19. Hòa Thượng Heo

(19)

Hòa Thượng Heo 

Ngày xưa ở một ngôi chùa

Trụ trì là một thiền sư lâu đời

Thầy tu từ thuở thiếu thời

Cùng ngày với chú heo nuôi trong chùa

Mọi người tuổi đạo đều thua

Cho nên Thầy cứ gọi đùa heo ta

Là "Heo Hòa Thượng" chùa nhà,

Heo ăn, heo ngủ thật là nhàn thay

Rồi heo bài tiết hàng ngày

Dùng làm phân bón vườn cây cho người.

*

Heo ăn mập mạp thảnh thơi

Không ngồi dậy nổi, nằm nơi góc chuồng

Nhưng khi nghe vọng tiếng chuông

Dù cho mệt mỏi, đêm trường, canh khuya

"Heo Hòa Thượng" góc chuồng kia

Đầu luôn ngóc dậy hướng về chùa trên

Thiền sư hoan hỉ vô biên

Chỉ heo Thầy dạy: "Chớ nên coi thường

Muôn loài Phật tánh rõ ràng

Súc sanh nào có khác chăng con người!".

*

Một hôm có khách tới chơi

Nhờ Thầy chút việc nên mời đi xa

Thầy dặn tăng chúng chùa nhà

Nếu "Heo Hòa Thượng" ông mà tịch đi

Thân ông từng miếng cắt chia

Biếu cho lối xóm cận kề gần đây!"

Dặn xong Thầy vội đi ngay,

Cả chùa ngẫm nghĩ: "Lời Thầy lạ thay!"

*

Nào ngờ mới có một ngày

Là "Heo Hòa Thượng" lăn quay lìa trần

Cả chùa hết sức phân vân

Nếu theo Thầy dặn chia phần thịt ra

Sợ đời dị nghị gần xa

Tu hành giới luật chùa nhà chẳng theo,

Sau khi bàn luận đủ điều

Bèn đem chôn cất chú heo sau vườn

Thầy về sẽ sám hối luôn

Không làm đúng lệnh, chẳng tuân theo lời.

*

Khi thiền sư về tới nơi

Thầy nghe rõ chuyện, thở dài kể ra

Rằng "Heo Hòa Thượng" chùa ta:

"Chỉ còn một kiếp cuối là xong xuôi

Qua cầu, giải thoát luân hồi

Tuy nhiên định nghiệp sẵn rồi tránh sao

Kiếp này phải bị loạn đao

Phân thây nhiều mảnh dễ nào thoát qua,

Cho nên muốn giúp ông ta

Sau khi ông chết cắt ra chia phần

Phát cho dân chúng ở gần

Đừng đem chôn dưới mộ phần làm chi

Bây giờ việc đã lỡ đi

Chắc 'Heo Hòa Thượng' lại về đầu thai

Trả xong định nghiệp của Người

Để rồi mới thoát luân hồi khổ đau!".

Mọi người nghe kể buồn rầu

Trong lòng hối hận! Ngờ đâu sự tình!

Thiền sư an ủi: "Duyên lành

Thời gian thấm thoắt trôi nhanh trong đời

Các con rồi gặp lại Người"

Cả chùa nghe nói ngậm ngùi, xót xa.

*

Tháng ngày lần lượt trôi qua

Hai mươi năm thoảng như là mơ thôi

Thiền sư giờ đã qua đời

Trụ trì chùa cũ có người lên thay.

Thế rồi bỗng tới một ngày

Có tin quan huyện vùng này lại thăm.

Huyện quan tuổi trẻ, tài năng

Vừa về nhậm chức một năm chưa tròn,

Quan vào lễ Phật chùa trong

Thắp nhang đảnh lễ một lòng thành tâm

Rồi ra dạo khắp xa gần

Luyến lưu như thể cố nhân chùa nhà.

Những khi rảnh việc quan nha

Là quan huyện lại ghé qua thăm chùa

Tới lui thân mật chuyện trò

Dần dà duyên Đạo khiến cho đậm đà.

*

Thời gian thấm thoắt trôi xa

Một ngày tin dữ loan ra thình lình

Rằng quan bị triệu về kinh

Tội danh phản nghịch, triều đình chẳng nương

Đem ra xử tại pháp trường

Phân thây nhiều mảnh làm gương cho đời.

Cả chùa sửng sốt rụng rời

Ngậm ngùi thương xót tiếc người đạo tâm.

Trụ trì buồn bã vô ngần

Vì cùng quan huyện kết thân lâu ngày.

*

Xưa kia ở tại chùa này

Nuôi "Heo Hòa Thượng" cũng tay trụ trì

Chăm nom săn sóc mọi bề

Lo cho heo sống tới khi qua đời.

*

Thế rồi một buổi đẹp trời

Trụ trì ngồi ở một nơi tọa thiền

Chợt nghe vẳng tiếng dịu hiền

Dường như quan huyện hiện bên cạnh ngài

Mỉm cười hòa nhã khoan thai

Âm thanh như gió thoảng ngoài bến mơ:

"Tôi 'Heo Hòa Thượng' ngày xưa

Tâm thành ghé đến tạ từ chùa đây

Từ nay xin vĩnh biệt Thầy

Tạ ơn tri ngộ lòng này riêng mang!"

Trụ trì dụi mắt bàng hoàng

Một trời quá khứ thênh thang hiện về

Nhớ ra mọi chuyện xưa kia.

(phỏng theo bản văn xuôi của

Thích Nữ Trí Hải)