Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Chữ Hiếu Dưới Những Góc Nhìn

07 Tháng Chín 201704:11(Xem: 8616)
Chữ Hiếu Dưới Những Góc Nhìn
CHỮ HIẾU DƯỚI NHỮNG GÓC NHÌN

Nguyên Cẩn

Chữ Hiếu Dưới Những Góc Nhìn


Nỗi buồn chữ hiếu hôm nay

Thử gõ vài từ như “ngược đãi cha mẹ” lên Google, chúng ta sẽ thấy hàng loạt tin tức trên các báo về tình trạng đối xử tàn tệ, thậm chí độc ác của con cái đối vối cha mẹ. Ví dụ như:

1/ Chiều 28-4, Công an thị xã Tân Uyên, tỉnh Bình Dương, cho biết đang tạm giữ Nguyễn Hoàng Minh, 40 tuổi để điều tra về hành vi cố ý gây thương tích. Minh là người đã đánh cha ruột là ông Nguyễn Văn Bé (85 tuổi) trong đoạn clip gây phẫn nộ dư luận xuất hiện trên mạng xã hội vào ngày 27-4. Dù bà Đào Thị Cương (79 tuổi, mẹ ruột của Minh) cố gắng can ngăn, nhưng Minh vẫn liên tục đấm mạnh vào đầu cha, đẩy cha té ngã xuống đất. Tiếp đó, Minh cầm một cây rựa vung lên cao nhưng bị ông Bé nắm lại. Sau đó, Minh cầm rựa đuổi theo cha mình ra ngoài khiến người cha phải chạy trốn vào một căn nhà có cổng sắt. Ông Bé bị chấn thương vùng đầu phải khâu nhiều mũi.

2/ Trường hợp ông N.X.K, sinh năm 1950, ở quận Hải An, thành phố Hải Phòng. Cả tuổi trẻ chăm sóc vợ bệnh tật, tới khi vợ ông nằm xuống, ông lại phải gánh chịu nỗi đau người đầu bạc tiễn kẻ đầu xanh, con trai lớn cũng mất sau một vụ tai nạn. Người cha già với những nỗi đau khắc khoải trong tâm hồn vẫn hoàn thành trách nhiệm của một người cha, là chỗ dựa và vun đắp hạnh phúc cho người con gái út. Tâm niệm cả đời ông là được khỏe mạnh để chăm sóc cho cháu, đỡ đần cho con. Nhưng trời không chiều lòng người, ông bị bệnh nặng và phải nằm viện. Sau khi làm phẫu thuật, sức khỏe của ông Ký ngày càng yếu. Không những không được con gái (chị K) chăm sóc tận tình, ông còn bị con rể (anh H) đánh đập, hành hạ một cách nhẫn tâmdã man. Cận Tết âm lịch năm 2016, ông bị chị K và anh H lôi ra tắm bằng nước lạnh. Mỗi một gáo nước lạnh dội xuống là một cái gáo giáng vào đầu ông. Ông không còn khả năng tự chủ, chỉ biết ú ớ van lạy. Rồi hai người con lôi ông ra khỏi nhà tắm, không cho mặc quần áo để nằm co ro trên giường,  (http://vietbao.vn/Doi-song-Gia-dinh/).

Và còn nhiều tin bài khác nữa. Buồn chăng?

Đấy là thiểu số, còn số đông thì sao? Có ai đã từng nghe các bậc cha mẹ tâm sự thật nỗi lòng của họ hôm nay chưa? Họ giấu vào lòng mình những buồn phiền vì không muốn con biết. Chúng  tôi đã từng nghe nhiều bậc cha mẹ, người thì cay đắng, người thì nhẹ nhàng hơn xem như quy luật muôn đời: con trẻ sao chóng quên! Có người tâm sự: “Anh ơi, em mất con em rồi!”. Sao thế, mới thấy nó về thăm nhà mà?  Vâng, nó về thăm nhà với một cô vợ chưa cưới nhưng đã ở chung bên Pháp rồi. Nó yêu cầu vợ chồng em hỏi vợ, chính thức hóa mối quan hệ ấy cho nó, nhưng cả hai đứa đều không hề thăm hỏi tụi em lấy một lời! Lạnh lùng quá anh ạ! Bao nhiêu tiền bạc, công sức mình lo cho nó mà bây giờ vậy đó. Sau đám hỏi, tụi nó lại qua Pháp, mua nhà, vô quốc tịch luôn rồi. Không biết chừng nào về Việt Nam nữa? Đám cưới nó tính làm ở bển luôn! Lại có bậc cha mẹ điện sang thăm hỏi con, chừng vài ba câu, là nghe nó nói: Còn gì nữa không má! Thôi con cúp máy nhen! Phải chẳng thời buổi này sự thờ ơ đã len lỏi trong tâm hồn con người, lạnh lùng đến vô cảm! Nghèo thì nói là do sinh kế không báo hiếu được. Giàu thì cũng bận bịu, tiếc thời gian đến thế sao? Cha mẹ già đâu cần chocolate hay iphone, mà chỉ cần những lời thăm hỏi ân cần. Có một clip trên mạng “Thư gửi con”, trong đó có đoạn viết “Có những lúc cha già không muốn tắm, đừng giận cha và la mắng nặng lời, ngày còn nhỏ con vẫn thường sợ nước hay từng van xin: Đừng bắt tắm, mẹ ơi!”. Chúng ta liên tưởng đến ông Ký ở mẩu tin phần trên khi bị con xối nước và bỏ lạnh. Hãy nhớ ca dao xưa kia,

“Mẹ già ở túp lều tranh
Sớm thăm tối viếng mới đành dạ con...”

Còn ở villa, nhà cao cửa rộng mà thiếu sự ân cần, thiếu sự quan tâm thì cũng chưa tròn đạo hiếu!

Hiếu vẫn là cương thường của muôn đời

Cương thường ở đây là giềng mối ràng buộc các mối quan hệ con người với nhau. Đã không còn cái thời cổ xúy cho tam cương ngũ thường mà có những điều cần phải loại bỏ như quân thần cương, “Quân  xử thần tử, thần bất tử, thần bất trung”, hay phụ tử cương “Phụ xử tử vong, tử bất vong, tử bất hiếu” nữa! Nhưng hiếu vẫn là cương thường, trong xã hội thể hệ, với những cái nhân và cái quả của mối giao hỗ đó mà có vợ chồng, cha con, bạn bè, anh em... Cái cương thường ấy thẩm thấu vào mối quan hệ giữa người và người, riêng và chung đó làm nội dung sinh mệnh của quốc giathế giới. Trong đó, nguyên tắc sinh thực quan hệ đảm bảo sự tồn tục, là then dây chốt yếu của loài người đối với thời gian mà cửa ngõ là nút quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Cách hay nhất chúng ta cần làm là giáo dục đạo hiếu từ thuở còn thơ. Cũng không nhất thiết phải lấy Nho giáo làm nền tảng, dù có thể lấy trong Hiếu Kinh những tư tưởng như “Cha sinh ra ta, mẹ nuôi nấng ta, thương lắm cha mẹ khó nhọc vì ta. Ân nghĩa sâu xa, trời cao khôn sánh Hiếu là căn bản của đạo đức, giáo hóa từ chữ hiếu mà ra.

Đạo hiếu, trước tiên phải thờ cha mẹ, sau đó thờ vua giúp nước, cuối cùnglập thân. Người con hiếu thảo, ngày thường ở với cha mẹ phải hết lòng cung kính; phụng dưỡng thì phải làm cho cha mẹ vui; lúc cha mẹ có bệnh phải tỏ lòng quan tâm lo lắng”.

Ở một lăng kính rộng hơn, và một tầm cao khác, giáo lý  nhà Phật dạy rằng: Đạo hiếu chính là lòng từ bi. Đạo hiếu của người Việt từ xưa có nét đặc thù riêng được đề cập trong Lục Độ Tập Kinh, hiếu đâu phải chỉ thương cha, thương mẹ là đã làm tròn hiếu đạo của một con người, mà còn phải hướng cha mẹ về đường ngay nẻo chánh, giúp cha mẹ vượt qua sai lầm, giúp nghèo cứu đói, thương nuôi quần sinh, là đứng đầu của trăm hạnh.

“Đức Phật bảo các vị Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu, con nuôi cha mẹ, bằng những thứ này: cam lộ trăm mùi, để thỏa miệng Người, mọi tiếng thiên nhạc, để thích tai Người, áo đẹp tuyệt vời, rực rỡ thân Người, hai vai cõng Người, chu du bốn biển, trả ơn dưỡng dục đến hết đời con, gọi là hiếu chăng?”. Các  vị Tỳ-khưu, bạch đức Phật rằng: “Lạy đức Thế Tôn, gọi là đại hiếu, còn gì hơn nữa?”.

Đức Phật lại bảo các vị Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu, tuy được như thế, chưa phải là hiếu, cần phải thực hành: Cha mẹ ngu tối, không kính Tam Bảo; hung ngược, tàn ác, lạm trộm phi lý, dâm dật ngoại sắc, nói dối phi đạo, say sưa hoang loạn, trái lẽ chân chính, hung nghiệt như thế, con hết lòng can, để khai ngộ Người. Nếu còn mê muội, chưa biết tỉnh ngộ, liền đem nhân nghĩa, khai hóa dần dần;... Này các Tỳ-khưu, đời chưa có gì đáng gọi là hiếu. Làm cho cha mẹ bỏ ác làm lành, vâng giữ năm giới và ba tự quy, được thế dù rằng buổi sớm vâng giữ, buổi chiều mất đi, ơn ấy trọng hơn vô lượng công ơn nuôi nấng, bú mớm của cha mẹ mình. Nếu không biết đem giáo pháp Tam bảo, rất mực khai hóa cho cha mẹ mình, tuy là hiếu dưỡng vẫn như bất hiếu”. (Kinh Hiếu Tử - Bản Việt dịch của HT. Thích Tâm Châu).

Như vậy, bản chất của Hiếu là Từ bi, không chỉ phụng dưỡng cha mẹ về mặt vật chất như Hiếu Kinh mà còn phải đánh thức tứ vô lượng tâm trong cha mẹ nếu như ta không may làm con những người thiếu đức. Cha mẹ có bổn phận tuyệt đối với con cái và con cái đối với cha mẹ cũng vậy. Xã hội có nghĩa vụ đối với con cái vì trẻ con sinh ra là phần tử dự bị của xã hội phải bồi dưỡng. Nói như nhà thơ William Wordsworth “The child is father to the man” (Trẻ thơ kia mầm sinh trưởng nên người). Con cái chính là sự tồn tục nối dài sinh mệnh của cha mẹ. Thiền sư Nhất Hạnh từng khuyên khi xa nhà, nhớ cha mẹ hãy nhìn bàn tay mình, quán trong đó có những tế bào, những ADN của cha của mẹ. Gìn giữ đạo hiếu là gìn giữ cương thường trong quan hệ cha - mẹ con..., rộng hơn giữa các thế hệ và giữa các phần tử trong xã hội. Có những tế bào yêu thươnggia đình và hiểu bản chất của hiếu như đã nói ở trên là từ bi, xã hội nhân ái sẽ vững mạnh vì những đứa con hiếu thảo chắc chắn sẽ là những công dân yêu cộng đồng và tổ quốc. Thế nên Đạo Hiếu chính là cương thường của muôn đời. Hãy trân trọng và gìn giữ!

Nguyên Cẩn | Tạp chí Từ Quang số Vu Lan 2017

Ý kiến bạn đọc
14 Tháng Chín 201714:23
Khách
Trong ngũ thường, chữ Nhân lung lay thì chữ gì cũng yếu!
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 2098)
Nếu một người có nghị lực, tâm trí, trong sáng trong suy nghĩ, lời nóiviệc làm một cách cẩn trọngcân nhắc, kiềm chế các giác quan của mình, kiếm sống theo Luật (Dhamma) và không vô tâm, thì danh vọng và tài lộc của người có tâm đó đều đặn tăng lên.
(Xem: 2157)
"Một thời Đức Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong rừng Thắng, vườn Cấp Cô Độc. Bấy giờ Đức Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
(Xem: 1872)
Hạnh “bố thí” là một trong sáu hạnh của Bồ-tát làm phương tiện đưa đạo vào đời, đem lại niềm vui và xoa dịu nỗi đau của chúng sanh.
(Xem: 1695)
Từ nơi cao rộng mới thấy bao quát toàn cảnh bên dưới. Nào là núi, nào là rừng. Núi xa thì màu nhạt đi, núi gần thì sậm màu đất đá. Rừng thưa thì thấy cả những đường mòn quanh co xuyên qua các thảm lá mục và những tảng đá phong rêu; rừng sâu thì chỉ xanh một màu lá.
(Xem: 1610)
Trong kinh Thừa tự pháp, đức Phật dạy hàng đệ tử nên thừa tự giáo pháp của Ngài chứ không nên thừa tự tài vật của Ngài.
(Xem: 1775)
Người xưa thường nói: “Chúng ta chỉ có thể kiểm soát được hành động, nhưng không thể kiểm soát được kết quả” Xin Hãy Buông Gánh Nặng Xuống.
(Xem: 1525)
Dù những vật hữu tình hay vô tình đều có cội nguồn hình thành, lá rụng về cội, nước chảy về nguồn.
(Xem: 2474)
Khi bàn về cái tôi, người ta thường nói hóm hỉnh rằng: trong cuộc sống, cái tôi mà thệm dấu nặng thì thành TỘI; cái tôi huyền thì thành TỒI; và cái tôi sắc thì thành.. TỐI.
(Xem: 1658)
Muốn đi vào con đường giải thoát an vui thì phải đi qua con đường vô ngã, phải giải trừ, phải giảm nhẹ tình chấp ngã, không đường nào khác.
(Xem: 1991)
Tôi chưa từng chứng kiến sự ra đi của bất cứ ai. Trước khi mẹ tôi trở nên quá yếu, tôi chưa từng thấy ai bệnh nặng cả.
(Xem: 1952)
xuất gia hay tại gia, giàu hay nghèo, nam hay nữ, trẻ hay già cũng đều phải biết điều tiết, chế ngự tâm mình.
(Xem: 2292)
Có người nói tu không cần học Phật Pháp cũng được, chỉ cần học một pháp môn nào đó rồi chuyên tu pháp môn đó thì kết quả còn tốt hơn học nhiều pháp môn mà không chuyên tu.
(Xem: 1614)
Phật tử, chúng ta phải hằng ngày tự thân tu tập, tụng kinh, niệm Phật, ngồi thiền để tự cải tạo tâm mình theo hướng chân, thiện, mỹ.
(Xem: 1811)
Đừng đặt nặng vấn đề sống, chết. Đừng nghĩ đến điều đó. Chỉ cần thanh lọc tâm trí của bạn, thì điều đó sẽ an bài tất cả mọi thứ.
(Xem: 1692)
Trụ là ở chùa; Trì là gìn giữ trông nom chùa. Nghĩa là đối với sự uỷ thác của thập phương tín thí, nhân dân sở tại phải hết tâm, hết sức.
(Xem: 1860)
Đã xuất gia thì không ai là người ác cả, ác Tỷ kheo dùng để chỉ cho những người xuất gia tiến bộ chậm, chưa chuyển hóa các tập khí xấu ác của chính mình.
(Xem: 2421)
Quốc gia nào cũng vậy, bên cạnh những cái đẹp vẫn có cái xấu. Nếu cái tốt nhiều, cái xấu ít thì không đáng lo ngại.
(Xem: 3392)
Trong cuộc sống thường ngày có nhiều người rất dễ rơi vào tình trạng đau khổ, bởi vì có quá nhiều áp lực, nhiều gánh nặng, nhiều ưu tư, nỗi buồn trong lòng.
(Xem: 2106)
Những thành bại, được mất, hơn thua, tranh đoạt, tham vọng và thù hận v.v… sẽ chẳng có giá trị gì nếu như gần kề với cái chết.
(Xem: 2115)
Theo Thế Tôn, người tu mà không có lòng tin thiện pháp là một biểu hiện của bần cùng.
(Xem: 1573)
Cây phong đầu ngõ đã dần dần chuyển sắc lá. Lá vàng chen lá xanh. Lác đác vài chiếc lá phong chỉ mới úa vàng đã rơi quanh gốc, không theo tiến trình sinh trụ hoại diệt của thiên nhiên.
(Xem: 1841)
Các vị thiền sư tu tập theo pháp Phật khẳng định rằng tuy tâm khônghình dáng nhưng chúng ta có thể phân biệt được lúc nào tâm khỏe mạnh và lúc nào tâm bệnh hoạn.
(Xem: 2190)
Hôm trước, tôi có chia sẻ một phương cách để đối trị vọng tưởng, tâm chạy đi lang thang chỗ này chỗ kia bằng cách...
(Xem: 2124)
Khi có một điều không may mắn, bất như ý xảy đến thì đa phần chúng ta đều nghĩ và thậm chí đổ lỗi là do nghiệp.
(Xem: 1992)
Buông bỏ tất cả để tu hành vốn không bị xem là ích kỷ, thậm chí đó là cao thượng nhưng rũ bỏ trách nhiệm trước một thực trạng gia đình ngổn ngang là không thể chấp nhận, đáng bị phê phán.
(Xem: 2895)
Pháp luân nghĩa là bánh xe Phật pháp. Dhamma trong tiếng Pali (Nam Phạn) có nghĩa là Pháp Bảo, lời dạy từ Đức Phật.
(Xem: 2010)
Nghiệp nói cho đủ là nghiệp quả báo ứng, tức đã gây nhân thì có kết quả tương xứng, và quả đến sớm hay muộn khi hội đủ nhân duyên, hội đủ điều kiện.
(Xem: 2362)
Đây là một lời dạy phù hợp với cái nhìn sâu sắc cốt lõi của Phật giáo: rằng chúng ta đau khổ bởi vì chúng ta tin rằng chúng ta có một cái tôi.
(Xem: 1881)
Một nhóm sinh viên đến chùa để tìm hiểu về đạo Phật và kiến trúc chùa nhằm phục vụ cho chương trình học. Có một em tự giới thiệu mình là tín đồ của đạo Thiên Chúa.
(Xem: 1811)
Duyên khởi cho bài viết này là từ một bản tin BBC News có nhan đề “Thiền định chánh niệm có thể khiến con người xấu tính đi?”
(Xem: 2029)
Đời người như một giấc chiêm bao, sinh-lão-bệnh-tử là điều hiển nhiên không ai tránh khỏi, cuối con đường bóng xế ngả chiều ta rời bỏ nơi đây với bàn tay không.
(Xem: 2275)
Đức Phật không phải là một vị Thượng đế, vậy thì tại sao giáo huấn của Ngài là một tôn giáo và tại sao Phật tử tôn thờ Ngài như Thượng đế?
(Xem: 1860)
Xưa nay, nhân loại vẫn mơ ước một thứ ngôn ngữ chung, một thứ ngôn ngữ trực tiếp phản chiếu và thông diễn mọi sắc thái của thực tại sống động
(Xem: 2218)
Giáo pháp tứ y trong đạo Phậtgiáo pháp nói về bốn phương pháp thực tập sự nương tựa (y cứ) dẫn đến giác ngộ giải thoát.
(Xem: 2179)
Giáo pháp của Đức Phật tuyên thuyết là một sự trải nghiệm sinh động mang tính ứng dụng rất thiết thực chứ không phải là những giáo thuyết
(Xem: 2724)
Duyên khởi cho bài viết này là từ một bản tin BBC News có nhan đề “Thiền định chánh niệm có thể khiến con người xấu tính đi?”— và từ một số cuộc nghiên cứu khác đã giúp chúng ta có cái nhìn đa diện hơn về Thiền chánh niệm, một pháp môn nhà Phật đang thịnh hành khắp thế giới.
(Xem: 1873)
Mặt trời khi xuất hiệnrạng rỡ, bừng sáng, dứt khoát xóa tan bóng tối để chiếm lĩnh cả không gian của thiên địa càn khôn. Mặt trăng thì không như vậy.
(Xem: 1786)
Từ cạnh tranh sinh tồn giữa các loài sinh vật, cho đến mâu thuẫn xã hội, hận thù tranh chấp, là những nét đặc trưng trong lịch sử tiến hóa, không chỉ riêng loài người.
(Xem: 2082)
Phật tử chúng ta được biết rằng, đã quy y Tam bảothọ trì năm giới ...
(Xem: 1879)
Hơn nửa đời người, hay cả cuộc đời, nếm đủ đắng cay buồn tủi, niềm vui thì khiêm tốn, nỗi buồn quá mênh mông. Chòng chành theo con thuyền thân phận, lúc tàn khoảnh khắc theo cổ máy thời gian, nhìn lại trong rêu phong tĩnh lặng, trên khuôn mặt nhiều nếp chập chùng của ưu phiền, mới hiểu rằng “Ta có đại hoạn do ta có thân. Nếu ta không thân sao có đại hoạn”.
(Xem: 1960)
Khi mà vật chất chi phối cuộc sống, khi mà kinh tế làm chủ đạo nồng cốt kiến trúc xã hội, đạo đức truyền thống dân tộc và nhân cách con người trở thành thứ yếu.
(Xem: 2153)
Đạo Phật nói cuộc đời là biển khổ mênh mông không có ngày thôi dứt, vì nhân loại lúc nào cũng...
(Xem: 2031)
Gần đây một báo cáo Trung tâm nghiên cứu Pew, bể tư duy lớn thứ ba ở Washington, DC, dự đoán rằng một số tôn giáo lớn trên thế giới sẽ mở rộng...
(Xem: 2121)
Sống trong tư duy phân biệt đối đãi ở đời không chuyện gì không phải thị phi (đúng sai).
(Xem: 2166)
Hằng năm vào ngày 28 tháng 6 lần lượt mỗi chùa tại Đức tổ chức sinh nhật cho Hòa Thượng Phương Trượng Tổ đình Viên Giác.
(Xem: 1905)
Từ lâu, trong đời sống an tịnh, mỗi hành giả đều tự biết làm đẹp mình bằng hạnh đầu đà giữ giới.
(Xem: 2014)
Thế giới quan Phật giáo chỉ ra mối quan hệ cơ bản của mọi sự vật hiện tượng là quan hệ nhân quả.
(Xem: 2148)
Ngày nay, thiền định không những được biết đến qua tên tuổi các vị Thiền sư, qua những công án thiền, mà còn thực sự đi sâu vào đời sống tu tập nội tâm của mỗi người.
(Xem: 2102)
Rốt cuộc một mình. Một mình thôi. «Trời cao đất rộng, một mình tôi đi, một mình tôi đi... Đời như vô tận. một mình tôi về, một mình tôi về... với tôi!»
(Xem: 1638)
Bao tao nhân, mặc khách; bao ngôn ngữ của con người đã không tiếc lời ca tụng về Mẹ. Mẹ của tôi. Mẹ của anh. Mẹ của con và Mẹ của tất cả mọi người.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant