Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sách Văn Học Phật Giáo
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

05. Saanen, 19 tháng bảy 1970

15 Tháng Bảy 201100:00(Xem: 5352)
05. Saanen, 19 tháng bảy 1970

J. KRISHNAMURTI
BÀN VỀ HỌC HÀNHHIỂU BIẾT
ON LEARNING AND KNOWLEDGE
Lời dịch: Ông Không - 2009

Saanen, 19 tháng bảy 1970

Bạn biết, tự do hàm ý sự phủ nhận tổng thể, sự khước từ, sự cự tuyệt tất cả uy quyền. Người ta phải hiểu rõ điều này rất, rất cẩn thận, bởi vì thế hệ trẻ nghĩ rằng tự do là phỉ nhổ người cảnh sát, làm bất kỳ điều gì họ muốn. Sự phủ nhận của uy quyền bên ngoài không nhất thiết là sự tự do hoàn toàn khỏi tất cả uy quyền bên trong, và khi chúng ta hiểu rõ uy quyền bên trong và một cái trí và một quả tim mà toàn bộ, trọn vẹn, tuyệt đối được tự do khỏi uy quyền, vậy thì chúng ta có thể hiểu rõ hành động của tự do phía bên ngoài. Sự tự do phía bên ngoài của hành động phụ thuộc hoàn toàntrọn vẹn vào cái trí được tự do khỏi uy quyền phía bên trong. Nó cần đến nhiều sự thận trọng và sự tìm hiểu nhẫn nại để tìm ra được tự do khỏi uy quyền bên trong có nghĩa gì. Vì vậy nếu bạn muốn, chúng ta sẽ cùng nhau đi, cùng nhau chia sẻ, cùng nhau làm việc để tìm ra được tự do khỏi tất cả uy quyền bên trong có nghĩa gì.

Theo từ điển từ ngữ authority thẩm quyền nói đến người mà có một ý tưởng khởi đầu, người tạo ra cái gì đó. Người khởi đầu là người đã khám phá cái gì đó mới mẻ, có lẽ diễn tả nó thành những từ ngữ, hay vẽ vào một bức tranh, hay sáng tác một bài thơ, hay theo một sống tôn giáo, và việc đó trở thành một khuôn mẫu, một cái khuôn, một hệ thống mà những người khác tuân theo. Bạn có Lenin, Mao, hay những người khác – chính trị, kinh tế, hay tôn giáo – sau đó những người còn lại tuân theo, một cách mù quáng, hay khôn ngoan, hay có trí năng.

Hãy quan sát điều này trong sống riêng của bạn, bởi vì đó là điều gì chúng ta đang làm. Bằng cách lắng nghe người nói, bạn thực sự đang lắng nghe chính bạn, đang quan sát chính bạn. Ngược lại điều gì được nói không có giá trị gì cả.

Có những khuôn mẫu của sống, cách cư xử, thuộc chính trị hay tâm lý, phía bên ngoài hay bên trong, và việc dễ dàng nhất cho cái trí – mà thông thường rất lười biếng, lờ đờ – là tuân theo điều gì người nào đó đã nói. Vậy là người tuân theo chấp nhận uy quyền như một phương tiện để đạt được điều gì anh ấy mong muốn hay điều gì được hứa hẹn qua hệ thống đặc biệt của triết lý hay ý tưởng đó. Anh ấy chấp nhận một hệ thống đặc biệt của tư tưởng, tuân theo nó, bám chặt nó, lệ thuộc nó, và thế là biến nó thành uy quyền. Vậy là anh ấy chỉ là một người theo sau, một người phó bản – và hầu hết mọi người đều là những người phó bản. Họ có lẽ nghĩ rằng họ có ý tưởng mới mẻ nào đó về vẽ tranh hay sáng tác những bài thơ, nhưng từ cốt lõi, bởi vì họ bị quy định để tuân theo, để bắt chước, để tuân phục, họ trở thành những con người phó bản, ngớ ngẩn. Đó là một phẩm chất gây hủy hoại của uy quyền.

Bây giờ, chúng ta thuộc loại đó? Các bạn có như vậy không? Hãy tìm ra. Nếu chúng ta tuân theo người nào đó, hay niềm tin hay sự hướng dẫn nào đó tùy theo một quyển sách hay một con người mà hứa hẹn một phần thưởng – sự khai sáng, một việc sẽ được thành tựu tại khúc cuối nhờ vào một phương tiện đặc biệtphương tiện và người đưa ra phương tiện đó trở thành uy quyền. Như những con người, chúng ta làm điều này phải không? Thuộc tâm lý bạn theo người nào đó? Chúng ta không đang nói về theo sau bên ngoài, vâng lời bên ngoài, vâng lời một luật lệ hay chối từ một luật lệ. Chúng ta không đang bàn luận về điều đó. Phía bên trong, thuộc tâm lý, bạn, như một con người, tuân theo? Nếu bạn có tuân theo, vậy thì, từ cơ bản bạn là một con người phó bản, vô giá trị. Bạn có lẽ làm những công việc tốt đẹp, bạn có lẽ có một sống rất lương thiện, bạn có lẽ có một ngôi nhà xinh xinh, và vân vân, nhưng nó chẳng có ý nghĩa gì cả.

Tiếp theo có một loại uy quyền khác, uy quyền của truyền thống. Ý nghĩa của từ ngữ tradition truyền thống đó là chuyển từ quá khứ sang hiện tại. Có truyền thống Thiên chúa giáo, truyền thống Cơ đốc giáo, truyền thống gia đình, truyền thống chủng tộc. Truyền thống hàm ý không chỉ điều gì đã được chuyển sang nhưng còn cả truyền thống của ký ức, mà còn khó khăn hơn nhiều. Nếu bạn tìm hiểu truyền thống, bạn có thể thấy tại những mức độ nào đó nó có giá trị, và tại những mức độ khác nó không có giá trị gì cả. Cách cư xử, lễ phép, ý tứ, chu đáo, sự tỉnh táo của cái trí đang quan sát, dần dần có thể trở thành một truyền thống và, khuôn mẫu đã được thiết lập, tiếp theo cái trí chỉ lặp lại nó, thức dậy, mở cửa, đúng giờ cho những bữa ăn. Nó là lịch sự, nhưng nó đã trở thành một truyền thống; nó được sinh ra từ sự ý tứ, sự tỉnh táo, sự nhạy bén, và sự rõ ràng.

Tiếp theotruyền thống của một cái trí đã vun quén ký ức, mà vận hành giống như một máy tính, mọi hành động đang lặp lại lặp lại và lặp lại đến độ nó không bao giờ có thể thâu nhận bất kỳ điều gì mới mẻ, nó không bao giờ có thể lắng nghe bất kỳ điều gì hoàn toàn khác hẳn. Những bộ não của chúng ta giống như những cái máy thâu băng; những kỷ niệm nào đó đã được vun quén qua hàng thế kỷ, và chúng ta lặp lại điều đó, lặp lại và lặp lại và lặp lại. Qua sự nhiễu loạn của lặp lại đó chúng ta cố gắng lắng nghe điều gì đó mới mẻ, và thế là chúng ta không lắng nghe gì cả. Sau đó chúng ta nói, ‘Tôi sẽ phải làm gì đây? Làm thế nào tôi sẽ loại bỏ bộ máy cũ kỹ này, cuộn băng cũ kỹ này, và lắng nghe cuộn băng mới mẻ?’ Điều mới mẻ có thể nghe được chỉ khi nào cuộn băng cũ kỹ yên lặng. Và cuộn băng cũ kỹ trở nên hoàn toàn yên lặng mà không có bất kỳ nỗ lực nào nếu bạn nghiêm túc lắng nghe, tìm ra, trao chú ý của bạn; vậy là không có uy quyền của một người khác, và lệ thuộc vào một người khác.

uy quyền của truyền thống; có uy quyền của quá khứ như ký ức, như trải nghiệm, như hiểu biết; và có uy quyền của một trải nghiệm tức khắc. Bạn có một trải nghiệm, và việc đó trở thành uy quyền. Trải nghiệm được đặt nền tảng trên quá khứ của bạn, hiểu biết được tích lũy; ngược lại nếu bạn không công nhận nó như trải nghiệm, như cái gì đó mới mẻ, nó không là một trải nghiệm.

Vậy là có vô số loại khác nhau của uy quyền. Làm thế nào một cái trí và quả tim, một bộ não mà quá bị quy định bởi uy quyền, bắt chước, tuân phục, điều chỉnh, có thể lắng nghe bất kỳ điều gì hoàn toàn mới mẻ? Làm thế nào nó có thể lắng nghe vẻ đẹp của một ngày khi cái trí và quả tim và bộ não bị bao bọc bởi uy quyền của quá khứ? Liệu bạn có thể thấy – không bằng từ ngữ, không bằng trí năng, nhưng thực sự nhận biết sự kiện, ‘cái gì là’ thực sự – rằng một cái trí bị chất nặng bởi quá khứ, bị quy định bởi nhiều hình thức khác nhau của uy quyền, không được tự do và thế là không thể thấy trọn vẹn? Nếu bạn thực sự thấy điều đó, vậy là quá khứ xóa sạch mà không cần bất kỳ nỗ lực nào.

Vậy là tự do hàm ý sự kết thúc hoàn toàn của tất cả uy quyền bên trong. Và từ chất lượng của cái trí được tự do đó, một tự do bên ngoài hiện diệnhoàn toàn khác hẳn sự phản ứng của một nhân tố đối nghịch và kháng cự. Thực ra, điều gì chúng ta đang nói rất đơn giản, và chính bởi vì tánh rất đơn giản của nó mà bạn có lẽ bỏ lỡ nó. Những cái trí của chúng ta, những bộ não của chúng ta bị quy định qua uy quyền, qua bắt chước và tuân phục. Đó là một sự kiện. Và vì vậy tự do không thể hiện diện cho một cái trí như thế. Tôi có thể nói vô tận về tự docách mạng chống lại những hình thức bên ngoài nào đó của sự kềm hãm nhưng nó không là một cái trí tự do. Cái trí thực sự tự do không có uy quyền bên trong gì cả.

Chúng ta đã giải thích rất cẩn thận uy quyền có nghĩa gì. Liệu bạn, như một con người, có bất kỳ hình thức nào của uy quyền mà bạn lệ thuộc? Nếu bạn có, bạn không thể có tự do. Và chỉ cái trí tự do mới biết được thương yêuthiền định có nghĩa gì.

Trong hiểu rõ tự do, người ta cũng phải hiểu rõ kỷ luật là gì. Điều này có nghĩa khá trái ngược với tất cả mọi việc bạn suy nghĩ. Bởi vì thông thường chúng ta nghĩ tự do có nghĩa tự do khỏi tất cả kỷ luật. Chúng ta hãy cùng nhau tìm ra nó có nghĩa gì. Tôi không đang đặt ra hay chỉ bảo cho bạn rằng bạn nên là gì hay không nên là gì. Chúng ta đang cố gắng tìm ra – không phải cố gắngchúng ta đang tìm ra kỷ luật có nghĩa gì. Chất lượng của cái trí mà được kỷ luật cao độ là gì? Tự do không thể tồn tại nếu không có kỷ luật. Điều đó không có nghĩa rằng trước tiên bạn phải được kỷ luật và sau đó bạn sẽ có tự do, nhưng tự do và kỷ luật đó theo cùng nhau; chúng không là hai sự việc tách rời.

Từ ngữ discipline có nghĩa gì? Theo từ điển – tôi xin lỗi khi phải nói quá nhiều về ý nghĩa tự điển của những từ ngữ– gốc Latin của từ ngữ đó có nghĩa học hành. Cái trí kỷ luật không là cái trí tuân phục đến một mục đích, không phải cái trí ép buộc chính nó vào một khuôn mẫu nào đó của hành động tùy theo một học thuyết hay một niềm tin của Marx, Engels, Stalin, Lenin, hay Mao. Nó là một cái trí có khả năng học hành, mà hoàn toàn khác hẳn cái trí có khả năng tuân phục. Một cái trí tuân phục không thể học hành, nhưng chỉ một cái trí đang quan sát, thực sự thấy ‘cái gì là’ và không diễn giải ‘cái gì là’ tùy theo những ham muốn riêng của nó, tình trạng bị quy định riêng của nó, vui thú đặc biệt riêng của nó. Kỷ luật không có nghĩa đè nén, kiểm soát, tuân phục, hay điều chỉnh đến một khuôn mẫu hay một học thuyết; nó có nghĩa một cái trí mà thấy ‘cái gì là’ và học hành từ ‘cái gì là’. Một cái trí như thế phải cảnh giác, tỉnh táo lạ thường. Đó là nghĩa lý của có kỷ luật. 

Trong ý nghĩa thông thường của những từ ngữ, to discipline oneself tự-kỷ luật chính mình hàm ý rằng có một thực thể đang kỷ luật chính nó tùy theo điều gì đó. Đó là một qui trình phân hai. Khi tôi bảo với mình rằng tôi phải thức dậy sớm vào buổi sáng bởi vì tôi lười biếng, hay rằng tôi không được tức giận, hay rằng tôi không nên làm việc gì đó, trong đó có một qui trình phân hai được bao hàm: có người quan sát và vật được quan sát; có người mà kiểm soát bằng ý chí của anh ấy việc gì anh ấy nên làm hay phủ nhận việc gì anh ấy không nên làm. Trong trạng thái phân hai đó có xung đột, phải không? Vậy là kỷ luật, như nó được chấp nhận, là một qui trình của xung đột liên tục. Đó là kỷ luật được đặt ra bởi cha mẹ, bởi xã hội, bởi những tổ chức tôn giáo, bởi giáo hội, bởi điều gì Đức Phật và Chúa Jesus và vân vân đã nói. Đối với chúng ta kỷ luật có nghĩa tuân phục, và có một phản kháng chống lại tuân phục. Cha mẹ muốn bạn làm những sự việc nào đó, và bạn phản kháng chống lại chúng. Sống của chúng ta được đặt nền tảng trên sự vâng lời, sự tuân phục – và những đối nghịch của nó: khước từ sự tuân phục để làm điều gì người ta ưa thích, phản kháng chống lại khuôn mẫu. Đây là điều gì đang xảy ra khắp thế giới

Chúng ta sẽ tìm ra điều gì là chất lượng của cái trí mà không tuân phục, không bắt chước, không theo sau, không vâng lời nhưng trong chính nó được kỷ luật cao độ, trong ý nghĩa rằng nó đang liên tục học hành. Điều gì là chất lượng của một cái trí mà đang học hành, không đang tuân phục? Tuân phục hàm ý so sánh, phải không? Tôi so sánh chính tôi với một người khác, đo lường chính tôi – tôi là gì và tôi nên là gì – với người nào khác: vị anh hùng, vị thánh, Mao, Lenin, Marx – hay nếu bạn không ưa thích họ, so sánh với Chúa Jesus. Nơi nào có sự tuân phục, phải có sự so sánh. Làm ơn hãy thấy điều này và tìm ra liệu bạn có thể sống hàng ngày – không phải bằng từ ngữ nhưng thực sự – mà không so sánh, mà có nghĩa không tuân phục.

Bạn biết bạn có so sánh, phải không? Đó là tình trạng bị quy định của chúng ta từ niên thiếu – ‘Ồ, bạn phải giống như người anh của bạn, hay người cô của bạn; bạn phải giống như vị thánh hay tuân theo Mao hay những người mới nhất nói gì’. Chúng ta luôn luôn đang so sánh; đó là sự giáo dục của chúng ta trong những trường học: cho điểm và đậu những kỳ thi. Bạn không biết nó có nghĩa gì khi sống mà không so sánh, mà không ganh đua, và thế là không hung hăng, không bạo lực. Khoảnh khắc bạn so sánh chính bạn với một nguời khác, nó là một hình thức của hung hăng, và vì vậy nó là một hình thức của bạo lực. Bạo lực không chỉ là đánh đập hay giết chết người nào đó; bạo lực là tinh thần so sánh này: ‘Tôi phải giống người nào đó’, hay, ‘Tôi phải hoàn thiện chính mình’. Tự-hoàn thiện là đối nghịch của tự dohọc hành. Hãy tìm ra cho chính bạn làm thế nào để sống một sống không so sánh, và bạn sẽ thấy một sự việc thật lạ thường xảy đến cho bạn nếu bạn thực sự trở nên tỉnh táo, một cách không chọn lựa, được nó có nghĩa gì khi sống không so sánh, không bao giờ sử dụng những từ ngữ tốt hơn, không bao giờ sử dụng những từ ngữ tôi sẽ là. Chúng ta là những nô lệ đối với từ ngữ là, mà có nghiã tôi sẽ là người nào đó ở thời gian nào đó trong tương lai.

Vậy là so sánh, tuân phục, theo cùng nhau và chỉ nuôi dưỡng đè nén, xung đột, và đau khổ vô tận. Liệu bạn có thể tìm được một phương cách sống – không phải một phương cách – một sống hàng ngày trong đó không có so sánh? Hãy thỉnh thoảng làm nó, và bạn sẽ thấy nó là một sự việc thật lạ thường. Nó làm bạn tự do khỏi quá nhiều gánh nặng. Và nếu bạn nhận biết được điều đó, chính nhận biết mang lại chất lượng của cái trí đó mà nhạy cảm cao độ và thế là kỷ luật cao độ, bởi vì nó liên tục đang học hành – không phải điều gì nó muốn học hành, hay điều gì vui thú để học hành, điều gì thỏa mãn để học hành, nhưng đang học hành..

Liệu bạn có thể trở nên ý thức được uy quyềný thức được đang theo sau nó, ý thức được vâng lời và tuân phục đến một khuôn mẫu, đến truyền thống, đến tuyên truyền, đến điều gì những người khác đã nói? Truyền thống, những trải nghiệm đã tích lũy của chính bạn và của những người khác, của chủng tộc hay của gia đình, tất cả trở thành uy quyền. Và nơi nào có uy quyền, cái trí không bao giờ có thể được tự do để khám phá liệu có bất kỳ điều gì để được khám phá, cái gì đó hoàn toàn mới mẻ không thời gian. Một cái trí nhạy cảm không có thời gian. Nó liên tục đang chuyển động; nó giống như một con sông, đang chảy, và trong dòng chảy đó không có đè nén, không có tuân phục, không có ham muốn để thành tựu và tất cả vớ vẩn đó. Chỉ cái trí đứng yên trì trệ mới nói, ‘Tôi phải thành tựu’, ‘Tôi phải trở thành’.

Chúng ta phải rất rõ ràng, sâu thẳm, và nghiêm túc hiểu rõ bản chất của cái trí mà được tự dovì vậytôn giáo thực sự, được tự do khỏi tất cả sự lệ thuộc phía bên trong. Bởi vì lệ thuộc vào cái gì đó, vào một con người – vào một người bạn, hay vào một người chồng, người vợ – hay vào ý tưởng, uy quyền nào đó, nuôi dưỡng sự sợ hãi. Trước khi chúng ta tìm hiểu những sự việc rất phức tạp của sống, rất quan trọng phải hiểu rõ rằng một cái trí phải được hoàn toàn tự do khỏi tất cả uy quyền bên trong, bởi vì đó là cái nguồn của sự sợ hãi. Nếu tôi lệ thuộc vào bạn để có sự thanh thản của tôi, nếu tôi lệ thuộc vào bạn bởi vì bạn vỗ tay khi tôi nói chuyện, nếu tôi lệ thuộc vào bạn như một tẩu thoát khỏi sự cô độc, sự xấu xa, sự dốt nát riêng của tôi, sự nông cạn, sự tầm thường, sự nhỏ nhen riêng của tôi, vậy thì lệ thuộc vào bạn nuôi dưỡng sự sợ hãi. Lệ thuộc vào bất kỳ hình thức nào của sự tưởng tượng, sự ưa thích, trải nghiệm, hiểu biết chủ quan, phải hủy diệt tự do.

Bây giờ, sau khi nói tất cả điều đó, tôi muốn tìm ra – phải không? – liệu người ta có lệ thuộc. Bởi vì một cái trí lệ thuộc vào điều gì đó là không một mình, không trong sáng, không lành mạnh, không thông minh. Nếu cái trí của bạn lệ thuộc vào Mao, Lenin, và tất cả những người đó ở một mặt, nó là loại cái trí gì? Bạn chỉ quẳng đi cái cũ kỹ và nhận vào cái mới mẻ, nhưng chất lượng của cái trí vẫn giống hệt. Và ở mặt khác, bất hạnh thay, là tất cả những người lãnh đạo tôn giáo, từ quá khứ vô tận đến hiện nay; và nếu bạn lệ thuộc vào họ, hãy xem thử bạn đang làm gì cho chính bạn. Bạn đang lệ thuộc vào uy quyền của ‘họ nghĩ chân lý là gì’. Và điều gì họ suy nghĩchân lý không là chân lý. Thế là bạn bị mất hút; bạn bị rối loạn. Từ sự rối loạn đó chúng ta làm quá nhiều việc; chúng ta tham gia việc này hay việc kia, chúng ta trở thành những người hoạt động hay thiền định, chạy trốn đến Nhật bản để ngồi trong Trường phái Zen nào đó, hay đến Ấn độ.

Khi bạn nhận biết được tất cả điều này – làm ơn hãy hiểu rõ – khi bạn nhận biết được mặt trái, mặt phải, và trung tâm, bạn đang học hành. Bạn thấy rằng tất cả điều này hàm ý một lệ thuộc bên trong, và thế là không có tự do; thế là có sợ hãi. Chỉ một cái trí rối loạn mới sợ hãi, không phải một cái trí rõ ràng. Vì bị rối loạn, bạn nói, ‘Tôi phải lệ thuộc’, và sau đó bạn lại nói, ‘Làm thế nào tôi được tự do khỏi sự lệ thuộc?’ – mà trở thành một xung đột khác. Nhưng nếu bạn quan sát rất rõ ràng sự thật rằng nếu một cái trí lệ thuộc vào bất kỳ uy quyền nào phía bên trong – dù uy quyền đó là một từ ngữ, một biểu tượng, một học thuyết, một con ngườilệ thuộc đó tạo ra sự rối loạn, vậy thì bạn sẽ kết thúc sự lệ thuộc. Vậy thì cái trí của bạn trở nên nhạy cảm lạ thường và do đó có thể học hành. Nó giống như một đứa trẻ học hành. Cậu ấy rất tò mò; cậu ấy muốn tìm ra. Chính sự nhạy cảm đó là chất lượng của một cái trí mà luôn luôn đang tự-học hành và vậy là đang tự-kỷ luật chính nó mà không có bất kỳ hình thức nào của cưỡng bách, tuân phục.

Tất cả điều này trong chừng mực nào đó đã rõ ràng, không bằng từ ngữ nhưng thực sự? Tôi có thể tưởng tượng hay nghĩ rằng tôi đã rất rõ ràng, nhưng sự rõ ràng đó có lẽ rất ngắn ngủi. Chất lượng của sự nhận biết rõ ràng chỉ có thể hiện diện khi không có sự lệ thuộcvì vậy không rối loạn. Rối loạn nảy sinh chỉ khi nào có sự sợ hãi. Bạn có thể chân thật, nghiêm túc, tìm ra liệu bạn có được tự do khỏi uy quyền? Và từ sự rõ ràng đó có một loại hoàn toàn khác hẳn của hành động mà không là tách rời, mà không bị phân chia thuộc chính trị, thuộc tôn giáo. Nó là một hành động tổng thể.

Bạn muốn bàn luận về điều gì chúng ta vừa nói chứ?

Người hỏi: Từ điều gì ông đã nói, có vẻ rằng tại một điểm cùng hành động có thể được hiểu là một phản ứng đến loại nào đó của uy quyền bên ngoài, và tại một điểm khác hay tại cùng thời gian bởi một cá thể khác, nó có thể là một hành động tổng thể.

Krishnamurti: Hoàn toàn đúng, thưa bạn. Thưa bạn, hãy theo dõi, bằng trí năngtừ ngữ chúng ta có thể dài dòng và gây bối rối lẫn nhau hay giải thích cho nhau nhưng điều đó không có ý nghĩa gì cả. Đối với bạn điều gì có nghĩa một hành động trọn vẹn thì đối với tôi nó lại có lẽ là một hành động không-trọn vẹn. Đó không là mấu chốt. Mấu chốt là liệu cái trí của bạn, như một con người, có sinh động hay không. Một con ngườithế giới – anh ấy không là một cá thể. Individual cá thểnghĩa không thể phân chia được. Một cá thể là một người không-phân chia trong chính anh ấy, không- tách rời, không-vỡ vụn; anh ấy là tổng thể. Whole tổng thể có nghĩa thông minh, lành mạnh, và tổng thể cũng có nghĩa holy thiêng liêng. Bạn không là điều đó; khi bạn nói về, ‘Tôi là một cá thể’, bạn không là loại đó.
Vậy là, hãy sống một sống, thưa bạn, của không-uy quyền, của không-so sánh. Hãy thực hiện nó, và bạn sẽ phát giác nó là một sự việc thật lạ thường. Bạn đang sống, sinh động; bạn có năng lượng vô biên khi bạn không đang ganh đua, không đang so sánh. Bạn không đang kiềm chế, bạn đang sống, và vậy là bạn thông minh, tổng thể, và do đó thiêng liêng.

Người hỏi: Ông nghĩ liệu có thể luôn luôn học hành?

Krishnamurti: Tôi muốn học hành; liệu có thể luôn luôn học hành? Bây giờ khi bạn đưa ra câu hỏi đó, bạn đã tự-biến nó thành khó khăn cho chính bạn. Đúng chứ? ‘Liệu tôi có thể luôn luôn học hành? Điều đó không thể được.’ Bạn thấy, khi đưa ra một câu hỏi thuộc loại đó, bạn đang ngăn cản chính bạn không học hành. Hãy theo dõi, thưa bạn, tôi không quan tâm liệu tôi sẽ luôn luôn học hành hay không. Tôi sẽ tìm ra. Điều gì tôi quan tâm là: Tôi có đang học hành? Nếu tôi đang học hành, tôi không quan tâm đến liệu nó có luôn luôn hay không; tôi không tạo ra một vấn đề về nó. Khi bạn nói, ‘Chúa ơi, làm thế nào tôi sẽ luôn luôn trao trọn vẹn sự chú ý của tôi?’, nó không thể được. Nhưng nếu bạn nói, ‘Nhìn kìa, tôi đang học hành’, bạn không quan tâm đến liệu bạn có đang học hành suốt ngày và suốt đêm; bạn đang học hành. Một cái trí đang học hành không bao giờ đặt ra câu hỏi đó. Vậy là câu hỏi đó trở thành không liên quan. Nếu tôi đang học hành, tôi luôn luôn đang học hành.

Người hỏi: Bạn có thể học hành từ bất kỳ thứ gì.

Krishnamurti: Bạn có thể học hành từ bất kỳ thứ gì – đó là, nếu bạn tỉnh táo, bạn đang học hành. Hãy theo dõi, thưa bạn, điều này rất phức tạp; tôi xin phép trình bày về nó một chút xíu?

Liệu tôi có thể luôn luôn học hành? Điều gì quan trọng ở đây, đang học hành hay luôn luôn? Đang học hành. Lúc này, khi tôi đang học hành, tôi không quan tâm đến thời gian, khoảng thời gian, thời kỳ của thời gian. Tôi chỉ quan tâm đến tôi đang học hành, quan tâm đến điều gì tôi đang học hành. Lúc này cái trí xao lãng, theo tự nhiên; nó bị mệt mỏi, sau đó nó trở nên không-chú ý. Bởi vì không-chú ý nó làm mọi sự việc ngu xuẩn. Vì vậy nó không phải là vấn đề của làm thế nào khiến cái trí không-chú ý trở thành chú ý. Điều gì quan trọng là phải khiến cái trí không-chú ý trở nên nhận biết được rằng nó không-chú ý.
Hãy theo dõi, ví dụ tôi tỉnh táo, đang nhìn ngắm mọi thứ, đang nhìn ngắm chuyển động của cái cây, dòng nước, đường uốn lượn của một hòn núi, đang nhìn ngắm về chính tôi, đang nhìn ngắm, không đang sửa đổi, không đang nói cái này nên là và cái này không nên là, chỉ đang nhìn ngắm. Tự nhiên cái trí mà đang nhìn ngắm trở nên mệt mỏi. Khi nó bị mệt mỏi, nó không-chú ý. Bởi vì không-chú ý, bỗng nhiên nó trở nên nhận biết được rằng nó không-chú ý; thế là nó cưỡng bách chính nó phải chú ý. Đúng chứ? Vậy là có một xung đột giữa không-chú ý và chú ý. Tôi nói, hãy đừng làm như thế nhưng hãy trở nên tỉnh thức rằng bạn không-chú ý. Đó là tất cả.

Người hỏi: Bạn có thể diễn tả khi bạn tỉnh thức được rằng bạn không-chú ý?

Krishnamurti: Không, không, không. Tôi đang học hành. Hãy theo dõi, tôi đang học hành về chính tôi. Đúng chứ? Tôi không đang học hành tùy theo người chuyên môn hay người tâm lý nào đó. Tôi đang học hành, tôi đang nhìn ngắm, và tôi thấy điều gì đó trong chính tôi. Tôi không chỉ trích nó, tôi không nhận xét nó, tôi không gạt nó đi, tôi chỉ nhìn ngắm nó. Tôi nhìn ngắm rằng tôi đang kiêu ngạochúng ta hãy coi đó như một ví dụ. Tôi không nói, ‘Tôi phải xua đuổi nó, kiêu ngạo xấu xa lắm’. Tôi chỉ nhìn ngắm nó. Vì tôi đang nhìn ngắm, tôi đang học hành. Đang nhìn ngắm có nghĩa đang học hành sự kiêu ngạo bao hàm điều gì, nó đã hiện diện như thế nào, nó thật ngu xuẩn làm sao đâu. Tôi nhìn ngắm nó. Tôi không thể nhìn ngắm nó nhiều hơn, ví dụ, năm hay sáu phút – nếu bạn có thể, đó là quá nhiều – khoảnh khắc kế tiếptrở thành không-chú ý. Bây giờ bởi vì đã chú ý rồi sau đó biết không-chú ý là gì, bạn đấu tranh để biến không-chú ý thành chú ý. Bạn không làm tất cả những việc này hay sao? Tôi đã nói, đừng làm tất cả những việc đó nhưng hãy nhìn ngắm không-chú ý, trở nên tỉnh thức rằng bạn không-chú ý. Đó là tất cả. Kết thúc ở đó. Đừng nói bạn phải dành tất cả thời gian của bạn để chú ý nhưng chỉ nhìn ngắm khi bạn không-chú ý. Chấm hết.

Tôi không muốn trình bày nhiều thêm nữa về điều này bởi vì nó thực sự rất phức tạp. Bởi vì có một chất lượng của cái trí mà luôn luôn tỉnh thức, luôn luôn đang nhìn ngắm, và vậy là, chỉ đang nhìn ngắm, không có gì để học hành. Và điều đó có nghĩa một cái trí yên lặng cực kỳ, tĩnh lặng lạ thường. Một cái trí rõ ràng, yên lặng phải học hành cái gì? Tôi sẽ không trình bày tất cả điều đó.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 34222)
Phát Bồ đề tâm, nói đơn giản, là trước hết, lập cái chí nguyện mong cầu tuệ giác Vô thượng Bồ đề, kế đó, phát triển tuệ giác ấy...
(Xem: 16804)
Trong các công hạnh đơn giản mà sâu dày và khó thực hiện cho vẹn toàn nhất là hạnh buông xả. Hành giả Phật giáo lấy tâm buông xả làm công hạnh hàng đầu.
(Xem: 22839)
Một chút ánh sáng nhỏ nhoi, giúp con soi tỏ những giọt mồ hôi không hình nơi mẹ. Nhưng phải tự khi làm mẹ, mới thấu vô vàn cái nhọc mẹ mang.
(Xem: 12979)
Ra khỏi bóng tối - Thích Nữ Diệu Nghiêm dịch
(Xem: 21843)
Hôm nay, mùa Vu Lan báo hiếu lại trở về trên xứ Việt, hòa chung với niềm vui lớn này, xin được san sẻ cùng em đôi điều về đạo hiếu của con người.
(Xem: 22061)
Ngài Mục Liên là một tấm gương sáng chói tượng trưng cho lòng chí hiếubáo ân. Ngài đã thực hành phép sám hối để báo ân mà cứu được mẹ thoát khỏi địa ngục.
(Xem: 14820)
Kinh Phạm Võng dạy rằng “Người Phật tử nếu lấy tâm từ mà làm việc phóng sinh thì thấy tất cả người nam đều là cha mình, tất cả người nữ đều là mẹ mình.
(Xem: 23434)
Tâm Bồ đề là tâm rõ ràng sáng suốt, tâm bỏ mê quay về giác, là tâm bỏ tà quy chánh, là tâm phân biệt rõ việc thị phi, cũng chính là tâm không điên đảo, là chân tâm.
(Xem: 23983)
Cái chết theo Tan-tra thừa là một quá trình tan biến tuần tự của thân xác vật chấttâm thức, các hiện tượng tan biến này được phân loại thành nhiều cấp bậc...
(Xem: 23520)
Quyển "THIỀN QUÁN - Tiếng Chuông Vượt Thời Gian" là một chuyên đề đặc biệt giới thiệu về truyền thống tu tập thiền Tứ Niệm Xứ của đức Phật dưới sự hướng dẫn của thiền sư U Ba Khin.
(Xem: 17066)
Tôi đã lắng nghe Krishnamurti suốt nhiều ngày. Tôi đến những nói chuyện của ông, tham gia những bàn luận, ngẫm nghĩ...
(Xem: 19279)
Chính Ðức Phật đã dạy: “Trong các sự bố thí chỉ có Pháp thícông đức lớn nhất, không có công đức nào sánh bằng” ... Thích Chân Tính
(Xem: 26915)
Phật-pháp là trí tuệ thực nghiệm dạy chúng ta nhận định được bản chất căn bản của chúng tagiải thoát chúng ta khỏi sự sa đọa thành nạn nhân đối với những huyễn tượng...
(Xem: 14338)
Hiện nay câu hỏi này là một quan tâm chính đối với mọi người, bởi vì khoa học và công nghệ hiện đại đã phơi bày rõ ràng những khả năng xảy ra sự hủy diệt to tát.
(Xem: 13788)
Điều gì cần thiết là một cái trí không bị hành hạ, một cái trí rất rõ ràng. Và một cái trí như thế không thể hiện diện được nếu nó có bất kỳ loại thành kiến nào.
(Xem: 22615)
Đức Phật Thích Ca Mâu NiPhật Bảo. Ba tạng kinh luật luận do đức Phật Thích Ca Mâu Ni thuyết ra là Pháp Bảo. Chư tăng đệ tử xuất gia của Phật đàTăng Bảo.
(Xem: 14668)
Điều lạ thường nhất về sống của Krishnamurti là những lời tiên tri được nói về anh trong thời thanh niên đã thành hiện thực, tuy nhiên trong một hướng khác hẳn điều gì được mong đợi.
(Xem: 17283)
Để có thể lắng nghe thực sự, người ta nên buông bỏ hay gạt đi tất cả những thành kiến, những định kiến và những hoạt động hàng ngày.
(Xem: 12597)
Nhìn vào toàn chuyển động của sống này như một sự việc; có vẻ đẹp vô cùng trong nó và năng lượng vô hạn; thế là hành động là trọn vẹn và có sự tự do.
(Xem: 13772)
Lúc này chúng ta hãy quan sát điều gì đang thực sự xảy ra trong thế giới; có bạo lực thuộc mọi loại; không chỉ phía bên ngoài mà còn cả trong sự liên hệ lẫn nhau của chúng ta.
(Xem: 10335)
Một cái trí chuyên biệt hóa không bao giờ là một cái trí sáng tạo. Cái trí mà đã tích lũy, mà đã đắm chìm trong hiểu biết, không thể học hành.
(Xem: 14609)
Khi năng lượng không bị hao tán qua sự tẩu thoát, vậy thì năng lượng đó trở thành ngọn lửa của đam mê. Từ bi có nghĩa đam mê cho tất cả. Từ biđam mê cho tất cả.
(Xem: 17137)
Ngài giáng sinh nơi vườn Lâm Tỳ Ni (Lumbini), thành đạoBồ Đề Đạo Tràng (Bodh Gaya), thuyết bài Pháp đầu tiên tại vườn Lộc Uyển (Sarnath) và nhập Niết Bàn tại Câu Thi Na...
(Xem: 12474)
Chúng tathói quen tạo ra một trừu tượng về sợ hãi, đó là, tạo ra một ý tưởng về sợ hãi. Nhưng chắc chắn, chúng ta không bao giờ lắng nghe tiếng nói của sợ hãi đang kể câu chuyện của nó.
(Xem: 12636)
Có một khác biệt giữa không gian bên ngoài, mà vô giới hạn, và không gian bên trong chúng ta hay không? Hay không có không gian bên trong chúng ta gì cả và chúng ta chỉ biết không gian bên ngoài mà thôi?
(Xem: 10303)
Chúng ta là kết quả của những hành động và những phản ứng của mỗi người; văn minh này là một kết quả tập thể. Không quốc gia hay con người nào tách rời khỏi một người khác...
(Xem: 28629)
Đức Đạt-Lai Lạt-Ma khích lệ chúng ta hãy triển khai lòng tốttình thương yêu mà Ngài luôn luôn quả quyết là những phẩm tính ấy đều đã có sẵn trong lòng mỗi con người chúng ta.
(Xem: 10637)
Sự liên hệ giữa bạn và tôi, giữa tôi và một người khác, là cấu trúc của xã hội. Đó là, liên hệ là cấu trúc và bản chất của xã hội. Tôi đang đặt vấn đề rất, rất đơn giản.
(Xem: 11066)
Lúc này tôi nghĩ có ba vấn đề chúng ta phải thấu triệt nếu chúng ta muốn hiểu rõ toàn chuyển động của sống. Chúng là thời gian, đau khổ và chết.
(Xem: 16825)
Phật pháp cho trẻ em - Tác giả: Jing Yin và Ken Hudson - Minh họa: Yanfeng Liu - Biên soạnchuyển ngữ: Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Xem: 15718)
“Đông du” ngày nay đã trở thành một từ quen thuộc. Không chỉ đối với các nhà thám hiểm, khách du lịch, người khảo sát văn hóa, mà cả những nhà khoa học, nhà triết học.
(Xem: 13290)
Khai sáng không lệ thuộc thời gian. Thời gian, ký ức, hồi tưởng, nguyên nhân – chúng không tồn tại; vậy thì bạn có thấu triệt, thấu triệt tổng thể.
(Xem: 12505)
Sự lèo lái của sinh lý học, mặc dù là một phần của điều mà phương Tây chúng ta gọi là “tự nhiên,” từ quan điểm Phật giáo, chính là một phần cơ cấu của luân hồi sinh tử.
(Xem: 11278)
Có lẽ rất xứng đáng khi dùng một ít thời gian cố gắng tìm ra liệu cuộc sống có bất kỳ ý nghĩa nào hay không. Không phải cuộc sống mà người ta sống, bởi vì sự tồn tại hiện nay chẳng có ý nghĩa bao nhiêu.
(Xem: 12966)
Thiền định là hành động mà đến khi cái trí đã mất đi không gian nhỏ xíu của nó. Không gian bao la này mà cái trí, cái tôi, không thể đến được, là tĩnh lặng.
(Xem: 19241)
Lắng nghe là một nghệ thuật không dễ dàng đạt được, nhưng trong nó có vẻ đẹp và hiểu rõ tuyệt vời. Chúng ta lắng nghe với những chiều sâu khác nhau của thân tâm chúng ta...
(Xem: 12183)
Chắc chắn, giáo dục không có ý nghĩa gì cả nếu nó không giúp bạn hiểu rõ sự rộng lớn vô hạn của cuộc sống với tất cả những tinh tế của nó, với vẻ đẹp lạ thường của nó, những đau khổhân hoan của nó.
(Xem: 28469)
Sách này đặt tên "Kiến Tánh Thành Phật", nghĩa là sao? Bởi muốn cho người ngưỡng mộ tên này, cần nhận được lý thật của nó. Như kinh nói: "Vì muốn cho chúng sanh khai, thị, ngộ, nhập tri kiến Phật".
(Xem: 10001)
Chúng ta dường như không bao giờ nhận ra rằng nếu mỗi người chúng ta không thay đổi triệt để trong căn bản thì sẽ không có hòa bình trên quả đất...
(Xem: 21413)
Các sự gia hộ được nhận qua các luận giảng này về sáu giai đoạn chuyển tiếp giống như một con sông nước dâng cao vào mùa xuân...
(Xem: 12752)
Kêu gọi thế giới là tựa của một quyển sách vừa được phát hành tại Pháp (ngày 12 tháng 5 năm 2011), tường thuật lại cuộc tranh đấu bất-bạo-động của Đức Đạt-Lai Lạt-Ma hơn nửa thế kỷ nay...
(Xem: 17771)
Luật nhân quả không phải là luật riêng có tính cách tôn giáo. Trong vũ trụ, thiên nhiên, mọi sự vật đều chịu luật nhân quả, đó là luật chung của tự nhiên.
(Xem: 26072)
Đức Phật đã dạy chúng ta những cách sửa soạn bản thân cho sự chết bí ẩn và tận dụng những trạng thái của sự chết để tu tập. Nhiều vị Thầy đã viết sách về đề tài này.
(Xem: 11644)
Tốt lành chỉ có thể nở hoa trong tự do. Nó không thể nở hoa trong mảnh đất của thuyết phục dưới bất kỳ hình thức nào, cũng không dưới bất kỳ cưỡng bách nào...
(Xem: 10798)
Mọi hình thức thiền định có ý ‎thức không là một sự việc thực sự: nó không bao giờ có thể là. Cố gắngdụng ý khi thiền định không là thiền định.
(Xem: 22642)
Nếu hay tu trí tuệ thì không khởi phiền não. Trí tuệ vô ngã có thể từ chỗ nghe Phật pháp, thể nghiệm Phật lý, phản quan tự ngã, nhìn thấu nhân sinh mà có được.
(Xem: 11985)
Ngôi chùa nhỏ nằm khiêm tốn trong khoảng đất rộng đầy cây trái. Buổi tối, mùi nhang tỏa ra từ chánh điện hòa với mùi thơm trái chín đâu đó trong vườn.
(Xem: 10560)
Trước khi thành Thiền sư, Trúc Lâm đại sĩ đã từng làm vua nước Đại Việt. Đó là vua Trần Nhân Tông, người đã từng đẩy lui cuộc xâm lăng của quân Mông Cổ.
(Xem: 11345)
Tất cả mọi pháp hiện hữu, bắt đầu là cái Tôi, chẳng là gì cả ngoại trừ là những thứ được định danh. Không có các uẩn, không có thân, tâm, ngoại trừ những gì đã được ta quy gán.
(Xem: 11481)
Tư tưởng vị tha mong đạt được giác ngộ vì tất cả chúng sanh là một quan điểm vô cùng kỳ diệu! Khi bạn phát bồ đề tâm, bạn bao gồm tất cả mọi người, mọi loài trong ý tưởng làm lợi lạc cho họ.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant