Chương 2: Ngày 18 tháng 9 năm 1970

 NÓI CHUYỆN TẠI BROCKWOOD PARK SCHOOL

 Ngày 18 tháng 9 năm 1970

 

K

rishnamurti: Bạn biết việc gì đang xảy ra trong thế giới? – bóc lột, bịp bợm, chống đối, lừa dối công khai, hỗn loạn và đau khổ ở Ấn độ. Khi bạn đọc báo chí về nó, nó có nghĩa gì đối với bạn? Hay nếu bạn không đọc báo chí – bạn không nhận biết việc gì đang xảy ra?

 

Người hỏi: Đa số đều bi đát cả.

 

Krishnamurti: Bạn có ý gì qua từ ngữ đó?

 

Người hỏi: Một số người đang thống trị những người khác và đang gây đau khổ nhiều người.

 

Krishnamurti: Nhưng việc đó đã xảy ra trong hàng thế kỷ, đúng chứ? – tất cả lịch sử là việc đó. Bạn nghĩ gì về nó?

Người hỏi: Nó thực sự không ảnh hưởng đến tôi.

 

Krishnamurti: Tại sao bạn nói nó không ảnh hưởng đến bạn?

 

Người hỏi: Tôi thấy những người đang bị giết chết trên truyền hình. Tôi nhìn nó và tôi không nhận ra rằng những người đó là những người đang bị giết.

 

Krishnamurti: Bạn có vai trò nào trong tất cả điều đó?

 

Người hỏi: Tôi không là bộ phận của nó.

 

Krishnamurti: Vậy thì sự liên hệ của bạn với nó là gì? Liệu rằng nó là cái gì đó đang xảy ra ở ‘đằng đó’, ở Jordan, ở Mỹ?

 

Người hỏi: Thỉnh thoảng nó tác động vào tổ ấm và tôi có thể cảm thấy điều gì những người đó đang cảm thấy.

 

Krishnamurti: Bạn cảm thấy người ta phải thay đổi tất cả điều này, hay bạn không thể làm bất kỳ điều gì về nó? Sự liên hệ của bạn với thế giới là gì? Liệu nó là một nhận biết về những sự việc phi thường đang xảy ra thuộc công nghệ và sự không khả năng kinh hoàng của con người để gặp gỡ sự tiến bộ thuộc công nghệ đó? Sự liên hệ của bạn với sự hỗn loạn mà con người đang sản sinh khắp thế giới là gì?

 

Người hỏi: Chừng nào chúng ta còn bị rối loạn chúng ta đang đóng góp vào hỗn loạn đó.

Krishnamurti: Tôi hiểu điều đó, nhưng bạn cảm thấy gì về nó? Phản ứng sâu thẳm của bạn đối với tất cả điều này là gì?

 

Người hỏi: Tôi cảm thấy tuyệt vọng và tức giận về tất cả những việc đang xảy ra này. Tôi có những phản ứng với nó; tôi thấy những sự việc sai trái và tôi có thái độ căm ghét.

 

Krishnamurti: Và tiếp theo cái gì? Bạn thấy, khi bạn rời đây, tiếp tục lên đại học hay vào cao đẳng, bạn sẽ có vai trò gì trong tất cả việc đó? Bạn sẽ chỉ phù hợp vào bộ máy của nó? Liên quan với thế giới, bạn sắp sửa trở thành cái gì? Hay, lúc này bạn không quan tâm đến nó? Bạn có lẽ nói, ‘Tôi còn nhỏ lắm nên không cần quan tâm đến tất cả điều này, tôi sẽ sống vui vẻ và tận hưởng nó khi tôi còn có thể; sau đó tôi sẽ suy nghĩ về nó.’ Hay bạn cảm thấy rằng đây là một chuẩn bị, một bắt đầu của điều gì nó sẽ là khi bạn lớn lên. Hiện nay, người ta có thể phản kháng và sử dụng thuốc men hay là không, việc này hay việc kia – nhưng khi bạn hai mươi hay hai mươi lăm tuổi bạn sẽ lập gia đình. Liệu bạn sẽ sống tự nhiên trong tất cả điều này? Nếu bạn không sống tự nhiên, bạn sẽ làm gì? Nếu bạn chống đối hệ thống, phản kháng việc gì đang xảy ra – không phải đạo đức giả nhưng thực sự đang phản kháng – liệu bạn có thể giả vờ rằng bạn thực sự không cảm thấy sự bi đát của tất cả điều này? Phản ứng của bạn là gì?

 Liệu bạn không suy nghĩ bạn sẽ là gì? Lập gia đình và ổn định? – nếu đó là kết quả cuối cùng, vậy thì giáo dục là gì? Liệu nó sẽ là giúp đỡ bạn ổn định cuộc sống trong hệ thống này? Tôi đã nghe nhiều sinh viên ở Ấn độ, khi được hỏi: ‘Bạn sẽ làm gì?’ trả lời, ‘Ồ, thưa ông, cha tôi muốn tôi là một kỹ sư, cha tôi ao ước tôi là một bác sĩ, chúng ta cần những bác sĩ. Tôi muốn giúp đỡ Ấn độ vượt qua bằng cách trở thành một kỹ sư có năng lực.’ Đa số họ đều suy nghĩ dựa vào một nghề nghiệp chuyên môn, họ muốn giúp đỡ quốc gia chậm tiến, muốn làm những công việc xã hội. Đó là điều gì bạn sắp sửa làm? Các bạn đang ngủ gục à?

