Thơ Tuệ Thiền Lê Bá Bôn

THƠ Tuệ Thiền Lê Bá Bôn

(Trích trong Đường về minh triết;

 Nhà xuất bản Văn nghệ, 2007)

 

Bước Chân Hiền Triết

Áo bồng bềnh đời du tăng khất sĩ

Mắt bình yên nhìn thế sự phù vân

Trao thức giả lời ngọc vàng minh triết

Tặng hiền nhân niềm cảm hứng nhân văn

 

Từng bước nhẹ vô danh cùng hoa cỏ

Bình bát bao dung đón nhận khen-chê

Trí siêu việt giữa tâm hồn khiêm hạ

Thấy Đạo rồi: tình thắm đượm từ bi

 

 

Ánh Mắt Thầy

Con nhớ buổi lên thăm cảnh Bụt

Thầy cho con mấy quyển sách Thiền

Phút im lặng hơn nghìn lời dạy

Ánh mắt thầy… con mãi không quên

 

Những ánh mắt phàm trần yêu-ghét

Nửa đời thêm gánh nặng lao đao

Loay hoay mãi giữa vòng kiềm toả

Khuôn mặt đầy mệt mỏi hằn sâu!

 

Ánh mắt thầy nới bao trói buộc

Rọi cho con vào cửa Tâm Kinh

Từ ấy dù còn mang nghiệp chướng

Vẫn kính yêu vô hạn đời mình

 

 

Đêm Ở Núi

Đêm ở núi tâm hồn thành hiền triết

Quên nhỏ nhen để thấy ánh trăng sao

Gió đại ngàn ngấm vào từng suy tưởng

Hương lan rừng xoa dịu những thương đau

 

Đêm ở núi chợt đáy lòng an định

Tiếng chuông khuya ngân từ cõi vô tâm

Và lời kinh đến từ miền vĩnh tịch

Trái tim đập từng khoảnh khắc nghìn năm…

 

Về phố chợ mang theo đêm ở núi

Giữa bon chen, cười nói bỗng nhân từ

Đã cung thỉnh Vô Cùng vào hữu hạn

Thì sá gì những được mất hơn thua

 

 

Tự Do

Khi tâm hồn vút lên Hi Mã

Ta ung dung vào giữa chợ đời

Lòng mở cửa – yêu thương không vị ngã

Thì cần chi kích thích tố dựng niềm vui

 

Mọi nhãn hiệu đeo mang chừ vứt bỏ

Ta tự do tự tại giữa vô thường

Sáng chủ nhật lên đồi cao hóng gió

Trải giấc nồng ngoài tiếng hát trùng dương

 

 

Vu Lan Trong Tôi

Cha đã sống như loài cây đứng thẳng

Không tham ô, không luồn cúi đảo điên

Thì ắt hẳn linh hồn xa nẻo ác

Bầu bạn chính nhân, gần gũi thánh hiền

 

Mẹ tháng ngày chắt chiu từng miếng sống

Nuôi đàn con, lòng mẹ cảm đất trời

Mai nhẹ bước mùa vui dâng trước mắt

Chốn thần tiên chắc đón mẹ về chơi

 

Lũ chúng con có đứa đi đứa ở

Mùa Vu Lan: mùa hội tụ tình thâm…

Tháng bảy qua rồi, niềm tin ở lại:

Vu Lan vĩnh hằng giữa cõi thiện tâm

 

 

Hải Đảo Tâm Linh

Hải đảo ở trong ta

Đã có tự muôn đời

Lâu rồi ta quên lãng…

Phiền não tận trùng khơi

 

Hải đảo ở trong ta

Kho báu của vĩnh hằng…

Ngây thơ ôm bọt sóng

Ta nửa đời đi hoang

 

Ôi! Hải đảo tâm linh

Ta tỉnh thức quay về

Dừng tâm là thấy bến

Thôi rong ruổi si mê

 

Ôi! Hải đảo tâm linh

Như mùa xuân thanh bình

Như tình thương của mẹ

Xin hãy về chốn xưa!

