19. Ojai, 2 tháng năm 1982

Ojai, 2 tháng năm 1982

Cùng nhau chúng ta đang quan sát tại sao con người không thể sống hòa bình cùng nhau. Đó là một câu phát biểu về sự kiện, không bị phóng đại; và sự tiếp cận đến nó của chúng ta hoặc bằng sự quan sát khách quan, không-cá thể, thuần khiết hoặc bằng một phản ứng cá thể. Nếu bạn tiếp cận nó bằng một phản ứng cá thể, xung đột sẽ tiếp tục mãi mãi. Nhưng nếu bạn tiếp cận nó một cách khách quan, một cách bình thản, không có bất kỳ phương hướng nào – trạng thái của cái trí của bạn khi đang nhìn nghi vấn này là gì? Được rồi, chúng ta sẽ trình bày chúng một cách khác. Tại sao có sự xung đột giữa người đàn ông và người phụ nữ, người đàn ông và người đàn ông, bạn biết, toàn lãnh vực của sự liên hệ? Làm ơn hãy quan sát nó; tự trả lời nó cho chính bạn, tự thâm nhập vào nó; đừng phụ thuộc vào tôi, vào người nói – điều đó không có giá trị gì cả. Ông ta chỉ là một thực thể từ ngữ, một cái điện thoại. Bạn phải tìm ra tại sao. Chúng ta đang cùng nhau quan sát. Bạn không đang học từ người nói; ông ta không đang dạy bảo bạn điều gì cả. Bạn không là người môn đồ của ông ta; ông ta không là uy quyền của bạn; ông ta không là đạo sư của bạn.

Trong quan sát cùng nhau, chúng ta sẽ khám phá tại sao sự xung đột này hiện diện, liệu có thể kết thúc nó hoàn toàn; không phải lý thuyết, không phải chỉ một ngày, nhưng kết thúc nó. Sự xung đột này hiện diện, phải hiện diện bởi vì – tôi không muốn bảo cho bạn, bởi vì nó trở thành xuẩn ngốc. Nếu tôi bảo cho bạn, bạn sẽ nói, vâng, điều đó hoàn toàn đúng; và sau đó bạn quay trở lại. Nó không là gì điều gì đó mà chính bạn đã tìm ra. Bạn biết chuyện gì xảy ra khi bạn tự khám phá điều gì đó cho chính bạn phần tâm lý? Bạn có năng lượng vô hạn, và bạn cần năng lượng đó để làm tự do cái trí khỏi tình trạng bị quy định của nó. Tôi cãi cọ với người vợ của tôi, nếu tôi có vợ, hay một người bạn gái, bất kỳ ai – cãi cọ với cô ấy bởi vì tôi là một người cô độc, tôi muốn chiếm hữu cô ấy. Tôi muốn lệ thuộc vào cô ấy; tôi muốn sự an ủi của cô ấy, sự khuyến khích của cô ấy, sự bầu bạn của cô ấy, người nào đó để khen rằng tôi là người tuyệt vời. Thế là tôi đang dựng lên một hình ảnh về cô ấy; và cô ấy cũng muốn được chiếm hữu, muốn được thỏa mãn tình dục nơi tôi, muốn tôi là cái gì đó khác hẳn tôi là gì. Mỗi người đang sống cùng nhau có lẽ được một ngày, một tuần lễ, hay nhiều năm đã dựng lên một hình ảnh mà trở thành hiểu biết, hiểu biết về lẫn nhau.

Tôi xin phép tìm hiểu về vấn đề của hiểu biết một chốc lát. Điều này rất nghiêm túc. Hiểu biết gây hủy hoại trong sự liên hệ. Tôi nói rằng tôi biết người vợ của tôi bởi vì tôi đã sống chung cùng cô ấy, tôi biết tất cả những tính nết, những gắt gỏng, những bốc đồng của cô ấy, mà trở thành hiểu biết về cô ấy của tôi: cô ấy đi như thế nào, cô ấy uốn tóc như thế nào, cô ấy chuyển động như thế nào. Tôi đã lượm lặt nhiều thông tin và hiểu biết về cô ấy. Và cô ấy đã lượm lặt nhiều hiểu biết về tôi, từ quá khứ – hiểu biết luôn luôn là quá khứ – không có hiểu biết về tương lai. Vậy là chúng ta có hiểu biết về lẫn nhau này.

Tiếp theo chúng ta phải tìm hiểu nhiều về vấn đề của hiểu biết: hiểu biết có vị trí nào trong sống? Chúng ta có cùng nhau trong quan sát này? Hiểu biết sẽ thay đổi con người? Hiểu biết có vị trí nào trong sự thay đổi hay kết thúc của tình trạng bị quy định? Đây là tình trạng bị quy định: tôi đã quy định cô ấy qua hiểu biết, và cô ấy đã quy định tôi qua hiểu biết. Làm ơn, tôi không đang dạy bảo bạn. Bạn đang quan sát bằng tất cả khả năng, năng lượng của bạn để thấy sự kiện này: rằng nơi nào có sự hiểu biết trong liên hệ, phải có xung đột. Tôi phải có hiểu biết để lái một chiếc xe hơi, để viết một câu văn, để nói tiếng Anh hay tiếng Pháp. Tôi phải có hiểu biết công nghệ. Nếu tôi là một người thợ mộc giỏi, tôi phải có hiểu biết về gỗ, những dụng cụ tôi sử dụng, và vân vân; nhưng trong sự liên hệ với người vợ của tôi, với một người bạn, bất kỳ ai, sự hiểu biết mà tôi đã lượm lặt, đã sắp xếp vào cùng nhau qua gắt gỏng liên tục, phân chia liên tục, tham vọng, sẽ ngăn cản sự liên hệ thực tế.

Đây là một sự kiện, không chỉ là một phỏng đoán, một lý thuyết, một ý tưởng? Một ý tưởng là một trừu tượng khỏi một sự kiện. Từ ngữ Hy lạp idea có nghĩa quan sát, thấy, tiến rất gần sự nhận biết, không tạo ra một trừu tượng mà trở thành một ý tưởng. Vì vậy chúng ta không đang giải quyết những ý tưởng, nhưng giải quyết sự liên hệ thực tế, mà là trong xung đột, và xung đột đó nảy sinh khi tôi đã tích lũy nhiều thông tin về cô ấy và cô ấy đã lượm lặt nhiều về tôi. Vậy là lúc đó sự liên hệ của chúng ta được đặt nền tảng trên hiểu biết, và hiểu biết không bao giờ có thể đầy đủ về bất kỳ thứ gì trong sống. Làm ơn hãy nhận ra điều này. Hiểu biết phải luôn luôn theo cùng cái bóng của dốt nát. Bạn không thể biết về vũ trụ. Những người vật lý thiên thể có lẽ diễn tả nó, nhưng để ý thức được tánh vô hạn của nó, không hiểu biết nào được cần đến qua thông tin; bạn phải có một cái trí thật bao la, tuyệt đối trật tự như vũ trụ hiện diện. Đó là một vấn đề khác hẳn.

 •

Vậy là rất quan trọng phải hiểu rõ vị trí của hiểu biết và hiểu rõ vị trí của hiểu biết như một cản trở trong sự liên hệ. Tình yêu không là hiểu biết; tình yêu không là hồi tưởng. Khi không có hiểu biết về cô ấy, tôi nhìn cô ấy như một con người mới mẻ, trong sáng, mỗi ngày mới mẻ. Bạn biết điều đó có ý nghĩa gì không? Bạn có quá nhiều kiến thức, đầy hiểu biết sách vở, điều gì những người khác đã nói. Đó là lý do tại sao một việc đơn giản như thế này trở thành khó khăn cực kỳ để hiểu rõ.