8. Phẩm Ngũ bá đệ tử thọ ký

 1. Lúc bấy giờ, ngài Mãn-Từ-Tử từ nơi đức Phật nghe trí huệ phương tiện tùy cơ nghi nói pháp như thế, lại nghe thọï ký cho các vị đệ tử lớn sẽ thành vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, lại nghe việc nhân duyên đời trước, lại nghe các đức Phật có sức tự tại thần thông lớn, được điều chưa từng có, lòng thanh tịnh hớn hở, liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đến trước Phật, đầu mặt lễ chân Phật rồi đứng qua một bên chiêm ngưỡng dung nhan của Phật mắt không tạm rời, mà nghĩ thế này:

 2. "Thế-Tôn rất riêng lạ, việc làm ít có, thuận theo bao nhiêu chủng tánh ở trong đời, dùng sức phương tiện tri kiến mà vì đó nói pháp, vớt chúng sanh ra khỏi chỗ tham trước, chúng con ở nơi công đức của Phật không thể dùng lời nói mà tuyên bày được, chỉ có đức Thế-Tôn hay biết bổn nguyện trong thâm tâm của chúng con". Bấy giờ Phật bảo các Tỳ-kheo : "Các ông thấy Mãn-Từ-Tử đây chăng? Ta thường khen ông là bậc nhất trong hàng người nói pháp, cũng thường khen các món công đức của ông, ròng rặc siêng năng hộ trì giúp tuyên bày pháp của ta, có thể chỉ dạy lời mừng cho hàng bốn chúng (1) giải thích trọn vẹn chánh pháp của Phật, mà làm nhiều lợi ích cho những người cùng đồng hạnh thanh tịnh. Ngoài đức Như-Lai, không ai có thể cùng tận chỗ biện bác ngôn luận của ông. Các ông chớ tưởng Mãn-Từ-Tử chỉ hay hộ trì trợ tuyên pháp của ta thôi, ông cũng đã ở nơi chín mươi ức đức Phật thuở quá khứ mà hộ trì trợ tuyên chánh pháp của Phật, ở trong nhóm người nói pháp thuở đó cũng là bậc nhất.

 Ông lại ở pháp không của chư Phật nói, thông suốt rành rẽ, được bốn món trí vô ngại, thường hay suy gẫm chắc chắn nói pháp thanh tịnh không có nghi lầm đầy đủ sức thần thông của Bồ-Tát tùy số thọ mạng mà thường tu hạnh thanh tịnh.

 Người đời thuở đức Phật kia đều gọi ông thật là Thanh-văn. Nhưng ông Mãn-Từ-Tử dùng phương tiện đó làm lợi ích cho vô lượng trăm nghìn chúng sanh, lại giáo hóa vô lượng vô số người khiến đứng nơi vô-thượng chánh-đẳng, chánh-giác. Ông vì muốn tịnh cõi Phật mà thường làm Phật sự giáo hóa chúng sanh.

 Các Tỳ-kheo ! Ông Mãn-Từ-Tử cũng được bậc nhất ở trong hàng người nói pháp thuở bảy đức Phật, nay ở chỗ ta trong hàng người nói pháp cũng là bậc nhất.

 Trong hàng người nói Pháp thuở các đức Phật trong Hiền kiếp về đương lai cũng lại là bậc nhất, mà đều hộ trì giúp tuyên bày pháp của Phật. Ông cũng sẽ ở trong đời vị lai hộ trì trợ tuyên chánh pháp của vô lượng vô biên các đức Phật, giáo hóa làm lợi ích cho vô lượng chúng sanh khiến an lập nơi đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, vì tịnh cõi Phật mà thường siêng năng tinh tấn giáo hóa chúng sanh, lần lần đầy đủ đạo Bồ-Tát.

 Qua vô lượng vô số kiếp sau, ông sẽ ở nơi cõi này thành vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, hiệu là : Pháp-Minh Như-Lai, Ứng-cúng Chánh-biến-tri, Minh-hạnh-túc, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, Vô-thượng-sĩ, Điều-ngự trượng-phu, Thiên-Nhân-Sư, Phật-Thế-Tôn.

 Đức Phật đó lấy số thế giới tam-thiên đại-thiên nhiều như số cát sông Hằng mà làm thành một cõi Phật. Đất bằng bảy thứ báu, thẳng bằng như bàn tay không có núi gò, khe suối, rạch ngòi. Nhà, đài bằng bảy thứ báu đầy dẫy trong đó, cung điện của các trời ở gần trên hư không, người cùng trời giao tiếp nhau, hai bên đều thấy được nhau, không có đường dữ cũng không có người nữ.

 Tất cả chúng sanh đều do biến hóa sanh, không có dâm dục, được pháp thần thông lớn, thân chói ánh sáng, bay đi tự tại, chí niệm bền chắc có đức tinh tấn trí huệ, tất cả đều thân sắc vàng đủ ba mươi hai tướng tốt để tự trang nghiêm.

 Nhân dân nước đó thường dùng hai thức ăn : Một là pháp-hỷ thực, hai là thiền-duyệt thực (2) . Có vô lượng vô số nghìn muôn ức na-do-tha các chúng Bồ-Tát được sức thần thông lớn, bốn trí vô ngại (3) , khéo hay giáo hóa loài chúng sanh. Chúng Thanh-văn trong nước đó tính kể số đếm đều không thể biết được, đều được đầy đủ ba món Minh, sáu pháp thần thông và tám món giải thoát. (4)

 Cõi nước của đức Phật đó có vô lượng công đức trang nghiêm thành tựu như thế, kiếp tên Bảo-Minh, nước tên Thiện-Tịnh. Phật đó sống lâu vô lượng vô số kiếp, pháp trụ đời rất lâu. Sau khi Phật diệt độ, dựng tháp bằng bảy thứ báu khắp cả nước đó.

 Bấy giờ, đức Thế-Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói bài kệ rằng :
 3. Các Tỳ-kheo lóng nghe

 Đạo của Phật tử làm

 Vì khéo học phương tiện

 Chẳng thể nghĩ bàn được

 Biết chúng ưa pháp nhỏ

 Mà sợ nơi trí lớn

 Cho nên các Bồ-Tát

 Làm Thanh-văn Duyên-giác

 Dùng vô số phương tiện

 Độ các loài chúng sanh,

 Tự nói là Thanh-văn

 Cách Phật đạo rất xa

 Độ thoát vô lượng chúng

 Thảy đều được thành tựu

 Dầu ưa nhỏ, biếng lười

 Sẽ khiến lần thành Phật.

 Trong ẩn hạnh Bồ-Tát

 Ngoài hiện là Thanh-văn

 Ít muốn, nhàm sanh tử

 Thật tự tịnh cõi Phật

 Bày ba độc cho người (5)

 Lại hiện tướng tà kiến,

 Đệ tử ta như vậy

 Phương tiện độ chúng sanh

 Nếu ta nói đủ cả

 Các món việc hiện hóa

 Chúng sanh nghe đó rồi

 Thời lòng sanh nghi lầm
 4. Nay Phú-Lâu-Na đây

 Ở xưa nghìn ức Phật

 Siêng tu đạo mình làm

 Tuyên hộ các Phật pháp

 Vì cầu huệ vô thượng

 Mà ở chỗ chư Phật

 Hiện ở trên đệ tử

 Học rộng có trí huệ

 Nói pháp không sợ sệt

 Hay khiến chúng vui mừng

 Chưa từng có mỏi mệt

 Để giúp nên việc Phật.

 Đã được thần thông lớn

 Đủ bốn trí vô ngại

 Biết các căn lợi độn

 Thường nói pháp thanh tịnh

 Diễn xướng nghĩa như thế

 Để dạy nghìn ức chúng

 Khiến trụ pháp Đại-thừa

 Mà tự tịnh cõi Phật.

 Đời sau cũng cúng dườøng

 Vô lượng vô số Phật

 Hộ trợ tuyên chánh pháp

 Cũng tự tịnh cõi Phật

 Thường dùng các phương tiện

 Nói pháp không e sợ

 Độ chúng không kể được

 Đều thành nhứt-thiết-trí

 Cúng dườøng các Như-Lai

 Hộ trì tạng Pháp-bảo,

 Sau đó được thành Phật

 Hiệu gọi là Pháp-Minh

 Nước đó tên Thiện-Tịnh

 Bảy thứ báu hợp thành

 Kiếp tên là Bảo-Minh

 Chúng Bồ-Tát rất đông

 Số nhiều vô lượng ức

 Đều được thần thông lớn

 Sức uy đức đầy đủ

 Khắp đầy cả nước đó,

 Thanh-văn cũng vô số

 Ba minh tám giải thoát

 Được bốn trí vô ngại

 Dùng hạng này làm Tăng.

 Chúng sanh trong cõi đó

 Dâm dục đều đã dứt

 Thuần một biến hóa sanh

 Thân trang nghiêm đủ tướng

 Pháp-hỷ, thiềàn-duyệt thực

 Không tưởng món ăn khác,

 Không có hàng nữ-nhơn

 Cũng không các đường dữ.

 Phú-Lâu-Na Tỳ-kheo

 Khi công đức trọn đầy

 Sẽ được Tịnh-độ này

 Chúng hiền Thánh rất đông

 Vô-lượng việc như thế

 Nay ta chỉ lược nói.
 5. Bấy giờ, một nghìn hai trăm vị A-la-hán, bậc tâm tự tại, nghĩ như vầy: "Chúng ta vui mừng được điều chưa từng có, nếu đức Thế-Tôn đều thọïký cho như các đệ tử lớn khác thời sung sướng lắm" .

 Đức Phật biết tâm niệm của các vị đó nên nói với ngài đại Ca-Diếp : "Một nghìn hai trăm vị A-la-hán đó, nay ta sẽ hiện tiền thứ tự mà thọ ký đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác.

 Trong chúng đó, đệ-tử lớn của ta là Kiều-Trần-Như Tỳ kheo, sẽ cúng dường sáu muôn hai nghìn ức đức Phật, vậy sau được thành Phật hiệu là Phổ-Minh Như-Lai, Ứng-cúng, Chính-biến-tri, Minh-hạnh-túc, Thiện-thệ, Thế-gian-giải, Vô-thượng-sĩ, Điều-ngự trượng-phu, Thiên-Nhân-Sư, Phật Thế-Tôn.

 Năm trăm vị A-la-hán : Ông Ưu-Lâu Tần-Loa Ca-Diếp, ông Già-Da Ca-Diếp, ông Na-Đề Ca-Diếp, ông Ca-Lưu Đà-Di, ông Ưu-Đà-Di, ông A-Nâu-Lâu-Đà, ông Ly-Bà-Đa, ông Kiếp-Tân-Na, ông Bạc-Câu-La, ông Chu-Đà, ông Sa-Dà-Đà, v.v... đều sẽ được đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác, đều đồng một hiệu là Phổ-Minh.

 Bấy giờ đức Thế-Tôn muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng :
 6. Kiều-Trần-Như Tỳ-kheo

 Sẽ gặp vô lượng Phật

 Qua vô số kiếp sau

 Mới được thành chánh-giác

 Thường phóng quang minh lớn

 Đầy đủ các thần thông

 Danh đồn khắp mười phương

 Tất cả đều tôn kính

 Thường nói pháp vô thượng

 Nên hiệu là Phổ-Minh

 Cõi nước đó thanh tịnh

 Bồ-Tát đều dũng mãnh

 Đều lên lầu gác đẹp

 Dạo các nước mười phương

 Đem đồ cúng vô thượng

 Hiến dâng các đức Phật

 Làm việc cúng đó xong

 Sanh lòng rất vui mừng

 Giây lát về bổn quốc

 Có sức thần như thế.

 Phật thọ sáu muôn kiếp

 Chánh pháp trụ bội thọ

 Tượng pháp lại hơn chánh

 Pháp diệt trời người lo
 7. Năm trăm Tỳ-kheo kia

 Thứ tự sẽ làm Phật

 Đồng hiệu là Phổ-Minh

 Thứ lớp thọ ký nhau :

 Sau khi ta diệt độ

 Ông đó sẽ làm Phật

 Thế gian của ông độ

 Cũng như ta ngày nay

 Cõi nước đó nghiêm sạch

 Và các sức thần thông

 Chúng Thanh-văn Bồ-Tát

 Chánh pháp cùng tượng pháp

 Thọ mạng kiếp nhiều ít

 Đều như trên đã nói

 Ca-Diếp! Ông đã biết

 Năm trăm vị tự tại

 Các chúng Thanh-văn khác

 Cũng sẽ làm như thế

 Vị nào vắng mặt đây

 Ông nên vì tuyên nói.
 8. Bấy giờ, năm trăm vị A-la-hán ở trước Phật được thọ ký xong, vui mừng hớn hở liền từ chỗ ngồi đứng dậy đến trước Phật, đầu mặt lạy chân Phật ăn năn lỗi của mình mà tự trách : Thế-Tôn ! Chúng con thường nghĩ như vầy, tự cho mình đã được rốt ráo diệt độ, nay mới biết đó là như người vô trí. Vì sao? Chúng con đáng được trí huệ của Như-Lai mà bèn tự lấy trí nhỏ cho là đủ.

 Thế-Tôn! Thí như có người đến nhà bạn thân say rượu mà nằm, lúc đó người bạn thân có việc quan phải đi, lấy châu báu vô giá cột trong áo của gã say, cho nó rồi đi. Gã đó say mèm đều không hay biết, sau khi dậy bèn dạo đi đến nước khác, vì việc ăn mặc mà phải gắng sức cầu tìm rất là khổ nhọc, nếu có được chút ít bèn cho là đủ.

 Lúc sau người bạn thân gặp gỡ thấy gã bèn bảo rằng : "Lạ thay! Anh này sao lại vì ăn mặc mà đến nỗi này. Ta lúc trước muốn cho anh được an vui tha hồ thụ năm món dục, ở ngày tháng năm dó, đem châu báu vô giá cột vào trong áo anh nay vẫn còn đó mà anh không biết, lại đi nhọc nhằn sầu khổ để cầu tự nuôi sống thực là khờ lắm; nay anh nên đem ngọc báu đó đổi chác lấy đồ cần dùng thì thường được vừa ý không chỗ thiếu thốn.

 Đức Phật cũng lại như vậy, lúc làm Bồ-Tát giáo hóa chúng con, khiến phát lòng cầu nhứt-thiết-trí, mà chúng con liền bỏ quên không hay không biết. Đã được đạo A-la-hán tự nói là diệt-độ, khổ nhọc nuôi sống được chút ít cho là đủ, tất cả trí nguyện vẫn còn chẳng mất. Ngày nay đức Thế-Tôn giác ngộ chúng con mà nói rằng : "Các Tỳ-kheo! Đạo của các ông không phải rốt ráo diệt. Ta từ lâu đã khiến các ông gieo căn lành của Phật, dùng sức phương tiện chỉ tướng Niết-bàn mà các ông cho là thật được diệt độ".

 Thế-Tôn! Chúng con nay mới biết mình thật là Bồ Tát được thọ ký sẽ thành đạo vô-thượng chánh-đẳng chánh-giác. Vì nhân-duyên đó lòng rất vui mừng được điều chưa từng có.

 Bấy giờ, ông A-Nhã Kiều-Trần-Như muốn tuyên lại nghĩa trên mà nói kệ rằng :
 9. Chúng con nghe vô thượng

 Tiếng thọ ký an ổn

 Vui mừng chưa từng có

 Lạy Phật trí vô lượng.

 Nay ở trước Thế-Tôn

 Tự hối các lỗi quấy

 Trong Phật báu vô lượng

 Được chút phần Niết-bàn

 Bèn tự cho là đủ.

 Như người ngu vô trí

 Thí như người nghèo cùng

 Qua đến nhà bạn thân

 Nhà đó rất giàu lớn

 Bày đủ các tiệc ngon

 Đem châu báu vô giá

 Cột dính trong vạt áo

 Thầm cho rồi bỏ đi

 Gã say nằm không hay

 Sau khi gã tỉnh dậy

 Dạo đi đến nước khác

 Cầu ăn mặc tự sống

 Nuôi sống rất khốn khổ

 Được ít cho là đủ

 Chẳng lại muốn đồ tốt

 Chẳng biết trong vạt áo

 Có châu báu vô giá

 Người thân hữu cho châu

 Sau gặp gã nghèo này

 Khổ thiết trách gã rồi

 Chỉ cho châu trong áo.

 Gã nghèo thấy châu đó

 Lòng gã rất vui mừng

 Giàu có các của cải

 Tha hồ hưởng ngũ dục.

 Chúng con cũng như vậy

 Thế-Tôn từ lâu xưa

 Thường thường giáo hóa cho

 Khiến gieo nguyện vô thượng

 Chúng con vì vô trí

 Chẳng hay cũng chẳng biết

 Được chút phần Niết-bàn

 Cho đủ chẳng cầu nữa.

 Nay Phật giác ngộ con

 Nói chẳng phải thật diệt.

 Được Phật huệ vô thượng

 Đó mới là thật diệt

 Con nay từ Phật nghe

 Thọ ký việc trang nghiêm

 Cùng tuần tự thọ ký

 Thân tâm khắp vui mừng.