Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sách Văn Học Phật Giáo
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

I. Nhìn Nhận Cái Chết Theo Quan Điểm Đạo Phật

26 Tháng Giêng 201100:00(Xem: 14621)
I. Nhìn Nhận Cái Chết Theo Quan Điểm Đạo Phật

CHUẨN BỊ CHO CÁI CHẾT 
VÀ GIÚP ĐỠ NGƯỜI CHẾT
Sách dịch từ nguyên tác “Preparing for Death and Helping the Dying” 
by Ven. Sangye Khadro - Dịch giả: Hoàng Phước Đại, Đồng An

I. NHÌN NHẬN CÁI CHẾT THEO QUAN ĐIỂM ĐẠO PHẬT

1. Cái chết là tự nhiên, điều không tránh khỏi trong cuộc sống

Đôi khi mọi người nghĩ cái chết là sự trừng phạt những việc xấu xa mà họ đã làm, hoặc là sự thất bại, sai lầm, nhưng cái chết không phải như vậy. Cái chết là phần tự nhiên của cuộc sống. Mặt trời mọc và lặn; sự chuyển hóa giữa các mùa; những bông hoa đẹp rồi sẽ héo tàn; con người và các sinh vật khác được sinh ra, sống một thời gian rồi chết. 

Một trong những điều quan trọng, Đức Phật khám phá và dạy cho chúng tachân lý của vô thường: Mọi vật đều thay đổi và mất đi. Có hai yếu tố ảnh hưởng đến vô thườngtoàn bộtinh tế. Vô thường toàn bộ phản ảnh mọi vật được sinh ra không tồn tại mãi mãi, nó sẽ ra đi vào một thời điểm nào đó. Như Đức Phật đã dạy: 

Có sinh thì có tử,
Có hợp thì có chia,
thịnh vượng thì có suy tàn,
Có phát triển thì có diệt vong,
Có cao thì sẽ có thấp.

Và:

Tồn tại của chúng ta ngắn ngủi như đám mây mùa thu,
Sinh tử của con người như chuyển động của một điệu nhảy.
Cuộc đời như là ánh chớp trong bầu trời,
Hối hả như dòng nước chảy siết về chân núi. 

Sự vô thường tinh tế phản ánh sự thay đổi diễn ra ở mỗi thời khắc trong tất cả vật tri giácvô tri vô giác. Đức Phật dạy rằng, mọi vật đổi thay liên tục từ khoảng khắc này đến khoảng khắc khác. Điều này được nhà vật lý hiện đại Gary Zukav nhận xét trong cuốn The Dancing:

Sự tương tác giữa các phần tử bao gồm sự hủy diệt cúa phần tử gốc và tạo ra những phần tử mới. Các phần tử này lại tiếp tục bị hủy diệt và tạo ra các phần tử mới khác kèm năng lượng khổng lồ. Sự tương tác diễn ra trong giây lát và lặp đi lặp lại không bao giờ chấm dứt, mãi mãi không có sự tái tạo cái mới thật sự.

Đức Phật truyền đạt lời dạy về cái chết không tránh khỏi với một nghệ thuật cho một đệ tử của ngài có tên là Kisa Gotami. Kisa Gotami lập gia đình và sinh được một người con, người mà cô ta rất đỗi yêu mến. Khi đứa bé một tuổi, đứa bé bị ốm và chết. Quá đau buồn và không chấp nhận cái chết của con mình, Kisa bế đứa con trên tay, đi tìm người nào đó có thể đem lại cuộc sống cho đứa con của cô ta. Cuối cùng cô ta gặp Đức Phậtcầu xin ngài giúp đỡ cô ta. Đức Phật đồng ýyêu cầu cô ta mang về cho ngài năm hạt mù tạt, nhưng những hạt mù tạt này phải được lấy từ ngôi nhà chưa bao giờ có người chết. 

Kisa đi từ nhà này sang nhà khác trong làng và cho dù mọi người rất sẵn lòng biếu cô ta những hạt mù tạt, nhưng cô ta không thể tìm ra ngôi nhà nơi cái chết chưa bao giờ xảy ra. Dần dần cô ta hiểu cái chết xảy ra với mọi người, vì vậy cô ta quyết định chôn cất con mình, xin thọ giớitrở thành đệ tử của Đức Phật. Dưới sự dẫn dắt của Đức Phật, cô ta đạt được trạng thái niết bàn, hoàn toàn tự do từ vòng sanh tử luân hồi.

Sợ hãi về cái chết, làm con người mang tâm trí lo âu và cuộc sống kém vui. Chúng ta không nên lo sợ thái quá như vậy. Tránh né cái chết làm chúng ta căng thẳng; chấp nhận cái chết chúng ta sẽ thoải mái hơn. Giúp cho chúng ta nhận thức được điều quan trọng thực sự trong cuộc sống đó là trung thực, vị tha và có lòng yêu thương, ân cần với người khác. Vì vậy chúng ta cần tạo năng lượngchuyển hóa năng lượng của chúng ta vào những việc tốt, tránh làm những điều có thể gây ra cho chúng ta những cảm giác sợ hãi, hối tiếc khi đối mặt với cái chết.

2. Điều quan trọng là chấp nhậný thức được cái chết

Trong Kinh Đại niết bàn, Đức Phật dạy:
Trong tất cả vụ mùa, cày cấy vào mùa thu là tốt nhất.
Trong tất cả bước chân, bước chân voi là vĩ đại nhất.
Trong tất cả sự chấp nhận, chấp nhận về cái chết, sự vô thường là vĩ đại nhất. 

Sở dĩ trong Đạo Phật ý thức cái chết là điều quan trọng vì hai nguyên nhân chính sau:

1. Nhận thức được cuộc sống là phù du, chúng ta sẽ sử dụng thời gian một cách hợp lý, làm những việc có ích, vun đắp công đức, tránh xa những tiêu cực và những hành động làm tổn hại công đức. Kết quả của việc làm này giúp chúng ta có thể chết mà không hối tiếc và sẽ được tái sinh trong một môi trường thuận lợi ở cuộc sống tiếp theo

2. Nhìn nhận sự có mặt của cái chết sẽ tạo ra ý thức cần thiết, chuẩn bị cho bản thân chúng ta về cái chết. Có nhiều phương pháp ( ví dụ cầu nguyện, thiền định ) có thể làm cho chúng ta vượt qua sợ hãi, níu kéo và những cảm xúc khác mà có thể tăng lên lúc cái chết cận kề hoặc gây ra sự hoảng sợ trong tâm thức, lo lắng thậm chí là có những suy nghĩ tiêu cực. Chuẩn bị cho cái chết là giúp cho chúng ta có thể chết thanh thản, trạng thái tâm thức rõ ràngtích cực.

Ý thức cái chết có thể được nhìn nhận khi con người đã có lần cận kề với cái chết. Trải qua cái chết cận kề xảy ra khi con người dường như đã chết, chẳng hạn trên bàn phẩu thuật hoặc trong tai nạn xe hơi, nhưng sau đó chúng ta trở lại cuộc sống bình thườngnhận thức những gì đã trải qua. Những nhà nghiên cứu cho rằng, những người đã có lần cận kề với cái chết ít sợ hãi khi nghĩ về cái chết, gia tăng sự quan tâm để giúp đỡ người khác, ít theo đuổi đến vật chất. Những người đã có lần cận kề với cái chết thường thay đổi cuộc sống theo hướng tích cực để tái sinh được thuận lợi hơn.

3. Cái chết không phải là sự chấm hết mà nó là cái cổng để bước vào cuộc sống khác 

Mỗi chúng ta được tạo thành từ thân xác và tâm thức. Thân xác gồm các phần trong cơ thể như da, xương, phổi, v.v. và tâm thức bao gồm ý nghĩ của chúng ta như sự chấp nhận, cảm xúc…tâm thức thay đổi như dòng chảy của thời gian. Nó không có điểm bắt đầu và nó không có điểm kết thúc. Khi chúng ta chết, tâm thức của chúng ta lìa xa thân xác và đi vào cuộc sống mới. Theo truyền thống Tây Tạng, chúng ta được khuyên hãy suy nghĩ sự tồn tại của chúng ta trong cuộc đời này, tương tự như là cuộc du hành một hoặc hai đêm trong khách sạn. Chúng ta có thể thoải mái với những tiện nghi trong phòng nghỉ ở khách sạn, nhưng không gắn bó quá với nó, bởi vì chúng ta nghĩ rằng đây là nơi nghỉ ngơi tạm thời.

Cách thức chúng ta sống sẽ quyết định sự tái sinh của chúng ta. Hành động tích cực, lợi lạc, và chân thành sẽ dẫn đến một cuộc tái sinh tốt đẹp, ngược lại hành động tiêu cực, gây tổn hại đến người khác sẽ dẫn đến sự tái sinh không may mắnđau khổ.

Một yếu tố quyết định cho sự tái sinh của chúng tatrạng thái tâm thức của chúng ta vào lúc chết. Chúng ta phải hướng đến cái chết với trạng thái tâm thức thanh thản, tích cực để đảm bảo được tái sinh tốt. Chết với sự giận dữ, luyến tiếc, hoặc những thái độ tiêu cực khác có thể dẫn chúng ta đi đến tái sinh vào một môi trường không may mắn trong cuộc sống tiếp theo. Điều quan trọng khi chuẩn bị cái chết cho mình, là học cách làm thế nào để giữ cho tâm thức của chúng ta trở nên tự do trước những thái độ tiêu cực và làm quen với những thái độ tích cực càng nhiều càng tốt.

4. Giải thoát khỏi cái chết và hồi sinh 

Chết và đón nhận sự tái sinh là hai hiện tượng phổ biến, làm cho chúng ta phải chịu vòng luân hồi, trạng thái khổ đau, không thỏa mãn, không giải thóat. Lý do chúng ta ở trong trình trạng này là do tâm thức chúng ta bị mê hoặc, chủ yếu là níu kéo, giận dữ, ngu dốt và hành động tạo nghiệp chướng do chúng ta gây ra.

Đức Phật giống chúng ta, bắt gặp những uẩn khổ nhưng ngài đã tìm được cách giải thóat, và đạt được trạng thái giác ngộ hòan tòan. Hành động giải thoát không chỉ tạo ra lợi lạc cho bản thân ngài mà còn tạo lợi lạc cho tất cả chúng sinh, bởi vì tất cả chúng sinh đều có thể giác ngộ - điều này chúng ta gọi là “Tính Phật” nó là bản tính tự nhiên trong tâm thức của chúng ta

Đức Phật yêu thương chúng sinh và dạy cho chúng sinh cách thức để giải thóat khỏi khổ đau và đạt được giác ngộ. Điều ngài đã dạy chính là Pháp, Pháp là tất cả mọi điều. Pháp chỉ cho chúng ta làm thể nào để tâm thức thoát khỏi mê hoặcnghiệp chướng. Ý thức cái chết là nguồn năng lượng mạnh nhất giúp chúng ta thực hành tốt lời dạy của Đức Phật

Bây giờ chúng ta hãy xem cách thức mà chúng ta có thể bắt đầu chuẩn bị cho cái chết của chúng ta


Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 34225)
Phát Bồ đề tâm, nói đơn giản, là trước hết, lập cái chí nguyện mong cầu tuệ giác Vô thượng Bồ đề, kế đó, phát triển tuệ giác ấy...
(Xem: 16805)
Trong các công hạnh đơn giản mà sâu dày và khó thực hiện cho vẹn toàn nhất là hạnh buông xả. Hành giả Phật giáo lấy tâm buông xả làm công hạnh hàng đầu.
(Xem: 22840)
Một chút ánh sáng nhỏ nhoi, giúp con soi tỏ những giọt mồ hôi không hình nơi mẹ. Nhưng phải tự khi làm mẹ, mới thấu vô vàn cái nhọc mẹ mang.
(Xem: 12980)
Ra khỏi bóng tối - Thích Nữ Diệu Nghiêm dịch
(Xem: 21847)
Hôm nay, mùa Vu Lan báo hiếu lại trở về trên xứ Việt, hòa chung với niềm vui lớn này, xin được san sẻ cùng em đôi điều về đạo hiếu của con người.
(Xem: 22064)
Ngài Mục Liên là một tấm gương sáng chói tượng trưng cho lòng chí hiếubáo ân. Ngài đã thực hành phép sám hối để báo ân mà cứu được mẹ thoát khỏi địa ngục.
(Xem: 14820)
Kinh Phạm Võng dạy rằng “Người Phật tử nếu lấy tâm từ mà làm việc phóng sinh thì thấy tất cả người nam đều là cha mình, tất cả người nữ đều là mẹ mình.
(Xem: 23435)
Tâm Bồ đề là tâm rõ ràng sáng suốt, tâm bỏ mê quay về giác, là tâm bỏ tà quy chánh, là tâm phân biệt rõ việc thị phi, cũng chính là tâm không điên đảo, là chân tâm.
(Xem: 23985)
Cái chết theo Tan-tra thừa là một quá trình tan biến tuần tự của thân xác vật chấttâm thức, các hiện tượng tan biến này được phân loại thành nhiều cấp bậc...
(Xem: 23521)
Quyển "THIỀN QUÁN - Tiếng Chuông Vượt Thời Gian" là một chuyên đề đặc biệt giới thiệu về truyền thống tu tập thiền Tứ Niệm Xứ của đức Phật dưới sự hướng dẫn của thiền sư U Ba Khin.
(Xem: 17067)
Tôi đã lắng nghe Krishnamurti suốt nhiều ngày. Tôi đến những nói chuyện của ông, tham gia những bàn luận, ngẫm nghĩ...
(Xem: 19283)
Chính Ðức Phật đã dạy: “Trong các sự bố thí chỉ có Pháp thícông đức lớn nhất, không có công đức nào sánh bằng” ... Thích Chân Tính
(Xem: 26918)
Phật-pháp là trí tuệ thực nghiệm dạy chúng ta nhận định được bản chất căn bản của chúng tagiải thoát chúng ta khỏi sự sa đọa thành nạn nhân đối với những huyễn tượng...
(Xem: 14339)
Hiện nay câu hỏi này là một quan tâm chính đối với mọi người, bởi vì khoa học và công nghệ hiện đại đã phơi bày rõ ràng những khả năng xảy ra sự hủy diệt to tát.
(Xem: 13791)
Điều gì cần thiết là một cái trí không bị hành hạ, một cái trí rất rõ ràng. Và một cái trí như thế không thể hiện diện được nếu nó có bất kỳ loại thành kiến nào.
(Xem: 22617)
Đức Phật Thích Ca Mâu NiPhật Bảo. Ba tạng kinh luật luận do đức Phật Thích Ca Mâu Ni thuyết ra là Pháp Bảo. Chư tăng đệ tử xuất gia của Phật đàTăng Bảo.
(Xem: 14668)
Điều lạ thường nhất về sống của Krishnamurti là những lời tiên tri được nói về anh trong thời thanh niên đã thành hiện thực, tuy nhiên trong một hướng khác hẳn điều gì được mong đợi.
(Xem: 17285)
Để có thể lắng nghe thực sự, người ta nên buông bỏ hay gạt đi tất cả những thành kiến, những định kiến và những hoạt động hàng ngày.
(Xem: 12599)
Nhìn vào toàn chuyển động của sống này như một sự việc; có vẻ đẹp vô cùng trong nó và năng lượng vô hạn; thế là hành động là trọn vẹn và có sự tự do.
(Xem: 13773)
Lúc này chúng ta hãy quan sát điều gì đang thực sự xảy ra trong thế giới; có bạo lực thuộc mọi loại; không chỉ phía bên ngoài mà còn cả trong sự liên hệ lẫn nhau của chúng ta.
(Xem: 10337)
Một cái trí chuyên biệt hóa không bao giờ là một cái trí sáng tạo. Cái trí mà đã tích lũy, mà đã đắm chìm trong hiểu biết, không thể học hành.
(Xem: 14609)
Khi năng lượng không bị hao tán qua sự tẩu thoát, vậy thì năng lượng đó trở thành ngọn lửa của đam mê. Từ bi có nghĩa đam mê cho tất cả. Từ biđam mê cho tất cả.
(Xem: 17142)
Ngài giáng sinh nơi vườn Lâm Tỳ Ni (Lumbini), thành đạoBồ Đề Đạo Tràng (Bodh Gaya), thuyết bài Pháp đầu tiên tại vườn Lộc Uyển (Sarnath) và nhập Niết Bàn tại Câu Thi Na...
(Xem: 12475)
Chúng tathói quen tạo ra một trừu tượng về sợ hãi, đó là, tạo ra một ý tưởng về sợ hãi. Nhưng chắc chắn, chúng ta không bao giờ lắng nghe tiếng nói của sợ hãi đang kể câu chuyện của nó.
(Xem: 12637)
Có một khác biệt giữa không gian bên ngoài, mà vô giới hạn, và không gian bên trong chúng ta hay không? Hay không có không gian bên trong chúng ta gì cả và chúng ta chỉ biết không gian bên ngoài mà thôi?
(Xem: 10304)
Chúng ta là kết quả của những hành động và những phản ứng của mỗi người; văn minh này là một kết quả tập thể. Không quốc gia hay con người nào tách rời khỏi một người khác...
(Xem: 28632)
Đức Đạt-Lai Lạt-Ma khích lệ chúng ta hãy triển khai lòng tốttình thương yêu mà Ngài luôn luôn quả quyết là những phẩm tính ấy đều đã có sẵn trong lòng mỗi con người chúng ta.
(Xem: 10637)
Sự liên hệ giữa bạn và tôi, giữa tôi và một người khác, là cấu trúc của xã hội. Đó là, liên hệ là cấu trúc và bản chất của xã hội. Tôi đang đặt vấn đề rất, rất đơn giản.
(Xem: 11067)
Lúc này tôi nghĩ có ba vấn đề chúng ta phải thấu triệt nếu chúng ta muốn hiểu rõ toàn chuyển động của sống. Chúng là thời gian, đau khổ và chết.
(Xem: 16827)
Phật pháp cho trẻ em - Tác giả: Jing Yin và Ken Hudson - Minh họa: Yanfeng Liu - Biên soạnchuyển ngữ: Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Xem: 15719)
“Đông du” ngày nay đã trở thành một từ quen thuộc. Không chỉ đối với các nhà thám hiểm, khách du lịch, người khảo sát văn hóa, mà cả những nhà khoa học, nhà triết học.
(Xem: 13290)
Khai sáng không lệ thuộc thời gian. Thời gian, ký ức, hồi tưởng, nguyên nhân – chúng không tồn tại; vậy thì bạn có thấu triệt, thấu triệt tổng thể.
(Xem: 12505)
Sự lèo lái của sinh lý học, mặc dù là một phần của điều mà phương Tây chúng ta gọi là “tự nhiên,” từ quan điểm Phật giáo, chính là một phần cơ cấu của luân hồi sinh tử.
(Xem: 11282)
Có lẽ rất xứng đáng khi dùng một ít thời gian cố gắng tìm ra liệu cuộc sống có bất kỳ ý nghĩa nào hay không. Không phải cuộc sống mà người ta sống, bởi vì sự tồn tại hiện nay chẳng có ý nghĩa bao nhiêu.
(Xem: 12968)
Thiền định là hành động mà đến khi cái trí đã mất đi không gian nhỏ xíu của nó. Không gian bao la này mà cái trí, cái tôi, không thể đến được, là tĩnh lặng.
(Xem: 19242)
Lắng nghe là một nghệ thuật không dễ dàng đạt được, nhưng trong nó có vẻ đẹp và hiểu rõ tuyệt vời. Chúng ta lắng nghe với những chiều sâu khác nhau của thân tâm chúng ta...
(Xem: 12185)
Chắc chắn, giáo dục không có ý nghĩa gì cả nếu nó không giúp bạn hiểu rõ sự rộng lớn vô hạn của cuộc sống với tất cả những tinh tế của nó, với vẻ đẹp lạ thường của nó, những đau khổhân hoan của nó.
(Xem: 28469)
Sách này đặt tên "Kiến Tánh Thành Phật", nghĩa là sao? Bởi muốn cho người ngưỡng mộ tên này, cần nhận được lý thật của nó. Như kinh nói: "Vì muốn cho chúng sanh khai, thị, ngộ, nhập tri kiến Phật".
(Xem: 10001)
Chúng ta dường như không bao giờ nhận ra rằng nếu mỗi người chúng ta không thay đổi triệt để trong căn bản thì sẽ không có hòa bình trên quả đất...
(Xem: 21415)
Các sự gia hộ được nhận qua các luận giảng này về sáu giai đoạn chuyển tiếp giống như một con sông nước dâng cao vào mùa xuân...
(Xem: 12753)
Kêu gọi thế giới là tựa của một quyển sách vừa được phát hành tại Pháp (ngày 12 tháng 5 năm 2011), tường thuật lại cuộc tranh đấu bất-bạo-động của Đức Đạt-Lai Lạt-Ma hơn nửa thế kỷ nay...
(Xem: 17774)
Luật nhân quả không phải là luật riêng có tính cách tôn giáo. Trong vũ trụ, thiên nhiên, mọi sự vật đều chịu luật nhân quả, đó là luật chung của tự nhiên.
(Xem: 26075)
Đức Phật đã dạy chúng ta những cách sửa soạn bản thân cho sự chết bí ẩn và tận dụng những trạng thái của sự chết để tu tập. Nhiều vị Thầy đã viết sách về đề tài này.
(Xem: 11645)
Tốt lành chỉ có thể nở hoa trong tự do. Nó không thể nở hoa trong mảnh đất của thuyết phục dưới bất kỳ hình thức nào, cũng không dưới bất kỳ cưỡng bách nào...
(Xem: 10799)
Mọi hình thức thiền định có ý ‎thức không là một sự việc thực sự: nó không bao giờ có thể là. Cố gắngdụng ý khi thiền định không là thiền định.
(Xem: 22644)
Nếu hay tu trí tuệ thì không khởi phiền não. Trí tuệ vô ngã có thể từ chỗ nghe Phật pháp, thể nghiệm Phật lý, phản quan tự ngã, nhìn thấu nhân sinh mà có được.
(Xem: 11988)
Ngôi chùa nhỏ nằm khiêm tốn trong khoảng đất rộng đầy cây trái. Buổi tối, mùi nhang tỏa ra từ chánh điện hòa với mùi thơm trái chín đâu đó trong vườn.
(Xem: 10561)
Trước khi thành Thiền sư, Trúc Lâm đại sĩ đã từng làm vua nước Đại Việt. Đó là vua Trần Nhân Tông, người đã từng đẩy lui cuộc xâm lăng của quân Mông Cổ.
(Xem: 11345)
Tất cả mọi pháp hiện hữu, bắt đầu là cái Tôi, chẳng là gì cả ngoại trừ là những thứ được định danh. Không có các uẩn, không có thân, tâm, ngoại trừ những gì đã được ta quy gán.
(Xem: 11484)
Tư tưởng vị tha mong đạt được giác ngộ vì tất cả chúng sanh là một quan điểm vô cùng kỳ diệu! Khi bạn phát bồ đề tâm, bạn bao gồm tất cả mọi người, mọi loài trong ý tưởng làm lợi lạc cho họ.
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant