Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sách Văn Học Phật Giáo
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

02

08 Tháng Mười 201100:00(Xem: 7591)
02

KRISHNAMURTI
CUỘC ĐỜI TRƯỚC MẶT
Lời dịch: Ông Không

PHẦN II

II

C

húng ta đã và đang nói về sự sợ hãi; và bạn không nghĩ rằng điều gì chúng ta gọi là tôn giáo là kết quả của sự sợ hãi, hay sao? Chắc bạn đã nhận thấy cha mẹ của bạn, ông bà của bạn, hay họ hàng của bạn đi đến đền chùa, tôn thờ một hình tượng, lặp lại những câu văn từ kinh Gita hay những quyển sách thiêng liêng khác, hay thực hiện nghi thức thờ cúng nào đó. Làm những việc này và tin tưởng điều gì đó, là điều gì chúng ta gọi là tôn giáo. Nhưng bạn nghĩ nó là như thế, hay sao? Đi đến đền chùa, đặt những bông hoa tại dưới một bức tượng được làm bằng tay, thực hiện nghi thức thờ cúng nào đó ngày sang ngày, năm sang năm cho đến khi bạn chết – đó là tôn giáo?

 Và nếu tôn giáo không là tôn thờ một vật được làm bằng tay, vậy thì liệu nó là tôn thờ cái gì đó được sáng chế bởi cái trí? Khi bạn vào một ngôi đền bạn thấy ở đó một bức tượng mà người điêu khắc nào đó đã chạm khắc từ đá. Người ta đặt những bông hoa trước bức tượng này, họ tưới nước trên nó, họ mặc quần áo cho nó; đó là điều gì họ gọi là tôn giáo, và họ nghĩ nó là không tôn giáo khi không làm những việc này.

 Chúng ta cũng có một ý tưởng của Thượng đế nên là gì, và ý tưởng đó được sáng chế bởi cái trí, đúng chứ? Bức tượng được làm bởi cái trí qua bàn tay, và ý tưởng của Thượng đế được sáng chế và được giam giữ trong cái trí như điều gì đó tuyệt vời, cái gì đó được tôn thờ giống như bức tượng thiêng liêng. Cả ý tưởng lẫn bức tượng đều được sáng chế bởi cái trí, đúng chứ? Chắc chắn, chúng không là Thượng đế, bởi vì cái trí đã sáng chế chúng. Ở Châu âu bạn sẽ thấy hình ảnh được chạm khắc của một con người bị lột bỏ quần áo và bị đóng đinh trên một cây thánh giá, và họ tôn thờ hình tượng đó. Ở Ấn độ chúng ta làm cùng sự việc trong một cách khác. Dù ở Ấn độ, ở Châu âu hay ở Mỹ, chúng ta hướng về một hình ảnh để cầu nguyện, chúng ta tôn sùng một ý tưởng, và dần dần chúng ta thiết lập một việc được gọi là tôn giáo – một tôn giáo được sáng chế bởi cái trí.

 Bạn thấy, chúng ta sợ hãi sống một mình, chúng ta thèm khát người nào đó hướng dẫn chúng ta. Tại tuổi của bạn, chúng ta muốn được giúp đỡ bởi người mẹ của chúng ta, bởi người cha của chúng ta, bởi người ông của chúng ta, và khi chúng ta lớn lên chúng ta vẫn còn muốn người nào đó giúp đỡ chúng ta, bởi vì sống rất khó khăn; chúng ta muốn một người cha lành bảo vệ chúng ta, chỉ bảo cho chúng ta phải làm gì. Thế là, từ sự sợ hãi của sống một mình, của không được giúp đỡ, chúng ta tin tưởng Thượng đế mà sẽ giúp đỡ chúng ta; nhưng nó vẫn còn là một sáng chế của cái trí, đúng chứ? Bởi vì chúng ta sợ hãi và muốn được hướng dẫn và được chỉ bảo điều gì là đúng đắn và điều gì là sai lầm, khi chúng ta lớn lên chúng ta thiết lập một tôn giáo mà không là tôn giáo gì cả. Tôi nghĩ, tôn giáo là cái gì đó hoàn toàn khác hẳn, và muốn tìm được điều đúng thật chắc chắn chúng ta phải được tự do khỏi sự việc mà con người đã sáng chế. Bạn theo kịp chứ? Muốn tìm ra Thượng đế là gì, muốn khám phá điều gì đó là sự thật, người ta phải được tự do khỏi tất cả những giăng bẫy của tôn giáo giả mạocon người đã áp đặt vào chính anh ấy. Bạn có thể khám phá điều đúng thật chỉ khi nào bạn hoàn toàn được tự do khỏi sự sợ hãi, mà có nghĩa rằng khi bạn lớn lên và đi vào thế giới bạn phải có thông minh để tìm ra bạn sợ hãi cái gì – đem nó ra khỏi những ngõ ngách giấu giếm của cái trí, quan sát nó và không chạy trốn nó.

 Hầu hết chúng ta đều sợ hãi sống một mình. Liệu chúng ta có khi nào ra ngoài dạo bộ một mình? Rất hiếm hoi. Chúng ta luôn luôn muốn người nào đó theo cùng chúng ta bởi vì chúng ta muốn huyên thuyên, chúng ta muốn kể cho người nào đó một câu chuyện, luôn luôn chúng ta đang nói, đang nói, đang nói; vì vậy chúng ta không bao giờ một mình, đúng chứ? Khi người ta lớn lên và có thể ra ngoài dạo bộ một mình, người ta khám phá rất nhiều điều. Người ta khám phá cách suy nghĩ riêng của người ta, và sau đó người ta bắt đầu quan sát tất cả những sự việc chung quanh người ta – người ăn mày, người dốt nát, người thông minh, những người giàu có và những người nghèo khổ; người ta trở nên nhận biết được những cái cây, những con chim, ánh sáng trên một chiếc lá. Bạn sẽ thấy tất cả điều này khi bạn ra ngoài một mình. Trong một mình, chẳng mấy chốc bạn sẽ phát giác rằng bạn sợ hãi. Và do bởi chúng ta sợ hãi nên chúng ta đã sáng chế cái việc này được gọi là tôn giáo.

 Vô số sách đã viết về Thượng đế và bạn nên làm gì để đến gần Ngài; nhưng cơ bản của tất cả nó là sự sợ hãi. Chừng nào người ta còn sợ hãi, người ta không thể tìm được bất kỳ thứ gì đúng thật. Nếu bạn sợ hãi bóng tối, bạn không dám ra ngoài, thế là bạn trùm mền lại và đi ngủ. Muốn ra ngoài và nhìn ngắm, muốn tìm ra điều gì là đúng thật, phải có tự do khỏi sự sợ hãi, đúng chứ? Nhưng bạn thấy, được tự do khỏi sự sợ hãi khó khăn lắm. Hầu hết những người lớn tuổi đều nói rằng bạn có thể được tự do chỉ khi nào bạn lớn lên, khi bạn đã thâu lượm hiểu biết và đã học hành để kỷ luật cái trí. Họ nghĩ tự do là điều gì đó rất xa xôi, tại khúc cuối, không phải tại khởi đầu. Nhưng chắc chắn phải có tự do ngay từ niên thiếu, ngược lại bạn không bao giờ được tự do.

 Bạn thấy, bởi vì chính những người lớn tuổi sợ hãi, họ kỷ luật bạn, họ bảo bạn điều gì là đúng đắn và điều gì là sai lầm; họ nói bạn phải làm việc này và không làm việc kia, bạn phải suy nghĩ điều gì mọi người sẽ nói. Có mọi hình thức của kiểm soát để bắt buộc bạn phải phù hợp vào khe rãnh, vào một cái khung, một khuôn mẫu, và đây được gọi là kỷ luật. Bởi vì còn rất nhỏ, và từ sự sợ hãi riêng của bạn, bạn vâng lời, nhưng việc đó không giúp ích bạn, bởi vì khi bạn chỉ vâng lời bạn không hiểu rõ.

 Lúc này, hãy quan sát nó từ cách khác. Nếu bạn không bị kỷ luật, nếu bạn không bị kiểm soát, bị kiềm chế, bạn sẽ làm việc gì bạn ưa thích? Bạn sẽ làm vì bạn ưa thích nếu không ai bắt buộc bạn phải làm gì? Có thể bạn sẽ làm lúc này, bởi vì bạn quen thuộc bị ép buộc, bị kiềm chế, bị đặt trong một cái khung, nhưng như một phản ứng bạn sẽ làm việc gì đó trái ngược nó. Nhưng giả sử rằng từ niên thiếu, ngay từ khởi đầu khi bạn trải qua trường học, giáo viên nói những vấn đề với bạn và không chỉ bảo cho bạn việc gì bạn nên làm – vậy thì bạn sẽ phản ứng như thế nào? Nếu ngay từ khởi đầu khi bạn trải qua trường học, giáo viên giải thích rằng tự dobước đầu tiên, không phải bước cuối cùng khi bạn sắp sửa chết, vậy thì việc gì sẽ xảy ra?

 Điều khó khăn là muốn được tự do đòi hỏi nhiều thông minh; và bởi vì bạn vẫn chưa biết tự do có nghĩa gì – tự do để làm việc gì đó mà bạn thực sự thương yêu làm – chính là chức năng của giáo viên phải giúp đỡ để khám phá những phương cách của thông minh. Chính là thông minh mới sáng tạo tự do khỏi sự sợ hãi. Chừng nào còn có sợ hãi, bạn còn liên tục đang áp đặt vào chính bạn một loại kỷ luật: tôi phải làm việc này và tôi không được làm việc kia, tôi phải tin tưởng, tôi phải tuân phục, tôi phải thực hiện nghi thức, và vân vân. Tất cả tự-kỷ luật này đều được sinh ra từ sự sợ hãi, và nơi nào có sợ hãi không có thông minh.

 Vì vậy, nếu nói đúng đắn, giáo dục không chỉ là những vấn đề của đọc những quyển sách, vượt qua những kỳ thi và kiếm được một việc làm. Giáo dục là một tiến hành hoàn toàn khác hẳn; nó trải dài từ khoảnh khắc bạn được sinh ra đến khoảnh khắc bạn chết đi. Bạn có lẽ đọc vô số sách và rất uyên bác, nhưng tôi không nghĩ sự uyên bác đơn thuần là một mục đích của sự giáo dục. Nếu bạn chỉ uyên bác, bạn mất mát nhiều lắm trong sống. Điều quan trọng là đầu tiên phải tìm ra bạn sợ hãi cái gì, hiểu rõ nó và không chạy trốn nó. Khi cái trí của bạn thực sự được tự do khỏi những đòi hỏi thuộc mọi loại, khi nó không còn ganh tỵ, tham lợi; chỉ đến lúc đó bạn mới có thể tìm được Thượng đế là gì. Thượng đế không là điều gì những con người nói về Thượng đế. Thượng đế là cái gì đó hoàn toàn khác hẳn – cái gì đó mà hiện diện khi bạn hiểu rõ, khi bạn không có sợ hãi.

 Vì vậy, thật ra tôn giáo là một tiến hành của giáo dục, đúng chứ? Tôn giáo không là một vấn đề của tin tưởng cái gì hay không tin tưởng cái gì, của thực hiện những nghi thức thờ cúng hay bám vào những mê tín nào đó; nó là một tiến hành của tự giáo dục chính chúng ta trong những phương cách của hiểu rõ để cho sống của chúng ta trở thành phong phú lạ thường và chúng ta không còn là những con người tầm thường, sợ hãi. Chỉ như thế chúng ta mới có thể sáng tạo một thế giới mới mẻ.

 Những người chính trị và những người lãnh đạo tôn giáo nói rằng sự sáng tạo một thế giới mới mẻ ở trong tay của những người trẻ. Bạn không nghe điều đó, hay sao? Hàng trăm lần, có thể. Nhưng họ không giáo dục bạn để được tự do; và phải có sự tự do để sáng tạo một thế giới mới mẻ. Những người lớn tuổi giáo dục bạn trong khuôn mẫu của những ý tưởng riêng của họ – và họ đã tạo ra những sự việc hỗn loạn kinh hoàng. Họ nói chính là bạn, thế hệ trẻ hơn, phải sáng tạo một thế giới mới mẻ; nhưng cùng lúc họ đặt bạn vào một cái cũi, đúng chứ? Họ bảo với bạn rằng bạn phải là một người Ấn độ, một người Parsi, người này hay người kia – và nếu bạn tuân phục những ý tưởng của họ, chắc chắn bạn sẽ tạo ra một thế giới giống hệt như thế giới hiện nay. Một thế giới mới mẻ có thể được hình thành chỉ khi nào bạn sáng tạo từ sự tự do, không phải từ sự sợ hãi, không phải từ sự mê tín, cũng không phải được đặt nền tảng trên điều gì những người nào đó đã nói thế giới mới mẻ nên là.

 Các bạn, những người còn trẻ, thế hệ sắp tới, có thể sáng tạo một thế giới hoàn toàn khác hẳn chỉ khi nào các bạn được giáo dục để được tự do, và không bị bắt buộc phải làm việc gì đó mà các bạn không thương yêu hay không hiểu rõ. Đó là lý do tại sao rất quan trọng, trong khi các bạn còn nhỏ, phải là những người cách mạng thực sự – mà có nghĩa không chấp nhận bất kỳ điều gì, nhưng thâm nhập vào tất cả những điều này để tìm ra cái gì là đúng thật. Chỉ như thế các bạn mới có thể sáng tạo một thế giới mới mẻ. Ngược lại, mặc dù các bạn có thể gọi nó bằng một cái tên khác biệt, các bạn sẽ tiếp tục cùng thế giới cũ kỹ của sự đau khổ và sự hủy diệt mà đã luôn luôn tồn tại cho đến lúc này.

 Nhưng thông thường việc gì xảy ra cho chúng ta khi chúng ta còn trẻ? Những cô gái lập gia đình, có con cái, và dần dần tàn tạ đi. Những cậu trai, khi họ lớn lên, phải kiếm sống, vì vậy họ có những việc làm và bị yêu cầu phải tuân phục, bị ép buộc phải tuân theo một nghề nghiệp dù họ ưa thích nó hay không; vì lập gia đình và có con cái, họ bị kéo lê bởi những trách nhiệmvì vậy phải làm việc gì họ được cần đến. Thế là, tinh thần phản kháng, tinh thần thâm nhập, tinh thần tìm kiếm phía bên trong kết thúc; tất cả những ý tưởng của họ để sáng tạo một thế giới mới mẻ bị dập tắt, bởi vì sống đã quá nặng nhọc đối với họ. Họ phải đi đến văn phòng, họ có một ông chủ ở đó mà theo lệnh của ông ấy họ phải làm việc này hay việc kia, và dần dần ý thức của thâm nhập, ý thức của phản kháng, nhiệt huyết để sáng tạo một cách sống khác hẳn, hoàn toàn tan biến. Đó là lý do tại sao rất quan trọng phải có tinh thần của phản kháng này ngay từ khởi đầu, ngay từ niên thiếu cho đến khi chết đi.

 Bạn thấy, tôn giáo, ý nghĩa thực sự của nó, là một cách mạng với mục đích tìm được Thượng đế, mà là khám phá cho chính bạn điều gì là đúng thật. Nó không là một chấp nhận đơn thuần của những quyển sách tạm gọi là thiêng liêng, dù chúng có lẽ cổ xưa và đuợc sùng kính đến chừng nào.

 

Người hỏi: Trong quyển sách về giáo dục của ông, ông gợi ý rằng sự giáo dục hiện đại là một thất bại hoàn toàn. Tôi muốn ông giải thích điều này.

Krishnamurti: Nó không là một thất bại hay sao, thưa bạn? Khi bạn ra ngoài đường, bạn thấy một người nghèo khổ và một người giàu có; và khi bạn nhìn quanh bạn, bạn thấy tất cả những người tạm gọi là có giáo dục đang cãi cọ, đang đánh nhau, đang giết chóc lẫn nhau trong những chiến tranh. Hiện nay đã có sự hiểu biết khoa học dư thừa để giúp đỡ chúng ta cung cấp lương thực, quần áo và chỗ ở cho tất cả những con người, tuy nhiên nó không được thực hiện. Những người chính trị và những người lãnh đạo khác khắp thế giới là những người có giáo dục, họ có những tước hiệu, những bằng cấp, những cái mũ và những cái áo choàng, họ là những bác sĩ và những người khoa học; và vẫn vậy, họ không tạo ra một thế giới trong đó con người có thể sống hạnh phúc. Vì vậy, giáo dục hiện đại đã thất bại, đúng chứ? Và nếu bạn chấp nhận để được giáo dục trong cùng cách cũ kỹ, bạn sẽ tạo ra một hỗn loạn thảm khốc khác của sống.

 

Người hỏi: Tôi được phép hỏi tại sao chúng ta không nên phù hợp vào những kế hoạch của cha mẹ chúng ta bởi vì họ muốn chúng ta được tốt lành?

Krishnamurti: Tại sao bạn phải phù hợp vào những kế hoạch của cha mẹ bạn, dù chúng có lẽ xứng đáng hay cao quý đến chừng nào? Bạn không phải là loại bột đánh bóng, bạn không phải là loại thạch để được đổ vào cái khuôn. Và nếu bạn phù hợp trong cái khuôn, việc gì xảy ra cho bạn? Bạn trở thành một cậu trai hay một cô gái tạm gọi là tốt lànhvậy thì cái gì? Bạn biết tốt lành có nghĩa gì? Tốt lành không phải rằng đang làm việc gì xã hội nói, hay việc gì cha mẹ của bạn nói. Tốt lành là điều gì đó hoàn toàn khác hẳn, đúng chứ? Tốt lành hiện diện chỉ khi nào bạn có thông minh, khi bạn có tình yêu, khi bạn không sợ hãi. Bạn không thể tốt lành nếu bạn sợ hãi. Bạn không thể trở nên được kính trọng bằng cách làm việc gì xã hội đòi hỏi – và sau đó xã hội trao tặng cho bạn một vòng hoa, nó nói rằng bạn là một người tốt lành làm sao; nhưng chỉ được kính trọng không là tốt lành.

 Bạn thấy, khi bạn còn nhỏ bạn không muốn phù hợp vào, và cùng lúc bạn muốn được tốt lành. Bạn muốn tử tế, ân cần, bạn muốn ý tứ và làm những việc tốt lành; nhưng chúng ta không biết tất cả nó có nghĩa gì, và chúng ta ‘tốt lành’ bởi vì chúng ta sợ hãi. Cha mẹ của chúng ta nói, ‘Hãy tốt lành’, và hầu hết chúng ta đều tốt lành, nhưng ‘tốt lành’ như thế chỉ là đang sống tùy theo những kế hoạch của họ sắp đặt cho chúng ta.

 

Người hỏi: Ông nói rằng giáo dục hiện đại là một thất bại. Nhưng nếu những người chính trị đã không được giáo dục, liệu ông nghĩ họ có thể tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn?

Krishnamurti: Tôi không chắc chắn rằng họ không thể tạo ra một thế giới tốt đẹp hơn nếu họ không bao giờ nhận được loại giáo dục này. Cai trị con người có nghĩa gì? Rốt cuộc, đó là việc gì những người chính trị được yêu cầu phải làm – cai trị con người. Nhưng họ đầy tham vọng, họ thèm khát quyền hành, địa vị, họ muốn được kính trọng, họ muốn là những người lãnh đạo, có vị trí cao nhất; họ không đang suy nghĩ về con người, họ đang suy nghĩ về chính họ và những đảng phái của họ, mà có thể là một bành trướng của chính họ. Những con người là những con người, dù họ sống ở Ấn độ, ở Đức, ở Nga, ở Mỹ, hay ở Trung quốc; nhưng bạn thấy, bằng cách phân chia những con người tùy theo những quốc gia, nhiều người chính trị có thể có những công việc quan trọng hơn, thế là họ không quan tâm đến việc suy nghĩ về thế giới như một tổng thể. Họ được ‘giáo dục’, họ biết làm thế nào để đọc, làm thế nào để tranh luận, và họ nói liên tục về là những công dân tốt – nhưng họ phải có vị trí cao nhất. Phân chia thế giới và tạo ra những chiến tranh – liệu đó là điều gì chúng ta gọi là giáo dục? Một mình những người chính trị không làm việc này; tất cả chúng ta làm nó. Vài người muốn chiến tranh bởi vì nó mang lại lợi lộc cho họ. Vì vậy, không chỉ những người chính trị phải có loại giáo dục đúng đắn.

 

Người hỏi: Vậy thì, ý tưởng của ông về loại giáo dục đúng đắn là gì?

Krishnamurti: Tôi vừa nói cho bạn. Hãy theo dõi, tôi sẽ giải thích lại cho bạn. Rốt cuộc, một người tôn giáo không là một người tôn thờ một bức tượng, một hình ảnh được làm bằng tay hay bằng cái trí, nhưng một người thực sự đang thâm nhập vào sự thật là gì, Thượng đế là gì; và một người như thế thực sự là người có giáo dục. Anh ấy có lẽ không đi đến một trường học, anh ấy có lẽ không có những quyển sách, thậm chí anh ấy có lẽ không biết đọc; nhưng anh ấy đang được tự do khỏi sự sợ hãi, khỏi sự vị kỷ của anh ấy, khỏi sự ích kỷ, sự tham vọng của anh ấy. Vì vậy, giáo dục không phải chỉ là một qui trình của học hành làm thế nào để đọc viết, tính toán, xây dựng cầu cống, làm thế nào để thực hiện công việc nghiên cứu khoa học với mục đích tìm ra những cách mới mẻ để ứng dụng năng lượng hạt nhân, và mọi chuyện của nó. Tại cơ bản, chức năng của giáo dục là giúp đỡ con người làm tự do chính anh ấy khỏi những tầm thường riêng của anh ấy và khỏi sự tham vọng dốt nát của anh ấy. Tất cả tham vọng là dốt nát, nhỏ nhen – không có tham vọng vĩ đại. Và giáo dục cũng hàm ý giúp đỡ học sinh lớn lên trong tự do mà không có sợ hãi, đúng chứ?

 

Người hỏi: Làm thế nào mọi người có thể nhận được sự giáo dục như thế?

Krishnamurti: Bạn không muốn được giáo dục như thế, hay sao?

 

Người hỏi: Nhưng làm thế nào?

Krishnamurti: Trước hết, bạn muốn được giáo dục như thế? Đừng hỏi làm thế nào, nhưng hãy có cảm thấy rằng bạn muốn được giáo dục trong cách đó. Nếu bạn có cảm thấy mãnh liệt này, khi bạn lớn lên bạn sẽ giúp đỡ để sáng tạo nó trong những người khác, đúng chứ? Thưa bạn, hãy theo dõi, nếu bạn đam mê chơi một môn thể thao nào đó, chẳng mấy chốc bạn sẽ tìm được những người khác chơi cùng với bạn. Tương tự, nếu bạn thực sự đam mê được giáo dục trong cách mà chúng ta đang bàn luận, vậy thì bạn sẽ giúp đỡ sáng tạo một ngôi trường có loại giáo viên đúng đắn mà sẽ đáp ứng loại giáo dục đó. Nhưng hầu hết chúng ta đều thực sự không thiết tha loại giáo dục đó, và thế là chúng ta hỏi, ‘Làm thế nào nó có thể được tạo ra?’ Chúng ta hướng về người nào đó để tìm kiếm một đáp án. Nhưng nếu tất cả các bạn – mọi học sinh mà đang lắng nghe, và tôi hy vọng cả những giáo viên nữa – đều muốn loại giáo dục đó, vậy thì bạn sẽ đòi hỏi nó và khiến cho nó thành hiện thực.

 Hãy sử dụng một ví dụ đơn giản. Bạn biết kẹo sing-gôm là gì, đúng chứ? Nếu tất cả các bạn đều muốn kẹo sing-gôm, nhà máy sản xuất nó, nhưng nếu bạn không muốn nó, nhà máy bị đóng cửa. Tương tự trong một mức độ hoàn toàn khác hẳn, nếu tất cả các bạn đều nói, ‘Chúng tôi muốn loại giáo dục đúng đắn, không phải loại giáo dục giả tạo mà chỉ dẫn đến sự giết người có tổ chức’ – nếu bạn nói điều đó và thực sự có ý về nó, bạn sẽ sáng tạo loại giáo dục đúng đắn. Nhưng bạn thấy, bạn vẫn còn quá trẻ, quá sợ hãi, và đó là lý do tại sao phải giúp đỡ bạn sáng tạo cái này.

 

Người hỏi: Nếu tôi muốn loại giáo dục đúng đắn, liệu tôi cần những giáo viên?

Krishnamurti: Dĩ nhiên bạn cần. Bạn cần những giáo viên để giúp đỡ bạn, đúng chứ? Nhưng điều gì giúp đỡ? Bạn không đang sống một mình trong thế giới, đúng chứ? Có những học sinh bạn bè của bạn, cha mẹ của bạn, những giáo viên của bạn, người đưa thư của bạn, người đưa sữa – mọi người đều được cần đến, tất cả chúng ta đều giúp đỡ lẫn nhau để sống trong thế giới này. Nhưng nếu bạn nói, ‘Giáo viên là thiêng liêng, anh ấy ở tại một mức độ và tôi tại một mức độ khác’, vậy thì loại giúp đỡ đó không là giúp đỡ gì cả. Giáo viên có giúp đỡ chỉ khi nào anh ấy không đang lợi dụng nghề dạy học để nuôi dưỡng sự kiêu ngạo của anh ấy hay như một phương tiện của sự an toàn riêng của anh ấy. Nếu anh ấy đang dạy học, không phải bởi vì anh ấy không thể làm những việc gì khác, nhưng bởi vì anh ấy thực sự thương yêu dạy học, vậy thì anh ấy sẽ giúp đỡ học sinh lớn lên mà không sợ hãi. Điều này có nghĩa không thi cử, không thứ hạng, không điểm số. Nếu bạn muốn sáng tạo loại giáo dục đúng đắn, bạn cần những giáo viên như thế để giúp đỡ bạn sáng tạo nó; vì vậy rất quan trọng cho chính những giáo viên phải được giáo dục đúng đắn.

 

Người hỏi: Nếu tất cả những tham vọng đều xấu xa, vậy thì làm thế nào con người có thể tiến bộ?

Krishnamurti: Bạn biết sự tiến bộ là gì? Lúc này, hãy kiên nhẫnchúng ta sẽ thâm nhậpchầm chậm. Sự tiến bộ là gì? Bạn có khi nào đã suy nghĩ về nó? Liệu nó là sự tiến bộ khi bạn có thể đến Châu âu trong một vài tiếng đồng hồ bằng máy bay thay vì phải mất mười lăm ngày để đến đó bằng tầu bè? Sự phát minh của những phương tiện vận chuyển và truyền thông mau lẹ hơn, sự phát triển của những khẩu súng công phá hơn, những cách hay ho hơn và tinh vi hơn để hủy diệt lẫn nhau, phủi sạch hàng ngàn người bằng một quả bom nguyên tử thay vì giết chết họ từng người một bằng những mũi tên – việc này chúng ta gọi là sự tiến bộ, đúng chứ? Vậy là, đã có sự tiến bộ trong ý nghĩa thuộc công nghệ; nhưng liệu chúng ta đã tiến bộ trong bất kỳ phương hướng khác? Chúng ta đã chặn đứng những chiến tranh? Con người tử tế hơn, thương yêu hơn, rộng lượng hơn, ân cần hơn, ít độc ác hơn? Bạn không phải nói có hay không, nhưng chỉ quan sát những sự kiện. Thuộc khoa học và thuộc vật chất, chúng ta đã có sự tiến bộ phi thường; nhưng phía bên trong chúng ta vẫn còn chưa tiến bộ, đúng chứ? Đối với hầu hết chúng ta, giáo dục giống như đang kéo dài một cái chân của một cái giá ba chân, vì vậy chúng ta không có sự cân bằng; và tuy nhiên chúng ta lại nói về sự tiến bộ, tất cả báo chí đầy những tin tức như thế!

 

Người hỏi: Tôi có một người bạn không ưa thích cha mẹ của bạn ấy bởi vì họ đã chia cách bạn ấy khỏi một người mà bạn ấy thương yêu. Làm thế nào tôi có thể giúp đỡ bạn ấy?

Krishnamurti: Đây là một vấn đề rất phức tạp, đúng chứ? Bạn biết, sống không dễ dàng lắm, một số vấn đề trong nó rất tàn nhẫn. Có những cha mẹ thiếu suy nghĩ và không quan tâm đến con cái của họ gì cả; hay nếu họ có quan tâm, họ muốn con cái của họ vâng lời, bắt chước, làm mọi việc chính xác như cha mẹ mong muốn. Thế là từ từ sự chống đối được hình thành trong con cái, đúng chứ? Nếu người cha tình cờthông minh, và người mẹ cố chấp một cách dốt nát khi người cha không có mặt tại đó, hay ngược lại, con cái có sự chống đối, hận thù với người này hay người kia. Có lẽ bạn có thể giúp đỡ bạn ấy bằng cách hiểu rõ hơn, thương yêu hơn, và dịu dàng giải thích một số những vấn đề mà bạn và tôi đã nói chuyện và bạn đã hiểu rõ.

 Bạn thấy, khoảnh khắc bạn có một hận thù, khoảnh khắc bạn căm ghét, nó gây hại cho bạn nhiều hơn cái người mà bạn không thích, bởi vì cảm thấy đó giống như một vết thương đang âm ỉ trong bạn; nhưng rất khó khăn cho trẻ em, cho những người còn nhỏ hiểu rõ tất cả điều này. Rốt cuộc, trẻ em thích nghịch ngợm, thích nô đùa – vì chúng phải như thế; và nếu cha mẹ bắt buộc các em vào một khuôn mẫu hay một định hình đặc biệt, nó tạo ra trong đứa trẻ một chống đối ghê gớm, một hận thù mù quáng mà em ấy vận dụng vào người khác khi em ấy lớn lên. Nếu bạn bắt đầu hiểu rõ điều này, bạn có thể nói về nó với bạn ấy và có lẽ giúp đỡ bạn ấy không dựng lên sự căm hận này, sự hận thù này trong chính bạn ấy.

 

Người hỏi: Định nghĩa về một học sinh là gì?

Krishnamurti: Rất dễ dàng để tìm được một định nghĩa, đúng chứ? Mọi việc mà bạn phải làm là mở một quyển tự điển tại đúng chỗ và nó sẽ cho bạn một trả lời. Nhưng đó không là loại định nghĩa bạn muốn, đúng chứ? Bạn muốn nói về nó, bạn muốn tìm được một học sinh thực sự là gì? Liệu anh ấy là một học sinh thực sự khi vượt qua những kỳ thi, kiếm được một việc làm, và sau đó gấp tất cả những quyển sách lại? Là một học sinh hàm ý học hành về sống, không chỉ đọc một vài quyển sách được yêu cầu bởi môn học của bạn; nó hàm ý khả năng quan sát mọi thứ suốt sống, không chỉ một vài sự việc tại một thời điểm đặc biệt. Chắc chắn, một học sinh không chỉ là một người đọc sách, nhưng là một người có khả năng quan sát tất cả những chuyển động của sống, phía bên ngoài và phía bên trong, mà không nói, ‘Điều này đúng, điều kia sai’. Nếu bạn phê bình điều gì đó, bạn không quan sát nó, đúng chứ? Muốn quan sát, bạn phải học hành mà không phê bình, mà không so sánh. Nếu tôi so sánh bạn với người nào đó, tôi không đang học hành về bạn, đúng chứ? Nếu tôi so sánh bạn với người em của bạn hay người chị của bạn, chính là người chị hay người em mới quan trọng; vì vậy tôi không đang học hành về bạn.

 Nhưng toàn giáo dục của chúng taso sánh. Bạn luôn luôn đang so sánh chính bạn hay một người khác với người nào đó – với vị đạo sư của bạn, với lý tưởng của bạn, với người cha thông minh của bạn, một người chính trị vĩ đại, và vân vân. Qui trình so sánhphê bình này ngăn cản bạn không quan sát, không học hành. Vì vậy, một học sinh thực sự là một người mà quan sát mọi thứ trong sống, phía bên ngoài cũng như phía bên trong, mà không so sánh, đồng ý hay chỉ trích. Anh ấy không chỉ có thể nghiên cứu những vấn đề khoa học, nhưng còn có thể quan sát những làm việc của cái trí riêng của anh ấy, những cảm thấy riêng của anh ấy – mà còn khó khăn nhiều hơn quan sát một sự kiện khoa học. Hiểu rõ toàn vận hành của cái trí riêng của người ta đòi hỏi nhiều thấu triệt, nhiều thâm nhập mà không phê bình.

 

Người hỏi: Ông nói rằng tất cả những người lý tưởngđạo đức giả. Ông coi ai như một người lý tưởng?

Krishnamurti: Bạn không biết một người lý tưởng là gì, hay sao? Nếu tôi bạo lực, tôi có lẽ nói rằng lý tưởng của tôi là không bạo lực; nhưng sự kiện vẫn còn rằng tôi bạo lực. Lý tưởng là điều gì cuối cùng tôi hy vọng đạt được. Tôi sẽ phải mất nhiều năm để trở thành không bạo lực, và trong khoảng thời gian giữa nó tôi tiếp tục bạo lực – đó là sự kiện thực sự. Bởi vì bạo lực, tôi luôn luôn đang cố gắng không bạo lực, mà là không sự kiện; và đó không là đạo đức giả, hay sao? Thay vì hiểu rõ và làm tan biến bạo lực của tôi, tôi đang cố gắng là cái gì đó khác hẳn. Người mà đang cố gắng là cái gì khác hơn anh ấy là, chắc chắn là một người đạo đức giả. Nó giống như tôi khoác vào một cái mặt nạ và nói rằng tôi khác hẳn, nhưng đằng sau cái mặt nạ tôi chỉ là cùng con người cũ kỹ. Ngược lại, nếu tôi có thể thâm nhập vào toàn qui trình của bạo lực và hiểu rõ nó, vậy thì có thể được tự do khỏi bạo lực.


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 34227)
Phát Bồ đề tâm, nói đơn giản, là trước hết, lập cái chí nguyện mong cầu tuệ giác Vô thượng Bồ đề, kế đó, phát triển tuệ giác ấy...
(Xem: 16805)
Trong các công hạnh đơn giản mà sâu dày và khó thực hiện cho vẹn toàn nhất là hạnh buông xả. Hành giả Phật giáo lấy tâm buông xả làm công hạnh hàng đầu.
(Xem: 22845)
Một chút ánh sáng nhỏ nhoi, giúp con soi tỏ những giọt mồ hôi không hình nơi mẹ. Nhưng phải tự khi làm mẹ, mới thấu vô vàn cái nhọc mẹ mang.
(Xem: 12981)
Ra khỏi bóng tối - Thích Nữ Diệu Nghiêm dịch
(Xem: 21848)
Hôm nay, mùa Vu Lan báo hiếu lại trở về trên xứ Việt, hòa chung với niềm vui lớn này, xin được san sẻ cùng em đôi điều về đạo hiếu của con người.
(Xem: 22065)
Ngài Mục Liên là một tấm gương sáng chói tượng trưng cho lòng chí hiếubáo ân. Ngài đã thực hành phép sám hối để báo ân mà cứu được mẹ thoát khỏi địa ngục.
(Xem: 14820)
Kinh Phạm Võng dạy rằng “Người Phật tử nếu lấy tâm từ mà làm việc phóng sinh thì thấy tất cả người nam đều là cha mình, tất cả người nữ đều là mẹ mình.
(Xem: 23437)
Tâm Bồ đề là tâm rõ ràng sáng suốt, tâm bỏ mê quay về giác, là tâm bỏ tà quy chánh, là tâm phân biệt rõ việc thị phi, cũng chính là tâm không điên đảo, là chân tâm.
(Xem: 23990)
Cái chết theo Tan-tra thừa là một quá trình tan biến tuần tự của thân xác vật chấttâm thức, các hiện tượng tan biến này được phân loại thành nhiều cấp bậc...
(Xem: 23522)
Quyển "THIỀN QUÁN - Tiếng Chuông Vượt Thời Gian" là một chuyên đề đặc biệt giới thiệu về truyền thống tu tập thiền Tứ Niệm Xứ của đức Phật dưới sự hướng dẫn của thiền sư U Ba Khin.
(Xem: 17068)
Tôi đã lắng nghe Krishnamurti suốt nhiều ngày. Tôi đến những nói chuyện của ông, tham gia những bàn luận, ngẫm nghĩ...
(Xem: 19283)
Chính Ðức Phật đã dạy: “Trong các sự bố thí chỉ có Pháp thícông đức lớn nhất, không có công đức nào sánh bằng” ... Thích Chân Tính
(Xem: 26920)
Phật-pháp là trí tuệ thực nghiệm dạy chúng ta nhận định được bản chất căn bản của chúng tagiải thoát chúng ta khỏi sự sa đọa thành nạn nhân đối với những huyễn tượng...
(Xem: 14340)
Hiện nay câu hỏi này là một quan tâm chính đối với mọi người, bởi vì khoa học và công nghệ hiện đại đã phơi bày rõ ràng những khả năng xảy ra sự hủy diệt to tát.
(Xem: 13794)
Điều gì cần thiết là một cái trí không bị hành hạ, một cái trí rất rõ ràng. Và một cái trí như thế không thể hiện diện được nếu nó có bất kỳ loại thành kiến nào.
(Xem: 22618)
Đức Phật Thích Ca Mâu NiPhật Bảo. Ba tạng kinh luật luận do đức Phật Thích Ca Mâu Ni thuyết ra là Pháp Bảo. Chư tăng đệ tử xuất gia của Phật đàTăng Bảo.
(Xem: 14668)
Điều lạ thường nhất về sống của Krishnamurti là những lời tiên tri được nói về anh trong thời thanh niên đã thành hiện thực, tuy nhiên trong một hướng khác hẳn điều gì được mong đợi.
(Xem: 17286)
Để có thể lắng nghe thực sự, người ta nên buông bỏ hay gạt đi tất cả những thành kiến, những định kiến và những hoạt động hàng ngày.
(Xem: 12601)
Nhìn vào toàn chuyển động của sống này như một sự việc; có vẻ đẹp vô cùng trong nó và năng lượng vô hạn; thế là hành động là trọn vẹn và có sự tự do.
(Xem: 13777)
Lúc này chúng ta hãy quan sát điều gì đang thực sự xảy ra trong thế giới; có bạo lực thuộc mọi loại; không chỉ phía bên ngoài mà còn cả trong sự liên hệ lẫn nhau của chúng ta.
(Xem: 10340)
Một cái trí chuyên biệt hóa không bao giờ là một cái trí sáng tạo. Cái trí mà đã tích lũy, mà đã đắm chìm trong hiểu biết, không thể học hành.
(Xem: 14611)
Khi năng lượng không bị hao tán qua sự tẩu thoát, vậy thì năng lượng đó trở thành ngọn lửa của đam mê. Từ bi có nghĩa đam mê cho tất cả. Từ biđam mê cho tất cả.
(Xem: 17142)
Ngài giáng sinh nơi vườn Lâm Tỳ Ni (Lumbini), thành đạoBồ Đề Đạo Tràng (Bodh Gaya), thuyết bài Pháp đầu tiên tại vườn Lộc Uyển (Sarnath) và nhập Niết Bàn tại Câu Thi Na...
(Xem: 12475)
Chúng tathói quen tạo ra một trừu tượng về sợ hãi, đó là, tạo ra một ý tưởng về sợ hãi. Nhưng chắc chắn, chúng ta không bao giờ lắng nghe tiếng nói của sợ hãi đang kể câu chuyện của nó.
(Xem: 12637)
Có một khác biệt giữa không gian bên ngoài, mà vô giới hạn, và không gian bên trong chúng ta hay không? Hay không có không gian bên trong chúng ta gì cả và chúng ta chỉ biết không gian bên ngoài mà thôi?
(Xem: 10304)
Chúng ta là kết quả của những hành động và những phản ứng của mỗi người; văn minh này là một kết quả tập thể. Không quốc gia hay con người nào tách rời khỏi một người khác...
(Xem: 28633)
Đức Đạt-Lai Lạt-Ma khích lệ chúng ta hãy triển khai lòng tốttình thương yêu mà Ngài luôn luôn quả quyết là những phẩm tính ấy đều đã có sẵn trong lòng mỗi con người chúng ta.
(Xem: 10640)
Sự liên hệ giữa bạn và tôi, giữa tôi và một người khác, là cấu trúc của xã hội. Đó là, liên hệ là cấu trúc và bản chất của xã hội. Tôi đang đặt vấn đề rất, rất đơn giản.
(Xem: 11068)
Lúc này tôi nghĩ có ba vấn đề chúng ta phải thấu triệt nếu chúng ta muốn hiểu rõ toàn chuyển động của sống. Chúng là thời gian, đau khổ và chết.
(Xem: 16828)
Phật pháp cho trẻ em - Tác giả: Jing Yin và Ken Hudson - Minh họa: Yanfeng Liu - Biên soạnchuyển ngữ: Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Xem: 15719)
“Đông du” ngày nay đã trở thành một từ quen thuộc. Không chỉ đối với các nhà thám hiểm, khách du lịch, người khảo sát văn hóa, mà cả những nhà khoa học, nhà triết học.
(Xem: 13290)
Khai sáng không lệ thuộc thời gian. Thời gian, ký ức, hồi tưởng, nguyên nhân – chúng không tồn tại; vậy thì bạn có thấu triệt, thấu triệt tổng thể.
(Xem: 12505)
Sự lèo lái của sinh lý học, mặc dù là một phần của điều mà phương Tây chúng ta gọi là “tự nhiên,” từ quan điểm Phật giáo, chính là một phần cơ cấu của luân hồi sinh tử.
(Xem: 11288)
Có lẽ rất xứng đáng khi dùng một ít thời gian cố gắng tìm ra liệu cuộc sống có bất kỳ ý nghĩa nào hay không. Không phải cuộc sống mà người ta sống, bởi vì sự tồn tại hiện nay chẳng có ý nghĩa bao nhiêu.
(Xem: 12969)
Thiền định là hành động mà đến khi cái trí đã mất đi không gian nhỏ xíu của nó. Không gian bao la này mà cái trí, cái tôi, không thể đến được, là tĩnh lặng.
(Xem: 19244)
Lắng nghe là một nghệ thuật không dễ dàng đạt được, nhưng trong nó có vẻ đẹp và hiểu rõ tuyệt vời. Chúng ta lắng nghe với những chiều sâu khác nhau của thân tâm chúng ta...
(Xem: 12187)
Chắc chắn, giáo dục không có ý nghĩa gì cả nếu nó không giúp bạn hiểu rõ sự rộng lớn vô hạn của cuộc sống với tất cả những tinh tế của nó, với vẻ đẹp lạ thường của nó, những đau khổhân hoan của nó.
(Xem: 28470)
Sách này đặt tên "Kiến Tánh Thành Phật", nghĩa là sao? Bởi muốn cho người ngưỡng mộ tên này, cần nhận được lý thật của nó. Như kinh nói: "Vì muốn cho chúng sanh khai, thị, ngộ, nhập tri kiến Phật".
(Xem: 10004)
Chúng ta dường như không bao giờ nhận ra rằng nếu mỗi người chúng ta không thay đổi triệt để trong căn bản thì sẽ không có hòa bình trên quả đất...
(Xem: 21417)
Các sự gia hộ được nhận qua các luận giảng này về sáu giai đoạn chuyển tiếp giống như một con sông nước dâng cao vào mùa xuân...
(Xem: 12753)
Kêu gọi thế giới là tựa của một quyển sách vừa được phát hành tại Pháp (ngày 12 tháng 5 năm 2011), tường thuật lại cuộc tranh đấu bất-bạo-động của Đức Đạt-Lai Lạt-Ma hơn nửa thế kỷ nay...
(Xem: 17775)
Luật nhân quả không phải là luật riêng có tính cách tôn giáo. Trong vũ trụ, thiên nhiên, mọi sự vật đều chịu luật nhân quả, đó là luật chung của tự nhiên.
(Xem: 26075)
Đức Phật đã dạy chúng ta những cách sửa soạn bản thân cho sự chết bí ẩn và tận dụng những trạng thái của sự chết để tu tập. Nhiều vị Thầy đã viết sách về đề tài này.
(Xem: 11645)
Tốt lành chỉ có thể nở hoa trong tự do. Nó không thể nở hoa trong mảnh đất của thuyết phục dưới bất kỳ hình thức nào, cũng không dưới bất kỳ cưỡng bách nào...
(Xem: 10799)
Mọi hình thức thiền định có ý ‎thức không là một sự việc thực sự: nó không bao giờ có thể là. Cố gắngdụng ý khi thiền định không là thiền định.
(Xem: 22644)
Nếu hay tu trí tuệ thì không khởi phiền não. Trí tuệ vô ngã có thể từ chỗ nghe Phật pháp, thể nghiệm Phật lý, phản quan tự ngã, nhìn thấu nhân sinh mà có được.
(Xem: 11989)
Ngôi chùa nhỏ nằm khiêm tốn trong khoảng đất rộng đầy cây trái. Buổi tối, mùi nhang tỏa ra từ chánh điện hòa với mùi thơm trái chín đâu đó trong vườn.
(Xem: 10561)
Trước khi thành Thiền sư, Trúc Lâm đại sĩ đã từng làm vua nước Đại Việt. Đó là vua Trần Nhân Tông, người đã từng đẩy lui cuộc xâm lăng của quân Mông Cổ.
(Xem: 11346)
Tất cả mọi pháp hiện hữu, bắt đầu là cái Tôi, chẳng là gì cả ngoại trừ là những thứ được định danh. Không có các uẩn, không có thân, tâm, ngoại trừ những gì đã được ta quy gán.
(Xem: 11485)
Tư tưởng vị tha mong đạt được giác ngộ vì tất cả chúng sanh là một quan điểm vô cùng kỳ diệu! Khi bạn phát bồ đề tâm, bạn bao gồm tất cả mọi người, mọi loài trong ý tưởng làm lợi lạc cho họ.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant