02. Xôi nếp đắng

Anh lớn lên trong bối cảnh không mấy thuận chiều. Cha bỏ mẹ theo vợ bé. Mẹ tảo tần buôn bán tận phương xa. Mẹ cho anh hình hài, nhưng không đủ tình thương. Mẹ nuôi anh khôn lớn, nhưng bỏ anh nửa đường. Anh vất vưởng từ những ngày thơ bé. Bóng mẹ còn xa vời vợi, nói gì hơi hướm chuối ba hương, xôi nếp ngọt hay đường mía lau ... 

Mẹ ra đi khi nếp nhăn chưa kịp có, khi anh chưa kịp nếm vị ngọt của đậu xôi. Anh căm hận bản thân, gia đình, người thân. Anh hất đổ mọi thứ kể cả tình thương của mọi người. Bởi nó không phải là tình thương của mẹ, chỉ là sự thương hại xót xa. Nó không lấp được khoảng trống mà anh thiếu hụt. Anh đập phá tất cả, hất bỏ mọi tình thương chung quanh, nhưng vẫn không hả giận. Cuối cùng, anh đập bàn thờ, đổ lư hương. Bởi không có bà, anh đã không có mặt trên cuộc đời này. Bà cho anh cuộc đời, bà mang cho anh sự sống, nhưng là cuộc đời thiếu trước hụt sau, một sự sống anh không mong muốn. Một cuộc đời mà với anh, đầy khốn nạn!

Platon, một triết gia trước công nguyên, từng nói “Tình mẫu tử không thể có ngay lúc đó. Nó chỉ lớn dần cùng với đứa con và sự săn sóc của người mẹ. Tình cảm trở nên vĩ đại khi đứa con là sự đúc kết công lao to lớn của bà”. Tình thương là kết quả của một quá trình săn sóc và chăm chút hai chiều, không ở kiếp này thì từ những kiếp trước. Dù có bứt ruột đẻ ra, tình cảm cũng chỉ hình thành trong quá trình tiếp xúc nâng niu. Tình thương tuy là thứ sẵn đủ trong mỗi sinh linh, nhưng vì biến động bể dâu bao lần, đã bị cái tôi che khuất, nên với người bình thường, không thể đòi hỏi ở họ một sự hiếu thuận khi quanh họ chỉ toàn chuối hột đường thiu. Hàng thánh nhân có thể hiếu nghĩa trọn đầy dù trải qua trăm đắng ngàn cay, nhưng người bình thường thì không. Bởi con người là tập hợp của vô lượng vô số si mê tối thượng. Thành muốn được thương yêu, mình phải BIẾT CÁCH yêu thương và chăm sóc tình yêu đó. 

Mẹ không phải là người không có tình thương với anh, nhưng anh không hưởng được hương vị đậm nồng, chỉ vì hoàn cảnh không cho phép. Xảy ra nhiều thiếu sót thương tâm, chỉ vì cuộc sống quá khó khăn. Mẹ nếu không hứng chịu phần việc nuôi sống của cha, có lẽ bà có thời gian ấp ủ anh hơn. Anh nếu được dòng sữa đậm tình nơi mẹ, có lẽ không đến nỗi trở tính hất bỏ mọi tình thương quanh mình. Nhưng sao cảnh ấy không rơi vào ai mà rơi vào anh? Phật nói, tất cả đều do nhân duyên từ đời trước.

Cha mẹ, con cái, anh em hiện diện ngày nay, đều bắt nguồn từ những mối nhân duyên trong bao kiếp trước. Đời trước, nếu duyên giữa tôi và anh có, nghĩa là mình từng có những liên hệ ân oán khắn khít với nhau, đời này mình sẽ có sợi dây ràng buộc cùng nhau. Có thể là cha con, anh em, cũng có thể là vợ chồng, mẹ con. Nếu đời trước cái dây ấy là ÂN, thì đời này cha thương con, vợ kính chồng. Nếu đời trước chỉ là OÁN, đời nay mẹ bỏ con, chị oán em, mọi thứ đều trái nghịch. Thầy bói nói cha khắc con, vợ khắc chồng là đó. Chẳng qua vì ân hay oán từ kiếp trước mà ra. Thành có khi đồng là con, nhưng tình thương với đứa này nhiều hơn đứa kia. Có khi đồng là con, mà đứa thì hiếu thảo, đứa lại không. Đó là do cái duyên đời này bị chi phối bởi MỘT PHẦN duyên nghiệp của đời trước. Chính do một phần duyên nghiệp đó, mà cuộc đời như lắm bất công. Nhưng không, chỉ là biểu hiện thường tình của luật nhân quả. Mọi thứ đều có nhân có duyên. Đều có sự tương thích công bằng trong đó. 

Một lúc, tôi kịp nhận ra, con trai út mình luôn thiệt thòi hơn hai đứa lớn, dù mình không hề có ý thương đứa lớn hơn đứa nhỏ. Việc trong nhà, thằng út làm nhiều hơn thằng lớn, nên thằng út bị la nhiều hơn thằng lớn. Vì đứa không làm thì không sót lỗi để la. Không phải chỉ trong công việc, chuyện tiền bạc và mọi vấn đề, thứ gì thuộc thằng lớn, được hay không, mình cũng tin tưởng và rộng rãi. Thằng lớn thế nào, mình cũng không thấy khó chịu. Nó nói câu gì, mình cũng thấy bình thường. Nhưng thằng út thì không. Chuyện chưa đâu vào đâu mình đã hét toán. Mình ít có suy nghĩ chính chắn về con. Nó làm gì, cũng khiến mình dễ bực dọc dù có khi nó làm chỉ vì ý nghĩ lo toan. Mình la những cái nó không đúng, nhưng có những cái nó đúng, mình cũng cứ đó mà la. Không chỉ với con mà cháu cũng vậy. Đứa mè nheo thế nào, mình cũng dễ dỗ dành thương yêu, nhưng đứa chỉ mới nghiên cái ly, mình đã thấy bực mình. Mình cứ thế mà sống, thương cái gì mình thương, ghét cái gì mình ghét, như thể đó là chuyện thường tình. Mà không nhận ra rằng, thứ mình cho là thường đó, chính là đầu mối nối dài những oan nghiệt về sau.

Cuộc đời nếu không biết đạo, tai ương hoạn nạn rất nhiều. Nếu không tỉnh giác, vô vàn nghiệp nhân bất hảo xảy ra. Cái quả bất hạnh theo đó mà hiện. Không chỉ đời này mà cả đời sau. Không thể đòi hỏi tình thương nơi con, khi mình luôn sống thiên lệch, dù cái lệch đó xứng đáng với những nghiệp nhân nó đã gây ra trong quá khứ. Không thể đòi hỏi ở con ý thức trách nhiệm hay sự lo lắng gia đình, khi nó cảm thấy mình luôn nghi kỵ tách biệt với việc nó làm. Đó là cái quả gần nhất mình phải gánh chịu. Cái quả tương lai, là nếu mình để những thứ thiên lệch kéo dài, chỉ cần mỗi kiếp một ít, khổ nạn không sao tránh khỏi. Bởi thương yêu và hận thù không có biên giới. Có khi, tình thương càng nhiều, chuyển dịch thù hận càng lớn. 

Ngày nay, con có thể cầm dao giết mẹ, cha có thể đánh nát xương con, chỉ vì những nghịch nhân trong quá khứ đã ra hoa. Nhân đã ra hoa, nhưng không biết đạo, nên mình không tỉnh với những suy tưởng và hành động của chính mình, thành hoa mới thành quả. Thay vì tỉnh giác an phận bỏ qua, hay tỉnh giác không để quả xấu xảy ra, mình lại oán hận phá tán hay thừa thắng xông lên cho thỏa tam bành lục tặc trong mình. Quả xấu, mình bất mãn đối đầu. Quả tốt, mình quá trớn vun tay. Nghịch thuận gì mình cũng vun tay vượt tầm, thành khổ nạn khó vơi. Đó chính là cái nhân để những nghịch quả về sau có cơ phát triển. Kiếp này anh khiến tôi mất mát oán hận. Kiếp sau tôi khiến anh oán hận mất mát. Cứ vậy mà nối tiếp xoay vần … Cho đến khi, tự mình thấu hiểu nhân duyên, tự mình tỉnh giác với những nghịch duyên rồi dừng. Nhân chấm dứt, quả mới chấm dứt. Không thì cứ thế xoay tròn trong oán hận sầu thương, vĩnh kiếp nối dài.

Thức đêm mới biết đêm dài, đoạn trường ai có qua cầu mới hay. Khó mà hiểu được nỗi đau của người, khi mình là kẻ bàng quan. Mình dễ phê phán người khác, nhưng đến phiên mình có khi còn tệ gấp bội. Nhưng thật tình mà nói, oán hận không hề giúp gì cho mình ngoài khổ đau và mất mát. Mình có đánh đổ được mọi thứ chung quanh, cũng không nguôi được cơn giận trong lòng. Chỉ thêm trống rỗng khổ đau. Càng níu kéo, oán hận, càng đau khổ không nguôi. Chỉ có tha thứ và rủ bỏ mới thanh thản nhẹ nhàng. Tha thứ cho những gì trong hiện tại, chính là tha thứ cho những nghiệp nhân mình đã gây tạo trong quá khứ. Rủ bỏ và bình thản với những gì trong hiện tại, chính là rủ bỏ cái nhân bất hảo một thời đã qua. Có vậy, mới chấm dứt được vòng oan nghiệt luân hồi. 

Một nén hương thơm dâng cha
Chỉ vì ông đã cho ta thân xác con người
Một nén hương thơm dâng mẹ
Chỉ vì bà đã mang nặng đẻ đau
Một nén hương thơm dâng Phật
Nguyện cho oán hận không còn
Nguyện cho thế giới bình an
Nguyện cho hiếu nghĩa luôn đầy
Nguyện cho cha mẹ luôn đầy tình thương 
Vu lan ...
Ngày để cha mẹ thương yêu 
Ngày để con trẻ niệm đức sinh thành 
Ngày để mọi người mở lòng buông bỏ
Cho cuộc đời ... 
Thanh thản, bình yên