Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sách Văn Học Phật Giáo
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Tháng chín

29 Tháng Sáu 201100:00(Xem: 5122)
Tháng chín

SÁCH CỦA CUỘC SỐNG
Ngẫm Nghĩ Hàng Ngày Cùng Krishnamurti
Nguyên tác: The Book of Life Daily Meditations with Krishnamurti
Lời dịch: Ông Không Bản dịch 2005 – Hiệu đính 2008

THÁNG CHÍN

 

Ngày 1 tháng chín.

Chúng ta nghĩ rằng chúng ta thông minh.

H
ầu hết mọi người chúng ta đã phát triển những khả năng thuộc trí năng – những khả năng tạm gọi là thông minh, mà thực sự không là thông minh gì cả – chúng ta đọc quá nhiều sách, nhét đầy điều gì những người khác đã nói, vô số những lý thuyếtý tưởng của họ. Chúng ta nghĩ rằng chúng ta rất trí thức nếu chúng ta có thể trích dẫn vô số những quyển sách viết bởi vô số những tác giả, nếu chúng ta đã đọc nhiều loại sách khác nhau, và có khả năng kết hợp lại và giải thích. Nhưng không một ai trong chúng ta, hay rất ít người, có được nhận thức thông minh sáng tạo không sao chép. Đã vun quén được cái trí thức – tạm gọi như thế – mỗi một khả năng còn lại, mỗi một cảm thấy còn lại, đều không còn nữa và chúng ta gặp phải vấn đề là làm thế nào tạo ra một thăng bằng trong cuộc sống của chúng ta để có được không những khả năng thông minh tột đỉnh mà còn có khả năng lý luận một cách khách quan, quan sát những sự vật một cách chính xác như chúng là – không phải để liên tục đưa ra những quan điểm về những lý thuyết và những quy ước, nhưng là để suy nghĩ cho chính chúng ta, để thấy cho chính chúng ta một cách rõ ràng điều giả dối và điều thực sự. Và đối với tôi có vẻ rằng, đây là một trong những khó khăn của chúng ta: mất khả năng để nhìn thấy, không chỉ những sự vật bên ngoài, mà còn cả cuộc sống phía bên trong mà người ta có, nếu người ta có được.

Ngày 2 tháng chín. 

Mọi tư tưởngxao lãng.

Một cái trí ganh đua, bị trói buộc trong xung đột của trở thành, đang suy nghĩ dựa vào so sánh, không có khả năng khám phá sự thật. Cảm thấy-tư tưởng được tỉnh thức cực độ trong tiến hành của tự khám phá liên tục – mà khám phá đó, vì trung thực, là tự dosáng tạo. Tự khám phá như thế mang lại tự do khỏi tích lũy lợi lộc và khỏi cuộc sống phức tạp của trí năng. Chính cuộc sống phức tạp của trí năng này mới tìm kiếm sự thỏa mãn trong những nghiện ngập: tò mò, sự suy đoán gây phá hoại, chỉ thuần túy thuộc hiểu biết, trí năng, tranh luận vô giá trị và vân vân; và những trở ngại này ngăn cản tính đơn giản của cuộc sống. Một nghiện ngập, một chuyên dụng tạo cho cái trí sự sắc bén, một phương tiện tập trung tư tưởng, nhưng nó không là nở hoa của cảm thấy-tư tưởng vào sự thật.

 Tự do khỏi xao lãng khó khăn nhiều thêm nữa bởi vì chúng ta không hiểu rõ tổng thể qui trình của cảm thấy-tư tưởng mà trong chính nó đã trở thành phương tiện của xao lãng. Bởi vì luôn luôn không tổng thể, bởi vì luôn luôn có khả năng tò mò và lập thành công thức theo suy đoán, nó có năng lực tạo tác những cản trở, những ảo tưởng riêng của nó, mà ngăn cản tỉnh thức được sự thật. Vì vậytrở thành xao lãng riêng của nó, kẻ thù riêng của nó. Bởi vì cái trí có năng lực tạo tác ảo tưởng, năng lực này phải được hiểu rõ trước khi nó có thể được tự do hoàn toàn khỏi những xao lãng tự tạo tác riêng của nó. Cái trí phải hoàn toàn tĩnh, yên lặng, cho tất cả tư tưởng trở thành một xao lãng.
 
 
 
 

Ngày 3 tháng chín.

Hợp nhất của cái trí và tâm hồn.

 Rèn luyện trí năng không gặt hái được thông minh. Trái lại, thông minh hiện hữu khi người ta hành động trong sự hòa hợp hoàn hảo, cả phần trí năng lẫn phần cảm xúc. Có một khác biệt rõ ràng giữa trí năngthông minh. Trí năng chỉ là tư tưởng đang vận hành độc lập khỏi cảm xúc. Khi trí năng, không liên quan đến cảm xúc, được rèn luyện trong bất kỳ phương hướng đặc biệt nào, người ta có lẽ có được tri thức vĩ đại, nhưng người ta không có thông minh, bởi vì trong thông minh có sẵn cái khả năng tự nhiên để cảm thấy cũng như lý luận; trong thông minh cả hai khả năng này đều hiện diện bình đẳng, rất mãnh liệt và hòa hợp.
 Lúc này nền giáo dục hiện đại đang phát triển trí năng, trao tặng mỗi lúc một nhiều hơn những giải thích về cuộc sống, mỗi lúc một nhiều hơn những lý thuyết, mà không có chất lượng hòa hợp của thương yêu. Vì vậy chúng ta đã phát triển những cái trí khôn ngoan ma mãnh để tẩu thoát khỏi xung đột; thế là chúng ta thỏa mãn với những giải thích mà các khoa học gia và triết gia cống hiến chúng ta. Cái trí – trí năng – được thỏa mãn bởi vô số những giải thích này, nhưng thông minh không, bởi vì muốn hiểu rõ phải có sự hợp nhất hoàn hảo của cái trí và tâm hồn trong hành động.

Ngày 4 tháng chín.

Trí năng làm hư hỏng cảm thấy.

 Bạn biết rồi, có trí năng, và có cảm thấy thuần khiếtcảm thấy thuần khiết của thương yêu một sự việc gì đó, của có những cảm xúc quảng đại, vô biên. Trí năng lý luận, tính toán, cân nhắc, cố định. Nó hỏi, “Điều đó quan trọng không? Điều đó có cho tôi lợi lộc không?” Trái lại, có cảm thấy thuần khiết – cái cảm thấy lạ thường về bầu trời, về người hàng xóm của bạn, về người vợ hay người chồng của bạn, về người con của bạn, về thế giới, về vẻ đẹp của một cái cây và vân vân. Khi hai sự việc này hòa hợp cùng nhau, có chết chóc. Bạn hiểu chứ? Khi cảm thấy thuần khiết bị làm hư hỏng bởi trí năng, có tầm thường. Đó là điều gì hầu hết chúng ta đều đang làm. Cuộc sống của chúng ta đều tầm thường bởi vì chúng ta luôn luôn đang tính toán, đang tự hỏi chính mình liệu rằng nó có quan trọng hay không, lợi lộcchúng ta sẽ có được, không chỉ trong thế giới của tiền bạc, mà còn trong thế giới tạm gọi là tinh thần – “Nếu tôi làm việc này, tôi sẽ được cái đó phải không?”

Ngày 5 tháng chín.

Trí năng sẽ không giải quyết 
những vấn đề của chúng ta.

 Hầu hết chúng ta đều không quan tâm đến vũ trụ kỳ diệu chung quanh chúng ta; chúng ta thậm chí chẳng bao giờ nhìn thấy sự lay động của chiếc lá trong cơn gió; chúng ta không bao giờ quan sát một cọng cỏ, sờ nó bằng bàn tay của chúng ta và biết được chất lượng của sự tồn tại của nó. Điều này không phải đang thi vị hóa, vì thế làm ơn đừng đắm chìm vào một trạng thái cảm xúc, suy đoán. Tôi nói rằng có cảm thấy sâu sắc đó về cuộc sống là rất cần thiết và không bị trói buộc trong những bàn cãi, những kết luận thuộc trí thức, vượt qua những kỳ thi, trích dẫn và gạt đi một sự việc gì đó mới mẻ bằng cách phát biểu rằng nó đã được nói đến rồi. Trí năng không là phương cách đúng. Trí năng sẽ không giải quyết được những vấn đề của chúng ta; trí năng sẽ không cho chúng ta chất dinh dưỡng vô tận đó. Trí năng có thể lý luận, bàn cãi, phân tích, đạt được một kết luận từ những suy diễn, và vân vân, nhưng trí năng bị giới hạn, vì trí năng là kết quả của tình trạng bị điều kiện của chúng ta. Nhưng nhạy cảm lại không. Nhạy cảm không bị điều kiện; nó đưa bạn ra khỏi lãnh vực của những sợ hãilo âu. Cái trí mà không nhạy cảm với mọi thứ quanh nó – hòn núi, cột điện báo, ngọn đèn, giọng nói, nụ cười, mọi thứ – không thể tìm được điều gì là sự thật.

 Nhưng chúng ta lãng phí những ngày và những năm của chúng ta trong vun quén trí năng, trong tranh luận, bàn cãi, gắng sức, đấu tranh để là một sự việc nào đó, và vân vân. Và tuy nhiên thế giới kỳ diệu lạ thường này, quả đất quá trù phú này – không phải quả đất ở Bombay, quả đất ở Punjab, quả đất ở Nga hay quả đất ở Mỹ – quả đất này là của chúng ta, của bạn và của tôi, và đó không là điều vô nghĩa theo cảm tính; đó là một sự thật. Nhưng bất hạnh thay chúng ta đã phân chia nó thành từng mảnh qua sự nhỏ nhen của chúng ta, qua chủ nghĩa địa phương của chúng ta. Và chúng ta biết tại sao chúng ta đã làm việc đó – vì sự an toàn của chúng ta, vì có những công việc tốt hơn và có nhiều công việc hơn. Đó là trò chơi chính trị đang được đùa giỡn khắp thế giới, và vì thế chúng ta quên là những con người, sống hạnh phúc trên quả đất này mà là quả đất của chúng ta và làm một điều gì đó cho nó.

Ngày 6 tháng chín.

Lóe sáng của hiểu rõ.

 Tôi không hiểu bạn có thấy rằng có hiểu rõ khi cái trí rất tĩnh lặng, thậm chí chỉ một giây; có lóe sáng của hiểu rõ khi sự diễn đạt bằng từ ngữ của tư tưởng bặt tăm. Chỉ cần trải nghiệm nó và chính bạn sẽ thấy rằng bạn bắt gặp lóe sáng của hiểu rõ, sự mau lẹ lạ thường của thấu triệt, khi cái trí rất tĩnh lặng, khi tư tưởng bặt tăm, khi cái trí không bị chất đầy những huyên thuyên riêng của nó. Vì vậy, hiểu rõ về bất kỳ điều gì – về một bức tranh hiện đại, về một đứa trẻ, về người vợ của bạn, về người hàng xóm của bạn, hay là hiểu rõ về sự thật, chân lý ở trong tất cả mọi sự vật – chỉ có thể đến được khi cái trí rất tĩnh lặng. Nhưng tĩnh lặng như thế không thể được vun quén bởi vì nếu bạn vun quén một cái trí tĩnh lặng, nó không là một cái trí yên lặng, nó là một cái trí chết rồi.

... Bạn càng thích thú điều gì đó nhiều bao nhiêu, ý định để hiểu rõ của bạn càng nhiều bao nhiêu, cái trí của bạn càng tự do, rõ ràng, đơn giản, hồn nhiên bấy nhiêu. Lúc đó sự diễn đạt bằng từ ngữ kết thúc. Rốt cuộc ra, tư tưởngtừ ngữ, và chính là từ ngữngăn cản. Chính là bức màn của từ ngữ, ký ức, mà chen vào giữa thách thức và đáp lại. Chính từ ngữ đáp lại thách thức mà chúng ta gọi là tiến trình sử dụng trí năng. Vì thế, cái trí đang huyên thuyên, đang vận dụng từ ngữ, không thể hiểu rõ sự thậtsự thật trong liên hệ, không là một sự thật trừu tượng. Không có sự thật trừu tượng. Nhưng sự thật rất tinh tế. Chính vì sự tinh tế nên rất khó khăn để hiểu rõ. Nó không trừu tượng. Nó đến rất mau lẹ, rất lặng lẽ, nó không thể bị nắm bắt bởi cái trí. Giống một tên trộm trong đêm tối, nó đến thật kín đáo, không phải khi bạn chuẩn bị thâu nhận nó.

Ngày 7 tháng chín.

Trí năng không phòng vệ.

 Bạn có thể hiểu rõ về chính bạn chỉ khi nào bạn không ý thức, khi nào bạn không đang tính toán, không đang bảo vệ, không đang quan sát liên tục để hướng dẫn, để chuyển đổi, để thuần thục, để kiểm soát; khi bạn thấy chính bạn rất bất ngờ, đó là, khi cái trí không có những nhận thức trước về chính nó, khi cái trí khoáng đãng, không chuẩn bị gặp gỡ cái không biết được.

 Nếu cái trí của bạn được chuẩn bị, chắc chắn bạn không thể thấy cái không biết được, vì bạn là cái không biết được. Nếu bạn nói với chính bạn, “Tôi là Chúa,” hay “Tôi không là gì cả ngoại trừ một đống của những ảnh hưởng xã hội hay là một mớ của những đặc tính” – nếu bạn có bất kỳ nhận thức trước về chính mình, bạn không thể nào thấu triệt cái không biết được, cái đó mà tự phát.

 Vì thế tự phát có thể đến được chỉ khi nào trí năng không phòng vệ, chỉ khi nào nó không đang bảo vệ chính nó, chỉ khi nào nó không còn cảm thấy lo âu cho sự an toàn của chính nó; và điều này chỉ có thể xảy ra từ phía bên trong. Đó là, cái tự phát phải là cái mới mẻ, cái không biết được, cái không thể tính toán, cái sáng tạo; cái phải được diễn tả, phải được thương yêu, mà trong đó ý muốn vận hành như là qui trình của trí năng, đang kiểm soát, đang điều khiển, không còn nhiệm vụ. Hãy quan sát những trạng thái cảm xúc riêng của bạn và bạn sẽ thấy rằng những khoảnh khắc của hân hoan vô cùng, của ngây ngất diệu kỳ, đều không dự tính được; chúng xảy ra, đầy bí mật, kín đáo, lặng lẽ, không tiên đoán được.

 Ngày 8 tháng chín.

Ký ức không có sự sống trong chính nó.

 Bạn có ý gì qua từ ngữ tư tưởng? Bạn suy nghĩ khi nào? Rõ ràng, tư tưởng là kết quả của một đáp lại, thuộc hệ thần kinh hay thuộc tâm lý, phải vậy không? Nó là sự đáp lại tức khắc của những giác quan đến một cảm xúc, hay nó thuộc tâm lý, sự phản hồi của ký ức được lưu trữ. Có sự đáp lại tức khắc của hệ thần kinh đến một cảm xúc, và có sự đáp trả tâm lý của ký ức được lưu trữ, ảnh hưởng của chủng tộc, phe nhóm, vị thầy, gia đình, truyền thốngvân vân – tất cả những việc đó bạn gọi là tư tưởng. Vì vậy, qui trình tư tưởng là sự phản hồi của ký ức, phải vậy không? Bạn sẽ không có những tư tưởng nếu bạn không có ký ức, và sự phản hồi của ký ức đến một trải nghiệm nào đó mang qui trình tư tưởng vào hành động.

 Vậy thì, ký ức là gì? Nếu bạn quan sát ký ức riêng của bạn và cách bạn thâu lượm ký ức, bạn sẽ thấy rằng nó hoặc là thực tế, kỹ thuật, phải xử lý thông tin, phương pháp xây dựng, toán học, vật lý, và mọi chuyện như thế – và nó hoặc là điều sót lại của một trải nghiệm không trọn vẹn, chưa chấm dứt, đúng vậy chứ? Hãy quan sát ký ức riêng của bạn và bạn sẽ hiểu ra. Khi bạn chấm dứt một trải nghiệm, hoàn thành nó, không có ký ức của trải nghiệm đó trong ý nghĩa của một điều sót lại thuộc tâm lý. Chỉ có một điều sót lại khi nào một trải nghiệm không được hiểu trọn vẹn, và không có hiểu rõ về trải nghiệm bởi vì chúng ta quan sát mỗi trải nghiệm qua những kỷ niệm quá khứ, và do đó chúng ta không bao giờ gặp gỡ cái mới mẻ như cái mới mẻ, nhưng luôn luôn gặp gỡ qua bức màn của cái cũ kỹ. Vì vậy, rõ ràngđáp lại đến trải nghiệm của chúng ta bị điều kiện, luôn luôn bị giới hạn.

Ngày 9 tháng chín.

Ý thức thuộc quá khứ.

 Nếu bạn quan sát rất cẩn thận bạn sẽ thấy rằng nó không là một liên tục nhưng có một khoảng ngừng giữa hai tư tưởng; mặc dầu nó có vẻ chỉ là một phần rất nhỏ của một giây, có một khoảng ngừng mà có sự quan trọng trong dao động qua lại của một quả lắc. Chúng ta thấy sự thật rằng suy nghĩ của chúng ta bị điều kiện bởi quá khứ được chiếu rọi vào tương lai; khoảnh khắc bạn công nhận quá khứ, bạn cũng phải công nhận tương lai, bởi vì không có hai trạng thái như quá khứ và tương lai nhưng chỉ có một trạng thái bao gồm cả tầng ý thức bên ngoài lẫn tầng tiềm thức bên trong, cả quá khứ của tập thể lẫn quá khứ của cá thể. Quá khứ của tập thể và quá khứ của cá thể, khi phản hồi đến hiện tại, đưa ra những phản hồi nào đó mà tạo ra ý thức cá thể; vì vậy ý thức thuộc quá khứ và đó là toàn bộ nền tảng của sự hiện hữu của chúng ta. Khoảnh khắc bạn có quá khứ, rõ ràng bạn có tương lai, bởi vì tương lai chỉ là sự tiếp tục của quá khứ được bổ sung nhưng nó vẫn còn là quá khứ, vì vậy vấn đề của chúng ta là làm thế nào tạo ra một thay đổi trong qui trình của quá khứ này mà không gây nên một điều kiện khác, một quá khứ khác.

Ngày 10 tháng chín.

Tại sao người ta lại không suy nghĩ?

 Người suy nghĩ suy nghĩ những suy nghĩ của anh ấy qua thói quen, qua lặp lại, qua sao chép, mà mang lại ngu dốt và đau khổ. Thói quen không là không suy nghĩ hay sao? Tỉnh thức mang lại trật tự, nhưng nó không bao giờ gây ra thói quen. Những khuynh hướng đã khẳng định chỉ tạo ra không suy nghĩ. Tại sao người ta lại không suy nghĩ? Bởi vì suy nghĩđau khổ, nó tạo ra những rối loạn, nó tạo ra đối nghịch, nó có lẽ gây ra những hành động của một người mâu thuẫn với cái khuôn mẫu được thiết lập. Để cảm thấy-suy nghĩ tổng thể, bao la, để trở thành ý thức không chọn lựa có lẽ dẫn đến những chiều sâu không biết được, và cái trí chống đối lại cái không biết được; vì vậy nó chuyển động từ cái đã được biết đến cái đã được biết, từ thói quen đến thói quen, từ khuôn mẫu đến khuôn mẫu. Cái trí như thế không bao giờ dám buông bỏ cái đã được biết để khám phá cái không biết được. Nhận ra sự đau khổ của suy nghĩ, người suy nghĩ trở nên không suy nghĩ nhờ vào bắt chước, nhờ vào thói quen; vì sợ hãi suy nghĩ, anh ấy tạo ra những khuôn mẫu của không suy nghĩ. Vì người suy nghĩ sợ hãi, những hành động của anh ấy bị sinh ra từ sợ hãi, và sau đó anh ấy lưu ý những hành động của anh ấy và cố gắng thay đổi chúng. Người suy nghĩ sợ hãi những sáng tạo riêng của anh ấy; nhưng hành động là người hành động, vì vậy người suy nghĩ sợ hãi chính anh ấy. Người suy nghĩ là chính sợ hãi; người suy nghĩnguyên nhân của ngu dốt, của đau khổ. Người suy nghĩ có lẽ phân chia chính anh ấy thành nhiều phân loại của suy nghĩ, nhưng điều suy nghĩ vẫn còn là người suy nghĩ. Người suy nghĩ và những nỗ lực của anh ấy để tồn tai, để trở thành, chính là nguyên nhân của xung độtrối loạn.
Ngày 11 tháng chín.

Người suy nghĩ là điều suy nghĩ.

 Liệu rằng không cần thiết phải hiểu rõ người suy nghĩ, người thực hiện, người hành động hay sao, bởi vì suy nghĩ của anh ấy, hành vi của anh ấy, hành động của anh ấy không thể tách rời khỏi anh ấy? Người suy nghĩ là điều suy nghĩ, người thực hiện là điều thực hiện, người hành động là hành động. Trong suy nghĩ của anh ấy người suy nghĩ được bộc lộ. Người suy nghĩ qua những hành động của anh ấy tạo ra đau khổ riêng của anh ấy, ngu dốt của anh ấy, xung đột của anh ấy. Người vẽ vẽ lên bức tranh của hạnh phúc trôi qua, của đau khổ, của rối loạn này. Tại sao anh ấy lại vẽ ra bức tranh đau khổ này? Chắc chắn, đây là vấn đề phải được tìm hiểu, phải được hiểu rõ và phải được kết thúc. Tại sao người suy nghĩ suy nghĩ những suy nghĩ của anh ấy, mà từ đó tuôn tràn mọi hành động của anh ấy. Đây là bức tường đá mà bạn đang đập liên tục cái đầu của bạn vào, phải vậy không? Nếu người suy nghĩ có thể vượt khỏi chính anh ấy, lúc đó mọi xung đột sẽ kết thúc: và muốn vượt khỏi anh ấy phải hiểu rõ chính anh ấy. Điều gì được biết và hiểu rõ, điều gì được thực hiệnhoàn tất không tự lặp lại. Chính vì sự lặp lại mới cho sự liên tục của người suy nghĩ.

Ngày 12 tháng chín.

Không có tự do của tư tưởng.

 Tôi không biết liệu rằng mỗi người chúng tahiểu rõ rằng chúng ta sống trong một tình trạng mâu thuẫn? Chúng ta nói về hòa bình, nhưng lại chuẩn bị cho chiến tranh. Chúng ta nói về không bạo lực, và tại cơ bản lại bạo lực. Chúng ta nói về tốt lành, và chúng ta lại không. Chúng ta nói về tình yêu, và chúng ta lại đầy tham vọng, đầy ganh đua, đầy hiệu quả tàn nhẫn. Vì vậy có sự mâu thuẫn. Hành động bắt nguồn từ mâu thuẫn đó chỉ tạo ra thất vọngmâu thuẫn thêm nữa ...

 Thưa các bạn, các bạn hiểu rõ rồi, tất cả tư tưởng đều phân chia, nó không bao giờ có thể là tổng thể. Tư tưởng là sự phản hồi của ký ức, và ký ức luôn luôn phân chia, bởi vì ký ức là kết quả của trải nghiệm, vì thế tư tưởngphản ứng của một cái trí bị điều kiện bởi trải nghiệm. Rõ ràng mọi suy nghĩ, mọi trải nghiệm, mọi hiểu biếtphân chia; vì vậy tư tưởng không thể giải quyết nhiều vấn đềchúng ta có. Bạn có lẽ cố gắng để lý luận hợp lý, khôn ngoan, về nhiều vấn đề này, nhưng nếu bạn quan sát cái trí riêng của bạn bạn sẽ thấy rằng suy nghĩ riêng của bạn bị điều kiện bởi những hoàn cảnh riêng của bạn, bởi nền văn hóa nơi bạn sinh ra, bởi thực phẩm bạn ăn, bởi khí hậu bạn sống, bởi những tờ báo bạn đọc, bởi những áp lựcảnh hưởng trong cuộc sống hàng ngày của bạn ....

 Vì vậy chúng ta phải hiểu rõ rằng suy nghĩ của chúng ta là sự phản hồi của ký ức, và ký ức lại có tính máy móc. Hiểu biết luôn luôn không tổng thể, và tất cả suy nghĩ được sinh ra từ hiểu biết đều bị giới hạn, phân chia, không bao giờ tự do. Vì vậy không có sự tự do của tư tưởng. Nhưng chúng ta có thể bắt đầu khám phá một tự do mà không là một qui trình của tư tưởng, và trong đó cái trí hồn nhiên tỉnh thức được tất cả những xung đột của nó và tất cả những ảnh hưởng tác động vào nó.

Ngày 13 tháng chín.

Suy nghĩ không người suy nghĩ.

 Con khỉ trên cây cảm thấy đói bụng, và sau đó sự thôi thúc nảy sinh để hái một quả hay một hạt. Hành động đến trước, và sau đó cái ý tưởng rằng bạn nên lưu giữ nó. Giải thích nó theo cách khác, hành động đến trước, hay người hành động? Có một người hành động không hành động hay không? Bạn hiểu rõ không? Đây là điều gì chúng ta luôn luôn đang hỏi chính chúng ta: đó là ai mà nhìn thấy? Ai là người quan sát? Có phải người suy nghĩ tách rời những suy nghĩ của anh ấy, có phải người quan sát tách rời điều được quan sát, có phải người trải nghiệm tách rời điều được trải nghiệm, có phải người hành động tách rời hành động hay không? ... Nhưng nếu bạn thực sự tìm hiểu cái qui trình, rất cẩn thận, tỉ mỉ và thông minh, bạn sẽ hiểu rõ rằng luôn luôn có một hành động trước, và hành động đó với một kết quả in sâu trong cái trí tạo ra người hành động. Bạn theo kịp không? Nếu hành động có một kết quả in sâu trong cái trí, sự kiếm được của kết quả đó tạo ra người hành động. Nếu bạn suy nghĩ rất rõ ràng và không thành kiến, không tuân theo, không cố gắng thuyết phục một người nào đó, không một kết quả in sâu trong cái trí, trong chính suy nghĩ đó không có người suy nghĩ – chỉ có suy nghĩ. Chỉ khi nào bạn tìm kiếm một kết quả trong suy nghĩ của bạn lúc đó bạn mới trở thành quan trọng, và không là suy nghĩ. Có lẽ một số trong các bạn đã quan sát việc này. Đó thực sự là một điều quan trọng phải tìm ra, bởi vì từ đó chúng ta sẽ biết hành động như thế nào. Nếu người suy nghĩ đến trước, lúc đó người suy nghĩ quan trọng hơn suy nghĩ, và tất cả những triết gia, những phong tục và những hoạt động của nền văn minh hiện nay đều dựa vào giả thuyết này; nhưng nếu suy nghĩ đến trước vậy thì suy nghĩ quan trọng hơn người suy nghĩ.

Ngày 14 tháng chín.

Trực nhận tức khắc.

 Đối với tôi chỉ có trực nhận, đó là thấy một điều gì đó là giả dối hay thực sự ngay tức khắc. Trực nhận tức khắc của điều gì là giả dối và điều gì là thực sự này là nhân tố cốt lõi – không phải trí năng, kèm theo lý luận của nó được đặt nền tảng trên sự tinh ranh của nó, hiểu biết của nó, những cam kết của nó. Đúng là thỉnh thoảng nó đã phải xảy ra cho bạn rằng bạn đã thấy sự thật về một sự việc nào đó ngay tức khắc – sự thật mà bạn không thể lệ thuộc vào bất kỳ điều gì khác. Đó là trực nhận: thấy sự thật về một sự việc nào đó ngay tức khắc, không phân tích, không lý luận, không tất cả mọi thứ mà trí năng tạo tác với mục đích trì hoãn trực nhận. Trực nhận khác biệt hoàn toàn với trực giác, một từ ngữchúng ta sử dụng bừa bãi, để giải thích mau lẹ.

 Đối với tôi chỉ có trực nhận ngay thẳng này – không lý luận, không tính toán, không phân tích. Bạn phải có khả năng để phân tích; bạn phải có một cái trí sắc bén, lanh lẹ để lý luận; nhưng một cái trí bị giới hạn vào lý luận và phân tích không thể trực nhận điều gì là sự thật ...

 Nếu bạn hiệp thông trong chính bạn, bạn sẽ hiểu rõ tại sao bạn lệ thuộc, tại sao bạn đã cam kết chính mình; và nếu bạn gắng sức thâm sâu thêm nữa, bạn sẽ thấy cam kết đó phải tạo ra sự nô lệ, hạn chế tự do, mất đi phẩm giá con người. Khi bạn trực nhận ngay tức khắc tất cả việc này, bạn được tự do; bạn không cần nỗ lực để được tự do. Đó là lý do tại sao trực nhận lại là cốt lõi.

Ngày 15 tháng chín.

Hiểu rõ khoảnh khắc sang khoảnh khắc.

 Hiểu rõ tổng thể về chính mình không xảy ra qua hiểu biết hay qua tích lũy những trải nghiệm, mà chỉ là sự vun quén của ký ức. Hiểu rõ về chính mình xảy ra từ khoảnh khắc này sang khoảnh khắc kế tiếp; nếu chỉ tích lũy hiểu biết về chúng ta, chính sự hiểu biết đó ngăn cản hiểu rõ thêm nữa, bởi vì hiểu biết và trải nghiệm được tích lũy trở thành trung tâm mà nhờ đó tư tưởng tập trung vào và có sự tồn tại của nó.

Ngày 16 tháng chín.

Hiểu rõ tiến hành suy nghĩ của bạn.

 Giả sử bạn không bao giờ đọc một quyển sách, thuộc tôn giáo hay thuộc tâm lý, và bạn phải tìm ra ý nghĩa, tầm quan trọng của cuộc sống. Bạn sẽ bắt đầu việc đó như thế nào đây? Giả sử không có những vị Thầy, không có những tổ chức tôn giáo, không có Phật, không có Chúa, và bạn phải bắt đầu ngay điểm khởi hành. Bạn sẽ bắt đầu việc đó như thế nào đây? Đầu tiên, bạn phải hiểu rõ sự tiến hành của suy nghĩ của bạn, phải vậy không? – và không chiếu rọi chính bạn, những tư tưởng của bạn, vào tương lai và tạo ra một vị Chúa làm hài lòng bạn; điều đó quá ngây ngô, trẻ con. Vì vậy, đầu tiên bạn sẽ phải hiểu rõ tiến hành suy nghĩ của bạn. Đó là cách duy nhất để khám phá bất kỳ điều gì mới mẻ, phải vậy không?

 Khi chúng ta nói rằng học hỏi hay hiểu biết là một ngăn cản, một trở ngại, chúng ta không đang bao gồm hiểu biết kỹ thuật – làm thế nào lái một chiếc xe hơi, làm thế nào điều khiển máy móc – hay hiệu quả hiểu biết đó mang lại. Chúng ta có trong cái trí một sự việc hoàn toàn khác hẳn: ý thức của trạng thái sáng tạo đó mà hiểu biết hay học hỏi có nhiều bao nhiêu chăng nữa sẽ không mang lại được. Trong ý nghĩa thực sự nhất của từ ngữ đó sáng tạo là được tự do khỏi quá khứ từ khoảnh khắc này sang khoảnh khắc khác, bởi vì chính quá khứ đang tỏa bóng lên hiện tại. Chỉ bám vào thông tin, bám vào những trải nghiệm của những người khác, bám vào điều gì người nào đó đã nói, dù cao siêu bao nhiêu, và cố gắng phỏng chừng hành động của bạn theo đó – tất cả điều đó là hiểu biết, phải vậy không? Nhưng muốn khám phá bất kỳ điều gì mới mẻ bạn phải bắt đầu không có trợ giúp; bạn phải khởi hành một chuyến hành trình hoàn toàn cô đơn, đặc biệt về hiểu biết, bởi vì nó rất dễ dàng, qua hiểu biếtniềm tin, có được những trải nghiệm; nhưng những trải nghiệm này chỉ là những sản phẩm của tự chiếu rọi và vì vậy hoàn toàn giả dối, không thật.

Ngày 17 tháng chín.

Hiểu biết không là thông minh.

 Trong sự tìm kiếm hiểu biết của chúng ta, trong những ham muốn tích trữ lợi lộc của chúng ta, chúng ta đang mất mát tình yêu, chúng ta đang làm trơ trơ cảm giác đối với vẻ đẹp, sự nhạy cảm đối với tàn bạo; chúng ta đang mỗi lúc một trở nên chuyên dụng và mỗi lúc một mất đi tính tổng thể. Thông minh không thể được thay thế bởi hiểu biết, và không có số lượng giải thích nào, không có tích lũy những sự kiện nào, sẽ làm tự do con người khỏi đau khổ. Hiểu biết rất cần thiết, khoa học có nơi chỗ của nó; nhưng nếu cái trí và tâm hồn bị nhồi nhét đầy hiểu biết, và nếu nguyên nhân của đau khổ không được hiểu rõ, cuộc sống trở thành trống rỗng và vô nghĩa.

 Thông tin, hiểu biết về những sự kiện, mặc dù luôn luôn tăng thêm, nhưng theo bản chất lại rất giới hạn. Thông minh là vô hạn, nó bao gồm hiểu biếtphương cách của hành động, nhưng chúng ta bám vào một cành cây và nghĩ rằng nó là nguyên cái cây. Qua sự hiểu biết của một phần, chúng ta không bao giờ có thể nhận ra hân hoan của tổng thể. Trí năng không bao giờ có thể dẫn đến tổng thể, bởi vì nó chỉ là một mảnh, một bộ phận.

 Chúng ta đã tách rời trí năng khỏi cảm thấy, và đã phát triển trí năng kèm theo sự mất mát của cảm thấy. Chúng ta giống như một cái bàn có ba chân và một chân dài hơn những chân còn lại, và chúng ta mất thăng bằng. Chúng ta được giáo dục để có tri thức; nền giáo dục của chúng ta vun quén trí năng để cho nó sắc bén, tinh ranh, ham tích lũy, và vì vậy nó đảm trách vai trò quan trọng nhất trong cuộc sống của chúng ta. Thông minh quan trọng hơn trí năng nhiều, vì nó là sự hòa hợp của lý luận và tình yêu; nhưng chỉ có thông minh khi nào có hiểu rõ về chính mình, thấu triệt toàn qui trình của chính một người.

Ngày 18 tháng chín.

Vận hành của trí năng.

 Tôi không biết có khi nào bạn suy nghĩ về bản chất của trí năng? Trí năng và những hoạt động của nó đều đúng tại một mức độ nào đó, phải vậy không? Nhưng khi trí năng can thiệp vào cảm thấy thuần khiết đó, lúc đó sự tầm thường bước vào. Muốn biết được vận hành của trí năngý thức được cảm thấy thuần khiết đó, mà không cho phép hai sự việc này trộn lẫn và hủy hoại lẫn nhau, đòi hỏi một tỉnh thức rất sắc bén và rõ ràng.

... Vì vậy vận hành của trí năng là luôn luôn, phải vậy không, tìm hiểu, phân tích, nghiên cứu; nhưng bởi vì chúng ta muốn được an toàn bên trong, tâm lý, bởi vì chúng ta sợ hãi, lo âu về cuộc sống, chúng ta tìm đến một dạng kết thúc nào đó mà chúng ta cam kết. Từ một cam kết chúng ta tiến tới một cam kết khác, và tôi nói rằng một cái trí như thế, một trí năng như thế, là nô lệ cho một kết thúc, đã chấm dứt suy nghĩ, đã chấm dứt tìm hiểu.

Ngày 19 tháng chín.

Là một người đứng ngoài. 

 Tôi không biết liệu bạn có thấy trí năng đảm nhận một vai trò quan trọng biết bao trong cuộc sống của chúng ta. Những nhật báo, những tuần báo, mọi thứ quanh chúng ta đều đang nuôi dưỡng lý luận. Không phải tôi chống lại lý luận. Trái lại, người ta phải có khả năng lý luận rất rõ ràng, sắc bén. Nhưng nếu bạn quan sát bạn sẽ thấy rằng trí năng luôn luôn đang phân tích tại sao chúng ta lại lệ thuộc hay không lệ thuộc, tại sao người ta phải là một người đứng ngoài để tìm sự thật, và vân vân. Chúng ta đã học hỏi qui trình phân tích chính chúng ta. Vì vậytrí năng với khả năng của nó để tìm hiểu, phân tích, lý luậnđạt được những kết luận; và có cảm thấy, cảm thấy thuần khiết, mà luôn luôn đang bị can thiệp, bị biến dạng bởi trí năng. Và khi trí năng can thiệp vào cảm thấy thuần khiết, từ can thiệp này nảy sinh một cái trí tầm thường. Một mặt chúng tatrí năng, với khả năng lý luận của nó được dựa vào những thích và không thích của nó, dựa vào tình trạng bị điều kiện của nó, dựa vào hiểu biết và trải nghiệm của nó; và mặt khác, chúng tacảm thấy, mà bị làm hư hỏng bởi xã hội, bởi sợ hãi. Và liệu rằng hai sự việc này sẽ phát hiện điều gì là sự thật hay sao? Hay chỉ có trực nhận, và không còn thứ gì khác?

Ngày 20 tháng chín.

Một cái trí đang học hỏi.

 Chúng ta có ý gì qua từ ngữ học hỏi? Liệu có học hỏi khi bạn chỉ đang tích lũy hiểu biết, thâu lượm thông tin hay sao? Đó là một loại học hỏi, phải vậy không? Là một sinh viên của ngành kỹ sư, bạn học toán, và vân vân; bạn đang học hỏi, đang chỉ rõ cho bạn về chủ đề. Bạn đang tích lũy hiểu biết với mục đích sử dụng hiểu biết đó trong những cách thực tế. Học hỏi của bạn là tích lũy, thêm vào. Bây giờ, khi cái trí chỉ đang chấp nhận, thâu vào, kiếm được, đó là học hỏi à ? Hay học hỏi là một điều gì đó hoàn toàn khác biệt? Tôi nói rằng cái qui trình thêm vào mà bây giờ chúng ta gọi là học hỏi không là học hỏi gì cả. Nó chỉ là sự vun quén của ký ức, mà trở thành máy móc; và một cái trí vận hành một cách máy móc, giống như một cái máy, không có khả năng học hỏi. Một cái máy không bao giờ có khả năng học hỏi, ngoại trừ trong ý nghĩa thêm vào. Học hỏi là một điều gì đó hoàn toàn khác hẳn, như tôi sẽ cố gắng trình bầy cùng bạn.
 Một cái trí học hỏi không bao giờ nói rằng, “Tôi biết,” bởi vì hiểu biết luôn luôn từng phần, trái lại học hỏi luôn luôn tổng thể. Học hỏi không có nghĩa bắt đầu bằng một lượng hiểu biết nào đó, và thêm vào nó hiểu biết hơn nữa. Đó không là học hỏi gì cả; đó là một qui trình máy móc thuần túy. Đối với tôi, học hỏi là điều gì đó hoàn toàn khác hẳn. Tôi đang học hỏi về chính tôi từ khoảnh khắc này sang khoảnh khắc khác, và chính tôi đó có sức sống lạ lùng; nó đang sống, đang chuyển động; nó không có khởi đầu và kết thúc. Khi tôi nói rằng, “Tôi biết chính tôi,” học hỏi đi đến kết thúc trong hiểu biết được tích lũy. Học hỏi không bao giờ tích lũy; nó là một chuyển động của biết mà không khởi đầu và không kết thúc.

Ngày 21 tháng chín.

Hiểu biết đảm nhiệm uy quyền.

 Không có chuyển động của học hỏi khi có sự thâu lượm hiểu biết; hai sự việc này không tương hợp, chúng mâu thuẫn nhau. Chuyển động của học hỏi ngụ ý một trạng thái trong đó cái trí không có trải nghiệm trước được lưu trữ như hiểu biết. Hiểu biết được thâu lượm, trái lại học hỏi là một chuyển động liên tục mà không là qui trình kiếm được hay thêm vào; do đó, chuyển động của học hỏi ngụ ý một trạng thái trong đó cái trí không có uy quyền. Tất cả hiểu biết đảm nhiệm uy quyền, và một cái trí được bao bọc trong uy quyền của hiểu biết không thể học hỏi. Cái trí chỉ có thể học hỏi khi qui trình thêm vào đã hoàn toàn kết thúc.

 Hầu hết chúng ta gặp khá khó khăn khi phân biệt giữa học hỏi và thâu lượm hiểu biết. Qua trải nghiệm, qua đọc sách báo, qua lắng nghe, cái trí tích lũy hiểu biết; nó là một qui trình kiếm được, một qui trình thêm vào cho điều gì đã được biết, và từ nền tảng của hiểu biết này chúng ta vận hành. Bây giờ, điều gì chúng ta thông thường gọi là học hỏi chính là qui trình này của kiếm được thông tin mới và đưa thêm nó vào cái kho hiểu biết có sẵn của chúng ta .... Nhưng tôi đang nói một điều gì đó hoàn toàn khác hẳn. Qua từ ngữ học hỏi tôi không có ý là thêm vào điều gì bạn biết rồi. Bạn chỉ có thể học hỏi khi không có sự gắn kết vào quá khứ như hiểu biết, đó là, khi bạn nhìn thấy điều gì đó mới mẻ và không diễn giảidựa vào cái đã được biết.

 Cái trí đang học hỏi là một cái trí hồn nhiên, trái lại cái trí chỉ đang thu lượm hiểu biếtcũ kỹ, trì trệ, bị hư hỏng bởi quá khứ. Một cái trí hồn nhiên trực nhận tức khắc, nó luôn luôn đang học hỏi mà không tích luỹ, và chính cái trí như thế mới chín chắn, trưởng thành.

Ngày 22 tháng chín.

Bộ não sinh ra cái trí.

... Cái trí là gì? Khi tôi đưa ra câu hỏi đó, làm ơn đừng chờ đợi một câu trả lời nơi tôi. Hãy nhìn cái trí riêng của bạn; quan sát những phương cách của tư tưởng riêng của bạn. Điều gì tôi diễn tả chỉ là một biểu thị; nó không là sự thật. Sự thật bạn phải trải nghiệm cho chính mình. Từ ngữ, diễn tả, biểu tượng, không là sự việc thực sự. Từ ngữ cái cửa rõ ràng không là cái cửa. Từ ngữ tình yêu không là cảm thấy, cái chất lượng lạ lùng mà từ ngữ đó biểu thị. Vì vậy chúng ta đừng bị lẫn lộn từ ngữ, tên tuổi, biểu tượng, với sự kiện. Nếu bạn chỉ ở trên mức độ từ ngữ và nói về cái trí là gì, bạn bị lạc lõng, vì lúc đó bạn sẽ không bao giờ cảm thấy chất lượng của cái vật kinh ngạc này được gọi là cái trí.

 Vì vậy, cái trí là gì? Rõ ràng, cái trí là ý thức hay nhận thức của chúng ta; nó là toàn phương cách của sự hiện hữu của chúng ta, toàn qui trình của suy nghĩ của chúng ta. Cái trí là kết quả của bộ não. Bộ não sinh ra cái trí. Nếu không có bộ não không có cái trí, nhưng cái trí tách rời khỏi bộ não. Nó là đứa con của bộ não. Nếu bộ não bị giới hạn, bị hư hại, cái trí cũng bị hư hại. Bộ não, mà ghi lại mọi cảm xúc, mọi cảm thấy của vui thú hay đau khổ, bộ não với tất cả những tế bào của nó, với tất cả những đáp lại của nó tạo ra điều gì chúng ta gọi là cái trí, mặc dù cái trí độc lập khỏi bộ não.

 Bạn không phải chấp nhận điều này. Bạn có thể thử nghiệm nó và tự mình hiểu rõ.

Ngày 23 tháng chín.

Cái trí bị neo chặt.

 Chúng ta tiếp tục sống giống như những cái máy với thói quen hàng ngày tẻ nhạt của chúng ta. Cái trí chấp nhận một khuôn mẫu của sự tồn tại nhiệt tình làm sao đâu, và nó bám chặt vào điều đó khư khư làm sao đâu! Như một cái đinh bị đóng chặt, cái trí bị giữ chặt bởi ý tưởng, và quanh ý tưởng đó nó sống và có sự tồn tại của nó. Cái trí không bao giờ được tự do, không bao giờ có thể linh động được, vì nó luôn luôn bị neo chặt; nó chuyển động trong khoảng bán kính, chật hẹp hay rộng rãi, của trung tâm riêng của nó. Từ trung tâm của nó nó không dám lang thang; và khi nó lang thang, nó bị lạc lõng trong sợ hãi. Sợ hãi không thuộc cái không biết được, nhưng thuộc sự mất mát của cái đã được biết. Cái không biết được không gây sợ hãi, nhưng lệ thuộc vào cái đã được biết lại gây sợ hãi. Sợ hãi luôn luôn theo cùng ham muốn, ham muốn có nhiều hơn hay ít hơn. Cái trí, cùng sự quanh co vô tận của những khuôn mẫu, là vật tạo tác của thời gian; và với thời giansợ hãi, hy vọng và chết chóc.
 
 
 
 

 Ngày 24 tháng chín.

Cái trí là kết quả của thời gian

 Cái trí luôn luôn đang bị tác động phải suy nghĩ theo một ranh giới nào đó. Lúc trước nó như vậy chỉ khi nào những tôn giáo có tổ chức theo đuổi nắm bắt cái trí của bạn, nhưng bây giờ những chímh phủ đã đảm trách phần lớn công việc đó. Họ muốn định hình và kiểm soát cái trí của bạn. Trên bề mặt, cái trí có thể chống đối sự kiểm soát của họ .... Trên bề mặt bạn có quyền quyết định nào đó về những vấn đề, nhưng dưới bề mặt, trong tầng tiềm thức sâu thẳm, có nguyên sức nặng của thời gian, của truyền thống, thôi thúc bạn vận hành trong một phương hướng đặc biệt. Ở một mức độ nào đó cái trí tầng ý thức có lẽ tự kiểm soát và hướng dẫn chính nó, nhưng trong tầng tiềm thức những tham vọng của bạn, những vấn đề không thể giải quyết của bạn, những cưỡng bách, những mê tín dị đoan, những sợ hãi của bạn, đang chờ đợi, đang đeo đẳng, đang thôi thúc.

... Nguyên lãnh vực của cái trí là kết quả của thời gian; nó là kết quả của những xung đột và những điều chỉnh, của nguyên một loạt những chấp nhận mà không có hiểu rõ tổng thể. Vì vậy chúng ta sống trong một trạng thái mâu thuẫn; cuộc sống của chúng ta là một tiến hành của tranh đấu liên tục. Chúng ta không hạnh phúc, và chúng ta muốn hạnh phúc. Vì sống bạo lực, chúng ta thực hành lý tưởng không bạo lực. Vì vậy có một xung đột đang xảy ra – cái trí là một bãi chiến trường. Chúng ta muốn được an toàn, dù ở bên trong, sâu thẳm biết rằng không có sự việc được gọi là an toàn. Sự thậtchúng ta không muốn giáp mặt sự việc không có an toàn; vì vậy chúng ta luôn luôn đang theo đuổi an toàn, với sự sợ hãi luôn luôn là kết quả của không có an toàn.
 
 

Ngày 25 tháng chín.

Sống là một cuộc cách mạng lớn lao nhất.

 Cái trí bị nhốt chặt trong một khuôn mẫu; chính sự tồn tại của nó là cái khung ở trong đó nó làm việc và chuyển động. Khuôn mẫu của quá khứ hay tương lai, nó là thất vọnghy vọng, rối loạn và nơi không tưởng, điều gì đã là và điều gì nên là. Tất cả chúng ta đều quen thuộc với sự việc này. Chúng ta muốn phá vỡ khuôn mẫu cũ kỹ và thay thế khuôn mẫu “mới mẻ”, cái mới mẻ là cái cũ kỹ được bổ sung .... Bạn muốn tạo ra một thế giới mới. Điều này không thể được. Bạn có lẽ dối gạt chính mình và những người khác, nhưng nếu khuôn mẫu cũ kỹ không bị phá vỡ hoàn toàn không thể nào có được một thay đổi cơ bản. Bạn có thể đùa giỡn với nó, nhưng bạn không là hy vọng của thế giới. Phá vỡ khuôn mẫu, cả cũ kỹ lẫn tạm gọi là mới mẻ, có tầm quan trọng nhất nếu trật tự là ra khỏi sự hỗn loạn này. Đó là lý do tại sao hiểu rõ những phương cách của cái trí là điều rất cần thiết ...

 Liệu cái trí có thể không còn một khuôn mẫu, được tự do khỏi dao động lùi về sau hay tiến về trước của ham muốn này? Dứt khoát là có thể được. Hành động như thế là đang sống trong ngay lúc này. Sống là hiện hữu mà không hy vọng, không lưu tâm về ngày mai; nó không là vô hy vọng hay vô cảm. Nhưng chúng ta không đang sống, chúng ta luôn luôn đang theo đuổi chết, quá khứ hay tương lai. Đang sống là cuộc cách mạng vĩ đại nhất. Đang sống không có khuôn mẫu, nhưng cái chết lại có: quá khứ hay tương lai, cái gì đã là hay là nơi không tưởng, thiên đàng. Bạn đang sống vì nơi không tưởng đó, và vì vậy bạn đang mời mọc chết và không phải là sự sống.
 
 
 

Ngày 26 tháng chín.

Cách mạng bên trong.

 Điều gì là sự thật chỉ có thể tìm được từ khoảnh khắc sang khoảnh khắc, nó không là một tiếp tục, nhưng cái trí muốn khám phá nó, chính cái trí là sản phẩm của thời gian, nên chỉ có thể vận hành trong lãnh vực của thời gian; vì vậy nó không thể tìm ra điều gì là sự thật.

 Muốn biết cái trí, cái trí phải biết chính nó, vì không có “cái tôi” tách rời khỏi cái trí. Không có những chất lượng tách rời khỏi cái trí, giống như những chất lượng của kim cương không tách rời khỏi kim cương. Muốn hiểu rõ cái trí bạn không thể diễn giảitùy theo ý tưởng của một ai đó, nhưng bạn phải quan sát toàn thể cái trí riêng của bạn vận hành như thế nào. Khi bạn biết toàn thể qui trình của nó – cách nó lý luận, những ham muốn, những động cơ, những tham vọng, những theo đuổi của nó, sự ganh tỵ, sự tham lam và sự sợ hãi của nó, sau đó cái trí có thể vượt khỏi chính nó, và khi nó làm như thế có khám phá về một điều gì đó hoàn toàn mới mẻ. Chất lượng của mới mẻ đó cho một niềm đam mê mãnh liệt, một nhiệt thành lạ thường mà gây nên một cách mạng sâu sắc bên trong: và chính cách mạng bên trong này mà một mình nó có thể chuyển đổi thế giới, không phải bất kỳ hệ thống kinh tế hay chính trị nào.

Ngày 27 tháng chín.

Chỉ có ý thức.

 Thật ra chỉ có một trạng thái, không phải hai trạng thái như tầng ý thức bên ngoài và tầng tiềm thức; chỉ có một trạng thái của hiện hữu, mà là ý thức, mặc dù bạn có lẽ phân chia nó như tầng ý thức bên ngoài và tầng tiềm thức bên trong. Nhưng ý thức đó luôn luôn thuộc quá khứ, không bao giờ thuộc hiện tại; bạn ý thức được chỉ những sự việc đã qua rồi. Bạn ý thức được điều gì tôi đang cố gắng chuyển tải sau một giây, phải vậy không? Bạn hiểu rõ nó một khoảnh khắc sau. Bạn không bao giờ ý thức hay nhận thức được điều ngay lúc này. Hãy quan sát tâm hồn và cái trí riêng của bạn và bạn sẽ thấy ý thức đó đang vận hành giữa quá khứ và tương lai và hiện tại chỉ là sự lướt qua của quá khứ sang tương lai. Vì vậy ý thức là một chuyển động của quá khứ sang tương lai.

 Nếu bạn quan sát cái trí riêng của bạn khi nó vận hành, bạn sẽ thấy rằng chuyển động đến quá khứ và đến tương lai là một qui trình trong đó hiện tại không có mặt. Hoặc quá khứ là một phương tiện của lẩn trốn hiện tại, mà có lẽ không dễ chịu lắm, hoặc tương lai là một hy vọng của thoát khỏi hiện tại. Vì vậy cái trí bận rộn với quá khứ hay tương lai và trốn tránh hiện tại .... Nó hoặc chỉ trích và phủ nhận sự kiện hoặc chấp nhận và gắn kết với sự kiện. Một cái trí như thế rõ ràng không thấy bất kỳ sự kiện nào chính xác như một sự kiện. Đó là trạng thái ý thức của chúng ta mà bị điều kiện bởi quá khứsuy nghĩ của chúng ta là sự phản hồi bị điều kiện đến thách thức của một sự kiện; bạn càng phản hồi lệ thuộc vào tình trạng bị điều kiện của niềm tin, của quá khứ nhiều bao nhiêu, bạn đang củng cố quá khứ nhiều bấy nhiêu. Rõ ràng, củng cố quá khứ đó là sự tiếp tục của chính nó, mà nó gọi là tương lai. Vì vậy đó là trạng thái của cái trí chúng ta, của ý thức chúng ta – một quả lắc dao động qua lại giữa quá khứ và tương lai.

Ngày 28 tháng chín.

Vượt khỏi thời gian.

 Cái trí bị điều kiện, chắc chắn không tìm được cái gì vượt khỏi thời gian. Thưa các bạn, đó là cái trí như chúng ta biết nó, bị điều kiện bởi quá khứ. Quá khứ, chuyển động lướt qua hiện tại sang tương lai, điều kiện cái trí; và cái trí bị điều kiện này đang trong xung đột, trong rắc rối, bị sợ hãi, bị hoang mang, tìm kiếm một điều gì đó vượt khỏi những biên giới của thời gian. Đó là điều gì tất cả chúng ta đều đang làm trong những cách khác nhau, phải vậy không? Nhưng làm thế nào một cái trí là kết quả của thời gian lại có thể tìm được cái không thời gian?

 Ngôi nhà của những niềm tin của bạn, của những tài sản của bạn, của những quyến luyến của bạn và những phương cách suy nghĩ gây dễ chịu đang liên tục bị phá vỡ. Nhưng cái trí liên tục tìm kiếm an toàn, vì vậy có một xung đột giữa điều gì bạn muốn và điều gì sự tiến hành của cuộc sống đòi hỏi bạn. Đây là điều gì đang xảy ra cho mỗi người chúng ta.

 Tôi không biết vấn đề này có khiến bạn quan tâm không. Sự tồn tại hàng ngày, cùng tất cả những rắc rối của nó, dường như quá đầy đủ cho hầu hết mọi người chúng ta. Điều quan tâm duy nhất của chúng ta là tìm được một câu trả lời tức khắc cho vô số những vấn đề khác nhau của chúng ta. Nhưng không sớm thì muộn những câu trả lời tức khắc được tìm ra đều không thỏa mãn bởi vì không có vấn đề nào có một câu trả lời tách khỏi chính vấn đề đó. Nhưng nếu tôi có thể hiểu rõ vấn đề, tất cả những rối ren phức tạp của nó, rồi thì vấn đề không còn tồn tại nữa.

Ngày 29 tháng chín.

Một cái trí có những vấn đề 
không là một cái trí nghiêm túc.

 Một trong những câu hỏi cơ bản mà người ta phải đặt ra cho chính mình là: cái trí có thể thâm nhập vào chính nó xa bao nhiêu và sâu bao nhiêu? Đó là chất lượng của nghiêm túc bởi vì nó ngụ ý trạng thái tỉnh thức được toàn cấu trúc của sự tồn tại thuộc tâm lý riêng của người ta, cùng những thôi thúc riêng của nó, những ép buộc của nó, ham muốn thành tựu của nó và những thất vọng của nó, những đau khổ, những căng thẳng và những lo âu của nó, những đấu tranh và những sầu muộn của nó, và vô số những vấn đề mà nó có. Cái trí liên tục có những vấn đề không là một cái trí nghiêm túc, nhưng cái trí hiểu rõ mỗi vấn đề khi nó nảy sinh và giải quyết nó ngay tức khắc để cho nó không bị trì hoãn qua ngày hôm sau – một cái trí như thế là nghiêm túc ...

 Hầu hết chúng ta quan tâm đến việc gì? Nếu chúng ta có tiền, chúng ta quay về những sự việc tạm gọi là tinh thần, hay những vui chơi thuộc trí năng, hay chúng ta bàn luận về nghệ thuật, hay theo đuổi hội họa để diễn tả chính chúng ta. Nếu chúng ta không có tiền, thời gian của chúng ta bị chiếm hết từ ngày này sang ngày khác bởi việc kiếm tiền, và chúng ta bị trói buộc trong đau khổ đó, trong thói quennhàm chán vô tận của nó. Hầu hết chúng ta được đào tạo để vận hành một cách máy móc trong công việc nào đó, năm này sang năm khác. Chúng ta có những trách nhiệm, một người vợ và con cái phải đùm bọc, và bị trói buộc trong thế giới điên khùng này chúng ta cố gắng nghiêm túc, chúng ta cố gắng trở nên mộ đạo; chúng ta đi nhà thờ, chúng ta tham gia vào tổ chức tôn giáo này hay kia – hay có lẽ chúng ta nghe nói về những cuộc họp mặt này và bởi vì chúng ta đang đi nghỉ nên chúng ta đang có mặt ở đây. Nhưng không có việc nào như vậy sẽ mang lại sự thay đổi lạ thường này của cái trí.

Ngày 30 tháng chín.

Cái trí tôn giáo bao gồm cái trí khoa học.

 Một cái trí tôn giáo được tự do khỏi mọi uy quyền. Và rất khó khăn để được tự do khỏi uy quyền – không chỉ uy quyền bị áp đặt bởi người khác mà còn cả uy quyền của trải nghiệm người ta đã thâu lượm, mà thuộc quá khứ, mà là truyền thống. Và cái trí tôn giáo không có những niềm tin; nó không có những giáo điều; nó chuyển động từ sự kiện sang sự kiện, và vì vậy cái trí tôn giáo là cái trí khoa học. Nhưng cái trí khoa học không là cái trí tôn giáo. Cái trí tôn giáo bao gồm cái trí khoa học, nhưng cái trí được đào tạo trong hiểu biết của khoa học không là một cái trí tôn giáo.
 Một cái trí tôn giáo quan tâm đến tổng thể – không phải đến một chức năng đặc biệt, nhưng đến sự vận hành tổng thể của sự hiện hữu con người. Bộ não quan tâm đến một chức năng đặc biệt; nó được chuyên dụng. Nó vận hành trong lãnh vực chuyên môn như một nhà khoa học, một bác sĩ, một kỹ sư, một nhạc sĩ, một họa sĩ, một văn sĩ. Chính do bởi những phương pháp kỹ thuật được thu hẹp và được chuyên dụng mới tạo ra sự phân chia, không chỉ bên trong mà còn cả bên ngoài. Nhà khoa học có thể được coi là người quan trọng nhất được yêu cầu bởi xã hội bây giờ, giống như một bác sĩ. Vì vậy chức năng trở thành quan trọng nhất; và cùng nó sẽ là địa vị, địa vị sinh ra thanh danh. Vì vậy nơi nào có sự chuyên dụng nơi đó phải có mâu thuẫn và một thu hẹp lại, và đó là chức năng của bộ não.
Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 28091)
Phương Trời Cao Rộng - Truyện dài của Vĩnh Hảo, Chiêu Hà xuất bản tại California, Hoa Kỳ năm 1993, tái bản năm 1995
(Xem: 6645)
Tiếng nói của những người con Phật có tấm lòng từ bi và trí tuệ đi vào đời...
(Xem: 8729)
Báo Chánh Pháp - bộ mới Số 43, tháng 06 năm 2015
(Xem: 9231)
Hy hữu, vì biết lấy Phật giáo làm lý tưởng đời mình và chọn sự thực hành Phật Pháp như là sinh hoạt nền tảng hàng ngày
(Xem: 15231)
Nguời quân tử ra làm quan đi vào con đường hành chính, không những ngồi ung dung nơi miếu đường nói truyện văn nhã, để lấy tiếng là người có đức vọng...
(Xem: 8169)
Báo Chánh Pháp Số 41 Tháng 4/2015
(Xem: 8613)
Tuyển tập những bài viết về mùa Xuân trong nền văn hóa Phật giáo Việt Nam. Giai Phẩm Xuân Ất Mùi 2015...
(Xem: 16600)
Những ngữ cú của Sư được chép rải rác trong trứ tác của các nhà, nhưng chưa được gom tập. Cho nên vào niên hiệu Nguyên Văn, thiền sư Huyền Khế biên tập và đặt tên là Động Sơn Lục, tàng bản tại Bạch Hoa Lâm.
(Xem: 26696)
Thiền Lâm Bảo Huấn đây chính là phần Ngữ lục. Nội dung của sách Bảo Huấn được chia thành 4 quyển, gồm gần 300 thiên. Mỗi thiên đều là những lời vàng ngọc để răn dạy về cách tu tâm xử thế...
(Xem: 18484)
Quyển Luận này về hình lượng rất bé bỏng, nhưng về phẩm chất thật quí vô giá. Một hành giả nếu thâm đạt ý chí quyển Luận này là đã thấy lối vào Đạo.
(Xem: 15488)
Là một sách tự lực của tác giả người Mỹ Dale Carnegie, được viết vào năm 1948. Bản Việt Ngữ do Nguyễn Hiến Lê dịch năm 1955 tại Sài Gòn và đưa vào tủ sách Học làm người.
(Xem: 22361)
Để góp nhặt hết tất cả những ý niệm tác thành tập sách nhỏ “Tâm Nguyên Vô Đề” này là một lời sách tấn, khuyến khích của Thiện hữu tri thức để lưu dấu một cái gì. Cái uyên nguyên của Tâm... Nguyên Siêu
(Xem: 19284)
“Phật pháp trong đời sống” của cư sĩ Tâm Diệu là tuyển tập về mười hai chuyên đề Phật học gắn liền với đời sống của người tại gia.
(Xem: 18180)
Gió không từ đâu tới; gió cũng đã chẳng đi về đâu. Gió hiện hữu, rồi gió tan biến, xa lìa. Tử sinh cũng như thế. Tuy có đó, tuy mất đó
(Xem: 16064)
Đa số Phật tử Việt Nam thường chỉ học hỏi Phật pháp qua truyền thống Trung Hoa; ít ai để ý đến sự sai biệt căn để giữa khởi nguyên của Phật giáo từ Ấn Độ
(Xem: 25461)
Trăng bồng bềnh trên ngàn thông Và thềm đêm vắng lạnh, khi âm xưa trong veo từ các ngón tay anh đến. Giai điệu cổ luôn khiến người nghe rơi nước mắt, nhưng nhạc Thiền ở bên kia tình cảm.
(Xem: 12796)
Tay Bụt trong tay ta có nghĩa là ta được nắm tay Bụt mà đi. Cũng có nghĩa là trong tay ta đã có tay Bụt. Bụt và ta không còn là hai thực tại riêng biệt.
(Xem: 37752)
“Teachings from Ancient Vietnamese Zen Masters” là bản dịch tiếng Anh nhiều bài thơ, bài kệ và bài pháp của chư tôn thiền đức Phật Giáo Việt Nam từ ngài Khương Tăng Hội ở thế kỷ thứ 3 sau Tây Lịch...
(Xem: 19919)
Chư Phật cùng tất cả chúng sanh chỉ là một tâm, không có pháp riêng. Tâm nầy từ vô thủy đến nay không từng sanh không từng diệt...
(Xem: 10635)
Bộ Tịnh Độ Thánh Hiền Lục do cư sĩ Bành Tế Thanh cùng cháu là Hy Tốc, người đời Càn Long nhà Thanh sưu tập những truyện niệm Phật được vãng sanh soạn thành.
(Xem: 9952)
Tâm là nguồn sống vô tận và ánh sáng của tâm là ánh sáng vô tận. Tâm lắng yên phiền nãotâm bình đẳng và thanh tịnh vô tận.
(Xem: 10489)
Nguyên tác: The Art of Happiness in a Troubled World; Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma và Howard C. Cutler; Chuyển ngữ: Tuệ Uyển
(Xem: 10298)
Cuốn sách này được viết ở Thái Lan, nơi tôi đã sống trong một vài năm. Khi tôi gặp người Thái, tôi đã rất ấn tượng trước sự rộng lượng của họ.
(Xem: 10966)
Sách này không ngại phổ biến cho nhiều người cùng đọc. Có thể nhờ đọc nó, người ta có cơ hội bước vào cửa ngõ Chánh pháp...
(Xem: 15080)
Bửu Tạng Luận tác giảTăng Triệu, bài luận này và bộ Triệu Luận đều có ghi trong tập 96 của Tục Tạng Kinh, nhưng bộ Triệu Luận đã lưu hành từ xưa nay...
(Xem: 10787)
Theo truyền thuyết Ấn giáo, thần Vishnu có lần hoá sinh làm một vị vương tử sống bên bờ sông Hằng. Tên ông là Ravana...
(Xem: 19534)
Quyển Hai quãng đời của Sơ tổ Trúc Lâm do chúng tôi giảng giải, để nói lên một con người siêu việt của dân tộc Việt Nam.
(Xem: 11603)
Sư sống vào thời Hậu Lê, người ta quen gọi là Tổ Cầu. Tổ tiên quê ở làng Áng Độ, huyện Chân Phúc. Ông Tổ năm đời của Sư làm quan Quản chu tượng coi thợ đóng thuyền cho triều đình.
(Xem: 10680)
Đây là một quyển sách ghi lại ba ngày thuyết giảng của Đức Đạt-lai Lạt-ma tại thành phố Luân Đôn vào mùa xuân năm 1984, tức cách nay (2014) đúng ba mươi năm.
(Xem: 11147)
108 lời dạy của Đức Đạt-lai Lạt-ma được gom góp trong quyển sách tuy bé nhỏ này nhưng cũng đã phản ảnh được một phần nào tư tưởng của một con người rất lớn, một con người khác thường giữa thế giới nhiễu nhương ngày nay.
(Xem: 10046)
Đức Phật hướng dẫn cần chuyển hóa tâm thức làm cho nỗi đau, phiền não, nghiệp chướng không còn sức sống, lúc đó chúng ta mới đạt được hạnh phúc thật sự.
(Xem: 10469)
Đại sư quả quyết với chúng ta rằng những điều nói ra trong "Chứng Đạo Ca" là để dẫn chúng ta "Chứng thực tướng, không nhân pháp,"
(Xem: 11461)
Suốt hai mươi lăm thế kỷ hiện hữu trên thế gian này, đạo Phật chưa một lần gây tổn thương hoặc làm thiệt hại cho bất cứ một dân tộc, xã hội hay quốc gia nào.
(Xem: 10813)
Chủ yếu Đạo Phật là chỉ dạy chúng sanh giải thoát mọi khổ đau, song lâu đài giải thoát phải xây dựng trên một nền tảng giác ngộ...
(Xem: 11311)
Lăng Già ngời bóng nguyệt, Hoàng Anh đề trác tuyệt, Dị thục thức đã thuần, Ca bài ca bất diệt.
(Xem: 12051)
Bậc Thánh A La Hán, bậc đã thanh lọc tâm, là người không bao giờ còn phải tái sinh trở lại. Nếu tâm của ngài căn bảnthanh tịnh...
(Xem: 10958)
Tiếng đại hồng chung ngân vang như xé tan bầu không khí đang trầm lắng. Đó là báo hiệu cho mọi người chuẩn bị hành lễ của thời khóa Tịnh độ tối...
(Xem: 12936)
Chủ đề: 50 năm xuất giahành đạo của HT. Thích Như Điển
(Xem: 17600)
Sự Thực Hành Guru Yoga Theo Truyền Thống Longchen Nyingthig
(Xem: 15046)
Bản tiếng Anh của Santideva. A Guide to the Bodhisattva Way of Life; Do Đặng Hữu Phúc dịch sang tiếng Việt dựa theo bản Phạn-Anh.
(Xem: 15534)
Các Tổ sư Thiền có khi hỏi đã không đáp, mà dùng gậy đánh, roi quật, miệng hét như trường hợp Tổ Hoàng BáThiền sư Nghĩa Huyền...
(Xem: 10908)
Thân hình tuy còn ngồi ở nơi thành thị, nhưng phong thái mình đã là phong thái của người sống ở núi rừng. Khi các nghiệp (thân, khẩu và ý) đã lắng xuống thì thể và tính mình đều được an tĩnh...
(Xem: 12004)
Kinh Quán Niệm Hơi Thở là một hệ thống thiền tập rất căn bản của đạo Bụt, là một nghệ thuật vun trồngđiều phục thân tâm tuyệt vời.
(Xem: 10972)
Hồn Bướm Mơ Tiên là tác phẩm mang âm hưởng Phật giáo rất sâu sắc dưới cái nhìn của tác giả.
(Xem: 21596)
Phật Giáo còn được phân chia thành hai nhánh khác nhau là Tiểu Thừa (Hinayana) và Đại Thừa (Mahayana)... Nguyên tác: Ajahn Chan; Hoang Phong chuyển dịch
(Xem: 12009)
Giai Nhân Và Hòa Thượng gồm có 10 truyện ngắn Do Hội Giáo Dục Từ Thiện Sariputtra Xuất bản năm 2006... HT Thích Như Điển
(Xem: 9115)
Kỷ Yếu Kỷ Niệm Chu Niên 20 Năm Thành Lập Tu Viện Quảng Đức, chính thức ra mắt nhân dịp Khóa An Cư Kiết Đông kỳ 15 của Giáo Hội, được tổ chức tại Tu Viện Quảng Đức từ ngày 1 đến 11 tháng 7 năm 2014...
(Xem: 20090)
Quyển sách nầy nhằm giải đáp một phần nào những thắc mắc trên qua kinh nghiệm bản thân của người viết... HT Thích Như Điển
(Xem: 17116)
Đi đến nước cùng non tận chỗ, Tự nhiên được báu chẳng về không... Thích Tâm Hạnh
(Xem: 9996)
Tôi chia sẻ các phương pháp điều trị ung thư không phải để khoe khoang kiến thức về bệnh tật, y khoa và thiền học... Chân Pháp Đăng
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant