Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới
Bài Mới Nhất

Lắng lòng từ những tiếng “dạ” được nghe ở cửa thiền

21 Tháng Sáu 201909:01(Xem: 3047)
Lắng lòng từ những tiếng “dạ” được nghe ở cửa thiền

Lắng lòng từ những tiếng “dạ” được nghe ở cửa thiền

Phật tử, tôi tâm đắc phần thuyết giảng về ái ngữ của Thiền sư Thích Nhất Hạnh và Sư Ông nơi thiền viện tôi quy y ngũ giới HT Thích Thanh Từ, rất hay. Thân, khẩu, ý - khái quát đường tu từ thời cổ xa xưa của Đức Chí Tôn khiến hậu thế chỉ có biết ngưỡng mộ kính phục.

Cuộc sống đang hồi bộn bề vàng thau; chuyện ngôn từ giao tiếp, thậm chí ngôn ngữ viết hàn lâm hay hành chính, sư phạm, báo chí… cũng nhiều soạn khiến ai quan tâm nhói lòng hoài.

Tôi có đúng 4 năm trong làm thành viên trong một câu lạc bộ điểm báo thuộc ban công tác bạn đọc báo Tuổi Trẻ TP. HCM, cũng tròn 208 bài điểm báo tuần. Hàng ngày đọc các báo in và báo điện tử để nắm bắt tin tức để góp ý cho công tác biên tập dưới góc nhìn người đọc, đề xuất đề tài hay cung cấp thông tin thô. Nghiệp giáo làng khiến thói quen bắt lỗi cứ như với môn tập viết hay chính tả tiểu học: bảng điểm báo nào tôi cũng lít chít kể ra lỗi câu cú chính tả hoàn toàn có thể khiến người tổng hợp và đọc phiền lòng. Những hạt sạn sơ đẳng vỡ lòng phát hiện được khi đã qua mấy vòng biên tập chuyên nghiệp của một nhật báo  hàng đầu và ký tên các cây bút ít ra có một bằng cử nhân!

Ngôn ngữ sinh hoạt cũng vào hồi ngổn ngang phiền não lắm, người ta vô tư sử dụng tràn ngập những thô từ xấu để giao tiếp nơi công cộng khiến ai nhạy cảm dễ tổn thương ức chế khi nhấp vội tách cà phê - vị đậm đà cafe không bù được sự chịu đựng thần kinh do một núi câu tục tỉu phải nghe trong quán xá. Tôi nghĩ không có mỗi mình buồn về chuyện này, trên báo người ta cũng viết nhiều.

 

Trả ngôn ngữ về với ngôn ngữ

Trả ngữ ngôn về lại cho ngữ ngôn, về với sự tôn nghiêm, cần thiết của chính nó, về với chổ đứng của thật ngữ, chánh ngữ, về với sự thiết yếu, truyền tải thông điệp đong đầy yêu thương trí tuệ, lòng vị tha, sự thanh thoát cao tột của tâm linh. Trả ngôn ngữ về với bản chất đích thực mà nó đã có, đã từng trú ngụ, đã từng yên vị, trả về với thuở ban đầu, nguyên ngữ, cái tâm thanh tịnh, không có sự dẫn đưa của vô minh, không có sự lôi kéo của ý thức xen vào gây rối, lũng đoạn, những phiền não bế tắc, trả về với chổ đứng nguyên thủy, nơi không có vọng niệm chen vào lôi kéo, không có cảm xúc thường tình nhảy vào tước đoạt, một sự tỉnh lặng tuyệt vời mà không ngôn ngữ nào đủ thẩm quyền để diễn tả. Một sự bình yên cao tột, không đến từ ngôn từ mời gọi, một sự vắng lặng chơn chất, dung dị vượt lên cao, trên những đỉnh cao lồng lộngý thức không bao giờ đuổi kịp.

