Văn Bia Tổ Sư Liễu Quán

Tổ sư Liễu Quán (1667-1742), sinh tại làng Bạc Mã, tỉnh Phú Yên, mồ côi mẹ lúc 6 tuổi. Xuất gia lúc 7 tuổi (1673) với Hòa thượng Tế Viên ở quê nhà. 14 tuổi (1680) Ngài ra Huế học đạo với Tổ Giác Phong ở chùa Bảo Quốc 10 năm. Vì cha đau nặng, Ngài xin thầy cho về nuôi cha 4 năm nhưng rồi cha cũng mất. Sau đó Ngài trở lại Huế (1695) học đạo với Tổ Minh Hoằng - Tử Dung ở chùa Ấn Tôn - Từ Đàm (1702) được đắc pháp tỏ ngộ. Bốn năm sau chứng quả (1708) và Tổ Tử Dung ấn chứng, cho Pháp húy Thật Diệu, Pháp hiệu Liễu Quán và dòng thiền này truyền thừa khắp nơi trong và ngoài nước rất hưng thạnh mãi cho tới hôm nay. Do vì văn bia quý giá hiện vẫn còn nguyên vẹn nên chúng tôi xin chép lại nguyên văn để lưu giữ và tiện cho người đọc vậy.

勅賜臨㴉正宗第三十五世了觀和尚謚正覺圓悟和尚碑銘

夫吾教中為一大事何也生不出死關來死不入死關去是以古人岩居巢處廢寢忘凔不惜身命皆為生死事大耳。當今之世教衰法末能為大事者固有如了觀和尚者實希矣。

師原籍在富安府同春縣泊馬社黎氏子法名實耀字了觀童真入道天姿高邁氣宇超羣。六歲母丧即欲出 塵。父即送詣會宗寺禮際圓和尚為師。經七載和尚西歸特趋順都礼覺峰老祖。至辛未年薙染甫歲歸鄉鬻薪供父荏苒四載父即謝卋。乙亥再詣順都禮長壽石老和尚授沙 彌戒。丁丑年禮慈林老和尚圓具足戒。己卯遍參叢社甘受淡薄心常思惟何法最為第一我決捨身命依法修行。聞諸方禪和云子融和尚善教人念佛參禪第一。壬午往龍山 參子融和尚向求參禪。和尚令參萬法歸一一歸何處。日夜參究至八九年一無所淂心甚慚惶。一日因看傳燈至指物傳心人不會處。忽然悟入因海隔山遙呈悟弗能。至戊 子春方往龍山求和尚證明将所做工夫逐一呈證。至指物傳心人不會處。和尚云。懸崖撒手自肯承當絕後再甦欺君不得作麼生道看。師撫掌呵呵大笑。尚云。未在。師 云。秤錘原是鐵。尚云。未在。次日尚云。昨者公案未完。再道看。師云。早知燈是火飯熟已多時。尚大稱贊。壬辰夏。和尚來廣進全院。師呈浴佛偈。尚舉云。祖 祖相傳佛佛授受。未審傳受個甚麼。師云。石笋抽條長一丈。龜毛拂子重三斤。尚復舉云。高高山上行船。深深海底走馬。又作麼生。師云。折角泥牛徹夜吼。沒弦 琴子盡日彈。一一拈出入室求證。和尚看完大悅。深許印可。師臨機智辨函盖相合水乳相投。機緣甚多不錄。壬寅年。師來順都住祖庭。癸丑甲寅乙卯應諸護法宰官 居士及緇素等請歷開四大壇戒。庚申進龍華放戒。復回祖庭。

當今聖君重德為法心殷。嚮師道味詔勅入宮緣師高尚志在林泉。謝詔免赴。壬戌春重開戒壇於圓通 寺。秋末示染微疾状似無病。至十月間謂門人曰。吾将歸矣。世緣已盡侍徒諸人悉皆涕泣。師曰。汝等悲泣阿誰。諸佛出卋猶示涅槃。吾今來去分明。歸必有所汝等 不合悲泣。至十一月。於示寂數日之前。端坐索筆書偈辭世。偈曰:

七十餘年世界中 空空色色亦融通
今朝願滿還家裏 何必奔忙問祖宗

雖然如是。老僧最後句作麼生道。巍巍堂堂煒煒煌煌。昔日這個來今朝這個去要問來去事若何。湛湛 碧天秋月皎。大千沙界露全身。吾去後。汝等當思無常迅速。勤學般若毌忽吾言各宜勉之。及二十二日黎明茶話行禮畢問曰。今何時乎。門人對曰。未時也。奄然而 逝。奏聞。勅賜碑記獎師道行謚正覺圓悟和尚。

師生丁未年十一月十八日辰時。春秋七十有六。四十三傳衣說法利生。三十四載嗣法四十九人緇素得 道利者不計千萬。癸亥年二月十九日入塔。墖建在香茶縣安舊山天台之南也。継值南詢聞師道風高峻。行化是邦度人無數契佛祖心断衲子命行解真實。遐邇共欽惜乎 不及見耳。玆諸門人及薙徒等念墖既造記應隨立。知継是個中人必諳個中事。所以特來徵銘立石。継愧筆墨荒疎安敢承任。但沗在法門中。誼固難辭。兼欽風有素若 不為其闡揚法化。則後世無述焉。

噫。以卋諦目之。則有生滅去來之相若以道眼視之。則不然。師雖寂滅已證於涅槃之城。處不生不滅之所焉。用贊為因。師生前有許多洪功偉績。自不可埋沒其卋間相與入道因緣恐未得其詳。即所撰次。譬如盲人摸象。只知一端而已。銘曰﹕

滹沱衍派 源遠流長
慧燈續燄 祖道重光
兒孫無數 如象如龍
寶山突出 異目超宗
無碍智辨 痛快機鋒
化權既歛 孰紹高風
天台之麓 窣堵無縫
法身獨露 萬象之中

景興九年四月日
中華福省溫陵桑蓮寺法姪善継和南撰

---------------------------------------------------

 ---------------------------------