12. Món nợ truyền kiếp

(12)

 Món nợ truyền kiếp

Hồi xưa trong cánh rừng bên

Họa mi làm tổ ở trên cây đào

Hàng ngày Chim hót ngọt ngào

Véo von ca tụng trăng sao đất trời

Gốc cây phía dưới thảnh thơi

Có chàng Rắn nọ nằm chơi, lành hiền

Nghe Chim hót, Rắn mê liền

Đôi bên kết bạn ngày thêm mặn nồng.

Hồi xưa loài vật nói chung

Trời sinh một mắt để dùng mà thôi.

*

Một hôm Bướm ghé qua chơi

Báo tin đám cưới sẽ mời Chim đi,

Mong rằng tiếng hót họa mi

Giúp cho đôi cánh bướm kia nhịp nhàng

Múa may uyển chuyển dịu dàng

Thêm phần khởi sắc cho bàn tiệc hoa.

*

Chim mừng, nhưng lại lo xa

Sợ rằng tiệc cưới người ta chê mình

Lông không đẹp, dáng chẳng xinh

So cùng anh Bướm đa tình lẳng lơ.

Thở dài than ngắn hàng giờ

Chim bay tìm Rắn, trông chờ ý hay.

Rắn khuyên: "Yên chí! Đi ngay!

Giọng anh quyến rũ đắm say tuyệt vời

Bà con mê mẩn mất rồi

Không còn để ý đến người anh đâu!"

*

Cúi đầu ngẫm nghĩ hồi lâu

Mơ màng Chim nói: "Tôi cầu có thêm

Một con mắt đẹp dịu hiền

Thành hai con mắt thêm duyên mặn mà

Bà con chú ý thêm ra,

Anh cho mượn mắt thật là quý thay

Mượn đi ăn cưới một ngày

Anh nằm quanh gốc cây này nghỉ ngơi

Tiệc xong trả lại anh rồi

Mình thân nhau quá! Giúp tôi! Bạn hiền!"

Thoạt tiên Rắn chẳng chịu liền

Họa mi nài nỉ, van xin đủ điều

Rắn ta cảm động xuôi chiều

Hứa cho mượn mắt vì xiêu lòng rồi!

*

Đến ngày tiệc cưới đẹp trời

Mượn thêm một mắt, nhìn đời đẹp thêm

Chim vui, chải chuốt làm duyên

Điểm trang óng mượt xong liền bay đi.

Rắn nằm ẩn gốc cây kia

Mắt mù tăm tối nên chi rụt rè.

*

Tiệc tùng đám cưới thỏa thê

Khách vui cùng Bướm, không hề hỏi Chim

Đến khi Chim được mời lên

Trổ tài ca hát êm đềm du dương

Mọi người thán phục giọng vàng

Cùng nhau xúm lại rộn ràng ngợi khen,

Khen thêm lông đẹp như tiên

Khen đôi mắt lạ, dịu hiền như nhung.

Lời qua tiếng lại tưng bừng

Chim nghe ca tụng vui mừng, ba hoa:

"Trời sinh tôi khác người ta

Mắt nguyên một cặp thật là mộng mơ,

Giọng thời quyến rũ vang đưa

Giúp cho thiên hạ được nhờ biết bao

Rắn mù kia dưới gốc đào

Chán đời. Muốn chết. Nghe vào mê ngay

Tôi an ủi Rắn hàng ngày

Giải sầu bằng giọng hót hay giúp người

Lại bay đi khắp mọi nơi

Kiếm về lương thực giúp hoài cho ăn!"

Chim nói khoác, khách phục lăn

Khen lòng hào phóng, khen tâm nhân từ.

*

Tiệc tàn. Theo cánh gió đưa

Chim ôm danh vọng say sưa bay về,

Rắn nằm cuộn dưới trăng thề

Mù lòa, sợ hãi, yên bề ngủ đây

Chim không đánh thức Rắn ngay

Nghĩ mai trả lại mắt này được thôi!

*

Chim bay lên tổ nằm chơi

Suy tư trằn trọc rối bời tâm can:

"Ta giờ danh vọng vẻ vang

Có đôi mắt đẹp, giọng vàng, từ tâm

Mọi người thán phục vô ngần

Ngày mai trả mắt lỡ làng tiếng tăm,

Rắn kia dưới gốc cây nằm

Chỉ bò quanh quẩn có cần mắt đâu!"

Thế là tội lỗi hố sâu

Kéo Chim phản bạn lao đầu xuống đây,

Họa mi dời tổ đi ngay

Đêm khuya lén lút khẽ bay xa rừng.

*

Rắn mù tội nghiệp vô cùng

Bò quanh dò dẫm truy lùng họa mi

Nghe Chim hót, vội bò đi

Muốn đòi cho được mắt về mới thôi

Tiếc thay thấy Rắn tới nơi

Chim kia bay trốn mất rồi còn chi.

*

Một đêm Chim ngủ say mê

Giật mình tỉnh giấc thấy kề cạnh bên

Lắc lư đầu Rắn như điên

Chim ta sợ hãi la lên kinh hoàng

Bay đi trốn vội trốn vàng,

Kể từ đêm đó hoang mang trong lòng

Chẳng còn say ngủ giấc nồng

Chẳng còn yên tĩnh tâm hồn như xưa.

Những mùa lạnh lẽo gió mưa

Rắn thường sợ lạnh chẳng ưa ra ngoài

Chim yên, ngủ một giấc dài,

Nhưng mùa Xuân đến đất trời ấm êm

Chim đành bay hót liên miên

Xua cơn buồn ngủ, suốt đêm canh chừng.

*

Đêm Xuân rừng núi chập chùng

Họa mi tấu khúc vang lừng vui tươi

Tiếng Chim bay bổng tuyệt vời

Như mang hạnh phúc cho người trần gian,

Buồn thay hạnh phúc chóng tàn

Mong manh sương khói vì mang nỗi niềm

Thoáng vương hối hận, ưu phiền:

"Lòng tham nổi dậy, tâm hiền mất đi!".

(phỏng theo bản văn xuôi