Tự học qua kênh internet, tôi dõi theo bài giảng của một Giáo sư Tiến sĩ và ngỡ ngàng khi phải nghe vô số câu cứ không khác trong quán cà phê vỉa hè quê nhà, vị giáo sư khả kính cứ vô tư rủa xả trên bục giảng trước thính chúng trực tiếp và online, đụng đến phụ nữ và những tế nhị mà ngay giới thất học cũng ngại.

Phật tử, tôi tâm đắc phần thuyết giảng về ái ngữ của Thiền  sư Thích Nhất Hạnh và Sư Ông nơi thiền viện tôi quy y ngũ giới, HT Thích Thanh Từ, rất hay. Công dụng vi diệu của ngữ dù viết hay nói bất khả tư nghị, như thuốc cứu người hay giết người tùy duyên. Thân - khẩu - ý, sự khái quát đường tu từ thời cổ xa xưa của Đức Chí Tôn khiến hậu thế chỉ có biết ngưỡng mộ kính phục. Quan hệ thân khẩu ý là logic biện chứng và chủ đạo trong mỗi sinh thể người.

Làm truyền thông phật giáo, tôi có duyên đi một số cảnh tự và vinh dự được nghe pháp từ các bậc tu sĩ Phật giáo các vùng miền. Dư vị lắng đọng nhiều, đan xen, duy tiếng "dạ" từ các bậc xuất gia mà tôi nhận được thực  khó quên. Có mấy kỷ niệm gần kể lại sẻ chia.

 

Ngôn ngữ học vô chừng, tinh tế. Tiếng Việt lại càng cao sâu, nội hàm trong vỏ từ vựng "dạ" vô cùng, không gói hết trong khái quát ở các từ điển. "Dạ" với người tu Phật giáo là thực tập và hành tập thực sự, thoát phàm, nhỏ mà không hề nhỏ. Ảnh: Giác Ngộ Online

Khi xách ba lô hành hương núi Sam cách nhà mấy trăm cây số, trong khuya khoắt trải nghiệm thanh âm đêm và cảnh thiền ở Chùa Hang (Phước Điền tự), ngắm mải miết đồng ruộng xanh rì bên dưới không xa biên giới Việt Nam - Campuchia, kênh Vĩnh Tế ghi dấu lịch sử mở cõi, chậm bước vào hang "nghe" lại thời sư bà Diệu Thiện khai sơn tạo tự ẩn mình trong đấy thiền định từ thời rất trẻ. Rồi vinh dự tôi được đảnh lễ nghe trao đổi của vị Thượng tọa trụ trì đời thứ 4 của cổ tự - Ngài Thích Thiện Tài có nhũ danh Lê Văn Thọ.

Câu chuyện về thiền phái Vân Môn, về bổn quán Chợ Lớn của Sư Bà và cũng là nơi sinh của Ngài...Về hành trang không lắng ở chiếc quạt thiền, quà vật hay kinh sách chi, chỉ ở tiếng "dạ" khiêm cung từ ái của bậc trụ  trì lúc tôi làm lễ từ giã. Tiếng “dạ” của bậc xuất gia hàng Thượng tọa coi sóc một cổ tự nơi ngọn núi thiêng, là Phó Ban Trị sự Phật giáo tỉnh An Giang, ngài "dạ" với một cư sĩ cộng tác công quả cho truyền thông Phật giáo sơ cơ; tiếng dạ của khiêm cung và công hạnh tu tập, của sự thoát ly ngã mạnthông điệp từ ái... Quà ấy tôi mang về nâng niu hoài.

Dịp trước, trong dịp dự định đến Hội An tự ở Bình Dương dự học và tác nghiệp viết bài về tập huấn truyền thông Phật giáo cho Đông Nam Bộ & Tây Nguyên, tôi đã gọi điện xin phép với vị Đại đức Chánh thư ký Ban trị sự Phật giáo tỉnh Bình Dương trong ban tổ chức khóa học, nhưng không đủ duyên đến được. May mắn, tôi cũng viết được mẩu bài vụng về nhân khóa học; khi nhắn tin cảm ơnxin lỗi về chuyện không đến như đã trao đổi, tôi đọc hoài tin hồi đáp của vị Chánh thư ký, Thầy cảm ơn tôi và một tiếng "dạ". Thêm một kỷ niệm đáng giá.

