Âm vang mùa hạ

Mùa hạ về… bao suy tư được trải nghiệm, bao ước vọng lại xâu kết bên lòng. Âm vang ngày hạ là nắng là hoa, là hương thơm từ đất, là hơi ấm từ bóng mặt trời lan tỏa. Và rồi khi cơn mưa đầu mùa bất chợt đổ xuống, không gian nhẹ hẳn sau bao ngày nắng nóng khô hanh.

Trăng rằm tháng tư mênh mông một góc trời hư ảo. Ngày lễ Phật đản đã trở thành truyền thống tâm linh của những người con Phật. Một điểm hẹn không thể thiếu cho những ai mong muốn tìm lại chút dư hương cũ bên mái nhà xưa. Một biểu tượng của tình yêu thương bất tận, không ranh giới hận thù… đấu tranh khủng bố.

Âm vang mùa hạ đưa ta trở về nơi xứ Phật xa xôi. Nơi có khu vườn Lâm-tỳ-ni đậm chất huyền thoại tâm linh. Chính tại nơi này - hơn hai mươi lăm thế kỷ trước, khi đưa tay níu lấy cành hoa Vô ưu, Hoàng hậu Maya đã hạ sanh thái tử Tất-đạt-đa. Còn kia là dòng sông Ni-liên hiền hòa theo dòng chảy thời gian, nơi Thái tử đến tắm rửa sau khi thọ bát sữa từ cô gái chăn cừu. Trong đêm ấy, Phật thiền định dưới gốc cây Bồ-đề, bên khu rừng già, quán lý nhân duyên tứ đế, chứng ngộ pháp tối thượng thừa vô sanh bất diệt… Rồi thì khu vườn Nai hiện ra, vắng vẻ yên bình muôn thuở. Sau khi đắc đạo, Phật đã đến đây hóa duyên độ cho năm vị Thánh đệ tử đầu tiên. Từ đó, Phật và chư Thánh chúng bắt đầu con đường hoằng dương chánh pháp, đem giáo lý chơn thường, cứu độ chúng sanh trong chốn Vô thường sanh diệt. 

Con đường hoằng pháp của Phật là một cuộc hành trình dài không có điểm dừng và cũng không một nơi đến nhất định. Tất cả phát xuất từ tâm tưởng vị tha, tùy duyên tùy thuận. Dọc theo con sông Hằng huyền bí, trải qua chín tháng mùa khô, Phật cùng Tăng chúng, đi qua nhiều làng mạc phố phường, nhiều cánh đồng bất tận. Và khi ánh tà dương khuất bóng, đoàn Tăng lữ dừng chân bên một cánh rừng. Rừng núi về khuya, sương giăng lá đổ. Đoàn khất sĩ ngồi yên lặng dưới gốc cây trong tư thế kiết già. Bóng tối bao trùm. Không gian tĩnh mịch. Từng hơi thở vào ra nhịp nhàng sâu lắng. Không một tiếng khua động hay cựa mình rên rĩ. Giấc ngủ trong niềm tin ánh đạo hoàn toàn bứt ra khỏi chốn mộng mị mê tình…

Trời khuya. Ánh trăng vàng tỏa. Bên khu rừng, chư Tăng còn mải vui trong cảnh giới thiền định. Có vị vừa xả thiền nằm xuống nệm cỏ nghỉ lưng giây lát. Có vị đứng lên đi thiền hành dưới táng cây rậm rạp. Lại có vị ra khỏi thiền định, ngồi yên quán xét màn đêm thâm buốt. Sức sống mới tỏa lan. Lòng người thong thả ngắm trăng. Lúc này, hẳn có vị… hứng khởi ghi vào tâm trí vài câu thơ thiền ý vị. Đời tu sĩ sống hạnh viễn ly, thì hoa lá cỏ cây, bầu trời hay ánh trăng đều toát lên bao vẻ đẹp diệu mầu thâm thúy. 

Rồi mùa mưa đến. Nước ngập đồng. Ruộng đồng cây cỏ xanh tươi rạng rỡ. Mưa làm lắng dịu không gian và cũng làm cho môi trường sống bị biến đổi. Trên mặt đất, dưới những lùm cây, bướm bay rợp trời, sâu trùng ung dung bò qua lại như để hít thở bầu không khí trong lành sau cơn mưa. Đây quả là thời điểm tốt để chúng sinh sôi nẩy nở... Chúng côn trùng vẫn vô tư, mãi vô tư cả khi bước chân người vô tình dẫm đạp… Không ai nghe thấy tiếng kêu la giẫy giụa của những sanh linh bé nhỏ. Chỉ có Phật với tuệ giác vô thượng là thấu suốt tất cả. Thương chúng sanh bé nhỏ chịu cảnh đau đớn quằn quại, Phật nhập từ bi quan chú nguyện. Lòng từ ban trải. Cảnh khổ lụy trần gian cũng đôi phần vơi nhẹ…

Từ đó, Phật chế định ra pháp an cư kiết hạ cho Tăng chúng. Ba tháng hạ mưa nhiều, chúng Tăng chuyên tâm vào mục đích tu tập giải thoát tự thân. Không đi lại, không duyên theo trần cảnh thì cũng bớt đi điều hệ lụy và cũng không làm tổn hại đến bao chúng sanh trên đường. Mùa an cư, Tăng đoàn sống thanh tịnh hòa hợp trong giới luật. Giới luật tinh chuyên thì tâm định tĩnh. Tâm định thì phát huệ. Huệ sáng thì hạnh tu mới đạt thành. Hàng cư sĩ nhân đây đem vật thực đến Tinh xá cúng dường và nghe Phật thuyết pháp, vun bồi công đức, gieo nhân tuệ giác về sau…

Rằm tháng tư. Ngày Phật đản. Cũng bắt đầu vào mùa an cư kiết hạ. Với tinh thần nhập thế, người tu sĩ thời nay có tư tưởng thông thoáng cởi mở hơn trong việc tu việc đạo. Công tác Phật sự nhiều, bận rộn và hướng ngoại là điều tất yếu. Nhưng mùa an cư đến, Tăng chúng trụ về các Tu viện, Tinh xá đông đủ hơn lúc nào hết. Sắc áo nâu sòng, áo lam và áo vàng chung sống hòa hợp thanh tịnh dưới một ngôi trường hạ. Nội quy mỗi trường hạ có thay đổi ít nhiều, nhưng vẫn y theo giới luật của Phật chế ra từ hàng ngàn năm trước. Trường hạ là nơi để Tăng ni tụ về tu tập trong mùa hạ. Ngoại duyên không còn, tinh thần học đạo thâm sâu. Chư Tăng có thời gian học hỏi kinh luật, trau dồi công đức. Hàng cư sĩ tại gia vui vì cảm nhận y đức nơi các vị Thiên Nhân Sư của mình. Họ đến chùa thường hơn để tụng kinh, làm công quả. Lòng trần thanh thản theo mỗi bước đi về.

Mùa hạ - những sứ giả Như Lai dẫu bôn ba khắp chốn vẫn không quên tìm về môi trường chơn tu thực học. Và tận đâu đó, nơi xứ Phật linh thiêng, dòng người mải không ngừng tìm tới. Người ta mong muốn một lần đi trên đất Phật, một lần nhìn thấy nơi Phật đã từng Đản sanh, Thành đạo, và nhập Niết-bàn. Nhiều hành giả du phương còn thể hiện niềm tin mãnh liệt qua pháp tu khổ hạnh “Tam bộ nhất bái” dưới sức nóng và cát bụi kinh trời. Cuộc hành hương về xứ Phật, cháy bỏng bao niềm tin và lẽ sống đời người…