Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Chuyển Lại Nguồn Cội

24 Tháng Tư 201807:41(Xem: 6474)
Chuyển Lại Nguồn Cội

CHUYỂN LẠI NGUỒN CỘI 

Nguyễn Thế Đăng

Gương Soi Bóng


Con đường Phật giáo nói chung, và kinh Lăng-già nói riêng, là phá trừ xua tan những vọng tưởng hư vọng, nói tổng quát là vô minh, để nhìn ra sự thật của tất cả mọi sự (thật tướng của tất cả các pháp).

Con đường ấy là ba tự tánh và năm pháp.

“Đại Huệ! Đại Bồ-tát nên khéo biết ba tướng tự tánh; đó làtự tánh vọng kế, tự tánh duyên khởi, và tự tánh viên thành.

Đại Huệ! Tự tánh vọng kế là từ tướng mà sanh. Sao là từ tướng mà sanh? Đó là y nơi sự tướng duyên khởi mà hiển hiện các chủng loại, sanh suy nghĩ chấp trướcSuy nghĩchấp trước sự tướng ấy có hai thứ vọng kế sanh, đó là điều chư Như Lai diễn nói: là tướng suy nghĩ chấp trướcdanh tướng và tướng suy nghĩ chấp trước sự tướng.

Đại Huệ! Tướng suy nghĩ chấp trước sự là suy nghĩ chấp trước các pháp trong và ngoài. Tướng suy nghĩchấp trước tướng là ở trong các pháp trong và ngoài ấy suy nghĩ chấp trước tự tướng cọng tướng. Đó là hai tướng tự tánh vọng kế.

Đại Huệ! Y theo nhân và duyên mà khởi, đó là tự tánh duyên khởi. Sao là tự tánh viên thành? Đó là Chân như của tự chứng thánh trí, lìa tất cả phân biệt danh tướng sự tướng.

Đại Huệ! Đây là tự tánh viên thành Như Lai tạng tâm”.

Hành giả sẽ vượt qua thế giới vọng tưởng phân biệt hư vọng của tự tánh vọng kế, vượt qua thế giới sanh diệt của tự tánh duyên khởi cũng do phân biệt vi tế mà thành, để trở lại thực tại “Chân như, tự tánh viên thành Như Lai tạng tâm” chẳng sanh chẳng diệt. Kinh nói về năm pháp như sau:

“Đại Huệ! Năm pháp là tướng, danh, phân biệtChánh tríNhư như. Tướng là thấy hình trạng của sắc, thanh… mỗi mỗi khác nhau. Y nới các tướng kia mà lập ra danh như cái bình, cái đó là như vậy, không khác, đó gọi là danh. Đặt ra các danh để hiển thị các tướng tâm và tâm sở, đó gọi là phân biệt. Danh kia tướng kia rốt ráo không có gì, chỉ là vọng tâm đắp đổi phân biệtQuán sát như vậy cho đến cái biết (phân biệt) diệt mất, đó gọi là Như như.

Đại Huệ! Tướng Như như là chân thật quyết địnhcăn bảnrốt ráotự tánh có thể đắc. Ta cùng chư Phậttuỳ thuận chứng nhậpnhư thật tướng ấy mà khai thị diễn nói. Nếu có thể tuỳ thuận hiểu ngộ, lìa đoạn lìa thường, chẳng sanh phân biệt, nhập vào tự chứng, ra khỏi cảnh giới ngoại đạo và nhị thừa, đó gọi là Chánh trí.

Đại Huệ! Năm pháp, ba tự tánh, tám thức và hai vô ngã, tất cả Phật pháp đều gồm hết trong ấy”.

Kinh giảng rõ về sự tương đương của năm pháp và ba tự tánh:

“Đại Huệ! Ba tự tánh, tám thức, hai vô ngã đều vào trong năm pháp. Trong đó danh và tướng là tánh vọng kế, vì y vào tánh duyên khởi mà phân biệt tâm, tâm sởđồng thời khởi lên với danh tướng. Tánh duyên khởilà như mặt trời cùng với ánh sáng. Chánh tríNhư như thì chẳng thể hoại, đó là tánh viên thành thật.

Đại Huệ! Khi sanh chấp trước với những cái do tự tâm hiện, có tám thứ thức phân biệt khởi lên. Các tướngsai biệt ấy đều không thật, chỉ là tánh vọng kế. Nếu có thể lìa bỏ hai thứ ngã chấp và pháp chấp thì trí haivô ngã tức thời sanh trưởng.

Đại Huệ! Thanh vănDuyên giác, Bồ-tát, Như Lai, các địa thứ lớp của tự chứng thánh trí, tất cả Phật phápđều gồm trong năm pháp này”.

Với ba tự tánh và năm pháp, chúng ta thấy con đường giải thoát giác ngộ là đi từ mê lầm đến chân thật, từphân biệt so tính hư vọng đến tự tánh viên thành Chân như, từ danh tướng hư giả đến Chánh trí chứng ngộ Như nhưChân như, hay Như như, hay “chân tướng của tạng thức” hay “tạng thức Như Lai tạng” thì “không diệt, vốn vô sai biệtbản tánh thanh tịnh”:

“Chân tướng của tạng thức không diệt, chỉ nghiệp tướng diệt”. “Thức A-lại-da vốn là tướng vô sai biệt”. “Tạng thức Như Lai tạng bản tánh thanh tịnh, chỉ vì khách trần nhiễm ôNhư Lai tạng này là cảnh giớiPhật”.

Chân như hay tạng thức Như Lai tạng bản tánh thanh tịnh, không diệt, vốn vô sai biệt, nghĩa là Chân nhưvốn có sẵn, vốn thanh tịnh mà phân biệt hư vọng, chỉ giả lập tạm thời trên đó mà thôi. Chân như vốn có sẵn thì trí hay Chánh trí cũng có sẵn ví nó chẳng sanh diệt: “sanh diệt là thức, chẳng sanh diệt là trí”. Thức hay sự phân biệt hư vọng là cái sanh diệt trên cái chẳng sanh diệt là trí.

Chân như hay Như Lai tạng hay Chánh trí là nền tảng chẳng sanh diệt của thức sanh diệt và sản phẩm của thức là tất cả ba cõi sanh tử sanh diệt. Như thế con đường đi từ cái sanh diệt đến cái chẳng sanh diệtluôn luôn nằm trên nền tảng chẳng sanh diệt vốn có sẵn. Nói cụ thểhành giả dù có làm gì, dù có tu phápmôn nào cũng luôn luôn ở trên và ở trong nền tảng Chân như Chánh trí chẳng sanh chẳng diệt, luôn luôn ở trên và ở trong “Như Lai tạng là cảnh giới Phật”.

Đến đây chúng ta có thể thắc mắc, các bậc thánh có thấy và có sống với danh tướng không? Hẳn là có vì các vị không lầm lẫn một cái cây với một ghế đá, một dòng sông với một ngọn núi, và các vị vẫn thuyết pháp. Nhưng có lẽ chúng ta cần hiểu thế giới danh tướng của các vị vượt khỏi “hữu vô, thường đoạn…” như kinh nói. Danh tướng của các vị không còn nằm trong phân biệt vọng tưởng; không nằm trong thái độlấy bỏ; không nằm trong các phiền não tham, sân, si…

Các bậc thánh vẫn thấy sự vật là “duy tâm tạo”, nhưng tâm các vị là thanh tịnh nên các sự vật duy tâm tạo này cũng là thanh tịnh. Chính cái tâm như gương sáng, cái tâm đã trở lại nguồn thanh tịnh của nó khiến các vị có cái thấy vượt khỏi suy tưởng của chúng ta:

“Thí như tấm gương sáng không có phân biệttuỳ thuận các duyên mà hiện các hình bóng, đó chẳng phải là hình cũng chẳng không phải hình. Nhưng người bình thường thì thấy ra hình và chẳng phải hình, phân biệt mà tạo ra cái tưởng hình… Thí như ở chỗ đất không có cỏ cây, ánh sáng mặt trời chiếu tạo ra những sóng nắng như nuớc chuyển động, chúng chẳng phải có chẳng phải không, vì là tưởng điên đảosai lầm. Người thường mê muội cũng lại như vậy, tập khí xấu huân tập từ vô thuỷ, trong pháp tánh thánh trí tự chứng lại thấy có sanh trụ diệt, một khác, có không, cùng chung chẳng cùng chung… Thế nên, Đại Huệ! Hãy nên trong pháp thánh trí tự chứngxa lìa tất cả phân biệtsanh trụ diệt, một khác, có không, cùng chung chẳng cùng chung…”

Cái thấy này là cái thấy của Chánh trí Như như. Trong cái thấy này, chân lý tương đối và chân lý tuyệt đốiđều một vị, một vị “chẳng sanh”:

Chân như, Không, Thật tế,
Niết-bàn cùng vũ trụ
Tất cả pháp chẳng sanh
Là tướng đệ nhất nghĩa. 

Phân biệt vọng tưởng luôn luôn sanh trên nền tảng Chánh trí Như như, như sóng luôn luôn sanh khởi từđại dương và lại tan vào đại dương. Chính vì như vậy mà có sự chuyển thức thành trí, chuyển các thức trở lại nguồn của chúng, có sự giải thoát cho các thức. Thức sanh diệt phân biệt chuyển lại thành trí chẳngsanh diệt vô phân biệt: thức A-lại-da chuyển lại thành Đại viên cảnh trí; thức Mạt-na chấp ngã chuyển lại thành Bình đẳng tánh tríý thức phân biệt hư vọng chuyển lại thành Diệu quan sát trí; và năm thức giác quan chuyển lại thành Thành sở tác trí.

“Phật dạy: Đại Huệ! Phân biệt không sanh không diệt. Vì sao thế? Vì chẳng khởi tướng phân biệt hữu vô, vì các pháp thấy được ở bên ngoài đều không có, vì rõ duy tự tâm mà có hiện. Chỉ vì người ngu phân biệttự tâm thảy thảy các pháp, bám trước thảy thảy các tướng. Khiến họ biết những cái được thấy đều là tự tâm, đoạn dứt tất cả kiến chấp ngã, ngã sở, lìa các nhân duyên năng tác sở tác, rõ biết duy tâm, chuyển ý thành lạc, khéo rõ các địa, vào cảnh giới Phật, xả bỏ các kiến phân biệt về năm pháp ba tự tánh. Thế nên ta nói hư vọng là phân biệt chấp trước thảy thảy do tự tâm hiện mà các cảnh giới sanh. Biết rõ như thật tức được giải thoát”.

Trong thực tế thì: “Danh tướng và thức vốn xưa nay không khởi, ta nói pháp ấy gọi là Như như”.

Khi chuyển thức sanh diệt về nguồn trí chẳng sanh chẳng diệt thì cành lá chính là cội gốc, sóng chính là nước đại dương:

Khéo thông đạt vọng kế
Duyên khởi ắt chẳng sanh
Do thật thấy duyên khởi
Vọng kế tức Chân như.

