JETSUN MILAREPA
GỬI LẠI TRẦN GIAN
Bản dịch: ĐỖ ĐÌNH ĐỒNG
37
NHIỆM VỤ CỦA CON SỐ
Sáu bài thơ sau đây được chọn để chứng tỏ sự quan tọng của những con số trong giáo lý của Milarepa. Tâm hồn người Ấn Độ được phú bẩm tính phân tách và xếp loại, điều này thường khiến độc giả Tây phương nản lòng. Chúng ta gặp nhiều thí dụ điển hình như thế trong bản văn này: hai công đức, ba mối triền phược, tám đường thế gian, v.v.. Nhưng đối với Milarepa, con số có một ý nghĩa siêu hình như đối với Aristotle; mỗi một số nguyên được giao phó một nhiệm vụ riêng trong sự cấu tạo vũ trụ, vai trò của số ba có một tầm quan trọng đặc biệt. Như trong mặc khải của đức Christ, Milarepa dạy nhất thể cũng là một thể ba ngôi.
Các đạo sư; Tilopa, Naropa và Marpa là ba:
ba người này là đạo sư của Mila.
Nếu ngươi thích ba đạo sư đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Đạo sư, thần giám hộ và nữ thiên thần là ba:
ba nơi này là nơi thờ phượng của Mila.
Nếu ngươi thích những nơi thờ phượng đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Phật, Pháp và Tăng là ba:
ba nơi này là nơi nương náu của Mila.
Nếu ngươi thích ba nơi nương náu đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Quán tưởng, thiền định và viên mãn là ba:
ba việc này là bài tập của Mila.
Nếu ngươi thích ba bài tập đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Núi khoáng thạch, núi tuyết trắng và núi đá đen là ba:
ba núi này là nơi thành đạt của Mila.
Nếu ngươi thích những nơi thành đạt đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Nai, sơn dương và cừu núi là ba:
ba con này là gia súc của Mila.
Nếu ngươi thích ba loài gia súc đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Mèo hoang, beo rừng và chó sói là ba:
ba con này là chó giữ cửa của Mila.
Nếu ngươi thích ba loài chó đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Sáo đen, gà rừng và diều hâu là ba:
ba con này là gia cầm trong sân của Mila.
Nếu ngươi thích ba loài gia cầm đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Mặt trời, mặt trăng và tinh tú là ba:
ba thứ này là ánh sáng của mắt Mila.
Nếu ngươi thích ba loại hào quang của mắt đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Quỷ, thần và ẩn sĩ là ba:
ba người này là láng giềng của Mila.
Nếu ngươi thích ba người láng giềng đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Khỉ, sóc và gấu là ba:
ba con này là bạn đùa giỡn của Mila.
Nếu ngươi thích ba người bạn đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Đại hạnh phúc, cảnh an lạc và siêu việt tư tưởng là ba:
ba cái này là nguồn an ủi của Mila.
Nếu ngươi thích ba nguồn an ủi đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Tầm ma, củ cải tía và bồ công anh là ba:
ba cây này là thực phẩm của Mila.
Nếu ngươi thích ba loại thực phẩm đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Nước đá tảng, nước băng hà và nước đất sét là ba:
ba thứ này là nước uống của Mila.
Nếu ngươi thích ba thứ nước đó,
hãy theo người áo vải che thân.
Hơi thở, thần lực và sinh lực là ba:
ba thứ này là y áo của Mila.
Nếu ngươi thích ba loại y áo đó,
hãy theo người áo vải che thân.
38
Ta ca tụng và tôn thờ bằng thân, khẩu, ý
dưới chân thầy, đại dịch giả Marpa,
là nơi cư ngụ tràn đầy mọi cần cầu và ước muốn
là núi cao đức hạnh huy hoàng.
Dẫn đạo, thiền định và an ủi: ba thứ này
gây nên đau khổ của phân chia.
Nếu ngươi muốn tựu thành vô phân biệt
ngươi biết thế nào là nhàn hạ ngu ngơ?
Tài sản, giàu sang và độ lượng: ba thứ này
gây nên triền phược sâu xa vào ba cõi (15).
Nếu ngươi muốn thoát dòng sông đau khổ
ngươi biết thế nào là dứt trọn mến yêu?
Tự dục, tự dối và lừa đảo, ba thứ này
gây nên sa đọa vào ba tuần địa ngục.
Nếu ngươi muốn được đường tự do thiên quốc
ngươi biết thế nào là tâm giữ thẳng ngay?
Giáo lý, tình bạn và tranh luận, ba thứ này
gây nên kiêu mạn, ghét ghen.
Nếu ngươi muốn cho lòng theo thánh đạo
ngươi biết thế nào lựa chỗ ngồi khiêm hạ?
Quê hương, địa vị và xem trọng dư luận, ba thứ này
phá hoại sự thiền định của hiền nhân.
Nếu ngươi muốn giữ gìn trí huệ
ngươi biết thế nào là bất sỉ hạ mình?
Chủ, tớ và môn đệ, ba thứ này
sinh ra sự nghiêm phạt cuồng điên.
Nếu ngươi muốn học hành cô tịch
ngươi biết thế nào là chủ tớ đều không?
Phù thủy, ảo thuật và ác ngữ, ba thứ này
gây hại cho cuộc sống hiền nhân.
Nếu ngươi muốn theo đuổi thánh đạo tối thượng
ngươi biết thế nào là hồng tước ôn nhu?
Bài hát về bảy phương thuốc chữa trị,
bảy nguyên nhân vi phạm thánh đạo này.
Lòng ngươi hãy bình minh đón nhận.
Hãy biết đạt tinh minh qua đức hạnh của mình.
39
Ôi, chúa, người dấu thần tính trong hình hài nhân thế
Hỡi dịch giả của những hạn từ khó dịch
Xin đảnh lễ người, ôi từ phụ Marpa.
Mặc dù con không phải là kẻ hát cho cảm quan nhóm lửa
Song vì người bảo: hát đi, hãy hát một bài
nên con hát bài tính bản nguyên vạn vật.
Sấm, chớp và mây phương nam là ba
Khi chúng đến, chúng đến tự trời cao
Khi chúng biến mất, chúng biến mất nơi trời cao.
Mống trời, sa mù và sương mù là ba
Khi chúng đến, chúng đến từ hư không
Khi chúng biến mất chúng biến mất nơi hư không.
Nhựa sống, hoa màu và trái cây là ba
Khi chúng đến, chúng đến từ trời cao
Khi chúng biến mất chúng biến mất nơi núi cao.
Rừng, hoa và lá là ba
Khi chúng đến, chúng đến từ lòng đất
Khi chúng biến mất chúng biến mất nơi lòng đất.
Sông, bọt nước và sóng là ba
Khi chúng đến, chúng đến từ biển sâu
Khi chúng biến mất chúng biến mất nơi biển sâu.
Ưa thích, ham muốn và ôm giữ là ba
Khi chúng đến, chúng đến từ tự thức
Khi chúng biến mất chúng biến mất nơi tự thức.
Tự tri, tự ngộ và tự giải thoát là ba
Khi chúng đến, chúng đến từ bổn tâm
Khi chúng biến mất chúng biến mất nơi bổn tâm.
Vô sinh, vô ngại và vô ngôn là ba
Khi chúng đến, chúng đến từ thực tại
Khi chúng biến mất chúng biến mất nơi thực tại.
Hiện tướng, nhận thức và ác niệm là ba
Khi chúng đến, chúng đến từ hiền nhân
Khi chúng biến mất chúng biến mất nơi hiền nhân.
Khi ma quỷ là màn ảo thuật của tâm
thì hiền nhân sẽ bị dối gạt nếu cho là có thực
Không biết rằng những ảo tưởng của mình là hư không
vì cội rễ của hư huyễn đến từ bổn tâm
và kẻ nào biết hướng vào bổn tâm
sẽ thấy rằng tịnh quang bên trong không đến cũng không đi
và khi tâm bị hiện tướng của ngoại vật lừa gạt,
đã nhận rõ bản tánh của ngoại vật
nó biết rằng không có sự phân biệt giữa hiện tượng và chân không.
Lại nữa, khi tâm thấy rõ bản tánh của thiền định
nó cũng thấy rõ cái gì không phải là thiền định.
Như thế không có gì khác biệt giữa hai cái đó
vì tư tưởng phân biệt là cội rễ của hư huyễn
và tư tưởng như thế không thể là chân lý tối thượng.
Nhưng hiền nhân xem bản tính của hư không
là như tính của bản thể tâm thức và tất cả.
Mọi sự do bản tánh của hư không tạo tác
đều chứa mầm non chân thực tại
vì thế ngươi hãy làm như là sự quán tưởng chân lý bên kia tri thức
và như là sự thiền định bước vào tinh cầu tịch nhiên bất động
và như là sự viên mãn trọn tin vào tự tánh vô ngại
và như là thành quả tránh những phân biệt về hy vọng và sợ hãi.
Như thế hãy làm tròn thiên mệnh cao cả của ngươi.
40
Trọn tin vào bậc thầy trí huệ
gọi là đạo sư của thế giới này và thế giới bên kia.
Phát từ tâm vô lượng
là tích trữ lương thực cho cuộc du hành.
Nhìn thấy mặt trăng hiện lên giữa cõi vô minh của tri giác
là cất giữ một đạo sư.
Dâng hiến mọi vật đạt được cho tín ngưỡng
là cất giữ một con thuyền.
Nếu sự quán sát của ngươi thoát khỏi phân biệt
thì sự thiền định của ngươi thoát khỏi điên cuồng
và nếu sự viên mãn của ngươi hợp với đức tin
thì lời thánh thệ của ngươi làm hài lòng sư phụ;
và thánh quả của ngươi là không tiếc nuối trong giờ chết.
Kẻ an ủi, kẻ bố thí và môn đệ là ba
và ta, bậc hiền nhân, ít cần đến họ
nhưng các ngươi là kẻ thế gian cần đến họ nhiều.
Tôn kính, lễ phép và nịnh hót là ba
và ta, bậc hiền nhân, ít cần đến chúng
nhưng các ngươi là kẻ thế gian cần đến chúng nhiều.
Vật dụng, của cải và trò giải trí là ba
và ta, bậc hiền nhân, ít cần đến chúng
nhưng thế gian này cần đến chúng nhiều.
Tắm rửa, thanh tẩy và xét nét là ba
và ta, bậc hiền nhân, ít cần đến chúng
nhưng người tuổi trẻ cần đến chúng nhiều.
Đây là mười hai thứ không cần thiết
và ta không có thì giờ cho bất cứ thứ nào
như thế đó là sự khoe khoang của hiền nhân áo vải
và các ngươi, những người tụ hội nơi này
hãy khắc ghi vào tâm trí.
Nếu các ngươi ước mơ hạnh phúc
hãy thực hành thánh tín cho tròn.
Nếu các ngươi chán cảnh xôn xao
hãy trọn tin vào chốn hoang liêu cô tịch.
Nếu các ngươi có nhiệt tâm vĩ đại
hãy gửi mình vào chốn cô liêu.
Nếu các ngươi khát khao giác ngộ
hãy thiền định chuyên cần
và chắc chắn các ngươi sẽ chiến thắng kẻ thù ma quỷ.
41
Cúi đầu đảnh lễ các chúa, các thầy
Phật, Pháp và Tăng là ba
Ba nơi này là nơi trú bên ngoài.
Ta, kẻ vui nhận ba nơi làm chỗ trú
Còn gì bằng nếu các ngươi cũng vui trú như ta.
Đạo sư, thần giám hộ và nữ thiên thần là ba
Ba nơi này là nơi trú đời đời.
Ta, kẻ vui nhận ba nơi làm chỗ trú
Còn gì bằng nếu các ngươi cũng vui trú như ta.
Hơi thở, thần lực và sức sống là ba
Ba nơi này là nơi trú bí mật.
Ta, kẻ vui nhận ba nơi làm chỗ trú
Còn gì bằng nếu các ngươi cũng vui trú như ta.
Hiện tướng, chân không và vô phân biệt là ba
Ba nơi này là nơi trú của lý chân.
Ta, kẻ vui nhận ba nơi làm chỗ trú
Còn gì bằng nếu các ngươi cũng vui trú như ta.
Từ sự nhàm chán đau khổ không ngừng
trên nơi cư trú thối tha của xác thân giả hợp
cơn mưa ngày giờ đổ xuống
và trận mưa năm tháng đập lên.
Thực sự nơi cư trú thối tha của xác thân hư giả sẽ tự diệt
Phải chuẩn bị đón mưa bằng sự sẵn sàng để chết.
Giống như những chiếc bóng lê thê của ngày hấp hối
mặc dù người ta chạy trốn càng lúc càng xa
nhưng chúng đuổi theo mỗi lúc một gần.
Thực sự kẻ nào chạy trốn sẽ không thấy mình giải thoát.
Cảnh một tín đồ hấp hối
rao giảng sự can đảm hướng về đức hạnh
là hắn nhìn thấy niềm vui nơi mọi vật.
Cảnh một kẻ tội lỗi hấp hối
rao giảng sự khác biệt giữa đức hạnh và thói hư
là hắn nhìn thấy sự ăn năn nơi mọi vật.
Cảnh một kẻ giàu hấp hối
rao giảng rằng của cải giống như kẻ thù
là hắn thấy đủ sức đem cho nơi mọi vật.
Cảnh một người già hấp hối
rao giảng sự vô thường của cuộc đời
là hắn nhìn thấy nỗi buồn nơi mọi vật.
Cảnh một thanh niên hấp hối
rao giảng rằng cuộc đời không chấp nhận nhàn cư
là hắn nhìn thấy nhiệt tâm nơi mọi vật.
Hạnh phúc: quyền của mẹ cha
nhưng sao nên nếu những đứa con làm họ khổ?
Có sự ấm dưới áo lông mềm mại
nhưng sao nên nếu không chịu mặc vào?
Hoa màu gặt lên đánh tan nghèo khổ
nhưng sao nên nếu không chịu ra tay?
Tuấn mã có nước nhanh như gió
nhưng sao nên nếu kỵ mã không rành?
Tu tập đức tin khiến đời hạnh phúc
nhưng sao nên nếu không chịu thực hành.
Vì thế các ngươi hãy tự nhịn ăn để bố thí
và nhịn ngủ để thực hành đức hạnh
Hãy quan tâm những khổ đau nơi địa ngục
Hãy suy tư và thực hành thánh tín cho tròn.
42
Hỡi các ngươi những môn đệ trung thành đã đến nơi đây
Các ngươi có nhiệt tâm thực hành thánh giáo.
Trong thâm sâu hiện thể các ngươi có tin tâm có có?
Nếu các ngươi trọn tâm thực hành thánh giáo và kiên định niềm tin,
hãy lấy thế gian hư huyễn này làm thí dụ.
Hãy tra vấn tâm ý nghĩa thí dụ này
Các ngươi có xem hiện tướng bên ngoài như thí dụ hay không?
Khi các người xem hiện tướng bên ngoài như thí dụ
thì thí dụ đầu tiên là mưa đá trên cánh đồng bằng
thí dụ thứ nhì là đóa hoa ngọc bích
thí dụ thứ ba là nước lũ mênh mông
thí dụ thứ tư là hoa màu gợn sóng
thí dụ thứ năm là tơ lụa đầy nhà
thí dụ thứ sáu là ngọc châu quý giá
thí dụ thứ bảy là vầng trăng trong ba biến trạng
thí dụ thứ tám là một đứa con cưng.
Như thế cho đến khi nào các ngươi không còn lập lại những lời này
mà chỉ lập lại dư âm bài hát
nhưng ngôn ngữ không vén khai chân thật nghĩa.
Nếu các ngươi biết được ý nghĩa những lời này
- mưa đá trên đồng bằng biến mất nơi bầu trời
cho một thí dụ về lẽ biến dịch.
Điều này thuận theo tánh ngắn ngủi vô thường
Hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.
- Đóa hoa ngọc bích tàn tạ vì sương gió
cho một thí dụ về lẽ biến dịch.
Điều này thuận theo tánh ngắn ngủi vô thường.
Hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.
- Nước lũ mênh mông bị lũng sâu nuốt chửng
cho một thí dụ về lẽ biến dịch.
Điều này thuận theo tánh ngắn ngủi vô thường.
Hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.
- Hoa màu gợn sóng bị gặt đi
cho một thí dụ về lẽ biến dịch.
Điều này thuận theo tánh ngắn ngủi vô thường.
Hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.
- Tơ lụa đầy nhà bị dùi nhọn đâm thủng
cho một thí dụ về lẽ biến dịch.
Điều này thuận theo tánh ngắn ngủi vô thường.
Hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.
- Châu ngọc quý giá có được bị mất đi
cho một thí dụ về lẽ biến dịch.
Điều này thuận theo tánh ngắn ngủi vô thường.
Hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.
- Vầng trăng trong ba biến trạng, mọc lên và lặn xuống
cho một thí dụ về lẽ biến dịch.
Điều này thuận theo tánh ngắn ngủi vô thường.
Hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.
- Đứa con cưng được sinh ra rồi chết
cho một thí dụ về lẽ biến dịch.
Điều này thuận theo tánh ngắn ngủi vô thường.
Hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.
Tám thí dụ kỳ diệu này
ta giảng cho các ngươi, những kẻ đồng hành với ta
để đáp lại tấm lòng tôn kính đó.
Không có mục đích nào để cho hành vi có cơ tạo lập,
hãy thực hành thánh giáo trong bất cứ việc gì mình thích.
Trong lúc các ngươi nghĩ rằng các ngươi có thì giờ nhàn rỗi
thì cuộc đời các ngươi cũng sắp tiêu ma.
Bởi vì các ngươi đâu biết giờ chết sẽ đến lúc nào
vì thế hãy suy tư chân lý này và thực hành thánh giáo.