71. Những cuộc tấn công của ý tưởng

71. Những cuộc tấn công của ý tưởng

Trong tất cả những cuốn sách tôi viết, và trong những bài diễn thuyết, tôi đều cố đưa vào đôi điều về chủ đề «những cuộc tấn công của ý tưởng». Bởi vì gia đình là nguồn căng thẳng lớn cho rất nhiều người, nên tập sách này cũng không đi ngoài thông lệ đó.

Chúng ta là những sinh vật biết suy nghĩ. Và bởi vì chúng ta liên tục suy nghĩ, nên rất dễ dàng quên mất đi, hoặc ít nhất là không nhận thấy sự thật rằng chúng ta đang suy nghĩ. Thay vì vậy, chúng ta chìm mất trong tư tưởng, sự suy nghĩ của chúng ta trở thành một thứ phản xạ tự động. Nói cách khác, chúng ta suy nghĩ đến mọi việc – bao nhiêu công việc phải làm, cuộc sống đã căng thẳng đến như thế nào, chúng ta mắc kẹt trong những phần việc bận rộn thường xuyên đến mức nào... – mà không chủ động có một nhận thức tỉnh táo là mình đang suy nghĩ.

Vấn đề rắc rối là, những suy nghĩ của chúng ta lại trở về với chúng ta dưới dạng những cảm xúc. Điều tôi muốn nói ở đây là, nếu chúng ta có những suy nghĩ giận dữ, chúng ta cảm thấy giận dữ. Nếu chúng ta có những suy nghĩ oán hận, chúng ta cảm thấy oán hận. Nếu chúng ta có những suy nghĩ hối hả, chúng ta cảm thấy như thể là mình không có đủ thời gian. Nếu chúng ta có những suy nghĩ căng thẳng, chúng ta cảm thấy căng thẳng. Bạn không tin tôi sao? Hãy thử cố tức giận vào lúc này đi, nhưng đừng nghĩ đến bất cứ điều gì làm bạn giận dữ. Bạn không thể làm như thế được. Trong thực tế, cảm xúc của bạn theo sau những suy nghĩ, hệt như một con cừu non đi theo mẹ.

Một cách tiêu biểu, những cuộc tấn công của ý tưởng tự nó phát sinh từ một chuyện gì đó theo cách như thế này: Giả sử, bước vào một căn phòng dơ bẩn, thoạt tiên bạn phát khởi một ý tưởng như là: «Cái nơi khốn nạn này thật chẳng bao giờ được dọn sạch.» Tự thân một ý tưởng như thế, hẳn cũng không tai hại lắm. Tuy nhiên, chúng ta rất hiếm khi có đủ khôn ngoan để chận đứng ý tưởng này ngay lúc đó. Thay vì vậy, một ý tưởng này lại thường dẫn đến những ý tưởng khác như là: «Mình là người duy nhất ở đây phải làm hết thảy mọi việc.» và có thể là: «Tôi ghét nơi này quá.» Không bao lâu, chúng ta trở nên bực dọc và khó chịu, nhưng không hề nhận ra mức độ thật sự mà những ý tưởng của chúng ta đã đóng góp tạo thành sự đau khổ tinh thần này.

Khi kiểu đối thoại tinh thần này diễn tiến, chỉ có hai điều có thể xảy ra. Thường xảy ra hơn, là việc bạn sẽ tiếp tục suy nghĩ theo cách này cho đến khi nhận lãnh hậu quả căng thẳng của những ý tưởng đó. Dòng tư tưởng của bạn có thể tiếp tục mãi cho đến khi nào có tiếng chuông cửa hoặc chuông điện thoại reo chẳng hạn.

Tuy nhiên, cách chọn lựa khác hơn là nhận ra chính mình trong diễn tiến của cuộc tấn công bằng ý tưởng này, nhận rõ được điều gì đang xảy ra trong suy nghĩ của bạn. Tự nói với mình: «À, lại vướng vào nữa rồi đây.» hoặc một điều gì khác tương tự, có thể nhắc nhở bạn là chính những tư tưởng của bạn đang sắp làm cho bạn phát khùng lên, và làm tăng thêm bất cứ cảm giác căng thẳng nào đang có sẵn. Khi bạn trở thành một người quan sát tư tưởng của mình theo cách này, bạn sẽ có thể chặn đứng sự căng thẳng và bực tức ngay từ khởi điểm của nó, bằng cách thoát ra khỏi dòng tư tưởng đó và trở về ngay với giây phút hiện tại. Điều này giúp bạn lấy lại tư thế của mình bằng cách không để cho những ý tưởng của bạn có thể làm cho cuộc sống trở nên dường như khó khăn hơn cả thực tiễn vốn có. Điều rõ ràng là, khi bạn ngăn chặn những tư tưởng xấu đó càng sớm, sẽ càng dễ dàng hơn để tỉnh táo lại và trở về đúng hướng.