Hai Bà Mẹ

HAI BÀ MẸ

 
 Tâm Minh Ngô Tằng Giao

Ngày xưa có một ông thầy

Vừa nhiều kiến thức lại đầy tài năng

Danh thầy vì thế lừng vang

Học trò xin học ngày càng đông thêm.

Cùng thời đó ở cạnh miền

Có gia đình nọ bạc tiền giàu sang

Vừa sinh con quý như vàng

Một trai kháu khỉnh vẻ vang vô cùng

Từ đây đốt lửa ăn mừng

Lửa thiêng một ngọn cháy bừng luôn luôn.

Đến khi đứa trẻ lớn khôn

Tới mười sáu tuổi chẳng còn thơ ngây

Mẹ cha bèn nói cho hay:

“Lửa này cháy rực từ ngày sinh con

Nếu con muốn tái sinh luôn

Cõi trời cao đó không còn buồn vương

Thời nên mang lửa vào rừng

Và thờ thần lửa bập bùng hiển linh,

Nếu con ở lại gia đình

Phải lo sản nghiệp và dinh cơ nhà

Thời con chịu khó đi xa

Đến thầy nổi tiếng để mà học khôn.”

Chàng thanh niên trả lời luôn:

“Ở nhà sung sướng còn hơn ở rừng.”

Thế là chàng được lên đường

Mang theo một số tiền vàng trong tay

Coi như học phí trả thầy

Để xin học lấy điều hay ở đời.

Một vài năm học dần trôi

Chàng nay tốt nghiệp, mừng vui về nhà

Bấy giờ cha mẹ chàng ta

Lại càng mong mỏi chàng là thầy tu

Đúng theo ước nguyện thời xưa

Mẹ chàng luôn nghĩ: “Con dù lớn khôn

Lập gia đình có vợ con

Còn mong chuyện đó là còn khổ đau

Đàn bà nguy hiểm biết bao

Ta nên tìm cách ngăn mau lúc này.”

Bà bèn hỏi: “Con giờ đây

Học hành đã giỏi, đã hay hơn người

Thế còn môn học tuyệt vời

‘Gia đình bất hạnh’ con thời học chưa?”

Chàng bèn thành thật kính thưa:

“Con chưa học cái mẹ vừa nói đây.”

Mẹ khuyên: “Hãy trở lại thầy

Để mà xin học môn này thêm đi!”

*

Bấy giờ thầy khả kính kia

Trong nhà còn mẹ rất chi là già

Vừa yếu đuối, lại mù loà

Mình thầy nuôi nấng cho bà quanh năm

Cả khi tắm lẫn lúc ăn

Nên thầy nghỉ dạy để chăm sóc bà

Vào rừng sống khuất n/ẻo xa

Lo tròn chữ hiếu thật là đẹp thay.

Khi trò quay trở lại đây

Tìm vào rừng thẳm xin thầy học thêm

Nghe trò nói thầy hỏi liền:

“Gia đình bất hạnh là tên môn này

Vậy ai nói để con hay?”

Chàng thưa ý mẹ mới đây khuyên mình

Thầy thầm nghĩ: “Lạ thật tình!

Môn này chắc nói gia đình đau thương

Đàn bà một số bất thường

Ác tâm gây khổ cho chồng đấy thôi.”

Thầy bèn khẽ nói: “Được rồi

Mẹ con muốn vậy thầy thời giúp con

Môn này cần thực tập luôn

Bắt tay vào việc trông nom người nhà,

Hiện thầy có một mẹ già

Thay thầy con hãy coi bà từ đây

Nhất là tắm táp hàng ngày

Dùng lời êm ái, dùng tay nhẹ nhàng

Xát chà thân thể kỹ càng

Trong khi đang tắm dịu dàng nói thêm:

‘Bà ơi dù đã cao niên

Nhưng da bà mịn như tiên giáng trần

Thật là đẹp đẽ vô ngần

Chắc hồi bà trẻ muôn phần đẹp hơn’

Con nên tán tụng bà luôn

Nếu bà có nói với con điều gì

Thời con đừng giấu giếm chi

Hãy về kể lại ta nghe ngọn ngành

Đừng vì xấu hổ giấu quanh.

Nếu con làm vậy tâm thành ít lâu

Thời con sẽ tiến bộ mau

Cái môn bất hạnh đớn đau gia đình

Coi như con đã đạt thành

Mẹ con kiêu hãnh vinh danh con liền.”

Thanh niên đồng ý như trên

Hứa theo đúng mọi lời khuyên của thầy

Bắt đầu “môn học” từ đây

Trông coi bà lão hàng ngày rất chăm

Mỗi khi chà xát da nhăn

Miệng luôn khen ngợi: “Giống làn da non!”

Những lời tán tụng véo von

Bà già nghe mãi chẳng còn hồ nghi

Tưởng mình trẻ giống xưa kia,

Tưởng thanh niên nọ đã mê say mình

Muốn kết duyên, muốn trao tình

Như là chồng vợ xuân xanh thuở nào

Bà bèn hỏi. Chàng đáp mau

Dùng lời nịnh hót từ lâu nay rồi:

“Thưa bà quả đúng vậy thôi

Nhưng mà trắc trở, than ôi khó lòng!

Vì bà là mẹ thầy con

Thầy thời nổi tiếng khắp trong vùng này

Rất là đáng kính xưa nay

Con nào gây nhục cho thầy được đâu.”

Bà già ngẫm nghĩ hồi lâu

Rồi thì thầm nói: “Đừng sầu muộn chi

Muốn gần ta chẳng khó gì

Ai gây trở ngại giết đi là vừa.”

Chàng nghe, sợ hãi khẽ thưa:

“Con theo thầy học quá ư lâu rồi

Nay tuy chiều ý bà thôi

Giết thầy đâu nỡ. Quả thời khó sao!”

Bà già hạ giọng thì thào:

“Chính ta sẽ giết, lẽ nào bó tay.”

Làm như đồng ý chuyện này

Chàng về kể lại thầy hay ngọn ngành

Nhưng chàng kinh ngạc thật tình

Thấy thầy bình tĩnh khen mình ngay thôi:

“Kể ta nghe là đúng rồi

Coi như nhiệm vụ con thời lo xong.”

Tử vi thầy giỏi vô cùng

Biết rằng mẹ sắp mệnh chung, chầu trời

Thầy tìm cách thử lòng người

Thử thêm lần nữa ngay nơi mẹ già.

Gỗ mềm thầy lấy làm ra

Một pho tượng giống như là bản thân

Giống thầy y hệt mọi phần

Rồi cho tượng đắp phủ chăn trên giường

Nơi thầy nằm ngủ thông thường

Lấy dây thầy buộc từ chân tượng này

Kéo dài ra khỏi nơi đây

Rồi đưa dây tới tận tay anh chàng

Nghiêm trang thầy khẽ dặn rằng:

“Đầu dây này hãy đưa sang cho bà

Cùng rìu nhỏ để giết ta

Nói rằng tới lúc để bà ra tay

Xem bà quyết định sao đây

Xem bà có giết con hay không nào.”

Thanh niên kinh ngạc xiết bao

Trò theo thầy dạy, biết sao bây giờ.

Chàng quay trở lại bà già

Bà mù chờ đợi. Chàng ta thưa rằng:

“Thầy tôi đang ngủ trong giường

Lần theo dây tới giết không khó gì

Đây rìu sắc bà cầm đi

Nếu bà muốn giết xin tùy bà thôi.”

Bà già hào hứng thốt lời:

“Nếu con hứa hẹn không rời bỏ ta

Thời ta quản ngại chi mà.”

Thanh niên hứa chẳng rời xa sau này.

Bà già mù đứng dậy ngay

Cầm rìu run rẩy theo dây dẫn đường

Lần mò tới tận bên giường

Sờ vào tượng gỗ tưởng rằng là con

Kéo chăn đang phủ lên luôn

Giơ rìu chặt xuống đâu còn ngại chi

Nghĩ rằng chặt trúng cổ kia

Khi nghe tiếng “phập” bà thì biết ngay

Con bà đã chẳng nằm đây

Chỉ là tượng gỗ bằng cây trên giường.

Chợt nghe la hoảng thất thường

Giọng ông thầy rất thảm thương hỏi rằng:

“Trời ơi sao quá phũ phàng

Mẹ ơi có biết mẹ đang làm gì?”

Mẹ già nghe giọng nói kia

Bất thần bừng tỉnh rất chi sững sờ

Biết rằng mình đã bị lừa

Trong cơn kích động bất ngờ xảy ra

Tim ngưng đập, thật xót xa

Chết ngay tại chỗ rất là đáng thương

 

 

 

Số bà đã tới cùng đường

Tử vi đoán đúng rõ ràng chẳng sai.

Ông thầy hỏa táng thi hài

Rải lên hài cốt đủ loài hoa thơm

Thầy quay qua dạy trò luôn:

“Thật ra không có một môn học nào

Gọi là bất hạnh khổ đau,

Cội nguồn đau khổ trước sau do người

Do đàn bà ác ở đời

Gây ra bất hạnh trong nơi gia đình.

Phần con may mắn thật tình

Mẹ con thông thái hiền lành lắm thay

Gửi con tới học nơi đây

Muốn cho con biết điều này đấy thôi

Rằng đàn bà ở trên đời

Có người tốt đẹp, có người xấu xa,

Chính con thấy bà mẹ ta

Dạy con bài học thật là hiếm hoi

Mong rằng con hiểu rõ rồi

Bây giờ hãy trở lại nơi quê nhà.”

*

Khi về mẹ hỏi chàng ta

Rằng: “Môn ‘bất hạnh’ bây giờ học chưa?”

Chàng bèn kính cẩn quỳ thưa

Rằng môn học đó kể như đã rành,

Mẹ hiền hỏi giọng tâm tình:

“Giờ con muốn lập gia đình nữa chăng

Hay rời cõi tục rộn ràng

Quyết tâm vào chốn rừng hoang tu hành?”

Chàng bèn đáp lại chân thành:

“Con không muốn lập gia đình làm chi

Nhiều người độc ác gớm ghê

Con từng chứng kiến mà tê tái lòng

Nay con muốn được thong dong.

Sống đời tu sĩ ở trong rừng già!”

Sau khi từ biệt mẹ cha

Chàng tìm an lạc, lánh xa bụi trần

Tu thiền định chốn sơn lâm

Đến khi mãn nghiệp lên tầng trời cao.

 

NHẬN DIỆN TIỀN THÂN

Thầy lừng danh có nhiều học trò

là tiền thân Đức Phật.

 

TÂM MINH NGÔ TẰNG GIAO

(thi hóa, phỏng dịch theo bản văn xuôi

TWO MOTHERS

của Ven. Kurunegoda Piyatissa & Tod Anderson)

_________________________________________________________