Subscribe HoaVoUu Youtube
Kính mời Subscribe kênh
YouTube Hoa Vô Ưu
Sitemap Hoavouu.com
Điền Email để nhận bài mới

Giữ Tâm Không Cấu Uế

17 Tháng Mười Một 201506:50(Xem: 8942)
Giữ Tâm Không Cấu Uế
Giữ Tâm Không Cấu Uế
Giữ Tâm Không Cấu Uế


Giáo lý nhà Phật cho chúng ta biết rằng cái tâm vốn thanh tịnh trong sáng, nhưng bị ô nhiễm bởi các cấu uế từ bên ngoài, nghĩa là do các căn( các giác quan) tiếp xúc với các trần (đối tượng của giác quan), mà tham ,sân, si, và các ác bất thiện pháp dấy khởi trong tâm, làm cho tâm chở nên ô uế, mê muội, u ám, không thanh tịnh, không tỉnh táo, không sáng suốt.  Do vậy mà hành giả tu hành theo Phật pháp cần phải tập trung nhận ra các cấu uế hiện diệnnội tâm để nỗ lực tinh tấn đoạn trừ, khiến cho tâm trong sáng trở lại. Khi tâm bị ô nhiễm thì lời nói việc làm đều sấu ác đem đến khổ đau. Trái lại, khi tâm ý trong sáng thanh tịnh thì nói điều gì cũng trong sáng lợi lạc và làm việc gì cũng chính đáng lợi lạc.

Vì có quan niệm ”mê ngộ tại tâm”, nhất thiết duy tâm tạo”, hay tâm làm chủ và quyết định mọi hành vi thiện ác, nên đạo Phật rất chú trọng phương pháp xem xétuốn nắn nội tâm, quan tâm sâu sắc đến việc khám phá và phát triển các tiềm năng tự nội. Theo đạo Phật, con người là một chỉnh thể sống động, có đầy đủ tiềm năng đáp ứng mục tiêu tự hoàn thiện hay có khả năng phát hiện và điều chỉnh các vấn đề của tự thân theo chiều hướng tốt đẹp. Phương thức căn bản để thực hiện điều đó là” hướng nội”, nhận diện chính mình” hay” rõ biết như thật về tự thân” (ajjhattam yathàbhùtam pajànàti) hoặc nói theo Socrates là” hnowthyselj”.

Hướng nội hay nhận diện chính mình tức là quay về xem xétnhận ra tâm ý tịnh hay bất tịnh của chính mình để từ đó mà nỗ lực tu tập, uốn nắncải thiện bản thân. Đây là hướng đi căn bản của đạo Phật nhằm hoàn thiện nhân tính và thực nghiệm an lạc tự nội. Hành giả tu tập theo Phật pháp cần phải thường xuyên quay về xem xét để nhận ra tâm ý của mình có trong sáng hay không, có bị tham,sân,si, cũng như các ác bất thiện pháp đeo bám và chi phối hay không. Nếu nội tâm trong sang, hãy cố giữ cho cái tâm ấy luôn luôn trong sáng thanh tịnh. Nếu nội tâm bị cấu uế, hãy lỗ lực tinh tấn tẩy trừ các cấu uế. Đây là cách thức xem xét và làm trong sạch nội tâm, khiến cho ba nghiệp thân -khẩu – ý hay mọi hoạt động của con người trở nên trong sáng, chân chính, lợi lạc. Kinh Phật nêu rõ các cấu uế của tâm và ngợi phương pháp đoạn trừ như vậy.

Này các tỷ-kheo, thế nào là những cấu uế của tâm? Tham dục, tà tham là cấu uế của tâm, sân là cấu uế của tâm, phẫn lộ là cấu uế của tâm, hận là cấu uế của tâm, hư ngụy, lão hại, tật đố, xan tham, man trá, khi cuống, ngoan cố, cấp tháo, quá mạn, kiêu, phóng dậtcấu uế của tâm.