Ngôn ngữ học vô chừng, tinh tế. Tiếng Việt lại càng cao sâu, nội hàm trong vỏ từ vựng "dạ" vô cùng, không gói hết trong khái quát ở các từ điển. "Dạ" với người tu Phật giáo là thực tập và hành tập thực sự, thoát phàm, nhỏ mà không hề nhỏ.

 

Thân, khẩu, ý - khái quát đường tu từ thời cổ xa xưa của Đức Chí Tôn khiến hậu thế chỉ có biết ngưỡng mộ kính phục.

Tôi cũng thường đi khám bảo hiểm y tế các bệnh mạn, ở Trung tâm y tế thị xã Giá Rai (Bạc Liêu) có một bác sĩ họ Lê cũng dạ với bệnh nhân! Thầy thuốc ở phòng khám cán bộ ấy khiến tôi ngỡ ngàng vì vui! Lần đầu trong đời tôi  được nghe âm thanh tuyệt vời ấy ở chốn thường bị kêu ca về tinh thần phục vụ. Có cần chi nhiều đầu, một giao tiếp thân áilịch sự bình thường như vốn có?

Đấy, những cảm xúc của tôi khi nghe tiếng "dạ" ở cửa thiền và "đời" khiến bài giảng về ái ngữ của các Sư Ông như thấm thía sinh động hơn nhiều, bộn bề về văn hóa giao tiếp, những tổn thương do “thô ngữ” vơi đi ...

Một tiếng "dạ" thôi, có khi là rất nhiều?

Muốn được giác ngộ ta phải chuyển hoá, làm mới tâm thứccon người của mình, phải thay đổi thói hư tật xấu, đoạn trừ vô minh, phiền não tham sân si, để cho trí tuệ phát khởi, bằng lòng với những gì đang hiện hữu, sống an nhiên với những gì đang có, đang tới, sẽ tới, phải tới, và nó phải được thành tựu từ một tâm hành an lạc chói sáng, cao tột, thánh thiện, để hoàn thành đại nguyện cứu mình và độ người.

Nguyễn Thành Công

 

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 7372)
Khái quát trên đủ thấy Ðại Tạng kinh Hán văn là một bảo vật vô giá của Phật giáo và chung cho cả nền văn hóa thế giới... HT Thích Thiện Siêu
(Xem: 7938)
Cũng giống như trong Phật giáo, vạn pháp không hiện hữu, chỉ có mối liên hệ của chúng là hiện hữu... Trịnh Xuân Thuận
(Xem: 9655)
Trên thực tế, tất cả giáo huấn của Đức Phật đều nhằm giúp chúng ta vượt qua những khó khăn trong cuộc sống. Phương pháp tiếp cận thật sự rất hợp lýthực tiễn.
(Xem: 22534)
Phật Giáo Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử của nó luôn luôn gắn liền với dòng sinh mệnh của dân tộc... Trần Tri Khách
(Xem: 16815)
Khi Đức Phật ra đời, Ngài đã chỉ bày rõ ràng, cặn kẽ cho người xuất gia cũng như người tại gia ở từng địa hạt một của tâm linh... HT Thích Như Điển
(Xem: 8439)
Đức Phật A Di Đà không tự làm cho tội của chúng sanh tự tiêu hủy, mà cảnh giới của Ngài là nơi những chúng sanh ấy có thể nương nào đó để tồn tạitiến tu thêm nữa... HT Thích Như Điển
(Xem: 10301)
Phương pháp chuyển hóa tâm thức của Đạo Phật không chỉ là một vấn đề niềm tin mà cũng là một niềm tin đạt đến được qua thiền phân tích... Đức Đạt Lai Lạt Ma
(Xem: 10431)
Sau khi dạy cho chúng ta hiểu khổ là gì và nguồn gốc của khổ, Đức Phật đã chỉ cho chúng ta con đường diệt khổ, tức là Bát Chánh Đạo...
(Xem: 11163)
Theo truyền thống tín ngưỡng của dân gian, có lẽ hình tượng 2 vị Thần TàiThổ Địa không xa lạ gì với người dân Việt Nam.
(Xem: 9807)
Phật giáo Mỹ sẽ phải phản ánh những nguyên tắc dân chủ, trong cái nghĩa “tự do và công lý cho mọi người”.
(Xem: 10465)
Muốn được giải thoát, trước hết chúng ta phải quan sát sự vật một cách thật cặn kẽ để có thể biết được và hiểu rõ bản chất thật sự của chúng.
(Xem: 12591)
Ý niệm về kinh liễu nghĩa và kinh không liễu nghĩa song hành với ý niệm về hai sự thật: Sự Thật Tương ĐốiSự Thật Tuyệt Đối.
(Xem: 8681)
Bản-thể-của-Phật còn gọi là Như Lai Tạng, Phật Tính, Pháp Giới, Chân Như... (tiếng Phạn là Tathagatagarbha), là một khái niệm quan trọng của Đại Thừa Phật Giáo.
(Xem: 19726)
Khi gọi là điều đạo đức, người ứng dụng hành trì sẽ cảm thấy có nhu cầu hướng tới, bởi điều đạo đức luôn mang đến hạnh phúc an lành cho con người.
(Xem: 20677)
Bát chánh đạocon đường tâm linh có khả năng giúp cho người phàm trở thành bậc Thánh. Trước hết là Chánh kiến, tức tầm nhìn chân chính...
(Xem: 21218)
Đọc Bát Đại Nhân Giác để trải nghiệm các giá trị cao siêu trong từng nếp sống bình dị, theo đó hành giả có thể tự mình mở mắt tuệ giác, trở thành bậc đại nhân...
(Xem: 13294)
Phật pháp ẩn tàng trong tất cả sự sự vật vật, và con đường giác ngộNhư Lai tuyên thuyết vốn dành cho tất cả chúng sinh có duyên được tiếp cận với đạo Phật.
(Xem: 10462)
Biết thân là huyễn mộng còn khó vứt bỏ huống hồ người chẳng giải ngộ. Nương vào lời Phật mà hành, tự ta mới có thể chuyển mệnh...
(Xem: 9447)
Sáu ba-la-mật là Bồ-tát hạnh. Bồ-tát hạnh gồm có hai sự tích tập: tích tập phước đức là làm lợi lạc cho người khác và tích tập trí huệ là xóa tan bóng tối vô minh...
(Xem: 26625)
Theo giáo lý đạo Phật, không ai có thể siêu độ cho ai, không ai có thể giải thoát cho ai, ngoại trừ chính cá nhân người đó.
(Xem: 10654)
Những Tỷ-kheo trong hội chúng bậc Thánh rõ biết “Đây là khổ”. Vì thấy rõ khổ nên nhàm chán, viễn ly, không tham danh vọng...
(Xem: 12032)
Trung quán tông luận phá mọi kiến giải về Thực tướng, không phải để phủ nhận Thực tướng mà để đưa đến Prajña (trí tuệ Bát-nhã)...
(Xem: 30730)
Đây là bộ sách trích lục những từ ngữ trong phần “Chú Thích” và “Phụ Chú” của bộ sách GIÁO KHOA PHẬT HỌC do chúng tôi soạn dịch...
(Xem: 14026)
Người Phật tử, dù là xuất gia hay tại gia đều không thể sống buông thả, phóng dật. Bởi lẽ, chúng ta nhận thức đời người là vốn quý, cuộc sống lại có hạn.
(Xem: 11038)
Môn Nhân minh học Phật giáo dạy chúng ta tư duy đúng đắn để có nhận thức đúng đắn, là chìa khóa của mọi thành công ở đời.
(Xem: 10999)
Ý thức sâu sắc của người Phật tử đối với tầm quan trọng thực tiễn của hiện tại khiến cho họ năng động hơn, tỉnh táo hơn, làm việc hết mình trong hiện tại.
(Xem: 11131)
Đạo Phật nhắc nhủ chúng ta, muốn giác ngộgiải thoát, đi theo con đường Phật chỉ bày thì phải đi, phải tu, chứ không thể nói suông được.
(Xem: 11534)
Tất cả Phật tử chúng ta hãy sống thiện như những cái cây có bộ rễ toàn hút những chất ngọt trong đất. Nhất định đời sống chúng ta sẽ an lạc hạnh phúc.
(Xem: 12629)
Để dạy Vô ngãVô phân biệt trong khi hành động theo cách phân biệt kỳ thị là không phù hợp lời nói với hành động.
(Xem: 23832)
Kiến thức là gì? Nó đã được thu thập hàng nghìn năm qua hằng bao kinh nghiệm, tích trữ trong trí não như kiến thức và ký ức. Và từ ký ức đó, tư tưởng (thought) phát sanh.
(Xem: 14797)
Hiện tại là giờ phút duy nhất mà mình có thể chọc thủng được bức màn thương đau, bức màn vô minh để có thể tiếp xúc được ngay với an lạc, với hạnh phúc, với tuệ giác.
(Xem: 11532)
Góp duyên để người xuất gia hoàn thành sứ mạng thiêng liêng đồng nghĩa với hạnh nguyện hộ pháp.
(Xem: 20123)
Nếu ai bị ái làm khổ thân mà diệt được thì gọi là cứu cánh, cứu cánh phạm hạnh, cứu cánh an ổn, cứu cánh vô dư (Niết-Bàn).
(Xem: 10517)
Trong các thứ hạnh phúc, được thực tập và sống theo lời Phật dạy là an vui, hạnh phúc lớn nhất. Nhờ đó, ta có được bình yên, hạnh phúc thật sự...
(Xem: 10298)
Muốn vô hiệu hóa cơn giận, trước khi nó bộc phát, Phật dạy ta hãy thường xuyên quán chiếu, xem xét sâu vào nội tâm để ta luôn tỉnh giác từng tâm niệm của mình.
(Xem: 12163)
Xin hãy đọc Kinh điển với tâm sáng suốt thanh tịnh, không vội tin chắc vào bất kỳ điều gì, mà phải nỗ lực thông qua sự hành trì thực nghiệm...
(Xem: 11400)
Sự thật về mọi sự là vô thường, khổ, vô tự tánh, vô ngã, giả hợp, như mộng, như huyễn được đạo Phật gọi là chân lý tuyệt đối, tối hậu (chân đế).
(Xem: 14194)
Cùng với chánh niệm thường trực, tàm và quý chính là hai nhân tố vô cùng quan trọng để mỗi người tự răn nhắc mình hướng thượng và thăng hoa.
(Xem: 11849)
Do định sinh trí huệ, dùng trí huệ này quán sát các pháp sẽ thấy biết như thật, quán sát vũ trụ vạn vật đúng như nó là, không sai sót mảy may.
(Xem: 24493)
Những gì Đức Phật dạy chúng ta, bằng hai con đường: tâm linh và khoa học con người sẽ đạt được cứu cánh giải thoát khỏi tất cả mọi ràng buộc...
(Xem: 12245)
Chúng ta phải cố gắng loại trừ tất cả những cảm xúc tiêu cực và phát triển những cảm xúc tích cực - vô hạn lượng - đặc biệt trong sự thực hành Phật Giáo...
(Xem: 22155)
Để thành tựu được lễ dâng y kathina, người thí chủ cần phải có sự hiểu về tấm y gọi là “Y Kathina” và nghi thức làm lễ dâng y kathina đến chư Tỳ khưu Tăng.
(Xem: 12465)
Đối với nhà Phật cho là con người ai cũng có Phật tánh, mà có Phật tánh tức là có tánh tốt.
(Xem: 12635)
Có thể nói, sự hiểu biết đúng đắn thuyết nhân quả nghiệp báo của đạo Phật sẽ tạo cho mỗi người một ý thức trách nhiệm rất cao đối với cá nhân mình và xã hội.
(Xem: 12536)
Đã là người đệ tử thì chúng ta phải tin và hành theo lời dạy của Phật, đó mới đúng là người đệ tử chân chánh, biết tôn sư trọng đạo, hiếu nghĩa trọn vẹn.
(Xem: 16711)
Có một thời gian Tôn-giả Đại Mục-kiền-Liên phụ trách trông coi việc dựng thiền-thất tại vườn Lộc-Dã; một hôm trong lúc Tôn-giả đang đi kinh hành trên khoảng đất trống...
(Xem: 13628)
Bất cứ một hiện tượng nào được phát sinh ra cũng đều phải nhờ vào một sự kết hợp của nhiều nguyên nhân và nhiều điều kiện...
(Xem: 12940)
Cách tốt nhất để vượt thắng những điều không may, hay những thứ xui xẻo hãy tự mình làm nên những công đứcthiền quán về tánh không...
(Xem: 13392)
Nghiệp báo của sự tàn phá môi trường được phản ánh trong cuộc thảm sát đẫm máu bạo tàn dòng họ Thích Ca (Sakyā) bởi lòng hiềm thù mê muội của vua Tỳ Lưu Ly...
(Xem: 12480)
Với người xuất gia, phẩm vị được khẳng định ở giới hạnh chứ không phải ở tuổi tác. Có thể đầu xanh tuổi trẻ nhưng vẫn được tôn trọng cung kính...
(Xem: 14354)
Lòng tin là không nghi ngờ, không thắc mắc, không do dự, trung thành, tín cẩn. Khi nói chuyện với một người, có khi chúng ta tin liền điều người ấy nói...
(Xem: 38296)
Sách này thâu kết lời giảng của đức Đalai Lama về bài kinh ngắn mang tựa đề Bát Nhã Tâm Kinh, một trong những bộ kinh Phật giáo Ðại thừa quý giá nhất.
(Xem: 14547)
Chi tiết nổi bật nhất của pho tượng là đôi chân không tréo vào nhau trong tư thế ngồi thiền mà lại có vẻ như buông lơi: một chân gập lại và một chân buông thõng.
(Xem: 14508)
Tất cả chúng ta đều có tiềm năng của sự thiện hảo. Thế nên, hãy nhìn lại chính mình để thấy tất cả những tiềm năng tích cực ở trong ta.
(Xem: 13951)
Nếu nền tảng đổi thay thì dĩ nhiên cái danh xưng đặt để cho nó cũng phải thay đổi. Vì vậy, không có một linh hồn thường hằng, bất biến...
(Xem: 14844)
Nghiệp là một quy luật tự nhiên và khách quan, vận hành hoàn toàn phù hợp với những hành động của chúng ta. Nghiệp tự thân nó là một quy luật nên không cần phải có người làm luật.
(Xem: 16426)
Buông bỏ có nghĩa là “Nếu tôi có được những thức ăn mà tôi thích thì rất tốt. Nếu không có nó thì cũng không sao...
(Xem: 29696)
Phật Pháp dạy chúng ta các phương tiện để tạo ra an lạc cho bản thân. Để đạt được một niềm an lạc nào đó, ta không phải lao lực, mà cần phải làm việc bằng tâm thức của mình.
(Xem: 16112)
Chỉ có bậc giác ngộ mới thấy biết chân thật mọi lẽ ở đời; chỉ có đức Phật mới thấy chúng sinh nào sinh đến đâu, trở lại làm người, sinh lên cõi Trời...
(Xem: 15437)
Tinh thần giác ngộgiải thoát của đức Phật không những chỉ có trong kinh điển Phật giáo Tiểu thừa mà có cả trong kinh điển Phật giáo Đại thừa.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant