06. Phẩm Trí Hiền

76.
Trí hiền điểm lỗi cho ta
Điều xấu nên sửa, điều chưa thành toàn
Ví như chỉ chỗ chôn vàng,
Bạn người như vậy, tốt càng tốt hơn!

Nidhīnaṃva pavattāraṃ
yaṃ passe vajjadassinaṃ,
niggayhavādiṃ medhāviṃ
tādisaṃ paṇḍitaṃ bhaje,
tādisaṃ bhajamānassa
seyyo hoti na pāpiyo.

77.
Ai khuyên kẻ khác làm lành
Ngăn ngừa niệm dữ, pháp hành gắng tu
Người hiền cảm kích kính yêu
Còn phường xấu ác, ra điều chẳng ưa!

Ovadeyyānusāseyya
asabbhā ca nivāraye,
sataṃ hi so piyo hoti
asataṃ hoti appiyo.

78.
Với người xấu ác, không thân!
Với kẻ ti tiện, lại cần tránh xa!
Trí hiền, bạn tốt mới là:
Thượng nhân cao quý điểm hoa lòng mình!

Na bhaje pāpake mitte
na bhaje purisādhame,
bhajetha mitte kalyāṇe
bhajetha purisuttame.

79.
Vui thay! Giáo pháp thấm nhuần
Vui thay! An lạc, thân tâm nhẹ nhàng!
Trí nhân thỏa thích Con Đàng
Của bậc Thánh tuệ, Lời Vàng thuyết ngôn.

Dhammapīti sukhaṃ seti
vippasannena cetasā,
ariyappavedite dhamme
sadā ramati paṇḍito.

80.
Giỏi thay! Dẫn nước, đào mương!
Mũi tên khéo uốn, thành đường thẳng ngay!
Bánh xe tròn đẽo, tài hay!
Tự điều, tự kiểm mới tày trí nhân!

Udakaṃ hi nayanti nettikā
usukārā namayanti tejanaṃ,
dāruṃ namayanti tacchakā
attānaṃ damayanti paṇḍitā.

81.
Ví như tảng đá kiên trì
Gió cuồng tám hướng dễ gì chuyển lay
Tiếng đời chê dở, khen hay
Không làm chao động đôi mày trí nhân.
(Tâm Cao)

Như núi đá dựng trời cao
Tám phương gió bão dễ nào chuyển lay
Tán dương, khiển trách, dở, hay
Chẳng làm dao động, nhíu mày trí nhân!

Selo yathā ekaghano
vātena na samīrati,
evaṃ nindāpasaṃsāsu
na samiñjanti paṇḍitā.

82.
Ví như hồ nước thẳm sâu
Lặng yên, trong suốt chẳng màu bợn hoen!
Như tâm của bậc trí hiền
Khi nghe diệu pháp, lòng liền tịnh an!

Yathāpi rahado gambhīro
vippasanno anāvilo
evaṃ dhammāni sutvāna
vippasīdanti paṇḍitā.

83.
Người hiền, dứt bỏ, xả ly
Thánh nhân mấy chuyện dục si, chẳng bàn!
Hạnh phúc, đau khổ thế gian
Thì bậc thiện trí đâu màng để tâm!

Sabbattha ve sappurisā cajanti
na kāmakāmā lapayanti santo,
sukhena phuṭṭhā atha vā dukhena
na uccāvacaṃ paṇḍitā dassayanti.

84.
Không vì mình, không vì người
Chẳng vì con cái, lộc tài trăm xe:
Làm điều bất chánh đáng chê
Bậc trí như vậy, Bồ-đề nở bông!

Không vì mình, không vì người
Chẳng vì sự nghiệp, tiếng đời công danh:
Bởi do bất chánh mà thành
Bậc trí như vậy, đạo hành viên dung!

Na attahetu na parassa hetu
na puttamicche na dhanaṃ na raṭṭhaṃ,
na iccheyya adhammena samiddhimattano,
sa sīlavā paññavā dhammiko siyā.

85.
Giữa đám nhân loại dật dờ
May ra ít kẻ vượt bờ bến mê
Phần đông cười, khóc ê chề
Tâm hồn rách nát, kéo lê bờ này!

Phần đông nhân loại dật dờ
Sống say, chết mộng bên bờ bến mê
Quẩn quanh, xuôi ngược ê chề
Đảo điên, tất bật kéo lê bờ này!

Appakā te manussesu
ye janā pāragāmino,
athāyaṃ itarā pajā
tīramev’ānudhāvati.

86.
Những ai tinh tấn tu trì
Đúng theo chánh pháp khéo tri, khéo hành
Vượt qua Ma lực, tử sanh
Thuyền xuôi giác ngạn, mây lành đón đưa!

Ye ca kho sammadakkhāte
dhamme dhammānuvattino,
te janā pāramessanti
maccudheyyaṃ suduttaraṃ.

87.
Bỏ nhà, mây trắng ra đi
Thong dong muôn sự, viễn ly thế tình
Pháp đen, pháp trắng phân minh
Rời xa khổ lạc, khinh linh độc hành.

Kaṇhaṃ dhammaṃ vippahāya
sukkaṃ bhāvetha paṇḍito,
okā anokaṃ āgamma
viveke yattha dūramaṃ.

88.
Phất tay sở hữu riêng tư
Cầu vui tịch tịnh, chân như Niết-bàn
Gỡ bao chướng ngại sân tham,
Nhiễm ô thanh lọc, xứng hàng trí nhân!

Tatrābhiratimiccheyya
hitvā kāme akiñcano,
pariyodapeyya attānaṃ
cittaklesehi paṇḍito.

89.
Khéo thay! Tu tập giác chi
Lành thay! Chánh hạnh nhiếp trì bền tâm
Người không ái nhiễm dục trần
Sống đời sáng chói, Niết-bàn, tại đây!

Yesaṃ sambodhiyaṅgesu
sammā cittaṃ subhāvitaṃ,
ādānapaṭinissagge
anupādāya ye ratā,
khīṇāsavā jutimanto
te loke parinibbutā.