Mẹ

Nhuận Hùng 

“Mẹ là Phật đại nguyện hóa thân
Mẹ là hoa, hoa đẹp tuyệt vời
Mẹ là nước, nước nguồn vô tận
Cuộc đời mẹ chỉ biết hiến dâng

Con chắp tay chiêm ngưỡng ân người
Con nhiếp tâm khánh chúc vạn lời
Hình ảnh mẹ là Phật hằng hữu
Cho cuộc đời con mãi thắm tươi”

              (Thanh Trí Cao)

Cứ mỗi độ Vu Lan lại về với chúng ta, đó cũng chính là mùa Báo Hiếu, không biết bao nhiêu người con Phật, từ khắp bốn phương, nhớ tưởng công lao sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ. Bởi thế, nhà thơ Thanh Trí Cao tức Cố Hòa Thượng Thích Quảng Thanh cũng không ngoại lệ, thầy đã vượt qua những biên kiến những cố chấp trong ngôn ngữ hẹn hẹp, đóng khung. Tư tưởng thầy vượt ra ngoài vũ trụ đem ngôn ngữ thi ca, tạo dựng lên hình ảnh “Mẹ” là Phật. Nghĩa là chúng ta ai ai cũng biết đó, “Mẹ” là đại nguyện hóa thân, còn có không biết bao nhiêu là văn –thi- thơ - ca nhạc dùng hình ảnh của “Mẹ” diễn tả những gì cao quý nhất trên đời. Riêng tôi đứng trên phương diện nhân sinh quan có thể, phân ra - chia chẻ theo nhận định khách quan. Dĩ nhiên không buộc ai cùng chung ý nghĩ với tôi.

Thưa quý vị!

Ai cũng có “Mẹ” nếu nói về lý, để mà luận bàn, Đức Phật cũng có Mẹ phải không? Mẹ là Hoàng Hậu Ma Gia, vậy thì còn gì để nói. Thêm nữa, về tình “Mẹ” không còn giấy bút nào diễn tả cho hết được.  Có người từng ví “Mẹ” như những kỳ quan thế giới, vừa xinh - vừa đẹp, tráng lệ - mỹ miều v.v…! Không sao tả xiết được. Cái đẹp của Mẹ không phải vì vẻ đẹp bề ngoài do gương mặt quý phái, thanh tao, phúc hậu, hiền hòa, mà còn phải đẹp từ thể xác cho đến tinh thần. Cùng với tấm lòng bao dung, bảo bọc, quảng đại, cao cả, muôn vàn. “Mẹ” luôn luôn mở rộng, vòng tay đón nhận những đứa con thân thương, cho dù (chúng) có ra sao chăng? Nên hư, thành bại, tốt xấu, đẹp đẽ hay khuyết tật, hư hỏng, thành danh, hay bất thành danh hoặc là phá làng - phá xóm v.v…Mẹ vẫn luôn luôn bảo bọc những đứa con như thế để khuyên dạy chúng nên người, có lời thơ ghi rằng:

“Lòng Mẹ bao la như biển Thái Bình rạt rào, Tình Mẹ tha thiết như giòng suối hiền ngọt ngào, Lời Mẹ êm ái như đồng lúa chiều rì rào. Tiếng ru bên thềm trăng tà soi bóng Mẹ yêu. Lòng Mẹ thương con như vầng trăng tròn mùa thu. Tình Mẹ yêu mến như làn gió đùa mặt hồ. Lời ru man mác êm như sáo diều dật dờ. Nắng mưa sớm chiều vui cùng tiếng hát trẻ thơ…”  (Lời - Y Vân).

Đúng vậy, lời thơ trên đã phổ thành ca khúc do nhiều ca sĩ thực hiện, những âm điệu du dương, lời lẽ tha thiết in đậm vào tấm lòng của những người con xa xứ. Mỗi độ Vu Lan về các chùa Việt Nam trên xứ người, thường hay tổ chức văn nghệ, để cùng nhau tưởng nhớ đến công lao Mẹ - Cha sinh thành dưỡng dục.

 “Mẹ” là một bầu trời ấm êm, là nơi cho con sưởi ấm là lời khuyên nhủ chí tình, mỗi khi con thất bại trên đường đời. Tìm về với Mẹ hoặc mỗi khi con vấp ngã, Mẹ là người chở che. Hỡi! những bạn trẻ hiện còn có “Mẹ”, hãy vui sướng đi, hãy thương yêu và cố gắng dành thời gian viếng thăm “Mẹ” bằng nhiều cách…! Đừng để cho Mẹ buồn phiền, tủi phận mà sống trong cảnh côi cút một mình tại viện dưỡng lão hay nhà riêng gì đó…! Nói cho cùng, các bạn trẻ “còn mẹ” thì hãy nên trân quý. Tình thương ấy mới thật là tình yêu chân thật của Mẹ dành cho con. Những tình yêu thương nam nữ đến với nhau chưa hẳn tồn tại lâu dài được, ban đầu thì khắng khít bên nhau, nhưng về lâu, về dài. Lắm lúc có những chuyện bất như ý xảy ra. Thì mối tình ấy dễ bị rạn nứt ngay, các bạn ạ!

Đừng để đến khi mất “Mẹ” rồi, tâm hồn thiếu thốn lạc lỏng bơ vơ, dù có nhớ nhung luyến tiếc, than thở…Đến lúc đó cũng đã muộn rồi... Mẹ là gì? Ai ai cũng có câu giải thích triệt để, không cần diễn tả…!

Riêng cá nhân tôi, mỗi khi nhắc đến Mẹ, lòng tôi không nói ra nhưng rất khâm phục và quý mến “bà” vô cùng. Ngày hôm nay tôi mặc chiếc áo nâu sòng làm tu sĩ Phật Giáo chỉ lo chuyên tu tập, tên tuổi không sáng ngời hay nhiều bằng cấp đứng trên bực giảng như quý thầy được hưởng nhiều phước duyên. Còn tôi luôn luôn tự hào về người “Mẹ” của tôi, vì bà là Phật Tử thấm nhuần giáo lý Phật đà…Không quản hy sinh tình thương mẫu tử, dành cho con trai của mình. Dẫu biết rằng, khó khăn trước mắt đối với bà rất nhiều, nhất là thời buổi sau năm 1975 tại miền Nam Việt Nam. Thời buổi “gạo châu - củi quế” muôn vàn khó khăn trong đời sống cơ cực hằng ngày. Chính vì thế tôi luôn luôn ghi đậm hình ảnh của “Mẹ” yêu quý trong tâm khảm!

Xin thưa quý vị! Tôi sinh ra trong gia đình công chức cha tôi bị bắt đi “tù” (học tập – cải tạo) đó là từ mỹ miều của Cộng Sản đặt ra. Ai ai cũng hiểu sau năm 1975 miền Nam Việt Nam thất thủ, hàng loạt sĩ quan - quân - nhân - cán chính của chính quyền VNCH hoàn toàn bị bắt vào tù cải tạo, trong đó có cả cha của tôi.

Gia đình tôi vốn sống tại Tây Nguyên mệnh danh Phố Núi thuộc tỉnh Pleiku, ngày nay gọi là tỉnh Gia Lai, thuộc thành phố Pleiku. Kể từ khi tôi sinh ra, lớn lên tại nơi ấy cuộc sống vui vẻ học hành chung cùng bạn bè trang lứa. Nhưng hỡi ơi! Đất nước lâm vào cơn biến loạn, thời cuộc binh đao khói lửa nổi lên khắp nơi nơi. Sau năm 1975 cha tôi vào tù, đất nước tan tác đời sống khó khăn, ai ai cũng bị buộc đi vùng kinh tế mới. Riêng những cán bộ, gia đình họ đương thời nắm vận mạng đất nước thì phải hơn người dân rồi…!

Mẹ tôi kể từ đó cũng như bao nhiêu phụ nữ khác xa chồng, xa cha, xa anh, bị bắt đi tù, nghĩa là (học tập - cải tạo) hoàn cảnh như thế, tất cả phụ nữ ở nhà buộc họ phải lăn lộn với dòng đời, trải qua không biết bao nhiêu nhọc nhằn, bươi chải tìm kế mưu sinh, để lo gia đình mà còn phải nuôi đàn con thơ dại.

Năm 1975 bản thân tôi lúc đó 13 tuổi, còn có bốn đứa em gái nhỏ dại. Cha tôi còn ở trong nhà tù chưa biết ngày về. Năm 15 tuổi cơ duyên đưa đẩy tôi gặp một vị thầy hướng dẫn vào chốn thiền môn, mẹ cùng tôi lên chùa Tỉnh Hội – (Pleiku) gặp Hòa Thượng Trụ Trì làm lễ thế phát xuất gia cho tôi. Sau đó, tôi theo vị thầy về ngôi chùa nhỏ để tu học.

Quý vị, thử nghĩ sao? Tình cảnh, lúc ấy rất khó khăn, nhất cử nhất động. Cán bộ miền Bắc họ không dễ gì tha cho ta đâu? Lúc đó họ đâu có nói gì về “tu với hành” như bây giờ, chỉ biết tôn thờ chủ nghĩa “Tam Vô…” Nếu quý vị nào, còn ở lại miền Nam Việt Nam sau 1975 thì sẽ rõ những chuyện ấy như cơm bữa.

Trong cuộc đời mẹ tôi trải qua rất nhiều khó khăn- nhọc nhằn, cũng như không biết bao nhiêu phụ nữ Miền Nam Việt Nam thời bấy giờ:

“Khoảng thời gian 1978 hoặc 1979 gì đó, lúc ấy là thời kỳ khó khăn nhất trong đời sống thời bấy giờ, sinh kế cơm, áo hằng ngày không thể buôn bán được gì cả, chỉ toàn làm rẫy nương mà sinh sống. Mẹ tôi tay yếu chân mềm cùng đàn con thơ dại, tôi xuất gia vào chùa tu học. Bấy giờ, đói khổ thì phải kiếm sống nhưng ở thành phố đâu có đất mà làm nương rẫy. Cuối cùng phải đi cắt tranh mướn cho người ta mãi tận Pleime, nơi ấy rừng núi giáp ranh biên giới Campuchia, thời bấy giờ núi rừng trùng điệp, bệnh sốt sét hoành hành độc hại nhất vô cùng ở tại đó. Nếu ai đã từng đi lính trước thời 1975 nghe nhắc đến địa danh Pleime, là đủ biết nơi đó như thế nào! Nhưng vì sinh kế mà Mẹ tôi đành xa nhà đi làm thuê kiếm tiền nuôi con. Để lại bốn đứa con thơ dại, đứa nhỏ nhất từ 5  tới 13 tuổi, ở nhà tự sống với nhau. Như vậy, quý vị thử nghĩ, cuộc sống có ảm đạm hay không? Tôi con lớn, đi tu tận phương xa, không giúp được gì gia đình. Mẹ tôi vẫn hy sinh không hề than oán, để tôi yên tâm tu tập ở một nơi cách Pleiku 24 cây số.

Tiếp lại, câu chuyện lúc ấy mẹ tôi đi làm xa được một tuần lễ, thì bà ngoại của tôi ở dưới quê Bình Định mang theo gạo và thức ăn lên cho đám em tôi. Thấy bà ngoại từ quê lên thăm, đám em tôi vô cùng vui mừng ùa lại quanh quẩn bên bà.

Có đứa nhanh nhẩu liền hỏi: “Tại sao, hôm nay bà ngoại rảnh lên phố chơi vậy?”

-Bà không đáp mà hỏi lại: “Mẹ các cháu đi đâu rồi?”

Em tôi trả lời: “Mẹ chúng cháu đi cắt tranh tận Pleime, đã được một tuần…!”

-Bà ngoại tôi hỏi lại: “Các cháu ở nhà với ai, ăn uống ra sao?”

-Bọn nhỏ đáp: “Mẹ cháu mua sẵn gạo và thức ăn tự mà nấu nướng chị em ăn với nhau…”

-Bà hỏi: “Vậy gạo, có nhiều hay ít, đủ ăn hay không ?”

-Bọn nhỏ đáp lại: “Thưa bà, tụi cháu chỉ nấu cháo ăn cầm chừng, chờ ngày mẹ cháu về sẽ tính sau…”

Có đứa lại hỏi tiếp: “ Bao giờ bà về lại quê?”

Bà ngoại tôi nói lại: “Đêm qua, bà nằm mơ thấy Dì Lan về báo mộng…”

-Bọn nhỏ có đứa nhanh nhẩu hơn liền hỏi: “Dì Lan nói gì hả bà?”

(Dì Lan là em gái Út của má tôi, đi công tác thanh niên xung phong sau năm 1975 bị bệnh sốt rét “rừng” chết tại công trường…!)

-Bà ngoại tôi nói tiếp: “Dì, chúng bay nói: Chị Hai đi làm xa, bỏ đám nhỏ bơ vơ ở nhà…” Nghe vậy, bà liền mua vé xe lên Pleiku để chăm sóc tụi bay”

-Cả đám trẻ, vui vẻ reo hò, ô! có bà ngoại rồi, không còn lo gì nữa, khỏi sợ đói, sợ khát…!

Thật là đám trẻ hồn nhiên vô cùng..!”

Câu chuyện tạm ngưng nơi đây, sau này tôi có dịp nghe bọn nhỏ kể lại. Thật đáng thương cho người Mẹ yêu kính của tôi! Mẹ tôi vẫn tiếp tục làm lụng mưu sinh để nuôi đàn con thơ dại cho tới ngày cha tôi đi tù về, và sau đó được định cư tại California năm 1991. Theo diện “H.O”. Ở Mỹ một thời gian, sau đó cha mẹ tôi đều qua đời cả.

Đúng vậy: “Mẹ đi rồi nhưng tình vẫn còn đây!!!”

Nói tóm lại, đề tài viết về “Mẹ” tán dương rất bao la vô cùng - vô tận, không thể giấy bút nào diễn trả cho hết được, mỗi người mỗi hoàn cảnh là mỗi tập sách dày gối đầu gường mỗi khi nói về “Mẹ” của mình. Có phải không các bạn trẻ ạ! Mẹ ơi! Con gọi Mẹ, bằng trái tim đích thực của con mỗi khi nhắc đến “Mẹ!!!”

Hình ảnh Quán Âm Bồ Tát hóa thân thị hiện, tiếng gọi thiêng liêng, tiếng lòng yêu thương ngọt ngào trìu mến, che chở cho đàn con dại dột đang ngụp lặn dưới dòng nước bao la của đại dương, vẫy vùng lặn hụp trong biển tham đắm dục vọng trần gian ngút ngàn, con còn quờ quạng trong đêm tăm tối mịt mù. Mẹ ơi! Con luôn luôn nguyện cầu Quán Âm cứu khổ - cứu nạn, soi đường chỉ lối cho chúng con, Quán Âm tưới tẩm cam lồ dập tắt lửa phiền não trong lòng. Biến đau thương thành năng lực, bi mẫn, thành ngọn đuốc trí tuệ quét sạch màn vô minh tăm tối. Chúng con, cần phải nuôi dưỡng lòng từ bi, với ý chi phấn đấu phải biết yêu thương bảo bọc lẫn nhau, trên con đường tiến tu, hầu mong thoát kiếp luân hồi trong cõi ta bà này. Luôn luôn biết lắng nghe tiếng than, ai oán, tiếng lòng từ tâm cứu khổ muôn loài cầu mong Quán Thế Âm ra tay cứu độ, muôn loài.

Mượn dòng thơ dưới đây chấm dứt bài viết, tôi xin hẹn khi khác sẽ có dịp tâm sự về đề tài “Mẹ” cùng với quý vị:

“Mẹ hiện thân bình minh rực sáng
Bất hạnh nào tưới tẩm yêu thương
Mẹ cảm ứng theo lời khấn nguyện
Mẹ hóa thân ánh mắt trùng dương”

                  (Thanh Trí Cao)

Hoa Kỳ ngày 20/7/2020

Nhuận Hùng