“Này các Tỷ- kheo nào nghĩ rằng:” Tham dục, tà tham là cấu uế của tâm” và sau khi biết vậy, vị ấy đoạn trừ sân, cấu uế của tâm; phẫn nộ…hận..hư ngụy…não hại, tật đố, xan tham, man trá, khi cuống….ngoan cố…cấp tháo..mạn…quá mạn..kiêu; nghĩ rằng:” Phóng dậtcấu uế của tâm” và sau khi biết vậy, vị ấy đoạn trừ phóng dật, cấu uế của tâm.

Này các Tỷ-kheo, khi nào Tỷ-kheo biết được” Tham dục, tà tham, cấu uế của tâm được diệt trừ,…sân…phẫn nộ…hận…hư ngụy…não hại…tật đố…xan tham…man trá…khi cuống…ngoan cố…cấp tháo…mạn…quá mạn…Kiêu; khi nào Tỷ- kheo biết được: “ Phóng dật , cấu uế của tâm được diệt trừ, Tỷ- kheo ấy thành tựu lòng tin tuyệt đối đối với Phật, đối với Pháp, đối với Tăng. Đến giai đoạn này, đối với vị ấy có sự từ bỏ, có sự diệt trừ, có sự giải thoát, có sự đoạn trừ, có sự xả ly, chứng được nghĩa tín thọ, pháp tín thọ, chứng được hân hoan liên hệ đến pháp, từ hân hoan, hỷ sanh, từ hỷ thân được khinh an, thân khinh an, cảm giác được lạc thọ ; với lạc thọ, tâm được Thiền định”.

Nhìn chung, phương pháp làm trong sạch nội tâm cũng đồng thời làm trong sạch thân- khẩu- ý hay mọi ý nghĩ, lời nóiviệc làm của bản thân được nói đến trong đạo Phật chính là con đường xem xétđiều phục tự nội. Đây là đường hướng giáo dục rất đặc trưng của đạo Phật, có khả năng giúp con người hoàn thiện đạo đức, hoàn thiện tâm linh, hoàn thiện trí tuệ, hướng con người đạt đến chân- thiện- mỹ hay giải thoát giác ngộ. Điều đáng chú ý là, vì tập khí tham, sân, si hay các cấu uế vốn đã tích tập lâu ngày và sâu dày ở trong mỗi chúng sinh, cho nên việc nhận  diện và làm trong sạch nội tâm cần phải được chú trọng thực hiện thường xuyênkiên trì thì mới đưa đến kết quả tốt đẹp; tựa như người thợ kim hoàn cần phải kiên trì tinh tấn trong việc nung nấu và đãi lọc quặng vàng thì sau cùng mới có được thỏi vàng tinh luyện. Người tu Phật mà không quay về nhận diện chính mình, không thấy rõ tâm  mình là trong sáng hay cấu bẩn thì không có cơ hội tu tiến và giải thoát. Kinh Anangana thuộc Trung Bộ nói rằng cái tâm con người cũng giống như cái bát bằng đồng vừa mới làm xong, nếu người chủ không chú ý dùng đến, không thường xuyên lau chùi mà lại quăng bỏ ở chỗ bụi bặm thì lâu ngày cái bát sẽ trở nên ô nhiễm, bám đầy bụi bặm. Trái lại, nếu người chủ biết sử dụng cái bát, thường xuyên chùi rửa thì càng ngày cái bát càng trở nên trong sáng, sạch sẽ. Bản kinh nêu hai trường hợp sau đây, lưu ý với chúng ta về kết quả không tốt đẹp của hạng người không nhận biết về bản thân mình và kết quả lợi lạc của hạng người thường xuyên xem xét, phản tỉnh và biết rõ chính mình:

“Ở đây, này Hiền giả, hạng người có cấu uế nhưng không như thật  tuệ tri: “ Nội thân ta có cấu uế .” Với người này có thể chờ đợi như sau: “Người này sẽ không khởi nên ước muốn, sẽ không cố gắng, sẽ không tinh tấn để diệt trừ cấu uế ấy. Người này sẽ từ trần, trong khi còn có tham, còn có sân, còn có si, trong khi còn cấu uế, trong khi tâm còn ô nhiễm.” Này Hiền giả, giống như một cái bát bằng đồng, mang từ chợ hay mang từ nhà thợ rèn về, phủ đầy bụi bặm, và người chủ cái bát ấy không dùng đến, không lau chùi và quăng cái bát ấy , sau một thời gian càng ô nhiễm hơn, càng đầy bụi bặm hơn.

Ở đây, này Hiền giả, hạng người có cấu uế, và như thật tuệ tri: “ Nội thân ta có cấu uế:, với người này, có thể chờ đợi như sau:” Người này sẽ trở nên ước muốn, sẽ cố gắng, sẽ tinh tấn để diệt trừ cấu uế ấy. Người này sẽ từ trần, trong khi không còn tham, không còn sân, không còn si, trong khi không còn cấu uế, trong khi tâm không còn ô nhiễm”. Này Hiền giả, giống như cái bát bằng đổng, mang từ chợ hay mang từ nhà thợ rèn về, phủ đầy bụi bặm, và người chủ cái bát ấy dùng  đến, lau chùi và không quăng cái bát ấy vào chỗ đầy bụi bặm. Này Hiền giả, như vậy cái bát ấy, sau một thời gian được thanh tịnh hơn,  được sạch sẽ hơn.”

Chú thích:

  1. Kinh Tâm đặt sai hướng, Tăng Chi Bộ.
  2. Kinh pháp cú, kệ số 1-2.
  3. Kinh ví dụ tấm vải, Trung Bộ.
  4. Tham dục (abhijjhà) tức là tham đắm những gì mình có.
  5. Tà tham ( visamlobha) là ham muốn thèm khát những gì thuộc người khác.
  6. Hư ngụy (makkho) tâm lý gian dối làm cho mọi thứ mất giá trị.
  7. Khi cuống (sàtheyya) tức tâm lý cao ngạo hay xem thường người khác.
  8. Cấp tháo(sàrambha) thói quen hành động hấp tấp vội vàng, không suy xét cân nhắc về hậu quả.
  9. Kinh không uế nhiễm, Trung Bộ.

Theo: Tạp chí Văn Hóa Phật Giáo

Gửi ý kiến của bạn
Tắt
Telex
VNI
Tên của bạn
Email của bạn
(Xem: 1284)
Sáu pháp môn mầu nhiệm, Hán gọi là Lục diệu pháp môn. Nghĩa sáu phương pháp thực tập thiền quán, giúp ta đi vào cửa ngõ của định và tuệ, cửa ngõ giải thoát hay Niết bàn.
(Xem: 1353)
Câu hỏi là làm thế nào để đem lại sự an tĩnhan lạc nội tâm trong đời sống hằng ngày của bạn và quan trọng hơn nữa là ...
(Xem: 1186)
Thân thể đau nhức mỏi nhừ, từng đốt xương rã rời như rụng rơi, những sợi cơ dường đã xơ cứng vô dụng,
(Xem: 1299)
Căn cơ của một người bình thường không thể nào biết được có kiếp trước hay kiếp sau.
(Xem: 1207)
Khi tâm thanh tịnh, người ta sẽ thấy thế giới thanh tịnh. Kinh Duy Ma Cật, phẩm Phật quốc thứ nhất, Đức Phật nói với trưởng giả Bảo Tích:
(Xem: 1187)
Cái ta trong đạo Phật gọi là ngã, trong triết học gọi là bản ngã, còn cái của ta gọi là ngã sở, tức là những sở hữu của cái ta.
(Xem: 1267)
rong hệ thống triết học và lề lối suy nghĩ của Tây Phương thì thế giới này có thật, sơn hà đại địa, con người và cái Tôi hay cái Ngã
(Xem: 1183)
Lần giở từng trang kinh Trung bộ - một trong 5 bộ kinh thuộc Kinh tạng Pāli, người đọc có thể dõi theo những bước chân của Đức Phật
(Xem: 1346)
Trong kiếp sống nhân sinh đầy gió bụi này, ai cũng mang trên người một chữ NGHIỆP.
(Xem: 1578)
Thế gian này đang quá nhiều bi thương, bởi con người còn đầy dẫy tham sân si, sống ích kỷ, đố kỵ, chỉ biết lo thâu tóm cho riêng mình,
(Xem: 1301)
Của báu thế gian chỉ tồn tại khi ta còn thở. Ngay khi chúng ta nằm xuống, chúng sẽ thuộc về người khác.
(Xem: 1574)
“Phật Pháp cao siêu rất nhiệm mầu Trăm ngàn muôn kiếp khó tìm cầu Nay con nghe thấy chuyên trì tụng Nguyện hiểu Như Lai nghĩa nhiệm mầu”
(Xem: 1213)
Đôi khi những điều hữu ích nhất mà chúng ta học được không đến từ những người thầy mà từ những người như chúng ta, chỉ đang cố gắng để làm tốt nhất có thể với cuộc sống này.
(Xem: 1123)
Việt Nam cũng như cộng đồng Phật giáo Việt Nam hải ngoại, Phật giáo bắc truyền chiếm đa số, phần lớn tu sĩcư sĩ đều tu học theo truyền thống bắc tông.
(Xem: 1341)
Phật pháp lớn như biển, tin là con người có khả năng, nghi là khả năng chướng ngại.
(Xem: 1210)
Của báu thế gian chỉ tồn tại khi ta còn thở. Ngay khi chúng ta nằm xuống, chúng sẽ thuộc về người khác.
(Xem: 1286)
Trong câu chuyện hằng ngày, thỉnh thoảng chúng tôi có nghe một vài thiền sinh nhắc đến cụm từ “Vạn pháp tùy duyên”,
(Xem: 1402)
Hiện nay có một hiện tượng đáng ngại là một số tu sĩ thuyết pháp có một số tín đồ nghe theo, hoặc là ...
(Xem: 1623)
Nhiều người hôm nay đang mạnh khỏe, rồi bỗng dưng ngã bệnh và chết ngay hôm sau.
(Xem: 1586)
Con người thường sợ cái chết nên làm mọi cách để níu kéo sự sống, níu kéo bằng tiền bạc, bằng thuốc men, thức ăn, bằng các hoạt động thể chất.
(Xem: 1445)
Vô sanh là một từ được nói trong kinh điển cả hệ Pali và hệ Sanskrit, và trong mọi tông phái, để chỉ giải thoátgiác ngộ.
(Xem: 1629)
Sự sợ hãi là tập tính của con người khi mà những gì bất lợi xảy ra thì kéo theo sự sợ hãi bị ảnh hưởng liên lụy tác động đến mình.
(Xem: 1340)
Trong cuộc sống thì sự vật hiện tượng luôn thay đổi không ngừng, trong sự biến chuyển vô thường không cố định thì bất cứ hiện tượng sự vật...
(Xem: 1305)
Đức Phật dạy chúng ta phát triển giá trị nội tại bằng cách thiền quán về thiện ý, nhưng bạn phải có ý định thực hiện điều đó thì mới thực sự có kết quả
(Xem: 1833)
Mục tiêu của Kinh Hoa Nghiêm (Avatamsaka, Gandavyuha) là giúp ta có được cuộc sống an nhiên, tự tại, hạnh phúc ngay ở đây và bây giờ…
(Xem: 1401)
Có hai loại Bồ Đề Tâm: Bồ Đề Tâm Nguyện và Bồ Đề Tâm Hạnh.
(Xem: 1340)
Một thời đức Thế Tôn trú ở Nālandā, tại rừng Pāvārikaṁba. Lúc ấy, thôn trưởng Asibandhakaputta đến gặp Đức Thế Tôn;
(Xem: 1321)
Quá nửa đời người rong ruổi giữa dòng đời, một ngày kia y soi kiếng chợt nhận thấy...
(Xem: 1272)
Khi giác hạnh đã viên mãn thì thọ mệnh Đức Phật tuổi đã bát tuần (80).
(Xem: 1360)
Giới luật là nền tảng căn bản của đạo giải thoát. Người tu nếu không tuân giữ đúng theo giới luật mà Phật đã răn cấm, thì ...
(Xem: 1234)
Thông thường, người thực hành đạo Phật tìm cách tránh thoát cái vô thường, cái sanh diệt để chứng nhập cái không vô thường, cái không sanh không diệt.
(Xem: 1441)
Ở đời có người quan niệm rằng, mình sống làm người, sau khi chết mình cũng sẽ tái sinh làm người ở một cõi nào đó, thậm chí có người còn nghĩ mình về sống dưới suối vàng.
(Xem: 1478)
Con người thường có quan điểm: “mạng sống, sự sống của con ngườivô giá, là giá trị nhất so với sự sống của muôn ngàn loài khác”
(Xem: 1339)
Khi chúng ta thức dậy vào buổi sáng và nghe radio hoặc đọc báo, chúng ta phải đối mặt với những tin buồn: bạo lực, tội ác, chiến tranh và thiên tai.
(Xem: 1334)
Tham luận “The Way to World Peace via an Integrated Kantian and Buddhist Perspective” được tác già trình bày tại Diễn Đàn Phật Giáo
(Xem: 1208)
Xuyên qua các nguyên tắc để tạo điều kiện hưng thịnh cho một quốc giathiết lập một xã hội thanh bình, đức Phật cũng có những bài thuyết pháp rất rõ ràng về các lãnh vực chính trị, chiến tranh, hòa bình, điểm này đã được phổ cập hóa trong cộng đồng xã hội. Đức Phật luôn chủ trương bất bạo động, xóa bỏ hận thù, tái lập tình thươngkiến thiết hòa bình chân chánh.
(Xem: 1620)
Bản Ngã Càng Lớn, Sĩ Diện Càng Nhiều, Càng Dễ Bị Tổn Thương.
(Xem: 1362)
Thân mạng chúng tachúng ta không biết yêu thương thì làm sao chúng ta có đủ yêu thương để gửi đến người khác.
(Xem: 1155)
Mỗ là quan chức thường thường bậc trung, tuy chưa phải là đại gia nhưng cũng có thể gọi là gìau sang có máu mặt.
(Xem: 1447)
Trong rất nhiều phương pháp tu tập thì phòng hộ các căn (bảo vệ các giác quan) được Đức Phật giảng dạy rất chi tiết.
(Xem: 1873)
Quán tưởngphương pháp Phật tử áp dụng hằng ngày, luyện cả thân tâm, đem lại sự hòa hợp giữa tinh thầnvật chất, giữa con ngườithiên nhiên.
(Xem: 1689)
Hành động phản ánh được ý thức, tính cách của mỗi người, lời nói, suy nghĩ thế nào sẽ biểu hiện ra hành động như thế đó,
(Xem: 1087)
Hôm ra mắt đợt đầu 29 cuốn của Thanh Văn Tạng trong công trình phiên dịch Đại Tạng Kinh Việt Nam do Hội Đồng Hoằng PhápHội Đồng Phiên Dịch Tam Tạng Lâm Thời tổ chức tại Little Saigon, Miền Nam California, Hoa Kỳ, vào ngày 19 tháng 3 năm 2023
(Xem: 1252)
Đạo Phật được biết đến như một tôn giáo hiền hòa nhất và điều đặc biệtcuộc đời vị lãnh đạo tinh thần tối cao của đạo Phật gắn liền với những cái cây.
(Xem: 1319)
Là một tiến trình tự nhiên của con người và muôn loài, bệnh vốn là một giai đoạn của vòng luân hồi sanh tử, là một phần của quy luật thành - trụ - hoại - không.
(Xem: 1544)
Dĩ nhiên là người phàm chúng ta không ai thấy được địa ngục, trừ Đức Phật và các bậc Thánh La-hán.
(Xem: 1306)
ghiệp là tất cả những hành động có tác ý, biểu hiện thường xuyên bằng thân, khẩu, hay ý.
(Xem: 1151)
Phật giáo không chỉ chủ trương từ bi đối với con người, tôn trọng đối với mọi sinh mệnh mà còn phải bảo vệ môi trường sống thiên nhiên,
(Xem: 1293)
Thật sự chúng ta chỉ có một trách nhiệm, tìm đọc và tìm hiểu những lời Phật dạy thật sự là những lời dạy của đức Phật,
Quảng Cáo Bảo Trợ
Gủi hàng từ MỸ về VIỆT NAM
Get a FREE Online Menu and Front Door: Stand Banner Menu Display for Your Restaurant