Nguyễn Thế Đăng
Văn Hóa Phật Giáo 15-4-2018

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 24367)
Nam mô Đông Phương Giáo Chủ Dược Sư Lưu Ly Quang Vương Phật thùy từ chứng minh gia hộ... Việt nghĩa: HT Thích Huyền Dung, Phổ thơ: Thích Liễu Nguyên
(Xem: 10510)
Quán Thế Âm - Đấng mẹ hiền trên tất cả mẹ hiền, trên tất cả thánh nhân được tôn xưng là mẹ hiền... HT Thích Huyền Tôn
(Xem: 11772)
Chúc mừng bạn Thiện Trí - Olaf Beuchling, một người bạn trong đời và bây giờ là bạn trong đạo... Nguyên Đạo
(Xem: 9823)
Phật pháp có thể giúp chúng ta có sự hiểu biết chân chính về sự tốt xấu, phải quấy, đúng sai của cuộc sống... Thích Đạt Ma Phổ Giác
(Xem: 14202)
Nội dung câu chuyện chỉ là để nói lên một “Tình Yêu vô nhiễm” của một vị đại đạo sư đã chứng đắc Bồ Đề TâmTrí Huệ Không Tánh... Chiêu Hoàng
(Xem: 13626)
Không tự tỏ mình cho nên sáng, không tự nhận là phải cho nên rực rỡ, không tự kể công cho nên có công, không tự khoe mình cho nên đứng đầu... Lý Minh Tuấn
(Xem: 14738)
Con từ sanh tử bình an, Mang ơn Mẹ đã bao lần cứu con, Cứu từ nước cuốn, sống còn, Cứu từ máu chảy, thân con năm nào... Thích Liễu Nguyên dịch nghĩa & tác thơ
(Xem: 9963)
Chúng tôi có thể đối chiếu hai thái độ khác nhau giữa quan điểm Tây Phươngquan điểm truyền thống Á Đông đối với Phật Giáo... Nguyên tác tiến sĩ Peter D. Santina; Thích Tâm Quang dịch Việt
(Xem: 10140)
Sau mấy ngày họp mặt tại Hamburg, 8 chị em chúng tôi kéo nhau về chùa Viên Giác, Hannover để dự lễ Rằm Tháng Giêng... Phương Quỳnh Diệu Thiện
(Xem: 9712)
Đã bao giờ bạn tự hỏi thành công là gì mà bao kẻ bỏ cả cuộc đời mình theo đuổi? Phải chăng đó là kết quả hoàn hảo trong công việc, sự chính xác đến từng chi tiết?... Hồ Minh Ngọc
(Xem: 13057)
Tu hành muốn thành công hẳn ai cũng biết phước và trí đều phải đầy đủ, trang nghiêm... Quảng Tánh
(Xem: 8811)
"Cha đã hứa với con là dù trường hợp nào cha cũng ở bên con, cha còn nhớ không?"... Trần Xuân Hải dịch
(Xem: 10393)
Ðèn điện sáng rực xuống bờ sông. Gió đã im, sóng đã lặng. Một người đàn ông bế một đứa con trai ngồi khóc... Nhất Linh; Khái Hưng
(Xem: 9258)
Con người thường bị cảm giác khổ vui làm chủ, khi mắt thấy sắc đẹp vừa ý liền bị cảm giác thọ vui thu hút... HT Thích Thanh Từ
(Xem: 9036)
Với cái thấy bất nhịtương đãi, Phật giáo Duy Biểu có thể buông bỏ tính cách quyền thừa lâu nay của mình để trở nên một đạo Bụt Đại thừa trọn vẹn... HT Thích Nhất Hạnh
(Xem: 11392)
Khái quát chia làm 9 thành phần như sau: Thiền sư, Kinh sư, Luật sư, Pháp sư, Giáo sư, Giảng sư, Kiến trúc sư, Y sư và Cứu tế sư... Thích Phước Sơn
(Xem: 11197)
Thất tình lục dục là bảy thứ tình cảm được biểu lộ ra bên ngoài và là sáu việc ham muốn của một con người. Đó là nói theo căn bản... Thích Đạt Ma Phổ Giác
(Xem: 10684)
Mỗi người trong chúng ta, ai sinh ra trong cuộc đời nầy cũng đều có một nghiệp quả khác nhau... HT Thích Như Điển
(Xem: 10040)
Tích tập là duyên sinh tụ hội của vạn pháp, và buông xả là sự lặng thinh tuyệt đối của không gian vô định như thuở nào vô thủy vô chung... Thích Phổ Huân
(Xem: 12372)
Biểu tượng cho hạnh phúcan lạc là nụ cười của Phật Di lặc, người Mỹ gọi một cách đầy tính dân gian gần gũi là ông Phật Vui Sướng, Ông Hạnh Phúc (Happy Buddha), hay ông Phật Cười (Laughing Buddha)… Trần Kiêm Đoàn
(Xem: 8827)
Nguyện cho tất cả chúng sinh nhổ bật hết mọi cội rễ sân hận và oán thù để trở thành hiện thân của tình thương bao la... Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Xem: 15973)
Nguyễn Du không những là một thi hào lớn của Việt Nam mà còn là nhà Phật học uyên bác... Huỳnh Kim Quang
(Xem: 9582)
Đã là con chim, chiếc lá, Chim phải hót, lá phải xanh, Lẽ nào vay mà không trả, Sống là cho, đâu chỉ nhận riêng mình... Tuệ Đạt
(Xem: 9309)
Mỗi lần tết đến, chúng ta ôn lại những việc trong năm, những đoạn đường đã qua, những sai lầm thiếu sót và những tạm thời thành tựu... Nguyễn Thế Đăng
(Xem: 10433)
Những lời giảng dạy của bảy Đức Phật, từ thời đức Phật Tỳ Bà Thi cho đến đức Phật Thích Ca Mâu Ni trong giới kinh giống như tiêu chỉ nguyệt... HT Thích Nguyên Siêu
(Xem: 10556)
"Tinh tấn giữa đám người buông lung, tỉnh táo giữa đám người mê ngủ, kẻ trí như con tuấn mã thẳng tiến, bỏ lại sau lưng con ngựa gầy hèn"... Như Đức
(Xem: 9026)
Vừa qua, chúng tôinhân duyên được tháp tùng với Thầy Phương Trượng chùa Viên Giác, theo chương trình Tu họcHành hương Thái Lan & Miến Điện... Trần Đan Hà
(Xem: 10075)
Kỷ niệm chuyến hành hương Thái Lan và Miến Điện tháng 12 năm 2013 trong phái đoàn HT Thích Như Điển ở Âu Châu... Hoa Lan - Thiện Giới
(Xem: 11409)
Malala cũng từng được đề cử là ứng viên Giải Nobel Hòa Bình năm 2013 và là ứng viên trẻ nhất cho đến nay, chỉ mới 17 tuổi... Nguyên Đạo Văn Công Tuấn
(Xem: 9867)
Sư phụ cười: “Vậy thì con về tịnh tâm lại đi nhé. Họ đã đóng đúng vai trò của họ chứ họ có lầm lỗi gì mà con tha thứ hay không tha thứ.” Giọng đọc: Hạnh Tuệ
(Xem: 9295)
Vậy thì một người Phật tử Việt Nam (xuất gia tu sĩtại gia cư sĩ) ứng xử như thế nào trong tư cáchvai trò một người Phật tử là công dân nước Việt? Huỳnh Kim Quang
(Xem: 13578)
Nguyên tác: Stages of Meditation, Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma; Anh dịch: Geshe Lobsang Jordhen, Losang Choephel Ganchenpa, Jeremy Russel; Việt dịch: Tuệ Uyển
(Xem: 15263)
Một số nhà sử học tin rằng ngài đã dành 17 năm trong buổi thiếu thời – từ lúc 13 đến 30 - ở Ấn Độ học hỏi Phật Pháp và kinh Vệ Đà... Tuệ Uyển
(Xem: 16809)
Mê tínu mê không hiểu biết chân chính, tin những điều không đúng sự thật, tin mù quáng; phần nhiều là những việc về tinh thần, nhưng cũng ảnh hưởng về vật chất, mê lầm tưởng đó là sự thực... Toàn Không
(Xem: 9589)
Trong một cuốn sách mới xuất bản có tiêu đề là “Trở Lại Kiếp Sống” (Return to Life), tác giả Jim B Tucker kể một số câu chuyện về các trẻ em có khả năng nhớ lại tiền kiếp... Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Xem: 9790)
Khi nguyện cho người khác hạnh phúc, chính trong lúc đó tâm ta thoát khỏi những tình cảm tiêu cực như đố kỵ, ích kỷ, ghét bỏ… Nguyễn Thế Đăng
(Xem: 7998)
Ăn uống hàng ngày là cách tốt nhất để chuyển các dưỡng chất từ bên ngoài vào nuôi dưỡng và phát triển cơ thể, phục hồi sức lực.
(Xem: 10046)
Có chăng một cái gì bất diệt? Đó là cái chưa từng sinh. Đó là cái bất sinh. Cái đó không thể tìm (vì chưa bao giờ mất); không thể sở hữu (vì luôn hằng hữu)... Vĩnh Hảo
(Xem: 9599)
Vấn đề “Hộ pháp” được nêu lên trong trường hợp nầy. Nó là vấn đề tự lợi lợi tha mà muốn sống có ý nghĩa và muốn phổ biến ý nghĩa ấy trong mọi tầng lớp và mọi thế hệ, bổn phận chúng ta buộc chúng ta phải có... HT Thích Trí Quang
(Xem: 9573)
Chuyện về hai người “vô gia cư” James và Harris chứng minh cho chúng ta thấy cái “quả” tốt đẹp, bất ngờ... Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Xem: 10581)
Nếu bảo con người sống trên trái đất, là chưa đúng. Trái đất cũng chỉ là một hành tinh lơ lửng giữa trời, nên con người cũng đang trụ giữa hư không... Hồ Dụy
(Xem: 10812)
“Mình với ta tuy hai mà một, Ta với mình tuy một mà hai”... Như Hùng
(Xem: 11212)
Thực thi giới không sát sanhchúng ta đang nuôi dưỡng tâm từ, tức là nuôi dưỡng tâm vô tham, vô sân, vô si... Thích Phước Đạt
(Xem: 11021)
Người Đời Ai Biết? - Tản mạn về cuộc hội ngộ của Ngài Đạt Lai Lạt Ma với Chùa Viên Giác... Nguyên Đạo
(Xem: 13064)
Tôi rất nhỏ, chắc chỉ bằng một đóa hoa nắng trong không gian, vì vậy mà thân tôi rất nhẹ, có thể bay đến bất cứ nơi nào tôi muốn và nghe được rất nhiều tâm tư của mọi người... Chiêu Hoàng
(Xem: 11157)
Hạt sương theo sức nhấn, lăn nhẹ theo, rồi đậu giữa lòng bàn tay, tròn trịa, vẹn toàn, không rơi vãi đi đâu chút nào!... Hạnh Chi
(Xem: 10595)
Che mắt, bịt tai, từ ngàn xưa, vốn không phải là hành vithái độ của người trí. Người trí là người luôn mở mắt lắng tai để thấy, để nghe, để nắm bắt thực tại... Vĩnh Hảo
(Xem: 12423)
Chính những ông thầy chùa này đã trực tiếp đóng góp một phần rất lớn trong việc làm cho đạo Phật thấm vào lòng người và lan ra xã hội... Thị Giới
(Xem: 9928)
Câu chuyện sau đây được Cố Hòa Thượng Thích Trí Nghiêm kể lại vào một buổi trưa khi tôi hầu quạt cho ngài tại Am Hoàng Trúc... TT Thích Nguyên Tạng
(Xem: 10647)
Mình đã tu. Bạn ạ. Bất ngờ lắm? Giật mình phải không. Tu rồi mới hiểu. Lâu nay mình cứ chấp thủ dựng lô cốt tự nhốt mình lại... Nhụy Nguyên
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant