08. Brockwood Park, 6 tháng chín, 1973

Brockwood Park, 6 tháng chín, 1973

Krishnamurti: Tập hợp tất cả những câu hỏi của chúng ta lại, tôi không hiểu vấn đề trọng điểm trong tất cả những câu hỏi này là gì. Tôi muốn nói, và bạn có thể sửa chữa, rằng chúng ta có nhiều vấn đề, bị áp đặt bởi xã hội hay văn hóa trong đó chúng ta sống, hay những vấn đề cá nhân đặc biệt riêng của chúng ta. Và chúng ta muốn giải quyết tất cả chúng: người quan sát và vật được quan sát, tầng ý thức bên trong và tầng ý thức bên ngoài, sự can thiệp của tư tưởng trong đang thấy và đang hành động. Tất cả chúng ta đều có nhiều vấn đề này: sức khỏe yếu, yoga, đứng chổng đầu, ý nghĩa của trách nhiệm, tình yêu là gì, điều gì xảy ra khi chúng ta chết, và vân vân. Bây giờ ai sẽ trả lời tất cả những câu hỏi này? Đây là tất cả những vấn đề của chúng ta, tập thể, riêng tư, không riêng tư, khách quan, và vân vân. Bây giờ ai sẽ trả lời tất cả những câu hỏi này? Giả sử không có ai cả, bạn có thể trả lời câu hỏi này? Làm thế nào bạn sẽ giải quyết tất cả những câu hỏi này và những vấn đề nảy sinh? Đó là vấn đề trọng điểm trong tất cả những câu hỏi này, phải không?

Người hỏi: Hãy tỉnh táo.

Krishnamurti: Không, làm ơn, chúng ta hãy tìm hiểu nó. Đừng nói, ‘Hãy tỉnh táo’; làm ơn, việc đó sẽ ngừng sự tìm hiểu.
Trước hết chúng ta quen thuộc đưa ra những câu hỏi và chờ đợi người nào đó trả lời. Thế giới đang trong hỗn loạn kinh hoàng. Người độc tài nói, ‘Chúng tôi có câu trả lời’. Người chính trị nói, ‘Chúng tôi có câu trả lời’, hay người kinh tế, người xã hội, hay người tôn giáo. Lúc này bạn không nương dựa ai trong bất kỳ những người này, bởi vì họ chịu trách nhiệm, cũng như chúng ta chịu trách nhiệm, cho sự đau khổ, hỗn loạn, phiền muộn, đói khát, chiến tranh, và bạo lực. Nếu chúng ta không nương dựa những người này, làm thế nào chúng ta sẽ tìm ra? Không có uy quyền – đúng chứ? – không sách, không người lãnh đạo, không đạo sư. Làm thế nào bạn sẽ trả lời những câu hỏi này? Tôi hy vọng bạn đang ở trong vị trí đó, rằng bạn không đang theo sau bất kỳ người nào, rằng không có uy quyền mà sẽ nói, ‘Làm cái này’, hay, ‘Làm cái kia’. Làm thế nào bạn sẽ khởi sự để trả lời nhiều câu hỏi này và nhiều vấn đề nảy sinh trong sống hàng ngày của bạn?

Người hỏi: Thưa ông, tôi tự-hỏi chính mình, và tôi vẫn phát giác tôi không có những câu trả lời. Dẫu vậy tôi không mong đợi bất kỳ câu trả lời nào, phải không?

Krishnamurti: Thưa bà, hãy chờ một tí. Bạn đang ở trong vị trí nơi bạn nói, ‘Tôi không có ai mà tôi có thể lệ thuộc để có câu trả lời đúng, không sách, không hệ thống, và tôi được bỏ lại một mình, và tôi phải tìm ra câu trả lời, bởi vì sống của tôi rất ngắn ngủi và tôi muốn sống một sống hoàn toàn trọn vẹn, phong phú, tốt lành, thông minh, thông minh, và không người nào có thể chỉ bảo cho tôi phải làm gì? Chúng ta có đang ở trong vị trí đó? Không à?

Người hỏi: Có.

Krishnamurti: Đừng nói có hay không. Nó là một trong những sự việc khó khăn nhất khi ở trong vị trí đó, phải không?
Vậy là, đừng lệ thuộc vào bất kỳ người nào, làm thế nào tôi sẽ tìm được câu trả lời, hay giải quyết những vấn đề nảy sinh hàng ngày? Không có một chuỗi, một bộ của những vấn đề; những vấn đề luôn luôn đang nảy sinh. Làm thế nào tôi sẽ gặp gỡ chúng, giải quyết chúng, không bị trói buộc trong cái bẫy của tất cả việc này? Tôi sẽ bắt đầu ở đâu? Chắc chắn đó là cách duy nhất để tìm ra sự thật là gì, một trạng thái của cái trí mà không có những vấn đề, không ở trong xung đột, mà nhạy cảm cực kỳ, thông minh và vân vân là gì. Lúc này tôi sẽ bắt đầu ở đâu?

Người hỏi: Bằng cách quan sát.

Krishnamurti: Quan sát cái gì?

Người hỏi: Quan sát vấn đề.

Krishnamurti: Quan sát vấn đề? Ai là người tạo tác của những vấn đề này? Tôi sẽ tìm kiếm một câu trả lời ở đâu?

Người hỏi: Niềm tin.

Người hỏi 2: Trong tất cả điều đó là tốt lành và đúng đắn.

Krishnamurti: Ồ, không, thưa bà, làm ơn đừng nói trong tất cả điều đó là tốt lành và đúng đắn và cao quý. Hãy theo dõi, tôi đang đưa ra cho bạn một câu hỏi rất nghiêm túc, và bạn nói, ‘Hướng về tất cả điều đó là cao quý và đúng đắn và tốt lành’, thi sĩ Keats, tất cả những thi sĩ, những triết gia và tất cả những văn sĩ và những người trí thức đã liên tục nói về nó, nhưng điều đó không trả lời câu hỏi của tôi.

Người hỏi: Bằng cách thấy mọi thứ nên vấn đề không còn.

Krishnamurti: Hãy theo dõi, thưa bạn, theo cá nhân tôi không đọc bất kỳ triết lý, tâm lý, không tuân theo bất kỳ đạo sư, bất kỳ uy quyền nào. Đối với tôi, cả chính trị lẫn tôn giáo, uy quyền là thuốc độc. Tôi không đọc tất cả những quyển sách thiêng liêng ở Ấn độ, hay ở đây, hay ở Nhật bản, hay ở Trung quốc. Chúng làm tôi chán ngấy. Bây giờ tôi sẽ bắt đầu ở đâu? Tôi cũng không có sự tự tin trong chính tôi – đúng chứ? Bởi vì tôi là điều gì thế giới đã tạo ra tôi, vậy là tôi không thể lệ thuộc vào chính tôi. Tôi không hiểu liệu bạn theo kịp tất cả điều này. Vậy là tôi tự-nói với chính tôi, tôi phải hiểu rõ về chính tôi; chính tôi là thế giới, và thế giới là tôi. Và tôi có ý về điều đó; nó không chỉ là những từ ngữ. Và trong hiểu rõ về chính tôi, tôi hiểu rõ thế giới. Thế giới quanh tôi – thiên nhiên, cấu trúc của sự liên hệ con người, những phân chia, những cãi cọ, những thù địch, những chiến tranh, bạo lực, và vân vân – tất cả đều được cất giấu trong tôi, bởi vì tôi là thế giới. Thế là tôi phải bắt đầu nơi chính tôi.

Người hỏi: Nếu ông là thế giới và thế giới là ông, làm thế nào ông có thể bắt đầu nơi chính ông?

Krishnamurti: Tôi bắt đầu nơi cái gì tôi có, thưa bạn. Tôi sẽ tiếp tục chứ? Làm ơn hãy chuyển động. Sáng nay hơi nóng, khá dễ chịu. Chúng ta hãy tiếp tục.

Tôi không biết gì về chính tôi. Tôi không bắt đầu bằng một kết luận rằng tôi là Thượng đế hay tôi không là Thượng đế, tôi là Chính thể hay tôi không là Chính thể. Tôi không biết gì cả. Đúng chứ? Vậy là tôi bắt đầu ở đó. Tôi không biết gì cả. Điều gì tôi biết là điều gì những người khác đã nói cho tôi. Tuyên truyền. Điều gì tôi biết, điều gì tôi là, là kết quả của điều gì những người khác đã trao cho tôi, hay tôi hành động để phản ứng đến thế giới. Vậy là tôi thực sự không biết bất kỳ việc gì cả. Vậy là tôi có thể bắt đầu học hành.

Tôi được phép tiếp tục chứ? Làm ơn, hãy cùng nhau chia sẻ. 
Vì tôi không biết gì cả, tôi có thể bắt đầu học hành. Vậy là tôi phải tìm ra học hành có nghĩa gì. Học hành có nghĩa gì? Không biết bất kỳ việc gì cả, học hành có nghĩa gì? Tôi biết tôi phải học một ngôn ngữ – tiếng Ý, tiếng Hy lạp, tiếng Pháp, hay bất kỳ thứ gì. Và tôi lưu trữ những từ ngữ, nghĩa lý của những từ ngữ, những động từ, những động từ bất qui tắc, và vân vân. Thế là tôi biết một ngôn ngữ. Tôi biết làm thế nào để đạp một chiếc xe đạp, lái một chiếc xe hơi, đào đất trong vườn, hay vận hành một cái máy. Tôi biết tất cả việc đó. Nhưng thực sự, vượt ngoài hiểu biết về công nghệ, tôi tuyệt đối không biết gì về chính tôi. Liệu chúng ta có thể bắt đầu từ đó? Liệu một cách chân thật bạn có thể nói, ‘Tôi thực sự không biết gì về chính tôi’? – không phải từ sự vỡ mộng, không phải từ một ý thức của tuyệt vọng đến độ, bởi vì không biết gì về chính tôi, tôi sẽ tự tử!

Người hỏi: Ông có ý gì khi nói ông không biết gì về chính ông cả?

Krishnamurti: Tôi là gì. Tại sao tôi làm việc này. Tại sao tôi suy nghĩ điều đó. Những động cơ, những ấn tượng là gì. Tôi không biết gì về chính tôi ngoại trừ hiểu biết công nghệ, thông tin, hoạt động trong lãnh vực đó. Vậy là tôi không biết gì về chính tôi. Tôi đã gạt bỏ tất cả những người triết lý, những người phân tích, những người phân tâm học, những người mẹ, những người cha, những quyển sách. Vậy là tôi sẽ học hành – học hành về chính tôi – và vì vậy trước khi tôi sủ dụng từ ngữ đó, tôi phải tìm ra học hành có nghĩa gì.
Tôi đã học làm thế nào để đạp một chiếc xe đạp, lái một chiếc xe hơi, nói một ngôn ngữ, vận hành một cái máy, hay bất kỳ việc gì. Nếu tôi là một người làm việc văn phòng, tôi đã học làm thế nào để làm những công việc giấy tờ nhàm chán. Tôi biết tất cả việc đó, nhưng học hành có nghĩa gì?

Người hỏi: Tôi phải hiếu kỳ.

Krishnamurti: Hiếu kỳ. Tôi biết từ ngữ đó có nghĩa gì. Nhưng liệu sự hiếu kỳ sẽ dạy tôi học hành có nghĩa gì? Tôi muốn học hành về chính tôi. Học hành có nghĩa gì? Nếu tôi học hành về chính tôi, học hành đó dẫn đến hiểu biết về chính tôi, và từ hiểu biết đó tôi hành động? Tôi muốn học hành về chính tôi. Học hành – điều đó có nghĩa gì? Tôi đã học một ngôn ngữ, đạp một chiếc xe đạp, và vân vân, nhưng chính tôi là một vật đang sống, phải không? – đang thay đổi, đang đòi hỏi, đang tìm hiểu, đầy dục vọng, tức giận, tất cả điều đó. Tôi phải học hành về tất cả điều đó. Bây giờ, nếu tôi học hành về sự tức giận, học hành đó có để lại một cặn bã như hiểu biết. Từ hiểu biết đó tôi hành động. Vì vậy tôi đã ngừng học hành.

Người hỏi: Người ta không được tích lũy.

Krishnamurti: Thưa bạn, nếu cái trí tích lũy hiểu biết về chính nó, hành động kế tiếp hay học hành kế tiếp là từ hiểu biết đó.

Người hỏi: Tôi đã nói rằng tôi không được tích lũy.

Krishnamurti: Đó chính xác là như thế. Vì vậy học hành là một tiến hành của không tích lũy hiểu biết. Tôi đã tích lũy hiểu biết – làm thế nào để đạp một chiếc xe đạp, nói một ngôn ngữ, tất cả điều đó – nhưng khi tôi đang học hành về chính tôi, bất kỳ hình thức nào của tích lũy như hiểu biết về chính tôi sẽ ngăn cản học hành thêm nữa. Bởi vì ‘cái tôi’ là một vật đang sống; nó không là một vật chết. Vì vậy cái trí phải đến với nó mới mẻ lại từng ngày, từng giây phút; ngược lại nó không thể học hành.

Trong học hành về chính mình, nếu có bất kỳ hình thức nào của tích lũy trong học hành đó, như hiểu biết, như trải nghiệm, vậy thì học hành thêm nữa bị ngăn cản bởi quá khứ. Vì vậy liệu có thể học hành mà không tích lũy? Tìm ra điều đó rất quan trọng cho tôi. Bởi vì nếu tôi đang học hành mà sự tích lũy xảy ra, không có học hành. Bởi vì ‘cái tôi’ là một vật đang sống sinh động, rất năng động. Vì vậy cái trí phải thật nhạy bén, thật nhạy cảm, thật tinh tế như một vật đang sống. Liệu cái trí có thể như thế? Làm ơn hãy theo sát nó từng bước một, và bạn sẽ tự-đến nó.

Người hỏi: Thưa ông, khi ông quan sát cái gì đó, ngay khi ông bắt đầu suy nghĩ về nó, sống đã tiếp tục.

Krishnamurti: Không phải, thưa bạn. Hãy theo dõi, bạn đang nói rằng sống xảy ra thật mau lẹ, thật nhanh chóng, thật biến đổi, đến độ học hành không thể được. Phải vậy không?
Người hỏi: Không, tôi đã không nói như thế. Tôi đã nói sự khó khăn là rằng ngay khi người ta suy nghĩ về điều gì đó, người ta phải có thể thấy nó và ngay tức khắc đi tiếp mà không cố gắng suy nghĩ về nó hay nắm bắt nó trong bất kỳ cách nào.

Krishnamurti: Biến cố hay việc xảy ra diễn tiến quá mau lẹ đến độ suy nghĩ về nó là không tốt. Vì vậy tôi phải học hành quan sát mà không có sự hiểu biết tôi đã tích lũy được từ trước – đúng chứ? Đó là động thái của học hành.

Người hỏi: Vậy là người ta cẩn thận quan sát những động cơ của người ta trong hành động.

Krishnamurti: Không phải, thưa bạn. Chúng ta chưa đến điểm đó. Toi muốn biết về chính tôi. Tôi phải học hành về chính tôi. Học hành có nghĩa gì? Nếu tôi không tìm được điều đó, tôi chỉ đang tích lũy hiểu biết về chính tôi. Và bạn đã tích lũy hiểu biết về chính bạn, phải không? – điều gì những người tâm lý học đã nói, điều gì những người triết lý đã nói, điều gì những quyển sách tôn giáo đã nói, điều gì người nói đã nói. Vậy là bạn đã có hiểu biết của tất cả những điều đó, và khi bạn gạt đi tất cả những điều đó, bạn bị bỏ lại một mình mà chẳng có gì cả; vì vậy bạn phải học hành. Vì vậy tôi đang tìm hiểu học hành có nghĩa gì.

Người hỏi: Học hành sẽ là một nhận biết tự phát, không có phản ứng?

Krishnamurti: Nhận biết tự phát – tôi không hiểu những từ ngữ đó có nghĩa gì, tôi xin lỗi. chúng ta không tự phát, phải không? Chúng ta quá bị quy định, quá bị chất nặng bởi quá khứ, cùng tất cả hiểu biết, thông tin, làm thế nào cái trí có thể tự phát?

Người hỏi: Từ ngữ học hành không kết hợp với sự tích lũy hay sao?

Krishnamurti: Vì vậy, thưa bạn, bởi vì biết rằng học hành được kết hợp với sự tích lũy của hiểu biết, chúng ta đang cố gắng tách rời chúng. Chúng ta không thể sử dụng những từ ngữ khác. Vì vậy tôi đang cố gắng học hành về chính tôi; vì vậy tôi không đang cố gắng tích lũy hiểu biết về chính tôi. Nếu tôi làm như thế, vậy thì hiểu biết đó sẽ ngăn cản học hành thêm nữa về chính tôi. Điều đó khá đơn giản, thưa bạn, phải không?

Người hỏi: Muốn học hành, ông phải có sự quan sát.

Krishnamurti: Vì vậy, làm thế nào tôi học hành và quan sát, quan sát về chính tôi và trong động thái của quan sát học hành? Bây giờ quan sát có nghĩa gì? Liệu tôi có thể nhìn ngắm về chính tôi, tất cả chuyển động của chính tôi, mà không có bất kỳ sự biến dạng, mà không có bất kỳ kết luận từ trước để sẽ tạo ra sự biến dạng rằng tôi tốt lành, rằng tôi xấu xa, rằng tôi thánh thiện, rằng tôi tuyệt vời, rằng tôi là người dễ thương, xinh đẹp nhất, và vân vân, và vân vân. Liệu tôi có thể quan sát về chính tôi mà không có cái bóng của sự biến dạng?

Người hỏi: Nếu tôi không cố gắng thay đổi chính tôi.

Krishnamurti: Thưa bạn, làm ơn hãy bám chặt nó. Nhìn ngắm nó, thưa bạn. Liệu bạn có thể nhìn ngắm về chính bạn mà không có bất kỳ quan điểm nào về chính bạn?

Người hỏi: Học hành là cái gì đó mà phải được luyện tập, giống như một em bé, một đứa trẻ đang học đi.

Krishnamurti: Lúc này, hãy bắt đầu ngay lúc này. Chúng ta đừng nói về một đứa bé, nhưng làm ơn hãy bắt đầu học hành ngay lúc này. Làm ơn hãy lắng nghe điều này. Liệu cái trí có thể quan sát hoạt động của chính nó mà không có bất kỳ thành kiến nào? Thành kiến là một phê bình, một đánh giá mà đã được thực hiện từ trước, và qua đôi mắt đó chúng ta quan sát về chính ta. Liệu tôi có thể quan sát chuyển động của chính tôi trong sống hàng ngày – nấu nướng, giặt giũ, tất cả việc đó – và hoạt động của cái trí, quan sát mà không có bất kỳ kết luận, thành kiến? Bạn nói điều đó không thể được. Hãy chờ đợi. Hãy thực hiện nó! Làm ơn, hãy thực hiện những điều này.

Người hỏi: Làm thế nào ông thực hiện nó?

Krishnamurti: Tôi đang giải thích nó cho bạn. Không phải làm thế nào; tôi đang giải thích nó cho bạn. Hãy quan sát cái trí của bạn mà không có thành kiến. Liệu bạn có thể quan sát nó?

Người hỏi: Làm ơn tha lỗi cho tôi. Tôi phát giác rằng khi tôi dạo chơi quanh đây và làm việc này hay việc kia, có một chuyển động, một động lực của thực hiện những phê bình, đang đưa ra những thành kiến. Hầu như tôi có thể cảm thấy chất lượng của nó. Liệu tôi có thể quan sát tất cả việc đó mà không đánh giá?

Krishnamurti: Đó là điều gì tôi đang hỏi bạn, thưa bạn. Liệu cái trí có thể quan sát hoạt động của nó mà không có bất kỳ thành kiến, kết luận, phê bình, đánh giá, quá khứ? Liệu nó có thể quan sát? Nếu nó không thực hiện được, nó không thể học hành.

Người hỏi: Ông có ý sự quan sát không có tư tưởng?

Krishnamurti: Đúng rồi. Quan sát không có tư tưởng. Tôi đã không muốn giải thích nó theo cách đó bởi vì nếu như thế bạn sẽ bị dẫn vào ‘Làm thế nào tôi sẽ ngăn cản tư tưởng không can thiệp?’

Người hỏi: Đó không là điều gì ông phải suy xét hay sao? Làm thế nào tôi sẽ quan sát tư tưởng đang can thiệp mà không thành kiến, mà không đánh giá nó?

Krishnamurti: Bây giờ, không có ai trả lời câu hỏi đó. Bạn sẽ làm gì?

Người hỏi: Bối rối.

Krishnamurti: Bối rối à? Vậy thì bối rối! Nhưng bạn phải trả lời câu hỏi đó. Không tốt gì khi chỉ bối rối; bạn phải trả lời nó. Sống thách thức bạn. Bạn không thể nói, ‘Tôi sẽ bối rối’, và để nó nguyên như thế. Sống nói, hãy trả lời nó. Bạn là một người trưởng thành!

Làm ơn, chờ một chút, thưa bạn. Bạn thấy, nó trở nên hoàn toàn không thể được khi cái trí của bạn không đang trao sự chú ý trọn vẹn đến điều gì đó mà đòi hỏi sự chú ý. Tôi muốn học hành về chính tôi – không qua đôi mắt của người nào khác, dù nó là Christ, Buddha, hay vị đạo sư mới nhất. Tôi muốn học hành – cái trí phải học hành về chính nó, vì vậy nó nói, ‘Tôi sẽ học hành như thế nào?’ – mà có nghĩa tôi phải quan sát. Làm thế nào tôi có thể quan sát khi có quá nhiều thành kiến? Tôi có hàng ngàn thành kiến. Làm thế nào tôi có thể quan sát?

Sau đó vấn đề kế tiếp là, không có ai sẽ trả lời làm thế nào cái trí được tự do khỏi thành kiến. Nó phải được tự do – bạn theo kịp chứ? – ngược lại tôi không thể quan sát; cái trí không thể quan sát và thế là không thể học hành. Vì vậy làm thế nào cái trí sẽ được tự do khỏi thành kiến?

Người hỏi: Khi tôi thấy cái gì đó trong tôi mà tôi không thích, đó là một sự kiện, không phải một thành kiến.

Krishnamurti: Thưa bà, bà có một thành kiến, phải không? Tất cả chúng ta đều có những loại thành kiến trước nào đó – đó là điều gì nó có ý, thành kiến về cái gì đó. Làm thế nào cái trí được tự do khỏi thành kiến, cố chấp, những kết luận. Không người nào sẽ trả lời cho tôi, vì vậy tôi phải tìm ra. Tôi không thể chỉ bị lúng túng bởi vấn đề; tôi phải tự-trả lời nó cho chính tôi. Cuộc sống đòi hỏi nó.

Người hỏi: Bằng cách thấy sự giả dối của nó.

Krishnamurti: Bạn thấy sự giả dối của thành kiến, phải không? Nhưng bạn vẫn còn bị thành kiến, phải không?

Hãy tự-trả lời câu hỏi đó cho chính bạn. Làm thế nào cái trí sẽ được tự do khỏi thành kiến, một kết luận, một hình ảnh mà tôi đã dựng lên về bạn? Làm ơn hãy lắng nghe. Tôi đã dựng lên một hình ảnh về bạn bởi vì bạn là một người Thiên chúa giáo và tôi là một người Ấn độ giáo, hay tôi là một người Cộng sản và bạn là một người nào đó. Bây giờ làm thế nào cái trí được tự do khỏi hình ảnh đó mà nó đã dựng lên, hay văn hóa đó đã dựng lên, hay xã hội đó đã dựng lên, mà đã được mọc rễ trong cái trí? Làm thế nào hình ảnh đó được xóa sạch? Đó là câu hỏi. Đừng trả lời bất kỳ vấn đề nào khác. Hình ảnh ở đó. Làm thế nào nó sẽ bị xóa sạch, thế là tôi được tự do khỏi nó? 

 * * *

Krishnamurti: Hãy theo dõi, tôi đã được nuôi dưỡng như một người Ba la môn ở Ấn độ và tôi nói tôi là như thế. Đó là một thành kiến bám rễ chặt, được tạo ra theo lịch sử, văn hóa; và truyền thống nói tôi là như thế. Đó là tình trạng bị quy định của tôi. Liệu cái trí có thể nhận biết được tình trạng bị quy định đó? Chỉ từng đó. Không thêm nữa. Khi nó nhận biết được tình trạng bị quy định, điều gì xảy ra?

Người hỏi: Nó không còn bị quy định nữa.

Krishnamurti: Bạn đang nói điều này như một thực sự hay một câu phát biểu bằng từ ngữ? Khi bạn nhận biết được tình trạng bị quy định đó, bạn đang cố gắng khuất phục nó, thay đổi nó, kiểm soát nó, hay phá vỡ nó? Hay bạn chỉ nhận biết nó?

Người hỏi: Tôi chỉ nhận biết nó.

Krishnamurti: Bây giờ, điều gì xảy ra lúc đó?

Người hỏi: Tôi trở nên được tự do.

Krishnamurti: Chờ đã. Hoặc bạn được tự do, hay hoặc bạn không được tự do. Bạn không thể nói, ‘Tôi trở nên’.

Người hỏi: Nếu ông thích như thế.

Krishnamurti: Không phải tôi thích điều gì. Nó không là một trò chơi của bạn và tôi thích điều gì. Cái trí trở nên nhận biết rằng nó là một người Thiên chúa giáo, một người cộng sản, một người Ấn độ giáo, và vân vân. Đó là tình trạng bị quy định của nó. Trong trở nên nhận biết được tình trạng bị quy định của nó, điều gì xảy ra?

Người hỏi: Thay đổi.

Krishnamurti: Không. Tôi phải tìm ra nhận biết có nghĩa gì, tôi có ý gì qua cụm từ quan sát tình trạng bị quy định đó. Người quan sát khác biệt tình trạng bị quy định? Cái trí quan sát, hay nhận biết rằng nó bị quy định. Người quan sát khác biệt tình trạng bị quy định? Bạn nói gì? Không có ai trả lời giúp bạn. Làm thế nào bạn sẽ tìm ra? Người suy nghĩ khác biệt với điều được suy nghĩ, với tình trạng bị quy định, hay người suy nghĩ là điều được suy nghĩ và tình trạng bị quy định?

Người hỏi: Ông nhận ra tình trạng bị quy định của ông khi ông thấy rằng nó là thành phần của cái trí?

Krishnamurti: Vâng, thưa bạn, tôi hiểu. Tôi đang hỏi thêm một tí, tôi đang hỏi – chúng ta đang hỏi – khi bạn nói, ‘Tôi bị quy định’, ‘cái tôi’ mà nói ‘tôi bị quy định’ khác biệt với tình trạng bị quy định?

Người hỏi: Chắc chắn không.

Krishnamurti: Chắc chắn không, Vậy là người quan sát là vật được quan sát. Bây giờ, chờ một chút. Hãy ở đó trong vài phút. Người quan sát là vật được quan sát. Sau đó điều gì xảy ra?

Người hỏi: Tôi đã học hành sự việc đó là gì.

Krishnamurti: Vậy là tôi đã học hành – bạn đang nói – cái gì thực sự là. Có một đang học hành về ‘cái gì là’? Tôi phải bám vào sự việc duy nhất đó, thưa bạn, xin lỗi. Người quan sát là vật được quan sát – đúng chứ? Chúng ta thấy điều đó. Đó là, cả tình trạng bị quy định lẫn người quan sát mà quan sát tình trạng bị quy định đó là giống hệt nhau. Cả hai đều bị quy định. Điều đó có nghĩa không có sự phân chia giữa người quan sát và vật được quan sát. Mà có nghĩa không có sự phân chia giữa người trải nghiệm và vật được trải nghiệm, không có sự phân chia giữa người suy nghĩ và vật được suy nghĩ; chúng là một. Đúng chứ? Vậy thì điều gì xảy ra? Hãy từ tốn. Hãy theo dõi chầm chậm. Khi có một phân chia giữa người quan sát và vật được quan sát, có xung đột – đúng chứ? – cố gắng khuất phục nó, cố gắng thay đổi nó, cố gắng kiểm soát nó, và vân vân, và vân vân. Bây giờ, khi người quan sát là vật được quan sát, không có kiểm soát, không có kiềm chế; không có chuyển động để khuất phục nó; chỉ có cái gì là thực sự, chỉ có người quan sát là vật được quan sát, cái hình ảnh là người quan sát. Bây giờ điều gì xảy ra?

Người hỏi: Sự phân hai kết thúc.

Krishnamurti: Thưa bạn, sự phân hai đã kết thúc khi bạn nói người quan sát là vật được quan sát. Sự phân hai hiện diện, và sự diễn tả của phân hai đó là xung đột. Khi không có sự xung đột giữa người quan sát và vật được quan sát, điều gì xảy ra? Không có ai nói cho bạn, bạn hiểu chứ?

Người hỏi: Ông có hành động tức khắc.

Krishnamurti: Chờ đã, theo chầm chậm, theo chầm chậm. Điều gì xảy ra? 

Người hỏi: Tôi không khác biệt điều gì tôi đang quan sát.

Krishnamurti: Vậy là điều gì xảy ra?

Người hỏi: Xung đột đã kết thúc.

Krishnamurti: Vâng, thưa bạn, chúng ta đã nói điều đó. Đó là sự việc quan trọng nhất, phải không? Xung đột kết thúc. Xung đột đã kết thúc cho bạn khi bạn nhận ra rằng người quan sát là vật được quan sát? Nếu xung đột đó không kết thúc, bạn không thấy sự thật rằng người quan sát là vật được quan sát; nó chỉ là những từ ngữ. Khoảnh khắc bạn thấy sự thật của nó, xung đột đã kết thúc, ‘cái tôi’ và ‘cái không tôi’. ‘Cái tôi’ là ‘cái bạn’.

Vậy là điều gì xảy ra khi không có xung đột, mà có nghĩa khi người quan sát là vật được quan sát?

Bạn có khi nào thiền định? Tôi thấy nhiều người trong các bạn ngồi rất tập trung dưới những cái cây. Bạn có khi nào thiền định? Đây là thiền định. Các bạn hiểu chứ, thưa các bạn? Đây là thiền định tuyệt vời nhất, bất chợt bắt gặp sự việc lạ thường này, mà phải tự-khám phá cho chính người ta – cho cái trí phải tự-khám phá cho chính nó – rằng người quan sát là vật được quan sát. Vậy là không có xung đột – mà không có nghĩa chỉ như cây cỏ, chỉ không làm gì cả. Trái lại.

Vì vậy tôi phải tìm ra điều gì xảy ra khi cái trí nhận ra rằng hình ảnh và người quan sát hình ảnh đó là một. Và nó đã đến mấu chốt đó bởi vì nó đã tìm hiểu. Nó đã không nói, đó là như vậy. Nó đã tự-thâm nhập vào chính nó. Nó thấy rằng trong học hành, quan sát, phải không có thành kiến. Nó thấy rằng thành kiến là một hình ảnh và tự-hỏi liệu hình ảnh đó khác biệt với người quan sát. Tất cả đó là một tìm hiểu. Đó là một tìm hiểu mà trong nó có sự chú ý; thế là sự tìm hiểu đó tạo ra sự nhận biết rằng người quan sát là vật được quan sát, và thế là cái trí sinh động lạ thường; nó không là một cái trí chết rồi. Nó là một cái trí không bị vấy bẩn, khởi nguồn.

Vậy là điều gì xảy ra? Nó nhận ra rằng từ ngữ Ấn độ giáo và người tạo tác từ ngữ đó là một. Vậy là, hình ảnh, tình trạng bị quy định, ở đó? Đừng nói có hay không có. Nó ở đó? Cái trí bị quy định như một người Thiên chúa giáo. Khi cái trí nói, ‘Tôi là một người Thiên chúa giáo’, ‘cái tôi’ khác biệt với cái mà đã được gọi là Thiên chúa giáo – đó là tình trạng bị quy định của nó. Người quan sát nói, ‘Tôi khác biệt với tình trạng bị quy định của tôi’, và sau đó anh ấy đấu tranh bởi vì anh ấy nói, ‘Tôi phải kiểm soát’, ‘Tôi phải rộng lượng’, ‘Tôi phải không hung hăng’, ‘Tôi không được giết người, nhưng tôi sẽ giết người khi cần thiết’, và vân vân, và vân vân. Luôn luôn anh ấy đang đùa giỡn với chính anh ấy. Vì vậy khi người quan sát nhận ra rằng anh ấy không khác biệt với sự việc mà anh ấy quan sát, rằng đó là tình trạng bị quy định và rằng vì vậy toàn sự việc đều bị quy định, toàn cấu trúc bị quy định, vậy thì điều gì xảy ra?

Khi có một hình ảnh, một thành kiến, một kết luận, có hoạt động, đúng chứ? Nếu tôi là một người Thiên chúa giáo, tôi phải chống đối với mọi người không là Thiên chúa giáo; nếu tôi là một người cộng sản, tôi phải chuyển đổi mọi người theo học thuyết của tôi. Có hoạt động đang xảy ra, phải không? Có hoạt động của người quan sát đang cố gắng thuyết phục những người khác, khiến người khác từ bỏ tín ngưỡng, đe dọa. Khi người quan sát là vật được quan sát, tất cả hoạt động như thế kết thúc, phải không? Vì vậy điều gì xảy ra? Có sự bất động hoàn toàn, phải không? Ô, bạn không thấy vẻ đẹp của điều này.

Hãy nhìn ngắm nó. Khi cái trí có thành kiến, nó ở trong trạng thái chuyển động. Nếu tôi có thành kiến chống lại bạn bởi vì bạn đã gây tổn thương cho tôi, tôi kháng cự – đó là một chuyển động. Hình ảnh mà tôi đã dựng lên về bạn là chuyển động của một thành kiến chống lại bạn. Tôi là một người cộng sản, và sự giáo dục của tôi là chống đối mọi thứ khác và mang mọi người vào chủ nghĩa của tôi. Vậy là vì có một hình ảnh thể hiện một chuyển động từ điều này đến điều kia hay để thay đổi từ điều này đến điều kia – luận điểm, chống lại luận điểm, tổng hợp. Nó là một chuyển động liên tục của hình ảnh, từ ngữ, kết luận. Vì vậy khi cái trí nhận ra, thấy rằng người quan sát là vật được quan sát – thấy. Không phải chỉ bằng từ ngữ chấp nhận ý tưởng ngu xuẩn nào đó nhưng thực sự nhận ra nó trong tâm can, máu mủ, quả tim, cái trí của anh ấy – nó thấy rằng không có sự phân chia. Vậy là chuyển động này của cái trí kết thúc. Chuyển động của tình trạng bị quy định kết thúc.

Vậy là có sự bất động hoàn toàn của cái trí, mà không có nghĩa nó là một cái trí chết rồi. Nó không có nghĩa một cái trí đã ngủ say; nó là một cái trí sinh động lạ thường. Nó sinh động bởi vì nó không đang chuyển động trong những khu vực bị quy định. Vậy là điều gì xảy ra khi có không-chuyển động hoàn toàn?

Thật ra, đó là một sự việc lạ thường nhất mà người ta đã khám phá, nếu bạn bất chợt bắt gặp được nó. Đó là, tất cả chuyển động là thời gian, và thời gian là tư tưởng. Tư tưởng bị quy định, và khi tư tưởng vận hành, nó chỉ có thể vận hành trong lãnh vực của tình trạng bị quy định đó. Tôi là người Thiên chúa giáo, Tin lành giáo, cộng sản, xã hội, cánh tả, cánh hữu, hay trung lập, tôi là một người Phật giáo, tôi không là gì cả, hay tôi phải là cái gì đó – tất cả điều đó vẫn còn trong lãnh vực của cái đã được biết; chuyển động ở trong thời gian, là thời gian. Chuyển động là thời gian. Lúc này, khi người quan sát là vật được quan sát, không có chuyển động gì cả, chỉ có vật được quan sát. Và khi không có chuyển động gì cả về vật được quan sát, ‘cái gì là’, điều gì đã xảy ra? Không có chuyển động, không huyên thuyên, không chuyển động từ tầng ý thức bên trong ra tầng ý thức bên ngoài, không chuyển động gì cả. Vậy là cái trí thấy, có năng lượng để nhìn ngắm, ‘cái gì là’. Khi có một chuyển động rời khỏi ‘cái gì là’, có sự ham muốn để thay đổi nó, kiểm soát nó, biến đổi nó. Khi không có chuyển động gì cả, nó có năng lượng lạ thường để nhìn ngắm ‘cái gì là’.

Và có gì? Một chuỗi khác của những từ ngữ?

Nó không là một thực sự đối với bạn; nó chỉ là một chấp nhận bằng từ ngữ. Bạn không nói, ‘Ồ, tôi sẽ quan sát điều này, trao năng lượng của tôi vào điều này. Tôi cống hiến cho điều này; tôi muốn tìm ra’. Và bạn chỉ có thể tìm ra khi bạn đã hoàn toàn loại bỏ mọi thứ mà những người khác đã nói.

Nếu bạn không thực hiện việc này, bạn không thể học hành. Bạn sẽ lặp lại điều gì những người khác đang nói, mà bạn đang làm. Và điều gì những người khác đã nói có lẽ hoàn toàn vô lý, có lẽ đúng thực, hay có lẽ giả dối. Những người khác không có ý nghĩa trong việc này. Nó có ý nghĩa khi bác sĩ, từ hiểu biết của anh ấy, bảo bạn phải uống một viên thuốc hay bạn bị ung thư và bạn phải làm một điều gì cho nó. Việc đó khác hẳn. Nhưng ở đây tôi không biết gì cả; tôi phải học hành. Học hành có nghĩa quan sát. Không có sự quan sát khi có chuyển động của hình ảnh – bạn thấy vẻ đẹp của nó? – chuyển động của hình ảnh có nghĩa tình trạng bị quy định, và chuyển động của tình trạng bị quy định. Và chuyển động của tình trạng bị quy định đó là thời gian. Và tư tưởng là thời gian. Vậy là tư tưởng tự-tách rời chính nó thành người quan sát và vật được quan sát, và có xung đột. Và đây là chuyển động của văn hóa chúng ta, của hoạt động tôn giáo chúng ta, xung đột giữa ‘cái gì là’ và ‘cái gì nên là’, giữa người quan sát và vật được quan sát. Nhưng khi có sự nhận biết rằng người quan sát là vật được quan sát, vậy là chuyển động của tình trạng bị quy định kết thúc, bởi vì không có chuyển động. Một cái trí như thế đã đến được nó qua thiền định, tìm hiểu, nhìn ngắm, chính nó tự-hỏi, không phải bất kỳ người nào khác. Nó phải tuyệt đối đứng một mình, mà không có nghĩa cô lập, ngồi yên lặng, trở thành người ẩn dật. Ngược lại, cái trí tự-làm tự do chính nó khỏi tình trạng bị quy định của chính nó; thế là không có chuyển động của tình trạng bị quy định, thế là không có chuyển động của thời gian. Thế là không có ‘cái gì là’; chỉ có cái gì đó hoàn toàn khác hẳn.

 * * *

Người hỏi: Thưa ông, tất cả điều này nghe có vẻ quá ảm đạm cho tôi bởi vì tôi không thể làm bất kỳ điều gì ngoại trừ nói đãi bôi với ông và theo sau ông.

Krishnamurti: Vậy thì đừng nói đãi bôi.

Người hỏi: Tôi không thể vượt khỏi người quan sát và vật được quan sát.