04. Phẩm Hoa

44.
Ai người thấu triệt “cái ta”?
Thấu triệt Thiên giới, Dạ Ma các hàng?
Ai người khéo giảng “Pháp vàng”? (1)
Như tay thiện xảo kết tràng hoa tươi?

Ko imaṃ pathaviṃ vicessati
yamalokañ ca imaṃ sadevakaṃ,
ko dhammapadaṃ sudesitaṃ
kusalo pupphamiva pacessati.

45.
Ai người chinh phục “cái ta”?
Chinh phục Thiên giới, Dạ Ma các hàng?
Bậc “Hữu học” (2) giảng Pháp vàng
Như tay thiện xảo kết tràng hoa tươi.

Sekho pathaviṃ vicessati
yamalokañ ca imaṃ sadevakaṃ,
sekho dhammapadaṃ sudesitaṃ
kusalo pupphamiva pacessati.

46.
Thân như bọt nước đầu gềnh
Rỗng không, huyễn ảo, diệt sinh vậy mà!
Trượng phu bẻ gãy tên hoa
Vượt lên tầm mắt, Tử Ma khó tìm!

Pheṇūpamaṃ kāyamimaṃ viditvā
marīcidhammaṃ abhisambudhāno,
chetvāna mārassa papupphakāni
adassanaṃ maccurājassa gacche.

47.
Ai còn thu nhặt hoa hương,
Đắm si, tham nhiễm bên đường biết hay?
Tử Thần mang kẻ ấy ngay
Như cơn lũ cuốn ngủ say cả làng!

Pupphāni heva pacinantaṃ
byāsattamanasaṃ naraṃ,
suttaṃ gāmaṃ mahogho’va
maccu ādāya gacchati.

48.
Ai còn thu nhặt hoa hương
Đắm si, tham nhiễm bên đường chẳng thôi?
Coi chừng Thần Chết tới nơi
Bắt làm nô lệ, rồi đời kẻ ngu!

Pupphāni heva pacinantaṃ
byāsattamanasaṃ naraṃ,
atittañeva kāmesu
antako kurute vasaṃ.

49.
Như ong kiếm tí mật thôi
Sắc hương chẳng hại, lá chồi cũng không
Khẽ khàng chút nhụy lót lòng
Bậc Thánh cũng vậy, thong dong vào làng!

Yathāpi bhamaro pupphaṃ
vaṇṇagandhaṃ aheṭhayaṃ,
paleti rasam’ādāya
evaṃ gāme munī care.

50.
Lỗi người tìm trách sao nên
Dầu phải, dầu quấy chen xen chẳng gì?
Gẫm ta làm được điều chi?
Lặng im, tự kiểm, tu trì mới hay!

Na paresaṃ vilomāni
na paresaṃ katākataṃ,
Attanova avekkheyya
katāni akatāni ca.

51.
Hoa kia đẹp đẽ dường bao!
Sắc màu tươi thắm nhưng nào có hương
Ngôn lời dệt gấm thêu chương
Không hành, chỉ nói là phường bỏ đi!

Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ
vaṇṇavantaṃ agandhakaṃ,
evaṃ subhāsitā vācā
aphalā hoti akubbato.

52.
Hoa kia đẹp đẽ dường bao!
Sắc màu đã thắm lại ngào ngạt hương.
Ngôn lời trong sáng như gương
Nói làm là một, văn chương dám bì!

Yathāpi ruciraṃ pupphaṃ
vaṇṇavantaṃ sagandhakaṃ,
evaṃ subhāsitā vācā
saphalā hoti sakubbato.

53.
Đó đây lác đác đầu cành
Hái tìm từng đóa xâu thành tràng hoa
Chúng sanh giữa cõi ta bà
Việc lành thu góp kết tòa thiện tâm!

Yathāpi puppharāsimhā
kayirā mālāguṇe bahū,
evaṃ jātena maccena
kattabbaṃ kusalaṃ bahuṃ.

54.
Hương thơm tối thắng diệu hoa
Làm sao ngược gió bay xa mọi đường?
Hương thơm đức hạnh phi thường
Xông lan khắp cả muôn phương ngạt ngào!

Na pupphagandho paṭivātameti
na candanaṃ tagaramallikā,
satañ ca gandho paṭivātameti
sabbā disā sappuriso pavāyati.

55.
Hương sen, hương lý, hương lài
Chiên-đàn cùng với một vài thắng hương
Dẫu thơm, đâu thể so lường
Hương người giới hạnh, phi thường thế gian!

Candanaṃ tagaraṃ vāpi
uppalaṃ atha vassikī,
etesaṃ gandhajātānaṃ
sīlagandho anuttaro.

56.
Hương sen, hương lý, hương lài
Chiên-đàn cùng với một vài thắng hương
Hương người giới hạnh phi thường
Xông bay bốn cõi Thiên Vương ngát ngào!

Appamatto ayaṃ gandho
yā’yaṃ tagaracandanī,
yo ca sīlavataṃ gandho
vāti devesu uttamo.

57.
Ai người trú niệm tinh cần,
Ai người siêu thoát dự phần vô vi?
Ai người đức hạnh, chánh tri?
Ma Vương chẳng thấy đường đi, lối về.

Tesaṃ sampannasīlānaṃ
appamādavihārinaṃ,
sammadaññā vimuttānaṃ
māro maggaṃ na vindati.

58-59.
Hoa sen dễ mến, dễ ưa,
Mọc lên từ đống bùn nhơ vệ đường.
Môn đệ đức Chuyển Pháp Vương
Trí tuệ chiếu sáng khắp phường tối tăm!

Yathā saṅkāraṭhānasmiṃ
ujjhitasmiṃ mahāpathe,
padumaṃ tattha jāyetha
sucigandhaṃ manoramaṃ.

Evaṃ saṅkārabhūtesu
andhabhūte puthujjane,
atirocati pannāya
sammāsambuddhasāvako.

_______________________________________

Chú thích:

(1) Kinh pháp cú, kinh lời vàng, Phật ngôn, bát chánh đạo, giáo pháp.

(2) Từ Tu-đà-hoàn đến A-na-hàm.