15. Người mù sờ voi

(15)

Người mù sờ voi 

Thuở xưa có một Quốc Vương

Tên là Cảnh Diệp dễ thương, hiền hòa

Chăm lo dân chúng nước nhà

Nhân từ, thuần hậu, gần xa mến Người

Người đem Phật pháp dạy đời

Cho nên thời đó khắp nơi an bình

Ngoài dân chúng, trong triều đình

Đạo mầu nhuần thấm, nghĩa tình chứa chan.

*

Tiếc thay bên cạnh ngai vàng

Vẫn còn vài vị đại thần kém may

Tôn thờ ngoại đạo mê say

Luôn gieo mâu thuẫn, mãi gây bất hòa,

Quốc Vương lòng dạ xót xa

Nghĩ suy tìm cách vạch ra lỗi lầm

Mong sao hoán cải thành phần

Còn xa Cửa Phật, chưa gần Thích Ca.

*

Một hôm lệnh Quốc Vương ra

Ai mà bị tật mù lòa bẩm sinh

Đại thần trong chốn triều đình

Phải ra công kiếm, dẫn trình quốc vương.

Các quan kiếm khắp xóm làng

Gom về một đám người mang tật mù

Dắt nhau cùng bước lần mò

Tay khua gậy trúc, chân dò lối đi.

*

Mọi người chẳng rõ chuyện chi

Vua cười khẽ nói: "Có gì lạ đâu,

Những người mù đã từ lâu

Con voi chẳng biết đuôi đầu ra sao

Đưa voi cho họ sờ vào

Để xem họ tả thế nào mà thôi!

Hãy khuyên họ cố tranh tài

Ai mà tả đúng Trẫm thời thưởng cho!".

*

Vui thay cả đám người mù

Chuồng voi gần đó được đưa ngay vào

Kềm voi kỹ lưỡng trước sau

An toàn, chắc chắn. Đua nhau mà sờ!

Chàng nào cũng nghĩ như mơ:

"Xưa nay mình có bao giờ sai đâu

Tay ta sờ giỏi hàng đầu

Luôn luôn chính xác, từ lâu tinh tường!".

Sờ voi xong họ vui mừng

Kéo nhau trở lại hoàng cung tranh tài.

*

Người sờ đúng cái vòi dài

Nói voi giống chiếu nhà ai cuốn tròn,

Người sờ phải cái ngà thon

Nói voi giống chiếc sừng non trâu làng,

Người sờ tai, cãi oang oang:

"Con voi giống cái quạt nan mùa hè

Quạt sao mát gớm mát ghê!".

Chàng mù kế tiếp vội chê mọi người

Hông voi sờ đúng tận nơi

Chàng bèn lên tiếng: "Voi thời khác chi

Bức tường dài, lại phẳng lì

Chính tay tôi đã ôm ghì nó đây!".

Người sờ chân nói:" Chán thay!

Các anh trật hết! Voi này chẳng qua

Giống như một cái cột nhà

Tôi đây ôm thử khó mà nâng lên!"

Người sờ đuôi vội cãi liền:

"Các anh thật đúng những tên... mù lòa,

Con voi giống chổi quét nhà

Tôi cầm, tôi nắm, tôi chà hồi lâu!".

*

Thế là cả đám gây nhau

Chàng nào cũng nghĩ mình đâu có lầm!

Nói nhao nhao, cãi rầm rầm

Gậy khua lên tưởng như gần phang nhau.

Vua, quan kẻ trước người sau

Nhìn vào hoạt cảnh tránh đâu khỏi cười,

Quốc Vương nói với mọi người:

"Các khanh thấy đó! Trò đời khác chi!

Chỉ riêng hình dáng voi kia

Người mù nào có biết gì rõ đâu

Vậy mà xúm lại cãi nhau

Nghĩ mình tài giỏi hàng đầu kém ai!"

*

"Trong triều đình cũng vậy thôi

Tà ma ngoại đạo lắm người vẫn theo

Tôn thờ chủ nghĩa, giáo điều

Với bao học thuyết mang nhiều lầm sai,

Chỉ hay một, chẳng biết hai

Mười phần chân lý nào ai tỏ tường!

Giữa vùng ánh Đạo thênh thang

Chỉ riêng Đức Phật vô vàn kính yêu

Là người giác ngộ mọi điều

Dạy ta chân lý cao siêu nhiệm mầu!"

*

Các quan hổ thẹn cúi đầu

Kể từ khi đó rủ nhau tu hành

Phụng thờ Tam Bảo chân thành

Ước mong thoát kiếp tử sanh luân hồi!"

(phỏng theo bản văn xuôi