Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sách Văn Học Phật Giáo
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Vở Cải Lương Chuyện Tình Liên Hoa Hòa Thượng

12 Tháng Bảy 201300:00(Xem: 10007)
Vở Cải Lương Chuyện Tình Liên Hoa Hòa Thượng

Vở Cải lương Phật Giáo

Chuyện Tình LIÊN HOA HÒA THƯỢNG

 

Nguyên tác: HT Thích Như Điển

Chuyển thể: Dương Kinh Thành

chuyentinh-lienhoahoathuong2

 

Xem bản PDF

ĐÔI LỜI PHI LỘ

 

Vở TUỒNG CẢI LƯƠNG PHẬT GIÁO “CHUYỆN TÌNH LIÊN HOA HÒA THƯỢNG” được chuyển thể từ quyển truyện cùng tên của Hòa Thượng Thích Như Điển (chùa Viên Giác –Hannover-Đức quốc ấn hành năm 2010).

Đây là câu chuyện được phóng tác từ nhân vật Phật giáo có thật trong lịch sử cận đại, thời nhà Nguyễn gầy dựng Đế nghiệp ở Kinh đô Huế từ nửa đầu thập niên 80 của thế kỷ 18. Hòa thượng Thích Như Điển cảm thán cuộc đời của Tổ Thiệt Thành-Liễu Đạt-tức Hòa Thượng Liên Hoa viết nên tác phẩmý nghĩa giá trị nhiều mặt này. Đặc biệt qua đó, Hòa Thượng Thích Như Điển đã khéo vận dụng tư tưởng Phật họcchi tiết các pháp môn Phật giáo lồng vào khiến nội dung tác phẩm càng trở nên ý nghĩa. Vì vậy, đây không phải là một quyển tiểu thuyết và cũng không phải là câu chuyện lịch sử mang tính hàn lâm dù cấu trúc câu chuyện và những điểm mốc thời gian vẫn được bảo vệ tuyệt đối.Khi chuyển thể sang hình thức nghệ thuật cải lương, trước hết, tác giả vẫn trung thành theo tuyến câu chuyện của Hòa Thượng Thích Như Điển, sau đó chú ý đến tính đặc thù của bộ môn kịch hát dân tộc Nam Bộ này, tiếp theo là các yếu tố như thời lượng, kết cấu nhân vật, và đặc biệt nội dung phải tạo ra đường dây xuyên suốt, câu chuyện mạch lạc v.v…cho nên phải lược bớt những chi tiết phụ xét ra không hỗ trợ nhiều cho tuyến nhân vật chính. Những điều đó sẽ giúp ích rất lớn cho bộ phận thực hiện, dàn dựng tiếp theo. Vì thế tác giả chuyển thể phải mất khá nhiều thời gian để có thể hoàn thành những điều kiện ấy nhưng vẫn không lạc mất ý nghĩa và nội dung chính của tác phẩm nguyên gốc. Nhất là những điểm mốc thời gian của lịch sử.

Nay bản chuyển thể đã hoàn thành, dựa vào thế mạnh của bộ môn cải lương, hy vọng vở “Chuyện Tình Liên Hoa Hòa Thượng”sẽ đến được với nhiều tầng lớp xã hội. Rất mong được sự đồng tình của quý vị.

 

NAM MÔ HOAN HỶ TẠNG BỒ TÁT.

 

Người chuyển thể

DƯƠNG KINH THÀNH

 

 

SƠ LƯỢC NỘI DUNG

Hòa Thượng Thiệt Thành –Liễu Đạt –tức Hòa thượng Liên Hoa (1763- 1823) thuộc dòng Lâm Tế đời thứ 35. Là đệ tử của Ngài Minh Vật- Nhứt Tri ở chùa Kim Cang, Đồng Nai. Khi Thầy viên tịch, Hòa Thượng Liên Hoa làm đệ tử y chỉ với Hòa Thương Phật Ý –Linh Nhạc, khi Ngài đang hoằng hóa ở chùa Từ Ân và Khải Tường ở Gia Định (1744 – 1821). Sau đó Hòa thượng Liên Hoa được cử làm thủ tọa chùa Từ Ân, kế nữa là trụ trì chùa Khải Tường.

Từ những năm 1789 – 1902 khi Nguyễn Vương trung hưng ở Gia Định, lo việc tổ chức hành chính và tiến hành xây thành Gia Định, Hoàng Gia và triều thần tạm ngụ tại chùa Từ Ân. Thái Hậu, Vương Phi, Công Chúa…thì tạm ngụ ở chùa Khải Tường., Tại đây, năm 1791 Hoàng tử Nguyễn Phúc Đảm (sau này là vua Minh Mạng) đã chào đời.

Hòa Thượng Liên Hoa người thông minh có tài thuyết pháp, tướng hảo lại quang minh nên rất được mọi người kính mộ. Đặc biệt Thái Hậu, Vương Phi và các Công chúa. Trong số các Công chúa quy y với Ngài có Thái Trưởng Công Chúa Long Thành.

Năm Đinh Sửu, niên hiệu Gia Long thứ 16(1817) Hòa thượng Liên Hoa được vua xuống chiếu, mời ra kinh đô nhậm chức trụ trì chùa Linh Mụ và ban chức Tăng Cang. Thời gian này Hòa Thượng lại được cử làm pháp sư để thuyết giảng Phật pháp trong nội cung của vua, và mỗi tháng tám ngày còn phải thuyết pháp cho Thái Hậu, Vương Phi, các Công Chúa, Cung Tần. Vua Minh Mạng khi nối ngôi Vua cha vì mến phục tài đức của Hòa Thượng nên phong danh hiệu là “Hòa thượng Liên Hoa.”

Trong thời gian này, Hoàng Cô đã bộc lộ nhiều cử chỉ thương thầm nhớ trộm với Hòa thượng Liên Hoa mà hơn mười năm trước khi còn ở chùa Khải Tường đã manh nha, chưa dám thố lộ với bất cứ ai. HT Liên Hoa vốn thừa biết điều đó nên cũng khéo léo khuyên bảo Hoàng Cô rất nhiểu lần nhưng vẫn vô hiệu. HT Liên Hoa đã có ý định xin về Gia Định nhưng vẫn chưa được chấp thuận, Hoàng Gia tìm mọi cách để giữ chân Ngài dài lâu, kể cả việc Bổn sư của Ngài là Hòa Thượng Phật Ý Linh Nhạc Viên Tịch (ngày 20 tháng 11 năm Tân Tỵ -1821) cũng bị ém nhẹm, vì sợ khi Ngài hay tin sẽ có lý do chính đáng được trở về. Gần hai năm sau (1823) Ngài mới biết được và ước nguyện về Gia Định của Ngài đã thành hiện thực.

Khi về lại chùa xưa (Từ Ân) những tưởng đã thoát vòng tục lụy, thì không lâu sau đó, một buổi sáng tháng 10 năm Quý Mão (1823) đã nghe tin Hoàng Cô đến thành Gia Định và sẽ đến Từ Ân cúng dường nay mai. Tại đây, hàng ngày, sau mỗi buổi công phu sớm, HT Liên hoa phải trực tiếp đến căn phòng dành riêng cho Hoàng Cô trong chùa Từ Ân để vấn an và hỏi chuyện đạo lý. Đến sáng ngày thứ ba HT Liên Hoa quyết định ra đi sau khi để lại lá thư dặn dò đệ tử phải giữ kín nơi Ngài đến.

Rồi Hoàng Cô cũng biết được nơi ấy, vội cùng phái đoàn do các viên quan thành Gia Định hộ giá đến chùa Đại GiácCù Lao Phố Biên Hòa. Tại đây Hoàng Cô lại than thở nhớ thương trước Tịnh Thất của HT Liên Hoayêu cầu khẩn thiết cho Bà được hôn lên bàn tay trước khi lên đường hồi kinh. HT Liên Hoa đáp ứng yêu cầu của một người khổ lụy vì tình, nhưng sau đó Hoàng Cô cho biết sẽ ở lại chùa Đại Giác thêm vài ngày nữa.

Trước diễn biến nặng nề ấy, HT Liên Hoa đành phải chọn con đường tự giải thoát cho bản thân bằng cách tự thiêu nhục thân, chấm dứt một chuyện tình dai dẵng, luôn đeo đẳng suốt lộ trình tu học và hoằng hóa của Ngài. Nhưng như khi nghiệp trần chưa trả hết thì sự ra đi chưa thể thanh thản, Không lâu sau đó Hoàng Cô cũng uống độc dược quyên sinh để được theo Ngài .

Hiện nay, trong hậu Tổ chùa Đại Giác Biên Hòa còn thờ hai long vị của HT Liên Hoa và Hoàng Cô bên nhau, như để nhắc nhở với thế nhân rằng ái lụy là con đường khổ, trói buộc con người chìm mãi trong lục đạonghiệp lực khi chưa trả hết , sức mạnh của nó khốc liệt đến dường nào.

-----ooOoo-----

 

Các Nhân Vật

 

NỮ

1- Hoàng Cô ( em Vua Gia Long)

2- Thuận Thiên Cao Hoàng Hậu (Vợ Vua Gia Long, sau là Thái Hậu)

3- Thái Hậu Hiếu Khương (Mẹ vua Gia Long , sau là Hoàng Thái Hậu)

4- Công Chúa Thái Trưởng Long Thành (Chị Vua Gia Long)

5- Bà Lão (Ven đường đèo cả)

NAM

6- Hòa Thượng Thiệt Thành-Liễu Đạt (HT Liên Hoa)

7- Thượng Thư Bộ Lễ

8- Sa Di Mật Đĩnh (Thị giả HT Liên Hoa)

9- Sa Di Mật Hạnh (Huynh Đệ với Mật Đĩnh)

10- HT Linh Nhạc- Phật Ý (Bổn sư y chỉ của HT Liên Hoa)

11- HT Viên Quang (Trụ trì chùa Giác Lâm)

12- HT Tổ Ấn-Mật Hoằng

13- Vị Quan 1

14- Vị Quan 2

15- Vị Tăng 1

16- Vị Tăng 2

(và giọng ca Hậu Trường)

 

 

 

 VỞ CẢI LƯƠNG PHẬT GIÁO CHUYỆN TÌNH LIÊN HOA HÒA THƯỢNG

(Chuyển thể từ tác phẩm cùng tên của Hòa Thượng Thích Như Điển)

Soạn giả DƯƠNG KINH THÀNH

 

Cảnh một: (Cảnh giữa lưng chừng một ngọn đèo, một bên vách đá cheo leo, một bên vực thẳm hun hút, trên đầu mây vần vũ như muốn chụp xuống. Hai Thầy trò Hòa Thượng Liên Hoa (HT LIÊN HOA) tạm dừng bước bên vạt cỏ vệ đường để nghỉ ngơi lấy lại sức)

HT Liên Hoa: (Thở mệt nhọc) Chú Mật Đĩnh à! Thôi chúng ta ngồi nghỉ chốc lát cho khỏe rồi hãy đi tiếp. Đường còn xa mà.

Sa Di Mật Đĩnh: Bạch Thầy dùng miếng nước cho khỏe.

HT Liên Hoa: (Đưa tay nhận bầu nước và chậm rãi hớp từng ngụm nhỏ, xong ngắm nhìn bầu trời rồi nói) Đang vào mùa hạ, nhưng sao hôm nay trời nhiều mây và gió như vầy, không biết có mưa hay không.

Mật Đĩnh: Giữa lưng chừng đèo heo hút này mà lỡ có mưa thì Thầy trò mình chắc ướt hết. Nãy giờ dòm quanh con chẳng thấy có một ngôi nhà nào.

HT Liên Hoa: Không sao! Chí nguyện mình sẵn có, tâm lành mình cũng dư mà. Đường từ Gia Định ra tới Kinh Đô, ngày đi đêm nghỉ, phải mất mất ít nhất ba bốn tháng. Thầy trò mình đi cũng gần nửa đoạn đường rồi, còn có trở ngại nào để mình nhụt chí.

Mật Đĩnh: Nhưng mà bạch Thầy, chiếu chỉ của nhà Vua còn truyền cho quan quân các nơi Thầy đi qua phải lo giúp đỡ tận tình, và còn ban cho cổ xe ngựa, với kiệu rước nữa. Sao Thầy không chịu nhận mà lại phải cuốc bộ như vầy, con thấy vừa mệt sức, vừa mất nhiều thời gian nữa ạ.

HT Liên Hoa: (Đặt tay lên vai vị đệ tử ân cần) Con à, Thầy cũng biết Đức Vua và cả Hoàng cung đều nôn nóng, mong muốn Thầy ra tới nơi nhanh nhất. Nhưng với con nhà Phật chúng…

  NAM XUÂN

 1) ta.

 Luôn để lòng hai tiếng Từ Bi

 2) mà thương xót chúng sanh

 Chớ vì mình mà hành hạ tha nhân

 3) Dẫu là con vật cũng như mình

 Cũng biết mệt cũng biết buồn

 4) Tội lớn khôn lường

 Nên Thầy từ chối đó thôi.

Mật Đĩnh: 5) Con hiểu rồi điều Thầy vừa nói

 Nghe qua con thấy lòng hổ thẹn

 6) Mới hay cao đức tâm dày

 Luôn chan chứa khắp nơi.

HT Liên Hoa:7) Đường còn dài ta tùy tâm sức

 Ngơi nghỉ đúng thời lượng sức bền gan

Mật Đĩnh: 8) Con xin khắc ghi lời Thầy dạy

 Bây giờ con thấy như khỏe hơn ra…//

 

HT Liên Hoa: (Nói)Con khá lắm. Đành chịu tội chậm trễ đôi ngày và mất nhiều công sức nhưng bù lại mình đã làm được nhiều điều vui cho mọi người, cho chúng sanh.

Mật Đĩnh: Dạ sẵn Thầy đang vui cho con xin hỏi điều này, vì từ khi Thầy trò mình cất bước đến bây giờ con vẫn còn luôn thắc mắc mà không dám thưa.

HT Liên Hoa: Không sao, bây giờ trên cuộc hành trình này con với ta như là hai khách lữ hành ngọt bùi đều chia sẻ. Con thắc mắc chuyện gì?

Mật Đĩnh: Dạ là …(ngập ngừng)…là..nguyên do nào mà Thầy được Đức Vua và Hoàng tộc kính trọngưu ái đến vậy ạ?

HT Liên Hoa: À, chuyện đó là như vầy. trong những năm tháng bôn ..

  KHỐC HOÀNG THIÊN

 ba, vua Gia Long ngày trước

 Vùng đất Gia Định này còn lưu dấu

 Ngôi chùa Khải Tường ẩn náu dài lâu

 Và chính nơi đây ra đời

 Hoàng tử Nguyễn Phúc Đảm khôi ngô

 Thái hậu và các Vương phi

 Cùng các Công chúa cũng đều lưu lại

 Khi thanh bình ban Sắc Tứ chùa xưa

 Sắc là răn, là dạy lời vàng

 Tứ là Ban cũng nghĩa là cho

 Ý nói là Bảo Ban cho cảnh chùa này

 Được triều đình lưu tâm./

(Nói)Ngoài chùa Khải Tường ra còn có chùa Từ Ân. Ở vùng Trấn Biên còn có chùa Đại Giác nữa. Vì vậy bây giờ nhà Vua và Hoàng tộc vẫn nhớ ơn xưa, cho triệu dời Thầy ra kinh đô nhận chức Tăng Cang là vậy.

Mật Đĩnh: (Nói)Như vậy đức Hoàng Tử Nguyễn Phúc Đảm ngày trước đã chào đời ngay trong ngôi chùa Khải Tường do Thầy trụ trì. Dạ nhưng còn chức Tăng Cang là chức gì sao con nghe lạ quá. Hình như nó không có trong hệ thống giáo luật Phật gia chúng ta.

HT Liên Hoa: Đó là chức danh của triều đại Nguyễn Vương dành phong tặng cho những vị xuất gia phẩm hạnh, đạo cao đức trọng và có nhiều đóng góp. Con hiểu nó ngang hàng như các cố vấn cho nhà Vua vậy.

Mật Đĩnh: Dạ con hiểu rồi ạ.

HT Liên Hoa(Trầm tư xa xăm) Trong túi hành trang chỉ có bộ Kinh là báu vật vô giá, con hãy giúp Thầy giữ gìn chu đáo. Vì đó là linh hồn, là hình ảnh của Bổn sư trao gởi. Ra đi rồi Thầy vẫn nhớ lời sư phụ Phật Ý-Linh Nhạc dặn dò rằng…

(Cảnh phục hiện trước ngày lên đường, HT Liên Hoa được Bổn sư truyền dạy)

Linh Nhạc-Phật Ý: Con ra đi nơi đất đế kinh diệu vợi, ngoài bộ Kinh gởi gấm mang theo, lời sau cùng ta muốn dặn dò con là công danh phú quý như áng …

  NAM AI

 1- mây trôi.

 Hãy ráng bảo trọng, giữ lấy thân tâm mình

 2- Hãy nhớ ghi mãi cuộc đời ta

 Trên thế gian chỉ có Pháp Phật vẹn toàn

 3- Nếu gặp phải những chướng duyên

 Thì hãy mở cuốn Kinh này ra

 4- Đọc từng chữ rồi chiêm nghiệm cuộc đời

 Với vô vàn nguồn Pháp âm

 5- Phải hiểu rõ nghiệp duyên mình

 Vay trả là lẽ đương nhiên./.

(Dứt Phục Hiện)

Mật Đĩnh: (Nói) Dạ bạch Thầy, lúc ấy đứng hầu trà ngoài cửa con còn nghe sư ông Phật Ý nói câu sau cùng là “Hễ sóng to thì gió lớn.Thuyền bự thì sóng nhiều. Hãy can đảm hơn lên nữa để đừng mất đi niềm hy vọng của Hoàng Triều.

HT Liên Hoa: Con ngày càng khá lên rồi đó.

Mật Đĩnh: (Bẻn lẻn) Dạ cũng nương thừa uy đức của Thầy thôi ạ.

HT Liên Hoa (Đứng dậy) Thôi chúng ta lại đi tiếp thôi, kẻo trời tối mà kẹt giữa đèo cao này thì mệt thêm.

(Hai Thầy trò mang hành lý tiếp tục cuộc hành trình, nhưng chỉ mới đi vài bước thì xa xa bỗng xuất hiện một lão bà)

Mật Đĩnh: Dạ Bạch Thầy giữa đèo cao này lại có bóng dáng một bà lão đang đi về hướng Thầy trò mình.

HT Liên Hoa: Chắc là người dân tộc Chăm họ ở quanh quẩn đây thôi.

(Bà lão vừa đi ngang hai Thầy trò theo chìều ngược lại thì bỗng buông ra câu nói trỏng)

Bà Lão: Trời bỗng dưng đang nắng, nhưng sắp có mưa to. Có lẽ phong ba gió chướng sẽ đến gấp bây giờ, hãy mau mau vào rừng sâu lánh nạn, kẻo không thì…

HT Liên Hoa: (Giật mình đứng lại và hỏi bà lão) Thưa bà, điều bà vừa nói có nghĩa là gì vậy ạ?

Bà Lão: Nghĩa là hoạn nạn sắp đến nơi rồi!

HT Liên Hoa: Nhưng hoạn nạn gì, cho ai hay cho bà, xin bà hoan hỷ lão Tăng này được tường tận.

Bà Lão(quơ quơ cánh cây đang cầm trong tay vừa nói vừa đi tiếp) Hứ, thì cho những ai mà công danh phú quý đang chờ đợi đấy!

(HT Liên Hoa nghĩ chắc bà ta nói vu vơ nên cũng tiếp tục cất bước )

HT Liên Hoa: (Nói trong bụng khi chợt nhớ ra chính mình đang trên đường về kinh phụng mệnh Vua nhậm chức) Ý chà! Nếu nói theo Kinh Thủy Sám thì chẳng hóa ra mình cũng là một Ngộ Đạt Quốc Sư đấy ư? Hóa ra lời nói của Thầy Bổn sư mình trước lúc lên đường cũng là dự báo một viễn cảnh nghiệp dĩ đeo mang, mình phải trả? Biết sao được, đành vậy!

 (Nói xong quay lại thì bà lão đã biến mất tự bao giờ. HT Liên Hoa thoáng lắc đầu rồi quay lại cùng Thị giả tiếp tục đi. Trong lúc này, tiếng nói của Bổn sư của HT Liên Hoa là Ngài Linh Nhạc –Phật ý vang lên đâu đó:

 Linh Nhạc-Phật Ý: “Ta luôn luôn lo cho Sư Liễu Đạt không tránh khỏi mối dây ràng buộc của nghiệp trần duyên. Vì Liễu Đạttướng hảo, có tài thuyết pháp và có khoa ăn nói, lại thêm sẽ giảng giải trong nội cung, gần nhiều giới nữ sắc quyền quý cao sang

 

Cảnh Hai ( Lưu ý: Cảnh này gói gọn trong một bài ca “Điệu Nói Thơ Bạc Liêu” sau đây, trong đó là các tiểu cảnh của hai Thầy trò trên đường ra kinh, vào Hoàng cung Huế…)

  Điệu Nói Thơ Bạc Liêu

 (Giọng hậu trường ca):

 Một thân ba mảnh pháp y, Thiệt Thành Liễu Đạt dấn thân lên…

1- đường..(Đờn láy)

 Đèo cao (mà) rừng thẳm bao dường gian nan

2- Khước từ xe- cộ Vua ban (ơ ớ ờ)

 Tấm lòng (mà) từ mẫn mang theo dặm trường

3- Đi qua bao chợ bao phường

 Bao nhiêu (mà) vui khổ chán chường mắt ai

4- Đêm dài ngày ngắn lo quanh (ơ ớ ờ)

 Mong sao (mà) tới chốn kinh thành cho mau

5- Tới đâu cũng được đón chào

 Quan quân (mà) các Trấn nơi nào cũng lo

6- Nhưng mà Ngài có nguyện rằng

 Chẳng nên dựa thế cậy quyền với nhau

7- Âm thầm đất thấp trời cao(ơ ớ ờ)

 Chí bền (mà) dẫu khó khăn nào cũng qua

8- Cuối cùng cũng đến Kinh đô

 Tiếp nghinh (mà) Bộ Lễ rước vô cung hoàng

9- Vội vàng ra mắt bệ rồng

 Bao năm (mà) xa cách nay lòng nôn nao

10- Gặp nhau quên cả lễ nghi (ơ ớ ờ)

 Vua Tôi (mà) ghì chặt tấm thân tu hành.

 Duyên lành nghĩa cũ tình xưa

 Triều thần (mà)cũng đón đưa người thiệt ơn

 (Để dứt)

 Ưu tiên được nhập nội cung

 Viếng thăm cùng Thái hậu, Hoàng hậu và Hoàng Cô

 Với cùng các Công chúa nghênh chào (Nhạc dứt)

 

  Cảnh ba:  (Nơi Nội cung. Cao Hoàng Thái Hậu, Hoàng Hậu, Hoàng Cô và các Công Chúa đang tề tựu đông đủ để chờ đón tiếp HT Liên Hoa)

HT Liên Hoa (Bước vào định thi lễ) Dạ! Thiệt Thành –Liễu Đạt tôi xin được ra mắt Cao Hoàng Thái Hậu, Hoàng Hậu, Hoàng Cô và các Công Chúa.

Thái Hậu: Ô kìa Ngài không nên thủ lễ như vậy, chỉ nên vái chào thôi . Đó là luật nghi do Tiên vương lúc trước đã đặt ra để tỏ lòng kính trọng bậc đã xuất gia.

HT Liên Hoa (đứng dậy): Xin tuân mệnh Thái Hậu.

Thái Hậu: Lâu ngày gặp lại, bổn cung trông Ngài cũng không khác gì khi xưa ở chùa Khải Tường và Từ Ân trong Gia Định.

Hoàng Hậu : Hoàng thượng đêm ngày cứ nhắc đến Ngài. Nhất là Hoàng Tử Đảm, về những kỷ niệm thuở ấu thơ bên cạnh Ngài chăm sóc.

HT Liên Hoa: Dạ tâu vâng. Vì vậy ngay khi vừa đặt chân đến kinh thành bần Tăng cũng đã vội đến vấn an Hoàng thượng và đến điện Thái Hòa gặp gỡ các vị Quan các bộ .

Thái Hậu: Đường xa vạn dậm, khó khăn hiểm trở, quan các Trấn có tận tình giúp đỡ không?

HT Liên Hoa: Dạ thưa đi đến đâu cũng được tiếp đón niềm nởlo lắng chu đáo. Khi gần đến kinh thành thì đã thấy các quan trong Bộ Lễ có mặt tiếp đón hết sức trọng thị.

Thái Hậu: Vậy thì tốt rồi. Như vậy từ nay cung sẽ không còn cách xa Ngài nữa.

HT Liên Hoa: Xin Thái HậuHoàng gia chớ quá lời. Chẳng qua Liễu Đạt tôi vâng lệnh

  XUÂN TÌNH

1- …Thánh chỉ

 Nên mới đến được cung son này

2- Kính chúc Thái hậu, Hoàng hậu sống lâu

 Cùng Hoàng cô và các Công chúa vạn cát tường.

3- Kể từ khi nhung y của Nguyễn Vương thấm màu gió bụi

 Đến khi lên ngôi Hoàng Đế, niềm vui lớn nhất đời

4- Nay gặp lại nhau là cả một duyên lành

 Liễu Đạt này xin hết sức cho Hoàng gia.

5- Lại nhờ Thánh ân được trụ trì chùa Thiên Mụ

 Dùng giáo pháp Thích Ca hoằng hóa Hoàng triều

6- Làm thăng hoa cuộc sống cung son này

 Mong cho từ rày cung nội sáng ngập tình thương.

Thái Hậu:7- Thật là vinh hạnh cho Hoàng gia nhiều diễm phúc

 Nhớ lại khi xưa trong lúc bôn đào

8- Tìm cái sống trốn cái chết gian lao

 Nhờ ơn cưu mang đất Gia Định Sài gòn.

9- Cho đến khi gầy dựng được cơ nghiệp

 Hoàng nhi cũng thê triển tứ phược nương náu cửa chùa.

 (Chuyển Nam)

10- Cả một Hoàng gia trong bốn vách Khải Tường

 Bao đắng cay cơ cực Ngài chẳng thở than./

 (sang)NAM AI

Hoàng Hậu: 11- Nghe qua,

 Đúng như những gì Mẫu hậu đã quan hoài

 2- Trong cơn thập tử nhất sinh

 Nếu không có chùa Từ Ân, Khải Tường

 3- Cùng chùa Đại Giác ở Trấn Biên

 Thì nhà Nguyễn bây giờ có còn đâu

 4- Phải chăng Bồ tát chính là Ngài

 Hiện ra che chở Hoàng gia

 5- Vì đời vì đạo quên mình

 Nguyện thay thế chúng sanh.

 6- Gánh hết khổ nạn vào mình

 Như Bát Đại Nhân Giác Kinh.

HT LIÊN Hoa: 7- Xin Thái hậu và Hoàng hậu

 Chớ vì chuyện cũ mà cứ ai hoài

8- Bần Tăng với đức kém mọn này

 Không xứng đáng nhận đâu./.

Hoàng Cô:(Nói có phần e ấp) Nãy giờ tôi có phần ngõ ngàng pha lẫn chút e ngại khi gặp lại người xưa đất Gia Định, lòng như trổi dậy một nỗi niềm khó tả.

HT Liên Hoa: Dạ mong Hoàng Cô cứ nói, Bần Tăng sẵn sàng lắng nghe.

Thái Hậu: Ta cũng vậy do gặp lại người ơn nên luống ngậm ngùi nhớ về ngày bôn tẩu. Mong Ngài hoan hỷ.

Hoàng hậu: Bổn cung cũng không tránh được niềm xúc động này mà làm không khí ngày vui trở nên nặng nề.

Hoàng Cô: Kể ra thì ơn nghĩa xưa đã

  NẶNG TÌNH XƯA

 1- ..toàn vẹn. Gian khổ rồi cũng qua đi

 2- Nhà Chúa khi khôi phục cơ đồ an bang

 3- Những người cưu mang trong lúc bôn đào

 4- Vẫn không quên ơn, hay bỏ sót một người nào.

 5- Huống chi Ngài đây là một người đặc biệt

 6- Cả Hoàng gia này đều thấm đậm ơn sâu.

HT Liên Hoa: 7- Bần Tăng xin nhận hết những lời phiền muộn

 8- Do xa cách dặm ngàn nên thưa vắng viếng thăm

 9- Hơn nữa còn trách nhiệm kẻ xuất gia

 10- Rèn đức tu hành độ khắp chúng sanh

 11- Chớ không vì hèn sang hay thương ghét

 12- Thương ghét chỉ là hiện tượng mà thôi

 13- Thế nhân xưa nay vốn là vậy

 14- Xin Thái hậu và Hoàng hậu

 15- Nhất là sự ưu ái của Hoàng Cô

 16- Bần Tăng cảm nhận có một tình thâm

 17- Đang ở bên tai như bóng theo hình

 18- Nhưng cách ngăn có Đạo và Đời./.

HT Liên Hoa(Nói) Mong Thái Hậu, Hoàng hậu và nội cung an dạ, bần Tăng rất hiểu ạ.(quay lại Hoàng Cô) Dạ còn Hoàng Cô, dường như Hoàng Cô nửa như giận dỗi nửa như trách móc bần Tăng điều chi…

Hoàng Cô: Bây giờ Ngài mới đoái hoài đến một Hoàng Cô tội nghiệp này.

HT Liên Hoa; Dạ Hoàng Cô nói vậy có nghĩa là sao ạ?

Hoàng Cô (Có vẻ lúng túng)Ồ không…Tôi chỉ nói vậy thôi mà…(Nói thầm) Trơi ơi làm sao cho “người ta” biết được tâm sự của mình trong những bức thư không gởi trước đây…

 (Cảnh phục hiện Một. Lúc còn ở chùa Khải Tường, Hoàng Cô đang ngồi viết thư bày tỏ nỗi lòng xao xuyến với HT Liên Hoa)

 NÓI LỐI

 Bây giờ thân ta đang ở tại chùa Khải Tường nầy mà tâm ta như chới với giữa dòng nước xiết cuộn trôi.

 Mẹ ta nay tuổi đã lớn, có bao giờ nghĩ đến thời son trẻ như ta trong hiện tại chăng?

 Còn Chúa thượng vẫn mãi lo việc dân việc nước. Có khi nào nghĩ đến việc phòng không chiếc bóng của ta chăng?

 Tất cả những câu hỏi đó chưa có câu trả lời, và không biết ai là người hiểu được tâm trạng của ta đây?

 VỌNG CỔ

1) Ta ghen tị với chị mình là Thái Trưởng Công Chúa. Nhưng hạnh phúc ấy có thật hay chăng hay chỉ là sự đánh lừa của nhãn quan khi tất cả rồi cũng qua nhanh như bóng câu qua cửa hôm nào…

 Ta đang ở tuổi thanh xuân ,

 Mà phải giữ mình trong bốn vách tường chùa…

Tụng kinh nghe giảng hằng ngày không thua người tu hành, chung quanh toàn gặp những khuôn phép nghiêm nghị cách xa-

Vậy mà mỗi khi nhìn thấy bóng dáng Thầy Thiệt Thành Liễu Đạt, tâm ta

cảm thấy gần gũi và xao xuyến lạ thường. Đôi khi không muốn cho ý nghĩ ngông cường ấy trổi dậy, làm nhẹ thể người Hoàng gia sinh ra trong nhung gấm.

 LÝ MỸ HƯNG

 Ta cố giấu kỹ trong tim, chôn chặt mối tình này trong ký ức

 Thà không ai biết ai hay, chỉ có một mình ta nhớ ta thương

 Khi đối diện với người mà không dám lời trao./

 

2)(Trở về Vọng Cổ) Mẹ có biết con gái của Mẹ giờ này khốn khổ ra sao, yêu một người mà mình không được quyền yêu hay vận số nặng nề..

 Có phải chăng đó cũng là thứ tình yêu mà chẳng có lối về…

 Bao nhiêu đêm dài tá túc nơi chùa Khải Tường này, con như nằm trong gối mộng ấm êm-

 Giấc mộng êm đềm ấy luôn chỉ có một người, là Thầy trụ trì Thiệt Thành Liễu Đạt. Gia đình, Hoàng gia, danh giá với con không ý nghĩa gì, khi cánh cửa tình yêu này con bước chưa qua./

 (Dứt Phục Hiện)

Thái Hậu: (Lay nhẹ vai Hoàng Cô) Này, Làm gì mà nãy giờ ngồi thẩn thờ đó. Một tiếng chào Ngài Liễu Đạt cũng không.

Hoàng Cô: ( Bối rối) Ô không, thiếp thật có lỗi. Xin Ngài…

Hoàng hậu: Ông ấy đã xin phép cáo từ rồi và có gởi lời chào đến Hoàng cô đó Thái Hậu: Thiệt là…

 Cảnh bốn (Cảnh tại chùa Thiên Mụ sau khi Ngài Thiệt Thành Liễu Đạt đã nhậm chức trụ trì. HT Liên Hoa đang ngồi nơi thiền sàn xem sổ sách lưu trữ của chùa thì thị giả Thường Tâm vào)

Mật Đĩnh: Bạch Thầy con đã về.

HT Liên Hoa : Ngài Tổ Ấn Mật Hoằng có khỏe không?

Mật Đĩnh: Dạ vâng lời Thầy con đã sang chùa Quốc Ân thỉnh ý Ngài, tiện thể gởi tặng ít quà Gia Định cho Ngài, Ngài rất khỏe. Ngài có gởi thêm một số Kinh sách cho Thầy tham khảo và có dặn có việc gì khó cứ sang Quốc Ân, Ngài sẽ tận tình chỉ bảo.

HT Liên Hoa: Ngài ấy khỏe là tốt rồi.

Mật Đĩnh: Ngài Mật Hoằng còn gởi lời chúc mừng Thầy được Hoàng thượng phong Tăng Cang. Thầy ơi,,,

 SƠN ĐÔNG HƯỚNG MÃ

 1- Con chưa biết, tại vì sao gọi chức Tăng Cang

 Tăng Cang, vì sao là Tăng Cang

 Xin Thầy dạy cho con tường tận

 Để con biết rành, mai này hiểu nhiều.

HT Liên Hoa:

 2-Con sẽ biết, tại vì sao gọi chức Tăng Cang

 Chức danh, là do Vua ban cho

 Vị Tăng sĩ nào nhiều đức hạnh

 Lại thông suốt nhiều, Kinh luật Phật truyền./.

Mật Đĩnh:((Nói)Xin Thầy giảng cụ thể thêm cho con đi à.

HT Liên Hoa: Thời trước các vị được cử làm Tăng Cang phải có một số điều kiện là: Thứ nhất đã được cấp Độ ĐiệpGiới Đao. Thứ hai Tu hành chơn chánh, giữ giới luật tinh nghiêm, thứ ba phải thuộc và hiểu hết Tam Tạng Kinh điển, và thứ tư còn phải am tường khoa phạm. Tức là các nghi thức, nghi lễ của Phật gia.

Mật Đĩnh: Bạch Thầy vậy một vị Tăng Cang khi đã được Vua ban thì có được quyền lợi hay ưu đãi gì không thưa Thầy?

HT Liên Hoa: Quyền lợi thì không, và nếu có thì không có vị tu hành nào chịu nhận. Nhưng ưu đãi thì có.

Mật Đĩnh: Dạ là những gì ạ?

HT Liên Hoa: Là được miễn tất cả các sưu dịch, thuế khóa, được cấp phát một ngân khoản nhất định để dùng trong chi độ hằng tháng. Ngoài ra còn được cấp phát pháp phục riêng biệt để tăng vẻ trang nghiêm mỗi khi hành lễ và cũng để phân biệt với các vị Tăng khác.

Mật Đĩnh: Hồi nãy Thầy có nói Giới Đao, Độ Điệp vậy hai thứ đó là gì vậy Thầy?

HT Liên Hoa: Con có tinh thần tìm hiểu như vậy ta rất mừng. Giới Đao có.

  XANG XỪ LIẾU

 Từ thời Phật còn tại thế đặt ra

 Là một trong, mười tám vật dụng mang theo

 Của một vị Tỳ Kheo trong sinh hoạt thường ngày

 Một con dao, dùng để cắt móng tay, may vá và để cạo tóc mọc

 Bởi vì đức Phật không cho chặt phá cây hay giết hại

 Nên nó cũng là một giới, gọi Giới Đao

 Con dao nhỏ thôi nhưng ý nghĩa vô cùng.

 Còn riêng Độ Điệp lại chỉ là, do thế gian luật chế

 Giấy chứng nhận cho người, đã xuất gia cắt ái.

 Nay triều Nguyễn của ta, cũng theo cách đó mà gìn giữ

Mật Đĩnh: Con hiểu rồi, những ý nghĩa Giới Đao

 và Độ Diệp Thầy vừa giảng qua./

HT Liên Hoa (Nói) Hai bộ pháp phục mà nhà Vua cấp cho vị Tăng Cang là : Một y Cà Sa, một Áo Hậu 5 màu, một Mão Quan Âm, một Mão Tỳ Lư có hình 5 vị Phật, một Bộ Thiền cụ, một đôi hia, và một đôi dép.

Mật Đĩnh: Như vậy một vị Tăng Cang cũng rất quan trọng với nhà Vua.

HT Liên Hoa: Đúng vậy. Còn việc sắp xếp cho Tăng chúng chùa Thiên Mụ này thời gian qua đã ổn định. Phần lớn cũng nhờ ân đức của Ngài Mật Hoằng trước đây đã sắp xếp. Chúng ta phải hết sức cố gắng để khỏi phụ ân đức Ngài.

Mật Đĩnh: Con nhận thấy sự sắp xếp của Thầy rất rõ ràng, Chư Tăng ai cũng tận tâm với trách nhiệm được phân. Bây giờ con mới hiểu…

 TÂY THI

 Ra… Thầy Thủ Tọa là người nhiều quyền năng

 Hỗ trợ Trụ Trì mọi khi, nhất là những khi hữu sự.

 Thầy Hương Đăng thì lo hương hoa tinh khiết

 Trong chánh điện và ngoài điện Quan Âm

 Thầy Tri Khách thì linh hoạt ngoài trong

 Gặp gỡ tiếp nghinh bao khách thập phương

 Nhiệm vụ văn phòng liên quan giấy mực

 Hay Tàng Kinh Các Thầy Tri Tạng phải chu toàn.

 Vườn cảnh sân chùa có Thầy Tri Viên

 Hay những luống rau hoa màu trồng trọt

 Thầy ấy phải chăm lo

 Thật là mỗi công mỗi sức lớn vô cùng.

 Thầy Tri Khố thì lo nhà trù độ nhật

 Lửa củi thường xuyên ngày hai buổi chu toàn

 Thầy Tri Chúng thì lo quản chúng trong chùa

 Đi ở bao người đều rõ bao nhiêu./

 

HT Liên Hoa(Nói): Trong chánh điện còn phải cắt cử hai vị Duy NaDuyệt Chúng nữa. Con quên rồi sao?

Mật Đĩnh: Dạ con nhớ chứ ạ.

HT Liên Hoa: Vậy rồi ở Phương Trượng Đường, hai dãy Đông Liêu và Tây Liêu, cần phải có các thị giả biết ý các Chư Tăng thì mới tròn vẹn nữa.

Mật Đĩnh: Vậy hả Thầy? Vậy mà con cứ ngỡ nó không quan trọng lắm.

HT Liên Hoa: Sao lại nói vậy, nhiệm vụ nào trong chùa cũng đều có ý nghĩa quan trọng như nhau, không lớn không nhỏ. Tất cả chỉ vì sự nghiệp hoằng hóa, tiếp Tăng độ chúng. Như thế mới gọi là “Thiền môn hưng thạnh, hải chúng an hòa” chớ.

Mật Đĩnh: Bạch Thầy con hiểu rồi. Bây giờ con xin lui .

HT Liên Hoa: Ừ con hãy lo công việc của con đi.

Mật Đĩnh: Dạ vâng! (Đi)

(Một Tăng chúng của chùa Linh Mụ vào thưa)

Tăng 1: Dạ bạch Thầy có Ngài Thượng Thư Bộ Lễ đến trình chiếu dụ ạ.

