V. Trực tiếp đảm đang

TỔ SƯ THIỀN

V. TRỰC TIẾP ĐẢM ĐANG

Yếu chỉ của Tổ sư vốn nhắm thẳng tâm người, không qua văn tự ngôn ngữ. Do đó, người học thiền phải dọn sẵn tâm mình, sẵn sàng tiếp nhận ngay, thẳng tắt như gương đối gương, khoảng giữa không chút gì xen vào.

Thiền sư Đại Huệ ở trong thất hỏi tăng: "Chẳng phải tâm, chẳng phải Phật, chẳng phải vật, là cái gì?"

Ai thấy chăng? Chính đó Sư đã vạch bày gan ruột phơi trước người. Nếu tâm người đã dọn sẵn, tức liền đó thẳng vào không phí sức! Đã chẳng phải tâm, cũng chẳng phải Phật và chẳng phải vật luôn, vậy là cái gì? Xin thưa: Hòa thượng vừa nói đó! Còn mê gì nữa!

Một vị tăng khác hỏi Thiền sư Thiệu Tu:
- Thế náo là Tâm của học nhân ?
Sư đáp:
- Ai hỏi thế ấy ?
Quả là Thiền sư đi thẳng vào nhau. Hỏi TÂM mình, thì CÁI GÌ VỪA HỎI ? Rất thực tế , chính xác vô cùng, không giải thích danh từ dài dòng. Người tri âm liền đó thấu hiểu ngay. Nếu còn cứa đựng một chút khái niệm trong đầu liền thoáng qua mất.

Một vị tăng khác hỏi Thiền sư Chánh Cần:
- Thế nào là lời nói hợp đạo?
Sư đáp:
- Ông hỏi ta nói.
Rất là thẳng tắt! Chính ngay ông hỏi, ta nói, khéo nhận liền hợp đạo. Chính đó mới là Đạo Sống, còn giải thích danh từ thế này, thế nọ, thấy như hay, như dễ hiểu, lại là đạo chết, đạo trong chữ nghĩa thôi.

Và đây, Hưu Phục đến nương với Hòa thượng Địa Tạng nhiều năm mà chẳng khế hợp, rồi bệnh và vào nằm nhà Niết Bàn. Một đêm ngài Địa Tạng đến thăm, bèn hỏi:
- Thượng tọa Phục được an vui chăng?
Sư thưa:
- Con vì nhân duyên trái với Hòa thượng.
Địa Tạng liền chỉ lồng đèn bảo:
- Thấy chăng?
Sư thưa:
- Dạ thấy.
Địa Tạng bảo:
- Chỉ cái ấy cũng chẳng trái.
Ngay lời đó, Sư có tỉnh.
Ai thấy cái ấy là cái gì mà chẳng trái? Nếu hiểu cái lồng đèn là lầm! Chính ngay khi Địa Tạng đưa tay chỉ đó, phải chộp đúng thời cơ không bỏ lỡ, liền rõ: Trước khi chỉ đã có nó! Ngón tay, lồng đèn đâu làm lầm được? Tuy nhiên người mắt sáng chớ bị hai lão lôi về quá khứ, quên mất sức sống đang hiện hữu!

Đặc biệt, Thượng tọa Định hỏi Lâm Tế:
- Thế nào đại ý Phật pháp?
Lâm Tế liền bước xuống giường thiền nắm đứng, cho một tát, rồi xô ra. Thượng tọa Định đứng sững không biết làm gì. Vị tăng bên cạnh liền nhắc:

- Thượng tọa Định sao chẳng lễ bái đi?

Thượng tọa Định vừa lễ bái, bỗng đại ngộ.

Cho thấy thủ thuật của Lâm Tế nhanh nhẹn, thẳng tắt không thể lường! Hỏi đại ý Phật pháp, liền nắm đứng, cho một tát, xô ra, chính ngay chỗ đó đã đưa Thượng tọa Định vào Phật pháp sống đang hiện tiền. Cái gì bị nắm đứng? Đứng sững hết đường nghĩ ngợi, ngay đó có biết chăng? Vậy mà chưa tỉnh, phải đợi ông tăng nhắc, là cũng còn hơi chậm! Người học Tổ Sư Thiền phải mở con mắt này.

Sau đây là Thiền sư Trí Tung thượng đường dạy chúng: "Nóng lạnh, ấm mát, mặc áo, ăn cơm, tự mình chẳng thiếu thốn, lại lăng xăng tìm cái gì? Chỉ là mọi người chẳng chịu nhận, hiện nay có ai tiếp nhận chăng? Có thì chẳng được cô phụ núi sông cõi đất. Kính chào! "

Rõ ràng Tổ Tổ đều chỉ thẳng lẽ thật ngay chỗ sống hằng ngày của chính mình đấy thôi. Ánh sáng Tổ sư luôn biểu lộ nơi mình, ngay trong mọi hành động đều tỏ rõ không thiếu vắng. Tại sao chúng ta lại lăng xăng đi tìm trong câu thoại này, lời Tổ nọ, rồi tranh cãi kia đây, cao thấp, hơn thua? Chỉ cần ngay đây chưa trải qua động niệm thì lúc nào cũng sáng ngời! Tổ sư luôn hiện rõ!