 

Khi Lòng An Định

Khi lòng an định

Xuân về xanh non

Tâm thiền tỉnh thức

Buông nhịp sống mòn

 

Nhẹ nhàng quán chiếu

Ngũ uẩn thanh bình

Từ bi thấp thoáng

Quên điều nhục vinh

 

Chung trà tịch lặng

Thay chén rượu nồng

Đất trời đối ẩm

Chan hoà vô ngôn

 

Phút giây “bất nhị”

Tri ân cuộc đời

Công trình tuệ quán

Muôn thuở chia vui…

 

Khi lòng an định

Xuân về xanh non

Tâm thiền tỉnh thức

Buông nhịp sống mòn

 

 

 

Mái Ấm

Chưa tan vỡ cũng đầy nứt rạn

Khi tâm hồn không chốn yêu thương

Khi nỗi nhớ không nơi an trú

Khi thuyền đời lênh đênh trùng dương

 

Nên khát khao mái ấm gia đình

Để vơi bớt muộn phiền đua chen

Để lòng còn vần thơ liêm khiết

Thắm chân tình - phai nhạt ghét ganh

 

Nên khát khao mái ấm trăm năm

Nhưng… Cõi đời là những phù vân!

Nhìn lại: bao vô thường tiếp nối

Níu chặt?... Buông lơi?... Thấy bàng hoàng!...

 

Chợt tỉnh ngộ (bao đời lưu lãng)

Tìm về Phật tính - mái nhà xưa

Dừng chân giữa quê hương tâm thức

Thanh thản vầng trăng rọi bốn mùa

 

 

 

Tôi Nghe…

Tôi nghe dưới cơn địa chấn

Có lòng đen tối của mình

Nghe chút nhân từ hoà ái

Sáng trong thánh thót tiếng chim

 

Nghe nhành hoàng mai điểm nụ

Động hồn xuân triệu thiên hà

Nghe thiền tâm vừa tỉnh thức

Thật biết yêu người - yêu ta

 

Nghe bước luân hồi thăng hoa

Tạm cư hành tinh Minh Triết

Nghe giữa bất sinh bất diệt

Hoá thân Bồ tát đi - về…

 

 

 

Tỉnh Thức

Đi trên mặt đất

Với tâm-đang-là

Bỗng nhiên Tịnh độ

Xanh chồi trổ hoa

 

Một ngày lao tác

Với lời-vô-ngôn

Gặp Phật, Bồ tát

Hoá thân đời thường

 

Đêm về cô tịch

Đối ẩm cùng trăng

Đượm tình bạn lữ

Khắp cả vĩnh hằng

 

Cái “tôi” chuyển hoá

Phiền não lụi tàn

Thái dương hiển lộ

Mây đen dần tan

 

 

Dáng Núi

Ánh mắt khoả thân che khuất biển

Hàng cây nghe da thịt réo gào

Sáng chủ nhật biển trơ phàm tục

Hồn đại dương ẩn náu nơi đâu?

 

Từ giã biển, ta tìm đến núi

Cả đất trời một nét vô ngôn

Cánh chim cảm tạ tình che chở

Ta mang ơn khe suối cội nguồn…

 

Về phố thị… chợt như cổ thụ

Vô danh toả bóng giữa xô bồ

Đã đem dáng núi vào tâm thức

Cát bụi chợ đời không lấp nổi tiếng thơ

 

Soi Gương

Soi gương thấy mặt mình xinh đẹp

Dậy cả hồn xuân ánh mắt hiền

Sáng trưa chiều tối gương thành bạn

Em ngỡ cõi đời hoá cõi tiên

 

Dòng thời gian bỗng dưng khúc khuỷu

Vô thường không vị nể hồng nhan

Soi gương không gặp mùa xuân nữa

Chỉ thấy hằn sâu nỗi bất an!...

 

Rồi một buổi vâng lời sư cụ

Quán chiếu vô minh tận đáy lòng

Gương tâm hiển lộ xuân bất diệt

Từ ấy thanh bình giữa sắc-không

 

Tiếng Chuông Chùa Quê Tôi

Tôi nhớ mãi làng quê tôi thuở ấy

Có mái chùa xưa che chở tâm linh

Ngày mưa nắng bao nẻo đường cơm áo

Tiếng chuông chùa khêu sáng ánh tâm minh

 

Chúng tôi lớn khôn theo tiếng chuông chùa

Tuổi thanh xuân sống quyện hoà ánh đạo

Xoá tự ti, bỏ gian tham, kiêu ngạo

Người gặp người trong đạo lí từ bi

 

Bùng chiến tranh, làng tôi thành tang trắng

Khói lửa đạn bom cày nát quê hương

Kể từ ấy tiếng chuông chùa biệt xứ!…

Mấy chục năm trời nhớ thương nhớ thương

 

Ôi mơ ước tiếng chuông xưa trở lại

Thức tỉnh nguồn xuân trí tuệ-tâm linh

Để làng tôi sống mãi tình quê cũ

Để trao nhau trọn vẹn ánh thanh bình

 

 

Những Chiếc Thùng Từ Thiện

Chất chứa lỗi lầm của tất cả chúng sinh

Trời đất quặn lên cơn đau lũ lụt

Nước mắt phố làng chảy xuôi chảy ngược

Những chiếc thùng từ thiện đến an ủi sẻ chia…

 

Tận đáy lòng từ bi

Có lời sám hối

Trong bàn tay thân ái

In hằn thao thức về sự công bằng…

 

Những chiếc thùng từ thiện-nhân văn

Chắt chiu chân tình hiếu nghĩa

 

 

Bài Ca Vì Hoà Bình

Chúng tôi yêu hoà bình

Chúng tôi ghét chiến tranh

Đừng si mê quyền lực

Đừng tham vọng tối đen

 

Dù tuổi thơ nơi đâu

Niềm ước mơ vẫn thế:

Hạnh phúc trong tổ ấm

Bình yên trong tiếng cười

 

Sự thật ở trên đời:

Hạnh phúc là muốn sống

Ở đâu cũng con người…

Đừng nhân danh sáo rỗng

 

Hãy dừng tay bom đạn!

Dừng cái “tôi” điên cuồng!

Hãy hát lời chân lí:

Lương Tri là Tình Thương

 

 

Thiên Chức Thi Ca

Kẻ vô sỉ đang khoác danh trí thức

Hối lộ, tham ô… cười cợt thánh hiền!...

Ai có thể ung dung Chân-Thiện-Mĩ

Nếu thiếu vần thơ thanh khiết trái tim?

Nên em ơi đừng ghép thơ với thẩn

Kẻo mai sau nát hết cháu con mình

Dù hồn thơ không chức quyền phú quý

Giữa xô bồ, lan toả ánh tâm minh

 

 

Nghĩa Trang Quê Tôi

Thuở ngô khoai vai kề vai thân thiện

Nay lô nhô lớn bé nghèo giàu

Mồ mả bỗng nhiên thành giai cấp

Đã chết rồi cũng chẳng được thương nhau!

 

 

Đau Buồn Của Chị

Hồn phong kiến vấn vương

Chị thâm quầng ánh mắt

Cái thằng-cu-tông-đường

Vào giấc mơ nát ruột!

 

 

Li Hôn

Trái tim hoá thạch đã trừ nhau

Tuổi thơ ngồi cộng nỗi buồn đau

Nhân hoài điên đảo: trần thêm tục

Cha mẹ chia…, lòng con ở đâu?

 

 

Nhành Hoa Bể Khổ

Cái ung thư đang giày vò thân chị

Nó di căn trên khắp nẻo tâm hồn

Bà con, bạn bè ngày đêm thăm viếng

Chị vẫn nằm giữa hiu hắt cô đơn!

 

Cảm thương chị, sư cô trao tuệ quán

Kể chị nghe chuyện Bồ tát xả thân

Giảng chị nghe về luân hồi, Phật tính

Về từ bi, vô ngã, cõi bình an…

 

Rồi ánh xuân cũng ghé vào bể khổ

Góc giường thiền thầm lặng một nhành hoa

Giữa cơn đau, sáng “niềm tin Bồ tát”:

“Vạn nẻo tâm linh đâu cũng quê nhà”(*)

 

(*)Nhớ câu thơ nổi tiếng của một thiền sư:

Trong ba nghìn cõi ấy/Nơi đâu cũng là nhà

 

 

Đắm Say

Thuở đắm say em

Nặng ánh mắt tình nên quá tải

Chiếc thuyền đời chao đảo

Bến hạnh phúc xa tít cõi sương mù

 

Thời đắm say danh lợi

Gai lửa đầy lối đi

Hồn rát bỏng quẩn quanh ngõ cụt

Bãi chiến trường giữa trái tim si…

 

Chân phúc đến: vui trong Chánh Đạo

Tâm Xuân Bất Diệt gọi tôi về

Lòng-say-đắm neo thuyền bến giác

Vỡ chén phong trần - tỉnh cơn mê

 

 

Xuân Bất Diệt

Ngắm mây trắng hành hương về huyễn mộng

Nghe cây xanh xanh tận đáy lương tâm…

Xuân bất diệt bởi lòng ta trải rộng

Ta thương nhau nên yêu cả đất trời

 

 

Ngày Xuân Lễ Chùa

Ở nơi đâu hoa xuân rồi cũng úa

Chỉ sắc Thiền tươi thắm đoá nghìn năm

Niềm vui nào lòng người rồi cũng nhạt

Chỉ hương Thiền vương vấn mãi trong tâm

 

Nên ngày xuân em đến chùa lễ Phật

Để gặp lại mình trọn vẹn nguyên sơ

Uống ngụm nước tận đầu nguồn chân phúc

Nghe thời gian biêng biếc buổi khai mùa

 

Nên ngày xuân em đến chùa lễ Phật

Để biết kính yêu tâm nguyện hoà bình

Biết chào nhau lời búp sen vô ngã

Dâng tặng cõi đời năng lượng tâm minh

 

 

Đi Tới Hiện Tại

Từng bước với đường chiều

Dưới hàng cây xanh mát

Giữa tâm hồn bát ngát

Sáng nụ cười tin yêu

 

Tôi đi trong tỉnh thức

Quá khứ? Đã qua rồi

Tương lai? Tuỳ duyên khởi

Tâm vô ngôn chiếu soi…

 

Em hỏi tôi đi đâu?

Tôi trở về hiện tại

Thiên đường không xa ngái

Dừng tâm: đã đến nhà

 

 

Hoa Cỏ

Cỏ dại ven đường

Hồn nhiên điểm nụ

Giữa chút tầm thường

Bao la hội tụ

 

Gặp Hoa Bụt Sáng Nay

Hoa trước cửa bao năm

Ôm đa đoan: chẳng thấy

Sáng nay lòng tự tại:

Đỏ thắm một màu dâng!

 

Dấn Thân

Từ khi lộ ánh trăng thiền

Tri ân sâu nặng cơ duyên cuộc đời

Vô ngôn sáng giữa muôn lời

Dấn thân thế sự, chẳng rời Tánh Không

 

Không Đề

Chất chứa những cằn nhằn

Hồn lô nhô sỏi đá!

Chút lặng thầm hỉ xả

Sỏi đá dậy hồn thơ

 

Gặp Lại Vầng Trăng

Chen lấn mười năm quên ngắm trăng

Về quê gặp lại giữa đêm rằm

Trăng ngoài ấy, trăng trong ta hội ngộ

Lợi danh nào đổi được ánh trăng tâm?

 

Tĩnh Tâm Ở Quán

Trầm tư quán cóc ven đồi

Hương cà phê sớm quyện lời tâm kinh

Thương người tất bật vô minh

Chút vui xanh xám bên nghìn đắng cay

 

Về Từ Biển Chiều

Quên mình giữa bãi chiều hôm

Tan hoà bọt sóng nghìn trùng biển xanh…

Trở về với thị với thành

Nao nao thương cảm những thân nghêu sò

 

Tình Quê

Tiếng chuông thấm đượm tình nương rẫy

Cứu vớt hồn ta giữa chợ đời…

Phố chật lao xao lời với lỗ

Mai về quê cũ uống trà chơi

 

Một Ngày Không Mất

Lên chùa đàm đạo cùng sư cụ

Về phố nhâm nhi chén rượu nồng

Bạn ép uống nhiều, ta chẳng uống

Sợ rồi chuếnh choáng một ngày xuân

 

Tâm Đối Xứng

Một bên là Thượng Đế

Một bên là cuộc đời

Biết làm tâm đối xứng:

Tỉnh Thức giữa An Vui

(Thượng Đế là Chân Lí Tối Thượng,

 là Bản Thể Vũ Trụ, là Viên Giác)

 

Bạn Tôi

Chợt tỉnh chợt say

Chợt đời chợt đạo…

Đêm nay buông nốt men hư ảo

Vỡ tháng ngày qua giữa biển trăng

 

Được Tặng Chân Kinh

Chiều lên chùa núi trầm tư

Chim chao biếc lá hát ru cuộc đời

Sáng về thăm rẫy bên đồi

Thấy nghe vô niệm: ngộ lời Tâm Kinh

 

Hồn Quê

Cha đem chôn xác con chim nhỏ

Không để nanh mèo xé tuổi thơ…

Bốn mươi năm, tôi còn nhớ rõ

Hồn quê ngày ấy thắm nhân từ

 

Viếng Nghĩa Trang Cuối Năm

Thấm nghĩa vô thường: tình bớt hẹp

Nén hương lòng xin tưởng nhớ chung…

Sợi khói vấn vương chân mộ chí

Đám mạ ven cồn thấp thoáng xuân

 

Loà

Bắn rụng tiếng chim

Chú bé cười vui sướng

Mắt chú bị loà

Đâu thấy tình chim sớm!

 

Ốc Biển

Điểm xuyết hoa văn hồn cát trắng

Lặng lẽ quên mình giữa cuộc vui

Tay ngà thiếu nữ tung nát vỏ

Ruột ứa buồn đau của đất trời!

 

Gặp Lại Ta-Vô-Ngã

Thiền định hai mươi năm

Gặp lại Ta-Muôn-Thuở

Vô niệm giữa vầng trăng

Mộng mị chừ tan vỡ

 

Sống Thiền

Cơm áo nhạt màu đố kị

Bài thơ lỏng nhịp bon chen

Trăng khuya đối ẩm thiền thi sĩ

Chia sẻ niềm vui với đất trời

 

Nhớ Học Trò Cũ

Sửa được bao lỗi lầm quá khứ

Đáy lòng tôi thấp thoáng niềm vui

Chợt nỗi buồn rưng rưng cửa lớp

Vết thương em ngày ấy, bây giờ…?

 

Tan Vỡ

Lọ hoa sững sờ

Chén li tức tối

Lũ trẻ nhà thút thít…

Chín chẳng làm mười, tan nát nhau!

 

Cảm Tác Về Tiếng Cười Báo Chí

Văn chương báo chí khéo cười

Cười buồn, cười nhộn, cười ruồi, cười đau…

Tiếng cười rửa sạch lòng nhau

Cây đời rồi sẽ thắm màu lương tri

 

Trầm Tư Hi Mã

(Gửi người bạn nhà giáo)

Thời thực dụng, thế tình đầy khom cúi

Chỉ trầm tư Hi Mã cứu nhau thôi

Chắn bão táp những mái đầu thơ dại

Để nghìn sau còn gặp gỡ Con Người

 

Chủ Nhật Nhiệm Mầu

Tạm quên máy móc chen nhau

Khoanh chân thiền định - nhiệm mầu cõi xuân

Ngày mai trở lại công trường

Đem hồn xuân mới góp thương cho đời

 

(Đường về minh triết; Tuệ Thiền Lê Bá Bôn; NXB Văn nghệ, 2007)

PHỤ LỤC:

` TUỆ NHÃN VÔ NIỆM  CỦA SỰ SỐNG VĨNH HẰNG *Vũ trụ là biểu hiện của TÂM. (Vật lí hiện đại đã hiểu được điều này). Tâm là Đấng Tối Thượng của sự hướng thiện-hướng thượng tâm linh. *CHÂN TÂM là trạng thái BIẾT-VÔ NIỆM hiện tiền với ánh sáng thanh tịnh, an lạc, giải thoát.  Chân Tâm là thể, vọng tâm là dụng; thể-dụng nhất như là VIÊN GIÁC. *Chú tâm thụ động NGHE trạng thái BIẾT-VÔ NIỆM, đó là công phu vô tác để “trưởng dưỡng” Chân Tâm (tức là Tâm Bất Sinh Bất Diệt). (Còn gọi là “phản văn văn tự tánh”). *Để chứng ngộ Chân Tâm, cần có khát vọng chân-thiện-mĩ vì ĐẠO, vì mình, vì chúng sinh; cần thấy- nghe tỏ rõ vọng tưởng (tức là những nghĩ tưởng, nhận thức, kiến chấp, tâm ngôn, tâm hành…- biểu hiện của cái “tôi” huyễn ảo vô minh); cần hiểu được rằng “tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là đạo lí của vũ trụ, là mẫu số chung của ý nghĩa cuộc sống, là Thiền, là định hướng của mọi phương tiện tu tập tự lợi-lợi tha. * “Tự tri-tỉnh thức-vô ngã” là đạo lí của vũ trụ, là mẫu số chung của ý nghĩa cuộc sống, là Thiền; mang năng lượng tích cực có lợi cho toàn vũ trụ, cho sự thăng hoa trí tuệ-tâm linh chung của tất cả. (Đường Về Minh Triết).  -21/8/2011- Tuệ Thiền (Lê Bá Bôn)