Bài Mới Nhất trang Văn Học
Năm Ngọ Kể Chuyện Ngựa
Một cây cầu có thể đưa hết tất cả người, súc vật, hàng hóa đi qua trên đó. Đưa qua hết thảy, không kể sang hèn quí tiện. Cái chính là có đưa qua hết - tất cánh độ khứ - được hay không? Nếu không qua lọt, hoặc đi qua một cách khó khăn thì đích thị là cầu khỉ rồi. Hoặc đôi khi người qua rồi, bóng còn kẹt lại bên cầu.
Một trong bảy hiện tượng sanh cùng một ngày với Thái tử Tất-đạt-đa: Thái tử, Công chúa Da-du, Ca-lưu-đà-di (Kaludàyin), Xa-nặc (Channa), Kiền-trắc (Kanthaca), voi báu và cây Bồ-đề - theo kinh tạng Pàli.
Kiền-trắc vì thế là một con ngựa nổi tiếng, đáng kể nhất với công lao đưa Thái tử vượt thành xuất gia. Truyền thuyết về chuyến đi này cho tới nay vẫn còn đọng vẻ hùng tráng. Thái tử cưỡi trên lưng ngựa bay qua sông. Xa-nặc bám theo sau đuôi ngựa. Có chỗ nói chư Thiên đã nâng gót chân ngựa bay qua cổng thành, hoặc trời Đế-thích hóa phép cho mấy tên lính canh cổng ngủ gục, và cũng có thể Xa-nặc biết một ngõ sau nào đó, để dẫn Thái tử và con ngựa đi qua êm thấm.
Đêm đó ba thầy trò đi hơn mười dặm đường, đến địa phận thành Tỳ-xá-ly (Vesali), qua sông Anoma (Nesa njarã) thì trời vừa sáng. Tại đây dừng ngựa, cắt tóc, giao áo mão cho Xa-nặc đem về. Đó là chuyến đi cuối cùng của Kiền-trắc đưa Thái tử.
Trước đó trong ngày hội kén rể của vua Thiện Giác, với sức phi nhanh của Kiền-trắc, đã bỏ rơi các con ngựa của các công tử khác đến hai vòng đua. A-nậu-lâu-đà kêu lên:
- Không ai có thể sánh với con Kiền-trắc.
Cuộc thi phải đổi sang cách khác. Người ta dẫn ra một con ngựa hung hăng bất trị, giao hẹn người nào cưỡi lên lưng nó được là thắng cuộc. Rốt cuộc cũng chỉ có Thái tử điều phục ngựa dữ, thêm một lần thắng.
Về chàng Xa-nặc, sau này Thái tử thành đạo, Ngài trở về hoàng cung, Xa-nặc cũng đi theo xuất gia. Chú Sa-di này ỷ lại vào sự thân cận của mình với đức Thế Tôn, lòng tự phụ, tự đắc đối với “Đức Phật của chúng ta, giáo pháp của chúng ta”, đã trở thành một nhân vật ương ngạnh, cứng đầu trong tăng đoàn, không ngán một ai. Điều này gây trở ngại đến nỗi trước giờ đức Thế Tôn nhập Niết-bàn, các Trưởng lão phải hỏi Ngài cách đối xử với Xa-nặc. Đức Phật dạy “mặc tẩn”. Sau đó Xa-nặc hổ thẹn, sửa đổi và không bao lâu chứng quả A-la-hán. Vị Trưởng lão này sung sướng nói lên bài kệ:
Sau khi nghe chánh pháp
Vị ngọt lớn pháp lớn
Do nhất thiết thắng trí
Thuyết giảng và trình bày
Ta dấn thân trên đường
Đường đưa đến bất tử...
(Trưởng Lão Tăng Kệ 69)
CON NGỰA CỦA NGÀI HUYỀN TRANG
Chuyến Tây du cầu pháp của ngài Huyền Trang xảy ra vào đời Đường Thái Tông (629) Con đường bộ từ kinh đô Trường An về biên giới phía Tây Trung Hoa, qua vùng Tân Cương, sa mạc Qua-bích (Gobi), qua 24 nước Trung Á, vượt đèo Thiết Lĩnh núi Hy Mã, đến thành Vương Xá, cả thảy khoảng mười ngàn cây số. Trên đường đi Ngài dùng ngựa, có khi tự mua sắm, có khi được vua chúa dâng tặng...
Trong lúc chuẩn bị ra khỏi địa phận cuối của Trung Hoa để băng qua sa mạc Qua-bích, Ngài được một ông già bản xứ đề nghị đổi cho con ngựa sắc lông màu hung đỏ, gầy gò, già nua, nhưng đã qua lại đoạn đường sa mạc hơn 30 lần nên rất cần thiết. Sau khi qua khỏi năm phong hỏa đài (trạm gác), được tặng túi nước và chỉ dẫn đường đi, Ngài và con ngựa đi dần vào sa mạc. Suốt một ngày đi trong bão cát, Ngài bị lạc đường không tìm ra suối nước, và rủi ro hơn, lại tuột tay làm rơi túi nước hộ thân. Ngài đã quay ngựa về hướng Đông, định trở lui tìm trạm gác, nhưng đi một khoảng lại ân hận, bèn phát thệ “Thà tiến về phương Tây mà chết”.
Suốt bốn đêm năm ngày giữa bãi cát mênh mông nóng bỏng, không một giọt nước, người và ngựa mệt lả, nằm lịm bên phiến đá. Chợt nửa đêm một trận gió mát lạnh thổi qua, Ngài hơi tỉnh lại, con ngựa cũng gượng lên được. Đến sáng đi một khoảng con ngựa vùng chạy sang lối khác, nhờ bản năng nó đã đánh hơi được chỗ có cỏ và nước. Quả nhiên tìm ra con suối Dã Mã, cứu tinh của khách qua sa mạc. Từ đó mất thêm hai ngày hai đêm mới vượt qua hết chặn đường khốc liệt.
Ngô Thừa Ân khi viết lại chuyện Tây Du cũng để cho con ngựa của thầy Tam Tạng góp một phần công đức trong chuyến thỉnh kinh.
Một lần trong vô số lần gặp yêu, thầy Tam Tạng bị con quái Huỳnh Bào hóa phép biến thành con cọp, nhốt Ngài trong cũi. Đại đệ tử Tôn Ngộ Không đã bị thầy từ, trở về động Thủy Liêm chơi với khỉ, còn hai đồ đệ Sa Tăng, Bát Giới chẳng hay biết gì. Ngựa Kim - vốn không phải ngựa thường, là một con rồng bị phạt, được Bồ-tát Quan Âm cho làm ngựa đưa thầy thỉnh kinh để đoái công chuộc tội - nóng ruột thầy, nửa đêm hóa thành mỹ nữ, đến chỗ Huỳnh Bào dâng rượu, múa hát rồi tìm cách hạ thủ, bị Huỳnh Bào võ nghệ cao, đâm cho một giáo phải hóa thành rồng, bay ra khỏi cung điện.
Sáng hôm sau, Sa Tăng ra chuồng ngựa thấy con ngựa hổn hển, lông ướt đẫm mồ hôi, một bên chân có vết thương, bèn ngạc nhiên đến gần vuốt ve. Con ngựa phát thinh nói:
- Sư phụ gặp nạn ở trong triều vua, hai anh mau tìm cách cứu thầy.
Sa Tăng hết hồn toan bỏ chạy, bị ngựa cắn áo kéo lại nói:
- Em không phải ngựa thường...
Rồi kể lại đầu đuôi câu chuyện mình đánh với yêu, xúi Sa Tăng đi cầu viện Tôn Hành Giả mới xong. Sa Tăng đến động Thủy Liêm, bị Hành Giả làm mặt lạ, sai khỉ con rượt đuổi. Đến Bát Giới, Bát Giới lập mưu kế, biết tánh Hành Giả cao ngạo, tự ái nên lập kế nói khích. Sau một hồi quì lạy, rồi kiếm chuyện nói thầy nhớ, sai mình đi tìm anh. Hành Giả không tin, tra gạn đôi ba phen, Bát Giới mới tỏ thật chuyện thầy mắc nạn. Hành Giả nói:
- Khi ra đi ta có dặn, gặp yêu nhớ xưng tên ta là đại đồ đệ của thầy, thì yêu quái nào dám hành hung.
Bát Giới:
- Nếu không xưng tên anh thì còn khá. Bởi kể tên anh, yêu quái mới làm hung, nói: “Tề Thiên là con khỉ ốm, tài cán bao lăm mà đem ra dọa.”
Hành Giả nổi giận, hét lớn:
- Cha chả! Vậy là quá lắm, để ta đi tìm nó đập một trận. Còn chuyện cứu thầy tính sau. Rồi xách thiết bảng chạy như giông.
CHÚ TIỂU NGỰA
Tôi có đọc câu chuyện lâu quá không nhớ đến tên người, nhưng được ghi trong phần cảm ứng của kinh Pháp Hoa.
Một vị tăng có thói quen, khi đi đến nhà đàn-việt, thường trì thầm bộ Pháp Hoa. Thầy thường cưỡi ngựa, đường xa trì trọn bộ, đường gần một vài phẩm. Lâu dần thành thói quen, cứ lên lưng ngựa, từ chùa đi hoặc từ nhà đàn-việt về, đều trì tụng Pháp Hoa.
Sau này con ngựa của thầy già chết, thầy nằm mộng thấy nó sanh làm con trai một nhà hàng xóm. Ba năm sau, thầy đi qua xóm đó, có chú bé ba tuổi chạy ra chào, thưa rằng:
- Thưa thầy, thầy là thầy con.
Rồi theo thầy về chùa tu. Lớn lên chú không thể học được, chỉ có dạy truyền miệng bộ kinh Pháp Hoa là tụng thuộc lòng thôi. Như thế cho đến suốt đời, đến khi chết điềm lành rất nhiều.
Loài súc sanh không thể nói là không cảm được Phật pháp.
CON NGỰA CỦA QUAN HUYỆN ÚY
Thiền sư Tự Bảo ở Động Sơn, khi làm tăng tu theo hạnh đầu-đà, giới luật cẩn thận. Tham vấn thiền sư Giới, được phát minh tâm địa. Ở hội Ngũ Tổ, sư Giớùi làm chủ tự. Một hôm Hòa thượng Giới bệnh, sai cư sĩ lấy gừng sắc thuốc, bị Sư không cho. Hòa thượng phải bảo đem tiền đến, Sư mới trao gừng. Nhân đây Sư có danh là “Ông thầy bán gừng.”
Khi Sư trụ trì núi Qui Tông, có lần Sư xuống núi, giữa đường gặp lúc xe quan Huyện Úy đi ngang. Lính nạt bảo tránh đường. Sư đứng nép bên đường. Con ngựa kéo xe quan Huyện Úy thấy Sư liền quì mọp. Sư nói: “Súc sanh này cũng biết người.” Quan Huyện Úy xuống xe đảnh lễ Sư, sau đó ngựa mới chịu chạy.
CẦU ĐƯA LỪA, ĐƯA NGỰA
Một công án nổi tiếng là “Cầu đá Triệu Châu”. Thành Triệu Châu có cây cầu bằng đá do Lý Ưng kiến tạo. Vị tăng đến hỏi Triệu Châu:
- Từ lâu nghe danh cầu đá Triệu Châu, mà đến đây chỉ thấy cây cầu khỉ.
Triệu Châu đáp:
- Xà-lê chỉ thấy cầu khỉ mà chẳng thấy cầu đá Triệu Châu.
- Thế nào là cầu đá?
- Đưa lừa qua, đưa ngựa qua.
Câu trả lời của Triệu Châu hết sức đơn giản. Là công án nên chúng ta không thể suy nghĩ, toan tính gì trên đó. Nhưng theo thường tình thử gẫm xem. Một cây cầu có thể đưa hết tất cả người, súc vật, hàng hóa đi qua trên đó. Đưa qua hết thảy, không kể sang hèn quí tiện. Cái chính là có đưa qua hết - tất cánh độ khứ - được hay không? Nếu không qua lọt, hoặc đi qua một cách khó khăn thì đích thị là cầu khỉ rồi. Hoặc đôi khi người qua rồi, bóng còn kẹt lại bên cầu, như hồi nhỏ tôi đọc đâu đó một bài thơ dịch, thấy có lý:
Hôm nao đứng bên cầu
Nhìn sông, em cúi đầu
Chiều nay anh thả lưới
Vớt lại bóng yêu kiều.
Vì vậy mọi khi tụng kết thúc bài Bát Nhã: “Yết đế, yết đế...”(bản chữ Hán dịch: Độ khứ, độ khứ...), mình hiểu là đưa qua, đưa qua... tôi lại băn khoăn cầu nguyện cho mình đưa qua hết mọi thứ trên đời.
Về cách đối đáp của thiền sư Triệu Châu, có nhiều đoạn thú vị, tưởng cũng nên chép ra đây cho vui:
* Trấn phủ Đại Vương hỏi Triệu Châu:
- Sư được bao nhiêu tuổi, còn mấy cái răng?
Sư đáp:
- Chỉ có một cái răng.
- Đâu ăn được cái gì?
- Tuy chỉ có một cái - mà thứ gì cắn cũng đứt.
Có bà lão đến hỏi:
- Đàn bà là thân của năm chướng, làm sao thoát?
Sư đáp:
- Hãy nguyện cho mọi người đều sinh lên cõi trời, còn cái thân của bà thì vĩnh viễn trầm luân.
MÃ LANG PHỤ
Đời Đường đất Thiểm Tây, có một thiếu nữ xinh đẹp, bao nhiêu người đến cầu hôn. Điều kiện của người đẹp cũng lạ: “Trong một buổi phải tụng thuộc phẩm Phổ Môn” . Có hai mươi tám người thi đậu. Điều kiện sau hơi khó một chút, để gạn lọc: “Trong một ngày tụng thuộc kinh Kim Cang.” Còn lại mười người trúng tuyển. Thôi thì kỳ hẹn ba hôm phải tụng thuộc trọn bộ Pháp Hoa. Chỉ còn một mình chàng họ Mã kiên trì đáp ứng lời yêu cầu.
Lễ cưới tổ chức long trọng, mời nhiều bạn bè tham dự. Ngay hôm ấy, tiệc chưa tan, quan khách còn đủ, cô dâu bỗng lăn ra chết, thân thể sình trương rồi rã nát trước mắt mọi người. Chàng họ Mã chôn cất - không biết có còn đủ lòng thương tiếc?
Vài hôm sau có một vị tăng già đến thăm lấy gậy bới hài cốt ra chỉ còn thấy một bộ xương vàng. Sư nói:
- Đây là Bồ-tát Quan Âm thương các người mà lập phương tiện giáo hóa.
Nói rồi bay mất. Từ đó dân vùng Thiểm Tây tin phụng Phật pháp rất đông, nhất là đối với đức Bồ-tát Quan Thế Âm.
Như Đức
- - -
Tinh tấn giữa đám người buông lung, tỉnh táo giữa đám người mê ngủ, kẻ trí như con tuấn mã thẳng tiến, bỏ lại sau lưng con ngựa gầy hèn.
(Pháp cú 29)
Các ngươi hãy điều phục lấy mình như thương khách lo điều phục con ngựa lành.
(Pháp cú 380)
Send comment
Nếu có ai đó hỏi Phật Pháp có gì hay thì những người đệ tử Phật sẽ trả lời như thế nào?
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử do Phật Hoàng Trần Nhân Tông khai sáng trong khoảng cuối thế kỷ 13.
Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử do Phật Hoàng Trần Nhân Tông khai sáng trong khoảng cuối thế kỷ 13.
Trong suốt cả Pháp Bảo Đàn Kinh, là những lời dạy của Lục Tổ, ngài chỉ hai lần nói đến hai chữ “từ bi”:
Thông thường, người ta thường nghĩ “làm phước” là phải làm điều gì đó to lớn, mang tính cho và nhận bằng những vật phẩm...
Từ góc độ văn hóa có thể thấy ở Phật giáo Việt Nam nói chung và Thiền phái Lâm tế Chúc Thánh nói riêng, có những giá trị văn hóa tiêu biểu
Đối với người thế gian, tài sản quý giá nhất của họ chính là gia đình, của cải vật chất, công danh sự nghiệp, nhưng với người xuất gia thì đó là trí tuệ.
Phàm có sinh thì có tử, đó là lẽ thường trong cuộc đời. Vạn sự vạn vật đều vận hành theo quy luật sinh ra, tồn tại, thay đổi, hoại diệt (gọi là sinh, trụ, dị, diệt)
Nguyễn Du không những là một thi hào lớn của Việt Nam mà còn là nhà Phật học uyên bác. Ông từng viết trong bài thơ “Chiêu Minh Thái Tử Phân Kinh Thạch Đài” lúc đi sứ sang Tàu vào triều Nguyễn, đầu thế kỷ 19 rằng,
Việc chọn “ngày lành tháng tốt” để tiến hành những công việc hệ trọng trong đời sống của người Việt, được biết bắt nguồn từ thói quen do ảnh hưởng văn hóa, tập tục cổ xưa
Phật giáo trước hết là một tôn giáo, vì thế những tư tưởng của giáo lý Phật giáo không đề cập nhiều tới những vấn đề triết học...
“… Đêm qua trăng mọc trên đồi, thấy tâm tịch lặng không người, không ta, ai hỏi thì nhấc cành hoa, thấy gì, được thấy, đều xa muôn trùng …”
Tôi thường thắc mắc tại sao mình dự tính làm điều này thì có khi lại đổi sang làm chuyện khác mà mình không hề suy tính được.
Sống trong đời này, chúng ta thường hay nghe những ngôn từ bình dị, than thở rằng: “Trần ai - trong cõi tạm, là gì - ra sao?”
Theo kinh Đại bát Niết-bàn (Trường bộ kinh), trước lúc viên tịch, Thế Tôn an cư mùa mưa tại Baluvā, bị bệnh trầm trọng, rất đau đớn.
Khi mới vào đạo, điều đầu tiên chúng ta được dạy là không nhìn lỗi của người khác.
Sống ở đời ai cũng mong cầu được hạnh phúc. Hạnh phúc là gì?
Ở đời bất cứ sự kiện nào xảy ra cũng có nguyên do của nó. Như bài kinh “Bát Đại Nhân Giác” xuất hiện trên thế gian này cũng không ngoại lệ.
Hai chữ vô thường rất quen thuộc với mọi người chúng ta, trong đời sống hàng ngày ai ai cũng nghe và nói.
Tư tưởng nhân quả Phật giáo là tư tưởng nổi bật trong nhân sinh quan Phật giáo.
Chúng ta đang chứng kiến những bất ổn xã hội hay thiên tai trên toàn thế giới, Việt Nam không phải là ngoại lệ khi gần đây
Sống phải có niềm tin, nhưng đừng tin quá vào một người, dù người đó là ai, có địa vị như thế nào trong xã hội.
Đức Phật đã dạy cho hàng đệ tử về mối tương quan và lợi ích của việc thực hành bốn nhiếp pháp trong Kinh Tăng Chi Bộ,
Đức Phật Thích Ca Như Lai của chúng ta, lúc mới phát tâm, đã vì ta mà tu Bồ tát đạo, trải qua vô lượng kiếp chịu đủ các thứ khổ cực.
Việc khấn nguyện, cầu nguyện là một vấn đề tâm linh rất phổ biến của tín đồ mọi tôn giáo và không cứ gì mùa xuân mà việc khấn nguyện...
Hồi sáng, lúc đi thiền hành ở Xóm Thượng, tôi đi xuôi xuống chùa Sơn Hạ. Mỗi bước chân giúp tôi tiếp xúc với sự sống rất sâu sắc
Đức Phật dạy “Thân người khó được, Phật pháp khó nghe”. Biết điều này, khi được là con Phật, ta sẽ thấy mình thật hạnh phúc vì ...
Không ít Phật tử đến chùa quy y, học Phật pháp, công quả, tham gia các hoạt động Phật sự, thường theo cảm tình đối với người Thầy ở nơi mình đến hơn là...
Giữ năm giới là khó, giữ gìn một cách hoàn hảo càng khó hơn. Muốn giữ giới hoàn hảo, trước phải học và thông hiểu về mỗi giới
Đóng cửa các nẻo đường xấu ác để chúng sanh không bị sa rớt xuống các nẻo địa ngục, quỷ đói, súc sanh.
“Chớ bảo xuân tàn, hoa rụng hết. Đêm qua sân trước một cành mai”
Người ta nói uống trà là thú vui tao nhã, thanh cao. Thú vui cuộc đời nói chung có hai loại là thanh cao và không thanh cao.
Mỗi khi mùa xuân mới về là trời đất lại thanh tân, vạn vật muôn loài thay áo mới nhưng lòng người thì vẫn cũ, vẫn chẳng đổi thay,
Nếu mùa xuân là cái gì tươi đẹp nhất thì đó phải là vẻ đẹp từ sự biết ơn trong tâm hồn của mỗi người.
Mùa xuân hải ngoại trời lạnh lắm nhưng lòng người ấm áp vì nhớ về những mùa xuân dân tộc.
Không biết từ khi nào, có lẽ từ lâu lắm rồi, trà là một trong những thứ không thể thiếu trong các gia đình của người phương Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng.
Mùa xuân là mùa khởi đầu năm mới. Năm mới thường mở đầu bằng một mùa xuân mơ ước đầy khát vọng, hoài bão.
Bóng chiều ngã dài, trên sườn đồi, vài sợi mây xanh vươn vấn, tiếc nuối dư hương nhạt nhòa, chạnh lòng băng giá khách tha phương tìm về cố quốc
Đạo đức học Phật giáo là một hệ giá trị bền vững cùng năm tháng, xuất phát từ tuệ nhãn của bậc Thiện Thệ hơn hai nghìn sáu trăm năm trước.
Trong Trung luận hay Trung đạo luận hay Trung quán luận (Mulamadhyamakakarika, Căn bản Trung luận tụng), bản văn căn bản của ngài Long Thọ,
Ngày Tết cũng là dịp để những người con Phật suy nghiệm về lẽ vô thường biến dịch của vạn pháp và của chính thân phận mình.
Sự tha thứ chữa lành vết thương cho người mà bạn cho là đã xúc phạm và chính bạn, người bị xúc phạm.
Cuối thế kỉ XIX cờ Phật giáo được thiết kế nhằm tượng trưng và đại diện một cách thống nhất cho Phật giáo và được Phật tử trên khắp thế giới sử dụng.
Ngôn ngữ là hình thái biểu đạt ý tưởng.Tùy mỗi chủng loại có một âm ngữ riêng; âm ngữ của con người thể hiện qua ngôn ngữ ...
Chúng ta thường đấu tranh với việc chọn món quà nào là hoàn hảo. Chúng ta tập trung sự chú ý của mình chủ yếu vào các đối tượng và sự kiện.
Thực hành Tịnh độ là đơn giản. Cách tu tập này không yêu cầu hành giả phải được học về tư tưởng Phật giáo hoặc đặc biệt về giới, về thiền hoặc kỷ luật tâm linh.
Một trong những kết luận mà Phật giáo và các nhà khoa học đều đồng ý là không có đấng tạo hóa.
Thiền pháp tỉnh thức (mindfulness meditation) đang trở thành một trong các khuynh hướng ưu thắng của nhiều lĩnh vực hoạt động tại Hoa Kỳ và nhiều nước khác.
Quảng Cáo Bảo Trợ
%7Cutmcsr%3D(direct)%7Cutmcmd%3D(none)%3B%2B__utmv%3D633372508.-%3B)