HT Liên Hoa: Con mau cho mời vào.

Tăng 1: Dạ (Đi)

(Thượng Thư Bộ Lễ vào với hai quan lính bưng chiếu chỉ theo sau)

Thượng Thư: Hạ quan xin kính chào Tăng Cang Thiệt Thành Liễu Đạt.

HT Liên Hoa: Dạ không dám, Bần Tăng xin kính chào Ngài Thượng thư.

Thượng Thư: Hạ quan xin tuyên đọc chiếu chỉ.

 (Lưu ý, Tăng Cang chỉ đứng nghiêm lắng nghe chớ không quỳ)

 “Gia Long năm thứ mười lăm – Tiết Mạnh Xuân, Ngày Tốt, Hoàng Đế chiếu viết:

 Nay mọi việc đã ổn định nơi quốc tự Linh Mụ. Trẫm mong muốn Thiền sư Thiệt Thành Liễu Đạt đang trụ trì bổn tự, kiêm nhiệm thuyết pháp cho Nội cung của Trẫm. Đây là tấm lòng thành của các Cung nhân của Trẫm và ngay cả Trẫm cũng có ý mong đợi như vậy.

 Khâm Thử “

HT Liên Hoa: Bệ Hạ vạn vạn tuế !(Đưa hai tay tiếp nhận chỉ dụ từ tay Thượng Thư) Nếu không có chi cấp bách xin mời Ngài Thượng thư an tọa.

THượng Thư: Cảm ơn Ngài Tăng Cang!(Ngồi) Xin chúc mừng Ngài.

HT Liên Hoa: (Khi thị giả rót nước cho cả hai xong lui đi) Nhận được chiếu chỉ của Thánh Hoàng, bần Tăng tuy có vui mừng nhưng vẫn sanh tâm lo lắng.

Thượng Thư: Vì sao vậy ạ?

HT Liên Hoa: Đó là trách nhiệm của một Tăng…

 LƯU THỦY TRƯỜNG

 1-…Cang.

 Và trụ trì quốc tự Linh Mụ đây

 2-Đã là một trách nhiệm nặng nề

 Nay lại thêm thuyết giảng nơi Nội Cung

 3-Nhưng biết nói sao

 Khi Thánh Thượng và Thái Hậu đã tin dùng

 4-Lo ngại chăng lời dị nghị trong ngoài

 Bần Tăng là người Gia Định Sài Gòn trong Nam

 5-Sao hơn Chư Tăng Thạc Đức kinh đô

 Vẫn nhiều vị đạo cao đức trọng

 6-Đó là nỗi lo thứ hai của bần Tăng vậy

 Vì lượng sức mình còn phải tu dưỡng nhiều thêm.

Thượng Thư: 7- Theo lệnh Bệ hạ thì Tăng Cang

 Mỗi tháng giảng kinh tám lần nơi Cung nội

 8- Mong đem Phật pháp vào Cung nội

 Ngài Tăng Cang xin chớ phụ lòng.

HT Liên Hoa:9- Nhưng mong sao

 Khi thuyết pháp xong lại được về

 10- Nơi chốn Già Lam này

 Giữ đúng thanh quy giới minh nhà Phật.

 11- Có như vậy mới yên tâm phần nào 

 Dồn hết tâm trí vào Kinh

 12- Thừa lệnh Hoàng Thượng chẳng dám bất tuân

 Mong Ngài về trình lại Vua hay./.

Thượng Thư: (Nói)Tôi sẽ trình lên Hoàng Thượng những gì Ngài đã nhắn gởi, nhưng trước hết Ngài hãy cứ an tâm vì trong mọi vấn đề đều có Hoàng Cô hỗ trợ hết lòng.

HT Liên Hoa: (Trầm tư một giây lâu) Thì ra…

Thượng Thư: Trước khi hạ quan được lệnh Thánh Thượng đến đây, Hoàng Cô…

 TAM PHÁP NHẬP MÔN

 Có đến nhờ cậy, chuyển cho Ngài xấp thư dày cộm

 Nói rằng tất cả tâm tư, Từ lâu cách xa hình bóng

 Chỉ cam ôm ấp trong lòng

HT Liên Hoa: Chắc Hoàng Cô đùa? Chứ lý đâu (nào)

Thượng Thư : Trông bề ngoài, luôn ưu tư

 Chắc không thể có chuyện đùa./.

HT Liên Hoa: Rồi Ngài có nhận không?

Thượng Thư: Thưa với Ngài, nói ra thì đắc tội nhưng sau đó Hoàng Cô vội lấy lại xấp thư và ôm chặt trong…

 VỌNG CỔ

4) …lòng.

Rồi như e thẹn quay gót cung vàng…

Hoàng Cô nói bóng gió nhưng hạ quan hiểu đó là những giọt tâm tư nhỏ theo năm tháng trong mười mấy năm qua-

 Có lẽ trước hết vì nghĩ thân phận của Hoàng Gia, kế đó là tình nghĩa Thầy trò giữa chốn Phật đường đã phát nguyện. Nên Hoàng Cô đành giấu nhẹm những bức thư, không dám gởi cho người mình luôn nhớ trộm thương thầm./

(Nói) Dạ vì chỗ thân tình nên hạ quan mới mạo muội giải bày suy nghĩ của mình, có gì không phải mong Tăng Cang Ngài lượng thứ cho hạ quan này.

HT Liên Hoa; Không có chi đâu Ngài ạ. Xin đừng quá lo….

 

 (Cảnh phục hiện Hai. Cũng khi còn ở chùa Khải Tường, Hoàng Cô viết trong một lá thư khác)

Hoàng Cô: Một buổi sáng trời thanh gió mát. Ta gặp chú tiểu khôi ngô quét sân chùa. Hỏi vì sao chú đi tu, chú đáp rằng “Vì ghét những người con gái nên mới đi tu”. Ta không hài lòng về câu trả lời vô tư lự ấy của chú nhưng chú cũng biết trêu ta khi sự thật là bị bỏ rơi khi còn nằm nôi. Ta hỏi thêm…

 VẠN HUÊ TRƯỜNG HẬN

 …rằng. Ngược lại, người nam sanh tâm

 Phụ rãy người yêu thì sao đây

 Sau một thoáng chau mày

 Chú đáp ngay, như vầy

 Tìm người đàn ông khác tốt hơn nhiều

 Nghe sao đơn giản vô cùng

 Nhưng trong tim ta chỉ một người

 Thầy trụ trì Khải Tường này

 Dưới mắt ta Thầy đẹp bao nhiêu

 Khó kiếm, trong thế gian này, người tướng hảo như Thầy

 Tiếc thay một kiếp này

 Thầy chôn sâu cuộc đời mình

 Trong Khải Tường buồn

 Không thấy rằng

 Thấy trái tim này xao xuyến ngày đêm./.

 VỌNG CỔ

HT Liên Hoa: 1) Hoàng Cô ơi xin chớ vượt qua hàng rào ngăn cách. Thước đo phẩm giá đời tu là giới luật phải nghiêm hành…

 Hãy để cho bần Tăng thực hiện tốt duyên lành…

 Nếu Hoàng cô yêu tôi vì tướng hảo, vì tài thông biện giỏi, những thứ bám víu không thật trong đời ta-

 Nếu có thật sự để lòng thương tưởng, xin Hoàng Cô hãy cố giữ gìn Ngũ Giới Tam Quy. Để mãi sáng đẹp một duyên tình, là tình Thầy trò dưới ngọn đèn Phật pháp.

 

Hoàng Cô: (Ngâm Dậm)

 Về lại Kinh đô ta ôm mối sầu câm nín

 Chìm sâu vào cơn bạo bệnh tương tư

 Trong mơ màng bỗng xuất hiện một nhà Sư

 Mà tưởng người xưa về chung gối mộng.

 

( Trở về Vọng Cổ )4- Chừng tỉnh giấc mơ ta vô cùng thất vọng, làm nỗi nhớ nhung thêm sâu đậm chất chồng..

 May mà ta chưa thố lộ hết cõi lòng…

 Nhưng cũng rất cảm ơn hình bóng nhà Sư ấy, qua chiếc áo nâu sòng khiến ta đỡ nhớ nhung thêm-

 Chuyện của ta chắc mai này có Bồ Tát mách bảo, Mẫu thân sinh ra ta chớ đâu sinh lòng ta. Nên ai biết cho ta trong lúc này đây, có thể giúp ta bước qua cơn thập tử nhất sinh này./.

 

HT Liên Hoa: (Nói) Mong Hoàng Cô bình tâm. Chuyện tình duyên khó nói trước và cũng không thể là ý muốn của riêng mình. Bần Tăng là kẻ xuất gia, suốt đời nguyện trao thân cho chí cả từ Bi; Hoàng Cô là bậc cao sang quyền quý nhưng đáng quý hơn đã sớm biết quy y, nguyện làm người con Phật. Bần Tăng và Hoàng Cô vì phúc duyên bao đời mới được làm quyến thuộc Bồ Đề, nên hãy ráng giữ gìn cho hạt giống từ tâm luôn tươi tốt.(quay đi dứt khoát)

Hoàng Cô: (giật mình cất tiếng kêu lớn) Liễu Đạt Thầy ơi!

 (Dứt phục hiện)

 

  Cảnh Năm (Trở lại cảnh Nội Cung, HT Liên Hoa đến giảng pháp, có đầy đủ Thái Hậu, Hoàng Hậu, Hoàng Cô các Thái Tử, công chúa..)

HT Liên Hoa: Kính thưa Hoàng Thái Hậu, Hoàng hậu, Hoàng Cô và các Công chúa Nội cung. Bần Tăng tuân mệnh chỉ dụ của Hoàng thượng, đem giáo pháp thâm diệu của Như Lai đến với các Cung nhơn, nguyện cầu chư Hộ pháp gia hộ cho tất cả chúng sanh đều cùng chung lợi lạc.

Thái Hậu: Bổn cung thay mặt toàn thể Cung nhơn có lời chào Tăng Cang Liễu Đạt, đã vì cơn khát chánh pháp mà thân chinh ban lời pháp nhũ.(Quay về hướng Nội Cung) Các con cũng phải dốc sức thành tâm lắng nghe và chiêm nghiệm từng lời Kinh. Đó là phước báu của Hoàng Gia chúng ta.

Hoàng Cô: (Ngắm nhìn đắm đuối vị Thầy mà mười mấy năm qua mình luôn say đắm- nói một mình) Ôi vẫn bóng hình, giọng nói ấy khi nào, sao mà nghe ấm êm quá.

HT Liên Hoa: (Bất chợt nhìn thấy cử chỉ đó của Hoàng Cô, Ngài vội ngoảnh lại và dõng dạc) Hôm nay bần Tăng muốn gởi đến chư vị những mẫu chuyện …

 LƯU THỦY TRƯỜNG

1- …năm xưa.

Khi Phật còn tại thế gian

2- Thắng Man phu nhân tài sắc vẹn toàn

Con vua Ba Tư Nặc nước Xá Vệ phồn vinh

3- Thân MẫuMạt Lợi Phu Nhân

Sớm gặp duyên nương Phật pháp tu trì

4- Được đức Phật thọ ký đương thời

Tương lai thành Phật hiệu Phổ Quang Như lai.

5- Bà từng được Phật gia bị truyền thuyết Kinh

“Thắng Man Sư Tử Hống Nhất Thừa Đại Phương Tiện”

 (ém hai từ Phương Quảng)

6- Sau Bà lại nói pháp Đại Thừa thông đạt

 Vua Hữu Xứng tâm đầu hợp sức hóa đạo khắp nơi.

 (Tạm dứt)

Hoàng Hậu: (Nói) Nghe qua câu chuyện này, bổn cung tự nghĩ đến bản thân mình có thể làm gì cho Đạo Phật xứ Đại Việt này để nối bước Thắng Man phu nhân ngày ấy.

Công Chúa Long Thành: Bạch Ngài như vậy người nữ cũng có khả năng thành Phật chăng?

HT Liên Hoa: Thưa vâng, Vì tất cả chúng sanh đều có Phật tánh. Đức Phật đã từng dạy như vậy.

Công Chúa Long Thành: Dạ bạch Ngài Tăng Cang,

 LƯU THỦY TRƯỜNG(Tiếp)

 7- Như vậy bà Thắng Man phu nhân

 Vì nhớ Cha Mẹvua Ba Tư Nặc

8-Và Hoàng hậu Mạt Lợi

Được kết duyên Tam Bảo sanh trổ cây lành.

 9-Biết chọn cơ duyên

 Trợ giúp chồng mình

 10-Là vua Hữu Xứng đem tinh thần

 Cai trị muôn dân ấm no tươi đẹp. 

 11- Gương sáng này

 Thật hữu ích biết bao

 12- Vậy chúng ta có nên ứng dụng noi theo

  Giúp đất nước thanh bình, có được chăng? 

 Thái Hậu: 13- Được chớ sao không 

 Vì Phật pháp luôn ở trong mình 

 14- Nhưng liệu giữa triều nội

 Phụ Hoàng con vốn kính tin Phật pháp

 15-Ấy vậy mà

 Cai trị theo lối Nho gia

 16- E khó lòng thuận nghe

 Có lẽ lâu dài phải chờ đợi nhân duyên./

Hoàng Hậu: (Nói) Dạ kính tâu Mẫu Hậu. Theo con nghĩ, Phật, Nho hay Lão, Tam Giáo ấy vẫn quy về một mà thôi. Tất cả đều muốn con người lánh dữ làm lành và cái nhơn từ phước đức vẫn là điều căn bản vậy.

Thái Hậu: Vậy theo ý Tăng Cang, Ngài nghĩ sao?

HT Liên Hoa: Thật ra ý kiến của các vị không có ai sai cả, mà cũng chưa có ý nào đúng hẳn với giáo lý Trung Đạo của Phật giáo Đại Thừa. Vì lẽ trong trong cái này có cái kia, trong cái kia lại có cái này. Đó cũng là pháp nhơn duyên sanh của nhà Phật.

Công Chúa Long Thành: Phàm là một đấng quân vương, ngoài việc đem luật trời ra trị nước, ắt phải lấy dân làm chuẩn mực. Nếu không có dân thì vua cũng khó mà tồn tại. Qua những lời giảng của Thầy nãy giờ, nhờ Phật lực từ bi mà bà Thắng Man đã nói được kinh “Thắng Man Sư Tử Hống”.

Hoàng hậu: Vậy còn ý nghĩa của Kinh này ra sao, kính mong Ngài tiếp tục giảng cho.

HT Liên Hoa: (Uống một ngụm trà rồi thong thả nói tiếp) Nội dung kinh này nói về Phu Nhân Thắng…

 PHÚ LỤC

1- Man.

Lập nên mười Đại Thệ Nguyện cao vời

2- Ba Đại Nguyện trước Đức Phật

Đồng thời lại nói pháp môn Nhất Thừa của Đại Thừa Kinh

3- Giải thíchThánh đế

Pháp Thân Như Lai Tạng uy nghiêm

4-Được Nhất Thừa là được Pháp Thân

Chúng sanh tuy phiền não nhưng đồng tâm với Như Lai.

4- Đó là Như Lai Tánh-Như Lai Tạng

Vì lấy Như Lai tánh làm nền tảng vươn lên

6- Nên dù ở trong sanh tử tử sanh

 Cũng có khả năng đạt đến Niết Bàn như nhau.

7- Điểm đặc sắc của Kinh này

Là người nữ nói pháp

8-Như kinh “Duy Ma Cật” kia

Do cư sĩ Nam cũng nói pháp hay./.

Công chúa Long Thành: (Nói) Như vậy bạch Ngài Như Lai Tạng và Phật Tánh có khác nhau chăng?

HT Liên Hoa: Như Lai Tạng không khác với Phật tánh. Trong Kinh Kim Cang đức Phật có dạy rằng “Như Lai giả vô sở tòng lai, diệc vô sở khứ, cố danh Như Lai”. Nghĩa là Như Lai chẳng từ đâu đến và chẳng đi về đâu. Đó gọi là Như Lai.

Hoàng Cô: Thưa Ngài Tăng cang…Rất cảm ơn Ngài đã vì Hoàng cung thuyết lời Phật nói, làm cho lợi lạc vô kể, nhất là mới hiểu thêm về giá trị một người nữ có thể làm được những gì cho Phật pháp…

HT Liên Hoa: Đa tạ Hoàng Cô. Nhưng kính thưa quý vị, bây giờ cũng đã sắp đến giờ Ngọ rồi, bần Tăng xin cáo từ để trở về bổn tự, kẻo Tăng chúng trông chờ.

Thái Hậu: Thưa Ngài Tăng Cang, thôi thì cho Bổn Cung cung thỉnh Ngài một lần ở lại thượng đường để thọ trai, Bổn cung sẽ cho người về chùa Linh Mụ báo lại Tăng Chúng nơi ấy hay để khỏi phải trông chờ.

Hoàng Cô: Dạ đúng đó Tăng Cang à, mong Ngài ở lại Nội cung Thọ trai, đường về bổn tự Linh Mụ không xa, nhưng bóng dáng Ngài khuất đi là một khoảng trống u…

 HƯỚNG MÃ HỒI THÀNH

1- …buồn.

2- Sau bao năm tháng xa xôi

3- Niềm tương hội chưa nguôi, Lời chưa thốt được lên môi

4- Còn mang nặng trong tim,

5- Biết đến bao giờ.

HT Liên Hoa: Xin cảm ơn người

6- Đã luôn nhớ thâm tình

Mười mấy năm qua rồi

Hoàng Cô: 7- Tôi vẫn nhớ như in

 Ngày ở Khải Tường xưa

7- Lòng xao xuyến vào ra

Một tiếng nói hay tiếng đọc Kinh

8- Làm đẹp thêm hơn người ta quý yêu trên đời./.

 

HT Liên Hoa: (Nói) Bần Tăng cũng luôn nhớ về những tháng ngày đáng nhớ ấy của cả Hoàng gia ở chùa Khải Tường. Mong Hoàng Cô vì những kỷ niệm đẹp ấy mà ráng chí tu học vững bền. Đó là điều sẽ làm bần Tăng vui nhất khi còn ở Kinh đô, bên Hoàng Gia này.

Hoàng Cô (Hơi lo âu) Như vậy là Ngài có ý định về lại Gia Định sao?

HT Liên Hoa: Chim có tổ người có tông. Hơn nữa con nhà Phật phải luôn lấy đạo nghĩa Tứ Ân làm đầu. Chùa Khải Tường, Chùa Từ Ân ở Gia Định là chốn tổ rồi sẽ có lúc phải quy về, nhưng chưa phải lúc này. Mong Hoàng Cô chớ lo.

(HT Liên Hoa cúi đầu lui gót. Hoàng Cô vẫn còn miên man lo sợ câu nói sẽ quay về Gia Định của Ngài)

Hoàng Cô: (Nói Thầm) Không được, ta phải báo lại Hoàng huynh và Mẫu hậu để ngăn cản việc này mới được.

 

 Cảnh Sáu ( Nơi chùa Linh Mụ, HT Liên Hoa đang thong thả nhưng có vẻ trầm ngâm, đi chung quanh Tháp Phước Duyên)

Mật Đĩnh: Dạ bạch Thầy, sao mỗi lần trhuyết pháp ở Hoàng cung về Thầy luôn có sự trầm tư, hay u buồn quá. Có chuyện chi không vui hả Thầy?

HT Liên Hoa: Quả thật, người tu hành không nên nương vào nơi những bậc Đế …

  PHỤNG HOÀNG

1- …vương. Ở những nơi cao sang quyền thế

2- Tuy nơi họ có đạo tâm nhưng ta cứ âm thầm gắn kết

 Thì lời bà lão trước đây khiến lòng ta lo âu

3- Nhưng con có biết không

 Tại sao ta vẫn đi lại giữa chốn cung hoàng

Mật Đĩnh: 4- Dạ bạch Thầy con không dám nghĩ

 Vì đó cũng là hạnh nguyện Thầy đã đặt ra.

HT Liên hoa: 5- Nhưng xưa nay

 Con có thấy ai Cao Tăng đức trọng mà vẫn vướng nợ trần

Mật Đĩnh: 6- Gương sáng xưa nay không thiếu điều này

 Nhật Bổn, Trung Hoa, Triều Tiên hay ở ta cũng vậy.

 7- Nghĩa là nợ trần duyên chưa dứt thì dẫu bậc chân tu

 Cũng khó thoát qua nổi chiếc cầu ái ân tục lụy

 8- Từ muôn vạn kiếp quá khứ cho đến mãi sau này

 Nếu không can đảm cho chấm dứt ngay bây giờ.

 (Tạm dứt)

HT Liên Hoa: (Nói) Chấm dứt ngay kiếp này?

Mật Đĩnh: Bạch Thầy đúng vậy.

HT Liên Hoa: Thầy cảm ơn con. Thôi bây giờ con hãy về nghỉ ngơi, chờ hôm khác ta có việc sẽ nói thêm cho con nghe.

Mật Đĩnh: Dạ thưa vâng .(Lui)

(HT Liên Hoa vẫn thư thả chậm rãi tiến đến bên một vạt cỏ gần tháp Phước Duyên ngồi xuống, đôi mắt nhìn xa xăm )

Tăng 1: Dạ bạch Thầy có Thái Trưởng Công Chúa và Hoàng Cô đến viếng chùa ạ.

HT Liên Hoa: (Vội vàng đứng dậy định nhanh chân về nhà khách để tiếp thì hai vị khách đã tiến đến tận nơi)

HT Liên Hoa: Dạ do mãi thư giản nơi vườn chùa nên chậm tiếp nghinh, mong nhị vị…

Công Chúa Long Thành: Ngài Tăng Cang chớ ngại, hai chúng tôi ghé chùa lễ Phật và hỏi thêm đôi câu Kinh giảng hôm trước. Nghe chư Tăng nói Ngài đang dạo ngắm hoa viên nên tiện thể đến nơi vậy mà.

Hoàng Cô: Phải đó, vậy chúng ta vừa đi vừa trò chuyện cũng được .

HT Liên Hoa : Dạ nhị vị còn thắc mắc điều chi trong mấy buổi giảng trước, xin cứ hỏi.

Công Chúa Long Thành: Thưa Ngài, như vậy là Thắng Man phu…

 MẪU TẦM TỬ

 …nhân, Anh em ruột với Tỳ Lưu Ly

 Cùng họ Thích Ca Phật tử một nhà

 Mà sao nên nông nổi ấy

HT Liên Hoa: - Cũng bởi vì oan gia tương báo xưa

 Khi Ma Ha Nam gã Mạc Lợi Phu Nhân

 Cho vua Ba Tư Nặc không sao

 Nhưng lại bị trêu chọc chẳng xứng đáng chi

 Với dòng họ Thích Ca nên lấy một nữ tỳ

 Dù vậy không kiêng cử phân biệt chi./.

(Nói) Nhưng cho đến khi Tỳ Lưu Ly lên làm Vua, muốn rửa cái nhục cho quốc thể, nên đem quân giết hại hết họ tộc Thích Ca. Đức Mục Kiền Liên ra sức dùng thần thông cứu đỡ nhưng Đức Phật bảo rằng những gì thuộc về định nghiệp thì không thể không trả được.

Hoàng Cô: Bởi thế, khi trần duyên chưa dứt thì dầu cho có đứng ở vị trí nào cũng không trốn khỏi cái dị nghị của người đời chăng?

Công Chúa Long Thành: (Thấy HT Liên Hoa áy náy bèn láy sang chuyện khác) Dạ là ý Hoàng Cô nói đến câu chuyện vừa rồi đấy ạ. Dạ bạch ngài, Không biết việc trông coi chùa Linh Mụ có nhọc …

 LÝ PHƯỚC KIẾN

 Nhằn- Với vô vàn nhiệm vụ Tăng Cang

 Mặc dù Vương Phụ quan tâm

 Cử người hỗ trợ trong ngoài công việc

 Nhưng sao tránh khỏi thiếu duyên

 Có gì Ngài hãy thưa qua

 Để về tâu lại Phụ Vương.

HT Liên Hoa: -Bần Tăng vốn người xuất thân cơ hàn

 Quen rồi cực khổ từ nhỏ

 Khi vào chùa cũng bình an

 Chưa bao giờ dám thở than chi.

 Huống đây là sự gia ân

 Của trên thánh thượng còn gì cao hơn

 Hoàng Cô, Công Chúa an tâm

 Chớ nên, lưu ý, thiệt hơn

 Trong bốn ơn trọng tôi nguyền khắc sâu

 Đền ơn nghĩa trước như nhau./

Hoàng Cô: (Nói) Ngài thì lúc nào cũng kham nhẫn. Khi còn ở Khải Tường cũng vậy, luôn dành hết bao phiền toái về mình để cho người khác được vui. Ngay như Hoàng Tử Đảm với tháng ngày tuổi thơ ở đó, có được nụ cười hồn nhiên là cũng nhờ Ngài luôn bên mình chăm sóc.

Công Chúa Long Thành: Mỗi lần nhắc đến chốn xưa Khải Tường lòng ta luôn quặn thắt. Nhớ tiếng mõ lời kinh trộn lẫn tiếng vó câu của binh khí…

 VỌNG CỔ

 15- vang trời…

 Trời đất âm uchúng ta vẫn bình yên trong mái hiên chùa…

 Hạt gạo thanh bần vốn đà khôn khó, cũng đem chia năm xẻ bày với cả Hoàng gia-

 Hạt muối cũng mặn mòi thêm hơn với tình người trong ly loạn, y áo Tăng Chúng tơi sờn mà tả lót Hoàng Tử vẫn lành nguyên- Ôi có tình nào hơn thế nữa lúc bình yên, Lòng dạ nào chúng tôi nhìn Thầy gánh thêm cơ nhọc cho mình.

HT Liên Hoa: (Nói Dậm) A Di Đà Phật!

Công Chúa Long Thành: Ngay như ngôi Linh Mụ quốc tự này. Ngày trước khi khai cơ lập quốc, Tiên đế Nguyễn Hoàng đã tôn tạo nền móng Từ Bi. Bởi dựa vào sấm truyền “Hoành Sơn Nhất Đái, Vạn Đại Dung Thân” 

Hoàng Cô(Trở về Vọng Cổ)16- Vì vậy mà Hoàng huynh triệu Ngài ra kinh phong Tăng Cang quốc tự, là cũng ý nêu lên hai thái cực cơ đồ…

 Một của Tiên đế, một của hiện giờ…

 Mở cõi Đàng Trong dựng xây nghiệp đế, thành lập vương triều nhà Nguyễn từ đây-

 Với Hoàng triều Ngài là một hình ảnh không phai, với Nội cung Ngài là một vị Tăng tài đúng mực. Xin hãy để yêu thương phủ trùm duyên tương ngộ, muôn kiếp ngàn năm không có bao giờ.

HT Liên Hoa: Ơn xưa nghĩa cũ còn đây

 Tình đời tình đạo còn xây nên thành

 Giữ gìn phẩm hạnh thanh cao

 Bần Tăng giới đức trước sau vẹn toàn./

Công Chúa Long Thành: (Nói) Như vậy chúng ta yên tâm, nhưng Ngài không có một thỉnh cầu nào nữa với Hoàng gia chúng tôi sao? (Một thoáng hồi ức Công Chúa nhớ lại vào năm 1805, cũng một câu hỏi đó của mình HT Liên Hoa đáp)

HT Liên Hoa: Thưa có! Dám thưa cùng Công Chúa:

 NGÂM

 Mai này Thái Trưởng lên đường

 Phú Xuân về lại quê hương xa vời

 Khẩn xin Người giúp một điều

 Trùng tu chùa Tổ Quốc Ân điêu tàn.

Công Chúa Long Thành: (Nói) Ồ, tưởng chuyện gì. Tôi sẽ cúng 300 quan tiền để công việc trùng tu chùa Quốc Ân mau thành tựu. Nhưng …

HT Liên Hoa: Thưa Công chúa và Hoàng Cô, vì chùa Quớc Ân do Ngài Tổ Ấn Mật Hoằng khai sơn và làm Tăng Cang trụ trì ở đó, cũng như Linh Mụ trước đây và cả chùa Đại Giác ở Biên Hòa nữa.

 HT.Liên Hoa: Dạ thưa không! (Khi tiếng của HT Liên Hoa cất lên như vậy, cắt đứt hồi ức của Công Chúa Long Thành) Xin Thái Trưởng Công Chúa chớ vì vậylo âu.

Công Chúa Long Thành: (Đôi chút bối rối) Ồ dạ không, nãy giờ tôi đang liên tưởng một chuyện xưa đấy mà.

Hoàng Cô: Ngài luôn vì sự sinh tồn và an nguy của đạo pháp. Nhớ khi xưa lúc còn ở Gia Định mà Ngài vẫn luôn cầu mong giúp đỡ các ngôi Thiền tự. Còn bây giờ, với chức Tăng Cang, gần bên triều nội, Ngài có thể mong cầu nhiều hơn vậy nữa chứ ạ?

HT Liên Hoa: Dạ thưa Thái Trưởng Công Chúa và Hoàng Cô. Những việc làm của bần Tăng xưa nay chỉ vì Phật pháp chung, bất luận xa gần, trong hay ngoài tông môn. Nếu dồn dập thỉnh cầu vì dựa theo thanh thế thì e tiếng đời dị nghị, là trái luật Phật gia. Chỉ làm một vài lần thôi để nhường người khác nương…

 NGỰA Ô NAM

1- theo.

Tiếp sức nhau nâng trách nhiệm lên

2- Còn biết bao nhiêu

Mái chùa trong gió bão lung lay

3- Một mình tôi sức thế cô

Thì làm sao đỡ nâng trọn vẹn.

4- Hơn nữa công tâm nhìn thấy rõ ràng

Nếu không có Cung Hoàng

5- Thái Hậu Hiếu Khương, Hoàng hậu Thuận Thiên

Hoàng Cô và Cung nhơn

6- Thì những ngôi Già Lam nơi đất Huế này

Khó bề được xây dựng như vầy

7- Chính do lòng luôn hướng về Phật

Khiến Vua quan gieo được phước duyên./.

Công Chúa Long thành (Nói) Thì ra như vậy mà vừa rồi Ngài đã giảng Kinh “Nhân Vương Hộ Quốc”.

HT Liên Hoa: Bần Tăng giảng Kinh này không những cho Hoàng hậu và nhà Vua, Nội cung nghe mà còn muốn cho Thái Tử Nguyễn Phước Đảm chú ý, để khi lên ngôi, căn cứ theo đó mà lập thân, lập đức để lại cho đời.

Hoàng Cô: Ngài thật là người ân của hoàng gia.

HT Liên Hoa: Hoàng Cô quá lời. Bần Tăng không dám.

 

 Cảnh Bảy ( Nơi phương trượng chùa Từ Ân Sàigòn, Tổ Linh Nhạc-Phật Ý đang lâm trọng bịnh vì tuổi cao sức yếu và do lo lắng cho người đệ tử thông thái nhất của mình )

Viên Quang : (Bưng thuốc vào hầu Thầy) Dạ bạch Thầy, con đã sắc thuốc xong, thỉnh Thầy ngồi dậy uống ạ.

Linh Nhạc Phật Ý (Viên Quang để chén thuốc xuống và đỡ Thầy ngồi dậy) Con để đó, một chút Thầy uống ngay. Viên Quang nè!

Viên Quang: Dạ!

Linh Nhạc Phật Ý: Ở bên Giác Lâm qua đây, con có nghe tin tức gì của Liễu Đạt không vậy?

Viên Quang: Dạ bạch Thầy không ạ.

Linh Nhạc Phật Ý: Nếu có nghe tin gì hãy nhanh chóng báo lại Thầy nghe nha?

Viên Quang: Dạ con xin nghe ạ.

Linh Nhạc Phật Ý: Có một người đệ tử như vậy sao ta cảm thấy lo nhiều hơn…

 VĂN THIÊN TƯỜNG(Lớp Dựng)

7-…vui.

Rời đất Sài gòn để ra Đế Kinh

8- Ba, bốn năm rồi vẫn bặt vô âm tín

Từng ngày Ta nhẩm đếm thời gian

Dẫu biết rằng Liễu Đạt rất cần chuyên

Luôn giữ tịnh giới nghiêm ngặt hơn người

9- Nhưng không sao tránh khỏi

Những mối dây ràng buộc

Của trần duyên nghiệp lực

tướng hảo, và gần với bao Vương phi tần

Viên Quang: 10- Con tin rằng Ngài ấy, vẫn vững tâm tu

 Như khi còn ở Khải Tường xưa

 Đã dốc tâm trì giới chuyên cần

 11- Nên xin Thầy tịnh dưỡng; Giữ gìn thân mạng

 Và cứ tin, không có, chuyện sa ngã nơi đệ tử mình

 12- Còn có chúng con bên Thầy lo liệu, hôm sớm chuyên cần

 Đợi đến một ngày đoàn tụ với nhau

 Giác Lâm Từ Ân vui với Khải tường./.

Linh Nhạc Phật Ý: (Nói) Ừ thì Thầy cũng tin như vậy. Vì vậy đây sẽ là lần sau cùng Thầy nhắc đến chuyện này.

Viên Quang : Bạch Thầy hãy uống thuốc vì sắp nguội hết rồi ạ.

Linh Nhạc Phật Ý: Con cứ để mặc Thầy. Bây giờ con hãy lấy giấy bút ra đây, Thầy đọc cho con viết hộ những dòng này.

Viên Quang:(lo Lắng) Dạ …

Linh Nhạc Phật Ý: Thầy bảo sao con cứ đứng đó!

Viên Quang : Dạ (Đi lấy giấy bút. Lát sau quay lại sẵn sàng nghe Thầy đọc)

Linh Nhạc Phật ý: Con viết như vầy:

 Gia Định thành ngày tốt, tháng Xuân năm một tám hai mươi mốt.

 Gởi đệ tử Thiệt Thành Liễu Đạt, Tăng Cang chùa Linh Mụ Huế.

 ĐẢO NGŨ CUNG

1- Này con!

Có lẽ, chẳng còn bao lâu ngày

2- Thầy sẽ theo Phật về Tây

Nhưng lúc nào cũng nghĩ đến con

3- Người học trò xa Thầy Tổ, xa quê

Dẫu cho giờ đây là Tăng Cang Hòa Thượng

4- Vua Chúa, bá quan trong triều

Tất cả đều yêu quý con.

5- Nhưng con phải nhớ ghi

Xưa A Nan làm thị giả Phật

6- Cũng không tránh nạn Ma Đăng Già

Khiến cả Phật và Tăng chúng phải lo.

(Chuyển ai)7- Nay ta theo Phật xuất gia

 Từ tấm bé đến bây giờ

7- Gần trăm năm ở cõi thế này

Từng chứng kiến biết bao nhiêu./

 (Sang) SONG CƯỚC

1- Chuyện đời lắm oan nghiệt, Khó đoán biết ra sao

2- Nên ta lo lắng vô cùng, Cho con ở phương xa

3- Khi ta vắng bóngthế gian, Không biết đường đạo lẫn đường đời

4- Ai người dõi bước, Hay chỉ chúc tụng hoan hô

5- Tu hành, khi có danh vọng quá cao, ít khi giữ được bản thể mình

6- Đánh đổi, công hạnh này, bằng huyễn giả thế gian

7- Nhớ không con, “Quy Sơn Cảnh Sách”, Đã từng dạy rằng,

8- Người xuất gia rồi, phải luôn, Có cao rộng một khung trời./.

(Vô ngay)VỌNG CỔ

4) Tâm và hình phải khác tục hơn người…

 Người xuất gia, còn làm hưng long hạt giống Bồ Đề…

 Bên trong phải cương trực chấn nhiếp các loại ma, nhằm để bên trên đáp đền bốn ơn nặng-

 Dưới cứu khổ ba đường, giữ cho được thân tâm, nếu chẳng được như vậy thì kỷ cương nhà Phật, sẽ lung lay mình đắc tội không cùng./.

 (Nhìn vào thư Viên Quang đang viết, Ngài nói tiếp)

 Ta chỉ biết cầu nguyện Long Thần Hộ Pháp gia hộ cho con. Khi nào cảm thấy khó hành xử thì hãy mở lại hành trang ngày trước khi lên đường ra Kinh, Thầy đã gói kỷ.

 Ta Chào con.

Viên Quang: Bạch Thầy con đã viết xong rồi ạ.

Linh Nhạc Phật Ý: Được rồi, con nhớ cất kỷ, chờ có ai ra Kinh thì gởi cho Liễu Đạt, càng nhanh càng tốt.

Viên Quang: Dạ con xin y giáo phụng hành.

 

 Cảnh Tám (Tại thư phòng chùa Linh Mụ. HT Liên Hoa đang trong tâm trạng bế tắc, bỗng nhớ lời dặn của Thầy mình, liền trân trọng mở gói hành lý Thầy Linh Nhạc Phật Ý gởi mang theo lúc trước, nhìn thấy bộ Kinh Kim Cang Bát Nhã Ba La Mật gương mặt Ngài bỗng rạng rỡ hẳn lên. Ngay khi ấy Thị Giả Mật Đĩnh vào báo có Quan Thượng Thư Bộ Lễ đến viếng thăm)

Mật Đĩnh: Dạ bạch Thầy có Quan Thượng Thư đến thăm .

HT Liên Hoa: Vậy à, Con cho mời vào.

Mật Đĩnh: Dạ (Cúi đầu lui ra. Không lâu sau Quan Thượng Thư vào)

HT Liên Hoa: Dạ xin mời Quan Thượng Thư Bộ Lễ dùng trà. Chẳng hay hôm nay Ngài quá bộ đến Linh Mụ này có việc chi truyền đạt?

Thượng Thư: Đa tạ Ngài Tăng Cang. Truyền đạt thì không dám nhưng có thư của…

HT LIễu Đạt: (Đùa một chút cho thân tình) Hôm nay chắc quan Thượng Thư đến thế nào cũng có đem theo thư của Hoàng Cô cho bần Tăng chớ gì?

Thượng Thư: Ồ, Tôi đâu có dám làm chuyện ấy. Nhưng chú ý từ …

 KIM TIỀN HUẾ

 …lâu. Các động thái của Hoàng Cô

 Cả nội cung ai cũng tận tường

 Sợ tai tiếng đến Ngài Tăng Cang, sẽ phiền lụy hơn

 Ai cũng biết Ngài, vốn người giới tịnh

 Luôn giữ vẹn toàn, và luôn khuyên nhủ với Hoàng Cô

 Giữ gìn cách ngăn.

 Mà không chuyển lay mai một, khiến Ngài lo ngại

 Tìm cách dần xa, bớt giảng ở Nội cung

 Rồi khi Thế Tổ giá băng

 Ngài nương tang sự lui về Linh Mụ

 Thái tử nối ngôi, dần dà ổn định, lấy niên hiệu là Minh Mạng./

HT Liên Hoa: (Nói) Cảm ơn quan Thượng Thư đã hiểu được lòng bần Tăng.

Hơn ba năm trời lui tới Hoàng cung thuyết pháp, lòng tôi chỉ tâm niệm mong mang đến mọi người ánh sáng Phật pháp, hầu cai trị đất nước thạnh an.

Thượng Thư: Sau thời gian tang lễ đức Thế Tổ, khi công việc triều nội sắp đặt tạm an, tân Hoàng thượng bỗng nhớ đến Ngài và hỏi “Trẫm lâu nay quên bẵng đi việc thuyết pháp của Tăng Cang Liễu Đạt, không biết có ai để ý đến chăng?” Hạ quan thưa rằng vì quốc tang và lễ đăng quang của Bệ Hạ quá đa đoan ngại nhắc đến, chứ ngay cả Thái Hoàng Thái Hậu, Hoàng Thái Hậu và các cung nhơn vẫn mãi đợi chờ. Sau đó Hoàng Thượng nhanh chóng ban Sắc Dụ với tấm chân thành cảm động…

HẬU TRƯỜNG : “Trẫm ban Sắc…

 NẶNG TÌNH XƯA

 Dụ, đến Ngài Tăng Cang

 Trẫm vốn sinh ra tại Khải Tường năm xưa

 Nơi Ngài Tăng Cang đang trụ trì

 Phúc mệnh quân vương từ Gia Định Sài gòn

 Nếu không có Ngài chu đáo sắp đặt

 Thì ắt gì ta được toàn thân

 Nay Phụ Vương đã băng hà diệu vợi

 Ta thì mãi chìm trong bề bộn lo toan

 Mà quên đi một bậc hiền Tăng

 Với ân tình cao hơn núi Thái

 Và cung hoàng vắng tiếng giảng Kinh

 Trẫm thật vô tâm với người ân trọng

 Nay Trẫm ban ra Chiếu Dụ

 Hy vọng, Khanh đáp tạ

 Đáo sự cung hoàng thuyết pháp như xưa

 Lo tròn “Bồ Tát hạnh” viên dung

 Mà vào cung thuyết pháp như thường

 Cho Trẫm đây và Nội cung được nhờ./.

HT Liên Hoa : (Nói) Bần Tăng xin cậy nhờ Quan Thượng Thư khi hồi trào chuyển lời đa tạ tấm lòng của Hoàng Thượng.

Thượng Thư : Vậy Tăng Cang Ngài dự định bao lâu nữa mới tái nhập nội cung đăng đàn thuyết pháp. Có lẽ Hoàng gia đang rất trông chờ, nhất là …Hoàng Cô!

HT Liên Hoa: Lệnh trên Hoàng Thượng …

 CỔ BẢN

 1- …ban ra.

 Ý thiết tha âm cần như vậy

 2- Bần Tăng nào dám kháng bất tuân

 E trái đạo quân thần.

Thượng Thư: 3- Vậy khi nào ấn định ngày đi

 Xin Tăng Cang vui lòng báo lại

 4- Hạ quan tôi chuyển lời

HT Liên Hoa: Bần tăng thấy có lỗi hai năm qua

 5- Cũng có rất nhiều lý do

 Mong Hoàng Thượng và Nội cung hiểu đặng

 6- Bây giờ và mãi về sau

 Sẽ nối lại việc tốt đẹp này

Thượng Thư: 7- Thiệt là phước lớn cho Hoàng gia

 Luôn có Ngài bên cạnh

 8-Vậy là các ngày Sóc-Vọng thường khi

 Và hàng tháng mỗi tám ngày

 9- Nơi Cung hoàng âm pháp lại vang lên

 Làm ấm thêm thâm tình đạo vị

 10- Hạ quan sẽ về tâu báo lại

 Giờ xin bái biệt Ngài./. (tạm dứt)

 (HT Liên Hoa tiễn Quan Thượng Thư ra về)

 

 Cảnh Chín ( Cảnh nơi tư cung Hoàng Cô, một thời gian sau)

Hoàng Cô:  Ngài Tăng Cang Liễu Đạt quả đã giữ đúng lời hứa. Bây giờ hoàng cung đã trở nên ấm áp hơn khi có tiếng giảng Kinh thường xuyên. Công lao này phần lớn nhờ Quan Thượng Thư đánh tiếng nhắc nhở Hoàng Thượng.

Hoàng Thái Hậu ( Trước là Hoàng Hậu): Bổn Cung thấy chính Hoàng Cô là người có công hàng đầu mới phải?(trêu chọc)

Hoàng Cô: ( Hờn mát) Bây giờ Hoàng Tỷ đã trở thành Thái Hậu của Vua rồi, định quên một Hoàng Cô cô đơn, cô độc này hay sao?

Hoàng Thái Hậu: Hoàng Cô lại giận nữa rồi. Công Chúa Long Thành đã vào Gia Định tu học, còn lại mỗi Hoàng Cô lẽ nào bổn cung không quan tâm lo lắng hay sao?

Hoàng Cô: Nhưng lo lắng quan tâmlo lắng quan tâm việc giữ chân Ngài Tăng Cang Liễu Đạt để Hoàng Gia mình nương thừa phước báu kia.

Hoàng Thái Hậu: Hoàng Cô nói không…

 PHONG BA ĐÌNH

 …sai, Hoàng Cung ta phước lớn. Còn gì cao hơn,

 Được nghe tận tường Phật pháp, Thì phải ráng luôn giữ gìn

 Nhưng mà chuyện đời. Khó bề thuận chiều,với mình mãi mãi.

 Nên khó luận bàn,

Hoàng Cô: -Vậy là Hoàng Tỷ muốn buông xuôi, để cho phước báu,

 Đi ở mặc tình. Mà đành buông tiếng vô tâm.

Hoàng Thái Hậu:- Hoàng Cô em hỡi, chớ vội lo xa vời

 Phải đâu ta không biết, gìn giữ chân vị Tăng tài.

 Bao nhiêu ngày ở Khải Tường

 Mình còn nợ tiếng nghĩa ân.

 Nay thêm, nơi cung hoàng, mình nặng mang

 Ơn người khai tâm, pháp nhiệm mầu, Phật cao vời

Hoàng Cô: - Vậy sao Tỷ cứ bâng quơ, buông lời chọc ghẹo

 Em tưởng mình đang lạc chốn non bồng./.

 (sang)KHỐC HOÀNG THIÊN 

Hoàng Thái Hậu: với bậc xuất gia, mình nên ý tứ

 Dẫu có thâm tình cũng phải giữ

 Đối xử đàng hoàng cung kính mới nên

 Dù Hoàng gia hay ở Nội Cung này

Hoàng Cô: -Pháp Phật mênh mông trí người lại nhỏ nhoi

 Nên muốn nghe giảng hoài thôi.

 Bằng cách làm sao giữ Ngài Tăng Cang lại

 Ở mãi Cung Hoàng thuyết pháp độ sanh

 Cho đến khi ai nấy am tường

 Giáo lý thâm huyền Phật ban

 Đánh mất cơ duyên to lớn lần này

 Biết bao đời có đây./.

Hoàng Thái Hậu(Nói) Kìa, có Thái Hoàng Thái Hậu đến, Hoàng Cô khéo giữ khẩu ngôn của mình.

Cả Hai: Dạ chúng con xin bái kiến Thái Hoàng Thái Hậu. Chúc Thái Hoàng Thái Hậu vạn an.

Hoàng Cô: Dạ thỉnh Thái Hoàng Thái Hậu an tọa.

Thái Hoàng Thái Hậu : (Ngồi xong) Ai Gia vừa ở chùa Thúy Vân về. Ngôi chùa thiệt ưng ý Ai Gia. Ta thật có phước khi có được đứa cháu-hoàng thượng rất hiếu để. Đã xây tặng để chúc thọ Ai Gia bảy mươi tưổi vừa rồi.

Hoàng Cô: Hoàng thượng có đề câu đối Thánh tức thị Phật, Phật tức thị Thánh có nghĩa chi vậy ạ?

Thái Hoàng Thái Hậu: À, ý nói Thánh ở đây tức là chỉ Ai Gia và Phật trong lòng mọi người, cũng chính là bậc mẫu nghi thiên hạ. À mà các Cung nhơn đang bàn chuyện gì mà từ xa Ai Gia đã nghe sôi nổi quá vậy?

Hoàng Thái Hậu: Dạ chúng con đang nhắc đến ý nghĩa bản Kinh Kim Cang mà nhiều năm nay được Hòa Thượng Tăng Cang Liễu Đạt truyền giảng cho hậu cung ạ.

Thái Hoàng Thái Hậu: Ừ, như vậy là tốt lắm đó. Từ thời Thế Tổ Gia Long cho đến nay Ngài Liễu Đạt đã nhiều lần giảng bộ kinh này. Bởi vậy nương theo tánh đức Vua cha quá cốcông hạnh to lớn. Hoàng thượng bây giờ cũng tặng cho Ngài Liễu ĐạtHòa Thượng Liên Hoa.

Hoàng Cô: (Nhanh nhẹn) Dạ thưa Thái Hoàng Thái Hậu, bộ Kinh này con nhớ nhất là bốn câu kệ.

 (Ngâm Hơi Quảng)

 Nhược dĩ sắc kiến ngã, Dĩ âm thanh cầu ngã

 Thị Nhơn Hành tà đạo, Bất năng kiến Như Lai.

Hoàng Thái Hậu: Có nghiã là: Nếu dùng sắc thấy ta, Dùng âm thanh cầu ta, Người này hành tà đạo, Chẳng thể thấy Như Lai.

Thái Hoàng Thái Hậu: Vậy là quá rõ…

 SƯƠNG CHIỀU

 …rồi. Phàm ở đời trược ô, có hình tướng ta nhìn

 Đều là không thật có. Vì nó được xây bởi thành, trụ, hoại

 diệt thôi.

Hoàng Cô: -Cái gì khi còn bị vô thường chi phối luôn

 Thì đương nhiên, nó không thật có đâu.

Thái hoàng Thái Hậu:- Này Hoàng Cô. Phải nhớ ghi

 Chính Hoàng Cô là người luôn đắm sắc

 Phải học thuộc Kinh này, để thấy vô thường bên ta.

 Mình nhìn Phật thân, ba mươi hai tướng hảo đẹp trần

 Thì Phật không trong tướng ấy

 Ai Gia mong Hoàng Cô ngày càng tĩnh tâm.

 (sang)TÚ ANH

Hoàng Thái Hậu: - Lòng, hiểu ra, những lời của Thái Hoàng

 Từ chốn thâm sâu của kinh Kim Cang.

Hoàng Cô: - Con xin khâm tuân, lời lo âu của Thái Hoàng Thái Hậu

 vừa ban

 Sẽ cố gắng trau giồi, đức hạnh lẫn cung cách Hoàng Cô.

Thái Hoàng Thái Hậu:- Ai Gia không trách hay lo phiền

 Chỉ mong lưu ý việc này, mới giữ gìn nét đẹp hoàng cung.

 Đừng để Thiền sư Liễu Đạt biết đến lụy phiền

 Phải nên cung kính đúng phận mình

 Ai Gia chỉ bấy nhiêu lời./.

(Nói) Ai Gia nghe các hậu trong cung say mê tìm hiểu Phật pháp, ta rất mừng. Nhưng nên cố gắng không để Ngài tăng Cang Liễu Đạt bị phân tâm điều chi. Nhất là Hoàng Cô. Hoàng Cô vốn có tâm nhiều xúc cảm, dễ ngã theo ảo tưởng, thì Kinh Kim Cang này rất ý nghĩa cho Hoàng Cô và cả Nội Cung này. Thôi, sẵn ghé thăm và có bấy nhiêu lời, Ai Gia hồi loan đây.

Hoàng Thái Hậu: Dạ xin cung tiễn Thái Hoàng Thái Hậu. (Khi Thái Hoàng Thái Hậu lui gót, Hoàng Thái Hậu đến bên Hoàng Cô) Thái Hoàng Thái Hậu thật lòng lo lắng cho Ngài Liễu Đạt. Hoàng Cô chớ quá lo lắng.

Hoàng Cô: Dạ, em hiểu mà .

Hoàng Thái Hậu: Hoàng Cô biết đó. Đã nhiều năm qua, các pháp hội chùa Giác Hoàng trong Nội cung này luôn được Ngài Tăng Cang giảng giải thường xuyên. Sống xa xứ, xa chùa Tổ thân yêu hỏi ai không nhớ về chốn cũ nơi xuất phát niềm tin Phật pháp cao…

 VỌNG CỔ

5-…vời… Chim có tổ người có tông chân lý bao đời…

 Nhiều khi ta cũng muốn tâu lên cùng Bệ hạ, làm hết sức mình để mong Ngài ấy có niềm vui-

 Nội cung ta cảm thấy có lỗi với Ngài Tăng Cang, vì đã giấu nhẹm hung tin Bổn sư y chỉ của Ngài viên tịch. Bởi “Ơn giáo dưỡng một đời nên huệ mạng, Nghĩa Ân sư muôn kiếp khó đáp đền”.

Hoàng Cô: (Nói dậm)

  Cũng chỉ vì muốn Ngài ở lại với Cung nhơn lâu bền như mong đợi,

 đem ánh sáng nhân từ của Phật học truyền trao.

Hoàng Thái Hậu: Đạo nghĩa Tứ ân con nhà Phật luôn xem trọng. Mình vì quyền lợi Hoàng gia mà biến Ngài thành người đệ tử bất hiếu .

Hoàng Cô: (Trở về Vọng Cổ câu 6) Đó là thời gian Ngài say sưa với bổn Kinh Kim Cang, truyền hết cho Nội Cung chí biết tường tận điều huyễn giả. Mình nhận được nơi Ngài quá nhiều điều cao cả, nỡ lòng nào cho hay tin dữ chốn quê xưa. Ngài sẽ trở về thọ tang ơn Thầy cũ, bỏ lại nơi cung hoàng niềm quạnh vắng mênh mông-

Hoàng Thái Hậu: (ca tiếp) Nhìn Ngài Tăng Cang miệt mài trong từng Pháp Hội, lòng ta đau với tội lỗi vô cùng.

Hoàng Cô: Lỡ rồi phải biết tính sau

 Mong Ngài hiểu đặng vì sao cớ này

 Có ngày ta sẽ giải bày

 Nói lời tạ lỗi mong Ngài bao dung./.

Hoàng Thái Hậu(Nói) May mà Thái Hoàng Thái Hậu không biết chuyện này. Nếu biết chắc chúng ta sẽ bị quở trách lắm đó.

 

 Cảnh Mười (Nơi Phương Trượng Đường chùa Linh Mụ. HT Liên Hoa đang có tâm trạng không vui. Thường Tâm thấy thế rất lo lắng)

Mật Đĩnh:  Dạ bạch Thầy sao hồi sáng tới giờ con thấy Thầy có vẻ u buồn quá vậy? Thầy có chuyện gì không vui sao?

HT Liên Hoa: Các vị quan ở Gia Định ra chầu Hoàng Thượng, sáng nay có cho ta hay một tin buồn.

 Mật Đĩnh : Dạ tin buồn ?

HT Liên Hoa: Phải, tin buồn! Hòa Thượng Bổn sư y chỉ của ta đã viên tịch rồi ! ( Đàn dạo Xuân Nữ) Nhưng đáng buồn hơn là Thầy ta đã viên tịch từ hơn hai năm rồi. Vậy mà ta chẳng hề hay biết. Một người đệ tử như ta liệu có còn xứng đáng hay không?

 Ta nhớ lại thưở trước khi người Thầy đầu tiên là Hòa thượng Minh Vật-Nhứt Tri viên tịch năm Bính Ngọ (1786). Cô thế một mình đành nương tựa với đồng Sư. Ngài hy sinh tất cả cho ta, từ kiến thức Kinh- Luật- Luận đến nhãn quan cõi hồng trần đa sắc. Ta tôn Ngài là Bổn sư y chỉ, để tiếp tục con đường hướng tới bờ giác ngộ còn xa.

 Nhờ phước báu, hồng ân Tam Bảo ấy, ta được tiến cử Tăng Cang, trụ trì ngôi quốc tự Linh Mụ này, làm rạng rỡ tông môn, xứng danh hàng Thích tử.

 Ngày ta cất bước tạ từ về Kinh Đô nhận chiếu chỉ, Ngài ân cần gởi gấm tất cả niềm tin. Ngồi giữa kinh đô những tháng ngày xa xứ ấy, ta luôn dõi hướng Nam kia luôn có ánh mắt và trái tim Ngài đang trông đợi. Ta cũng nhiều bận đệ trình tâm nguyện với Hoàng Thượng, muốn được trở về lại chùa xưa, tiếp tục hầu Thầy và nối lại con đường tu học ở Gia Định, nhưng tất cả đều không được. Không ngờ hôm nay nhận được tin Ngài ra đi như thế này đây.(dứt đàn dạo).

Mật Đĩnh : (ái ngại) Thầy!

 HT Liên Hoa:  Thôi! Con đem bút mực đến đây cho Thầy.(Mật Đĩnh đi) Với nỗi đau buồn của người con xa xứ như vầy, hy vọng Hoàng thượng sẽ chuẩn y

Mật Đĩnh: (đem nghiên mực và bút đến) Dạ bạch Thầy đây ạ. 

HT Liên Hoa: Được rồi. Con để đó cho ta. (Đặt một tay lên vai Mật Đĩnh)Mật Đĩnh! Rồi Thầy trò mình lại có chuyến xuôi Nam, hồi quy xứ xa bao nhiêu lâu nay buồn nhớ. Con hãy vào chuẩn bị hành trang, đợi khi được Hoàng Thượng chuẩn y thì ta lên đường.

Mật Đĩnh : Dạ!(vào)

HT Liên Hoa: (cầm bút viết thư) 

Tiếng Hậu Trường: Năm Minh Mạng thứ tư. Ngày lành tháng tốt năm Giáp Thân (1823)

HT Liên Hoa:   Muôn tâu Thánh Thượng

 TRUỜNG TƯƠNG TƯ 

 Kể từ…

1- khi. Tiến bước Kinh Thành

2- Bốn năm trường, được cận kề, bên Hoàng Thượng

3- Nhờ có, ơn Tiên Đế, trọn chữ đạo nghĩa ân

4- Giúp bần Tăng, hoằng hóa nơi cung son

5- Ban chức, trụ trì Linh Mụ xưa

6- Tăng Cang này, Độ Điệp Giới Đao

7- Biết bao ơn Vua lộc nước tràn đầy

 Nói sao cho vừa con tim

8- Trong thời gian nơi Linh Mụ rất an nhiên

9- Gặp gỡ các quan nhân, chẳng một lần lo âu

10- Nhưng nay duyên cạn phúc hết rồi

11- Bần tăng đành thuận thế xuôi theo./

(Vô Vọng Cổ ngay)

15) Tin từ Gia Định chùa xưa Sắc Tứ Từ Ân, Quốc Ân Khải Tường đưa đến. Thầy của bần Tăng đã an nhiên thị tịch lâu rồi…

 Khiến tất dạ xốn xang luống những bồi hồi…

Một mất mát to lớn mà hai năm qua bần Tăng không hề biết, cho đến tận bây giờ mới nhận được hung tin-

Nghĩa Thầy trò tình đạo kết minh linh, không sao một sớm một chiều đền đáp. Vậy dòng thư này kính đệ trình Hoàng Thượng, hãy để bần Tăng thực hiện chữ hiếu cao vời.

16) Xin thôi chức trụ trì chùa Linh Mụ, ngừng việc giảng kinh trong Nội cung cho các Cung hoàng…

 Mong Hoàng Thượng gia ân thẩm xét cho lòng…

Đường xuôi Gia Định vẫn không quên tấm thạnh tình to lớn, những gì bần Tăng được hưởng ở Đế Kinh-

 Cảm niệm công ơn Hoàng Thượng đã ban cho pháp hiệu Liên Hoa, bần Tăng xin dùng đó mãi về sau để nhớ. Đó là cánh hoa sen không nhiễm tạp bùn nhơ, Giới luật nghiêm minh xin giữ vẹn trọn đời.

 Đê đầu bái tạ Quân Vương

 Đường về Gia định dặm trường không quên

 Mang theo ơn trả nghĩa đền

 Một đời ghi nhớ bên mình hôm nay./

 

 Cảnh Mười Một (Trên đường trở về Gia Định, hai Thầy trò ghé chùa Từ Ân cáo biệt Tổ Ấn –Mật Hoằng)

Tổ Ấn Mật Hoằng : Ô kìa, Ngài Tăng Cang đi đâu mà hành trang cồng kềnh quá vậy? Thôi để xuống đi, vô ngồi uống trà cái đã.

HT Liên Hoa: Kính bạch Hòa Thượng. Hôm nay con đến đây trước là đảnh lễ Ngài, sau nữa là dâng lời cáo biệt, xin phép cho con về lại chùa Từ Ân để cư tang cho cho Bổn sư y chỉ của con. Con xin cảm ơn những sự giúp đỡ hết sức lớn lao của Hòa Thượng trong thời gian con trụ trì chùa Linh Mụ .

Tổ Ấn Mật Hoằng: Việc ấy là việc bình thường của một Tăng sĩ thôi. Nhưng tiện đây lão Tăng này muốn hỏi Ngài là chắc vui lắm khi được trở lại chùa xưa?

HT Liên Hoa: A Di Đà Phật! Đúng vậy. Vì xa chùa, xa Thầy và bạn đồng tu đã lâu, lòng cũng bồi hồi xúc cảm lắm ạ.

Tổ Ấn-Mật Hoằng: (Cười lớn) Chứ không phải để chạy trốn một mối tình vương giả sao?

HT Liên Hoa: Té ra Hòa Thượng cũng đã biết sao?

Tổ Ấn Mật Hoằng: Có gì đâu, bởi việc…

 XÀNG XÊ

 …này. Bấy lâu nay trong Nội cung đã xầm xì to nhỏ

 Nhưng Lão Tăng vẫn tin Ngài rất trang nghiêm giới luật

 Thì đâu có sợ gì chuyện nhơn ngãi thị phi.

 Lão tăng nay đà chín mươi tuổi

 Qua kinh nghiệm tu hành của chính bản thân

 Chỉ muốn nhắc Ngài một điều phải để ý lưu tâm

 Đó là sự ham muốn của con người chẳng biết là bao

 Đến khi chết đi vẫn thấy chưa dừng tham vọng 

 Chỉ có ai biết dừng, là biết đủ khôn ngoan

 Cũng như Ngài bây giờ, biết dừng chức trụ trì Linh Mụ đây

 Đó là người không tham lam, biết nhìn xa trông rộng

 7-Còn chuyện tình yêu nó xưa như trái đất này

 Quan trọng là ta làm chủ, không để nó tràn ngập thức tâm

 Như cây kim kia cứ xoay tròn vô tận

 Thì sợi chỉ không thể nào chui được qua lỗ kim./(tạm dứt)

(Nói) Ngài tuổi chưa sáu mươi, cũng chưa phải là già, vã lại, danh vọng, tiếng tăm, sắc tướng là những điều giả hợp chứ không phải thật tướng. Ngài hãy nên thận trọng. (Thoáng trầm ngâm một chút) Lão Tăng này xa chùa Đại Giác đến nay kể cũng gần hai mươi năm rồi, nhưng dù sao ở đó còn có bậc long tượng Thiền gia như Ngài Linh Nhạc Phật ý, Ngài Viên QuangGiác Lâm, nên lão Tăng rất an tâm để lưu lại chốn kinh kỳ này, chờ ngày thoát hóa.

HT Liên Hoa: Mấy lời giáo hóa của Hòa Thượng đã làm cho con tỉnh giấc. Thật ra kể từ khi xuất gia đến nay, con đã học kinh-luật-luận rất nhiều, tất cả những sự việc đều được giải thích tỉ mỉ, nhưng với kinh nghiệm cá nhân của Hòa Thượng sẽ là bài học đắt giá cho đời của con mai này. Vẫn biết rằng …

 KIM TIỀN BẢN

 Xưa nay, sắc dục là điều tệ hại

 Nên con cố gắng tránh xa như lời Phật dạy A Nan

 Mặc dù A nan đã giúp cho người nữ được Phật độ

 Vậy mà vẫn bị nạn tai Ma Đăng Già suýt hại thân

 A Nan hỏi Phật vậy với nữ giới con phải làm sao

 Phật mới dạy rằng nên đứng từ xa

 Chớ gần gũi và cũng không nên thân cận

 Không phải phụ nữ ai cũng đều xấu hết đâu

 Nhưng cứ tiếp tục ái ân là còn luân hồi tử sanh

 Cho nên con quyết một lòng nguyện sẽ lánh xa

Tổ Ấn Mật Hoằng:- Điều ấy thật tốt lành và cao quý biết bao

 Nhưng ta nhắc lại chuyện xưa trước khi Ngài về Gia Định

 Là chuyện Tăng sĩ trẻ qua đò phải trả tiền gấp ba

 Vì đã bịt mắt bịt tai không ngắm cô lái đò xinh đẹp

 Không thấy không nghe nhưng trong tâm đã nhìn hết trọi

 Nên dù giữ giới đức song còn cần phải trực diện nghiệp 

 duyên./. 

HT Liên Hoa (Nói) Cảm ơn Hòa Thượng đã nhắc lại câu chuyện đầy thiền vị.

Tổ Ấn Mật Hoằng: Đây chỉ là câu chuyện trong muôn vàn câu chuyện khác thôi. Vấn đề là phải biết dừng lại ở tâm; chứ không phải dừng lại ở nơi nào khác. Lão Tăng này chỉ mong những ngày ở chùa Từ Ân, Ngài sẽ cởi trói cho mọi oan nghiệt cuộc đời.

HT Liên Hoa: Con xin tạ ơn Hòa Thượng.

  Cảnh Mười Hai ( Trong khuôn viên chùa Linh Mụ, Hoàng Cô vì biết HT Liên Hoa không sớm thì muộn cũng quay về Gia Định nhưng không ngờ được Hoàng Thượng chuẩn y quá nhanh, nên giả vờ đến thăm hỏi với trạng thái bàng hoàng)

Hoàng Cô: (hỏi một vị Tăng) Dạ bạch Thầy, Ngài Tăng Cang có còn ở trong Phương Trượng đường không ạ?

Tăng 1: Dạ, Sau khi vừa xong lễ Đại Tường của Đức Thế Tổ, được Hoàng thượng chuẩn y, Ngài ấy đã lên đường về Gia Định ba hôm nay rồi ạ.

Hoàng Cô (Gương mặt thoáng buồn nhưng cố trấn tỉnh) Ngài ấy đã đi ba hôm rồi ư?...Ôi thật là tiếc quá! Ta định đến để hỏi đạo vài câu thắc mắc…nhưng thôi xin chào Thầy nhé. (đi ngang phương trượng đường, đứng lại một chút) Nơi này, bậc thềm này từng in gót hài của người ta ngưỡng mộ…Giờ vắng vẻ, buồn tẻ như vầy ư ? (Đến bên chân tháp Phước Duyên, Hoàng Cô mân mê từng bờ vách rêu phong đầy tâm trạng) nơi này, ta từng được nghe lời người ấm trầm truyền trao ý Phật.

 LÝ GIAO DUYÊN

 Cũng đá rêu-phong

 Cũng ấm mùi vôi-cũ

 Cũng nắng xuyên-hồng

 Cho hoa lá-cười

 Mà bóng người xưa-đâu

 Sao vẫn nghe bên-tai

 Tiếng ai trầm và ấm thân- thương

 Ôi sao ta chậm bước chân rồi

 Cõi lòng này chưa tỏ cùng ai

 Để bây giờ nhạn Bắc én Nam./.

HT Liên Hoa(xuất hiện trong tưởng tượng của Hoàng cô ) Hoàng Cô!

Hoàng Cô (mừng rỡ) Hòa Thượng Tăng Cang? Đúng Ngài rồi. Đệ tử biết mà, Thầy đâu nỡ bỏ lại Kinh thành này một khoảng trời còn nhiều hoa bướm.

HT Liên Hoa: Phải, bần Tăng còn ở bên Hoàng Cô để nương nghiệp dĩ của người hóa độ.

Hoàng cô: (mừng rỡ) Phải mà, Nghiệp dĩ đệ tử còn mang lắm phiêu trầm khôn tả, chỉ có Ngài Tăng Cang mới hóa giải cho….

 VỌNG CỔ

 4)- ….lòng.

 Dù không dám nói ra như nguyên vẹn không mòn…

HT Liên Hoa: - Đối với bần Tăng Hoàng Cô vẫn là người đệ tử thân tín, đối với Phật đạo Hoàng Cô là người Phật tử tín tâm-

Hoàng Cô:- Cho nên người Thầy không bỏ đệ tử phải không, Ngài hãy nói đi cho lòng đệ tử này yên dạ. Ta trở lại hoàng cung với niềm vui khôn tả, rằng vẫn bên ta người Thầy yêu quý vô cùng./

HT Liên Hoa; (Nói) Phải bần Tăng vẫn ở bên Hoàng Cô!

Hoàng Cô: (Mừng rỡ như hoang tưởng) Phải, Phải (Bất chợt tường vôi lạnh của tháp Phước Duyên khiến Hoàng Cô giựt mình tỉnh mộng. Hoàng Cô bẻn lẻn nhìn quanh đầy e thẹn)

 

 Cảnh Mười Ba ( Tại chùa Từ Ân Gia Định. Khi HT Liên Hoa về đến và ngơi nghỉ vài ngày sau. Mọi người vẫn còn đến viếng thăm )

Hậu Trường: Một bưổi sáng tháng mười năm Quý Mùi (1823)

Viên Quang: Nghỉ ngơi mấy tháng qua, bây giờ Ngài thấy khỏe chưa?

HT Liên Hoa: Đa tạ Ngài, đã khỏe hơn rồi ạ. Thời gian qua, Ngài và Tăng chúng chùa Giác Lâmbình anPhật sựhanh thông không ạ/

Viên Quang : Vẫn bình thường tu học giữa chốn trần gian đó thôi.(thở ra) Nhớ lại chuyện của gần bảy năm về trước. Lúc còn tại thế Hòa Thượng Phật Ý Linh Nhạc có mối lo lắng khôn nguôi về Ngài. Chuyện đó có đúng không?

HT Liên Hoa: Đúng là khi hoằng hóa ở kinh đô Huế, có Hoàng Cô, em của đương kim hoàng thượng Minh Mạng, từng là đệ tử, thọ Bồ Tát giới, tôi đặt cho pháp danh là Tế Minh-Thiên Nhựt, có tình cảm luyến ái sâu đậm, muốn ràng buộc tình duyên, nên tôi âm thầm bằng mọi cách lánh xa và tìm viện tất cả lý do để được trở về đây.

Viên Quang: Chà coi bộ cũng lâm ly lắm đây. Khi nào thật sự khỏe hẳn, xin Ngài hãy kể lại cho lớp Tăng chúng trẻ nghe chuyện này để cùng nhau chiêm nghiệm thêm lời Phật dạy.

HT Liên Hoa : Vâng, đương nhiên rồi. Tôi xin hứa.

 (Bỗng dưng ai đó cất giọng ngâm bài thơ Nhớ Chùa)

Hậu Trường :  Biết đến bao giờ trở lại quê

 Phân vân lòng gởi nhớ nhung về

 Tang thương dầu có bao nhiêu nữa

 Cũng nguyện cho chùa khỏi tái tê.

Viên Quang: (tiếp ngâm)Chuông vẳng nơi nao nhớ lạ lùng

 Ra đi ai chẳng nhớ chùa chung

 Mái chùa che chở hồn dân tộc

 Nếp sống muôn đời của Tổ Tông.

HT Liên Hoa: Khi còn ở kinh đô Huế, tôi cũng hay ngâm nga bài thơ này cho bớt nỗi nhớ chùa xưa. Thi sĩ Huyền Không thật chí lý phải không Ngài?

Viên Quang: Tuy chùa Từ Ân, chùa Khải Tường nầy không to lớn và khang trang như Linh Mụ hay Quốc Ân ở Kinh thành…

HT Liên Hoa; Nhưng nó cứ gợi nhớ, gợi thương rất nhiều trong lòng mình khi mỗi đêm về cô đơn giữa đế kinh. Đúng là…

 NHẠN VỀ

 Bao. Danh vọng kia, khanh tướng kia, công hầu chung quanh

 Đã bao đời, sự thế hơn thua.

 Ta đã , lao vào tử sinh ấy, để trui rèn,

 sự sống còn, cho đến bây giờ.

 Giờ, như đang, sống thấy ta, mới biết quý yêu

 Nhìn, chùa xưa, lòng bâng khuâng xúc cảm khôn vừa./.

Viên Quang: (Nói) Mái chùa trong mọi biến cố đều che chở cho ta, cho cả Hoàng Gia, cả dân tộc này trong khi cùng San Hà oằn mình trong nguy biến. Vì vậy cái duyên này mới đụng cái duyên kia, mấy Thầy tu mới khổ!

(Cả hai cùng cười vui như rũ bỏ hết bao phiền muộn vừa qua. Bỗng thị giả Mật Đĩnh vào báo khiến niềm vui bị đứt đoạn)

Mật Đĩnh : Dạ bạch Thầy, Quan Trấn Thủ Gia Định vừa cho hay là Hoàng Cô vâng lệnh vua Minh Mạng vào Gia Định để cúng dường chùa sắc tứ Từ Ânsắc tứ Khải Tường. Bây giờ thỉnh Thầy ra đại điện để tiếp Thánh Chỉ của Vua ạ.

 (tất cả theo HT Liên Hoa ra Đại Điện chùa Từ Ân tiếp Thánh Chỉ)

 

 Cảnh Mười Ba (Tại Đại điện chùa Từ ÂnHT Liên HoaTăng chúng đang đứng lắng nghe Thánh Chỉ do đại diện Quan Trấn Thủ Gia định tuyên đọc)

Quan Gia Định: Thừa lệnh Quan Trấn Thủ Gia Định, tôi xin tuyên đọc Chiếu Chỉ của Hoàng Thượng vừa được gởi tới. Xin Hòa Thượng Liễu Đạt cung nghinh. (Nói xong trân trọng tuyên đọc) 

 Minh Mạng tứ niên thập nguyệt kiết nhựt (Quý Mùi 1823)

 Hoàng Thượng Chiếu Viết: 

 Hòa Thượng Liên Hoa nhã giám. 

 Từ khi Ngài rời kinh đến nay đã gần mười tháng rồi, Trẫm ngày đêm thương nhớ, lo toan, không biết Ngài về lại chùa xưa có bình an không? Riêng Linh Mụ quốc tự và chùa Giác Hoàng tại nội cung vẫn luôn ghi dấu chân Ngài để lại. Để thể hiện tấm lòng của Trẫm và Hoàng Gia, Cô của Trẫm sẽ vào đến Gia Định trong nay mai, mang theo mấy trăm quan tiền và tứ vật dụng để cúng dường chùa sắc tứ Từ Ân và chùa Khải Tường. Kính mong Ngài doãn nạp.

 Riêng Hoàng Cô sẽ tạm nghỉ trong dinh tại thành Gia Định, rồi sau đó sẽ đến hai chùa này và sẽ tạm nghỉ tại chùa Sắc Tứ Từ Ân cho đến ngày Hoàng Cô trở về lại Kinh Đô.

 Khâm Thử.

 

Tất Cả: Hoàng Thượng Vạn Tuế! Vạn Vạn Tuế!

 (Sau khi quan binh lui gót, HT Liên Hoa có chút biến sắc nhưng vẫn cố gắng tỏ ra cứng rắn)

Viên Quang: Sư Huynh Tăng Cang nghĩ sao?

HT Liên Hoa: Chuyện chẳng đặng đừng!

Viên Quang: Sư Huynh cứ thố lộ xem nào.

HT Liên Hoa: Trước sau gì bần Tăng này cũng có chuyến qua chùa Giác Lâm để hội ý với Ngài về việc này. Thôi thì sẵn đây thì bần tăng xin nói rằng…

 TỨ ĐẠI OÁN

 1.Nguyên.

 Từ lâu muốn cắt đứt sợi dây liên hệ này

 2. Với Hoàng Cô và cả Triều đình

 Đã đôi ba lần tấu trình Thiên nhan

 3.Mà không, được chấp thuận lòng

 Khiến trong lòng đứng ngồi không yên

 4. May thay tin Sư phụ tịch viên

 Bần Tăng mới được ra về

 5. …Giờ ngờ đâu

 Tưởng chốn bình an mà Hoàng Cô lại đến

 6.Khuấy động Từ Ân và cả Khải Tường

 Giờ không biết có nên lánh đi không./tạm dứt)

Viên Quang(Nói) Không nên!

 VỌNG CỔ

1- Nếu Hòa Thượng sư huynh vắng mặt không ngờ…

Thì sẽ đắc tội với triều đình…

Với Hoàng Cô thì thắc mắc chồng thắc mắc, khéo khêu gợi trí tò mò mà đeo đuổi không thôi-

Hơn nữa với Tăng chúng trong chùa, sự lánh mặt của Sư huynh càng gây thêm bao thắc mắc. khi ấy cái không tốt sẽ nghiêng hẳn về Sư huynh, tác động tinh thần thêm bao rắc rối.

 Lý Con Sáo (8 nhịp cuối)

HT Liên Hoa: Lòng dặn lòng trong bao tháng năm

 Đã an chưa một khối tình say

 Tâm chân thành nguyện với Chư Thiên

 Mà nghiệp duyên cứ theo cùng ta.

Viên Quang(Trở về Vọng Cổ câu 2)

2- Sư Huynh nên định tâm cố gắng, giữ cho bình an thanh thản như thường…

Đừng gây thêm ra bao biến động khôn lường…

Nhất tâm cầu chư Phật luôn gia hộ, để sáng suốt hành xử hợp tình hợp lý với Hoàng Cô-

HT Liên Hoa: Nhưng hợp lýhợp lý ra sao. 

VIÊN QUANG: Điều đó chỉ mỗi mình sư huynh biết. Đừng hỏi người khác vì biệt nghiệp của mình, mong rằng mọi chuyện rồi sẽ qua đi./( Dứt Vọng Cổ) Thôi! Bấy nhiêu lời với sư huynh, giờ ta phải trở về Giác Lâm rồi. Xin bái biệt.(Đi)

HT Liên Hoa(Vẫn thẩn thờ) Chẳng lẽ nào một mối nghiệp xưa giữa mình và Hoàng Cô nay lại tái hiện. Người con gái thùy mỵ, đoan chánh vẫn một lòng đợi chờ tình lang là chàng nho sinh đã sống cuộc đời đạo hạnh?

 

  Cảnh Mười Bốn ( Cảnh trong Đại điện chùa Từ Ân, Hoàng Cô được các quan thành Gia Định tháp tùng lễ Phật) 

Hậu Trường: Ngày Rằm tháng mười năm Quý Mùi (1823)

 (sau khi cùng các quan lễ Phật xong, dạo quanh vài bước ngắm toàn cảnh chùa, Hoàng Cô lúc này tuy tuổi đã gần 60 nhưng nhan sắc vẫn mặn mà và luôn muốn thể hiện mình vẫn còn là một“tiểu thư” đài các)

Hoàng Cô: Này các khanh! Nhờ các khanh về báo lại quan Trấn Thủ, Hoàng Cô sẽ ở lại chùa Từ Ân này cho tới lúc hồi kinh.

Quan 1: ( Ra vẻ lo lắng) Dạ bẩm Nương Nương…

Quan 2: Dạ hạ quan xin Nương Nương nghĩ lại, đây là chùa …

Hoàng Cô: Bổn cung từ dặm ngàn Đế kinh vô đây, trước là vì tâm thành lễ Phật và còn rất nhiều điều cần phải thỉnh giáo Hòa Thượng Tăng Cang Liễu Đạt. Mong các khanh hãy giúp đỡ.(Nói xong vẫn bình thản ngắm cảnh tiếp tục)

Quan 1: (Đợi Hoàng Cô bước lên trước khá xa, nói nhỏ với các Quan chung quanh) Đại huynh nghĩ xem, đây là chùa Tăng, Cớ chi…

 TAM PHÁP NHẬP MÔN

 (I) Hoàng Cô làm vậy,

Quan 2: -Làm vậy khiến người ta nghĩ bậy

 Tại hạ cũng muốn bó tay

Quan 1: -Làm sao chúng ta ngăn cản

 Để không mắc tội với chùa

Quan 2: -Nhưng nghĩ là chùa. Ai muốn đến

 Thì cứ đến, sao ngăn cản

 Huống Hoàng Cô, thiệt khó vô cùng

Quan 1: (II) – Đại Huynh nghĩ chi lạ vậy

 Đành rằng cửa chùa mở rộng

 Nhưng việc ở lại dài lâu

\ Lại thân là một người nữ

 Tại hạ thấy hơi kỳ kỳ

Quan2: - Nhưng họ là người, hàng vương giả

 Muốn cái gì mà hỏng được

 Tội cho lo lắng trụ trì./

Quan 1: (Nói- Thở ra) Áy da! Thiệt khổ hết sức. Lúc thì nói sáng mai đi dâng hương lễ Phật ở Khải Tường, nhưng khi đến chùa Từ Ân nầy lại bảo sẽ ở lại luôn!

Quan 2: Ấy chết, Hoàng Cô đứng nhìn chúng ta nãy giờ kìa. Đi Nhanh lên! (cả hai tất tả đi).

Sa Di Mật Hạnh: (Chú có trách nhiệm dộng chuông đại hồng, nãy giờ nghe được cuộc đối thoại của Hoàng cô và các quan, nên nói với Mật Đĩnh)

 Sư Chú làm thị giả cho Sư Phụ bao năm nay khi ở Kinh đô Huế cho tới bây giờ. Chú có thấy gì lạ ở Thầy mình không?

Mật Đĩnh: Thầy vẫn bình thường

 KHỔNG MINH TỌA LẦU

 Thấy, có sao đâu. Lúc còn ở Đế kinh

 Vẫn lo tròn chức Tăng Cang, lo Tăng chúng Linh Mụ xong

 Rồi vào Giác Hoàng ở chốn hoàng cung

 Đệ vẫn theo hầu kế bên.

Mật Hạnh: . Nhưng dạo này thấy Thầy hay suy nghĩ lắm

 Không biết có phải chuyện này?

 Thầy là người tu hành đứng đắn

 Được Vua và Hoàng Thái Hậu nễ vì

 Không biết điều gì khiến Thầy khó xử đây

 Nhưng bà Hoàng Cô này muốn ở lại đây

 Dưa muối nâu sòng có làm nản chí

 Lá ngọc cành vàng nệm ấm chăn êm

Mật Đĩnh: -Nhưng thôi, chớ lạm bàn, Thầy hay được nguy to./

Mật hạnh: (Nói) Ừa, mà nếu có gì thì mấy chuyện đó có các Thầy Tri KháchTri Sự lo. Đệ hô chuông tiếp đây.

 

 Cảnh Mười Lăm ( Tại phòng dành riêng cho Hoàng Cô ở chùa Từ Ân hai ngày sau đó)

Hoàng Cô: Hôm nay Thầy đến vấn an Hoàng Cô này sớm quá!

HT Liên Hoa: Thưa cũng đúng giờ sau mỗi lần công phu khuya đấy thôi ạ. Đã hai ngày rồi vẫn đều đặn như vậy theo ý muốn của Hoàng Cô.

Hoàng Cô: À à, chắc tại hôm nay nghe tiếng Thầy tụng Kinh hay quá nên quên bẵng đi thời gian.

HT Liên Hoa: Dạ thưa Hoàng Cô, hai hôm nay ở chùa, chẳng hay Hoàng Cô có quen sống cuộc sống đạm bạc như Tăng chúng không?

Hoàng Cô: Không sao. Dù có gian khổ hay khó khăn chi ta vẫn chịu được, miễn là hằng ngày được nhìn thấy Thầy, được nghe lại giọng tụng kinh thì không có chi…

 SƯƠNG CHIỀU

 Bằng. Thầy có biết không, bao năm tháng dãi dầu

 Bôn ba khắp chốn

 Ta đã khiêm cung, hạ mình biết bao nhiêu.

 Chỉ mong sao, được gần bên Thầy luôn

 Nối kết với nhau, sum vầy keo sơn.

HT Liên Hoa:- Nhưng thưa Nương Nương, chớ buông ra câu

 Ái ân như thế.

 Bần Tăng xuất gia tu hành, trọn nguyền với đạo thiêng

 Ơn Tam Bảo nặng mang, nhẹ gánh hồng trần

 Làm sao có thể đáp tình Nương Nương như thế

 Xin hãy giữ tâm với tình Thầy trò như xưa.

 (Sang)TÚ ANH

Hoàng Cô: Từ lúc, nghe pháp giảng của Thầy

 Đã hiểu nhiều hai chữ Sắc-Không

 Nhưng sao tình yêu của ta

 Ta bước qua không xong, Loay hoay chung quanh

 Mong Thầy mở lượng hải hà

 Mà thương xót Hoàng Cô này, vì nghiệp dĩ vương mang.

HT Liên Hoa: Không thể đáp ứng tiếp lời

 Hoàng Cô có thể yêu cầu gì, bần Tăng đáp ứng ngay liền

 Chứ chuyện tình yêu thì dứt khoát không, mong hãy hiểu dùm.

 Bần Tăng đã cạn lời, xin về tăng phòng.

 VỌNG CỔ

Hoàng Cô: 4- Liễu Đạt Thầy ơi có lẽ Hoàng Cô ta đã hương tàn phai sắc, không còn xứng với Tăng Cang tài đức song toàn…

HT Liên Hoa: Xin Hoàng Cô đừng nói thế, bần Tăng dám đâu nghĩ thế bao giờ…

Hoàng Cô: Hay là ta để cho Thầy tự chọn một con đường, rồi ngày mai sẽ tiếp tục cuộc tính toan-

HT Liên Hoa : Trên đường đời chỉ có một tính toan, là đi theo con đường giải thoát.

Hoàng Cô: Chẳng lẽ tự đáy lòng ta phải dựa đến quyền uy, mong Thầy nghĩ lại để đi chung đường./(Dứt Vọng Cổ)

 

 Cảnh Mười Sáu (trời vừa hừng sáng, hai chú Mật Đĩnh và Mật Hạnh-đang quét lá- trò chuyện ngoài sân)

Mật Đĩnh: (Vỗ vai) Hồi nãy ăn tiểu thực sao không thấy Chú, bữa nay lại quét sân nữa, sao nhiều chuyện ngộ vậy ta?

Mật Hạnh: Ngộ cái gì mà ngộ! “Ngừ” ta đang lo cho sư phụ, rầu thúi ruột đây nè. Bởi vậy tui mới xin Thầy Tri Viên cho tui quét sân sớm một bữa để…

 

Mật Đĩnh: Ái chà, lại còn thế nữa hả?

Mật Hạnh: Mà Huynh nè. Theo Huynh thì bao nhiêu tuổi biết…yêu?

Mật Đĩnh: (hết hồn) Trời thần ơi! Sao chú bữa nay (rờ trán Mật Hạnh) Chú có sao hông?

Mật Hạnh:(Gạt tay Mật Đỉnh ra) Sao là sao, “Ngừ” ta hỏi thiệt tình chớ bộ!

Mật Đỉnh: (Nghiến răng nói nhỏ) Thiệt tình cái kiểu này có ngày bị phạt quỳ cả bó nhang cho biết đó.

Mật Hạnh: (Hờn mát) Thôi, Huynh hỏng hiểu đệ, đã nói “Ngừ” ta nói thiệt tình, Huynh biết thì Huynh chỉ dạy cho đệ, còn nếu sai thì cứ la rầy để đệ sám hối chớ.

Mật Đĩnh: Ừ thôi cho Huynh xin lỗi há. Nhưng mà nói nhỏ nhỏ thôi nha, Thầy nghe được là hỏng êm đâu đó. Mà hồi nãy đệ hỏi cái gì, nghe như sét đánh ngang mày nên quên hết rồi!

Mật Hạnh: Bao nhiêu tuổi thì biết yêu?

Mật Đĩnh: Huynh cũng làm sao…

 XUÂN TÌNH

1- …biết

Chúng ta dưới tuổi hai mươi nhưng ở chùa

2- Đây là chuyện của người lớn biết yêu

Mà yêu là sao huynh cũng chả biết gì

Mật Hạnh:- 3- Có lẽ biết yêu giống như ngồi tham thiền vậy

 Khi con người mới sanh ra đã biết tham rồi.

Mật Đĩnh: 4- Nhỏ xíu sanh ra nào có biết gì?

Mật Hạnh: - Vậy chớ hai bàn tay cứ nắm chặt là gì đây? 

 5- Còn yêu thì sao …

Mật Đĩnh: - thì sao vậy?

Mật Hạnh: Ai đâu có dạy bảo mình yêu bao giờ

 6- Nhưng sao tim cứ lung lay khi gặp người đẹp nhìn

Mật Đĩnh: -Vậy Chú đã gặp và lung lay chưa?./. 

Mật Hạnh: (Nói) Lung cái gì mà lung! Yêu mà còn chưa biết lấy cái gì lung với lay!

Mật Đĩnh: Thôi giởn chơi chút xíu cho vui vậy mà, đừng giận Huynh nha. Có điều, Tuy yêu chưa biết là gì nhưng qua những cuộc tình thế gian thì mình có thể thấy rằng khi đã…

 NAM AI

1- …yêu

Thì không thể dừng lại bao giờ

2- Trừ phi người ấy tự chấm dứt thôi

Để sanh về thế giới an lành

3- Không còn tình yêu chỉ có tình thương

Mật Hạnh: - Nhưng lớn tuổi rồi, đã là Hoàng Cô

4- Lại không chú ý đến ngôn từ

Không ngại ngần bộc lộ yêu thương

5- Với một vị Hòa thượng tu hành

Chuyên giữ gìn giới luật tinh nghiêm

Mật Đĩnh: 6- Hơn bốn mươi năm trời

 Hoàng Cô đeo đuổi không rời xa

6- Ở thế gian đâu thiếu gì đàn ông trai đẹp

Mà mãi đeo theo hình bóng vị Thầy già

Mật Hạnh: 7- Cầu mong Thầy luôn vững dạ kiên trì

 Lướt nạn Ma Đăng Già một khi./. 

 

 Cảnh Mười Bảy (Trở lại cảnh căn phòng dành riêng cho Hoàng Cô tại chùa Từ Ân)

Hoàng Cô: Thầy bảo thầy không yêu Hoàng Cô nầy; nhưng Hoàng Cô này yêu Thầy thì sao?

HT Liên Hoa: A Di Đà Phật! Thì đó là quyền của Hoàng Cô.

Hoàng Cô: Nếu quả thật Thầy không yêu Hoàng Cô này thì Hoàng Cô sẽ tự tử!

HT Liên Hoa: Là Hoàng Cô tự quyết định lấy cho nghiệp dĩ của mình, chứ Bần Tăng

 XÀNG XÊ (Lớp Xề)

1- này.

2- Đã phát nguyện xuất gia rồi. Thân tâm dành cho Phật pháp trọn đời.

3- Tôi đã thấy rồi. Đường dây luyến ái trói chặt kiếp luân hồi

4- Làm cho con ngườivạn vật luôn khổ sầu

Đã biết bao lần bần Tăng nói hết tâm cang.

Hoàng Cô: 5- Nhưng nếu hai chúng ta tâm đầu ý hợp

 Thì sẽ có một cuộc sống hạnh phúc dài lâu.

HT Liên Hoa:6- Xin Hoàng Cô hãy buông bỏ những ý định không hay

 Không khéo trở thành trò cười cho thiên hạ

 7-Bần Tăng đây còn trách nhiệm với chùa này

 Làm gương tinh tấn cho đồ chúng noi theo

Hoàng Cô: 8- Chẳng lẽ Thầy không mảy may phút chạnh lòng

 Bao nhiêu tin yêu đành sụp đổ sao đành./.

HT Liên Hoa: (nói) Bần Tăng đã cạn lời, xin tạm biệt (Đi dứt khoát) 

Hoàng Cô: (Kêu với theo tuyệt vọng) Thầy, Thầy đừng đi.

 

 Cảnh Mười Tám ( Chú ý: Đây là cảnh không có lời thoại, chỉ có âm thanh của hậu trường hỗ trợ: Nơi Phương Trượng Đường, HT Liên Hoa y áo nghiêm trang đang quỳ dước bàn thờ Phật tụng bài Sám Ngã Niệm-Hậu trường vang lên một đoạn bài Sám Ngã Niệm ;

 “ Con nghĩ vốn từ vô lượng kiếp

 Trái viên minh tánh khởi trần lao

 Vào sanh ra tử chịu luân hồi

 Hình dáng dị kỳ bao khổ sở

 Nhờ duyên lành sanh nhơn loại

 May gặp duyên xưa được xuất gia

 Đắp y, cạo tóc, gọi là Sa Môn…”

sau đó HT Liên Hoa giải y áo, đến bên bàn viết ngồi xuống viết thư- Xong đâu đó rồi HT Liên Hoa với xách tay nải và bước ra khỏi Phương Trượng Đường lúc trời chưa kịp sáng. Trong các diễn biến này Mật Đĩnh vì đến sớm để hầu Thầy nên chứng kiến tất cả. Khi HT Liên Hoa bước đi, Mật Đĩnh bước vào cầm lấy lá thư đọc) 

HT Liên Hoa(Từ hậu trường): Mật Đĩnh con! 

 Con là Thị Giả của Thầy lâu… 

 PHỤNG HOÀNG

3- nay. Ít nhiều con cũng hiểu chuyện Hoàng Cô

Khi còn ở Hoàng Cung và ở Giác Hoàng

4- Hoàng Cô tham gia hết các buổi giảng

 Nhưng thật ra đó chỉ là có ý theo Thầy nuôi mộng lương duyên

5- Để rồi hôm nay.

Vẫn còn theo chân đến tận chốn Từ Ân nầy

6- Khiến mấy hôm nay mái chùa ta rộn rã trong ngoài

 Thầy phải cố gắng thực hiện cao hạnh Nhẫn nhục

7- Để không thể làm động chúng trang nghiêm

Cho nên hôm nay Thầy quyết tâm thực hiện

8- Tìm chốn lánh thân nơi Đại Giác ở Biên Hòa

Ở đó tĩnh tu nhập thấtsám hối nghiệp này

 9- Mọi việc nơi này, Thầy lo hết rồi

 Con chỉ nhớ điều này thôi

10-Là nếu có ai hỏi Thầy, vạn bất nhất hãy làm thinh

Nếu phải trả lời, thì làm sao hợp lẽ đạo thì nên

 11- Vì không muốn ai, biết đến nơi mai danh ẩn tích của Thầy

 12- Con hãy nhớ ghi mấy lời Thầy vừa nói 

 Để giúp cho Thầy vượt thoát qua ách nạn ngày nay./.

 

 (Mật Đĩnh vội nhét bức thư vào vạt áo và lặng lẽ bước ra)

 Cảnh Mười Tám ( Tại chùa Giác Lâm, Hoàng Cô và Mật Đĩnh đến)

Viên Quang: A Di Đà Phật! Mới sáng sớm Hoàng Cô giá lâm bất ngờ, không kịp nghinh đón, mong Hoàng Cô xá tội.

Hoàng Cô: Thôi thôi tội lệ gì, Bổn cung đến đây cốt là để nhờ Thầy giúp cho một việc.

Viên Quang: Xin hoàng Cô cứ nói, bần Tăng sẵn sàng nếu không ngoài khả năng và giới luật.

Hoàng Cô: Bạch Ngài, chú Mật Đĩnh đây và bổn cung muốn đến tìm Hòa Thượng Liên Hoa. Thầy biết Ngài ấy ở đâu xin chỉ giúp cho.

Viên Quang: Ô hay, Mới hôm trước bần Tăng còn gặp bên Từ Ân. Chẳng lẽ Ngài ấy …

Hoàng Cô: Ở chùa Từ Ân mỗi sáng như …

 XÀNG XÊ

 …thường.

 Hòa Thượng Liên Hoa sau thời Kinh sớm

 Đều đến vấn an tại phòng riêng và cùng nhau đàm đạo

 Nhưng mới sáng này, không thấy đến, chẳng biết đi đâu

Viên Quang: -Thật tình thì ở Giác Lâm này cũng không có

 Và cũng không biết tin tứcliên quan.

 Xin Hoàng Cô hãy tin lời kẻ xuất gia

 Hòa Thượng Liên Hoa với chùa này có xa lạ chi đâu.

 (Tạm dứt)

(Nói) Ấy chết! nãy giờ để Hoàng Cô đứng ở đây tiếp chuyện thật có lỗi, Bây giờ xin mời Hoàng Cô quá bước vào liêu dùng trà rồi ta nói chuyện tiếp.

Hoàng Cô: Xin vâng! (cả hai cùng vào liêu của Hòa thượng Viên Quang. Tới nơi Mật Đĩnh lễ phép đứng ở ngoài)

Viên Quang: (sau khi tự tay rót trà mời khách xong)A Di Đà Phật! Thưa Hoàng Cô. Lẽ ra việc này Bần Tăng không muốn đề cập đến, nhưng vì muốn giúp giải tỏa những nỗi oan khiên trong …

 CHUỒN CHUỒN (Nhịp tư)

 …lòng. Nghiệp chướng chất chồng, theo đuổi bao tháng ngày qua.

 Phàm là những người xuất gia.

 Chúng tôi nghĩ rằng muốn giải thoát tử sanh

 Việc trước tiên là đoạn lìa ái dục 

 Ái dục không đạn lìa thì khó bề giải thoát 

 Hòa Thượng Liên Hoa, đã quyết làm theo, dứt khoát đoạn lìa.

 Hoàng Cô lại muốn buộc ràng chữ ái ân nhau lại

 (Trăng Thu Dạ Khúc –cuối)

 Việc ấy nên dừng, vì đó là tội lớn lao

 Mong mỏi Hoàng Cô, lòng tín Phật cao

 Không nỡ gây nên chuyện đau lòng

 Khuyến khích cho người, ủng hộ kẻ xuất gia

 Chớ lẽ đâu, kéo ngược người ta, trở lại luân hồi./.

Hoàng Cô: (Nói) Thưa Ngài, Mẫu hậu ta cũng dạy như vậy, nhưng con tim này đã đập nhịp yêu đương từ năm hai mươi tuổi, khi lần đầu tiên gặp được Ngài Liễu Đạt. Bây giờ ta đã 65 tuổi rồi mà tình yêu ấy vẫn không chút phai nhạt. vậy Ngài khuyên ta phải làm sao đây?

Viên Quang: Người xuất gia cũng có tình yêu mãnh liệt nhất nhưng đó là thứ tình yêu dành cho muôn loại chúng sanh. Không có quyền yêu riêng một ai. Hòa Thượng Liên Hoa cũng là một người có tâm nguyện cao cả đó. Từng bên nhau, từng hành điệu hầu Sư phụ nên bần Tăng rất hiểu Ngài ấy. Dám bẩm Hoàng Cô, mong Hoàng Cô hãy quay lại triều đình, tiếp tục lo bề tu niệm để giải thoát sanh tử trong kiếp này.

Hoàng Cô: Nếu Ngài nói như vậy thì Hoàng Cô nầy xin cảm ơn và xin cáo từ.

 Cảnh Mười Chín

 (Sau khi ở chùa Giác Lâm về căn phòng riêng tại chùa Từ Ân, Hoàng Cô luôn trầm tư, buồn bã , không màng ăn uống, cơ thể sa sút trầm trọng)

Mật Hạnh : Sao rồi Huynh, bữa nay Hoàng Cô có chịu ăn uống gì không?

Mật Đĩnh: Không! Vẫn tỏ ra âu sầu buồn bã, đôi khi khóc than một mình. (Thở ra) Cứ như vầy hoài Huynh lo sợ Hoàng Cô sẽ ngã quỵ trong chùa mình thì nguy quá.

Mật Hạnh: Vậy bây giờ làm sao?

 SƠN ĐÔNG HƯỚNG MÃ

 1- Hay Huynh mau tính, lẹ làng đi, kẻo trễ thì nguy

 Hoàng Cô đã lâm bịnh tương tư

 Giờ nghĩ lại thấy tình rất nguy hại

 Sống chết khó liều, Sao khổ như vầy.

 

 2- Hay Huynh cứ nói, cho Hoàng Cô, Thầy ở nơi nao

 Rồi ta cùng nhau lên báo sau

 Chớ còn để vậy mình cũng thấy tội

 Yêu chi khổ vầy, lụy phiền quá trời./.

Mật Đĩnh: (Nói)Huynh cũng đang có suy nghĩ như vậy.

Mật Hạnh: Nhưng không biết làm như vậy có mắc tội không?

Mật Định: Tội là tội Thầy không cho phép nói. Nhưng mà nghĩ lại, trong trường hợp này thiệt khó xử quá. Nếu không cho bà Hoàng biết lỡ có rủi ro bà ấy tự tử và chết ở chùa thì có thêm nhiều tai họa, trước hết cho chính Thầy mình.

Mật Hạnh: Vậy ngay bây giờ Huynh vào báo cho Hoàng Cô ngay đi, Đệ sẽ nhanh chân chạy lên Cù Lao Phố báo tin cho Thầy trước để Thầy liệu định.

Mật Đĩnh: Không, hãy đợi Huynh vào báo cho Hoàng Cô xong rồi hai ta cùng đi vì đó là trách nhiệm và lỗi của Huynh.( Cả Hai đi)

 

 Cảnh Mười Hai Mươi ( Tại chùa Đại Giác Cù Lao Phố -Biên Hòa, Phía bên ngoài tịnh thất của HT Liên Hoa )

Mật Hạnh: Huynh ơi, Hồi nãy vào đảnh lễ Hòa Thượng trụ trì Tiên Bổn-Tịnh Cần, đệ có nghe nói hồi trưa tới giờ Thầy ngưng thọ thực rồi, cũng không thấy giấy viết ra là đang bịnh hay đau gì hết. Đệ lo quá. Mà tịnh thất là cái chòi bé nhỏ nầy hả Huynh?

Mật Đĩnh: Đệ bớt động tâm lại đi, Huynh cũng đang lo đây. Nhập thất là vào nơi yên tịnh bảy ngày để Thiền quán, có người phát nguyện ngồi lâu hơn. Nhưng thôi, trước mắt hãy tác bạch cùng Thầy, nhanh lên.(Cả hai cùng quỳ xuống hướng mặt vô tịnh thất) bạch Thầy! Chúng con là Mật Hạnh và Mật…

 XẾ XẢNG

  …Đĩnh. Đến tận đây

 Trước tiên xin sám hối cùng Thầy

 Vì đã sai lời làm trái ý Thầy ban.

 Con đã nói ngay, cho Hoàng Cô nghe qua

 Nơi Thầy đến để nhập thất nầy

 Không còn cách nào khác, đành chịu tội Thầy ơi

 Con sợ Hoàng Cô suy sụp hay chết ở chùa

 Vậy ba lạy này xin sám hối tội con./.

Mật Hạnh :(Nói trong nghẹn ngào) Bạch Thầy, khi biết được nơi đến của Thầy, Hoàng Cô hết bịnh liền, và lệnh cho quan Trấn Thủ sắm bày lễ vật để đến đây cúng dường Trai Tăng. Chắc cũng sắp tới rồi.

Mật Đĩnh: Chỉ bấy nhiêu lời chúng con báo lại để Thầy liệu toan. Giờ chúng con trở lại Từ Ân. Nguyện cầu chư Phật gia hộ cho Thầy.(Cả hai đều lui về. Không lâu sau đó, phái đoàn của Hoàng Cô cũng vừa kịp đến.)

Hoàng Cô: Đây rồi, chùa Đại Giác đây rồi. Bây giờ các Khanh bưng lễ vật vào đại điện trước, Bổn cung ghé vào Tịnh Thất của Hòa Thượng Liên Hoa, sau đó sẽ vào đảnh lễ Hòa Thượng Tiên Bổn-Tịnh Cần sau. (bước về hướng có Tịnh Thất HT Liên Hoa, Hoàng Cô đi nhiễu quanh vòng, lòng bồi hồi xúc động) Thầy ơi! Trên đường đến…

 LIÊU GIANG

1- Đây.

Con đọc thầm lời sám hối vang xa

2- Mong nhẹ bớt, nghiệp duyên này

 Mong Thầy mở lượng bao dung

 3- Mà hãy, trở lại Từ Ân

 Cho con nói tiếng tạ từ

 4- Hổ thẹn, dằn dật bao ngày

 Nếu không có Thầy thứ tha.

5- Thầy biết không.

 Hoàng Cô này sắp hồi Kinh

6- nên phải, vội đến đây

 Thưa qua trình lại với Thầy./(Tạm dứt)

(Nói) Bạch Thầy! Xin Thầy hãy vì con mà cất lên một tiếng nói, chỉ một tiếng thôi cũng đủ làm cho con ấm lại cõi lòng, và để con được nghe lại giọng nói trầm ấm thân thương mà thời gian qua Thầy dẫn con vào nẻo đạo. 

 LIÊU GIANG(Tiếp)

13-Nhớ đến Ân sư

Dạ luống những xốn xang

14- Với bao bước thăng trầm

Thầy vẫn một lòng kiên tâm

15- Bao lâu chờ đợi chung gối loan phòng

Nhưng nay con ngộ ra rồi

16- Ái ân gắn kết luân hồi

Giờ xin dứt đoạn từ đây./ (Dứt)

(Bên trong Thất vẫn yên lặng, không có tiếng trả lời. Hoàng Cô lại đi vòng quanh Thất mấy bận và suy nghĩ tìm ra cách khác để có thể gặp được Thầy.)

Hoàng Cô: Vẫn không có tiếng trả lời. Thầy ơi con mong mỏi chỉ một lần này nữa thôi được diện kiến dung nhan Thầy rồi con bái biệt. (Vẫn lặng im. Một thoáng giây sau Hoàng Cô trở lại cửa Thất và quỳ xuống khẩn thiết)

 Bạch Thầy! Nếu Thầy không ra tiếp, thì xin Thầy cho con nhìn thấy bàn tay của Thầy, đệ tử cũng hân hoan mà ra về.

 (Im lặng trong vài phút, từ trong tịnh thất HT Liên Hoa đưa bàn tay ra nơi khe cửa. Hoàng Cô mừng rỡ nắm lấy, vuốt ve hết sức trìu mến)

 Cảm ơn Thầy,

 ĐOẢN KHÚC LAM GIANG

 Ôi nhìn bàn tay thân, Ta áp lên tim này giá băng

 Mà nghe mát hơn Cam Lồ, bao dạt dào, Không còn gì vui hơn.

 Bàn tay này xưa mở ra, kết nhân duyên cho toàn Hoàng Gia./

 (Dứt đột ngột vì bên trong HT Liên Hoa dứt khoát rút tay vào. Hoàng Cô tuy cũng hơi bối rối nhưng kịp trấn tỉnh ngay)

 Đệ tử thật có lỗi với Thầy. Nhưng bấy nhiêu cũng cho đệ tử thấy được ân tình của Thầy và cũng cảm thấy thỏa lòng thương nhớ lắm rồi. (Quệt nước mắt nói trong niềm vui) Đệ tử sẽ ở lại chùa Đại Giác này thêm vài hôm nữa để lạy tạ sám hối và…được chăm sóc Thầy.

 

Cảnh Hai Mươi Hai (Chủ yếu là cảnh tịnh thất của HT Liên Hoa cháy rực giữa trời đêm. Tăng chúng trong chùa Đại Giác hoảng hốt, còn Hoàng Cô Liên Hoa thì thất thần đứng nhìn ngọn lửa như đoán biết trước nguyên do vì sao- Đây cũng là cảnh không có thoại, chỉ có hình theo diễn biến bài ca Nói Thơ Bạc Liêu của hậu trường)

Hậu Trường: Đêm ấy ngày mùng một tháng 11 năm Quý Mùi (1823). Hòa Thượng Liên Hoa đã thoát hóa nhục thân…

  ĐIỆU NÓI THƠ BẠC LIÊU

 1- …mình.

Trời đêm (mà) Đại Giác sáng bừng uy linh

2-Lửa thiêu đốt cháy tình xưa (ơ.ớ.ờ..)

Cho xong (mà) một kiếp dây dưa nghiệp trần

3-Từ Ân cùng với Khải Tường

Những nơi (mà) hình bóng, con đường còn đây

4-Cho hay Tài Đức thẳng ngay (ơ.ớ.ờ)

Một đời (mà) gìn giữ, cũng rày chướng duyên

5-Xôn xao, động chúng cửa Thiền

Chí nguyền (mà) kiên định lửa hồng sáng soi

6-Hoàng Cô chưa dứt bồi hồi

Vẫn còn (mà ) luyến ái, đứng ngồi không yên

6- Dật dờ đưa tiễn đau thương (ơ ớ.ờ)

 Ở luôn chùa Đại Giác đến kỳ mãn tang

8- Nghĩ mình gây cảnh chia ly

 Gây nên (mà) cái chết người Ân sư mình

7- Ngày đêm sám hối tội tình

 Hình xưa (mà) bóng cũ vẫn còn chưa tan

8- Hoàng Cô đành chọn quyên sinh (ơ,ớ.ờ)

 Mượn liều (mà) độc dược dứt tình trần ai.

 Mái chùa Đại Giác lần hai

 Đứng ra (mà) lo liệu trong ngoài tang ma

 Đã xong oan trái chuyện tình…

 (Để dứt) Đời tu không yên ổn, gặp bão tình bủa vây

 Đến đây khép lại trang đời (nhạc láy dứt)

Hậu Trường (Nói) Đó ngày mùng 2 tháng 11 năm Quý Mùi(1823) tại chùa Đại Giác, Cù Lao Phố, Trấn Biên. Hoàng Cô hưởng thọ 65 tuổi.

 (Lưu ý, khi hậu trường ngâm bài thơ dưới đây thì hình ảnh hậu tổ chùa Đại Giác, nơi có thờ hai linh vị HT Liên Hoa và Hoàng cô hiện lên)

  NGÂM SA MẠC

Thiệt đức rèn kinh vạn kiếp trần

Thành không vẩn đục, vẫn trong ngần

Liễu Tri mộng huyễn, chơn như huyễn

Đạt đạo minh vui, đạo mấy lần.

 

 (Nhạc dứt)

 

 HẾT

-----------

 Email: dkinhthanh@yahoo.com

 Phone : 0949.717.588.

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 9485)
Em muốn nói chuyện với tôi, bởi vì trong thâm tâm, em chưa mất hẳn niềm tin nơi tất cả chúng tôi. Và tôi muốn nói chuyện với em, bởi vì có lẽ tôi là một trong những người chưa chịu đầu hàng cuộc đời... Nhất Hạnh
(Xem: 9198)
Toàn bộ mục tiêu của tôn giáophổ cập từ ái và bi mẫn, nhẫn nhục, bao dung, khiêm tốn, tha thứ... Dalai Lama
(Xem: 31105)
Tập truyện này không nhắm dẫn chúng ta đi vào chỗ huyền bí không tưởng. Chỉ cần trở lại với tâm bình thường, một tâm bình thường mà thấy đất trời cao rộng vô cùng.
(Xem: 20644)
Những bài nói chuyện trong tập sách này được đề cập đến những vấn đề rất tổng quát của tâm, nhân dịp Lạt ma Yeshe đi thuyết giảng vòng quanh thế giới lần thứ hai cùng với Lạt ma Zopa...
(Xem: 22971)
Thơ Văn Lý Trần - Nhà xuất bản: Khoa Học Xã Hội 1977, Nhiều Tác Giả
(Xem: 17563)
Đức Phật nêu lên tánh không như là một thể dạng tối thượng của tâm thức không có gì vượt hơn được và xem đấy như là một phương tiện mang lại sự giải thoát... Hoang Phong dịch
(Xem: 11539)
Mục đích có được thân người quý báu này không phải chỉ để tạo hạnh phúc cho chính mình, mà còn để làm vơi bớt khổ đau, đem lại hạnh phúc cho người. Đó là mục đích đời sống.
(Xem: 21252)
Theo giáo lý đạo Phật, tâm là nhân tố chính trong mọi sự kiện hay việc xảy ra. Một tâm lừa dối là nguyên nhân của mọi kinh nghiệm mùi vị của samsara...
(Xem: 8676)
Đại ý bài kinh đại khái nói về việc ngài Anan thưa hỏi đức Thế Tôn về việc phụng sự Phật phápkiết tường hay hung tai? HT Thích Minh Thông
(Xem: 22017)
Bồ đề tâm, nghĩa là “tư tưởng giác ngộ”, nó có hai phương diện, một hướng đến tất cả chúng sanh và một tập trung vào trí huệ.
(Xem: 13238)
Cuốn sách Cuộc Tranh Đấu Lịch Sử Của Phật Giáo Việt Nam được Viện Hóa Đạo GHPGVNTN xuất bản vào năm 1964... Nam Thanh
(Xem: 38321)
Tuyển tập 115 bài viết của 92 tác giả và những lời Phê phán của 100 Chứng nhân về chế độ Ngô Đình Diệm
(Xem: 13264)
Nhà Sư Vướng Lụy hay truyện Con Hồng Nhạn Lưu Ly - Nguyên tác Tô Mạng Thù; Bùi Giáng dịch
(Xem: 24113)
Lược Sử Phật Giáo Trung Quốc (Từ thế kỷ thứ I sau CN đến thế kỷ thứ X) - Tác giả Viên Trí
(Xem: 14880)
50 năm qua Phật Giáo chịu nhiều thăng trầm vinh nhục, nhưng không phải vậy mà 50 năm tới Phật Giáo có thể được an cư lạc nghiệp để hoằng pháp độ sinh...
(Xem: 24405)
Năm 623 trước Dương lịch, vào ngày trăng tròn tháng năm, tức ngày rằm tháng tư Âm lịch, tại vườn Lâm Tỳ Ni (Lumbini) xứ Ấn Độ...
(Xem: 10087)
Những Điều Phật Đã Dạy - Nguyên tác: Hòa thượng Walpola Rahula - Người dịch: Lê Kim Kha
(Xem: 17519)
Quyển 50 Năm Chấn Hưng Phật Giáo Việt Nam do HT Thích Thiện Hoa biên soạn là một tài liệu lịch sử hữu ích.
(Xem: 22535)
Phật Giáo Việt Nam trong suốt chiều dài lịch sử của nó luôn luôn gắn liền với dòng sinh mệnh của dân tộc... Trần Tri Khách
(Xem: 22523)
Luận văn trẻ trung tuyệt vời này đưa ra phương pháp tiếp cận dựa trên truyền thống, vạch ra các giai đoạn của con đường.
(Xem: 7424)
Là người mới bắt đầu học Phật, tôi nhận thấy quyển sách nhỏ này thể hiện tốt tinh thần vừa giáo dục vừa khai sáng...
(Xem: 13983)
Kinh thành đá Gia Na là thạch kinh có quy mô lớn nhất trên thế giới, với các tảng đá ma ni trên đó khắc lục tự chân ngôncác loại kinh văn, là thắng tích văn hóa hiếm thấy.
(Xem: 26926)
Về môn Niệm Phật, tuy giản dị nhưng rất rộng sâu. Điều cần yếu là phải chí thành tha thiết, thì đạo cảm ứng mới thông nhau, hiện đời mới được sự lợi ích chân thật.
(Xem: 26710)
Tâm chân thành là tâm Phật, bạn với Phật là đồng tâm. Bốn hoằng thệ nguyện là đồng nguyện với Phật...
(Xem: 19726)
Khi gọi là điều đạo đức, người ứng dụng hành trì sẽ cảm thấy có nhu cầu hướng tới, bởi điều đạo đức luôn mang đến hạnh phúc an lành cho con người.
(Xem: 20679)
Bát chánh đạocon đường tâm linh có khả năng giúp cho người phàm trở thành bậc Thánh. Trước hết là Chánh kiến, tức tầm nhìn chân chính...
(Xem: 21218)
Đọc Bát Đại Nhân Giác để trải nghiệm các giá trị cao siêu trong từng nếp sống bình dị, theo đó hành giả có thể tự mình mở mắt tuệ giác, trở thành bậc đại nhân...
(Xem: 13147)
Do sức ép của công việc, sức ép của mọi thứ trong xã hội đã làm thay đổi cấu trúc đời sống sinh hoạt gia đình truyền thống mà các sắc dân ở các nơi đã phải đối diện.
(Xem: 13283)
Thật không ngoa chút nào, khi tạp chí Chùa cổ Bình Dương cho rằng, chùa Tây Tạng là "dấu ấn đầu tiên của Mật tông”.
(Xem: 29700)
Sự khai triển của Phật giáo đại thừa kết hợp với các dân tộc có nền văn hóa khác nhau đưa đến sự xuất hiện nhiều trình độ hiểu biết Phật giáo rất đặc sắc.
(Xem: 13825)
Tây Tạng là quê hương của những bậc thánh nhân, những vị bồ tát, những đạo sĩ sống cô tịch và độc cư nơi rừng sâu núi thẳm để tu tập thiền định.
(Xem: 13851)
Đến đây, nếu để ý bạn sẽ thấy gần như mỗi người Tây Tạng đi đâu cũng xoay trên tay bánh xe mani (một ống đồng xoay trên một trục thẳng đứng)...
(Xem: 32295)
Tịnh độ giáo là một tông phái thuộc Phật giáo Đại thừa, tín ngưỡng về sự hiện hữu của chư Phật và tịnh độ của các Ngài; hiện tại nương nhờ lòng từ bi nhiếp thụ của Phật-đà...
(Xem: 23835)
Kiến thức là gì? Nó đã được thu thập hàng nghìn năm qua hằng bao kinh nghiệm, tích trữ trong trí não như kiến thức và ký ức. Và từ ký ức đó, tư tưởng (thought) phát sanh.
(Xem: 29645)
Những lời khuyên dạy trong những trang sau đây đều căn cứ trên kinh nghiệm thực hành của Ngài Thiền Sư Ashin Tejaniya.
(Xem: 31372)
Qua quyển sách mỏng này, Susan đã chia sẻ rất chân thật các tâm trạng mà bà phải trải qua trong tuổi già...
(Xem: 34086)
Chính các ngài là những cánh tay đắc lực nhất đã giúp đức Phật hữu hiệu nhất trong công việc hoàng pháp độ sinh...
(Xem: 18349)
Tu sĩ vẫn không quay lại, đôi bàn tay với những ngón tay kỳ diệu bật lên dây đàn, mắt nhìn ra khung cửa tối - biển âm thanh xao động rồi ngưng lắng một lúc...
(Xem: 19375)
Tất cả đang im lặng trong chàng. Triết Hựu có thể nghe được, trong một lúc mười muôn triệu thế giới đang dừng lại, chỉ còn một hơi thở và một trái tim.
(Xem: 32687)
Đức Phật dạy chúng ta hãy vất bỏ mọi thái cực. Đó là con đường thực hành chân chính, dẫn đến nơi thoát khỏi sanh tử. Không có khoái lạc và đau khổ trên đường này...
(Xem: 18629)
Thuở xưa, tại khu rừng Daliko bên bờ sông Đại Hằng, có cây bồ-đề đại thọ, ngàn năm tuổi, vươn lên cao, xòe tán rộng, che phủ cả một vùng.
(Xem: 30691)
Từng Bước Nở Hoa Sen - Chén trà trong hai tay, Chánh niệm nâng tròn đầy, Thân và tâm an trú, Bây giờ ở đây... Thích Nhất Hạnh
(Xem: 16050)
Trưởng giả Tu-đạt-đa (cũng gọi là Tu-đạt) là một nhà từ thiện lớn, luôn vui thích làm những chuyện phước đức, bố thí. Ông thường cứu giúp những người nghèo khó...
(Xem: 26649)
Chùa Linh Mụ đẹp quá, nên thơ quá. Nói vậy cũng chưa đủ. Nó tịnh định, cổ kính, an nhiên, trầm mặc. Nói vậy cũng chưa đủ.
(Xem: 32478)
Khi bạn duy trì được chánh niệm trong mọi lúc, tâm bạn sẽ luôn luôn mạnh mẽ và đầy sức sống, rất trong sángan lạc. Bạn cảm thấy nội tâm mình vô cùng thanh tịnh và cao thượng.
(Xem: 39213)
Đa Văn từ lâu được nổi tiếng là nghe nhiều, nhớ giỏi. Hôm kia, chẳng biết suy nghĩ được điều gì mà chú hăm hở chạy vào gặp nhà sư, lễ phép và khách sáo nói...
(Xem: 40315)
Mục đích của cuộc đời chúng ta là để trưởng thành, là để giải quyết các vấn đề của mình một cách chánh niệmý nghĩa. Trí tuệ sẽ đến và chánh niệm cũng đến cùng.
(Xem: 19201)
“Tỉnh thức trong công việc” của tác giả Michael Carroll là tuyển tập nhiều bài viết ngắn cùng chủ đề, được chia làm bốn phần, mỗi phần đề cập đến các phương diện chánh niệm trong kinh doanh.
(Xem: 19210)
Nằm giữa mây mù và rừng nguyên sinh hoang rậm, cả hệ thống những thiền viện, am, chùa cổ hiện ra - với toà ngang dãy dọc, với ngôi tháp đá tảng xanh 7 tầng...
(Xem: 17034)
Vượt qua một cây cầu dài và hơi bị rung lắc, bắc qua sông Falgu, chúng tôi đến khu vực được ngành du lịch Ấn Độ giới thiệu là làng Sujātā.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant