Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Sự tôn trọng

28 Tháng Giêng 201200:00(Xem: 15207)
Sự tôn trọng

Mọi vấn nạn đưa đến khổ đau trong xã hội hầu như đều bắt nguồn từ thái độ không tôn trọng.

Lái xe ẩu gây tai nạn: không tôn trọng sinh mạng và sự an toàn của người khác. Xả rác ngoài đường, vất rác xuống sông: không tôn trọng cuộc sống sạch sẽ trật tự của người khác, không tôn trọng sự bình an sạch sẽ của thiên nhiên. Trộm cướp: không tôn trọng tài sảntính mạng của người khác.

Chúng ta thấy trong xã hội văn minh, những câu nói thông thường là: Cám ơn, xin lỗi, xin vui lòng, tôi có làm phiền, cho phép tôi…, tất cả đều phát xuất từ sự tôn trọng người khác. Thời nay cũng như ngày xưa, có một người nổi danh nào, dù ở bất cứ lĩnh vực gì, mà được trọng vọng vì sự coi thường khinh bỉ người khác? Và ngược lại, có phải người ta càng nổi danh khi người ta càng tôn trọng người khác, do đó được người khác quý mến?

Sự tôn trọng của đạo Phật càng đi sâu xa hơn sự tôn trọngtính cách bề ngoài của xã hội. Có thể nói một trong những lý do khiến đạo Phật tồn tại và phát triển chính là bởi sự tôn trọng của nó đối với toàn bộ đời sống. Năm giới: không giết hại, không trộm cắp, không tà dâm, không dối trá, không say sưa chính là sự tôn trọng xã hộithiên nhiên. Chẳng hạn ăn chay không chỉ vì tốt cho sức khỏe như khoa học nghiên cứu, mà nguyên nhân chính là tôn trọng sinh mạng của chúng sinh.

1. Tôn trọng con ngườichúng sanh

Đức Phật nói: “Ta là Phật đã thành, các người là Phật sẽ thành”, “Tất cả chúng sanh đều có Phật tánh”.

Chúng ta tôn trọng người khác không phải vì bề ngoài hay hoàn cảnh của họ, nhưng tôn trọng ở bề sâu của họ, nơi đó họ có tiềm năng thành Phật, có tiềm năng trở nên toàn thiện, dù có trải qua bao nhiêu thời gian đi nữa. Chính cái nhìn này không chỉ đưa đến từ bi hỷ xả mà cả trí huệ, cả cái thấy biết của Phật (Phật tri kiến).

Trong kinh Pháp Hoa, Bồ-tát Thường Bất Khinh (một tiền thân của Đức Thích Ca) “chỉ đi lễ lạy, dù ở xa thấy bốn chúng, cũng cố đến lễ lạy ca ngợi mà nói rằng: ‘Tôi chẳng dám khinh quý ngài, quý ngài đều sẽ làm Phật’. Trong hàng bốn chúng có người tâm không thanh tịnh, sanh giận ghét, buông lời mắng nhiếc… Trải qua nhiều năm như vậy, thường bị mắng nhiếc, chẳng sanh lòng giận oán, thường nói ‘Ngài sẽ làm Phật’. Lúc nói lời đó, có người lấy gậy cây ngói đá đánh ném. Ông liền chạy tránh, đứng xa mà vẫn lớn tiếng xướng rằng: ‘Tôi chẳng dám khinh quý ngài, các ngài sẽ thành Phật’”.

Cũng nhờ tu hạnh “Thường Bất Khinh” ấy mà vị Bồ-tát được “sáu căn đều thanh tịnh”, chứng ngộ kinh Diệu Pháp Liên Hoa, “khai thị ngộ nhập Phật tri kiến”.

Phải tôn trọng người khác, phải “thường bất khinh” chúng sanh, vì mỗi chúng sanh đều có Phật tánh. Mỗi chúng sanh đều là một hoa sen Phật tánh, dầu còn trong nước chưa nở hoặc còn ngâm trong bùn.

Điều này Thiền sư Chân Nguyên (1647 – 1726) nói trong Thiền Tông Bản Hạnh (Chân Nguyên toàn tập, Lê Mạnh Thát biên soạnchú giải 1978):

Trần trần sát sát Như Lai

Chúng sanh mỗi người mỗi có hoa sen

Hoa là bản tánh tự nhiên

Bao hàm thiên địa phương viên cùng bằng.

Muốn thấy Phật tánh, thì một trong những phương pháp là thấy Phật tánh nơi mỗi chúng sanh. Và muốn thấy Phật tánh nơi mỗi chúng sanh thì bước đầu tiên và bước cuối cùng là sự tôn trọng:

Bảo Sát hải chúng môn đồ

Ai ai cũng có minh châu trong mình

Pháp thân nghiễm hỷ trường linh

Tỳ Lô đỉnh thượng tung hoành thái hư

Thánh phàm vô khiếm vô dư

Đường đường đối diện như như thể đồng.

2. Tôn trọng thiên nhiên

Một trong những bài học rõ ràng trước mắt là khí hậu trái đất nóng lên tới mức báo động. Đó cũng vì từ lâu, chúng ta không tôn trọng cuộc sống của thiên nhiên; chúng ta đã “giết hại” thiên nhiên nhiều quá; chúng ta đã “trộm cướp” của thiên nhiên nhiều quá.

Một phần những giới luật của đạo Phật là sự đối xử với thiên nhiên: không sử dụng nhiều nước để tắm giặt, không khạc nhổ vào sông, không chặt cây khi chưa hoàn toàn cần thiết… Hình ảnh gắn liền với cuộc đời Đức Phật là cây cối: cây Bồ-đề, cây Ta la, rừng, vườn… Cõi Tịnh độ A-di-đà là nơi có cây Bồ đề cao lớn nhất, có cây cối, chim chóc đẹp đẽ.

Sự bất hại, tâm từ, sự thân thiện với thiên nhiên là một yếu tố của một nhân cách Phật giáo. Như Nguyễn Trãi:

Núi láng giềng, chim bậu bạn

Mây khách khứa, nguyệt anh em

Tào Khê rửa, ngàn tầm suối

Sạch chẳng còn một chút phàm.

và: Đàn cầm suối trong tai dõi

Còn một non xanh là cố nhân

Còn Nguyễn Bỉnh Khiêm thì:

Băng thán cốt nhục thân

Ngõa lịch bằng hữu nghĩa

(Băng giá và than hồng là tình cốt nhục

Ngói gạch vô tri là nghĩa bạn bè)

Niềm vui toát ra từ việc sống với thiên nhiên:

Bốn mùa đều hưởng thiên nhiên lộc

Thong thả ngồi chơi cõi Thuấn Nghiêu.

Tôn trọng thiên nhiên đem lại bình an, không xung độtsáng suốt cho tâm. Đi xa hơn nữa, sự tôn trọng trả thế giới sự vật về với sự thanh tịnh vốn có của nó, chuyển hóa chốn lưu đày xung đột hỗn loạn này thành quê nhà nghiêm tịnh, đến độ chỗ nào cũng là nơi chốn của cái thiêng liêng. Thiền sư Thường Chiếu (? – 1203) nói:

Đạo vốn không nhan sắc

Mỗi ngày mỗi mới khoe

Ngoài đại thiên sa giới

Chỗ nào chẳng phải nhà?

Bằng sự tôn trọng con ngườithế giới, chúng ta có được hạnh phúcbình an. Sự tôn trọng ấy nâng cấp xã hội, tịnh hóa, thiêng liêng hóa đời sống. Một xã hội hài hòa và hạnh phúc phải được bắt đầu bằng sự hài hòa giữa con người với nhau và giữa con người với thế giới. Thế giới hài hòa ấy trong cảm nhận và hình dung của Nguyễn Trãi là Thái Bình, của Nguyễn Bỉnh Khiêm là Thái Hòa, của Nguyễn Công Trứ là Thái Bình Vũ Trụ.

Nhưng đạo Phật không chỉ cảm nhận và hình dung, mà còn phải thực hiện “thái bình vũ trụ” nơi tâm của mình. Sở dĩ chúng ta bất hòa, xung đột, làm khổ người khác và thiên nhiênchúng ta đang khổ đau, đang không mãn nguyện, đang không yên tâm. Sự tôn trọng được đạo Phật mở rộngđào sâu để chúng ta có được sự yên tâm và hài hòa trong tâm thức. Sự tôn trọng sâu rộng ấy sẽ nâng cấp, tịnh hóa, thiêng liêng hóa tâm thức.

Tâm thức một khi được tịnh hóa, thiêng liêng hóa thì nó mở ra và trong sáng để thấy đời sống thực sự là bình an, thanh tịnhthiêng liêng. Kinh Kim Cương nói: “Tất cả các pháp đều là Phật pháp”.

Tâm thanh tịnh thì “con mắt pháp thanh tịnh” mở ra để thấy đóa hoa Phật tánh bao trùm trời đất vũ trụ:

Trần trần sát sát Như Lai

Chúng sinh mỗi người mỗi có hoa sen

Hoa là bản tánh tự nhiên

Bao hàm thiên địa phương viên cùng bằng.

Khi ấy người ta thấy được và sống được cái thực tại bình thườngsiêu việt, hiện đây mà tối hậu, tức là thực tại Phật tánh Pháp thân, để cõi trần gian biến thành cõi Phật thanh tịnh, như Thiền sư Chân Nguyên nói:

Bản lai thanh tịnh Pháp thân

Viên dung pháp giới đâu gần đâu xa.

Trong cái thấy ấy, chúng ta, người khác và thế giới vốn thanh tịnh, hài hòa khắp cả:

Pháp thân trạm tịch viên minh

Tự tại tung hoành phổ mãn thái hư

Tùy hình ứng vật tự như

Hóa thiên bách ức độ chư mọi loài

Ứng hiện dưới đất trên trời

Khắp hòa thế giới mọi nơi trong ngoài.

Văn Hóa Phật Giáo số 107
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 51)
Là một công dân, bạn có thể trở nên dễ phục tùng các mệnh lệnh, sẵn sàng nhượng bộ các quyền của bạn hơn vì những lời hứa mơ hồ về sự an toàn.
(Xem: 46)
Chánh kiến là thấy biết đúng sự thật. Thấy biết về thiện và bất thiện, căn bản của thiện và bất thiện;
(Xem: 63)
Đã xuất gia thì không ai là người ác cả, ác Tỷ kheo dùng để chỉ cho những người xuất gia tiến bộ chậm, chưa chuyển hóa các tập khí xấu ác của chính mình.
(Xem: 87)
Con người khổ đau vì không biết và không thể sống đời sống chân thực (real life). Đời sống chân thựctrong bài này được gọi là “thực tại của đời sống”.
(Xem: 171)
Hiện tại chính là thời kỳ mạt pháp, pháp đã đến đoạn cuối của nó. Phần đông không chú trọng vào sự tu hành,
(Xem: 199)
Hôm nọ lúc Đức Thế Tôn đang giảng dạy ở tu viện Kỳ Viên, có một ông say rượu loạng quạng đi vô và nói "Thế Tôn, Con muốn xuất gia đi tu".
(Xem: 215)
Bốn mươi lăm năm thuyết pháp, Đức Phật đã dày công thiết lập nên lộ trình TU CHỨNG duy nhất, là VĂN - TƯ - TU.
(Xem: 195)
Con đường giải thoát, tức là Bát Chánh Đạo. Có thể gói trọn vào một câu, hay hai câu, hay vài câu được không?
(Xem: 223)
Chữ “tu” có nghĩa là “sửa đổi” hay “thay đổi”. Sửa chữa những hành vi bất thiện sai lầm để bản thân trở nên tốt đẹp và lương thiện hơn.
(Xem: 259)
Đức Phật đến với cuộc đời không gì khác ngoài chỉ bày cho con người một nếp sống hạnh phúc an lạc.
(Xem: 229)
Chết an lành là mong mỏi to lớn và sau cùng của một kiếp nhân sinh. Ngoài đời hằng mong sinh thuận tử an.
(Xem: 227)
Pháp giới là vũ trụ được các bậc giác ngộ chứng ngộ.
(Xem: 428)
Một số bài pháp hay nhất mà tôi từng nghe là những bài pháp của Đức Phật.
(Xem: 255)
Huyền thoại truyền thống về cuộc đơi Đức Phật kể lại rằng trong suốt thời niên thiếu và vào tuổi trưởng thành, thái tử Siddhattha
(Xem: 366)
Xã hội ngày nay, đời sống hiện đại phần nào làm con người bị cuốn vào guồng xoay vật chất như “thiêu thân”.
(Xem: 296)
Con đường giải thoát, tức là Bát Chánh Đạo. Có thể gói trọn vào một câu, hay hai câu, hay vài câu được không?
(Xem: 287)
Ái là tâm yêu thích. Người đời thì yêu thích nhiều thứ nên biển ái mênh mông.
(Xem: 265)
Chánh kiến là thấy biết đúng sự thật. Thấy biết về thiện và bất thiện, căn bản của thiện và bất thiện;
(Xem: 372)
Thiền sư Sawaki luôn nhấn mạnh đến tầm quan trọng của việc hành thiền hơn là học kinh sách hay tham công án.
(Xem: 369)
Cách đây hơn 2500 năm trước, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đã từng dự ngôn
(Xem: 486)
“Sinh ra, tồn tại, suy biến và hoại diệt trong từng thoáng chốc. Thế gian được thấy như thế...”
(Xem: 359)
Một trong những giả định đằng sau Phật giáo đương đại (Contemporary Buddhism) là 'thông điệp' của Phật giáo có thể truyền đến...
(Xem: 620)
Con đường Bồ tát gồm hai sự tích tập trí huệ và tích tập công đức. Hai sự tích tập này đầy đủ thì được gọi là Lưỡng Túc Tôn, bậc hai sự đầy đủ, tức là một vị Phật.
(Xem: 388)
Có người nói thế giới này hư hoại, thật ra thế giới không có hư hoại. Vậy thì cái gì hư hoại?
(Xem: 421)
Buông bỏ là một hạnh lành, không phải người nào cũng làm được. Xả bỏ được bao nhiêu thì nhẹ nhàng và thong dong bấy nhiêu.
(Xem: 581)
Nhân dịp Năm Mới, tôi xin cảm ơn tất cả những người đã gửi cho tôi những lời chúc tốt đẹp, và tôi xin gửi lời chào đến tất cả chư Huynh Đệ trên khắp thế giới.
(Xem: 490)
Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, vị thủy tổ đầu tiên về nguồn gốc của dân tộc Việt Nam là...
(Xem: 412)
Theo truyền thuyết, rồng là loài vật linh thiêng, có thần thông, có khả năng làm mưa, phun ra khói, lửa, thăng, giáng, ẩn, hiện, biến hóa lớn nhỏ một cách tự tại.
(Xem: 716)
Trí tuệ giống như ánh sáng, và có ba cấp độ:
(Xem: 459)
Chúng ta thường nghe dặn dò rằng, hãy tu đi, đừng nói nhiều, đừng lý luận nhiều, đừng dựa vào chữ nghĩa biện biệt sẽ dễ loạn tâm
(Xem: 518)
Trước khi tìm hiểu chủ đề “Nương thuyền Bát nhã là gì? ”, chúng ta cùng nhau tìm hiểu ý nghĩa của từ Bát nhã.
(Xem: 460)
Từ “Phật” (Buddha) đã được biết đến và lưu truyền trước khi Đức Phật xuất hiệnẤn Độ.
(Xem: 460)
Đức Phật, Ngài là con người, bằng xương bằng thịt, như bao nhiêu con người khác...nhưng Ngài là một con người giác ngộ, tỉnh thức...
(Xem: 477)
Tham ái với thân, tập trung lo cho thân tứ đại một cách thái quá, đó là trói buộc.
(Xem: 480)
Trời có lúc nắng lúc mưa, người có lúc may mắn hoặc xui xẻo. Nhưng không có cái gì tự dưng sinh ra hay mất đi, tất cả đều có lý do của do của nó.
(Xem: 405)
Ajaan Dune Atulo (1888-1983) sinh ngày 4 tháng 10/1888 tại làng Praasaat, huyện Muang, tỉnh Surin. Năm 22 tuổi ngài xuất gia ở tỉnh lỵ.
(Xem: 536)
Đức Phật là đấng Toàn giác, bậc trí tuệ siêu việt. Càng hiểu Phật phápcuộc đời, ta càng thấy những gì Đức Phật dạy là vô cùng đúng đắn.
(Xem: 870)
Một cá nhân hay đoàn thể đệ tử Phật thực sự có tu tập giới-định-tuệ thì được mọi người kính trọng; sống hòa hợp, nhẫn nhịn, không tranh chấp đấu đá lẫn nhau chắc chắn được mọi người thương mến.
(Xem: 895)
"Một thời Đức Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong rừng Thắng, vườn Cấp Cô Độc. Bấy giờ, khi đêm đã qua, vào lúc trời vừa sáng, Đức Thế Tôn đắp y mang bát vào nước Xá-vệ. …
(Xem: 734)
Thánh hiệu của Bồ-tát Quán Thế Âm, tại Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc là Thánh hiệu mà không ai chẳng biết.
(Xem: 1081)
Việc nâng cao các tiện nghi vật chấtphương tiện hỗ trợ phát triển bản thânnhững tưởng giúp ta cởi bỏ phiền lụy để sống an vui,
(Xem: 544)
Con người khổ đau vì không biết và không thể sống đời sống chân thực (real life). Đời sống chân thựctrong bài này được gọi là “thực tại của đời sống”.
(Xem: 514)
Duy Thức Tam Thập Tụng, tác giả: tổ Thế Thân (316-396), dịch giả Phạn - Hán: Tam Tạng Pháp Sư Huyền Trang (602-664), có tất cả 30 bài tụng
(Xem: 594)
Đầu Xuân năm Tân Sửu, tôi có dịp sang chùa Khánh Anh ở Pháp, đã gặp Đạo hữu Seng Souvanh Khamdeng Pháp Danh Quảng Chơn, là chồng của Cô Trung Diệp Phạm Thị Hợi, vốn là em gái của cố Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ.
(Xem: 617)
Việc nâng cao các tiện nghi vật chấtphương tiện hỗ trợ phát triển bản thân những tưởng giúp ta cởi bỏ phiền lụy để sống an vui, nhưng thực tế, ta vẫn còn tiếp tục loay hoay giữa rối ren.
(Xem: 592)
Nước chảy mây bay có khoảnh khắc nào ngưng, hoa rơi lá rụng bốn mùa luân chuyển, người đến rồi đi cũng chưa từng gián đoạn bao giờ.
(Xem: 586)
Khi bạn giữ hơi thở trong tâm, bạn gom bốn niệm xứ vào một. Hơi thở là thân, các cảm giác (thọ) nằm trong thân, tâm (tưởng) nằm trong thân, phẩm chất tinh thần (pháp) nằm trong tâm.
(Xem: 755)
Đêm dần tàn và ngày i đang lên Băng tuyết lạnh mần thủy tiên đã nhú Mùa đông trắng cành đào hồng đơm nụ Xuân rạng ngời hoan hỷ đợi muôn hoa
(Xem: 652)
Khi thân yên, ta có thể hiểu biết về thân. Khi tâm tĩnh lặng, ta có hiểu biết về tâm. Khi hơi thở tĩnh lặng, ta có hiểu b
(Xem: 796)
Phật rời khỏi thế gian này rồi, lưu lại một số kỉ niệm cho chúng ta, chúng ta chiêm ngưỡng lễ lạy như Phật còn tại thế.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant