Lê Sỹ Minh Tùng
PHẦN II
Tâm
Kinh
dạy tiếp:”Tam thế chư Phật y bát nhã ba-la-mật-đa
cố, đắc a-nậu-đa-la tam-miệu tam-bồ-đề” dịch là :”Chư
Phật ba đời nhờ dựa vào bát nhã ba-la-mật tức là sự
sáng suốt triệt để nên được sự giác ngộ chân chính
vô thượng”. Tam thế chư Phật là chư Phật trong ba đời
tức là quá khứ, hiện tại và vị lai.
A-nậu-đa-la tam-miệu tam-bồ-đề là vô thượng Chánh đẳng Chánh giác tức là sự giác ngộ chân chính và cao tột hơn hết. Chữ Phạn là Anuttara-samyak-sambodhi.
Vậy
câu Kinh nầy có nghĩa là trong quá khứ cũng như trong hiện
tại và ngay cả trong tương lai, tất cả chư Phật mà được
thành Phật tức là chứng được vô thượng Chánh đẳng Chánh
giác là đều nhờ vào cái sáng suốt triệt để ở nội tâm
tức là bát nhã ba-la-mật-đa. Như thế thì bát nhã chính là
điều kiện cần yếu cho sự thành Phật tức là bước cuối
cùng của con đường giải thoát. Vì thế trong Kinh Đại Bát
Nhã có câu:
“…Này
Kiều Thi Ca, ta nay đã thành Phật mà còn tuân theo Bát nhã
ba-la-mật-đa, ẩn náu và đứng vững nơi đấy, hà huống
những kẻ muốn cầu vô thượng bồ đề mà không hết lòng
quay về và nương tựa vào đó để tinh tấn tu học. Tại
sao vậy? Vì nếu là người tu học theo hạnh Thanh văn, thì
sẽ nhờ đó mà được quả A La Hán; nếu là người tu học
theo hạnh Độc giác thì sẽ nhờ đó mà được Bồ đề Độc
giác; nếu là người tu học theo hạnh Đại thừa thì sẽ
nhờ đó mà được A-nậu-đa-la tam-miệu tam-bồ-đề”.