 Tôi nghĩ đó là nơi sự bi đát bắt đầu, không phải nơi thế giới là gì. Thế giới là phương cách đó, dối gạt, những người chính trị gian manh, những người có đầu óc kiếm tiền – tất cả điều đó. Nếu bạn không được giáo dục đúng đắn bạn sẽ rơi vào nó. Vì vậy, bạn nghĩ giáo dục là gì? Liệu có phải là giúp đỡ bạn phù hợp vào hệ thống máy móc của trật tự hiện nay, hay vô trật tự, của những sự việc hay bạn nghĩ nó nên là cái gì khác? Nếu là cái gì khác, bạn muốn nó là gì?

 

Người hỏi: Nó chỉ là một tiến hành học hành.

 

Krishnamurti: Bạn có ý gì qua từ ngữ học hành?

 

Người hỏi: Phát hiện những sự việc quanh ông và trong ông.

 

Krishnamurti: Bạn đang làm nó chứ?

 

Người hỏi: Vâng.

 

Krishnamurti: Bạn thực sự muốn học hành?

Người hỏi: Vâng, tôi muốn.

 

Krishnamurti: Hãy thật nghiêm túc – đừng trả lời quá dễ dàng, liến thoắng. Bạn biết học hành có nghĩa gì?

 

Người hỏi: Tìm ra càng nhiều càng tốt về bất kỳ thứ gì – về mọi thứ.

 

Krishnamurti: Đó là điều gì bạn có ý qua từ ngữ ‘học hành’? – tìm ra? Bạn có thể sử dụng quyển tự điển bách khoa; bạn có thể tìm ra mọi thứ ở đó.

 

Người hỏi: Điều đó chỉ bao gồm khía cạnh lý thuyết.

 

Krishnamurti: Vậy thì bạn có ý gì qua từ ngữ học hành?

 

Người hỏi: Tìm ra cái gì đó và có thể giải quyết nó, xử lý nó, và thậm chí có thể sử dụng nó.

 

Krishnamurti: Một ngày trước chúng ta đã nói về đồng hợp tác, thông minh và tình dục [Xem chương 5). Chúng ta bàn luận, tại cơ bản, đồng hợp tác có nghĩa gì, nó có nghĩa gì khi đồng hợp tác, làm việc cùng nhau, làm những sự việc cùng nhau. Làm thế nào bạn sẽ học hành về nó – hay nó chỉ là một lý thuyết? Một cộng đồng nhỏ đang sống ở đây, Brockwood. Bất kỳ con người có văn minh nào – có văn minh trong ý nghĩa của có văn hóa, suy nghĩ sâu sắc, thông minh – phải đồng hợp tác, sống đòi hỏi sự đồng hợp tác – không phải đồng hợp tác với điều gì bạn ưa thích, nhưng tinh thần của đồng hợp tác. Bạn đã nói, ‘Tôi muốn học hành về đồng hợp tác.’ Lúc này, làm thế nào bạn học hành về nó?

Bởi vì trong bất kỳ xã hội có văn hóa nào phải có sự đồng hợp tác; ngược lại nó không thể tồn tại. Làm thế nào bạn sẽ học hành về nó?

 

Người hỏi: Trong bàn luận về nó. Có học hành nào đó được bao hàm trong đó.

 

Krishnamurti: Tôi đang hỏi bạn có ý gì qua từ ngữ học hành về sự đồng hợp tác? Cả hai chúng ta đều đồng ý, sống không thể tiếp tục nếu không có sự đồng hợp tác. Tôi bắt đầu ở đâu?

 

Người hỏi: Bằng sự đồng hợp tác.

 

Krishnamurti: Bạn có ý gì qua từ ngữ đồng hợp tác, bạn đồng hợp tác như thế nào, cùng ai, tại sao? Tôi học hành nó ở đâu?

 

Người hỏi: Bằng cách thực hiện nó.

 

Krishnamurti: Bạn có ý gì qua bằng cách thực hiện nó – tìm hiểu, học hành.

 

Người hỏi: Tìm ra tại sao ông muốn đồng hợp tác.

 

Krishnamurti: Vậy là bạn sẽ học hành? Liệu sự tiến hành của học hành đang đưa ra câu hỏi này? Và cũng vậy, liệu bạn có tinh thần của đồng hợp tác, sự cảm thấy đó? Liệu, thực sự, sâu thẳm, bạn muốn đồng hợp tác? Bạn không phải bắt đầu từ đó, hay sao? – học hành liệu, thực sự, sâu thẳm, bạn muốn đồng hợp tác. Bởi vì nếu bạn không biết đồng-hợp tác có nghĩa gì, bạn sẽ không bao giờ biết không-đồng hợp tác có nghĩa gì. Nếu chính thể nói, ‘Đi đi và giết chóc’, nếu bạn không biết đồng-hợp tác có nghĩa gì, làm thế nào bạn biết được khi không-đồng hợp tác?

 Lúc này, làm ơn, hãy bảo cho tôi biết, làm thế nào bạn sẽ tìm ra cho chính bạn liệu bạn có tinh thần đồng hợp tác – không phải cùng tôi, hay về cái gì đó – nhưng sự cảm thấy của nó. Đó không là sự khởi đầu của học hành về đồng hợp tác, hay sao? Bạn bắt đầu học hành từ đâu – từ một quyển sách? Nếu bạn nói, ‘Học hành bắt đầu bằng một quyển sách’, vậy thì bạn có quyển từ điển bách khoa, một kiến thức khổng lồ được tích lũy trong những trang giấy hay trong bộ não của một nguời giáo viên, nhưng liệu đó là nơi bạn bắt đầu học hành? Ví dụ, hoặc tôi tin tuởng một ý tưởng, và vì vậy tôi muốn bạn và những người khác đồng hợp tác cùng tôi trong thực hiện ý tưởng đó, mà thông thường được gọi là đồng hợp tác; bởi vì cả hai chúng ta đều tin tưởng ý tưởng đó, một nguyên tắc, một hệ thống. Hay, chúng ta có cảm thấy của đồng hợp tác – không phải về cái gì và cùng ai, nhưng sự cảm thấy. Thật sâu thẳm, liệu bạn hiểu rõ ý nghĩa của từ ngữ đó? Tôi có ý không chỉ cùng nhau làm việc nhưng còn cùng nhau cảm thấy rằng, những sự việc nào đó phải được thực hiện – sự cảm thấy trước, và hành động.

 Khi bạn nói bạn muốn học hành trong một cộng đồng, trong một ngôi trường giống như thế này, có một vấn đề. Có những người lớn tuổi và thế hệ trẻ tuổi, người giáo viên và những học sinh và những người khác đến đây; phải có một phương cách để sống hạnh phúc, thông minh, năng động, cùng nhiều năng lượng. Người ta phải có sự cảm thấy này, nếu không tất cả chúng ta sẽ bị xô đẩy trong những phương hướng khác nhau. Vì vậy tôi muốn học hành và sự thâm nhập đầu tiên của tôi trong học hành là tìm ra liệu thực sự tôi muốn đồng hợp tác, liệu thực sự tôi có cảm thấy của nó? Đúng chứ? Nếu bạn không có nó, hãy tìm ra tại sao? Chất lượng lạ thường này, sự cảm thấy lạ thường này của đồng hợp tác, cùng nhau xây dựng, cùng nhau thực hiện những sự việc, đây là điều gì đã xây dựng thế giới này.

 

Người hỏi: Ông có ý gì qua câu nói, ‘Nó đã xây dựng thế giới này?’

 

Krishnamurti: Thế giới, trong ý nghĩ của đường ray xe lửa, bưu điện, đưa một hỏa tiển đến mặt trăng – ba trăm ngàn người dính dáng trong đó và phải đồng hợp tác; họ đồng hợp tác trong những lý do thuộc tài chánh hay ái quốc, những lý do của kiêu hãnh và vân vân. Ở đó, họ đồng hợp tác quanh một ý tưởng trong nó bao hàm danh tiếng, ganh đua với nước Nga và vân vân. Lúc này, liệu có thể có sự đồng hợp tác thực sự, sâu thẳm, vĩnh viễn, khi có một động cơ? Nếu tôi có bất kỳ hình thức nào của sự quan tâm ích kỷ, một động cơ tham lợi, liệu có thể có sự đồng hợp tác trong ý nghĩa chúng ta muốn hiểu rõ nó?

 

Người hỏi: Ông muốn nhận được cái gì đó từ nó, ông không phải làm nó.

 

Krishnamurti: Vì vậy, hãy tìm ra liệu bạn có một cảm thấy của đang nhận được cái gì đó từ nó. Bạn đang bắt đầu học hành cái gì đó mà bạn không thể học hành từ một quyển sách.

 

Người hỏi: Ý tưởng của đang nhận được cái gì đó từ nó không nhất thiết phải chen vào. Nếu tôi muốn xây dựng một ngôi nhà, tôi thấy rằng nó sẽ dễ dàng hơn cho ông và tôi khi cùng nhau làm việc. Chúng ta tổ chức nó ngay từ đầu và chúng ta cùng nhau đồng hợp tác để xây dựng ngôi nhà. Vì vậy tôi có ý tưởng của xây dựng một ngôi nhà; chúng ta sắp sửa nhận được ngôi nhà từ nó, ông và tôi.

 

Krishnamurti: Hoàn toàn đúng – hãy tiến sâu thêm. Bạn có thể thâm nhập sâu thêm nữa.

 

Người hỏi: Vì vậy, điều gì xảy ra khi ông muốn một ngôi nhà màu trắng và tôi lại không muốn.

 

Krishnamurti: Đó là nó. Bạn muốn một căn phòng hình vuông và cô ấy muốn một căn phòng dài. Bạn nghĩ bạn giỏi hơn cô ấy nhiều. Hãy theo dõi bạn đang làm gì. Vừa lúc nãy, Dominic đã nói rằng chúng ta sẽ đồng hợp tác nếu chúng ta muốn cùng nhau xây dựng một ngôi nhà, bởi vì anh ấy sẽ nhận được một ngôi nhà từ nó. Nhưng nếu chúng ta bắt đầu không đồng ý về loại căn phòng nào nó sẽ có, chúng ta sẽ thất bại. Vì vậy, điều đó có nghĩa gì?

 

Người hỏi: Nếu ông bắt đầu cùng tinh thần của đồng hợp tác và cả hai đều muốn cùng nhau xây dựng cái gì đó, liệu ông vẫn còn có một vấn đề?

 

Krishnamurti: Bạn sẽ vẫn còn có một vấn đề – làm thế nào bạn sẽ giải quyết nó? Bạn và tôi muốn đồng hợp tác, chúng ta muốn xây dựng một ngôi nhà, bạn muốn một căn phòng vuông và tôi muốn căn phòng dài. Và tuy nhiên cả hai chúng ta đều có một tinh thần của đồng hợp tác. Chúng ta sẽ làm gì?

 

Người hỏi: Chúng ta cố gắng tìm ra tại sao ông muốn một căn phòng dài và tại sao tôi muốn một căn phòng vuông.

 

Krishnamurti: Mà có nghĩa gì?

 

Người hỏi: Chúng ta đồng hợp tác.

 

Krishnamurti: Mà có nghĩa cả hai chúng ta sẵn lòng nhượng bộ. Bạn không bám vào quan điểm của bạn, tôi không bám vào quan điểm của tôi. Mà có nghĩa gì?

 

Người hỏi: Ông không có một ý tưởng cố định, vì vậy ông đang học hành.

 

Krishnamurti: Nó có nghĩa bạn có một cái trí linh động, bạn không nói, ‘Tôi phải có nó’, bạn sẵn lòng thay đổi, mà có nghĩa bạn không đang bám chặt ham muốn đặc biệt của bạn, quan điểm đặc biệt của bạn.

 

Người hỏi: Giả sử ông sẵn lòng suy nghĩ về nó và người khác lại không.

 

Krishnamurti: Bạn sẽ làm gì?

 

Người hỏi: Tôi đoán rằng ông sẽ làm điều gì người khác muốn – nếu ông sẵn lòng bàn luận và họ lại không.

 

Krishnamurti: Đó chính là nó, bạn sẽ làm gì nếu bạn muốn đồng hợp tác và người khác lại không?

 

Người hỏi: Hãy thấy quan điểm của người đó.

 

Krishnamurti: Nhưng trong một cộng đồng như thế này, bạn sẽ làm gì?

 

Người hỏi 1: Ông phải nói chuyện với họ khi họ quay trở lại để đồng hợp tác. Ông thấy, tôi sẽ không là người mà sẽ đang nhượng bộ – tôi đang quan sát nó từ quan điểm của tôi – tôi sẵn lòng nói chuyện về nó. Tôi không biết tôi sẽ làm gì nếu người khác không muốn làm.

 

Người hỏi 2: Có lẽ thay vì nói chuyện về căn phòng ông sẽ bắt đầu nói về sự đồng hợp tác, bởi vì đây là nguyên nhân của vấn đề.

 

Người hỏi 3: Và ông phải có tinh thần đồng hợp tác để khởi sự.

 

Krishnamurti: Nhưng tôi không có nó. Hãy sử dụng một chủ đề rộng rãi hơn. Thông thường chúng ta tôn sùng những người trí năng, những người khôn ngoan mà vượt qua những kỳ thi một cách xuất sắc, là những người được kính trọng nhất. Theo trí năng, anh ấy nhạy bén, sinh động, giỏi môn học của anh ấy; đối với anh ấy chơi những trò chơi và làm bất kỳ thứ gì trong ngôi vườn là một nhàm chán. Hãy thấy nó quan trọng như thế nào rằng chúng ta không nên chỉ có một bộ não tốt, nhưng chúng ta cũng còn có thể làm những sự việc – làm vườn, nấu nướng, giặt giũ – không chỉ thiên về một phía. Thông minh hàm ý có thể làm những sự việc, không nói, ‘Tôi không thích công việc vườn tược, nó làm tôi nhàm chán, tôi chỉ thích học hành.’ Đó là một cách sống thiên về một phía.

 Lúc này, tôi muốn đề nghị rằng, ở đây chúng ta không nên chỉ có những bộ não thực sự xuất sắc, mà có thể suy nghĩ hợp lý, thông minh, không thiên vị, không cá nhân. Nhưng người ta cũng phải có kỹ năng trong hành động. Bạn biết Yoga? – từ ngữ đó cũng có nghĩa ‘kỹ năng trong hành động’, không phải chỉ làm vài luyện tập nào đó. Làm thế nào bạn sẽ có kỹ năng trong hành động đó?

 

Người hỏi: Qua luyện tập.

 

Krishnamurti: Mà có nghĩa làm những công việc. Tôi muốn gợi ý – tôi đã làm nhiều công việc trong sống của tôi – rằng mỗi người nên làm một loại công việc nào đó cùng quả đất này: làm vườn, trồng trọt, chăm sóc nó – không chỉ nói, ‘Tôi sẽ trồng trọt, bạn sẽ đi và tưới nước.’ Chăm sóc nó, ân cần với nó – việc đó cho bạn cơ hội chăm sóc mọi thứ. Bạn có khi nào đào đất chưa? – bạn tiếp xúc cùng quả đất. Tôi muốn gợi ý rằng, không những nên có một hoạt động thuộc trí năng của trật tự tột đỉnh ở đây, nhưng cũng cần phải có nhiều suy nghĩ, làm việc, học hành một cách rõ ràng, năng động, đam mê. Và cũng vậy phải có kỹ năng trong hành động, mà là làm những công việc. Khi bạn chơi đàn guitar, hãy chơi nó đúng cách, không chỉ đánh bập bùng. Làm mọi việc đầy khéo léo, và một trong những cách để học hành về nó là làm những công việc trong vườn, chơi những trò chơi và vân vân. Lúc này, tôi gợi ý điều này và bạn nói, ‘Tôi không muốn làm vườn, nó khiến tôi buồn chán’. Bạn sẽ phải làm gì với một con người như thế?

 

Người hỏi: Hãy tìm ra tại sao anh ấy hay chị ấy không muốn làm nó.

 

Krishnamurti: Và sau đó cái gì?

 

Người hỏi: Có lẽ có một lý do tại sao…

 

Krishnamurti: Hãy tìm ra. Anh ấy nói với bạn, ‘Tôi không thích nó, tôi chán nó”.

 

Người hỏi: Ông có quyền không làm, nếu ông không thích nó.

 

Krishnamurti: Tất cả các bạn quá lanh lẹ với những câu trả lời. Tôi không muốn làm vườn và tôi không muốn làm trong nhà bếp. Bạn thấy điều gì xảy ra – dần dần tôi rút lui. Và quanh tôi, tôi sắp sửa tập hợp những người không muốn làm việc.

 

Người hỏi: Đó chỉ là một việc mà ông không muốn làm.

 

Krishnamurti: Tại sao không? Thông minh nói bạn phải giỏi giang khi làm việc và không nói, ‘Tôi không muốn chơi những trò chơi.’ Bạn sẽ sống ở đây nhiều hơn sống ở nhà, đây là tổ ấm của bạn, tổ ấm của tôi, tổ ấm của những người khác; nó là tổ ấm của chúng ta. Tổ ấm của chúng ta cũng có nghĩa vườn tược, bãi cỏ, trồng những cái cây, chăm sóc chúng. Bởi vì tôi sắp sửa sống ở đây, tôi không thể nói, ‘Tôi không muốn chăm sóc vườn tược.’ Nó là tổ ấm của chúng ta, tôi không thể bỏ mặc nó cho bạn. Làm thế nào bạn sẽ chỉ cho tôi hay giúp đỡ tôi học hành rằng chúng ta phải làm những công việc cùng nhau, hay học hành làm những công việc cùng nhau. Trách nhiệm của bạn cũng to tát bằng trách nhiệm của Mrs. Simmons, hay trách nhiệm của người nào khác. Làm thế nào bạn sẽ giúp đỡ tôi, người nói, ‘Tôi chán những trò chơi – hãy để tôi lại một mình với nhạc trẻ của tôi hay với quyển sách của tôi. Vì tôi cảm thấy như ở nhà, tôi sẽ quẳng bộ quần áo ngủ của tôi trên nền nhà trong phòng của tôi.’ Bạn sẽ làm gì? ‘Tôi sẽ để đôi giày của tôi ngoài hành lang, hay tôi sẽ để căn phòng của tôi bừa bãi, tôi không cần quan tâm. Tại nhà ở California, ở London, ở Paris, tôi cư xử như tôi muốn. Ở đây, tại sao bạn đang bảo với tôi rằng tôi nên làm gì?’ Và sau đó người nào đó đến và bảo bạn, ‘Làm ơn, đừng làm việc đó.’ Bạn trả lời, ‘Bạn là người độc tài, đây là tổ ấm của chúng tôi, tôi có thể làm bất kỳ việc gì tôi thích.’

 Vì vậy làm thế nào bạn sẽ chỉ bảo hay giúp đỡ tôi học hành rằng, sống một cách thông minh hàm ý chơi những trò chơi, chăm sóc vườn tược, học hành, làm những công việc bằng bàn tay của người ta, không chỉ bằng bộ não của người ta. Thuộc cá nhân, tôi thích làm mọi việc, vườn tược, vắt sữa bò, chăm sóc những con gà, chăm sóc những em bé, thay tã lót – tôi đã làm mọi việc. Tôi thích nó, không ai bắt buộc tôi phải làm nó, đó là cách sống, đó là cách thông minh nhất: có khả năng làm mọi việc.

 Lúc này, bạn sẽ giải quyết ra sao với một người trong ngôi trường này, mà nói, ‘Tôi sẽ để căn phòng của tôi như tôi thích – tôi ngủ trong nó. Tôi có trật tự bởi vì tôi có thể tìm ra cái gì tôi muốn trong sự vô trật tự này.’ Bạn bắt đầu học hành ở đâu? Tất cả chúng ta đều muốn sống cùng nhau, hạnh phúc cùng nhau, làm những công việc cùng nhau – sống là đang làm những công việc cùng nhau. Vì vậy, làm ơn hãy bảo cho tôi bạn đề nghị học hành về tất cả điều này như thế nào.

 

Người hỏi: Ông bắt đầu trong một tinh thần đồng hợp tác.

 

Krishnamurti: Nếu bạn nắm được nó, làm thế nào bạn sẽ giúp đỡ tôi học hành?

 

Người hỏi: Ông phải đặt ra một luật lệ.

 

Krishnamurti: Vậy thì, điều gì xảy ra? Khoảnh khắc bạn đặt ra một luật lệ tôi sẽ phá vỡ nó, bởi vì tôi muốn tự do. Người ta đã đến nước Mỹ bởi vì người ta đã không thích quá nhiều áp đặt, họ nói họ muốn tự do. Họ đã rời quốc gia cổ lỗ và đi đến một quốc gia mới mẻ. Họ nói, ‘Chúng tôi sẽ bắt đầu mới mẻ lại, không những giám mục, không những vua chúa.’ Dần dần, con quái vật cũng phát triển ở đó.

 Vì vậy, liệu chúng ta thấy sự quan trọng của có một bộ não tốt lành mà có thể suy nghĩ, mà có thể học hành, mà có thể quan sát và học hành một cách khách quan, thông minh?

 

Người hỏi: Thưa ông, điều gì xảy ra nếu chúng ta được sinh ra cùng một bộ não khiếm khuyết?

 

Krishnamurti: Nếu bạn được sinh ra cùng một bộ não khiếm khuyết, vậy thì tôi e rằng không có gì nhiều lắm mà bạn có thể làm.

 

Người hỏi: Ông nói về nó như thể có cái gì đó chúng tôi có thể làm.

 

Krishnamurti: Chắc chắc, bởi vì nếu chúng ta có những bộ não khiếm khuyết chúng ta không là những người dốt nát thực sự.

 

Người hỏi: Tôi có ý, cái trí yếu ớt.

 

Krishnamurti: Nếu bạn có cái trí yếu ớt, điều này có thể được sửa chữa bằng cách nhận ra nó. Tôi sẽ làm điều gì đó cho nó, tôi không chỉ nói, ‘Tôi có cái trí yếu ớt’ và ngồi ngả người ra.

 

Người hỏi: Vậy thì, ông làm gì?

 

Krishnamurti: Học hành rằng tôi có cái trí yếu ớt.

 

Người hỏi: Người nào đó có một khả năng vô hạn để làm những công việc hơn những người khác.

 

Krishnamurti: Vì vậy, học hành. Nếu tôi có một khả năng làm một việc nào đó giỏi hơn một người khác, nó có thể dẫn đến cách sống lệch lạc. Tôi là một con người, tôi có những khả năng lạ thường. Tôi phải tận dụng tất cả những khả năng, ngược lại tôi không là một con người. Tôi chỉ trở thành một kỹ thuật viên. Nếu bạn nói, ‘Tôi thực sự không quan tâm đến bất kỳ thứ gì như là âm nhạc hay nhìn ngắm sự dễ thương của một ngày – hãy bỏ mặc tôi một mình cùng môn toán ưa thích của tôi,’ vậy thì tôi nói, ‘Bạn có cái trí yếu ớt.’

 

Người hỏi: Nhưng liệu không có cái gì đó như là khả năng vốn có sẵn mà chúng ta được sinh ra cùng nó.

 

Krishnamurti: Bất kỳ cái gì đều có thể được thay đổi.

 

Người hỏi: Liệu tất cả chúng ta có thể là những Beethoven?

 

Krishnamurti: Tôi muốn học hành: tôi không muốn giống bất kỳ ai, tôi không muốn trở thành giống như Christ, Buddha hay Beethoven hay Einstein! Tôi muốn thấy những sự việc một cách khác hẳn, có một cách sống hoàn toàn khác hẳn. Như một nhóm người đang sống cùng nhau, ai được khuyến khích để cảm thấy rằng đây là tổ ấm của họ, bạn sẽ làm gì nếu người nào đó nói, ‘Xin lỗi, tôi không cảm thấy ưa thích làm việc ngoài vườn, không bao giờ?’

 

Người hỏi 1: Có lẽ nó không là tổ ấm của họ.

 

Người hỏi 2: Tôi nghĩ rằng liệu không đúng đắn khi chia thành những nhóm, hay sao? – những người thích làm vườn và những người thích làm việc gì khác.

 

Người hỏi 3: Nếu người nào đó không thích làm vườn, có lẽ anh ấy không cảm thấy đây là tổ ấm của anh ấy, có lẽ anh ấy không phụ thuộc ở đây.

 

Krishnamurti: Đúng, anh ấy không phụ thuộc ở đây. Làm thế nào bạn chuyển tải điều đó cho anh ấy? Bạn sẽ nói, ‘Bạn đến đây để được giáo dục trong ý nghĩa thực sự của từ ngữ đó và rõ ràng bạn không thích được giáo dục; bạn muốn vẫn còn là một người man di.’ Liệu bạn sẽ đuổi anh ấy? Anh ấy cũng đến đây cho sự giáo dục và anh ấy đã không biết nó có nghĩa gì khi được giáo dục, anh ấy đã suy nghĩ chỉ dựa vào phản kháng chống lại chính quyền, chống lại người giáo sư, đang nói, ‘Tôi biết mọi thứ, bạn là ai mà dạy bảo tôi?’ Và anh ấy không biết từ ngữ ‘đồng hợp tác’ có nghĩa gì. Bạn có lẽ phải loại bỏ anh ấy. Bạn sẽ làm việc đó?

 

Người hỏi: Liệu điều đó có nghĩa chúng ta phải nắm bắt được học hành là gì?

 

Krishnamurti: Đó là điều gì lúc này chúng ta đang thực hiện.

 

Người hỏi: Đó là điều gì chúng ta đang thực hiện; vì vậy chúng ta không phải lo âu về bất kỳ người nào khác.

 

Krishnamurti: Nhưng giả sử vào cuối cùng của bốn tháng tôi vẫn còn để căn phòng của tôi như một chuồng lợn, bạn sẽ làm gì với tôi?

 

Người hỏi: Nếu thực sự tôi đồng ý với ông rằng, rất cần thiết phải có một căn phòng sạch sẽ, nó sẽ không bao giờ bẩn thỉu lại.

 

Krishnamurti: Nhưng các bạn không như thế. Tất cả các bạn đều là trẻ em, với những thân thể béo phệ, dư thừa phản kháng, nhưng trẻ em.

 

Người hỏi: Ồ, vậy thì, lý do gì?

 

Krishnamurti: Hãy kiên nhẫn tìm ra, hãy bảo cho tôi.

 

Người hỏi: Ông sẽ làm gì? Nói chuyện với các em?

 

Krishnamurti: Trước hết chúng ta đến một nơi như thế này để học hành. Học hành không chỉ từ một quyển sách, nhưng cùng nhau học hành đồng hợp tác có nghĩa gì. Và cùng nhau học hành, nó có nghĩa gì khi khám phá rằng con người mà luôn luôn tìm kiếm sự an toàn: an toàn trong Thượng đế, trong hôn nhân, thuộc xã hội – trong mọi thứ con người đều muốn sự an toàn. Sự an toàn có nghĩa vượt qua một kỳ thi, có được một mảnh bằng: điều đó trao tặng bạn sự hứa hẹn của an toàn. Đây là nơi để khám phá liệu có một sự việc như an toàn. Đây là một nơi chúng ta sẽ tự giáo dục chính chúng ta, mà có nghĩa cùng nhau học hành: nó có nghĩa gì để đồng hợp tác, nó có nghĩa gì khi khám phá tình yêu là gì. Chúng ta dốt nát quá nhiều việc.

 

Người hỏi: Tôi xin được hỏi điều gì đó? Khi người nào đó hung bạo trong sự luyện tập yoga của anh ấy – trong cách anh ấy thực hiện nó – và ông đang liên tục cảnh báo anh ấy, hầu hết việc này không giúp con người nhận ra bạo lực riêng của anh ấy; thỉnh thoảng anh ấy có lẽ nhận ra nó, nhưng anh ấy cứ tiếp tục. Trong cùng cách, người ta có thể đã thực hiện những việc nào đó trong một khoảng thời gian rất lâu cho đến khi bỗng nhiên người ta nhận ra nó.

 

Krishnamurti: Đúng.

 

Người hỏi: Liệu có thể giáo dục người nào đó mà đã không trải qua một tiến trình tự nhiên của sự trưởng thành, giống như một cái cây? Vì vậy phản ứng của một người, mà đã chín chắn một chút ít, với người mà chưa chín chắn là gì? Và ví dụ, nếu một người chưa chín chắn với sự nhận biết của rất cần thiết phải có một cái trí bất động, của rất cần thiết phải có một cái trí yên lặng, làm thế nào ông có thể giúp đỡ một người khác? – ông không thể. Vì vậy ở đây, làm thế nào chúng ta có thể hành động?

 

Krishnamurti: Bạn ấy đang nói về Yoga. Bạn ấy hỏi, khi bạn đứng như thế này, thực hiện tư thế này, liệu bạn nhận được ý tưởng trước, hay bạn thực hiện nó bởi vì người thầy yoga đang trình bày nó? Bạn thấy sự khác biệt? Anh ấy nói, ‘Hãy ngồi theo cách này,’ và anh ấy chỉ cho bạn. Bạn có hình ảnh của anh ấy ngồi như thế nào và sau đó thực hiện nó, hay trong chính sự quan sát của anh ấy đang ngồi như thế nào, bạn đang thực hiện nó? Bởi vì anh ấy đang giải thích nó cho bạn, liệu bạn có ý tưởng của việc gì anh ấy đang làm và sau đó thực hiện ý tưởng? Hay liệu bạn đang thực hiện nó khi anh ấy đang giải thích nó cho bạn? Bạn làm gì?

 

Người hỏi: Chúng tôi thực hiện nó trong khi anh ấy đang giải thích nó.

 

Krishnamurti: Mà có nghĩa gì? Hãy thâm nhập nó. Mà có nghĩa, đúng chứ? Rằng bạn đang lắng nghe rất cẩn thận điều gì anh ấy đang nói – chính đang lắng nghe là đang làm – không phải lắng nghe trước, sau đó có được ý tưởng, và sau đó thực hiện ý tưởng – mà hoàn toàn khác hẳn. Điều đó cần sự giáo dục, điều đó cần sự chín chắn.

 Hãy theo dõi, tôi đã thực hiện yoga nhiều năm, tôi đã có nhiều người thầy yoga, và tôi thực hiện nó khi họ giải thích cho tôi; mà có nghĩa không có sự mâu thuẫn giữa đang làm và đang lắng nghe. Nếu đầu tiên bạn tạo ra ý tưởng, hình ảnh, vậy thì nó sẽ mất một thời gian vô tận, vậy thì bạn cần luyện tập. Nhưng nếu người thầy nói, ‘Hãy làm như thế này’ và bạn thực hiện nó, bạn đang làm nó. Bạn có lẽ đang làm nó rất kém, nhưng bạn đang làm nó. Hãy thấy sự quan trọng của điều này? Hầu hết chúng ta đều lắng nghe, sau đó tạo ra một ý tưởng, và sau đó thực hiện ý tưởng. Ở đây, nếu bạn lắng nghe và làm, ý tưởng không hiện diện. Sự vun quén ý tưởng và thực hiện ý tưởng cần thời gian – mà được gọi là phát triển, tăng trưởng.

 

Người hỏi: Chúng ta hãy ví dụ, người nào đó đang thực hiện một tư thế yoga và tôi nói, ‘Hãy mạnh bạo, cố gắng ép buộc nó,’ điều đó sẽ đang ngăn cản anh ấy thấy…

 

Krishnamurti: Tôi sẽ giải thích cho bạn điều gì đó – chạm sàn nhà bằng hai tay của bạn. Ví dụ, bạn chưa bao giờ thực hiện nó, bạn có lẽ không thể làm được việc đó. Bạn làm gì đây? Bạn lắng nghe, bạn có lẽ không thể chạm sàn nhà, nhưng bạn đang làm nó. Đang thực sự làm nó có lẽ mất một chút thời gian, nhưng ‘đang làm nó’ đã hiện diện ở đó rồi.

 

Người hỏi: Ông không bao giờ hoàn tất nó, nhưng ông trên con đường đang làm nó.

 

Krishnamurti: Đó là nó.

 

Người hỏi: Bởi vì ông không đang kháng cự.

 

Krishnamurti: Khoảnh khắc bạn có một ý tưởng bạn đang kháng cự rồi.

Người hỏi: Nó sẽ giống hệt về đồng hợp tác.

 

Krishnamurti: Về mọi thứ.

 

Người hỏi 1: Nhưng trong Yoga, giả sử anh ấy cố gắng làm việc gì đó mà sai lầm…

 

Người hỏi 2: Dẫu vậy có lẽ ông phải làm nó, bởi vì nếu ông không làm việc gì anh ấy làm, ông sẽ không thể tìm ra liệu nó là sai lầm.

 

Krishnamurti: Vì vậy, bạn phải tìm ra liệu anh ấy là người thầy đúng đắn. Tôi không là một người chuyên nghiệp nhưng tôi đang thực hiện nhiều yoga. Có một người thầy mà có lẽ là thầy của những thầy khác. Anh ấy nói, ‘Thực hiện yoga đúng đắn, là thực hiện nó mà không có bất kỳ nỗ lực nào. Nếu có một nỗ lực, nó không là yoga.’ Thấy lý do cho câu nói đó. Thân thể của bạn không mềm dẻo, nó cứng ngắt, vì vậy phải mất một tuần lễ hay nhiều hơn nhưng đừng ép buộc nó. Nếu bạn ép buộc, thế là bạn vận dụng những cơ bắp trong một hướng sai lầm, mà không tốt cho chúng; vì vậy, hãy làm nó rất thư thả, phải mất một tuần, một tháng, nhưng làm nó thong dong. Nếu người thầy bảo bạn, ‘Hãy ngồi theo cách đó,’ bạn có lẽ làm nó sai lầm, nhưng bắt đầu, đừng thực hiện ý tưởng. Trong cùng cách như thế, bạn lắng nghe sự cảm thấy của đồng hợp tác, và bạn đã có sẵn nó rồi nếu bạn đang lắng nghe nó. Đừng sáng chế một ý tưởng của đồng hợp tác và sau đó cố gắng thực hiện ý tưởng đó.

 

Người hỏi: Liệu chúng ta cần trật tự?

 

Krishnamurti: Vâng. Chúng ta cần trật tự; nếu bạn không ngăn nắp, nếu bạn không đúng giờ, chúng ta không thể sống cùng nhau, nó trở thành không thể được. Chúng ta phải có một trật tự nào đó. Đừng vẽ ra một bức tranh của nó: rằng tôi muốn trật tự và bạn không muốn trật tự. Chúng ta phải sống cùng nhau trong một nơi như thế này. Sống cùng nhau hàm ý trật tự, Vì vậy, tôi phải có trật tự. Liệu bạn lắng nghe nó mà không có bất kỳ kháng cự, hay bạn sắp sửa chống đối nó? Làm ơn lắng nghe điều gì đang được nói mà không có bất kỳ kháng cự, đang biết rằng sống cùng nhau cần trật tự. Nếu tôi không tắm và tôi nói, ‘Có gì sai trái với nó đâu? Tôi không sao mà. Tôi thích cái mùi của tôi’ – vậy thì chúng ta tạo ra vô trật tự.

 Lúc này, liệu bạn đang nghe từ ngữ ‘đồng hợp tác’, từ ngữ ‘trật tự’, mà không đang tạo ra một bức tranh của nó? – vậy thì ngay tức khắc bạn là trật tự.

 

Người hỏi: Những từ ngữ như trật tự và đồng hợp tác không có ý nghĩa gì đó đối với chúng ta, trong chừng mực mà chúng ta đã trải nghiệm chúng, hay sao?

 

Krishnamurti: Vâng, dĩ nhiên chúng có. Chúng có nghĩa gì? Bạn đã sẵn sàng sáng chế một bức tranh, đã có một trải nghiệm của trật tự là gì, đồng hợp tác là gì, và việc đó trở thành sự kháng cự. Ngược lại nếu chúng ta nói, ‘Hãy quan sát, chúng ta hãy tìm ra, học hành nó có nghĩa gì khi sống có trật tự, nó có nghĩa gì khi đồng hợp tác,’ vậy thì chúng ta không thể có một kết luận về nó, bởi vì chúng ta đang học hành. Nếu người thầy yoga nói với bạn, ‘Hãy ngồi theo cách này,’ bạn có lẽ không thể ngồi, việc đó có lẽ mất một tuần hay một tháng, nhưng cách bạn lắng nghe nó còn quan trọng hơn ngồi đúng cách. Ngồi đúng cách sẽ đến, nhưng đang lắng nghe điều gì anh ấy nói là tức khắc.

 

Người hỏi: Thường thường đối với chúng ta, muốn lắng nghe theo cách đó, chúng ta phải có nhiều tin cậy

 

Krishnamurti: Tại sao bạn phải tin cậy? Tôi đang nói cho bạn và bạn lắng nghe. Tại sao bạn phải tin cậy tôi?

 

Người hỏi: Bởi vì ông có lẽ đang bảo tôi giết người.

 

Krishnamurti: Tại sao bạn phải tin cậy tôi? Trước hết học hành nghệ thuật lắng nghe, học hành – không phải từ tôi. Bởi vì tôi không biết, tôi có lẽ nói những sự việc sai lầm; vì vậy lắng nghe để tìm ra điều gì là đúng và điều gì là sai, mà là để trở nên nhạy cảm. Bạn không thể trở nên nhạy cảm – mà là thông minh – nếu bạn cố chấp, nếu bạn kháng cự khi người nào đó nói với bạn: ‘Đây là điều gì tôi suy nghĩ.’ Điều quan trọng là nghệ thuật lắng nghe.

 

Người hỏi: Nhưng nếu ai đó đang nói cho ông điều gì họ suy nghĩ, đó không là ‘họ’ đang nói cho ông, hay sao?

 

Krishnamurti: Dĩ nhiên. Tôi là thầy dạy yoga của bạn, tôi nghĩ rằng tôi biết điều gì đó về nó, tôi có lẽ không biết tổng thể của nó, nhưng tôi biết một chút ít về nó và tôi dạy bạn điều gì tôi biết. Và trong đang dạy bạn tôi cũng đang học hành.