này cho những người mới bắt đầu học Phật. Bước đầu tuy tầm thường song không kém phần quan trọng, nếu bước đầu đi sai, những bước sau khó mà đúng được.
(Xem: 21935)
Người cư sĩ tại gia, ngoài trách nhiệm và bổn phận đối với gia đình, xã hội còn có nhiệm vụ hộ trì Tam Bảo. Cho nên trọng trách của người Phật Tử tại gia rất là quan trọng...
(Xem: 20643)
Trước khi vào nội dung đề tài lần này thì có một nghi vấn đã được đặt ra như sau: "Mục tiêu của đạo Phật vốn là để giải thoát hành giảchúng sinh khỏi đau khổ luân hồi...
(Xem: 22130)
Đạo Phật đã hình thành và phát triển hơn 2500 năm, cho đến nay, tôn giáo này đã đang được sự chú ý nghiên cứu ứng dụng của các nhà khoa học.
(Xem: 26939)
Trong Đường Xưa Mây Trắng chúng ta khám phá ra Bụt là một con người chứ không phải là một vị thần linh. Đó là chủ tâm của tác giả...
(Xem: 23985)
Để hỗ trợ cho việc phát triển và thực thi tâm hạnh từ bi, việc chủ yếu là phải vượt qua những chướng ngại. Nơi đó, hạnh nhẫn nhục đóng vai trò quan trọng...
(Xem: 21747)
Sự hiểu biết về sự vật hiện tượng thông thường đơn thuần chỉ là trí tuệ thế gian. Liệu loại trí tuệ này có thực sự giúp ta tiến bước trên con đường giác ngộ hay không...
(Xem: 14630)
Đức Phật là vị A-la-hán đầu tiên. Các vị A-la-hán đệ tử của ngài đều giống ngài và các vị Bồ-tát ở chỗ sau khi chứng đạt giải thoát, tiếp tục cứu độ nhân loại...
(Xem: 22983)
Chết là một phần tự nhiên của sự sống, mà tất cả chúng ta chắc chắn sẽ phải đương đầu không sớm thì muộn. Theo tôi thì có hai cách để xử với cái chết trong khi ta còn sống.
(Xem: 23870)
Ðức Phật là một chúng sanh duy nhất, đặc biệt Ngài là nhà tư tưởng uyên thâm nhất trong các tư tưởng gia, là người phát ngôn thuyết phục nhất trong các phát ngôn viên...
(Xem: 20938)
Tâm giác ngộ còn được gọi là Bồ đề tâm (Bodhicitta). Trong tiếng Phạn, “citta” là tâm và “Bodhi” là giác ngộ. Bodhicitta có thể được dịch là tâm hiểu biết hoặc tâm chứa đầy hiểu biết.
(Xem: 14084)
Nghiệp một phần được biểu hiện qua quy luật nhân quả. Những gì chúng ta đang trải qua là kết quả của các nghiệp nhân do chính ta đã tạo trước kia.
(Xem: 19804)
Có rất nhiều loại cảm xúc khác nhau, và chúng đều là sự phóng chiếu của tâm. Các cảm xúc vốn không tách rời khỏi tâm, nhưng vì chúng ta chưa nhận được bản chất tâm...
(Xem: 22351)
Nền tảng những lời dạy của Đức Phậtphật tính. Và cũng do phật tínhĐức Phật đã ban cho những lời giảng. Mọi chúng sinh đều có khả năng để hoàn thiệnđạt được giác ngộ.
(Xem: 13965)
Trong tâm của chúng ta, nước là do ái mà hiện tướng. Nước là thứ đi xuống, chảy xuống, chứ không bao giờ chảy lên. Hễ có sân, ghét, bực bội thì có lửa, phực lửa bật ra...
(Xem: 27894)
Để hiểu Đạo Phật là gì? Ta hãy gạt mọi thiên kiến chỉ cần tìm sâu vào nguồn giáo lý cao đẹp ấy, một nền giáo lý xây dựng trên sự thật để tìm hiểu sự thật, do đức giáo chủ Thích Ca Mâu Ni sáng lập... HT Thích Đức Nhuận
(Xem: 22667)
Tái sinh và nghiệp là những vấn đề liên quan đến nhau gắn liền với mỗi cuộc đời. Mỗi khoảnh khắc là sự nối tiếp của khoảnh khắc trước đó...
(Xem: 28048)
Bởi vì niềm hạnh phúc và chính sự tồn tại của chúng ta là kết quả của sự giúp đỡ bảo bọc của mọi người, chúng ta phải phát huy thái độ cư xử tốt đẹp của mình đối với mọi người xung quanh.
(Xem: 10900)
Nếu chúng ta sống với tâm hồn vô tư, biết vận dụng thời gian vào những việc làm có ích, quảng kết thiện duyên, tất nhiên thời gian đó là thời gian hữu ích phú quý.
(Xem: 28362)
Hai mươi bốn bài pháp thoại trong quyển sách này được giảng theo tinh thần của Kinh Đại Bát Niết Bàn, chú trọng vào sự thực hành nơi bản thân, 'xem Pháp là nơi nương trú, là hải đảo của chính mình".
(Xem: 31413)
Trong khi Đức Phật tạo mọi nỗ lực để dẫn dắt hàng đệ tử xuất gia của Ngài đến những tiến bộ tâm linh cao cả nhất, Ngài cũng nỗ lực để hướng dẫn hàng đệ tử cư sĩ tiến đến sự thành công...
(Xem: 25999)
Tu họchành trì giáo pháp của Phật dạy là dấn bước vào một cuộc chiến đối kháng giữa hai lực lượng tiêu cực của nội tâm. Hành giả cần truy cầu để khai trừ mặt tiêu cực...
(Xem: 14808)
"Người ta không bao giờ tắm hai lần trên một con sông" triết gia Hy Lạp cổ đại Hêraclitôxơ đã nói như vậy cách đây 2.500 năm.
(Xem: 27940)
Trong phần thứ nhất, Đức Đạt-Lai Lạt-Ma giảng về Bồ-đề tâm và cách tu tập của những người Bồ-tát. Trong phần thứ hai, Ngài giảng về Triết lý của Trung Đạo.
(Xem: 7313)
Phật GiáoTâm Lý Học Hiện Đại do ban biên tập của Bồ Đề Học Xã biên soạn, là một tài liệu giá trị cho những ai muốn tìm hiểu sự khác và giống giữa Phật PhápTâm lý Học Trị Liệu Tây phương.
(Xem: 25200)
Phật Pháp là một hệ thống triết họcluân lý truyền dạy con đường duy nhất dẫn đến Giác Ngộ, và như vậy, không phải là một đề tài để học hỏi hay nghiên cứu suông...
(Xem: 20623)
Hễ nói đến Giáo pháp của đức Phật, chúng ta không thể không nói đến pháp Duyên khởi hay nguyên lý Duyên khởi (Pratìtyasamutpàsa).
(Xem: 21024)
Sách này có hai phần: Đạt-lại Lạt-ma tại Harvard, bao gồm các khóa trình được thực hiện tại đại học Harvard, được giáo sư Jeffrey Hopkins dịch từ Tạng sang Anh ngữ...
(Xem: 12159)
Thực tế, Đức Phật xác nhận rằng cả nữ và nam có một cơ hội bình đẳng và khả năng để thực hành giáo pháp và để thành đạt mục tiêu tu tập.
(Xem: 11817)
Mục đích của Ðạo Phật là giải thoátgiác ngộ, và chỉ có trí tuệ mới là phương tiện duy nhất đưa loài người đến bờ giải thoátgiác ngộ.
(Xem: 12705)
Bồ Tát Đại Thế Chí tay cầm cành hoa sen màu xanh. Hoa sen tượng trưng cho sự thanh khiết trong sạch, không dính danh lợi thế gian, có sức mạnh tự tại...
(Xem: 26478)
Nếu Đạo đức Phật giáo là một nếp sống đem lại hạnh phúc an lạc, nếp sống ấy cũng là một nếp sống đề cao cho con người vào một vị trí tối thượng...
(Xem: 12974)
Theo Luận Ðại thừa khởi tín, Nhứt Tâm có hai tướng: (1) tướng Chân như, chỉ riêng về phần thể tánh chơn tâm thanh tịnh; dụ như "tánh trong sạch" của nước...
(Xem: 26868)
Qua sự huân tậpảnh hưởng của tam độc tham, sân, si, ác nghiệp đã hình thành, thiết lập những mối liên kết với tâm thức qua những khuynh hướng có mục tiêu.
(Xem: 32661)
Acarya Nagarjuna (A Xà Lê Long Thọ) giữ một địa vị hầu như vô song trong hàng các bậc Thánh Phật giáo trình bày xiển dương lời dạy của Phật Thích Ca Mâu Ni cho lợi lạc của thế giới.
(Xem: 31461)
Bố thí là hạnh đầu tiên trong sáu hạnh của Bồ Tát. Nguyên âm chữ Phạn là Dàna có nghĩa là sự cho, dịch sang tiếng Hán Việt là Bố thí.
(Xem: 32400)
Bát Chánh Đạo rất dễ nhớ, nhưng ý nghĩa của chúng thâm sâu và đòi hỏi một sự hiểu biết về nhiều lãnh vực liên quan trong giáo lý của Đức Phật.
(Xem: 12909)
Có nhiều loại giác ngộ, nhưng bản chất của giác ngộ thì chỉ có một, đó là phá vỡ bức tường ngăn ngại của vô minh để ánh sáng của tự tánh, Phật tánh được dịp bùng lên.
(Xem: 12057)
Lời dạy của đức Phậtpháp môn phương tiện, chứ không phải là chân lý. Vì vậy, học Phật là học pháp môn để tu tập, để chuyển hóa tâm thức, lời nói...
(Xem: 17362)
Không gian nhận thức bị giới hạn, vì thế nó hữu hạn. Khi bạn ngồi trong lớp học, không gian nhận thức bị bao bọc bởi các bức vách, nền nhà và trần nhà.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant