Phẩm Thứ Nhất: Khuyến Phát

PHÁT BỒ ĐỀ TÂM KINH LUẬN
Bồ Tát Thế Thân tạo
Tam Tạng Pháp Sư Cưu La Ma Thập dịch Hán
Tỳ Kheo Thích Nhất Chân dịch Việt

PHẨM THỨ NHẤT
KHUYẾN PHÁT

Kính lễ vô biên tế
Đẳng không bất động trí
Khứ lai hiện tại Phật
Cứu thế Đại bi tôn

Có diệu pháp đại phương đẳng tối thượng thuộc tạng Ma Đắc Lặc Ca, được chư Bồ Tát Ma Ha Tát tu hành. Chính là (1) khuyến khích ưa thích tu tập Bồ Đề vô thượng, (2) để có thể làm cho chúng sinh phát tâm sâu rộng, (3) kiến lập thệ nguyện dứt khoát trang nghiêm, (4) xả bỏ thân mạng tài sản để nhiếp phục tham tiếc, (5) tu năm tụ giới để giáo hóa dẫn dắt các người phạm giới, (6) phát tinh tiến dũng mãnh để an chỉ chúng sinh, (7) tập các thiền định để biết rõ các tâm, (8) tu hành trí huệ diệt trừ vô minh, (9) nhập môn như thật lìa các chấp trước, (10) tuyên bày đức hạnh KHÔNG vô tướng thậm thâm, (11) ca ngợi công đức khiến cho Phật chủng không đoạn.

Có vô lượng môn phương tiện thanh tịnh như thế để trợ giúp cho Bồ Đề pháp. Nay tôi sẽ vì các hàng thượng thượng thiện mà phân biệt hiển bày, để khiến cho rốt cuộc được A Nậu Đa La Tam Miệu Tam Bồ Đề.

Chư Phật tử, nếu như người Phật tử thọ trì những gì Phật nói, rồi có thể diễn giảng thuyết pháp cho chúng sinh, thì trước hết phải ca ngợi công đức của Phật. Chúng sinh nghe thế rồi mới có thể phát tâm cầu trí huệ của Phật. Do phát tâm như thế nên Phật chủng không đoạn mất.

Nếu Tỳ Kheo, Tỳ Kheo Ni, Ưu Bà Tắc, Ưu Bà Di, niệm Phật, niệm pháp, lại niệm Như Lai khi hành Bồ Tát đạo, do vì cầu pháp nên trong a tăng kỳ kiếp chịu bao cần khổ. Do niệm như thế, (nếu có ai) nói pháp cho Bồ Tát, dù chỉ là một bài kệ, Bồ Tát nghe được pháp ấy vui mừng được lợi ích của giáo pháp, nên mới trồng thiện căn tu tập Phật pháp, đắc A Nậu Đa La Tam Miệu Tam Bồ Đề. Do vì để đoạn các khổ não của những chúng sinh, từ vô thỉ sinh tử, Bồ Tát Ma Ha Tát muốn thành tựu vô lượng thân tâm, cần tu tinh tiến, sâu phát đại nguyện, rồi thật hành đại phương tiện tâm, cầu đại trí huệ vô kiến đỉnh tướng. Cầu các pháp lớn như thế của chư Phật. Phải biết rằng các pháp ấy vô lượng vô biên, do pháp vô lượng nên quả báo phúc đức cũng vô lượng. Như Lai nói rằng, nếu các Bồ Tát tối sơ một niệm phát tâm hạ liệt thôi, thời quả báo phúc đức trong trăm ngàn vạn kiếp có nói cũng không cùng tận, huống gì là trong một ngày, một tháng, một năm, cho đến trăm năm tu tập các tâm ấy, quả báo phúc đức lẽ nào có thể nói tận. Tại sao vậy? Bởi sự thật hành của Bồ Tát không cùng tận, vì Bồ Tát muốn khiến cho tất cả chúng sinh đều trụ vào vô sinh pháp nhẫn, đều đắc A Nậu Đa La Tam Miệu Tam Bồ Đề.

Các Phật tử, Bồ Tát ban sơ phát Bồ Đề tâm, ví như biển lớn lúc ban đầu từ từ sinh khởi, phải hiểu đó là chỗ chứa cho các châu báu như ý giá trị từ hạ trung thượng cho đến vô giá, bởi các báu này đều từ biển lớn mà sinh. Bồ Tát (sơ) phát tâm cũng y như vậy, lúc ban đầu (từ từ) sinh khởi (tâm), phải hiểu (tâm ấy) liền là chỗ sinh khởi tất cả thiện pháp thiền định, trí huệ của người trời, thanh văn, duyên giác, chư Phật Bồ Tát.

Lại nữa, cũng như tam thiên đại thiên thế giới, lúc mới bắt đầu sinh (từ từ) khởi, phải hiểu là liền thành ngay chỗ y chỉ nâng đỡ trọn cả 25 cõi hữu trong ấy gồm hết cả chúng sinh. Bồ Tát phát Bồ Đề tâm cũng y như vậy, lúc mới bắt đầu phát khởi đã thành là chỗ y chỉ nâng đỡ cho hết tất cả vô lượng chúng sinh, nào là gồm hết sáu nẻo bốn sinh, chính kiến tà kiến, tu thiện tập ác, hộ trì tịnh giới, phạm bốn trọng cấm, tôn phụng tam bảo, hủy báng chính pháp, chư ma ngoại đạo, sa môn phạm chí, Sát Lợi, Bà La Môn, Tỳ Xá, Thủ Đà.

Lại nữa, Bồ Tát phát tâm lấy từ bi làm đầu. (Tâm) từ của Bồ Tát vô lượng vô biên, cho nên (khi Bồ Tát) phát tâm không có giới hạn (mà) bằng với chúng sinh giới. Ví như hư không, không có gì mà hư không không che trùm. Bồ Tát phát tâm cũng y như vậy, tất cả mọi chúng sinh không có chúng sinh nào mà Bồ Tát không che trùm. Nếu như chúng sinh giới vô lượng vô biên không sao cùng tận, Bồ Tát phát tâm cũng y như vậy, vô lượng vô biên không có cùng tận. Hư không vô tận nên chúng sinh cũng vô tận, chúng sinh vô tận nên Bồ Tát phát tâm bằng với chúng sinh giới. Mà chúng sinh giới lại không có giới hạn. Nay tôi sẽ thừa Thánh chỉ mà nói lên ít phần về chúng sinh giới.

Lấy hết phương đông ngàn ức hằng hà sa a tăng kỳ thế giới của chư Phật. Phương nam, tây, bắc, bốn phương phụ, phương trên và dưới, mỗi phương cũng lấy ngàn ức hằng hà sa a tăng kỳ thế giới của chư Phật. (Rồi) nghiền nát ra thành vi trần. Số vi trần này không trở ngại gì hết đối với mắt. (Sau đó) có bao chúng sinh trong trăm vạn ức hằng hà sa a tăng kỳ tam thiên đại thiên thế giới cùng nhau giữ lấy một vi trần. (Rồi) có bao nhiêu chúng sinh trong hai trăm vạn ức hằng hà sa a tăng kỳ tam thiên đại thiên thế giới cùng nhau giữ lấy hai vi trần. Cứ thế lần lượt lấy hết trọn số vi trần thuộc địa chủng có trong mười phương, mỗi phương gồm ngàn ức hằng hà sa a tăng kỳ thế giới của chư Phật. (Dù vậy) chúng sinh giới này vẫn không hề cùng tận.

Ví như có người chẻ một sợi lông ra làm trăm phần, rồi lấy một phần lông ấy chấm vào đại hải. Giờ đây cái ít phần mà tôi nói về chúng sinh cũng giống như (nước chấm nơi đầy một phần trăm sợi lông) vậy. Phần (chúng sinh) còn lại chưa được nói đến giống như nước của cả đại hải. Giả như chư Phật có trải qua vô lượng vô biên a tăng kỳ kiếp dùng đủ thí dụ diễn nói rộng rãi cũng không nói cùng được. Bồ Tát phát tâm có thể che trùm trọn chúng sinh như vậy. Tại sao? Các Phật tử, tâm Bồ Đề này có lý do nào lại cùng tận được sao? Nếu có Bồ Tát nào nghe nói thế mà không kinh không sợ không thối không bỏ, phải biết người ấy chắc chắn có thể phát tâm Bồ Đề. Cho dù có vô lượng tất cả chư Phật trong vô lượng a tăng kỳ kiếp ca ngợi công đức của người ấy cũng không sao cùng được. Tại sao vậy? Bởi Bồ Đề Tâm này không có giới hạn, không hề cùng tận.

 (Bồ Đề tâm) có vô lượng lợi ích như thế, cho nên (tôi mới) tuyên thuyết để khiến cho chúng sinh đều được nhận lấy thực hành, mà phát Bồ Đề tâm vậy.