Hầm Lửa Hóa Thành Ao Sen

HẦM LỬA HÓA THÀNH AO SEN

(Chuyện Trưởng Giả Thất Lị Cấp Đa)

Hạnh Cơ dịch

Hồi đức Phật còn tại thế, trong kinh thành Vương-xá của vương quốc Ma-kiệt-đà, có một vị trưởng giả tên là Thất Lị Cấp Đa, vốn là tín đồ thuần thành của giáo phái ngoại đạo Lõa-hình.

Đức Phật là đấng Cha Lành cứu độ thế nhân và tất cả chúng sinh. Ngài chỉ khuyến hóa ngoại đạo cải tà qui chánh, chứ tuyệt đối không bao giờ làm tổn thương danh dự của ngoại đạo. Đức Phật là như thế, mà chư vị đệ tử của Ngài cũng giống như vậy, đã không kì thị ngoại đạo mà trái lại còn giúp đỡ họ những khi cần thiết.

Nhưng, người ngoại đạo thì thường là tâm lượng hẹp hòi, chỗ thấy biết thì hoàn toàn tà ngụy, cho nên, nhìn thấy công cuộc giáo hóa độ sinh của đức Phật luôn luôn thành tựu tốt đẹp, không những họ đem lòng ganh ghét, mà lại còn ôm mối hận thù, lúc nào cũng tìm cách phá hoại Phật giáo, gặp dịp là mưu hại đức Phật và các vị tì kheo.

Ông trưởng giả Thất Lị Cấp Đa, vì là tín đồ trung thành của phái ngoại đạo Lõa-hình, cho nên cũng không ra ngoài lệ chung đó. Nhưng ông lại là em rể của ông Tụ Để Sắc Ca, một Phật tử thuần thành. Cả đại gia đình của ông Tụ Để Sắc Ca đều là những tín đồ trung kiên của Phật giáo, thì dĩ nhiên, phu nhân của ông trưởng giả Thất Lị Cấp Đa (tức em gái của ông Tụ Để Sắc Ca) cũng là một Phật tử thuần thành! Do vậy, ngoài mặt thì ông trưởng giả Thất Lị Cấp Đa luôn cố giữ tình thân gia đình đối với ông anh vợ Tụ Để Sắc Ca, nhưng bên trong, do tâm đố kị tôn giáo, ông vẫn coi Tụ Để Sắc Ca là kẻ thù địch.

Ông Tụ Để Sắc Ca thấy người em rể của mình thường hay thỉnh các đạo sĩ Lõa-hình về nhà để cúng dường, thì nẩy sinh thiện ý, muốn ông em rể phát tâm gieo hạt giống lành trong thửa ruộng phước Tam Bảo. Cho nên một hôm, nhân được cơ hội thuận tiện, ông nói với trưởng giả Thất Lị Cấp Đa rằng:

– Chú đã phát tâm cúng dường quí vị đạo sĩ Lõa-hình để cầu phước, thì cũng có thể cúng dường đức Phật và chư tăng vậy, phải không?

Ông trưởng giả tỏ ý không vui:

– Anh nói như thế là có ý gì?

– Ý của tôi là như vầy: Chỉ có đức Phật mới là ruộng phước vô thượng, nếu chú cúng dường Ngài thì chú sẽ thấy lời nói của tôi là chân thật.

– Phải rồi! Anh đến đây chính là để thuyết phục em theo anh tin Phật chứ gì?

– Đúng! Tin Phật là việc tốt hơn hết!

– Anh đã biết rõ, em là tín đồ của các vị thánh Lõa-hình. Nếu muốn em cúng dường đức Phật và chư tăng, thì trước tiên anh hãy cúng dường các vị thánh Lỏa-hình bên giáo phái của em, được không?

Ông Tụ Để Sắc Ca thấy rõ sự xảo quyệt của người em rể trong lời đề nghị ấy. Nhưng vì muốn tạo cơ duyên cho người này được gần gũi Phật, nên ông đã lập tức đáp ứng điều kiện của Thất Lị Cấp Đa. Giống như tâm thành đối với đức Phật, ông cũng đem tâm thành ấy đến thỉnh đạo sĩ Bô Lan Noa, giáo chủ của phái ngoại đạo Lõa-hình:

– Thưa nhân giả! Kính thỉnh nhân giả cùng các vị đệ tử của ngài, ngày mai xin quang lâm tệ xá để thọ bữa cơm đạm bạc do gia đình chúng tôi cúng dường.

Đối với vị giáo chủ của phái Ngoại đạo Lõa-hình, thì đây thật là sự vui mừng to lớn ngoài sức tưởng tượng của ông. Ông nghĩ: “Tụ Để Sắc Ca là một Phật tử thuần thành nổi tiếng, mà hôm nay lại đến thỉnh ta về nhà để cúng dường, vì sao vậy? Có lẽ sa môn Cồ Đàm đã làm điều gì sai trái đối với hắn ta chăng? Hoặc giả hắn ta đã nhận thấy cái đạo lí căn bản của Phật giáo là bất hảo chăng? Nếu không thì tại sao hắn lại thành khẩn thiết tha đối với ta như thế? Ồ, ta hiểu ra rồi! Em rể của hắn là Thất Lị Cấp Đa. Mà Thất Lị Cấp Đa chính là đệ tử trung kiên của ta. Như vậy là, hắn đã được đệ tử của ta khuyến hóa rồi! Ha ha!... Giỏi! Giỏi! Thất Lị Cấp Đa thật giỏi, không hổ là một tín đồ thuần thành của ta!”

Đạo sĩ Bô Lan Noa nghĩ thế, tâm vô cùng mừng vui, liền nhận lời thỉnh cầu của Tụ Để Sắc Ca.

Tụ Để Sắc Ca lại muốn trưởng giả Thất Lị Cấp Đa sẽ cúng dường trai tăng lên Phật và chư tăng thật long trọng, cho nên sau khi về nhà, ông đã tự tay sửa soạn bữa cơm cho ngày mai. Suốt đêm hôm đó, chính ông điều khiển việc nấu nướng, đầy đủ món ngon vật lạ, thật thịnh soạn. Ông chuẩn bị mọi việc thật chu đáo, thật trang trọng, như thể ông đang chuẩn bị để cúng dường đức Phật và chư tăng. Hôm sau, từ sáng sớm ông đã cho trần thiết trai đường thật trang nghiêm, mĩ lệ. Trước cổng nhà treo đèn kết hoa, chưng nhiều cây cảnh; trong sân dọn quét sạch sẽ, không dính tí bụi nào...

Giờ ăn trưa đã đến. Đạo sĩ Bô Lan Noa suất lãnh khá đông đồ chúng ngoại đạo Lõa-hình tiến đến nhà ông Tụ Để Sắc Ca. Đó là một đám đông hỗn tạp, đầu bù tóc rối, thân hình dơ dáy. Họ bước đi nghênh ngang, tranh nhau mà đi, không chút oai nghi, không giữ trật tự, nói năng huyên náo, không biết giữ im lặng. Cứ thế, họ bước vào cổng nhà ông Tụ Để Sắc Ca.

Họ đã đến nơi, trước mắt họ bày ra một quang cảnh trang nghiêm, yên tĩnh, khác xa với con người và phong cách của họ. Họ trố mắt ra nhìn một cách kinh ngạc, vì từ trước đến nay, họ chưa từng được dự một bữa cơm cúng dường như thế này! Riêng đạo sĩ Bô Lan Noa, khi thấy quang cảnh trang nghiêm này thì ông nghĩ ngay đến đức Phật. Ông thấy rõ, đây vốn là đệ tử của đức Phật, cho nên mới đem cách thức cúng dường Phật để cúng dường ông. Ông lại biết đại khái rằng, đức Phật mỗi khi nói pháp, trước tiên Ngài mỉm cười, rồi từ trong nụ cười vi tiếu ấy mà phóng ra ánh sáng. Sau đó thì ngài thị giả A Nan hoặc một vị tôn giả nào đó thưa thỉnh hỏi han, và đức Phật bắt đầu khai thị. Cũng có khi đức Phật vì các đệ tử mà thọ kí, vị nào lúc nào sẽ thành Phật, y báo chánh báo ra sao, v.v... Nhân đó, ông cũng muốn bắt chước làm những cử chỉ giống như Phật vậy. Ông bèn đứng một chân trên ngạch cửa, toét miệng cười lớn, rồi đưa mắt ra hiệu cho một đệ tử. Người đệ tử này hiểu ý, liền đảnh lễ ông, và thưa hỏi:

– Bạch Đại Đức! Hôm nay có nhân duyên thù thắng gì mà Đại Đức cười lớn như thế?

Ông liền nói lung tung rằng:

– Đúng thế, ta có đại nhân duyên! Ta dùng thiên nhãn xem thấy bên bờ ao Vô-túy ở một thế giới xa xăm kia, có một cây cổ thụ to lớn. Trên cây ấy có một đôi khỉ đột. Con khỉ đực vì bị lửa dục bức bách, bèn rượt đuổi con khỉ cái. Hai con nhảy ra tới đầu một cành cây, thì con đực, vì sơ ý mà rớt xuống đất chết mất. Ta nghĩ tới chúng sinh vô tri, vì ham cái vui dâm dục mà phải mất mạng, cho nên ta cười lớn.

Tụ Để Sắc Ca đứng bên cạnh, vừa nhìn bộ tịch, vừa nghe ông nói, thì nghĩ rằng, ông chỉ nói hươu nói vượn vậy thôi, chứ thực chất chẳng có gì! Để biết chắc chắn cái khả năng chân thật của vị “giáo chủ” ấy, Tụ Để Sắc Ca bèn tự tay đặt đầy các món ăn trân quí vào chiếc bát đặc biệt, rồi phủ trên mặt bát một miếng bánh tầm thường, đem dâng cúng cho Bô Lan Noa. Đạo sĩ Bô Lan Noa trông thấy bát thức ăn với miếng bánh tầm thường như thế thì trong lòng không vui. Ông nghĩ, ông là một vị giáo chủ, tại sao thức ăn dâng cúng cho ông lại không ngon quí bằng thức ăn cúng cho các đệ tử của ông ở bàn dưới kia? Rồi ông nghĩ tiếp: Hay là Tụ Để Sắc Ca còn để dành cho ta các món ăn mĩ diệu mà chưa kịp bưng lên? Ta nên chờ chốc lát. Nhưng ông chờ khá lâu mà vẫn không thấy trai chủ bưng thêm món gì lên cả; thì vừa lúc ấy, ông nghe Tụ Để Sắc Ca hỏi:

– Thưa nhân giả! Nhân giả còn chờ gì mà vẫn chưa dùng cơm?

Đạo sĩ Bô Lan Noa trả lời:

– Đúng vậy! Ta đang chờ các món ăn mĩ diệu của trai chủ đây. Ta tin rằng, trai chủ đã thỉnh ta đến đây để cúng dường, thì nhất định không phải chỉ cúng dường cái bánh tầm thường này thôi, phải không?

Tụ Để Sắc ca bèn nói bài kệ để trả lời:

– Cái thấy được thì không thể thấy, cái không thấy nói dối là thấy; nếu thấy được khỉ chết bên ao, sao không thấy món ngon trong bát?

Nói xong, Tụ Để Sắc Ca với tay lấy miếng bánh phủ trên mặt bát ra, vừa cười vừa nói với vị đạo sĩ:

– Xin nhân giả nhìn xem, các món ăn này không đủ ngon sao? Xin nhân giả cứ dùng hết, nếu thiếu thì chúng tôi xin dâng thêm.

Sự việc trên đã xảy ra ngay trước mặt toàn thể đồ chúng của đạo sĩ Bô Lan Noa, làm cho ông mất hết thể diện. Cái địa vị tôn nghiêm thần thánh của ông trong chốc lát đã bị sụp đổ! Ông ăn vội ăn vàng cho xong, rồi đem ác ý chú nguyện cho trai chủ rằng: “Tất cả người cúng dường ngày hôm nay đều không hưởng được phước báo an lành!”

Tụ Để Sắc Ca vốn là một Phật tử chân chính. Việc làm vừa qua của ông chỉ cốt thử nghiệm để biết đạo sĩ Bô Lan Noa có phải là bậc chân tu thật chứng hay không mà thôi; ngoài ra không có ác ý nào khác. Cho nên, khi nghe lời chú nguyện trên, ông chỉ mỉm cười. Nhưng các gia nhân của ông thì lại khác, họ nghe lời chú nguyện ấy thì tức lắm! Họ nghĩ: “Gia chủ chúng ta đã tỏ thiện tâm, thỉnh họ về đây cúng dường. Thế mà sau khi ăn uống no đủ, họ lại chú nguyện cho gia chủ chúng ta như thế. Sao lại có loại ngoại đạo gì mà xấu xa như vậy! Đã thế, hãy làm cho họ mang nhục một phen cho biết tay.” Họ bèn bàn nhau làm cách nào đó, mà khi đạo sĩ Bô Lan Noa dẫn đám đồ đệ ra về, lúc vừa bước qua khỏi cổng thì những thùng đựng đầy nước dơ dầu mỡ từ trên cổng đổ ụp xuống, khiến cả đoàn vừa bị ướt vừa bị hôi, tranh nhau bỏ chạy, la lối om sòm... Cả đám gia nhân của Tụ Để Sắc Ca vỗ tay cười chế diễu...

Những việc vừa xảy ra này là do đám gia nhân, vì tức giận mà bàn mưu lập kế “trả thù cho gia chủ”, chứ ông Tụ Để Sắc Ca thì đang ở trong nhà lo phận sự của mình, không biết gì về chuyện xảy ra bên ngoài.

Chính vào lúc này, ở tại nhà riêng, trưởng giả Thất Lị Cấp Đa đang tưởng tượng về oai phong hùng tráng của giáo chủ Bô Lan Noa, đã thọ nhận sự thỉnh cúng của anh Tụ Để Sắc Ca, lại đem thần lực giáo chủ mà thu phục anh ấy trở thành tín đồ của giáo phái Lõa-hình. Ông nghĩ, nếu quả thật như thế, thì mình khỏi phải cúng dường sa môn Cồ Đàm nữa! Càng nghĩ đến điều đó, ông càng cảm thấy phấn khởi; càng nghĩ, ông càng thấy mình là người có trí tuệ, đã khiến ông anh vợ Tụ Để Sắc Ca, chẳng những thỉnh cúng đạo sĩ Bô Lan Noa trước, mà còn bỏ tín ngưỡng cũ để theo về với đạo sĩ Bô Lan Noa!

Nhưng thật không ngờ, trong lúc ông trưởng giả đang thích thú với những suy tưởng của mình như thế, thì đạo sĩ Bô Lan Noa dẫn đám đệ tử ướt át, dơ dáy, hôi hám của ông chạy sộc vô nhà ông. Vừa trông thấy ông, vị đạo sĩ liền quở trách la mắng:

– Ngươi làm việc quá giỏi há! Ngươi đã bảo thằng anh vợ Phật tử của ngươi cố ý làm nhục ta! Người xem đây, hắn đã làm cho bọn ta hôi hám bẩn thỉu như thế này!

Trưởng giả Thất Lị Cấp Đa vừa bị quở mắng, vừa trông thấy tình trạng của các đồ chúng Lõa-hình như thế thì tức giận vô cùng, đến nỗi, trong một chốc lát ông không nói được tiếng nào!

 Một lúc sau, khi cơn giận đã bớt xuống một tí, nửa như cầu xin tha thứ, nửa như an ủi, ông thưa với đạo sĩ Bô Lan Noa:

– Thưa Đại Sư, xin ngài bớt giận! Đại Sư bị làm nhục nhưng vẫn còn sống để rời khỏi nhà của Tụ Để Sắc Ca, là tốt rồi! Ngày mai tới phiên đệ tử thỉnh cúng ông Cồ Đàm. Đệ tử sẽ cho ông ấy đến đây bằng cái thân sống, và sẽ ra về bằng cái thân chết!

Liền sau đó, ông trưởng giả Thất Lị Cấp Đa đã mang cả một trời thù hận để đi lên tinh xá Trúc-lâm, thỉnh Phật và chư tăng, giờ ngọ ngày mai, đến nhà ông để thọ bữa trai tăng cúng dường. Tâm ông đang sôi sục hận thù, vậy mà, trong khi đang bước từng bước trên đường đi, thì trong đầu óc ông lại nảy sinh nhiều vấn nạn, khiến ông kinh sợ... Ông tuy không tin Phật, nhưng vẫn thường nghe người ta nói, Phật là bậc nhất thiết trí, không việc gì là không biết, không lúc nào là không tỉnh giác. Ông suy nghĩ miên man: Nếu quả thật Phật là bậc nhất thiết trí, thì nhất định ông ấy sẽ biết rõ dụng ý của mình đến thỉnh ông ấy đi thọ trai là vì muốn lấy mạng của ông ấy, chứ không phải là vì chân thật cúng dường! Và nếu quả thật ông ấy biết rõ hết các việc như thế, thì không những ta không đạt được mục đích giết hại ông ấy, mà trái lại, có thể chuyến đi Trúc-lâm hôm nay sẽ là chuyến đi không trở về, là đoạn lộ trình cuối cùng của đời ta! Mà đâu cần ông ấy phải ra tay, chỉ cần một đại đệ tử của ông ấy, thi triển một chút xíu thần thông thôi, là thân xác ta đã bị ném qua một thế giới xa xăm khác, thịt nát xương tan mà chết!

Những ý nghĩ này đã làm cho Thất Lị Cấp Đa cảm thấy run chân. Ông đang bước từng bước với tâm trạng bất an, nhưng rồi cũng đến được tinh xá Trúc-lâm...

Sự thật thì đức Phật đã sớm thấy rõ căn tánh của Thất Lị Cấp Đa rồi. Ngài biết rằng, ông nhất định sẽ cải tà qui chánh. Tuy lần này ông đem cái tâm sát hại để đến thỉnh Phật, nhưng chính nhờ cái cơ hội thân cận Phật này mà ông sẽ được độ. Vì vậy, khi Thất Lị Cấp Đa đến thỉnh thọ cúng, đức Phật đã tiếp kiến ông như bình thường, và mặc nhiên thọ thỉnh.

Đối với ông trưởng giả lúc ấy, thì không có gì khác làm cho ông đắc ý hơn là sự hứa khả thọ thỉnh vừa rồi của đức Phật. Ông nghĩ: “Ông Cồ Đàm này, đúng là thấy mặt không phải như lúc nghe tên. Bình thường nghe nói ông ấy nào là đại trí tuệ, nào là đại thần lực; nhưng hôm nay thấy ra thì không phải vậy! Ngay như cái tâm ta muốn hại ông ấy, mà ông ấy đã không phát giác ra nổi, thì làm gì có chuyện việc gì cũng biết, lúc nào cũng tỉnh giác! Mà như thế cũng tốt, đợi đến ngày mai xem thì biết! Ngày mai ta sẽ mời đại sư Bô Lan Noa đến ngồi xem ông Cồ Đàm và đám đệ tử của ông ấy, tất cả sẽ phải chết dưới sự thiết kế xảo diệu của ta, để báo mối hận bị làm nhục ngày hôm nay tại nhà tên Tụ Để Sắc Ca.”

Thất Lị Cấp Đa sau khi về nhà, suốt đêm đó, một mặt cho lệnh người nhà nấu nướng các món ăn, món nào cũng thơm ngon thượng đẳng; một mặt ông tự tay đào một cái hầm lớn nơi giữa sân, cách một khoảng từ cổng chính vào nhà. Trong hầm ông chất gỗ, đốt cho cháy, làm thành một hầm lửa dữ. Trên hầm lửa có nắp đậy rất khéo léo, người lạ vào nhà, nhìn không thể biết dưới đó là một cái hầm lửa. Cái nắp hầm ấy có thể tự động sập xuống, làm cho những người đi đứng trên ấy đều bị rơi xuống hầm lửa!

Sáng ra thì mọi việc đều hoàn tất. Ông khoan khoái nhìn cái hầm lửa, coi đó như một kiệt tác của ông. Nhưng để cho kế hoạch giết hại Phật hoàn toàn bảo đảm, ông còn bỏ thuốc độc vào khắp các món ăn. Ông nghĩ: “Ông Cồ Đàm phen này nhất định phải chết! Chỉ một cái hầm lửa này cũng đủ giết sạch hết bọn họ rồi; thuốc độc là dư thừa, nhưng vạn nhất mà cái nắp hầm lửa thình lình không cử động được, họ được vào nhà an toàn, thì lúc ngồi xuống ăn, những món ăn này cũng không cho họ sống để đứng dậy ra về!” Ông đắc ý cho rằng, kế hoạch hại Phật như thế này thật quá toàn vẹn.

Mọi việc chuẩn bị đã xong, trước tiên ông đi mời giáo chủ Bô Lan Noa cùng một số đông ngoại đạo Lõa-hình, đến nhà ông, ngồi vào một nơi kín đáo để thưởng thức màn kịch tàn ác sắp diễn ra. Sau đó, ông cho người đến tinh xá Trúc-lâm thỉnh Phật và chư tăng.

Nhưng có điều ông trưởng giả không để ý tới, đó là bà vợ của ông! Bà vốn là một Phật tử thuần thành. Tuy ông không nói cho bà biết về kế hoạch hại Phật của ông, nhưng quán sát những việc ông làm, bà cũng đoán biết chồng bà sắp thực hiện một cuộc giết người kinh thiên động địa; chỉ có điều, bà không biết chồng bà sắp giết ai, là thánh nhân, hay giáo chủ nào... Bà liền đến trước mặt ông, hỏi:

– Hôm nay ông làm những thứ đáng sợ này, là vì cớ gì?

– Tôi muốn giết kẻ địch của nhà chúng ta. Đó là kẻ thù của đại sư chúng ta.

– Nhưng kẻ đó là ai?

– Ồ! Bà đã nhất định muốn biết thì tôi phải nói rõ cho bà biết: Đó là ông sa môn Cồ Đàm mà bà rất sùng bái đấy!

– A! Ông điên rồi chăng? Tại sao dám sát hại đức Phật là đấng Thế Tôn đại từ bi!

– Ông ấy là oan gia đối đầu của tôi. Bà đừng xía vô chuyện người khác!

– Theo lời ông nói, đến như bậc đại sư của tôi, là đức Phật đại nhân, đại trí, đại từ, đại bi, mà vẫn là oan gia đối đầu của ông, thì còn ai nữa là thầy bạn thân thiện của ông?

– Bà không biết thật sao?

Thất Lị Cấp Đa cười lên hăng hắc, nghe lạnh cả người, rồi chỉ vào một góc nhà, nơi đạo sĩ Bô Lan Noa đang ngồi, nói với vợ:

– Kia là vị đại sư mà tôi tín ngưỡng tôn thờ. Chuyện gì đã xảy ra ngày hôm qua cho ngài thì bà đã biết rồi đấy. Xưa nay bà là vợ tôi, nhưng hiện tại, trong giờ phút vô cùng khẩn yếu này, bà là một người nguy hiểm! Để bảo đảm cho kế hoạch của tôi không bị thất bại, xin lỗi bà một lần này, bà hãy vô nhà sau, tạm thời lánh mặt trong mật thất một chốc lát!

 Nói xong, ông trưởng giả kéo vợ vô nhà sau, xô bà vào một căn phòng kín đáo, đóng cửa lại, cài then, đóng khóa, kiểm soát lại hai ba lượt, thấy chắc chắn rồi mới đi ra trở lại nhà trước.

Thời gian trôi qua, mọi việc đều được bố trí, chuẩn bị chu đáo. Bề ngoài thì ngôi nhà của Thất Lị Cấp Đa, mọi chỗ đều trang nghiêm thanh tịnh. Từ con đường dẫn vào cổng nhà, đến cái sân trước nhà, rồi trong phòng khách..., nơi nào cũng được quét tước sạch sẽ. Nơi phòng ăn thì chưng hoa tươi, đốt hương thơm, các món ăn trân quí bày sẵn sàng. Nơi cửa chính có đặt một ang nước sạch, bên cạnh có đồ đựng tăm xỉa răng, nước súc miệng, đồ dùng rửa tay... Tất cả mọi thứ đều nói lên cái tâm thành của trai chủ, cúng dường trai tăng một cách long trọng lên đức Phật.

Lúc ấy tại tinh xá Trúc-lâm, đức Phật sai tôn giả A Nan thông báo đến khắp chư tăng, phải tề chỉnh theo sau lưng Phật mà tiến vào nhà trưởng giả Thất Lị Cấp Đa; và sau khi đã ngồi yên vị, nếu chưa có lệnh của đức Phật thì không vị nào được phép tự tiện ăn uống. Tất cả đại chúng đều tuân lời Phật dạy. Lúc bấy giờ lại có vị thiên nhân biết được mưu kế hại Phật rất nguy hiểm của Thất Lị Cấp Đa, lại biết được đức Phật sắp đi thọ cúng, bèn đánh bạo đến trước Phật để bạch rõ: trong ngôi nhà ấy có hầm lửa, các món ăn trong nhà ấy đều có thuốc độc, xin Phật đừng đến chỗ nguy hiểm. Nhưng đức Phật thản nhiên bảo vị thiên nhân:

– Tất cả lửa tham dục, lửa sân hận, lửa ngu si, Như Lai đều diệt sạch hết rồi. Như Lai đã dùng nước trí tuệ để diệt sạch hết mọi thứ lửa dục, lửa sân, lửa si ở thế gian, thì còn có thứ lửa gì nữa có thể hại được Như Lai? Tất cả chất độc tham dục, chất độc sân hận, chất độc ngu si, Như Lai đều đã giải trừ. Như lai đã dùng thuốc trí tuệ để giải trừ hết mọi thứ độc dục, độc sân, độc si ở thế gian, thì còn có thứ độc gì nữa có thể giết Như Lai?

Đức Phật dạy vị thiên nhân như thế xong, liền dẫn chư vị tì kheo rời tinh xá để đi đến nhà trưởng giả Thất Lị Cấp Đa ở trong thành Vương-xá. Trên đường đi, nhiều vị hộ pháp thiện thần cũng cáo bạch, xin đức Phật đừng đi đến nơi nguy hiểm, và Ngài cũng dạy họ như vậy.

Giờ thì đức Phật và chư tăng đã đến trước cổng nhà ông Thất Lị Cấp Đa. Từng bước, từng bước khoan thai, phong thái trang nghiêm, oai nghi cẩn trọng, Ngài cùng tăng chúng tuần tự bước qua khỏi cổng, tiến đến gần hầm lửa... Lúc đó, trong nhà ông trưởng giả hoàn toàn yên lặng! Thất Lị Cấp Đa đứng trong nhà, cùng với đạo sĩ Bô Lan Noa và đám ngoại đạo Lõa-hình, đều chờ đợi trong cái không khí vô cùng khẩn trương. Họ hồi hộp nhìn mỗi bước chân của đức Phật bước tới. Nhất là Thất Lị Cấp Đa, ông chăm chú nhìn nghi thái trang nghiêm của đức Phật, nếu đem so sánh với những cử chỉ của đạo sĩ Bô Lan Noa, thì thật cao quí hơn không biết bao nhiêu ngàn vạn lần! Phong thái của Phật siêu thoát hơn vị đạo sĩ kia cũng không biết bao nhiêu ngàn vạn lần! Cho nên tự đáy lòng, ông bất chợt khởi niệm kính ngưỡng đối với đức Phật! Nhưng ngay trước mắt, ông đang đối diện với tội ác tày trời sắp diễn ra, mà chẳng biết làm thế nào cho ổn thỏa. Ông muốn kêu lớn lên, xin đức Phật đứng lại, đừng bước tới nữa, nhưng ông đã mất hết dũng khí rồi; cơ hồ như đang nghẹt thở, sắp ngất đi!...

Ngay lúc ấy thì thần tích xuất hiện! Đức Phật vừa để chân lên nắp hầm lửa, thì toàn thể hầm lửa liền biến thành ao sen, trong ao đầy nước trong trẻo, có thể nhìn thấy đáy ao. Trên mặt ao trải đầy hoa sen nở rộ, hoa vừa lớn, vừa đẹp, vừa thơm ngào ngạt; lại có vô số cá năm màu bơi lội tới lui. Đức Phật và chư tăng bước trên các hoa sen, đi qua khỏi ao, bước vào phòng khách nhà ông trưởng giả...

Việc xảy ra, làm cho Thất Lị Cấp Đa vui mừng vô xiết kể. Ông nghĩ, đức Phật đại từ bi, quả là “danh bất hư truyền”, quả là bậc “nhất thiết trí”, xứng đáng được tất cả thế gian kính ngưỡng! Thế rồi, ông quay sang nói với đạo sĩ Bô Lan Noa:

– Ngài xem, thần lực của đức Thế Tôn, trên đời thật ít có ai bì kịp!

Đạo sĩ Bô Lan Noa nét mặt không vui, tức thì phản ứng :

– Hả! Này Thất Lị Cấp Đa! Chẳng lẽ ngươi đã quên ngươi là tín đồ của ta rồi sao? Tại sao ngươi dễ bị mê hoặc bởi một màn ảo thuật cỏn con của sa môn Cồ Đàm như thế chứ!

– Phải! Giả sử đó thật là một trò ảo thuật đi nữa, nhưng tôi từ xưa tới nay chưa từng thấy bao giờ. Bây giờ xin ngài cũng thi triển một chút ảo thuật cho tôi xem thử coi! Ngài thử làm xem, hiện tại, cái ao sen vừa do thần lực của đức Phật biến hiện ra đó, xin ngài hãy hóa nó trở lại thành cái hầm lửa, được không?

Qua câu đối thoại, hiển nhiên là Thất Lị Cấp Đa không còn tín ngưỡng theo đám ngoại đạo Lõa-hình nữa. Bô Lan Noa tự biết mình không có năng lực gì hết; bất cứ về phương diện nào, ông cũng không phải là đối thủ của đức Phật. Ông thật sự xấu hổ và sợ sệt, chỉ biết dẫn đám đồ đệ Lõa-hình, khom lưng cúi mặt, lặng lẽ theo cánh cửa hông bước ra khỏi nhà ông trưởng giả...

Đến lượt Thất Lị Cấp Đa. Do đã thi thiết những việc cực ác, nên giờ đây cũng hổ thẹn không cùng. Ông đã đem tâm ý bất hảo để nghênh tiếp đức Phật. Cả tâm địa và hành vi của ông đều cực kì xấu ác, như thể không còn một người nào có thể xấu ác hơn. Không gì có thể dung tha được! Còn mặt mũi nào để diện kiến đức Phật bây giờ đây? Ông chợt nhớ tớ vợ ông. Bà là một tín đồ trung thành của đức Phật. Vậy, trọng nhiệm tiếp đãi đức Phật hôm nay, chỉ nhờ vào bà mà thôi. Ông vội vàng chạy vô căn mật thất ở nhà sau...

Chính vào thời khắc này, ở trong mật thất, bà vợ của Thất Lị Cấp Đa cũng lo âu, sốt ruột vô cùng, tợ như con kiến nằm trong cái nồi nóng. Bà nhẩm tính thời gian thì biết rằng giờ này đức Phật đã tới nhà bà rồi. Bà tưởng tượng, với nghi thái oai nghiêm, đức Phật đã bước đi như thế nào tới nhà bà; rồi Ngài đã bị tai nạn như thế nào. Bà tưởng tượng lúc đức Phật bước lên hầm lửa, rồi rơi xuống hầm lửa, rồi Ngài bị khói và hơi nóng xông tràn làm cho ho hen và chảy nước mắt, rồi y áo toàn thân Ngài biến thành lửa... Ôi! Bậc Đạo Sư vĩ đại của khắp trời người, bây giờ thì huyết nhục đã cháy khô, chỉ còn để lại xá lợi cho thế gian!... Bà tưởng tượng thảm trạng đang xảy ra cho đức Phật như thế, cho nên bà đau đớn không kể xiết. Ở trong mật thất, bà đấm ngực kêu gào khóc lóc, dãy dụa lăn lộn trên mặt đất. Nhưng, ngàn vạn lần cũng không ngờ nổi, ngay lúc đó chồng bà mở cửa chạy vào, miệng rối rít khẩn cầu:

– Bà ơi! Xin bà ngay lập tức ra tiếp đãi đức Thế Tôn. Tôi thật đang ở trong tình trạng quá khó khăn, xin bà ra ngay cho!

– Ông nói gì? Trong thế gian này lại còn có vị Thế Tôn nào nữa? Đức Thế Tôn của chúng tôi đã bị cả bọn người ác độc nhà ông giết chết rồi!

Bà cứ đinh ninh là chồng bà ngụy xưng đạo sĩ lõa-hình Bô Lan Noa là đức Thế Tôn, và bắt bà phải ra tiếp đãi ông ấy, cho nên đã nổi giận nói như thế. Vì thế, ông trưởng giả phải nói thêm thật rõ ràng:

– Bà ạ, xin bà tha thứ cho sự ngu si của tôi! Sư thật là trên thế gian này không có bất cứ một người nào có thể làm hại đức Thế Tôn. Đức Thế Tôn quả thật là vĩ đại, cho nên tôi vô cùng xấu hổ, không dám bái kiến Ngài.

– Ồ! Thế là ông đã biết hối lỗi. Chỉ cần ông thành tâm khẩn thiết hối lỗi, đức Thế Tôn là bậc Thánh từ bi tột bậc ở thế gian, Ngài sẽ tha thứ cho ông. Ông hãy cùng tôi ra đảnh lễ bái kiến đức Thế Tôn!

Thất Lị Cấp Đa đi theo sau vợ, ra phòng khách. Vừa thấy đức Phật ông lập tức sụp xuống lạy, rồi cứ thế úp mặt xuống đất, không dám ngửng đầu lên. Bà vợ hiểu được tâm ý ông, bèn hướng về đức Phật, cung kính chắp tay cúi đầu, thỉnh cầu Phật từ bi tha thứ cho chồng bà đã gây nghiệp ác nặng nề đáng phải đọa địa ngục vô gián. Đức Phật dạy:

– Như Lai đã khoan thứ rồi, hãy đứng dậy!

Thật ra thì “làm thân Phật chảy máu” mới là trọng tội đọa địa ngục vô gián. Trường hợp của trưởng giả Thất Lị Cấp Đa ngày hôm nay, do tâm từ bi và thần lực của đức Phật mà ông chỉ phạm tội “hại Phật chưa thành” mà thôi. Đức Phật quả thật vừa có thần lực vĩ đại, lại vừa có tâm từ bi vô biên!

Lúc này trời đã gần đúng ngọ, đã tới giờ thỉnh Phật và chư tăng thọ trai. Nhưng Thất Lị Cấp Đa lại nhớ đến thuốc độc trong thực phẩm cúng dường. Lại một phen nữa tâm thần bấn loạn! Nếu bắt đầu nấu lại thức ăn mới thì không đủ thì giờ; nếu để nguyên đồ ăn cũ thì lại rơi vào tội ác giết hại Phật như cũ. Nhưng so ra thì việc nấu lại thức ăn mới vẫn nhẹ tội hơn nhiều. Cho nên ông thỉnh cầu Phật đợi một chốc lát nữa, cho ông nấu thức ăn mới để cúng dường. Đức Phật đã biết rõ sự việc, nhưng Ngài muốn ông tự nói rõ ra, nên hỏi:

– Ông trưởng giả! Chẳng phải lúc nãy ông sai người lên tinh xá nói rằng, mọi việc đã chuẩn bị xong, hay sao?

Ông lại vô cùng sợ sệt, bạch:

– Đúng vậy, bạch đức Thế Tôn! Nhưng con đã tạo tội lớn. Ban đầu con đã đem tâm ác mà làm việc bất lợi đối với đức Thế Tôn. Con chuẩn bị hạ độc đức Thế Tôn, cho nên đã bỏ thuốc độc vào tất cả các món ăn rồi.

Phật dạy:

– Như lai đã đoạn dứt tất cả những việc bất lợi đối với Như Lai. Trên thế gian này không có bất cứ thứ thuốc độc nào có thể làm hại Như Lai. Ông hãy yên tâm, cứ đem các thức ăn đã chuẩn bị sẵn để cúng dường!

Đức Phật muốn cho lòng tin của trưởng giả Thất Lị Cấp Đa thêm sâu thêm lớn, bèn đọc một câu thần chú, khiến cho tất cả thuốc độc trong thức ăn đều bị hóa trừ.

Thọ trai xong, y như lệ thường, đức Phật thuyết pháp cho trai chủ nghe. Đây là thời cơ thích hợp nhất để trưởng giả Thất Lị Cấp Đa được hóa độ. Cho nên sau khi nghe xong bài pháp của đức Thế Tôn, trí tuệ ông được khai mở. Ông phá trừ hết mọi thứ tà kiến, chứng được Sơ-quả Tu-đà-hoàn. Ông kiền thành qui y Tam Bảo, thọ năm tịnh giới, trở thành một phật tử tại gia gương mẫu.

 (Trích dịch từ sách Thánh Giả Đích Cố Sự,

nguyên tác Hoa văn của Pháp sư Thích Thánh Nghiêm,

Đông Sơ Xuất Bản Xã ở Đài-bắc in lần thứ 6, năm 1990)