Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Thanh Lọc Tâm Để An Lạc

14 Tháng Tư 201907:19(Xem: 5639)
Thanh Lọc Tâm Để An Lạc
THANH LỌC TÂM ĐỂ AN LẠC

Thích Trung Hữu


Thanh Lọc Tâm Để An Lạc

Người ta hay nói đến chữ tu tâm. Điều này rất đúng. Con người hay xã hội có tốt hay xấu đều là do cái tâm có tốt hay xấu mà ra. Tâm xấu thì đưa đến khổ đau, còn tâm tốt thì đưa đến hạnh phúc cho mình và người. Cho nên việc thanh lọc tâm là điều cần phải làm đối với những ai muốn có cuộc sống tốt đẹp không chỉ cho mình mà còn cho người khác. Sau đây là một số lời dạy của Đức Phật về những cấu uế của tâm cần được thanh lọc để có cuộc sống an lạc.


Trong kinh Trung bộ, Đức Phật dạy có hai nguyên nhân chính có thể dẫn tới đau khổ cũng như gây ra chiến tranh và xung đột, đó là tham áiđam mê khoái lạc giác quan. Tham ái và khoái lạc giác quan thật ra là những nhu cầu bình thường của con người, tuy nhiên nếu chúng ta cứ chạy theo chúng mà không biết dừng lại, thậm chí vì chúng mà tạo ác nghiệp thì cái khổ liền đến ngay lập tức. Ví dụ ta thương yêu người thân của mình là điều tốt nhưng thương đến nỗi không muốn rời xa hay vì người thân mà bất chấp đạo lý thì không còn tốt nữa.

Đối với ngũ dục lạc cũng vậy, nếu ta biết thưởng thức thì ta có an lạchạnh phúc. Nhưng nếu ta lạm dụng, chạy theo chúng không biết dừng thì hậu quả đau khổ không thể nào tránh khỏi. Đơn giản như việc uống cà-phê. Nếu ta thưởng thức vừa phải thì cà-phê rất tốt cho sức khỏetâm trí. Cà-phê có thể làm cho tâm hồn ta thăng hoa và sáng tạo. Nhưng nếu ta uống quá nhiều thì cơ thể sẽ bị nóng với những biểu hiện như táo bón, nổi mụn. 

Để thỏa mãn ham muốn của mình, con người ra sức gom góp của cải, do vậy dẫn đến sự tranh giành giữa người này với người kia, nhóm này với nhóm nọ và nước này với nước khác. Đức Phật dạy rằng nếu con người có khả năng làm chủ các giác quan và loại trừ tham ái thì sẽ không có chuyện đấu tranh hay hãm hại kẻ khác, cũng không có chuyện ức hiếp hay lạm dụng, trộm cắp hay tước đoạt tài sản của kẻ khác. Đức Phật khuyên chúng ta nên nghĩ đến sự phù du của vật chất và sự vô thường các khoái lạc giác quan để giảm bớt sự ham muốn cũng như có thể thoát ra ngoài những cuộc tranh giành khốc liệt.

Ganh tỵbủn xỉn cũng là những hạt giống tâm thức xấu cần phải loại trừ. Trong kinh Đế Thích sở vấn (Kinh Trường bộ), vua trời Đế Thích đến hỏi Phật rằng, các vị trời và loài người luôn luôn muốn sống hài hòa với nhau nhưng tại sao họ cứ phải gây gổ và đấu tranh với nhau không dứt? Đức Phật giải thích rằng đó là do họ chưa bỏ được tâm ganh tỵbủn xỉn. Tâm lý muốn vơ vét nhưng lại không chịu đựng được khi thấy người khác hơn mình chính là nguyên nhân trực tiếp làm cho họ không thể sống hài hòa với nhau.

Truyện kể rằng có hai anh hàng xóm cùng nuôi heo. Heo của anh A thì khỏe mạnh và lớn nhanh như thổi. Còn heo của anh B thì ốm yếu và chậm lớn. Anh B vì vậy rất buồn và ngồi khóc. Bụt liền hiện đến hỏi “Vì sao con khóc?”. Anh B vừa khóc vừa kể cho Bụt nghe hoàn cảnh của mình. Bụt nói chuyện đó có gì khó. Bụt sẽ làm cho con heo của anh cũng khỏe mạnh và mau lớn như heo của anh bạn hàng xóm. Nhưng anh B lắc đầu không chịu. Bụt hỏi vậy anh muốn sao? Anh trả lời rằng anh không cần con heo của anh mau lớn mà chỉ cần Bụt làm cho con heo bên nhà hàng xóm chết đi là được. Tất nhiên đây chỉ là truyện ngụ ngôn nhưng nó phản ánh đúng tâm ganh tỵ của đa số chúng ta. Đó là thích thấy người khác thất bại chứ không muốn cùng nhau phát triển.

Hiếu chiến và kiêu căng cũng là nguyên nhân dẫn đến đau khổ cho mình và người khác. Có một số người cho rằng bản thân họ, tôn giáo họ hay dân tộc họ là cao quý nhất, còn những người khác, tôn giáo khác, dân tộc khác thì thấp kém hơn. Nhiều cuộc xung đột xã hội, đấu tranh vũ trang nổi lên đôi khi không phải do nhu cầu vật chất mà là do sự kiêu căng ngạo mạn, muốn người khác phải phục tùng mình, muốn làm bá chủ võ lâm. Một thanh niên giương cây súng hơi để bắn chết con chim đang hót không phải vì anh cần thịt mà chỉ vì muốn khẳng định bản thân, rằng anh ta có khả năng làm việc đó. Một số người tạo ra những cuộc chiến tranh tàn khốc chỉ để bảo vệ sự kiêu căngtham vọng của họ. Đức Phật khuyên người Phật tử nên loại trừ sự kiêu căng như thế ra khỏi tâm mình.

Thông thường, người ta hay đổ lỗi hoặc quy trách nhiệm cho kẻ khác mà không thấy lỗi và trách nhiệm của mình. Và đó cũng chính là nguyên nhân của mọi xung đột. Đức Phật khuyên chúng ta nên xác định trách nhiệm của mình và đối xử tốt với người khác. 

Chuyện kể rằng có hai gia đình nọ nhà gần nhau. Một gia đình thì quanh năm gây gổ, còn gia đình kia thì luôn luôn hòa thuận. Một hôm người trong gia đình gây gổ hỏi hàng xóm mình rằng tại sao nhà anh được hòa thuận như vậy. Người kia trả lời rằng tại vì mọi người trong gia đình tôi ai cũng có lỗi. Anh kia ngạc nhiên không hiểu thì được giải thích rằng: Vì trong nhà tôi ai cũng biết nhận lỗi về mình nên mọi người được sống hòa thuận với nhau như vậy.

Đức Phật luôn khuyên chúng ta hãy trải lòng từ, thậm chí đối với kẻ thù. Trong kinh Ví dụ cái cưa (KinhTrung bộ), Đức Phật đã khen ngợi tính kiên nhẫn của một vị Tăng khi vị này đã trải lòng từ cho những tên cướp dù chúng đã cắt đi một phần cơ thể của mình và làm cho vị ấy đau đớn đến chết. Nếu mình muốn chinh phục, chiến thắng thì hãy chinh phục và chiến thắng những ô nhiễm của chính bản thân mình trước, thay vì kẻ khác. Sự tranh giành hơn thua chỉ đem lại khổ đau cho cả hai phía. 

Trong kinh Pháp cú, Đức Phật dạy rằng: “Kẻ thắng thì bị thù ghét, người thua thì sống trong đau buồn”. Ngài cũng dạy rằng chiến thắng được dục vọng của mình thì vĩ đại hơn là thắng ngàn kẻ thù bên ngoài. Còn kinh Cullabodhi Jataka (Kinh Tiểu bộthì nói rằng, chính lòng hận thùý muốn trả thù đã tiêu diệt cuộc sống con người. Cũng như hai cây gậy đập vào nhau, lửa tóe ra tiêu diệt cả hai cây.

Rõ ràng trong xã hội ngày nay, kinh tế càng phát triển nhưng con người thì lại càng khổ đau. Đó là vì chúng ta chỉ lo chạy theo vật chất và những danh vọng phù phiếm, ngỡ rằng những thứ này sẽ làm cho ta hạnh phúc. Nhưng thật ra, chúng ta cũng như nhân loại sẽ không bao giờ có hạnh phúc khi mà trong tâm chúng ta chứa đầy những tính xấu như tham lam, thù hận, kiêu căng hay ganh tỵ. Còn cái mà con người ngỡ là hạnh phúc đó, theo Đức Phật, chỉ là cảm giác đã ngứa của người bị bệnh lác hay bệnh cùi khi họ gãi hay hơ lửa mà thôi. Đó là cái hạnh phúc giả. Sau khi gãi xong thì người bệnh lác bị ngứa trở lại còn bệnh cùi thì lở loét thêm. Nếu chúng ta không nhận ra và loại trừ những cấu uế này ra khỏi tâm mình thì chúng ta đang tiêu diệt bản thân mình và thế giới xung quanh. Ngược lại nếu tâm ta được thanh lọc làm cho trong sạch thì hạnh phúc thật sự sẽ đến ngay.

Trong xã hội từ xưa đến nay thật sự không có trường hợp người làm ác mà có hạnh phúc trọn vẹn. Họ không sợ cái này thì cũng lo lắng cái kia. Tâm họ luôn luôn bất an vì sợ cái kết quả xấu sẽ đến với họ do hành vi ác mà họ đã gây cho người khác. Đức Phật là một người hạnh phúc, không phải vì Ngài có địa vị cao hay tiền bạc nhiều mà là vì tâm Ngài trong sạch. Ngài đã đạt Niết-bàn, một trạng thái thánh thiện và bình yên nhất. 
Khi Đức Phật còn là một vương tử trẻ, Ngài đã nhàm chán nhục dục cũng như từ bỏ con đường mà có thể dẫn đến chiến tranh và xung đột để đi tìm con đường có thể đem đến hạnh phúc tối cao cho tất cả chúng sanh. Ngài đã thanh lọc hết những cấu uế của tâm thức nên không bao giờ khởi lên ý niệm ích kỷ lợi mình, hại người. 
Theo gương Đức Phật, người Phật tử đề cao lối sống đạo đức. Đối với bản thân, họ tìm an lạchạnh phúc trong sự thanh lọc tâm hồn. Còn đối với xã hội, họ không bao giờ làm hại người khác, xâm chiếm hay tước đoạt của ai bất cứ thứ gì. Một người có an lạchạnh phúc thật sự sẽ không bao giờ có nhu cầu não hại người khác, làm khổ đau cho người khác.

Thích Trung Hữu
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 780)
Qua lịch sử, người ta đã vạch ra, lên án những hành vi, những con người hung ác nhưng chưa định nghĩa thế nào là hung ác.
(Xem: 737)
Trong vài thập niên gần đây, thuật ngữ “tâm linh” trở nên rất thời thượng, tràn ngập khắp trên mặt báo chí, truyền thông, mạng xã hội,
(Xem: 734)
Trong kiếp Đức Thích Ca thành PhậtẤn Độ, người đối nghịch, thậm chí phá hoại đưa đến âm mưu sát hại Ngài là Đề Bà Đạt Đa.
(Xem: 681)
Không áo mão cân đai. Không y hồng hiệp chưởng. Một bộ y hậu thường nhật mà thôi. Nơi khám thờ hậu Tổ, một di ảnh đơn sơ, bình dị, vậy mà bao nhiêu bài viết đã xưng tánThiền Sư.
(Xem: 784)
Con người được mô tả gồm hai phần: Thể xác và tinh thần. Theo thuật ngữ Phật học thì thể xác tức thân thể con người gọi là “Sắc”, còn tinh thần là “Danh” tức là tâm.
(Xem: 751)
Tâm từ bi, lòng trắc ẩn và không làm tổn hại là những những giá trị phổ quát trong Phật giáo, cho nên đối với người dân Bhutan
(Xem: 686)
Trong đời mỗi chúng sinh, đặc biệtcon người, sinh tử vẫn là điều làm cho chúng ta bất an, lo sợ nhất, dẫu biết rằng không ai thoát khỏi quy luật này
(Xem: 799)
Tham ái với thân, tập trung lo cho thân tứ đại một cách thái quá, đó là trói buộc.
(Xem: 718)
Không hiểu con người biết thương-ghét tự bao giờ? Chắc chắnkhi còn nằm trong bụng mẹ thì không có thương-ghét.
(Xem: 712)
Từ lâu chúng ta nghe nói nhiều về xá lợi, trong đó xá lợi Phật và chư thánh Tăng với lòng sùng tín.
(Xem: 766)
Tôi không biết. Nhưng tôi biết có kiếp trước. Làm sao biết? Bởi vì nếu khôngkiếp trước, làm sao có tôi ở kiếp này?
(Xem: 704)
Doanh nhân hiện nay không riêng gì ở Việt Nam đang đối đầu với nhiều khó khăn: tình trạng mất đơn hàng do ảnh hưởng suy thoái toàn cầu,
(Xem: 959)
Dùng bè để qua sông, qua sông rồi thì bỏ bè là thí dụ nổi tiếng về pháp phương tiện trong kinh Phật.
(Xem: 743)
Ông cha ta có câu “gieo nhân nào gặt quả ấy” hay “thiện có thiện báo, ác có ác báo”.
(Xem: 793)
Các anh chị GĐPT đồng phục áo lam, hoa sen trắng đã nhất tề cung nghinh kim quan Đạo Sư, mà bao lần Đạo Sư đã khuyến thỉnh, sách tấn để giữ trọn phương chăm Bi, Trí, Dũng GĐPT Việt Nam, thể hiện một chút tình, gánh kim quan trên vai để đền ơn đáp nghĩa.
(Xem: 937)
Đạo Phật do đức Phật Thích Ca mâu Ni (Sakya Muni Buddha) khai sáng ở Ấn Độ. Căn bản của giáo phápTứ Diệu Đế, Bát Chánh Đạo
(Xem: 1408)
Hình ảnh, âm thanh đi vào cõi vô tung, đồng vọng ngàn sau, bặt tích, hay lưu lộ hình ảnh đôi bạn chân tình nơi chốn hiu hắt bụi đường mà đôi chân không hề mỏi.
(Xem: 955)
Con đường giải thoát, tức là Bát Chánh Đạo. Có thể gói trọn vào một câu, hay hai câu, hay vài câu được không?
(Xem: 992)
Nhĩ căn viên thông là khả năng mà Bồ-tát Quán Thế Âmthành tựu được nhờ vào sự tu tập ba phương pháp lắng nghe, tư duy và hành động (Văn, Tư, Tu).
(Xem: 927)
Người xưa nói “Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo”. Dù cho miệng lưỡi thế gian có thế nào chúng ta vẫn an nhiên, “tâm không bị biến đổi, miệng không phát ra lời nói cộc cằn”
(Xem: 794)
Immanuel Kant (1724-1804) là triết gia vĩ đại, người sáng lập ra nền triết học cổ điển Đức.
(Xem: 748)
Tu tập hằng ngày chúng ta thường được các vị Thầy hướng dẫn, nhắc nhở nếu muốn giác ngộ, thoát khổ,
(Xem: 758)
Ven. Pannyavaro là một tu sĩ Phật giáo người Úc, Ngài đã cống hiếncả đời mình tu tập thiền định theo giáo lý Đức Phật.
(Xem: 625)
Kinh, Luật, Luận của Phật Giáo cả Nam Truyền lẫn Bắc Truyền đọc tụng suốt cả đời cũng không hết. Bởi lẽ lời Phật, lời Tổ quá sâu sắc nhiệm mầu
(Xem: 1288)
“Để được làm người, sinh mệnh đó thực sự may mắn”.
(Xem: 1167)
Quan điểm của Phật giáo nói chung, mọi biến động của đời sống tự nhiênxã hội đều là biểu hiện của nghiệp, do nghiệp lực của nhân loại hiện hành chi phối.
(Xem: 1135)
Trong Phật giáo Đại thừa, bản chất của sự giác ngộ được gọi là bồ đề tâm, có nghĩa là tâm thức tỉnh.
(Xem: 1087)
Vào thế kỷ trước khi Đức Phật đản sinh, vùng đông bắc Ấn Độ đã trải qua những biến đổi sâu rộng làm định hình lại địa chính trị của khu vực một cách sâu sắc.
(Xem: 1197)
Tâm trí của Đức Phật được gọi là bồ đề tâm, nghĩa đen là “tâm giác ngộ”. Bồ đề tâm có hai khía cạnh
(Xem: 1142)
Hệ thống kinh điển trí huệ (bát nhã) tánh Không thường được xếp thành ba phạm trù: Văn tự Bát nhã, Quán chiếu Bát nhã, và Thật tướng Bát nhã.
(Xem: 1227)
Tăng đoàn thời Đức Phật còn tại thế không những có hai giai cấp quyền quý tại Ấn ĐộBà La Môn như: Xá Lợi Phất, Mục Kiền Liên, Đại Ca Diếp,…
(Xem: 1151)
Lịch sử truyền thừa của Ni giới ở một số bộ phái Phật giáo nói chung mãi đến hôm nay vẫn còn nhiều vấn đề chưa thể lý giải trọn vẹn.
(Xem: 1032)
Thiện ngữ là nói lời lành, chân thật, nhẹ nhàng, xây dựng, đoàn kết, yêu thương.
(Xem: 1070)
Cuộc sống rất ngắn ngủi, vì thế hãy phá bỏ cái tôi ngớ ngẩn của mình, nhanh chóng tha thứ, tin tưởng yêu thương thật lòng
(Xem: 1155)
Một thời, Thế Tôn trú ở giữa dân chúng Sakka, tại Kapilavatthu, ở khu vườn Nigrodha.
(Xem: 1124)
Bốn pháp giới Sự, Lý, Lý Sự vô ngạiSự Sự vô ngại là những từ ngữ của tông Hoa Nghiêm.
(Xem: 1237)
Sống trên đời, có ai không mang ít nhiều âu lo? Người nghèo thì lo làm thế nào để mọi người trong gia đình mình đủ ăn đủ mặc.
(Xem: 1132)
Trong những chúng đệ tử Phật, thì chúng cư sĩ tại gia chiếm số lượng đông đảo và có những ảnh hưởng nhất định đối với diện mạo của Phật giáo nói chung.
(Xem: 1206)
Hạnh phúc chính là sự bình an của thân thể và sự yên tĩnh của tâm hồn.
(Xem: 1195)
Cái vòng tròn vô hình lại quay trọn môt vòng, mùa thu lại về với đất trời Bắc Mỹ.
(Xem: 1105)
Trong Trung luận của Bồ tát Long Thọ luận giảng về tánh Không, phần nhiều là những câu phủ định.
(Xem: 1171)
Trong năm bộ Nikaya của hệ Pali, Đức Phật thường nói đến sự “không có lõi cứng” của các hiện tượng, từ thân tâm, cho đến thế giớichúng sanh.
(Xem: 1155)
Mỗi người trong cuộc sống này luôn có một thử thách để chinh phụcvượt qua, đó là gì?
(Xem: 1740)
Một trong những hình thức ta nuôi dưỡng phiền giận về chính mình là mặc cảm tội lỗi.
(Xem: 1143)
Thế gian không có cái gì khổ cả, khổ chỉ là những ảo giác của con người.
(Xem: 1174)
Thực tập nhằm tăng cường khả năng tập trung hoặc chú ý đóng một vai trò quan trọng trong hầu hết các truyền thống tôn giáo lớn.
(Xem: 1087)
Trong phẩm Thế Chủ Diệu Nghiêm thứ nhất của Kinh Hoa Nghiêm, các thiên vương, các thần vương cho đến các Đại Bồ tát nói kệ tán thán Phật
(Xem: 1286)
Về pháp thiền quán vô thường tôi chia sẻ hôm nay, tôi sẽ không bàn đến đại vô thường như là cái chết, sự hủy diệt, sụp đổ hay sự chia ly.
(Xem: 1171)
Sau khi quy y Tam bảo, vì muốn tìm cầu tri thức, tôi đã nỗ lực nghiên cứu kinh điển. Kinh Phật mênh mông như biển cả,
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant